Luận văn Thạc sĩ Khoa học kinh tế: Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực cán bộ quản lý cấp xã trên địa bàn huyện Bố Trạch - Tỉnh Quảng Bình

PHẦN MỞ ĐẦU<br /> 1. Tính cấp thiết của đề tài<br /> Xây dựng, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức<br /> <br /> uế<br /> <br /> nhà nước (sau đây gọi chung là cán bộ, công chức) là một trong những nội<br /> <br /> tế<br /> H<br /> <br /> dung quan trọng của công tác cải cách hành chính. Vì vậy, trong chương trình<br /> tổng thể cải cách hành chính nhà nước giai đoạn 2001 - 2010, xây dựng, nâng<br /> cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức là một trong bảy chương trình hành<br /> động có ý nghĩa quan trọng góp phần xây dựng một nền hành chính dân chủ,<br /> <br /> in<br /> <br /> nhà nước hoạt động có hiệu lực, hiệu quả.<br /> <br /> h<br /> <br /> trong sạch, vững mạnh, chuyên nghiệp, từng bước hiện đại, xây dựng bộ máy<br /> <br /> cK<br /> <br /> Chủ tịch Hồ Chí Minh cũng luôn quan tâm, chăm lo xây dựng cấp xã,<br /> đã tổng kết và rút ra bài học có ý nghĩa cực kỳ quan trọng “cấp xã là gần gũi<br /> <br /> họ<br /> <br /> dân nhất, là nền tảng của hành chính. Cấp xã làm được việc thì mọi công việc<br /> đều xong xuôi”. Thấm nhuần tư tưởng của Người, trong quá trình hoạt động<br /> của mình, Đảng ta luôn quan tâm đến vai trò quan trọng của cán bộ, công tác<br /> <br /> Đ<br /> ại<br /> <br /> cán bộ và đánh giá cao vai trò của cơ sở. Nhất là từ Nghị quyết Trung ương 8<br /> (khoá VII), Nghị quyết Trung ương 3, Nghị quyết Trung ương 6 (khoá VIII).<br /> Hội nghị lần thứ năm Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khoá IX) đã ra nghị<br /> <br /> ng<br /> <br /> quyết "về đổi mới và nâng cao chất lượng hệ thống chính trị ở cơ sở xã,<br /> <br /> ườ<br /> <br /> phường, thị trấn".<br /> Trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước, Đảng<br /> <br /> Tr<br /> <br /> ta xác định nông nghiệp là mặt trận hàng đầu, là khâu đột phá vì thế đội ngũ<br /> cán bộ chủ chốt cấp xã lại càng có vai trò quan trọng. Bởi lẽ đội ngũ cán bộ<br /> chủ chốt cấp xã là lực lượng giữ vai trò nòng cốt, điều hành hoạt động của bộ<br /> máy tổ chức xã. Vì vậy, đội ngũ cán bộ chủ chốt của hệ thống chính trị các xã<br /> có tầm quan trọng đặc biệt về nhiều mặt và là một trong những nhân tố có ý<br /> <br /> 1<br /> <br /> nghĩa chiến lược, quyết định sự thành bại của công cuộc xây dựng và phát<br /> triển nông thôn mới.<br /> Đội ngũ cán bộ công chức nhà nước bao gồm nhiều cấp; tuy nhiên, cán<br /> bộ cấp xã, phường, thị trấn (sau đây gọi chung là cán bộ cấp xã) có tầm quan<br /> <br /> uế<br /> <br /> trọng bậc nhất. Lý do là mặc dù cấp xã là cấp đơn vị hành chính nhỏ nhất<br /> <br /> tế<br /> H<br /> <br /> nhưng lại là nơi gần dân nhất, nơi mà mọi đường lối chủ trương chính sách<br /> của Đảng, Nhà nước trực tiếp đi vào cuộc sống, đồng thời là nơi tiếp thu<br /> <br /> những ý kiến của dân để phản ánh lại cho đảng và Nhà nước kịp thời sửa đổi,<br /> bổ sung cho phù hợp. Trên thực tế, cán bộ cấp xã hàng ngày phải giải quyết<br /> <br /> h<br /> <br /> một khối lượng công việc rất lớn, đa dạng và phức tạp, liên quan đến tất cả<br /> <br /> in<br /> <br /> mọi mặt của đời sống chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội, an ninh, quốc phòng;<br /> <br /> cK<br /> <br /> vì vậy, nếu đội ngũ này thiếu phẩm chất và năng lực sẽ gây những hậu quả<br /> tức thời và nghiêm trọng về nhiều mặt cho các địa phương nói riêng và cho cả<br /> nước nói chung. Nhận thức được ý nghĩa, tầm quan trọng của vấn đề trên tôi<br /> <br /> họ<br /> <br /> chọn nghiên cứu đề tài “Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực cán bộ quản<br /> lý cấp xã trên địa bàn huyện Bố Trạch - Tỉnh Quảng Bình” làm luận văn<br /> <br /> Đ<br /> ại<br /> <br /> thạc sỹ của mình.<br /> <br /> 2. Mục tiêu nghiên cứu<br /> 2.1. Mục tiêu chung<br /> <br /> ng<br /> <br /> Trên cơ sở đánh giá đúng thực trạng chất lượng đội ngũ cán bộ, công<br /> chức cấp xã, tìm ra những giải pháp chủ yếu nhằm nâng cao chất lượng nguồn<br /> <br /> ườ<br /> <br /> nhân lực cán bộ quản lý cấp xã.<br /> <br /> Tr<br /> <br /> 2.2. Mục tiêu cụ thể<br /> - Hệ thống hóa những vấn đề lý luận chung về nguồn nhân lực và<br /> <br /> những vấn đề lý luận liên quan đến công tác cán bộ, công chức cấp xã.<br /> - Đánh giá đúng thực trạng nguồn nhân lực cán bộ quản lý cấp xã của<br /> huyện Bố Trạch hiện nay. Phân tích những nhân tố ảnh hưởng đến chất lượng<br /> cán bộ, công chức cấp xã.<br /> <br /> 2<br /> <br /> - Đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ quản<br /> lý cấp xã đáp ứng yêu cầu của thời kỳ công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước.<br /> 3. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu<br /> - Đối tượng nghiên cứu của đề tài:<br /> <br /> tế<br /> H<br /> <br /> cấp xã, bao gồm: cán bộ chuyên trách và công chức.<br /> <br /> uế<br /> <br /> Đối tượng nghiên cứu của đề tài được xác định là cán bộ, công chức<br /> <br /> - Phạm vi nghiên cứu:<br /> <br /> Căn cứ vào mục tiêu nghiên cứu, đề tài không đi sâu phân tích quá trình<br /> phát triển của đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã huyện Bố Trạch mà tập trung<br /> <br /> h<br /> <br /> đánh giá thực trạng chất lượng cán bộ, công chức cấp xã huyện Bố Trạch<br /> <br /> cK<br /> <br /> chức cấp xã qua chỉ tiêu về sức khoẻ.<br /> <br /> in<br /> <br /> trong thời kỳ đổi mới. Đề tài không đi vào đánh giá chất lượng cán bộ, công<br /> <br /> 4. Kết quả nghiên cứu dự kiến<br /> <br /> - Tổng hợp lý luận về đánh giá chất lượng nguồn nhân lực cán bộ, công<br /> <br /> họ<br /> <br /> chức cấp xã nói chung.<br /> <br /> - Đề xuất các giải pháp thích hợp, nhằm góp phần nâng cao chất lượng<br /> <br /> Đ<br /> ại<br /> <br /> nguồn nhân lực cán bộ quản lý cấp xã trên địa bàn. Cùng với những kiến nghị<br /> cho việc triển khai thực hiện các giải pháp đã đề xuất.<br /> 5. Kết cấu của luận văn<br /> <br /> ng<br /> <br /> Với đối tượng, phạm vi và mục tiêu nghiên cứu như vậy, ngoài phần<br /> <br /> ườ<br /> <br /> mở đầu, kết luận, phụ lục và danh mục các tài liệu tham khảo, luận văn được<br /> bố cục thành 3 chương:<br /> <br /> Tr<br /> <br /> Chương 1: Cơ sở lý luận về nguồn nhân lực và chất lượng nguồn nhân lực.<br /> Chương 2: Thực trạng chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã<br /> <br /> huyện Bố Trạch trong giai đoạn hiện nay.<br /> Chương 3: Mục tiêu, giải pháp xây dựng và nâng cao chất lượng đội<br /> ngũ cán bộ, công chức cấp xã giai đoạn 2009 - 2015.<br /> <br /> 3<br /> <br /> Chương 1<br /> CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ NGUỒN NHÂN LỰC VÀ<br /> <br /> uế<br /> <br /> CHẤT LƯỢNG NGUỒN NHÂN LỰC<br /> <br /> 1.1.1. Khái niệm và phân loại nguồn nhân lực<br /> <br /> tế<br /> H<br /> <br /> 1.1. VAI TRÒ CỦA NGUỒN NHÂN LỰC<br /> <br /> Nguồn nhân lực với tư cách là nơi cung cấp sức lao động cho xã hội, nó<br /> bao gồm toàn bộ dân cư có cơ thể phát triển bình thường (không bị khiếm<br /> <br /> h<br /> <br /> khuyết hoặc dị tật bẩm sinh).<br /> <br /> in<br /> <br /> Nguồn nhân lực có thể với tư cách là một nguồn lực cho sự phát triển<br /> kinh tế - xã hội, là khả năng lao động của xã hội được hiểu theo nghĩa hẹp<br /> <br /> cK<br /> <br /> hơn, bao gồm nhóm dân cư trong độ tuổi lao động có khả năng lao động [2 ].<br /> Nguồn nhân lực còn được hiểu với tư cách là tổng hợp cá nhân những<br /> <br /> họ<br /> <br /> con người cụ thể tham gia vào quá trình lao động, là tổng thể các yếu tố về thể<br /> chất và tinh thần được huy động vào quá trình lao động. Với cách hiểu này<br /> <br /> Đ<br /> ại<br /> <br /> nguồn nhân lực bao gồm những người bắt đầu bước vào độ tuổi lao động trở<br /> lên có tham gia vào nền sản xuất xã hội [2 ].<br /> Các cách hiểu trên chỉ khác nhau về việc xác định quy mô nguồn nhân<br /> <br /> ng<br /> <br /> lực, song đều có chung một ý nghĩa là nói lên khả năng lao động của xã hội.<br /> Nguồn nhân lực được xem xét trên giác độ số lượng và chất lượng. Số<br /> <br /> ườ<br /> <br /> lượng được biểu hiện thông qua các chỉ tiêu quy mô và tốc độ tăng nguồn<br /> nhân lực. Các chỉ tiêu về số lượng này có quan hệ mật thiết với chỉ tiêu quy<br /> <br /> Tr<br /> <br /> mô và tốc độ tăng dân số. Quy mô dân số càng lớn, tốc độ tăng dân số càng<br /> cao dẫn đến quy mô và tốc độ tăng nguồn nhân lực càng lớn và ngược lại.<br /> Tuy nhiên, mối quan hệ dân số và nguồn nhân lực được biểu hiện sau một<br /> thời gian khoảng 15 năm (vì đến lúc đó con người mới bước vào độ tuổi lao<br /> <br /> 4<br /> <br /> động). Về chất lượng, nguồn nhân lực được xem xét trên các mặt: tình trạng<br /> sức khỏe, trình độ văn hóa, trình độ chuyên môn và năng lực phẩm chất,…<br /> Cũng giống như các nguồn lực khác, số lượng và đặc biệt là chất lượng<br /> nguồn nhân lực đóng vai trò hết sức quan trọng trong việc tạo ra của cải vật<br /> <br /> uế<br /> <br /> chất và văn hóa cho xã hội.<br /> <br /> tế<br /> H<br /> <br /> Phân loại nguồn nhân lực: tùy theo giác độ nghiên cứu mà người ta<br /> phân loại nguồn nhân lực.<br /> * Nguồn nhân lực có sẵn trong dân cư<br /> <br /> Bao gồm toàn bộ những người nằm trong độ tuổi lao động, có khả năng<br /> <br /> h<br /> <br /> lao động, không kể đến trạng thái có làm việc hay không làm việc. Theo<br /> <br /> in<br /> <br /> thống kê của Liên hợp quốc, khái niệm này gọi là dân cư hoạt động<br /> <br /> cK<br /> <br /> (Population active), có nghĩa là tất cả những người có khả năng làm việc<br /> trong dân cư tính theo độ tuổi lao động quy định. Độ tuổi lao động là giới hạn<br /> về những điều kiện cơ thể, tâm lý - sinh lý xã hội mà con người tham gia vào<br /> <br /> họ<br /> <br /> quá trình lao động. Giới hạn độ tuổi lao động được quy định tùy thuộc vào<br /> điều kiện kinh tế - xã hội của từng nước và trong từng thời kỳ. Giới hạn độ<br /> <br /> Đ<br /> ại<br /> <br /> tuổi lao động bao gồm:<br /> <br /> Giới hạn dưới: quy định số tuổi thanh niên bước vào độ tuổi lao động, ở<br /> nước ta hiện nay là 15 tuổi.<br /> <br /> ng<br /> <br /> Giới hạn trên: quy định độ tuổi về hưu, ở nước ta quy định độ tuổi này<br /> <br /> ườ<br /> <br /> là 55 tuổi đối với nữ và 60 tuổi đối với nam.<br /> Nguồn nhân lực có sẵn trong dân cư chiếm một tỷ lệ tương đối lớn<br /> <br /> Tr<br /> <br /> trong dân số, thường từ 50% hoặc hơn nữa, tùy theo đặc điểm dân số và nhân<br /> lực từng nước.<br /> Theo những tài liệu nghiên cứu gần đây cho thấy, số người trong độ<br /> <br /> tuổi lao động ở các nước kinh tế chậm phát triển chiếm tỷ lệ thấp (khoảng<br /> 55% đến 57%) so với các nước công nghiệp phát triển (khoảng 64% đến<br /> <br /> 5<br /> <br />