Luận văn Thạc sĩ Khoa học Lâm nghiệp: Đánh giá tác động của dự án trồng rừng Việt - Đức ( KFW2) tại vùng dự án xã Kỳ Lạc, huyện Kỳ Anh, tỉnh Hà Tĩnh

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:84

Thêm vào BST

Báo xấu

32
lượt xem 2
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Đề tài nghiên cứu nhằm 3 mục tiêu: Đánh giá kết quả thực hiện các hoạt động của Dự án trồng rừng KFW2 tại xã Kỳ Lạc, huyện Kỳ Anh, tỉnh Hà Tĩnh từ khi kết thúc và giai đoạn hậu Dự án; phân tích một số tác động của Dự án đến phát triển kinh tế, xã hội và môi trường trên địa bàn nghiên cứu từ khi kết thúc và giai đoạn hậu Dự án; đề xuất giải pháp để duy trì và phát triển các kết quả của Dự án và rút ra bài học kinh nghiệm cho việc xây dựng các dự án trồng rừng có vốn đầu tư nước ngoài.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Khoa học Lâm nghiệp: Đánh giá tác động của dự án trồng rừng Việt - Đức ( KFW2) tại vùng dự án xã Kỳ Lạc, huyện Kỳ Anh, tỉnh Hà Tĩnh

bé gi¸o dôc vµ ®µo t¹o bé n«ng nghiÖp vµ ptnt trêng ®¹i häc l©m nghiÖp trÇn V¨n Th«ng §¸nh gi¸ t¸c ®éng cña dù ¸n trång rõng ViÖt - §øc (KFW2) t¹i vïng dù ¸n x· Kú L¹c, huyÖn Kú Anh, tØnh Hµ TÜnh LuËn v¨n th¹c Sü khoa häc l©m nghiÖp Tµi liÖu tham kh¶o Hµ Néi, n¨m 2008
1 Chong 1 §Æt VÊn ®Ò MÊt rõng vµ suy tho¸i rõng ë møc b¸o ®éng lµ mét trong nh÷ng mèi quan t©m lín nhÊt trong ph¹m vi mét quèc gia vµ toµn cÇu. Theo thèng kª cña Tæ chøc FAO (1997), trong giai ®o¹n 1980-1990 mçi n¨m thÕ giíi cã 15,5 triÖu ha rõng tù nhiªn bÞ mÊt, cßn trong giai ®o¹n 1990-1995 mçi n¨m vÉn mÊt tíi 13,7 triÖu ha. §Æc biÖt ë khu vùc §«ng Nam ¸ cã tû lÖ mÊt rõng cao nhÊt lµ 1,6% mçi n¨m, trong khi ®ã ë B¾c Mü chØ lµ 0,1% (tû lÖ chung cña thÕ giíi lµ 0,8%). ë ViÖt Nam, n¨m 1943 c¶ níc ta cã 14,3 triÖu ha rõng, ®é che phñ lµ 43%, ®Õn n¨m 1990 chØ cßn 9,18 triÖu ha, ®é che phñ rõng 27,2 %. Con sè nµy qu¶ lµ qu¸ thÊp ®Ó cã thÓ ®¶m b¶o an toµn m«i trêng sinh th¸i cho mét quèc gia. ThÊy râ ®îc tÇm quan träng cña rõng ®èi víi nÒn kinh tÕ quèc d©n vµ ®èi víi viÖc b¶o vÖ m«i trêng sinh th¸i, ChÝnh phñ ViÖt Nam ®· ®Æc biÖt quan t©m lu ý ®Õn viÖc b¶o vÖ, ph¸t triÓn vµ khai th¸c hîp lý tµi nguyªn rõng b»ng c¸c gi¶i ph¸p chÝnh s¸ch, tæ chøc qu¶n lý. ViÖt Nam lµ mét trong nhiÒu quèc gia ®ang cã nh÷ng chuyÓn biÕn rÊt lín vÒ ph¸t triÓn l©m nghiÖp. Rõng ViÖt Nam ®· vµ ®ang ®ãng vai trß to lín vÒ m«i trêng, kinh tÕ, x· héi v× vËy viÖc b¶o vÖ vµ ph¸t triÓn rõng ®ang lµ vÊn ®Ò quan t©m cña Nhµ níc nãi chung vµ cña ngµnh l©m nghiÖp nãi riªng. Hµ TÜnh lµ tØnh thuéc vïng sinh th¸i kinh tÕ B¾c Trung bé. Tµi nguyªn rõng Hµ TÜnh cã tÝnh ®a d¹ng sinh häc cao. §é che phñ cña rõng ®Õn n¨m 1997 lµ 31%, víi chñ yÕu lµ diÖn tÝch rõng tù nhiªn ®îc ph©n bè däc theo d·y Trêng S¬n, gi¸p biªn giíi ViÖt – Lµo. Tuy nhiªn, ®é che phñ cña rõng ë mét sè x· vïng nói cßn l¹i rÊt thÊp, cã x· chØ cßn l¹i 5- 6%. §êi sèng cña hÇu hÕt nh©n d©n thuéc c¸c x· vïng nói hÕt søc khã kh¨n. Thu nhËp chñ yÕu lµ tõ khai th¸c cñi, l©m s¶n ngoµi gç, thËm chÝ cã mét sè n¬i nguån thu nhËp chÝnh lµ tõ khai th¸c gç tr¸i phÐp trong rõng tù nhiªn. §ã còng nguyªn nh©n chÝnh lµm cho diÖn tÝch rõng bÞ suy gi¶m hoÆc lµm gi¶m kh¶ n¨ng tù phôc håi cña rõng . Nh»m n©ng cao ®é che phñ cña rõng vµ gãp phÇn c¶i thiÖn m«i trêng, n©ng cao møc sèng cho nh©n d©n ë miÒn nói, gi¶m søc Ðp mang tÝnh tiªu cùc cña ngêi d©n sèng gÇn rõng ®èi víi rõng tù nhiªn, nh÷ng n¨m tríc còng nh thêi gian gÇn ®©y ë ®Þa ph¬ng ®· ®îc sù quan t©m ®Çu t cña ngµnh qua c¸c dù ¸n trång rõng
2 trªn ®Êt trèng, ®åi nói träc. Dù ¸n trång rõng ë c¸c Hµ TÜnh, Qu¶ng B×nh, Qu¶ng TrÞ do Ng©n hµng t¸i thiÕt §øc, Níc Céng hoµ Liªn bang §øc tµi trî ( gäi t¾t lµ Dù ¸n trång rõng ViÖt - §øc, KFW2) lµ mét trong nh÷ng dù ¸n nh vËy. Dù ¸n trång rõng ViÖt - §øc ®îc triÓn khai thùc hiÖn ë Hµ TÜnh tõ th¸ng 7 n¨m 1997 ®Õn th¸ng 12 n¨m 2001. DiÖn tÝch rõng trång míi 6.726 ha, phñ xanh 8% diÖn tÝch ®Êt trèng, ®åi nói träc quy ho¹ch cho l©m nghiÖp. DiÖn tÝch rõng trång míi ®îc ph©n bè trªn 4 huyÖn, 20 x· víi 4.587 hé tham gia dù ¸n. X· Kú L¹c, huyÖn Kú Anh, tØnh Hµ TÜnh lµ x· thuéc diÖn x· nghÌo miÒn nói. DiÖn tÝch tù nhiªn 12.388 ha, diÖn tÝch ®Êt trèng, ®åi träc cã 6.703 ha chiÕm 54% diÖn tÝch tù nhiªn. Víi diÖn tÝch ®Êt cha cã rõng lín, ®êi sèng cña nh©n d©n trong vïng gÆp nhiÒu khã kh¨n, v× vËy x· Kú L¹c ®îc lùa chän lµ 1 trong 20 x· tham gia dù ¸n tõ n¨m 1999 ®Õn n¨m 2001. Sau 3 n¨m thùc thi dù ¸n, diÖn tÝch rõng trång cña x· ®· t¨ng thªm 998 ha. Dù ¸n trång rõng ViÖt - §øc, KFW2 vµ ho¹t ®éng t¹i vïng Dù ¸n x· Kú L¹c kh¸c víi c¸c dù ¸n ®Çu t : Sau khi hÕt thêi h¹n ®Çu t tµi chÝnh, vÒ phÝa nhµ tµi trî ®· hoµn thµnh vµ kÕt thóc dù ¸n nhng ë Hµ TÜnh còng nh c¸c tØnh tham gia dù ¸n ®· thµnh lËp Ban qu¶n lý hËu dù ¸n trång rõng ViÖt- §øc, KFW2 ®Ó chØ ®¹o, híng dÉn, gi¸m s¸t c«ng t¸c ch¨m sãc, b¶o vÖ vµ lµm c¸c thñ tôc rót tiÒn c«ng trång rõng trong tµi kho¶n tiÒn göi cho c¸c hé gia ®×nh tham gia dù ¸n. V× vËy, ®Ó cã kÕt luËn nh÷ng ®ãng gãp vÒ mÆt tÝch cùc còng nh nh÷ng mÆt cÇn bæ sung cña dù ¸n ®èi víi céng ®ång, ®Æc biÖt lµ giai ®o¹n hËu dù ¸n ®Ó lµm c¨n cø khuyÕn nghÞ, ®Ò xuÊt ®èi víi c¸c dù ¸n kh¸c cã ®Æc ®iÓm t¬ng tù, t«i tiÕn hµnh nghiªn cøu ®Ò tµi: “ §¸nh gi¸ t¸c ®éng cña dù ¸n trång rõng ViÖt - §øc ( KFW2) t¹i vïng dù ¸n x· Kú L¹c, huyÖn Kú Anh, tØnh Hµ TÜnh”.
3 Ch¬ng 2 Tæng quan nghiªn cøu 2.1. Trªn thÕ giíi 2.1.1. Kh¸i niÖm vÒ Dù ¸n Trong lý thuyÕt còng nh thùc tiÔn qu¶n lý kinh tÕ hiÖn nay cßn tån t¹i nhiÒu quan ®iÓm kh¸c nhau vÒ Dù ¸n. Mçi quan ®iÓm vÒ Dù ¸n xuÊt ph¸t tõ c¸ch tiÕp cËn kh¸c nhau tuú thuéc môc ®Ých nghiªn cøu, kh¸i niÖm vÒ Dù ¸n ®· vµ ®ang ®îc bæ sung hoµn thiÖn [14]. Theo Cleland vµ King(1975): Dù ¸n lµ sù kÕt hîp gi÷a c¸c yÕu tè nh©n lùc vµ tµi lùc trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh ®Ó ®¹t ®äc mét môc tiªu ®Þnh tríc. Clipdap cho r»ng: Dù ¸n lµ mét tËp hîp c¸c ho¹t ®éng ®Ó gi¶i quyÕt mét vÊn ®Ò hay ®Ó hoµn thiÖn mét tr¹ng th¸i cô thÓ trong mét thêi gian x¸c ®Þnh. Gittinger(1982) ®a ra quan ®iÓm: Dù ¸n lµ tËp hîp c¸c ho¹t ®éng mµ ë ®ã tiÒn tÖ ®îc ®Çu t víi hy väng ®îc thu håi l¹i. Trong qu¸ tr×nh nµy c¸c c«ng viÖc kÕ ho¹ch tµi chÝnh, vËn hµnh ho¹t ®éng lµ mét thÓ thèng nhÊt, ®îc thùc hiÖn trong mét kho¶ng thêi gian x¸c ®Þnh. Theo WB [7]: Dù ¸n lµ tæng thÓ nh÷ng chÝnh s¸ch, ho¹t ®éng vµ chi phÝ liªn quan víi nhau ®îc thiÕt kÕ nh»m ®¹t ®îc nh÷ng môc tiªu nhÊt ®Þnh trong mét kho¶ng thêi gian nhÊt ®Þnh. Theo Lyn Squire [7] : Dù ¸n lµ tæng thÓ c¸c gi¶i ph¸p nh»m sö dông c¸c nguån tµi nguyªn h÷u h¹n vèn cã, nh»m ®em l¹i lîi Ých cho x· héi cµng nhiÒu cµng tèt. Tõ ®iÓn x· héi häc cña cña David Jary vµ Julia Jury[17] , ®a ra ®Þnh nghÜa vÒ Dù ¸n nh sau: Nh÷ng kÕ ho¹ch ®îc thiÕt lËp víi môc ®Ých hç trî c¸c hµnh ®éng céng ®ång vµ ph¸t triÓn céng ®ång. Theo ®Þnh nghÜa nµy cã thÓ hiÓu Dù ¸n lµ mét kÕ ho¹ch can thiÖp cã môc tiªu, néi dung, thêi gian, nh©n lùc vµ tµi chÝnh cô thÓ. Dù ¸n lµ sù hîp t¸c cña c¸c lùc lîng x· héi bªn ngoµi vµ bªn trong céng ®ång. Víi c¸ch hiÓu nh trªn th× thíc ®o sù thµnh c«ng cña Dù ¸n kh«ng chØ lµ viÖc hoµn thµnh c¸c ho¹t ®éng (®Çu t c¸i g×, cho ai, bao nhiªu, nh thÕ nµo) mµ nã cã gãp phÇn vµo qu¸ tr×nh chuyÓn biÕn x· héi t¹i céng ®ång. 2.1.2. §¸nh gi¸ Dù ¸n §¸nh gi¸ lµ mét kh©u then chèt trong mét chu tr×nh Dù ¸n, nh»m ®a ra nh÷ng
4 nhËn xÐt theo ®Þnh kú vÒ kÕt qu¶ thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng cña Dù ¸n trªn c¬ së so s¸nh mét sè chØ tiªu ®· lËp tríc, hay nãi kh¸c ®¸nh gi¸ lµ qu¸ tr×nh xem xÐt mét c¸ch hÖ thèng vµ kh¸ch quan nh»m cè g¾ng x¸c ®Þnh tÝnh phï hîp, tÝnh hiÖu qu¶ vµ t¸c ®éng cña c¸c ho¹t ®éng øng víi môc tiªu ®· v¹ch ra. §¸nh gi¸ lµ mét c«ng viÖc thêng xuyªn diÔn ra trong c¸c ho¹t ®éng cña Dù ¸n. Trong c¸c Dù ¸n mµ ë ®ã vai trß tham gia cña c¸c bªn liªn quan cã ý nghÜa ®Æc biÖt quan träng, th× c«ng t¸c ®¸nh gi¸ ®ßi hái ph¶i cã sù tham gia cña c¸c bªn liªn quan. §¸nh gi¸ cã sù tham gia lµ mét hÖ thèng ph©n tÝch ®îc thùc hiÖn bëi c¸c nhµ qu¶n lý Dù ¸n vµ c¸c thµnh viªn ®îc hëng lîi tõ Dù ¸n, cho phÐp hä ®iÒu chØnh, x¸c ®Þnh l¹i chÝnh s¸ch hoÆc môc tiªu, chiÕn lîc, s¾p xÕp l¹i c¸c tæ chøc c¸c ®¬n vÞ triÓn khai l¹i c¸c nguån lùc nÕu cÇn thiÕt. Nã lµ c¬ héi cho c¶ ngêi bªn trong vµ ngêi bªn ngoµi céng ®ång dõng l¹i ph¶n ¸nh vÒ qu¸ khø vµ ®a ra quyÕt ®Þnh cho t¬ng lai. C¸c lý thuyÕt vÒ híng dÉn vµ ®¸nh gi¸ ®îc ®Ò cËp chi tiÕt trong c¸c c«ng tr×nh nghiªn cøu cña WHO, Gittinger, Dixon & Hufschmidt L.Therse Barker, Jim Woodhill, FAO, WB. . .[20] C¸c ®¸nh gi¸ liªn quan ®Õn viÖc ®o lêng hay ®a ra nh÷ng nhËn ®Þnh, ®iÓn h×nh lµ c¸c c«ng tr×nh nghiªn cøu cña WHO, L.Therse Barker. §©y lµ mét qu¸ tr×nh nh»m ®¸nh gi¸ møc ®é ®¹t ®îc nh÷ng môc tiªu chung vµ môc tiªu cô thÓ ®· ®Ò ra, t¬ng øng víi chóng lµ hÖ thèng c¸c ho¹t ®éng, c¸c nguån lùc ®· ®îc triÓn khai vµ sö dông nh thÕ nµo. §èi víi mét Dù ¸n, ®¸nh gi¸ lµ xem xÐt mét c¸ch hÖ thèng ®Ó x¸c ®Þnh tÝnh hiÖu qu¶, møc ®é thµnh c«ng cña Dù ¸n, t¸c ®éng x· héi còng nh c¸c t¸c ®éng kinh tÕ m«i trêng ®èi víi céng ®ång hëng thô[14] . Trong mét Dù ¸n, ho¹t ®éng ®¸nh gi¸ lµ kh©u cuèi cïng trong tiÕn tr×nh triÓn khai Dù ¸n cho céng ®ång. Thùc ra ®¸nh gi¸ kh«ng chØ tiÕn hµnh mét lÇn vµo cuèi Dù ¸n - ®ã míi chØ lµ ®¸nh gi¸ tæng thÓ. Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn Dù ¸n, ho¹t ®éng ®¸nh gi¸ cã thÓ ®îc tiÕn hµnh vµo nh÷ng giai ®o¹n quan träng, thêng gäi lµ ®¸nh gi¸ giai ®o¹n. NhiÒu t¸c gi¶ cho r»ng, ®iÒu quan träng lµ ph¶i tiÕn hµnh ®¸nh gi¸ cã sù tham gia cña c¸c bªn cã liªn quan mµ quan träng nhÊt lµ ngêi hëng lîi tõ Dù ¸n [19] . C¸c t¸c gi¶ vµ c¸c tæ chøc trªn thÕ giíi nh Jim Woodhill, Lisa Robins, Joachim Theis, Heather. M. Grady [17] ®· ph©n chia thµnh hai lo¹i ®¸nh gi¸: §¸nh gi¸ môc tiªu vµ ®¸nh gi¸ tiÕn tr×nh. §¸nh gi¸ môc tiªu lµ xem xÐt liÖu Dù ¸n cã ®¹t ®îc môc tiªu ®· ®Þnh hay kh«ng, nã tËp trung vµo viÖc ph©n tÝch c¸c chØ sè ®o ®¹c hiÖu qu¶ thu
5 ®îc. §¸nh gi¸ tiÕn tr×nh, më réng diÖn ®¸nh gi¸ h¬n so víi lo¹i ®¸nh gi¸ trªn, sö dông tri thøc vµ hiÓu biÕt cña nhiÒu ngêi ®Ó xem xÐt nhiÒu vÊn ®Ò cña Dù ¸n. C¸c ph¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ Dù ¸n còng ®îc ph¸t triÓn m¹nh mÏ tõ nh÷ng n¨m 50, 60 cña thÕ kû tríc, khi c¸c Dù ¸n ph¸t triÓn céng ®ång ra ®êi. C¸c ph¬ng ph¸p bao gåm: Ph¬ng ph¸p ngêi d©n tham gia ®¸nh gi¸ (PRA), ph¬ng ph¸p pháng vÊn 2.1.3. C¸c khÝa c¹nh ®¸nh gi¸ t¸c ®éng cña Dù ¸n LÞch sö viÖc ®¸nh gi¸ c¸c t¸c ®éng kinh tÕ, x· héi, m«i trêng cña Dù ¸n hay mét ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh nµo ®ã ®· cã hµng tr¨m n¨m cã thÓ chia lµm hai giai ®o¹n.  Giai ®o¹n 1: Tõ ®Çu nh÷ng n¨m 1960 ®Õn cuèi nh÷ng n¨m 1970 víi ®Æc trng cña giai ®o¹n nµy lµ nh÷ng nghiªn cøu xung quanh nh÷ng vÊn ®Ò vÒ chÊt lîng m«i trêng m©u thuÉn víi sù t¨ng trëng kinh tÕ. Ban ®Çu lµ nh÷ng nghiªn cøu vÒ vÊn ®Ò ®¶m b¶o an toµn l¬ng thùc, ®ång thêi b¶o vÖ ®îc m«i trêng sinh th¸i th«ng qua viÖc h¹n chÕ n¹n ph¸ rõng. NhiÒu c«ng tr×nh nghiªn cøu vÒ ¶nh hëng cña c¸c ph¬ng thøc sö dông ®Êt, c¸c ho¹t ®éng canh t¸c ®Õn ®Êt ®ai vµ m«i trêng ®· ®îc c«ng bè nh: Nghiªn cøu cña Freizendaling (1968) vÒ “T¸c ®éng cña con ngêi ®Õn sinh quyÓn”; Gober (Ph¸p, 1968) vÒ “§Êt vµ viÖc gi÷ ®é ph× cña ®Êt - c¸c nh©n tè ¶nh hëng ®Õn sö dông ®Êt”... C¸c m« h×nh canh t¸c cã hiÖu qu¶ nh SALT 1, SALT 2, SALT 3, SALT 4 do Tæ chøc n«ng nghiÖp vµ l¬ng thùc cña Liªn hîp quèc (FAO) ®a ra [16]. §Õn ®Çu nh÷ng n¨m 1970, Quèc héi Hoa Kú ®· ban hµnh luËt chÝnh s¸ch quèc gia vÒ m«i trêng, thêng gäi t¾t lµ NEPA. LuËt nµy quy ®Þnh r»ng tÊt c¶ nh÷ng kiÕn nghÞ quan träng ë cÊp tiÓu bang vÒ luËt ph¸p, ho¹t ®éng kinh tÕ, kü thuËt lóc ®a ra xÐt duyÖt ®Ó ®îc nhµ níc chÊp nhËn ®Òu ph¶i kÌm theo mét b¸o c¸o vÒ t¸c ®éng ®Õn m«i trêng cña viÖc lµm ®îc kiÕn nghÞ. TiÕp theo Hoa Kú lµ Canada, Australia, Anh, NhËt, §øc... còng lÇn lît ban hµnh luËt ®¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i trêng (Lª Th¹c C¸n, 1994). Trong nh÷ng n¨m 1970 vµ ®Çu 1980, ë mét sè níc ®ang ph¸t triÓn nh Th¸i Lan, Singapo, Philippine, Indonesia... ®· ban hµnh nh÷ng quy ®Þnh vÒ ®¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i trêng [7] . N¨m 1972, Liªn hiÖp quèc ®· tæ chøc héi nghÞ vÒ m«i trêng cña con ngêi víi môc ®Ých lµ t×m híng gi¶i quyÕt nh÷ng t¸c ®éng kh«ng mong muèn mµ cuéc
6 c¸ch m¹ng khoa häc vµ kü thuËt g©y ra ®èi víi m«i trêng sèng. C¸c tæ chøc UNEP, UNDP, WB ®· c«ng bè “Tuyªn bè vÒ c¸c chÝnh s¸ch vµ thñ tôc vÒ m«i trêng” nãi lªn quan ®iÓm ph¶i kÕt hîp gi÷a ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi víi viÖc b¶o vÖ m«i trêng vµ quy ®Þnh trong c¸c Dù ¸n ph¸t triÓn do c¸c c¬ quan nµy viÖn trî hoÆc cho vay vèn ph¶i b¸o c¸o ®¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i trêng (Lª Th¹c C¸n, 1994) [3] . N¨m 1979, tæ chøc FAO ®· xuÊt b¶n tµi liÖu “Ph©n tÝch c¸c Dù ¸n l©m nghiÖp” do Hans M-Gregersen vµ Amoldo H. Contresal biªn so¹n. §©y lµ tµi liÖu gi¶ng d¹y dïng cho c¸c ®Þa ph¬ng mµ tæ chøc FAO cã ®Çu t Dù ¸n trång rõng vµ ph¸t triÓn l©m nghiÖp; tµi liÖu nµy t¬ng ®èi ®Çy ®ñ vµ phï hîp víi ®iÒu kiÖn ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ c¸c Dù ¸n l©m nghiÖp ë c¸c níc ®ang ph¸t triÓn.  Giai ®o¹n 2: Tõ ®Çu nh÷ng n¨m 1980 ®Õn nay, víi ®Æc trng cña giai ®o¹n nµy lµ ph¸t triÓn bÒn v÷ng, trong ®ã ®· thÓ hiÖn ®îc sù bæ sung hç trî lÉn nhau gi÷a ph¸t triÓn kinh tÕ vµ b¶o vÖ m«i trêng. Tõ nh÷ng n¨m 1980 cho ®Õn nay, kh¸i niÖm ph¸t triÓn bÒn v÷ng ®· ®îc nªu ra vµ ngµy cµng trë nªn phæ biÕn. Ngµy nay quan ®iÓm ph¸t triÓn bÒn v÷ng ®· trë thµnh mét quan ®iÓm chÝnh thèng vµ b¾t buéc mäi ngêi kh«ng thÓ bá qua. B¶n b¸o c¸o “T¬ng lai Chung cña Chóng ta” cña ñy ban Brundtland (1987) ®· c«ng nhËn ®¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i trêng lµ mét cÊu thµnh thiÕt yÕu trong qu¸ tr×nh thóc ®Èy ph¸t triÓn bÒn v÷ng. B¸o c¸o còng ®· v¹ch ra sù tham gia réng lín h¬n cña céng ®ång vµo c¸c quyÕt ®Þnh cã ¶nh hëng ®Õn m«i trêng, t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c céng ®ång sö dông cã hiÖu qu¶ c¸c nguån tµi nguyªn ®Þa ph¬ng. T¹i Héi nghÞ quèc tÕ vÒ m«i trêng n¨m 1992, ë Rio de Janeiro (Braxin) ®· ®i ®Õn tiÕng nãi chung lµ: “Ph¶i kÕt hîp hµi hoµ gi÷a b¶o vÖ m«i trêng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi, híng tíi mét sù ph¸t triÓn bÒn v÷ng trong ph¹m vi tõng níc trªn thÕ giíi” [9]. N¨m 1994, Walfredo Raqual Rola ®· ®a ra mét m« pháng vÒ t¸c ®éng cña c¸c ph¬ng thøc canh t¸c [16]. Theo m« pháng nµy hiÖu qu¶ cña mét ph¬ng thøc canh t¸c ®îc ®¸nh gi¸ theo quan ®iÓm tæng hîp, trªn c¶ 3 mÆt kinh tÕ, x· héi vµ sinh th¸i m«i trêng. TÊt c¶ c¸c t¸c ®éng ®ã ®Òu nh»m môc tiªu cuèi cïng lµ ph¸t triÓn bÒn võng.
7 2.2. ë ViÖt Nam 2.2.1. Kh¸i niÖm vÒ Dù ¸n ë ViÖt Nam kh¸i niÖm Dù ¸n ®îc ®ÒcËp ®Õn nhiÒu vµokho¶ng trong nh÷ng n¨m cuèi cuèi thÕ kû 20. Tuú vµo c¸c gèc ®é, khÝa c¹nh khi xem xÐt vÒ Dù ¸n, c¸c t¸c gi¶ ®· ®a ra c¸c kh¸i niÖm vÒ Dù ¸n. Trong t¸c phÈm ph¸t triÓn céng ®ång cña m×nh NguyÔn ThÞ Oanh[11] ®a ra hai ®Þnh nghÜa vÒ Dù ¸n nh sau: - Dù ¸n lµ sù can thiÖp mét c¸ch cã kÕ ho¹ch nh»m ®¹t ®îc mét hay mét sè môc tiªu cïng hoµn thµnh nh÷ng chØ b¸o thùc hiÖn ®· ®Þnh tríc t¹i mét ®Þa bµn vµ trong mét kho¶ng thêi gian nhÊt ®Þnh, cã huy ®éng sù tham gia thùc sù cña nh÷ng t¸c nh©n vµ tæ chøc cô thÓ. - Dù ¸n lµ mét tæng thÓ cã kÕ ho¹ch nh÷ng ho¹t ®éng (c«ng viÖc) nh»m ®¹t mét sè môc tiªu cô thÓ trong mét kho¶ng thêi gian vµ trong khu«n khæ chi phÝ nhÊt ®Þnh. Theo T« Duy Hîp vµ L¬ng Hång Quang[6] , Dù ¸n ®îc hiÓu nh mét kÕ ho¹ch can thiÖp ®Ó gióp céng ®ång d©n c hoÆc c¸ nh©n c¶i thiÖn ®iÒu kiÖn sèng trªn mét ®Þa bµn nhÊt ®Þnh. Héi th¶o PIMES vÒ ch¬ng tr×nh phßng ngõa th¶m häa ®· ®a ra hai kh¸i niÖm vÒ Dù ¸n: - Dù ¸n lµ mét qu¸ tr×nh gåm c¸c ho¹t ®éng ®· ®îc lËp kÕ ho¹ch nh»m ®¹t ®îc nh÷ng thay ®æi mong muèn hoÆc ®¹t ®îc mét môc tiªu cô thÓ nµo ®ã. - Dù ¸n lµ mét qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cã kÕ ho¹ch, ®îc thiÕt kÕ nh»m ®¹t ®îc môc tiªu cô thÓ víi kho¶n kinh phÝ x¸c ®Þnh trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh. Theo bµi gi¶ng vÒ Qu¶n lý l©m nghiÖp x· héi cña Trung t©m l©m nghiÖp x· héi, ®Ó nh×n nhËn Dù ¸n mét c¸ch ®Çy ®ñ nhÊt ph¶i ®øng trªn nhiÒu khÝa c¹nh kh¸c nhau: VÒ h×nh thøc, vÒ qu¶n lý, vÒ kÕ ho¹ch,vÒ néi dung. - VÒ mÆt h×nh thøc: Dù ¸n lµ mét tËp tµi liÖu tr×nh bµy chi tiÕt vµ cã hÖ thèng c¸c ho¹t ®éng vµ chi phÝ díi d¹ng mét b¶n kÕ ho¹ch ®Ó ®¹t ®îc nh÷ng kÕt qu¶ vµ thùc hiÖn ®îc nh÷ng môc tiªu nhÊt ®Þnh trong t¬ng lai[14]. - VÒ mÆt qu¶n lý: Dù ¸n lµ mét c«ng cô qu¶n lý viÖc sö dông vèn, vËt t lao ®éng ®Ó t¹o ra c¸c kÕt qu¶ kinh tÕ, tµi chÝnh x· héi, m«i trêng trong tu¬ng lai. - VÒ mÆt kÕ ho¹ch: Dù ¸n lµ mét c«ng cô thÓ hiÖn kÕ ho¹ch chi tiÕt ®Ó ®Çu t s¶n
8 xuÊt kinh doanh, ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi lµm tiÒn ®Ò cho c¸c quyÕt ®Þnh ®Çu t vµ tµi trî. Dù ¸n ®Çu t lµ mét ho¹t ®éng riªng lÎ, nhá nhÊt trong c«ng t¸c kÕ ho¹ch nÒn kinh tÕ. - VÒ mÆt néi dung: Dù ¸n ®îc coi lµ mét tËp hîp c¸c ho¹t ®éng cã liªn quan ®Õn nhau, ®îc kÕ ho¹ch ho¸ nh»m ®¹t ®îc c¸c môc tiªu ®· ®Þnh b»ng viÖc t¹o ra c¸c kÕt qu¶ cô thÓ trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh th«ng qua viÖc sö dông hîp lý c¸c nguån lùc x¸c ®Þnh. MÆc dï cã sù kh¸c nhau vÒ c¸ch ®Þnh nghÜa Dù ¸n, nhng c¸c t¸c gi¶ ®Òu thèng nhÊt cho r»ng: Môc tiªu cña Dù ¸n ®Òu lµ t¹o sù thay ®æi trong nhËn thøc vµ hµnh ®éng, thay ®æi ®iÒu kiÖn sèng cña céng ®ång trªn c¶ ba mÆt kinh tÕ - x· héi vµ m«i trêng. 2.2.2. C¸c khÝa c¹nh ®¸nh gi¸ t¸c ®éng cña Dù ¸n Thêi kú ®Çu, trong c¸c Dù ¸n ®Çu t còng nh c¸c Dù ¸n ph¸t triÓn rõng chóng ta míi chØ chó träng ®Õn hiÖu qu¶ kinh tÕ cßn hiÖu qu¶ vÒ x· héi vµ m«i trêng sinh th¸i hÇu nh cha ®îc ®Ò cËp ®Õn nh nh÷ng ®ãng gãp quan träng cña Dù ¸n. ChÝnh v× vËy vÊn ®Ò ®¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i trêng ë níc ta cho ®Õn nay cßn rÊt míi mÎ, ®Æc biÖt lµ ®¸nh gi¸ trªn c¶ ba mÆt kinh tÕ, x· héi vµ m«i trêng cña mét Dù ¸n. Tríc nh÷ng n¨m 1980, ë ViÖt Nam chØ cã nh÷ng nghiªn cøu nhá, kh«ng tËp trung vµ cha toµn diÖn vÒ xãi mßn ®Êt. Tuy còng ®· cã nh÷ng nghiªn cøu vÒ ¶nh hëng cña c¸c ph¬ng thøc canh t¸c ®Õn ®Êt, níc nhng cßn s¬ sµi vµ ë møc ®é chung chung, c¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ cßn ®¬n gi¶n. Tõ sau nh÷ng n¨m 1980, kinh tÕ ®Êt níc ph¸t triÓn kÐo theo viÖc suy gi¶m tµi nguyªn rõng c¶ vÒ sè lîng lÉn chÊt lîng do vËy c«ng t¸c ®¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i trêng b¾t ®Çu ®îc chó träng vµ ph¸t triÓn. N¨m 1983, chóng ta míi chÝnh thøc b¾t ®Çu ch¬ng tr×nh nghiªn cøu vÒ tµi nguyªn thiªn nhiªn vµ m«i trêng[9] . §Õn n¨m 1987, NguyÔn Ngäc Sinh lÇn ®Çu tiªn ®a ra tµi liÖu “Giíi thiÖu c¸c ph¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i trêng” [16]. N¨m 1985, trong quyÕt ®Þnh vÒ ®iÒu tra, sö dông hîp lý tµi nguyªn thiªn nhiªn vµ b¶o vÖ m«i trêng, Héi ®ång Bé trëng (nay lµ ChÝnh phñ) ®· nªu: “Trong xÐt duyÖt luËn chøng kinh tÕ kü thuËt cña c¸c ch¬ng tr×nh x©y dùng lín hoÆc c¸c ch¬ng tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi quan träng, cÇn tiÕn hµnh ®¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i trêng”. Nh vËy cã thÓ nãi tõ ®©y vÊn ®Ò ®¸nh gi¸ t¸c ®éng Dù ¸n ®· trë thµnh mét yÕu tè quan träng kh«ng thÓ thiÕu ®îc trong sù nghiÖp ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi ë níc ta.
9 N¨m 1994, Lª Th¹c C¸n hoµn thµnh c«ng tr×nh nghiªn cøu “§¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i trêng - Ph¬ng ph¸p luËn vµ kinh nghiÖm thùc tiÔn” t¹o tiÒn ®Ò c¬ së khoa häc cho c¸c nhµ nghiªn cøu vÒ m«i trêng thùc hiÖn nh÷ng nghiªn cøu tiÕp theo. Hoµng Xu©n Tý (1994) víi c«ng tr×nh “B¶o vÖ ®Êt vµ ®a d¹ng sinh häc trong c¸c Dù ¸n trång rõng b¶o vÖ m«i trêng” ®· tiÕn hµnh nh÷ng nghiªn cøu vÒ kinh tÕ, m«i trêng. Song, trong c¸c ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ t¸c gi¶ thêng thiªn vÒ mét mÆt hoÆc lµ kinh tÕ hoÆc lµ m«i trêng hay x· héi mµ kh«ng ®¸nh gi¸ mét c¸ch toµn diÖn c¸c mÆt trªn [16] . Còng trong n¨m 1994, nhiÒu c«ng tr×nh cña nhiÒu t¸c gi¶ kh¸c ®· tiÕn hµnh nh÷ng nghiªn cøu vÒ t¸c ®éng m«i trêng vµ hiÖu qu¶ kinh tÕ - x· héi cña c¸c ph¬ng thøc canh t¸c nh: Th¸i Phiªn, NguyÔn Tö Siªm víi c«ng tr×nh “HiÖu qu¶ c¸c biÖn ph¸p canh t¸c trªn ®Êt dèc” vµ “Sö dông ®Êt trèng, ®åi nói träc vµ b¶o vÖ rõng”; §Æng Trung ThuËn, Tr¬ng Quang H¶i vµ tËp thÓ víi c«ng tr×nh “Nghiªn cøu vµ ®Ò xuÊt m« h×nh ph¸t triÓn kinh tÕ m«i trêng t¹i mét sè vïng sinh th¸i ®iÓn h×nh”; Phïng Ngäc Lan, V¬ng V¨n Quúnh víi ®Ò tµi “Nghiªn cøu kh¶ n¨ng gi÷ níc vµ b¶o vÖ ®Êt cña c¸c ph¬ng thøc canh t¸c trong c¸c hé gia ®×nh ë huyÖn Hµm Yªn - Tuyªn Quang”[16]. TrÇn H÷u Dµo (1995) ®· nghiªn cøu, ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ kinh doanh c¶ 3 mÆt: hiÖu qu¶ kinh tÕ, x· héi vµ m«i trêng cña m« h×nh trång rõng quÕ th©m canh thuÇn loµi quy m« hé gia ®×nh t¹i V¨n Yªn - Yªn B¸i [4]. Trong ®Ò tµi t¸c gi¶ ®· tr×nh bµy, sö dông c¸c ph¬ng ph¸p, kü thuËt míi, tiÕn bé trong ph©n tÝch kinh tÕ l©m nghiÖp. Tuy nhiªn ®Ò tµi míi chØ thiªn vÒ ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ kinh tÕ, cha chó träng vµ ®Ò cËp s©u ®Õn hiÖu qu¶ x· héi vµ m«i trêng. N¨m 1996, §oµn Hoµi Nam víi luËn v¨n th¹c sü: “Bíc ®Çu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ kinh tÕ - sinh th¸i cña mét sè m« h×nh rõng trång t¹i Yªn H¬ng - Hµm Yªn - Tuyªn Quang”[9] , ®· ®Ò cËp ®Õn hiÖu qu¶ tæng hîp vÒ mÆt kinh tÕ vµ sinh th¸i cña mét sè m« h×nh rõng trång, tuy nhiªn cha thÊy t¸c gi¶ ®Ò cËp ®Õn vÊn ®Ò x· héi. N¨m 1997, tiÕp tôc cã nh÷ng nghiªn cøu vÒ ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ kinh tÕ - m«i trêng nh: NguyÔn ThÞ Thanh An víi luËn v¨n th¹c sü “§¸nh gi¸ hiÖu qu¶ kinh tÕ- m«i trêng cña mét sè m« h×nh theo ph¬ng ph¸p hÖ sè ®êng ¶nh hëng”; §oµn ThÞ Mai víi luËn v¨n th¹c sü “§¸nh gi¸ hiÖu qu¶ kinh tÕ - m«i trêng v× môc tiªu ph¸t triÓn bÒn v÷ng cho mét sè ph¬ng ¸n sö dông ®Êt trong canh t¸c n«ng l©m nghiÖp ë vïng nguyªn liÖu giÊy”[8].
10 N¨m 1998, Cao Danh ThÞnh víi ®Ò tµi th¹c sü “Thö nghiÖm øng dông mét sè ph¬ng ph¸p ®Þnh lîng cã träng sè ®Ó so s¸nh hiÖu qu¶ kinh tÕ vµ m«i trêng cña mét sè Dù ¸n l©m nghiÖp t¹i khu vùc phßng hé ®Çu nguån s«ng §µ” [16] ®· ®Ò cËp ®Õn hiÖu qu¶ tæng hîp kinh tÕ - m«i trêng . Trong ®Ò tµi t¸c gi¶ ®· ®Ò cËp ®Õn vÊn ®Ò ®Þnh lîng cã träng sè c¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ vµ cho biÕt ph¬ng ph¸p tÝnh träng sè b»ng t¬ng quan ®¹t ®é chÝnh x¸c cao h¬n c¶. N¨m 2002, Ph¹m Xu©n ThÞnh víi ®Ò tµi th¹c sü “§¸nh gi¸ t¸c ®éng cña Dù ¸n KFW1 t¹i vïng Dù ¸n x· T©n Hoa huyÖn Lôc Ng¹n tØnh B¾c Giang” [17] ®· ®Ò cËp ®Õn mét sè t¸c ®éng cña Dù ¸n trªn c¸c mÆt kinh tÕ, x· héi vµ m«i trêng, qu¸ tr×nh ®¸nh gi¸ cã sö dông c¸c chØ tiªu chØ b¸o, cã sù so s¸nh c¸c lÜnh vùc tríc vµ sau Dù ¸n. Tuy nhiªn t¸c gi¶ míi chØ dõng l¹i ë nh÷ng t¸c ®éng tÝch cùc cha ®i s©u ph©n tÝch nh÷ng t¸c ®éng tiªu cùc cña Dù ¸n. Mét sè t¸c gi¶ kh¸c cã ®Ò tµi nghiªn cøu cã liªn quan nh : Ph¹m Xu©n Nam ( 2004) : §¸nh gi¸ t¸c ®éng cña dù ¸n trång rõng cung cÊp nguyªn liÖu thuéc C«ng ty L©m nghiÖp Hoµ B×nh trªn ®Þa bµn x· L©m S¬n, huyÖn L¬ng S¬n, tØnh Hoµ B×nh . Vâ §×nh Tuyªn ( 2005) : Nghiªn cøu t¸c ®éng cña dù ¸n khu vùc L©m nghiÖp vµ qu¶n lý rõng phßng hé ®Çu nguån t¹i x· L¬ng S¬n, huyÖn Thêng Xu©n, tØnh Thanh Ho¸. NguyÔn H÷u Thä ( 2007) : §¸nh gi¸ t×nh h×nh thùc hiÖn dù ¸n trång rõng phßng hé ®Çu nguån s«ng Th¹ch H·n, tØnh Qu¶ng TrÞ . C«ng t¸c ®¸nh gi¸ t¸c ®éng kinh tÕ, x· héi vµ m«i trêng ë níc ta hiÖn nay cã thÓ nãi cßn rÊt míi mÎ, ®ang ë giai ®o¹n ®Çu cña sù ph¸t triÓn. §©y l¹i lµ vÊn ®Ò phøc t¹p, ®ßi hái ph¶i cã ®Çu t thÝch ®¸ng vÒ thêi gian vµ tiÒn cña nªn nh×n chung chóng ta cßn thiÕu hôt vÒ th«ng tin, vÒ ph¬ng ph¸p luËn vµ kinh nghiÖm ho¹t ®éng thùc tiÔn. MÆt kh¸c, trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay cã nh÷ng dù ¸n cã vèn ®Çu t níc ngoµi sau khi kÕt thóc giai ®o¹n ®Çu t tµi chÝnh cßn cã giai ®o¹n hËu dù ¸n nhng cha cã nghiªn cøu, ®¸nh gi¸ ho¹t ®éng cña giai ®o¹n nµy. ChÝnh nh÷ng tån t¹i trªn ®©y lµ mét trong nh÷ng nguyªn nh©n g©y trë ng¹i cho c«ng t¸c qu¶n lý vµ b¶o vÖ m«i trêng, thùc hiÖn c¸c chÝnh s¸ch vÒ m«i trêng nãi chung. Do vËy chóng ta cÇn ph¶i tiÕp tôc cã nh÷ng nghiªn cøu nh»m hoµn thiÖn dÇn ph¬ng ph¸p luËn còng nh tÝch luü dÇn kinh nghiÖm thùc tiÔn, ®ång thêi lµm phong phó thªm nguån th«ng tin cho c¸c nhµ nghiªn cøu tiÕp theo. XuÊt ph¸t tõ nh÷ng lý do nªu trªn, vµ còng chÝnh lµ c¬ së cho viÖc lùa chän ®Ò tµi nghiªn cøu.
11 Ch¬ng 3 Môc tiªu - ®èi tîng - néi dung vµ ph¬ng ph¸p nghiªn cøu 3.1. Môc tiªu nghiªn cøu: 3.1.1. Môc tiªu tæng qu¸t : Rót ra bµi häc kinh nghiÖm ®Ó x©y dùng c¸c dù ¸n trång rõng cã vèn ®Çu t níc ngoµi trong thêi gian tíi . 3.1.2.Môc tiªu cô thÓ : 1. §¸nh gi¸ kÕt qu¶ thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng cña Dù ¸n trång rõng KFW2 t¹i x· Kú L¹c, huyÖn Kú Anh, tØnh Hµ TÜnh tõ khi kÕt thóc vµ giai ®o¹n hËu Dù ¸n. 2. Ph©n tÝch mét sè t¸c ®éng cña Dù ¸n ®Õn ph¸t triÓn kinh tÕ, x· héi vµ m«i trêng trªn ®Þa bµn nghiªn cøu tõ khi kÕt thóc vµ giai ®o¹n hËu Dù ¸n. 3. §Ò xuÊt gi¶i ph¸p ®Ó duy tr× vµ ph¸t triÓn c¸c kÕt qu¶ cña Dù ¸n vµ rót ra bµi häc kinh nghiÖm cho viÖc x©y dùng c¸c dù ¸n trång rõng cã vèn ®Çu t níc ngoµi . 3.2.§èi tîng nghiªn cøu : C¸c bªn cã liªn quan vµ hé d©n tham gia dù ¸n trªn ®Þa bµn x· Kú L¹c 3.3 Giíi h¹n nghiªn cøu - Do thêi gian trång rõng cña Dù ¸n t¹i x· Kú L¹c chØ tõ n¨m 1999 ®Õn 2001 vµ h¹n chÕ vÒ mÆt thêi gian nªn trong ph¹m vi ®Ò tµi nµy t«i chØ ®i s©u nghiªn cøu c¸c ho¹t ®éng Dù ¸n trong kho¶ng thêi gian tõ khi thùc thi Dù ¸n vµ giai ®o¹n hËu Dù ¸n. - ViÖc ®¸nh gi¸ t¸c ®éng cña Dù ¸n ®Õn ph¸t triÓn kinh tÕ, x· héi vµ b¶o vÖ m«i trêng chØ ¸p dông mét sè chØ tiªu phï hîp víi ®èi tîng vµ néi dung nghiªn cøu cña luËn v¨n nh : Sù tham gia cña ngêi d©n vµ sù thay ®æi nhËn thøc cña ngêi d©n trong viÖc b¶o vÖ vµ ph¸t triÓn rõng. Thay ®æi vÒ thu nhËp tríc Dù ¸n vµ trong giai ®o¹n hËu Dù ¸n. §ãng gãp cña dù ¸n trong viÖc c¶i thiÖn m«i trêng ®Êt, tiÓu khÝ hËu còng nh n©ng cao ®é che phñ cña rõng trong vïng . 3.4. Néi dung nghiªn cøu C¨n cø vµo môc tiªu vµ giíi h¹n nghiªn cøu, néi dung nghiªn cøu cña ®Ò tµi ®îc x¸c ®Þnh nh sau: - Nghiªn cøu bèi c¶nh ra ®êi cña Dù ¸n vµ t×nh h×nh triÓn khai thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng cña Trång rõng ViÖt - §øc t¹i x· Kú L¹c tõ n¨m 1999 ®Õn n¨m 2008.
12 - Nghiªn cøu ®iÒu kiÖn tù nhiªn, kinh tÕ, x· héi, tµi nguyªn rõng, nh÷ng khã kh¨n, thuËn lîi trong vïng Dù ¸n. - §¸nh gi¸ t×nh h×nh thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng cña Dù ¸n t¹i x· Kú L¹c trong giai ®o¹n ®Çu t vµ giai ®o¹n hËu Dù ¸n . - Bíc ®Çu ®¸nh gi¸ mét sè t¸c ®éng cña Dù ¸n ®Õn ph¸t triÓn kinh tÕ, x· héi vµ m«i trêng trong giai ®o¹n ®Çu t vµ giai ®o¹n hËu Dù ¸n. - Mét sè gi¶i ph¸p ®Ó duy tr×, ph¸t triÓn c¸c kÕt qu¶ vµ më réng ph¹m vi ho¹t ®éng cña Dù ¸n, cã rót ra bµi häc kinh nghiÖm cho viÖc triÓn khai thùc hiÖn dù ¸n trång rõng kh¸c cã vèn níc ngoµi . + VÒ kinh tÕ *Nghiªn cøu sù thay ®æi vÒ c¬ cÊu sö dông ®Êt, c¬ cÊu thu nhËp vµ chi phÝ cña hé gia ®×nh trong giai ®o¹n ®Çu t vµ giai ®o¹n hËu Dù ¸n . *Nghiªn cøu sù thay ®æi vÒ lo¹i h×nh kinh tÕ hé vµ c¸c tiªu chÝ ph©n lo¹i kinh tÕ hé gia ®×nh trong giai ®o¹n ®Çu t vµ giai ®o¹n hËu Dù ¸n . *Thu nhËp cña hé gia ®×nh tham gia Dù ¸n trong giai ®o¹n hËu Dù ¸n . + VÒ x· héi: *Nghiªn cøu møc ®é tham gia cña ngêi d©n ®èi víi qu¸ tr×nh thùc hiÖn Dù ¸n. *Nghiªn cøu t¸c ®éng cña Dù ¸n ®Õn nhËn thøc cña ngêi d©n trong c«ng t¸c trång rõng, ch¨m sãc rõng vµ b¶o vÖ rõng. T¸c ®éng cña Dù ¸n ®Õn chÊt lîng cuéc sèng cña ngêi d©n. Quan t©m nghiªn cøu viÖc thay ®æi nhËn thøc cña ngêi d©n khi cã Hîp t¸c x· trång rõng ®îc thµnh lËp trong thêi gian hËu Dù ¸n. + VÒ m«i trêng: * §é che phñ cña rõng. *T¸c ®éng cña Dù ¸n ®Õn kh¶ n¨ng chèng xãi mßn, b¶o vÖ ®Êt. *T¸c ®éng cña Dù ¸n ®Õn tiÓu khÝ hËu xung quanh. *Møc ®é hÊp thô khÝ CO2 cña rõng 3.5.Ph¬ng ph¸p nghiªn cøu 3.5.1. Quan ®iÓm vµ ph¬ng ph¸p luËn - BÊt kú mét Dù ¸n ®Çu t nµo khi ®i vµo ho¹t ®éng còng cã nh÷ng t¸c ®éng ®Õn kinh tÕ, x· héi, m«i trêng. Dùa theo môc tiªu cña Dù ¸n sÏ lùa chän t¸c ®éng nµo lµ u tiªn. Nh÷ng t¸c ®éng ®ã còng cã thÓ lµ trùc tiÕp hoÆc gi¸n tiÕp, cã thÓ lµ tÝch cùc hay
13 tiªu cùc. Tuy nhiªn nh÷ng t¸c ®éng ®ã lu«n thay ®æi theo thêi gian vµ kh«ng gian, n¾m ®îc sù thay ®æi ®ã con ngêi cã thÓ ®iÒu chØnh theo môc ®Ých cña m×nh. Còng nh c¸c ho¹t ®éng cña Dù ¸n chóng ta cã thÓ nghiªn cøu vµ ®iÒu chØnh sao cho ®¹t hiÖu qu¶ cao nhÊt c¶ vÒ kinh tÕ, x· héi vµ m«i trêng, h¹n chÕ thÊp nhÊt nh÷ng t¸c ®éng xÊu. - Dù ¸n trång rõng ViÖt - §øc do BQL dù ¸n ViÖt- §øc Hµ TÜnh lµm chñ ®Çu t vµ Uû ban nh©n d©n tØnh Hµ TÜnh lµm chñ qu¶n ®Çu t ®îc triÓn khai t¹i vïng dù ¸n x· Kú L¹c b¾t ®Çu tõ n¨m 1999, môc tiªu ban ®Çu cña Dù ¸n trång míi 500 ha rõng. VÒ nguyªn t¾c khi ®¸nh gi¸ t¸c ®éng cña Dù ¸n ph¶i ®øng trªn tæng thÓ c¸c mèi quan hÖ cña nã vµ qu¸ tr×nh ®¸nh gi¸ ph¶i ®îc thùc hiÖn trong mét thêi gian dµi. Cã thÓ lµ ®¸nh gi¸ gi÷a kú, ®¸nh gi¸ kÕt thóc dù ¸n, ®¸nh gi¸ t¸c ®éng hay ®¸nh gi¸ sau khi kÕt thóc dù ¸n. §èi víi Dù ¸n KFW 2 t¹i vïng Dù ¸n x· Kú L¹c cã giai ®o¹n hËu Dù ¸n cho nªn cÇn cã ®¸nh gi¸ t¸c ®éng c¶ giai ®o¹n ®Çu t vµ giai ®o¹n hËu Dù ¸n. Tuy nhiªn do thêi gian kh«ng cho phÐp nªn ®Ò tµi chØ giíi h¹n ë mét sè yÕu tè vµ c¸c yÕu tè nµy cã liªn quan mËt thiÕt ®Õn c¸c ho¹t ®éng cña Dù ¸n trong c¶ 2 giai ®o¹n trªn. Trong qu¸ tr×nh ®¸nh gi¸ c¸c yÕu tè ta cã thÓ ®¸nh gi¸ b»ng ®Þnh lîng (§îc tÝnh b»ng ®¬n vÞ ®o lêng) vµ ®Þnh tÝnh (b»ng nh÷ng chØ tiªu khã lîng ho¸ hoÆc kh«ng thÓ lîng ho¸ ®îc). - §¸nh gi¸ t¸c ®éng cña Dù ¸n trªn c¸c mÆt kinh tÕ- x· héi - m«i trêng trong c¶ 2 giai ®o¹n ®Çu t vµ gia ®o¹n hËu Dù ¸n b»ng c¸c chØ tiªu ®Þnh tÝnh, ®Þnh lîng. - §¸nh gi¸ dù ¸n cã sù tham gia cña c¸c bªn liªn quan: Vai trß cña phô n÷ vµ c¸c tæ chøc x· héi trong viÖc thùc hiÖn Dù ¸n . - §¸nh gi¸ dù ¸n dùa vµo kÕt qu¶ gi¸m s¸t vµ c¸c kÕt qu¶ ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ thùc hiÖn cña Ban qu¶n lý c¸c cÊp. 3.5.2. Ph¬ng ph¸p thu thËp sè liÖu 3.5.2.1. Thu thËp c¸c tµi liÖu cã liªn quan ®Õn ®Ò tµi nghiªn cøu bao gåm: 1. V¨n kiÖn Dù ¸n , c¸c v¨n b¶n cña nhµ níc nh c¸c NghÞ ®Þnh cña ChÝnh phñ, Th«ng t híng dÉn cña c¸c Bé, c¬ quan ngang Bé cã liªn quan, ¶nh hëng ®Õn Dù ¸n. 2. C¸c b¸o c¸o, hå s¬ thiÕt kÕ, gi¸m s¸t vµ c¸c b¸o c¸o tæng kÕt thêng kú cña Dù ¸n . - DiÔn biÕn tµi nguyªn rõng vµ ®Êt rõng qua tõng n¨m thùc hiÖn. - B¶n ®å hiÖn tr¹ng, b¶n ®å qui ho¹ch , - §iÒu kiÖn kinh tÕ, x· héi, tµi nguyªn rõng vïng Dù ¸n.
14 3. C¸c qui tr×nh, qui ph¹m, c¸c kÕt qu¶ nghiªn cøu cã liªn quan. 4. C¸c phÇn mÒm xö lý sè liÖu nh Excel, SPSS. 3.5.2.2.Thu thËp tµi liÖu ngo¹i nghiÖp : 1. §iÒu tra pháng vÊn ngêi d©n . * §iÒu tra kinh tÕ: Pháng vÊn 30 hé gia ®×nh ®· tham gia Dù ¸n, víi møc ®é giµu nghÌo kh¸c nhau vµ ®îc chia lµm 3 nhãm hé, trong ®ã hé kh¸ kho¶ng 10 hé, hé trung b×nh kho¶ng 10 hé vµ hé nghÌo 10 hé. §èi víi ®iÒu kiÖn cô thÓ t¹i x· Kú L¹c, tiªu chÝ ph©n lo¹i hé nh sau : Hé kh¸ ( nhãm I) lµ nh÷ng hé tæ chøc s¶n xuÊt kinh doanh tèt, cã thu nhËp trªn 15 triÖu ®ång/n¨m, cã tµi s¶n tõ 40 triÖu ®ång trë lªn, cã nhµ x©y kiªn cè. Hé trung b×nh (nhãm II) lµ nh÷ng hé biÕt tæ chøc s¶n xuÊt, thu nhËp trªn 10 triÖu ®ång/n¨m, cã nhµ gç ch¾c ch¾n, cã tµi s¶n trªn 25 triÖu ®ång. Hé nghÌo ( nhãm III) lµ nh÷ng hé tæ chøc s¶n xuÊt yÕu, thu nhËp díi 10 triÖu ®ång/n¨m, nhµ tranh tre, cã tµi s¶n díi 20 triÖu ®ång. Tuy nhiªn ®©y kh«ng ph¶i lµ con sè tuyÖt ®èi vµ sè hé cã thÓ biÕn ®éng qua l¹i trong tæng sè ®iÒu tra. C¸c th«ng tin pháng vÊn ®îc ghi vµo phiÕu ®iÒu tra víi nh÷ng th«ng tin cÇn thiÕt (xem phÇn Phô lôc ) Tæng hîp, ph©n lo¹i kinh tÕ hé gia ®×nh tõ c¸c sè liÖu pháng vÊn . * §iÒu tra x· héi : T¸c ®éng cña Dù ¸n vÒ mÆt x· héi thêng phøc t¹p, khã ®Þnh lîng. Trong ph¹m vi ®Ò tµi chØ sö dông mét sè ph¬ng ph¸p vµ néi dung sau : - Møc ®é chÊp nhËn vµ tham gia cña ngêi d©n trªn ®Þa bµn ®èi víi Dù ¸n th«ng qua tû lÖ tham gia vµo c¸c ho¹t ®éng cña Dù ¸n. - Thu hót lao ®éng, kh¶ n¨ng t¹o viÖc lµm vµ sù thay ®æi c¬ cÊu sö dông thêi gian khi triÓn khai Dù ¸n th«ng qua sè ngµy lµm viÖc theo c¸c c«ng viÖc chÝnh cña hé gia ®×nh tríc vµ trong 2 giai ®o¹n cña Dù ¸n. - Vai trß cña ngêi d©n vµ nhËn thøc cña hä trong viÖc b¶o vÖ vµ ph¸t triÓn rõng trong qu¸ tr×nh thùc thi vµ trong giai ®o¹n hËu Dù ¸n. - Møc ®é tham gia cña phô n÷ trong c¸c ho¹t ®éng cña Dù ¸n kÓ c¶ trong giai ®o¹n thùc thi vµ giai ®o¹n hËu Dù ¸n. * §iÒu tra m«i trêng : C¨n cø vµo hiÖn tr¹ng, t×nh h×nh triÓn khai thùc hiÖn Dù ¸n trªn ®Þa bµn, tiÕn
15 hµnh ®iÒu tra mét sè chØ tiªu c¬ b¶n mµ Dù ¸n t¸c ®éng ®Õn: ®é che phñ, kh¶ n¨ng chèng xãi mßn, sù thay ®æi cña m«i trêng sinh th¸i xung quanh, kh¶ n¨ng hÊp thô khÝ CO2 theo tiªu chuÈn CDM ViÖt Nam,.v.v… §¸nh gi¸ sù thay ®æi ®é ph× ®Êt vµo thêi ®iÓm tríc vµ sau dù ¸n dùa vµo mét sè chØ tiªu chÝnh nh: §é PH, hµm lîng mïn tæng sè, l©n dÔ tiªu. Trong thùc tÕ ®é ph× cña ®Êt ®îc biÓu hiÖn b»ng nhiÒu tÝnh chÊt c¬ lý kh¸c nhau tuy nhiªn trong ph¹m vi nghiªn cøu ®Ò tµi chØ tËp trung ®¸nh gi¸ mét sè yÕu tè chÝnh ®· nªu trªn. 2.Ph¬ng ph¸p thu thËp sè liÖu trªn c¸c « mÉu LËp mçi n¨m trång 3 « tiªu chuÈn (¤TC) mçi « cã diÖn tÝch 500m2 (20 m x 25 m). Trªn c¸c ¤TC tiÕn hµnh m« t¶ c¸c yÕu tè tù nhiªn trªn «, thu thËp c¸c chØ tiªu ®iÒu tra cÇn thiÕt nh loµi c©y, n¨m trång, ®êng kÝnh t¹i vÞ trÝ 1 m 3 (D 1.3), chiÒu cao vót ngän (Hvn), … + §iÒu tra c©y bôi th¶m t¬i, ®é che phñ.v.v… + X¸c ®Þnh ®é tµn che, ®é ®Çy cña tÇng th¶m môc v.v… + X¸c ®Þnh ®é dèc b»ng ®Þa bµn cÇm tay vµ thíc ®o cao. + X¸c ®Þnh ®é xèp cña ®Êt b»ng èng dung träng (dung tÝch 100cm3) 3.5.2.3. Ph¬ng ph¸p xö lý sè liÖu 1. Ph¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ t¸c ®éng kinh tÕ. Chia sè hé gia ®×nh ®îc pháng vÊn lµm 3 nhãm hé theo møc ®é kh¸c nhau: Hé kh¸, trung b×nh vµ nghÌo. Tiªu chÝ nh ®· nªu ë phÇn 1, môc 3.5.2.2 2. Ph¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ t¸c ®éng cña Dù ¸n vÒ mÆt x· héi T¸c ®éng cña Dù ¸n vÒ mÆt x· héi ®îc ®¸nh gi¸ trùc tiÕp b»ng ph¬ng ph¸p ®Þnh tÝnh vµ ®Þnh lîng sau: §Ó ®¸nh gi¸ t¸c ®éng cña Dù ¸n vÒ mÆt x· héi chóng t«i sö dông ph¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ nhanh n«ng th«n cã sù tham gia cña ngêi d©n (Ph¬ng ph¸p PRA). §©y lµ ph¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ ®îc sö dông réng r·i nhÊt hiÖn nay trong viÖc ®¸nh gi¸ c¸c Dù ¸n n«ng - l©m nghiÖp. Dùa vµo c¸c nguån th«ng tin thu thËp trong qu¸ tr×nh pháng vÊn, tµi liÖu thu thËp, chóng t«i ®¸nh gi¸ mét sè chØ tiªu sau: + §¸nh gi¸ møc ®é chÊp nhËn cña ngêi d©n ®îc thÓ hiÖn qua sè lîng c¸c hé gia ®×nh tham gia vµo ho¹t ®éng cña Dù ¸n (trång rõng, ch¨m sãc, b¶o vÖ.v. v…)
16 + C¸c ph¬ng thøc canh t¸c ®îc ngêi d©n ¸p dông (chÊp nhËn) lµ nh÷ng ph¬ng thøc mang l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ cao, ¸p dông kü thuËt dÔ dµng vµ c¸c ®iÒu kiÖn vÒ vËt t, tiÒn vèn, tiªu thô s¶n phÈm, b¶o vÖ m«i trêng c¶nh quan ®îc ®¸p øng tho¶ ®¸ng. + §¸nh gi¸ hiÖu qu¶ gi¶i quyÕt viÖc lµm (møc ®é thu hót lao ®éng th«ng qua c¸c ho¹t ®éng cña Dù ¸n). Chóng t«i x¸c ®Þnh sè nh©n c«ng cÇn thiÕt cho c¸c ho¹t ®éng trong c¶ chu kú cña Dù ¸n. Th«ng qua ®ã cã thÓ biÕt ®îc kh¶ n¨ng gi¶i quyÕt lao ®éng d thõa, t¹o c«ng ¨n viÖc lµm cho ngêi d©n trong vïng. + §¸nh gi¸ kh¶ n¨ng ph¸t triÓn s¶n xuÊt, n©ng cao ®êi sèng vËt chÊt còng nh tinh thÇn cña ngêi d©n trong vïng Dù ¸n. 3. §¸nh gi¸ t¸c ®éng vÒ m«i trêng sinh th¸i. Tiªu chÝ 1: §¸nh gi¸ kh¶ n¨ng phßng hé cña rõng th«ng qua chØ tiªu chèng xãi mßn. §Ó ®¸nh gi¸ ®îc chØ tiªu nµy chóng t«i tiÕn hµnh lËp « tiªu chuÈn ®¹i diÖn cho c¸c m« h×nh trång rõng vµ « tiªu chuÈn ngoµi ®Êt trèng lµm ®èi chøng. Trªn « tiªu chuÈn chóng t«i tiÕn hµnh ®iÒu tra c¸c chØ tiªu sau: §é tµn che, th¶m môc, ®é che phñ, chiÒu cao c©y.v.v… tõ ®ã tÝnh to¸n c¸c hÖ sè vµ x¸c ®Þnh chiÒu dÇy líp ®Êt bÞ xãi mßn theo c«ng thøc. 2 d(mm) = 2,31 x 10-6 x K (3-1) 2 (TC/H + Cp + TM) . X Trong ®ã: TC : §é tµn che tÇng c©y cao (%) Cp : §é tµn che cña th¶m t¬i c©y bôi (%)  : §é dèc. TM : §é che phñ cña th¶m môc. X : §é xèp cña ®Êt. H : ChiÒu cao trung b×nh cña tÇng c©y cao. K : ChØ sè xãi mßn cña ma hay ®¹i lîng ph¶n ¸nh n¨ng lùc g©y xãi mßn ®Êt cña ma, ®îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc (3-2): 12 Ri    5 , 8263  2 , 481.Ln Ri    1 K  916  331.Lg    . 100 (3 – 2) i1 25 , 4   25 , 4  Ri: Lîng ma th¸ng thø i trong n¨m, tÝnh b»ng mm/th¸ng.
17 C¸c chØ tiªu H, Cp, TM, TC,  ®îc x¸c ®Þnh trùc tiÕp trªn c¸c « tiªu chuÈn ®iÓn h×nh . §é xèp ®o trùc tiÕp trªn « b»ng èng dung träng 100 cm3. Tiªu chÝ 2 : Nh÷ng t¸c ®éng ®Õn m«i trêng ®Êt. TiÕn hµnh ®µo phÉu diÖn ®Êt ®iÓn h×nh vµ ph©n tÝch so s¸nh c¸c chØ tiªu chÝnh: §é PH, Mïn, l©n, kali, xãi mßn. - Chèng xãi mßn b»ng biÖn ph¸p canh t¸c. TÝnh lîng níc thÊm vµo ®Êt (W): x¸c ®Þnh theo c«ng thøc cña V- cèp - sky (1937) : W = Po - (Eb + T + S) (3-3) Trong ®ã: W lµ lîng níc thÊm vµo ®Êt (mm/n¨m) Po lµ lîng ma trung b×nh n¨m cña khu vùc (mm) Eb lµ lîng bèc h¬i vËt lý trung b×nh n¨m cña khu vùc (mm) S lµ dßng ch¶y bÒ mÆt trung b×nh hµng n¨m (mm) T lµ lîng bèc h¬i vËt lý cña th¶m thùc vËt (mm) S vµ T ®îc tra theo b¶ng tra cña Ph¹m V¨n S¬n - ViÖn KhÝ tîng thuû v¨n. Tiªu chÝ 3 :T×nh h×nh sö dông thuèc BVTV trong s¶n xuÊt, vËt liÖu khã tiªu huû. KÕt hîp sö dông c¸c c«ng cô ®¸nh gi¸ cã tham gia ngêi d©n ®Ó thu thËp th«ng tin ®¸nh gi¸ b»ng c¸c c©u hái, chØ tiªu cô thÓ. Tiªu chÝ 4: Kh¶ n¨ng hÊp thô khÝ CO 2 cña rõng trång theo tiªu chuÈn CDM. C¸c lo¹i tµi liÖu cÇn thu thËp : Tµi liÖu dù ¸n ( Néi dung, quy m«, c¬ cÊu c©y trång, kü thuËt, ®èi tîng dù ¸n thùc hiÖn). Nh÷ng b¸o c¸o tiÕn ®é vµ b¸o c¸o kÕt qu¶ ®¸nh gi¸ trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn dù ¸n. Ngoµi ra khi sö dông ph¬ng ph¸p nµy cã nh÷ng vÊn ®Ò ph¸t sinh, nh÷ng th«ng tin míi ngoµi bé c©u hái còng ®îc ghi chÐp .
18 Ch¬ng 4 KÕt qu¶ nghiªn cøu vµ th¶o luËn 4.1. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña Dù ¸n KFW 2. 4.1.1. Bèi c¶nh ra ®êi cña Dù ¸n. Tµi nguyªn rõng ViÖt Nam trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y tuy cã t¨ng vÒ sè lîng nhng cã nguy c¬ suy gi¶m c¶ vÒ chÊt lîng vµ tÝnh ®a d¹ng sinh häc cña rõng tù nhiªn, ë mét sè n¬i diÖn tÝch rõng tiÕp tôc bÞ tµn ph¸. Trong h¬n 50 n¨m qua, b×nh qu©n mçi n¨m diÖn tÝch rõng bÞ mÊt ®i kho¶ng gÇn 100.000 ha. HËu qu¶ lµ c©n b»ng sinh th¸i bÞ ®e do¹, nguån thu nhËp cña d©n c sèng trong vµ gÇn rõng bÞ gi¶m vµ ®· ®Ó l¹i diÖn tÝch ®Êt trèng ®åi nói träc ®¸ng kÓ ( chiÕm kho¶ng 18,59 % diÖn tÝch tù nhiªn cña c¶ níc). N¹n ph¸ rõng ®èt n¬ng lµm rÉy, rõng bÞ tµn ph¸ bëi chiÕn tranh vµ rõng bÞ khai th¸c kh«ng ®¶m b¶o t¸i sinh ë 3 tØnh Hµ TÜnh, Qu¶ng B×nh, Qu¶ng TrÞ trong thêi gian qua ®· ®Ó l¹i cho c¸c ®Þa ph¬ng nµy diÖn tÝch ®Êt trèng ®åi nói träc rÊt lín. Tû lÖ diÖn tÝch ®Êt trèng ®èi träc so víi diÖn tÝch tù nhiªn tríc n¨m 1995 cña c¸c tØnh Hµ TÜnh, Qu¶ng B×nh, Qu¶ng TrÞ t¬ng øng lµ : 30%, 35%, 42% [2]. §©y cã thÓ ®îc coi lµ th¸ch thøc cho ph¸t triÓn l©m nghiÖp cña c¸c ®Þa ph¬ng nhng xÐt vÒ khÝa c¹nh trång rõng th× ®ã còng chÝnh lµ mét tiÒm n¨ng. Nhng ®èi víi c¸c ®Þa ph¬ng khã kh¨n lín nhÊt ®Ó ph¸t triÓn l©m nghiÖp lµ vèn ®Çu t. Tríc thùc tr¹ng nh trªn, ch¬ng tr×nh hîp t¸c ph¸t triÓn gi÷a ChÝnh phñ Níc x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam vµ ChÝnh phñ Céng hoµ Liªn bang §øc trong n¨m 1992- 1995, tæng sè tiÒn 15 triÖu M¸c §øc ®îc dµnh tõ quü hîp t¸c tµi chÝnh cho mét dù ¸n b¶o tån thiªn nhiªn ë Hµ TÜnh, Qu¶ng B×nh, Qu¶ng TrÞ. Bé N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn n«ng th«n ( tríc ®©y lµ Bé L©m nghiÖp) ®· cã v¨n b¶n ®Ò nghÞ Bé KÕ ho¹ch - §Çu t tr×nh v¨n b¶n ®Ò nghÞ ChÝnh phñ Céng hoµ Liªn bang §øc xem xÐt dù ¸n viÖn trî kh«ng hoµn l¹i nh»m c¶i thiÖn t×nh h×nh ph¸t triÓn l©m nghiÖp ë 3 tØnh miÒn Trung : Hµ TÜnh, Qu¶ng B×nh, Qu¶ng TrÞ. ChÝnh phñ Céng hoµ Liªn bang §øc th«ng qua Bé Hîp t¸c kinh tÕ uû nhiÖm cho Ng©n hµng T¸i thiÕt §øc( KFW) xem xÐt v¨n b¶n ®Ò nghÞ cña phÝa ViÖt nam. Bé N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn n«ng th«n uû nhiÖm cho Ng©n hµng T¸i thiÕt §øc tæ chøc ®Êu thÇu vµ kÕt qu¶ lµ C«ng ty c¸c dù ¸n n«ng nghiÖp §øc (GFA)
19 Hamburg ®· ®îc giao nhiÖm vô lËp b¸o c¸o kh¶ thi dù ¸n. Th¸ng 9 n¨m 1995 B¸o c¸o kh¶ thi dù ¸n ®· ®îc hoµn thµnh. Tõ 15 th¸ng 01 n¨m 1996 ®Õn 31 th¸ng 01 n¨m 1996, Ng©n hµng T¸i thiÕt §øc ®· sang ViÖt Nam thÈm ®Þnh dù ¸n nµy. Sau ®ît thÈm ®Þnh phÝa Ng©n hµng T¸i thiÕt §øc vµ Bé N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn n«ng th«n (bªn nhËn tµi trî) thèng nhÊt ký kÕt HiÖp ®Þnh tµi chÝnh cïng víi nh÷ng tho¶ thuËn riªng. Dù ¸n ®îc Thñ tíng ChÝnh phñ phª duyÖt t¹i QuyÕt ®Þnh sè 435/ TTg, ngµy 16 th¸ng 6 n¨m 1997, trong ®ã : - Tªn dù ¸n : Dù ¸n trång rõng ë c¸c tØnh Hµ TÜnh, Qu¶ng B×nh, Qu¶ng TrÞ ( gäi t¾t lµ Dù ¸n KFW 2) - C¬ quan thùc thi dù ¸n : Uû ban nh©n d©n tØnh Hµ TÜnh- Qu¶ng B×nh- Qu¶ng TrÞ. - Tæng chi phÝ dù ¸n : 17.556.000 DM, trong ®ã : + PhÝa §øc : 15.000.000 DM + PhÝa ViÖt Nam : 2.556.000 DM - NhiÖm vô cña dù ¸n lµ : trång míi vµ qu¶n lý bÒn v÷ng kho¶ng 21.000 ha rõng phßng hé vµ rõng s¶n xuÊt ë 10 huyÖn cña 3 tØnh dù ¸n. - Thêi gian thùc hiÖn : tõ th¸ng 6 n¨m 1997 ®Õn th¸ng 12 n¨m 2001. 4.1.2. Kh¸i qu¸t Dù ¸n KFW2 t¹i c¸c tØnh Hµ TÜnh, Qu¶ng B×nh, Qu¶ng TrÞ : 4.1.2.1. Môc tiªu vµ nhiÖm vô cô thÓ cña dù ¸n: a) Môc tiªu: Gãp phÇn trång rõng, b¶o vÖ ®Êt vµ sö dông l©m s¶n mét c¸ch bÒn v÷ng vÒ mÆt sinh th¸i, cã hiÖu qu¶ vÒ kinh tÕ. Gãp phÇn t¹o c«ng ¨n viÖc lµm vµ n©ng cao ®êi sèng cho nh©n d©n ®Þa ph¬ng trong vïng dù ¸n [2]. Cô thÓ lµ trång míi 2.100 ha rõng trªn 10 huyÖn thuéc 3 tØnh Hµ TÜnh, Qu¶ng B×nh, Qu¶ng TrÞ. b) Néi dung ®Çu t cña dù ¸n : - §Çu t cho c«ng t¸c truyÒn th«ng, phæ cËp khuyÕn n«ng- khuyÕn l©m, tæ chøc tËp huÊn, tham quan häc hái kinh nghiÖm cña c¸c ®Þa ph¬ng trong vµ ngoµi vïng dù ¸n. - §Çu t dÞch vô cung øng vËt t, ph¬ng tiÖn, ph©n bãn vµ c©y con trång rõng cho hé n«ng d©n.