Luận văn Thạc sĩ Khoa học lâm nghiệp: Nghiên cứu khả năng chắn sóng của rừng ngập mặn ở một số vùng ven biển - thành phố Hải Phòng

Chia sẻ: Tri Lễ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:95

Thêm vào BST

Báo xấu

16
lượt xem 3
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

mục tiêu của đề tài là nghiên cứu tác dụng và hiệu quả chắn sóng của cây cá lẻ ở RNM và một số lâm phần RNM tại một số khu vực có rừng ngập mặn thuộc thành phố Hải Phòng, trên cơ sở đó đề xuất những kiến nghị về một số giải pháp xây dựng và phát triển các đai rừng ngập mặn ven biển phù hợp và đáp ứng mục tiêu phòng hộ.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Khoa học lâm nghiệp: Nghiên cứu khả năng chắn sóng của rừng ngập mặn ở một số vùng ven biển - thành phố Hải Phòng

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NÔNG NGHIỆP VÀ PTNT TRƯỜNG ĐẠI HỌC LÂM NGHIỆP nguyÔn danh tÜnh nghiªn cøu kh¶ n¨ng ch¾n sãng cña rõng ngËp mÆn ë mét sè vïng ven biÓn - thµnh phè h¶i phßng luËn v¨n th¹c sü khoa häc l©m nghiÖp Hµ T©y, 2007
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NÔNG NGHIỆP VÀ PTNT TRƯỜNG ĐẠI HỌC LÂM NGHIỆP nguyÔn danh tÜnh nghiªn cøu kh¶ n¨ng ch¾n sãng cña rõng ngËp mÆn ë mét sè vïng ven biÓn - thµnh phè h¶i phßng Chuyªn ngµnh: L©m häc M· sè:60.62.60 luËn v¨n th¹c sü khoa häc l©m nghiÖp Ngêi híng dÉn khoa häc Pgs.ts. V¬ng v¨n quúnh Hµ T©y, 2007
5 C¸c ch÷ viÕt t¾t vµ ký hiÖu 1. Do: §êng kÝnh gèc (cm) 2. Dt: §êng kÝnh t¸n (m) 3. DT: §«ng T©y 4. Hdc: ChiÒu cao díi cµnh (m) 5. Hs: ChiÒu cao cña sãng biÓn (cm) 6. Hs0: ChiÒu cao sãng biÓn tríc ®ai rõng 7. Hs1: ChiÒu cao sãng biÓn t¹i cäc thø 1 8. Hvn: ChiÒu cao vót ngän (m) 9. Kdoc: Kho¶ng c¸ch däc 10. Kcngang: Kho¶ng c¸ch ngang 11. L: BÒ réng ®ai rõng (m) 12. LP: L©m phÇn 13. M: M¾m 14. N: MËt ®é (c©y/ha) 15. NB: Nam B¾c 16. OTC: ¤ tiªu chuÈn 17. R: Møc ®é tin cËy 18. RNM: Rõng ngËp mÆn 19. S: Só 20. STT: Sè thø tù 21. S%: Sai sè tiªu chuÈn 22. TB: Trung b×nh 23. TC%: §é tµn che 24. ∆h: §é gi¶m chiÒu cao sãng (cm)
6 Danh môc biÓu BiÓu.....................................................................................................Trang 2- 1: BiÓu ®iÒu tra cÊu tróc rõng.............................................................. 21 2- 2: BiÓu ®o chiÒu cao sãng c©y c¸ lÎ .................................................... 25 2- 3: BiÓu ®o chiÒu cao sãng theo tuyÕn ................................................. 26 3- 1: C¸c yÕu tè khÝ tîng t¹i tr¹m Hßn DÊu .......................................... 30 3- 2: §Æc ®iÓm h¶i v¨n vïng biÓn b·i triÒu Tiªn L·ng............................ 31 4- 1: Thµnh phÇn ®é h¹t trÇm tÝch bÒ mÆt b·i triÒu Tiªn L·ng ............... 38 4- 2: Hµm lîng mïn t¹i khu vùc nghiªn cøu......................................... 39 4- 3: §é lo·ng cña bïn ë c¸c l©m phÇn................................................... 40 4- 4: Thèng kª c¸c loµi c©y RNM vµ c«ng thøc tæ thµnh ....................... 42 4- 5: MËt ®é c©y RNM ë c¸c l©m phÇn nghiªn cøu ................................ 43 4- 6: Thèng kª c¸c chØ tiªu ®iÒu tra ë c¸c l©m phÇn ............................... 45 4- 7: Quan hÖ gi÷a chiÒu cao sãng biÓn vµ kho¶ng c¸ch däc ................. 49 4- 8: §é gi¶m sãng cña c¸c cÊp ®êng kÝnh theo kho¶ng c¸ch däc ....... 53 4- 9: Quan hÖ gi÷a sãng biÓn vµ kho¶ng c¸ch ngang.............................. 57 4- 10: §é gi¶m sãng biÓn qua c¸c l©m phÇn........................................... 64 4- 11: C¸c chØ tiªu cÊu tróc vµ ®é gi¶m chiÒu cao sãng ë c¸c l©m phÇn. 72 4- 12: ChiÒu cao sãng sau ®ai RNM trong ®iÒu kiÖn sãng biÓn phÝa tríc lµ 3.5m (tÝnh cho bÒ réng ®ai rõng tõ 50m ®Õn 1000m) ................ 80 4- 13: ChiÒu cao sãng sau ®ai RNM trong ®iÒu kiÖn sãng biÓn phÝa tríc lµ 3.5m (tÝnh cho bÒ réng ®ai rõng tõ 100m ®Õn 2000m) .............. 81 4- 14: ChiÒu cao sãng sau ®ai RNM trong ®iÒu kiÖn sãng biÓn phÝa tríc lµ 5m (tÝnh cho bÒ réng ®ai rõng tõ 50m ®Õn 1000m) ................... 82 4- 15: ChiÒu cao sãng sau ®ai RNM trong ®iÒu kiÖn sãng biÓn phÝa tríc lµ 5m (tÝnh cho bÒ réng ®ai rõng tõ 100m ®Õn 2000m) ................. 83 4- 16: BÒ réng cÇn thiÕt cña ®ai rõng ch¾n sãng t¹i khu vùc nghiªn cøu víi chiÒu cao sãng biÓn 350cm ........................................................ 86 4- 17: BÒ réng cÇn thiÕt cña ®ai rõng ch¾n sãng t¹i khu vùc nghiªn cøu víi chiÒu cao sãng biÓn 500cm ........................................................ 87
7 Danh môc c¸c ¶nh vµ h×nh vÏ 1. danh môc ¶nh ¶nh ..................................................................................................... Trang 2- 1: H×nh th¸i cµnh mang l¸ non cña BÇn chua ..................................... 36 2- 2: H×nh th¸i cµnh mang l¸ vµ qu¶ BÇn chua ....................................... 37 2. danh môc h×nh vÏ H×nh vÏ ............................................................................................... Trang 2- 1: S¬ ®å bè trÝ c¸c vÞ trÝ cäc sau c©y c¸ lÎ........................................... 23 2- 2: M« pháng c¸ch ®o chiÒu cao sãng c©y c¸ lÎ .................................. 24 2- 3: S¬ ®å bè trÝ c¸c ®iÓm vµ tuyÕn ®o sãng .......................................... 25 4- 1: §êng kÝnh t¸n trung b×nh ë c¸c l©m phÇn .................................... 46 4- 2: ChiÒu cao vót ngän trung b×nh ë c¸c l©m phÇn .............................. 47 4- 3: T¬ng quan Hs vµ Kdoc ë tÊt c¶ c¸c hµng cäc............................... 49 4- 4: T¬ng quan Hs vµ Kdoc ë hµng cäc thø 1...................................... 50 4- 5: T¬ng quan Hs vµ Kdoc ë hµng cäc thø 2...................................... 51 4- 6: T¬ng quan Hs vµ Kdoc ë hµng cäc thø 3...................................... 51 4- 7: T¬ng quan Hs vµ Kdoc víi cÊp ®êng kÝnh 250cm...................... 54 4- 8: T¬ng quan Hs vµ Kdoc víi cÊp ®êng kÝnh 300cm...................... 54 4- 9: T¬ng quan Hs vµ Kdoc víi cÊp ®êng kÝnh 350cm...................... 55 4- 10: T¬ng quan Hs vµ Kdoc víi cÊp ®êng kÝnh 400cm.................... 55 4- 11: T¬ng quan Hs vµ Kdoc víi cÊp ®êng kÝnh 450cm.................... 56 4- 12: T¬ng quan Hs vµ Kcngang ë tÊt c¶ c¸c cÊp Dt .......................... 57 4- 13: T¬ng quan Hs vµ Kcngang ë tÊt c¶ c¸c cÊp Dt= 250cm............ 58 4- 14: T¬ng quan Hs vµ Kcngang ë tÊt c¶ c¸c cÊp Dt= 300cm............ 58 4- 15: T¬ng quan Hs vµ Kcngang ë tÊt c¶ c¸c cÊp Dt= 350cm............ 59 4- 16: T¬ng quan Hs vµ Kcngang ë tÊt c¶ c¸c cÊp Dt= 400cm............ 59 4- 17: T¬ng quan Hs vµ Kcngang ë tÊt c¶ c¸c cÊp Dt= 450cm............ 60 4- 18: T¬ng quan gi÷a chiÒu cao sãng vµ ®êng kÝnh t¸n .................... 61
8 4- 19: T¬ng quan gi÷a chiÒu cao sãng vµ chiÒu cao vót ngän .............. 62 4- 20: T¬ng quan gi÷a chiÒu cao sãng tríc vµ sau c©y c¸ lÎ ............... 62 4- 21: Quy luËt gi¶m dÇn chiÒu cao sãng cña c¸c l©m phÇn................... 64 4- 22: Quy luËt gi¶m chiÒu cao sãng cña l©m phÇn 1 ............................. 68 4- 23: Quy luËt gi¶m chiÒu cao sãng cña l©m phÇn 2 ............................. 69 4- 24: Quy luËt gi¶m chiÒu cao sãng cña l©m phÇn 3 ............................. 69 4- 25: Quy luËt gi¶m chiÒu cao sãng cña l©m phÇn 4 ............................. 70 4- 26: Quy luËt gi¶m chiÒu cao sãng cña l©m phÇn 5 ............................. 70 4- 27: Quy luËt gi¶m chiÒu cao sãng cña l©m phÇn 6 ............................. 71 4- 28: T¬ng quan gi÷a (h) víi mËt ®é vµ tµn che................................ 72 4- 29: T¬ng quan gi÷a (h) víi mËt ®é, ®êng kÝnh t¸n vµ tµn che...... 73 4- 30: T¬ng quan gi÷a (h) víi mËt ®é vµ ®êng kÝnh t¸n ................... 73 4- 31: T¬ng quan gi÷a (h) víi mËt ®é, ®êng kÝnh t¸n vµ h×nh d¹ng . 74 4- 32: T¬ng quan gi÷a ®é gi¶m chiÒu cao sãng víi bÒ réng ®ai rõng... 75 4- 33: S¬ ®å m« t¶ vÞ trÝ c©y trong ®ai rõng ngËp mÆn............................ 78
9 §Æt vÊn ®Ò Sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña con ngêi liªn quan mËt thiÕt ®Õn c¸c nguån tµi nguyªn thiªn nhiªn. Trong c¸c nguån tµi nguyªn thiªn nhiªn ®ã, rõng cã vai trß ®Æc biÖt quan träng kh«ng g× thay thÕ ®îc trong nhiÒu lÜnh vùc nh»m phôc vô c¸c nhu cÇu cña con ngêi. Rõng lµ nguån tµi nguyªn quý gi¸, lµ bé phËn quan träng cña sinh quyÓn, víi mçi lo¹i rõng chóng cã vai trß vµ t¸c dông riªng cña nã. N»m ë vÞ trÝ tiÕp gi¸p gi÷a hÖ sinh th¸i c¹n vµ hÖ sinh th¸i biÓn, rõng ngËp mÆn (RNM) lµ hÖ sinh th¸i ®Æc trng ph©n bè ë nh÷ng vïng b·i triÒu ven biÓn nhiÖt ®íi vµ ¸ nhiÖt ®íi. V× vËy RNM cã vai trß hÕt søc quan träng trong viÖc b¶o vÖ vïng cöa s«ng, ven biÓn nh chèng xãi lë, ®iÒu hßa khÝ hËu, lµm gi¶m « nhiÔm m«i trêng gãp phÇn më réng thÒm lôc ®Þa, h¹n chÕ sù x©m nhËp mÆn vµo trong ®Êt liÒn vµ lµ n¬i tró ngô cña nhiÒu loµi ®éng vµ thùc vËt quý. ViÖt Nam n»m ë vÞ trÝ §«ng Nam ¸, thuéc vïng nhiÖt ®íi giã mïa, cã 3260 km bê biÓn liªn kÕt víi vïng biÓn §«ng réng lín. §©y lµ khu vùc ho¹t ®éng m¹nh cña b·o, giã mïa, El Nino, Lanina nhiÖt ®íi. Víi tÇn suÊt b·o lín, hàng n¨m thêng høng chÞu tõ 5 ®Õn 8 c¬n b·o kÕt hîp víi triÒu cêng ®æ bé vµo vïng ven bê. Mçi khi b·o x¶y ra ®Òu kÌm theo hiÖn tîng mùc níc biÓn d©ng cao ®· g©y h h¹i cho c¸c c«ng tr×nh ven biÓn vµ ¶nh hëng ®Õn ®êi sèng vµ s¶n xuÊt cña ngêi d©n ë vïng ven biÓn. ë c¸c vïng ven biÓn níc ta tríc ®©y nhê cã c¸c d¶i rõng ngËp mÆn tù nhiªu hoÆc rõng trång mµ nhiÒu n¬i ®ª biÓn Ýt bÞ vì, tÝnh m¹ng vµ tµi s¶n cña con ngêi ®îc b¶o vÖ. Trong nh÷ng n¨m qua, do viÖc ph¸ RNM ngµy cµng t¨ng dÉn ®Õn gia t¨ng lò lôt, s¹t lë ®Êt ë nhiÒu n¬i, xãi lë vïng ven biÓn, x©m nhËp mÆn vµo s©u trong néi ®Þa. NhËn thÊy ®îc tÇm quan träng cña RNM trong viÖc b¶o vÖ ®ª biÓn, h¹n chÕ thiÖt h¹i cña giã b·o còng nh c¸c gi¸ trÞ to lín kh¸c tõ RNM. Trong
10 nh÷ng n¨m gÇn ®©y ®îc sù quan t©m cña nhµ níc, sù gióp ®ì cña c¸c tæ chøc trong vµ ngoµi níc, mét sè ®Þa ph¬ng vïng ven biÓn ®· phôc håi vµ trång míi mét sè diÖn tÝch RNM. Nh÷ng d¶i rõng nµy ®· ®ãng gãp phÇn quan träng trong viÖc b¶o vÖ bê vµ hÖ thèng ®ª biÓn. ViÖc trång RNM nµy vÉn dùa trªn nh÷ng kinh nghiÖm tríc ®©y lµ cã ®ai RNM ë tríc c¸c c«ng tr×nh ven biÓn chø cha nghiªn cøu ®Õn c¸c yÕu tè vÒ cÊu tróc, mËt ®é, bÒ réng cña ®ai rõng thÝch hîp cña ®ai rõng. Nghiªn cøu gÇn ®©y cña t¸c gi¶ Vò §oµn Th¸i - Trêng §¹i häc s ph¹m H¶i Phßng vÒ kh¶ n¨ng ch¾n sãng, b¶o vÖ bê biÓn trong b·o qua mét sè kiÓu rõng ngËp mÆn trång ven biÒn H¶i Phßng. Nghiªn cøu nµy míi chØ tÝnh ®Õn cÊu tróc cña rõng trång thuÇn loµi vµ ®é gi¶m chiÒu cao cña sãng biÓn víi mét d¶i rõng cô thÓ. Tuy nhiªn nh÷ng nghiªn cøu ®Þnh lîng cô thÓ ®Ó ®a ra cÊu tróc, bÒ réng d¶i rõng thÝch hîp, ®¸p øng môc tiªu phßng hé ch¾n sãng b¶o vÖ ®ª biÓn cßn rÊt thiÕu. XuÊt ph¸t tõ nhu cÇu thùc tiÔn ®ã chóng t«i ®· thùc hiÖn ®Ò tµi: "Nghiªn cøu kh¶ n¨ng ch¾n sãng cña rõng ngËp mÆn ë mét sè vïng ven biÓn t¹i thµnh phè H¶i Phßng". §Ò tµi nµy gãp phÇn x©y dùng c¬ së khoa häc cho viÖc phôc håi, trång míi rõng, ph¸t triÓn cÊu tróc rõng, ph©n bè, vÞ trÝ vµ qu¶n lý c¸c ®ai RNM phßng hé ven biÓn cã hiÖu qu¶ c¶ vÒ gãc ®é kinh tÕ vµ sinh th¸i häc. Trong khu«n khæ cã h¹n ®Ò tµi chØ nghiªn cøu ë mét sè khu vùc cã ph©n bè rõng ngËp mÆn cña thµnh phè H¶i Phßng - n¬i thêng xuyªn ph¶i chÞu ¶nh hëng cña c¸c c¬n b·o vµ ¸p thÊp nhiÖt ®íi.
11 Ch¬ng 1 Tæng quan vÊn ®Ò nghiªn cøu 1.1. Nghiªn cøu RNM trªn thÕ giíi 1.1.1. Nghiªn cøu vÒ cÊu tróc, ®éng th¸i rõng Trªn thÕ giíi cã rÊt nhiÒu nghiªn cøu vÒ hÖ sinh th¸i rõng nhiÖt ®íi ®¸ng ®Ó ®Õn lµ c«ng tr×nh nghiªn cøu cña Richard [21] vÒ trong cuèn rõng ma nhiÖt ®íi còng nãi vÒ tÇm quan träng cña rõng ngËp mÆn trong viÖc h¹n chÕ xãi mßn vïng bê biÓn. - Sau khi E. Odum (1975) [23] ph¸t hiÖn ra t¸c dông to lín cña bïn b· loµi §íc ®á trong chuçi thøc ¨n cöa s«ng ven biÓn Florida th× hÖ sinh th¸i RNM trë thµnh ®èi tîng ®îc nhiÒu nhµ khoa häc thÕ giíi vµ nhiÒu t¸c gi¶ ë nhiÒu níc quan t©m nghiªn cøu. - ë Australia: J.J. Andreves & B. F. Clough [37] nghiªn cøu "C¸c qu¸ tr×nh sinh lý, sinh th¸i c©y ngËp mÆn ë North Queensland" T.S. Bunt vµ K.G.Bato (1978) c«ng bè nhiÒu c«ng tr×nh nghiªn cøu vÒ hÖ thùc vËt ngËp mÆn, th¶m thùc vËt, ®Þa lý thùc vËt, lîng r¬i rông c¸c nh©n tè m«i trêng… - P.Saenger [40] nghiªn cøu vÒ hÖ sinh th¸i RNM ë c¸c cöa s«ng víi sù thay ®æi khÝ hËu vµ mét sè néi dung kh¸c nh: ChÊt lîng níc, c¸c quÇn thÓ c¸ trong vïng cöa s«ng RNM. - Chuudhery [32] ®· nghiªn cøu vÒ "HÖ ®éng vËt vµ hÖ thùc vËt, chøc n¨ng vµ n¨ng lîng hÖ sinh th¸i rõng ngËp mÆn ë vïng Surderbans". P.Subramariam nghiªn cøu vÒ "Sinh th¸i, ph©n bè vµ cÊu tróc cña quÇn x· RNM". - P.P.R.Chai [36] nghiªn cøu vÒ "Sinh th¸i RNM vµ ph©n lo¹i rõng ë Sarowak ". J.E.Org nghiªn cøu vÒ "Sinh th¸i RNM vïng cöa s«ng vµ n¨ng suÊt chu tr×nh dinh dìng, mèi quan hÖ sinh th¸i RNM vµ vïng ®Çm nu«i t«m". K.Xanapathy nghiªn cøu vÒ "§Êt ngËp mÆn".
12 - Th¸i Lan lµ níc cã nhiÒu c«ng tr×nh nghiªn cøu thuéc nhiÒu lÜnh vùc kh¸c nhau vÒ hÖ sinh th¸i RNM nh: S.Anornkocie [32] cã nhiÒu c«ng tr×nh nghiªn cøu vÒ hÖ sinh th¸i RNM Th¸i Lan, c¸c nghiªn cøu ®ã tËp trung vµo "CÊu tróc rõng, n¨ng suÊt vµ chu tr×nh dinh dìng cña RNM". Acharsang nghiªn cøu "CÊu tróc cña RNM vµ sù ®ãng gãp vµo chuçi thøc ¨n, t¸c ®éng cña con ngêi vµo hÖ sinh th¸i rõng". S.Raiapncet nghiªn cøu vÒ "Sinh khèi cña c¸c RNM, ph©n bè, sinh trëng cña c©y ngËp mÆn, chu tr×nh dinh dìng trong hÖ sinh th¸i nµy". N.Pahyasit nghiªn cøu "Sinh th¸i rõng ngËp mÆn". - T. Tulyathenn "Gi¶i phÉu h×nh th¸i cña mét sè loµi c©y gç ngËp mÆn". G.Wallaya-Korr "Chu tr×nh dinh dìng vïng cöa s«ng, ho¸ tÝnh cña ®Êt, níc trong hÖ sinh th¸i rõng ngËp mÆn vµ sù nhiÔm bÈn vïng ven biÓn, cöa s«ng…" Nh vËy, chóng ta cã thÓ thÊy r»ng nh÷ng nghiªn cøu vÒ cÊu tróc cña RNM trªn thÕ giíi vÉn cßn lµ vÊn ®Ò míi mÎ, nh÷ng tµi liÖu nghiªn cøu vÒ vÊn ®Ò nµy cßn Ýt, míi chØ ®îc mét sè t¸c gi¶ ë mét sè níc quan t©m. 1.1.2. Nghiªn cøu vÒ t¸c dông phßng hé cña RNM Trong tÊt c¶ c¸c c«ng tr×nh nghiªn cøu vÒ RNM nh: CÊu tróc, ®éng th¸i, sinh lý, sinh th¸i RNM… C¸c t¸c gi¶ ®Òu ®· ®Ò cËp tíi khÝa c¹nh phßng hé b¶o vÖ m«i trêng cña RNM nh: T¨ng qu¸ tr×nh l¾ng ®äng phï sa, më réng diÖn tÝch lôc ®Þa, h¹n chÕ t¸c ®éng cña sãng biÓn gãp phÇn b¶o vÖ ®ª biÓn vµ nh÷ng vïng ®Êt ngËp níc ven biÓn. - Gayathri Sriskanthan nghiªn cøu [15] "Vai trß cña RNM vµ r¹n san h« ven trong viÖc b¶o vÖ bê biÓn khái t¸c ®éng cña sãng thÇn", t¸c gi¶ ®Ò cËp ®Õn RNM vµ r¹n san h« ®ãng vai trßn quan träng trong viÖc duy tr× tÝnh toµn vÑn cña d¶i ven biÓn. Gièng nh c¸c b·i trÇm tÝch, RNM gãp phÇn æn ®Þnh ®íi bê. Vai trß nh ®ª ch¾n sãng cña r¹n san h« vµ n¨ng lùc ph©n t¸n n¨ng lîng vµ ®é lín sãng biÓn cña RNM®· ®îc biÕt ®Õn. RNM vµ r¹n san h« cßn gãp phÇn b¶o vÖ ®îng bê biÓn khái hiÖn tîng xãi mßn vµ c¸c thiÖt h¹i do b·o. Tuy nhiªn t¸c gi¶ còng cha ®Ò cËp ®Õn viÖc ph©n bè vµ cÊu tróc cña c¸c ®ai RNM.
13 - Bretchneider vµ Reid nghiªn cøu tõ n¨m 1954 (Herbich 2000) [39] ®· nghiªn cøu sù gi¶m sãng do ma s¸t nÒn ®¸y ë vïng rõng kh«ng cã th¶m thùc vËt ngËp mÆn vµ nhËn thÊy r»ng t¹i vïng níc s©u kh«ng cã th¶m thùc vËt rõng ma s¸t nÒn kh«ng lµm gi¶m chiÒu cao sãng. - Yoshihiro Mazda vµ céng sù (2005) [42] nghiªn cøu t¸c dông cña rõng ngËp mÆn trong viÖc chèng l¹i sãng thÇn. T¸c gi¶ nghiªn cøu vÒ thñy lùc cña sãng thÇn vµ ®a ra kÕt luËn lµ t¸c ®éng cña thñy lùc cña sãng thÇn lªn nh÷ng khu rõng ngËp mÆn kh«ng thÓ tÝnh to¸n b»ng c¸c ph¬ng ph¸p néi suy tõ thñy triÒu vµ sãng biÓn. - Kandasamy Kathiresan, Narayanasamy Rajendran (2005) [15] nghiªn cøu "Vai trß cña rõng ngËp mÆn ven biÓn trong viÖc gi¶m t¸c h¹i cña sãng thÇn" t¹i däc bê biÓn Parangippettai, bang Tamil Nadu, Ên §é. C¸c t¸c gi¶ còng chØ thèng kª tæn h¹i vÒ tµi s¶n vµ sinh m¹ng cña nh÷ng vïng kh«ng cã th¶m thùc vËt RNM - Harada vµ céng sù (2000) [38] ®· lµm thÝ nghiÖm thñy lùc nghiªn cøu t¸c ®éng lµm gi¶m t¸c ®éng cña sãng thÇn cña nh÷ng kÕt cÊu thÊm qua ®îc ë vïng bê biÓn b»ng c¸ch sö dông nhiÒu m« h×nh kh¸c nhau: rõng ngËp mÆn, rõng ven biÓn, c¸c khèi ch¾n sãng, ®¸ vµ nhµ ch¾n sãng. Nghiªn cøu nµy ®· kh¸m ph¸ rõng ngËp mÆn cã t¸c dông nh nh÷ng bøc têng bª t«ng trong viÖc lµm gi¶m t¸c ®éng cña sãng thÇn, ng¨n chÆn sù ph¸ hñy nhµ cöa ë phÝa sau rõng. - Yoshihiro Mazda vµ céng sù (1997) [15] còng ®· nghiªn cøu t¸c dông lµm gi¶m chiÒu cao cña sãng biÓn khi ®i s©u vµo c¸c ®ai rõng. T¸c gi¶ chØ ra víi RNM 6 n¨m tuæi víi chiÒu dµi ®ai rõng 1,5km cã thÓ lµm gi¶m chiÒu cao sãng tõ 1m ë ngoµi biÓn cßn 0,05m khi vµo ®Õn bê. - Tuy nhiªn, nh÷ng nghiªn cøu ®Þnh lîng cô thÓ vÒ t¸c dông phßng hé nh cÊu tróc ®ai rõng, mËt ®é, loµi c©y trång cho tõng khu vùc, ®Æc biÖt lµ t¸c
14 dông ch¾n sãng cña nh÷ng d¶i RNM cßn rÊt Ýt, thêng t¶n m¹n vµ cha cã hÖ thèng. 1.2. Nghiªn cøu RNM ë ViÖt Nam 1.2.1. Nghiªn cøu vÒ cÊu tróc vµ ®éng th¸i rõng ë ViÖt Nam ®· cã mét sè c«ng tr×nh nghiªn cøu vÒ rõng ngËp mÆn, theo B. Rollet (1981) tõ n¨m 1900 ®Õn n¨m 1975 cã 97 c«ng tr×nh lín nhá nghiªn cøu vÒ rõng ngËp mÆn ViÖt Nam, nh÷ng c«ng tr×nh nghiªn cøu ®ã phÇn lín tËp trung vµo nghiªn cøu hÖ sinh th¸i rõng ngËp mÆn, cÊu tróc tæ thµnh loµi, sinh trëng, khai th¸c vµ ph¸t triÓn cña rõng ngËp mÆn. - C«ng tr×nh nghiªn cøu ®Çu tiªn cã hÖ thèng vÒ RNM ë ViÖt Nam lµ luËn ¸n tiÕn sÜ cña Vò V¨n C¬ng (1964) "HÖ sinh th¸i thùc vËt vµ th¶m thùc vËt khu vùc Sµi Gßn – Vòng Tµu miÒn Nam ViÖt Nam", t¸c gi¶ ®· m« t¶ c¸c quÇn x· thùc vËt níc mÆn, níc lî cña vïng Sµi Gßn, Vòng Tµu vµ c¸c yÕu tè ®Êt. - NguyÔn V¨n Th«n vµ L©m BØnh Lîi (1972), xuÊt b¶n cuèn "Rõng ngËp mÆn ViÖt Nam", c¸c t¸c gi¶ còng ®Ò cËp mét sè ®Æc ®iÓm sinh häc, ph©n lo¹i vµ l©m häc cña rõng ngËp mÆn miÒn Nam ViÖt Nam. - Th¸i V¨n Trõng (1978) [28] xuÊt b¶n cuèn "Th¶m thùc vËt rõng ViÖt Nam trªn quan ®iÓm hÖ sinh th¸i", c«ng tr×nh nghiªn cøu cña t¸c gi¶ ®Ò cËp ®Õn c¸c kiÓu rõng ngËp mÆn t¬ng øng víi tõng kiÓu thæ nhìng vµ thèng kª c¸c loµi thùc vËt tham gia tæ thµnh rõng ngËp mÆn ë c¶ 3 miÒn Nam, Trung vµ B¾c Bé cña ViÖt Nam - C«ng tr×nh nghiªn cøu luËn ¸n phã tiÕn sÜ cña Phan Nguyªn Hång (1970) [13], t¸c gi¶ nghiªn cøu "§Æc ®iÓm sinh th¸i, ph©n bè hÖ thùc vËt vµ th¶m thùc vËt rõng ven biÓn miÒn B¾c ViÖt Nam" - §µo V¨n TÊn (2003) [25] "Nghiªn cøu ®é mÆn vµ thêi gian trång ®Õn sinh trëng vµ tû lÖ sèng cña BÇn chua ë giai ®o¹n sau vên ¬m" t¸c gi¶
15 nghiªn cøu ¶nh hëng cña ®é mÆn níc biÓn ®Õn sù sinh trëng cña c©y BÇn chua. 1.2.2. Nghiªn cøu vÒ t¸c dông phßng hé cña RNM Nghiªn cøu kh¶ n¨ng lµm gi¶m cêng ®é sãng cña rõng ngËp mÆn. C«ng tr×nh nghiªn cøu vÒ chiÒu réng vµ kÕt cÊu, l¸ cña d¶i rõng mµ t¸c dông phßng hé kh¸c nhau. R¶i rõng cµng réng th× kh¶ n¨ng lµm gi¶m n¨ng lîng vµ chiÒu cao cña sãng biÓn cµng lín. - Phan Nguyªn Hång vµ céng sù (2005) [15] nghiªn cøu vÒ "Vai trß cña rõng ngËp mÆn trong viÖc b¶o vÖ c¸c vïng ven biÓn". C¸c t¸c gi¶ chØ ra r»ng phÇn lín nh÷ng thiÖt h¹i to lín do b·o vµ sãng lµm vì hoÆt s¹t ®ª x¶y ra ë nh÷ng vïng kh«ng cã rõng ngËp mÆn hoÆc nh÷ng n¬i rõng ngËp mÆn ®· bÞ chÆt ph¸. - Yoshihiro Mazda, Michimasa Magi, Mothoko Kogo, Phan Nguyªn Hång (2005) [42] nghiªn cøu " Vai trß ch¾n sãng cña rõng ngËp mÆn ë ®ång b»ng B¾c Bé, ViÖt Nam", c¸c t¸c gi¶ chØ ®Ò cËp ®Õn biÕn ®éng cña mùc níc triÒu, sù giao ®éng cña mùc níc biÓn tÇn sè cao. - Vò §oµn Th¸i (2005) [15], "Bíc ®Çu nghiªn cøu kh¶ n¨ng ch¾n sãng, b¶o vÖ bê biÓn trong b·o qua mét sè kiÓu cÊu tróc rõng ngËp mÆn trång ven biÓn H¶i Phßng" lµ c«ng tr×nh cã ý nghÜa nhÊt nghiªn cøu vÒ RNM. T¸c gi¶ ®· tiÕn hµnh nghiªn cøu t¸c dông ch¾n sãng cña mét sè kiÓu tr¹ng th¸i rõng trång trong c¸c trËn b·o sè 2, 6, 7 (n¨m 2005), chØ tiªu nghiªn cøu lµ hÖ sè suy gi¶m ®é cao sãng khi vµo s©u trong c¸c d¶i rõng. KÕt qu¶ nghiªn cøu cho thÊy RNM cã t¸c dông lµm gi¶m ®¸ng kÓ ®é cao sãng trong b·o. T¹i thêi ®iÓm ®o ®èi víi rõng Trang 5 vµ 6 tuæi ®é réng 650m, rõng BÇn chua 8 - 9 tuæi cã ®é réng 920m vµ 650m, ®é cao sãng sau rõng gi¶m tõ 77  88%. Møc ®é gi¶m ®é cao sãng trong b·o khi qua rõng vµo bê phô thuéc vµo kiÓu cÊu tróc lo¹i RNM vµ híng sãng chuyÒn, RNM cã vai trß rÊt lín lµm gi¶m thiÓu t¸c ®éng ph¸ huû tõ biÓn do sãng b·o.
16 Tõ nh÷ng nghiªn cøu trªn, chóng ta thÊy nh÷ng nghiªn cøu vÒ kh¶ n¨ng ch¾n sãng cña RNM cßn rÊt thiÕu ®Æc biÖt lµ nh÷ng nghiªn cøu mang tÝnh ®Þnh lîng nh: loµi c©y thÝch hîp cho tõng vïng, mËt ®é, cÊu tróc, bÒ réng ®ai rõng. Tõ thùc tÕ ®ã ®Ó cã c¬ së khoa häc cho viÖc phôc håi, trång míi rõng, ®Æc biÖt trång rõng phßng hé ch¾n sãng, chóng t«i ®· tiÕn hµnh thùc hiÖn ®Ò tµi trªn.
17 ch¬ng 2 Môc tiªu, ®èi tîng, ph¹m vi, néi dung vµ ph¬ng ph¸p nghiªn cøu 2.1. Môc tiªu nghiªn cøu 2.1.1. Môc tiªu chung Nghiªn cøu t¸c dông vµ hiÖu qu¶ ch¾n sãng cña c©y c¸ lÎ ë RNM vµ mét sè l©m phÇn RNM t¹i mét sè khu vùc cã rõng ngËp mÆn thuéc thµnh phè H¶i Phßng, trªn c¬ së ®ã ®Ò xuÊt nh÷ng kiÕn nghÞ vÒ mét sè gi¶i ph¸p x©y dùng vµ ph¸t triÓn c¸c ®ai rõng ngËp mÆn ven biÓn phï hîp vµ ®¸p øng môc tiªu phßng hé. 2.1.2. Môc tiªu cô thÓ  X¸c ®Þnh ®Æc ®iÓm cÊu tróc cña mét sè l©m phÇn RNM.  Nghiªn cøu ®Æc ®iÓm h×nh th¸i cña c©y c¸ lÎ RNM.  Nghiªn cøu ®iÒu kiÖn thæ nhìng cña c©y c¸ lÎ vµ l©m phÇn.  Nghiªn cøu hiÖu qu¶ ch¾n sãng cña c©y c¸ lÎ RNM vµ ®¸nh gi¸ ®îc kh¶ n¨ng ch¾n sãng cña tõng l©m phÇn RNM.  §Ò xuÊt mét sè gi¶i ph¸p x©y dùng RNM nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ ch¾n sãng cña RNM. - §a ra kiÕn nghÞ vÒ cÊu tróc (mËt ®é, loµi c©y,..,) - §a ra kiÕn nghÞ vÒ ph©n bè bÒ réng cña ®¹i rõng vµ vÞ trÝ ph©n bè cña ®ai rõng. - §a ra c¸c gi¶i ph¸p phôc håi vµ b¶o vÖ RNM, c¸c rõng phßng hé ven biÓn kh¸c, duy tr× vµnh ®ai xanh ®Ó b¶o vÖ nh÷ng vïng nh¹y c¶m. 2.2. §èi tîng vµ ph¹m vi ®Þa lý 2.2.1. §èi tîng nghiªn cøu - C©y c¸ lÎ RNM bao gåm mét sè loµi c©y chñ yÕu hoÆc cho hiÖu qu¶ ch¾n sãng râ nhÊt t¹i khu rõng ngËp mÆn x· Vinh Quang, huyÖn Tiªn L·ng
18 nh: Só (Aegiceras corniculataum), M¾m (Avicennia marina), §íc (Rhizophora mucrolata), BÇn chua (Sonneratia caseolaris) - Nghiªn cøu mét sè ®Æc ®iÓm cÊu tróc rõng ë c¸c l©m phÇn ®iÒu tra, nghiªn cøu ®Æc ®iÓm thæ nhìng t¹i mçi l©m phÇn. - Nghiªn cøu t¸c dông ch¾n sãng cña c¸c c©y c¸ lÎ ë rõng ngËp mÆn cã ®êng kÝnh tõ 2,5m ®Õn 4,5m vµ mét sè kiÓu cÊu tróc rõng ngËp mÆn t¹i c¸c b·i triÒu n»m tiÕp gi¸p víi biÓn. 2.2.2. Ph¹m vi ®Þa lý - C¸c nghiªn cøu vÒ hiÖu qu¶ ch¾n sãng cña c©y l¸ lÎ ®îc tiÕn hµnh t¹i khu rõng ngËp mÆn thuéc x· Vinh Quang, huyÖn Tiªn L·ng. - Nghiªn cøu vÒ hiÖu qu¶ ch¾n sãng cña c¸c l©m phÇn rõng trång ®îc tiÕn hµnh t¹i khu rõng ngËp mÆn thuéc x· Vinh Quang, huyÖn Tiªn L·ng. - Nghiªn cøu vÒ hiÖu qu¶ ch¾n sãng cña c¸c l©m phÇn rõng tù nhiªn ®îc tiÕn hµnh t¹i khu rõng ngËp mÆn x· Phï Long, huyÖn C¸t H¶i. 2.3. Néi dung nghiªn cøu 2.3.1. Nghiªn cøu ®Æc ®iÓm h×nh th¸i cña c©y c¸ lÎ rõng ngËp mÆn 2.3.2. Nghiªn cøu cÊu tróc rõng trªn quan ®iÓm kh¶ n¨ng ch¾n sãng cña rõng (sinh th¸i, chiÒu cao, ®êng kÝnh, ®é tµn che, ®é che phñ) - CÊu tróc tæ thµnh - CÊu tróc mËt ®é - CÊu tróc tÇng thø 2.3.3. Nghiªn cøu ®Æc ®iÓm thæ nhìng cña rõng ngËp mÆn. - Thµnh phÇn c¬ giíi - Hµm lîng c¸c chÊt 2.3.4. Nghiªn cøu chiÒu cao cña sãng biÓn t¹i khu vùc nghiªn cøu - X¸c ®Þnh ®é gi¶m chiÒu cao sãng khi vµo c¸c d¶i rõng
19 - XÐt t¬ng quan vµ m« pháng quy luËt gi¶m chiÒu cao sãng khi tiÕn s©u vµo c¸c d¶i RNM. 2.3.5. Nghiªn cøu kh¶ n¨ng ch¾n sãng cña tõng cÊp ®êng kÝnh cña c©y c¸ lÎ t¹i rõng ngËp mÆn - X¸c ®Þnh ®é gi¶m chiÒu cao sãng theo chiÒu däc - X¸c ®Þnh ®é gi¶m chiÒu cao sãng theo chiÒu ngang. - Nghiªn cøu ¶nh hëng cña tõng cÊp kÝnh ®Õn ®é gi¶m chiÒu cao sãng 2.3.6. Nghiªn cøu ¶nh hëng cña chØ tiªu cÊu tróc rõng ®Õn chiÒu cao sãng biÓn - ¶nh hëng cña mËt ®é vµ ®é tµn che ®Õn chiÒu cao sãng. - ¶nh hëng cña mËt ®é, ®êng kÝnh t¸n vµ ®é tµn che ®Õn chiÒu cao sãng. - ¶nh hëng cña mËt ®é vµ ®êng kÝnh t¸n ®Õn chiÒu cao sãng. - ¶nh hëng cña mËt ®é, ®êng kÝnh t¸n vµ h×nh d¹ng t¸n c©y ®Õn chiÒu cao sãng. 2.3.7. Mét sè khuyÕn nghÞ: vÒ x¸c ®Þnh tiªu chuÈn kü thuËt cho rõng ngËp mÆn ch¾n sãng ven biÓn. 2.4. Ph¬ng ph¸p nghiªn cøu 2.4.1. Ph¬ng ph¸p luËn Vai trß ch¾n sãng cña rõng ngËp mÆn chñ yÕu lµ lµm gi¶m chiÒu cao cña sãng vµ lµm gi¶m ®éng n¨ng cña sãng biÓn. V× vËy khi nghiªn cøu kh¶ n¨ng ch¾n sãng cña rõng ngËp mÆn lµ nghiªn cøu kh¶ n¨ng lµm gi¶m ®é cao cña sãng khi ®i s©u vµo ®ai rõng ngËp mÆn. Tuy chiÒu cao cña sãng biÓn khi ®i s©u vµo c¸c ®ai rõng kh«ng chØ phô thuéc vµo cÊu tróc rõng kho¶ng c¸ch cña ®Þa ®iÓm nghiªn cøu víi ngoµi ®ai rõng mµ cßn phô thuéc vµo chiÒu cao cña sãng biÓn khi ®i vµo ®ai rõng. V× vËy trong qu¸ tr×nh nghiªn cøu cÇn ph¶i x¸c ®Þnh c¸c ®Æc ®iÓm biÕn ®æi cña
20 chiÒu cao sãng díi ¶nh hëng ®ång thêi gi÷a ®Æc ®iÓm cÊu tróc rõng, kho¶ng c¸ch tíi phÝa ngoµi ®ai rõng vµ chiÒu cao sãng ë phÝa ngoµi C¸c d¶i RNM cã t¸c dông lín trong viÖc b¶o vÖ ®ª biÓn vµ c¸c vïng ®Êt ven biÓn, cöa s«ng tríc søc tµn ph¸ cña sãng biÓn ®Æc biÖt khi cã giã b·o vµ triÒu cêng. RNM lµm gi¶m chiÒu cao sãng biÓn, lµm chËm qu¸ tr×nh truyÒn sãng vµ lµm gi¶m n¨ng lîng cña toµn khèi níc biÓn khi tiÕn s©u vµo bê. C¸c chØ tiªu thêng ®îc sö dông khi nghiªn cøu vÒ sãng biÓn ®ã lµ chiÒu cao sãng (hay biªn ®é sãng), tèc ®é lan truyÒn sãng, híng lan truyÒn… Trong c¸c chØ tiªu ®ã th× chØ tiªu chiÒu cao sãng lµ chØ tiªu tæng hîp nhÊt nãi lªn ®é m¹nh yÕu cña sãng biÓn khi tiÕn s©u vµo bê. Díi t¸c ®éng cña néi lùc biÓn vµ giã, sãng tiÕn s©u vµo bê gÆp c¸c d¶i RNM do ma s¸t víi mÆt ®Öm n«ng vµ c©y rõng cïng víi t¸c dông c¶n giã cña rõng chiÒu cao sãng gi¶m dÇn, cµng vµo s©u ®é cao sãng cµng gi¶m, møc ®é gi¶m chiÒu cao sãng lín hay nhá phô thuéc vµo ®Æc ®iÓm cÊu tróc cña d¶i rõng (mËt ®é c©y, chiÒu cao, d¹ng t¸n, ®é dµy t¸n…), mét d¶i rõng ngËp mÆn cã cÊu tróc hîp lý th× t¸c dông c¶n sãng cµng lín. Do ®ã nghiªn cøu kh¶ n¨ng ch¾n sãng cña rõng ngËp mÆn th× ®Æc ®iÓm cÊu tróc rõng lµ chØ tiªu tèt nhÊt vµ thÝch hîp nhÊt. ViÖc ph©n tÝch ®Æc ®iÓm cÊu tróc cña tõng tr¹ng th¸i rõng sÏ cho nhËn xÐt ®óng ®¾n nhÊt vÒ kh¶ n¨ng ch¾n sãng cña rõng vµ lµ c¬ së khoa häc cho viÖc thiÕt kÕ, x©y dùng vµ trång míi rõng cã cÊu tróc thÝch hîp víi môc tiªu phßng hé ven biÓn. 2.4.2. Ph¬ng ph¸p kÕ thõa §Ò tµi cã kÕ thõa mét sè tµi liÖu liªn quan nh - Nh÷ng tµi liÖu vÒ ®iÒu kiÖn tù nhiªn, khÝ hËu thuû v¨n, tµi nguyªn rõng. - Tµi liÖu vÒ ®iÒu kiÖn kinh tÕ x· héi, d©n sè, lao ®éng, thµnh phÇn d©n téc, t«n gi¸o, c¬ së h¹ tÇng… - KÕt qu¶ cña nh÷ng c«ng tr×nh nghiªn cøu liªn quan. 2.4.3. Ph¬ng ph¸p ®iÒu tra vµ xö lý sè liÖu
21 2.4.3.1. §iÒu tra ngo¹i nghiÖp Sau khi ®· tiÕn hµnh nghiªn cøu kh¶o s¸t thùc ®i¹, ®Ò tµi chän ®îc nh÷ng l©m phÇn cã cÊu tróc rõng ®iÓn h×nh vµ cã sãng trùc tiÕp tõ biÓn vµo rõng, ®Ò tµi tiÕn hµnh lËp c¸c « tiªu chuÈn (OTC) nghiªn cøu t¹i c¸c l©m phÇn nµy, OTC cã diÖn tÝch 1000m2 (25m x 40m) chiÒu dµi híng vu«ng gãc víi biÓn, ®îc lËp c¸ch mÐp ngoµi d¶i rõng 20m, mçi tr¹ng th¸i rõng lËp 1 OTC. §Ó thu thËp sè liÖu trong « tiªu chuÈn chóng t«i tiÕn hµnh ®o ®Õm toµn bé c¸c c©y, chØ tiªu ®iÒu tra lµ: - Do: §îc ®o b»ng thíc kÑp kÝnh theo 2 chiÒu vu«ng gãc nhau, ®o ë vÞ trÝ trÝ trªn b¹nh gèc vµ rÔ chèng (chÝnh x¸c tíi mm). - Dt: Dïng thíc th¼ng, thíc d©y vµ cäc sµo ®o theo 2 chiÒu vu«ng gãc nhau (chÝnh x¸c tíi 5cm). - Hdc: ®o b»ng thíc th¼ng tõ mÆt ®Êt tíi tÇng t¸n chÝnh (chÝnh x¸c tíi 5cm). - Hvn: ®o b»ng thíc th¼ng tõ mÆt ®Êt tíi ®Ønh ngän (chÝnh x¸c tíi 5cm). - §é tµn che (TC%): ¦íc lîng cho mçi « d¹ng b¶n. C¸c chØ tiªu ®iÒu tra ®îc ghi vµo mÉu biÓu. BiÓu 2-1: BiÓu ®iÒu tra cÊu tróc rõng. Tr¹ng th¸i rõng:………………… OTC sè: .........……………….. VÞ trÝ OTC:……………………… Ngµy ®iÒu tra:……………….. Loµi Do (cm) Dt(cm) Hdc Hvn Ghi STT c©y DT NB TB DT NB TB (cm) (cm) chó 2.4.3.2. Ph¬ng ph¸p nghiªn cøu ®Êt. Trªn mçi « ®iÒu tra tiÕn hµnh ®iÒu tra vÒ ®Þa h×nh vµ thæ nhìng khu vùc nghiªn cøu: mçi « tiªu chuÈn ®µo lÊy 2 mÉu ®Êt ®Ó ph©n tÝch thµnh phÇn c¬ giíi cña ®Êt t¹i ®é s©u 00cm, 50cm vµ 100cm. Nghiªn cøu ®é lo·ng vµ thµnh phÇn c¬ giíi cña ®Êt.
22 §Ó x¸c ®Þnh ®é lo·ng cña bïn, t¹i vÞ trÝ « tiªu chuÈn mçi l©m phÇn ®Ò tµi tiÕn hµnh lÊy 3 mÉu ë 3 vÞ trÝ c¸ch mÐp b×a rõng lÇn lît lµ 30m, 60m, 90m. C¸c mÉu bïn sau khi lÊy ®îc cho vµo èng nhùa cã ®¸nh sè (®êng kÝnh trong cña èng lµ 48cm vµ chiÒu cao èng lµ 12cm) ®em ph¬i kh« kiÖt. Sau ®ã tiÕn hµnh ®o ®êng kÝnh vµ chiÒu cao cña khèi bïn ®Ó x¸c ®Þnh ®é gi¶m thÓ tÝch cña bïn. 2.4.3.3. Nghiªn cøu hiÖu qu¶ ch¾n sãng c©y c¸ lÎ RNM Nghiªn cøu hiÖu qu¶ ch¾n sãng c©y c¸ lÎ lµ nghiªn cøu hiÖu qu¶ ch¾n sãng cña nh÷ng c©y ®øng ®¬n ®éc, kh«ng chÞu ¶nh hëng chi phèi bëi nh÷ng c©y xung quanh.  C«ng t¸c chuÈn bÞ - Kh¶o s¸t thùc tÕ ®Ó chän ra nh÷ng c©y ®øng ®¬n lÎ ë 6 cÊp kÝnh t¸n l¸ kh¸c nhau: 2,5m ®Õn 4,5m. Trªn thùc tÕ, khi cã sãng biÓn, ®êng kÝnh t¸n cña c©y chÞu ¶nh hëng nhiÒu nhÊt vµ cã thÓ quan s¸t ®îc râ nhÊt. Do ®ã, chóng t«i tiÕn hµnh nghiªn cøu hiÖu qu¶ ch¾n sãng ë c¸c cÊp ®êng kÝnh t¸n kh¸c nhau). T¸n l¸ ph¶i gÇn trßn ®Òu (§êng kÝnh t¸n lín nhÊt vµ nhá nhÊt kh«ng chªnh lÖch nhau qu¸ 10cm). Dông cô ®o ®êng kÝnh t¸n b»ng thíc d©y. §é chÝnh x¸c ®Õn 10cm. V× vËy, ta coi cÊp ®êng kÝnh t¸n (Dt) l¸ b»ng. - Kh¶o s¸t s¬ bé kh¶ n¨ng ch¾n sãng cña c¸c c©y c¸ lÎ: Qua quan s¸t nhiÒu lÇn kh¶ n¨ng ch¾n sãng cña c¸c c©y c¸ lÎ ë 6 cÊp kÝnh trªn chóng t«i nhËn thÊy sãng biÓn cã h×nh d¹ng lµ mét d¶i sãng dµi, khi chóng t¸c ®éng vu«ng gãc vµo c©y c¸ lÎ th× sãng ë hai bªn mÐp t¸n cã xu híng ch¹y vµo khu vùc phÝa sau ®êng kÝnh t¸n vµ trong ph¹m vi ®êng kÝnh t¸n kÐo th¼ng xuèng tõ 1m ®Õn 2m tuú theo cÊp t¸n kh¸c nhau vµ cÊp sãng kh¸c nhau.  Ph¬ng ph¸p thùc hiÖn Sö dông mét cäc ®o sãng dµi kho¶ng 3 - 4m, trªn ®ã kh¾c v¹ch ®¬n vÞ chÝnh x¸c ®Õn cm.