Luận văn Thạc sĩ Khoa học lâm nghiệp: Nghiên cứu sinh trưởng của một số loài song mây ở khu vực Trạm đa dạng sinh học Mê Linh, tỉnh Vĩnh Phúc nhằm đề xuất mô hình gây trồng và bảo tồn các loài Song mây

Chia sẻ: Tri Lộ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:59

Thêm vào BST

Báo xấu

18
lượt xem 2
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Đề tài nghiên cứu nhằm đánh giá được thành phần loài Song mây tại Trạm đa dạng sinh học Mê Linh, đánh giá được tình hình sinh trưởng của các loài Song mây ở trạm, đề xuất được mô hình gây trồng và bảo tồn một số loài Song mây tại trạm Đa dạng Sinh học Mê Linh và các tỉnh phía Bắc nước ta.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Khoa học lâm nghiệp: Nghiên cứu sinh trưởng của một số loài song mây ở khu vực Trạm đa dạng sinh học Mê Linh, tỉnh Vĩnh Phúc nhằm đề xuất mô hình gây trồng và bảo tồn các loài Song mây

Bé Gi¸o Dôc vµ ®µo t¹o Bé N«ng nghiÖp vµ PTNT Tr-êng ®¹i häc l©m nghiÖp TrÞnh Xu©n VÞnh Nghiªn cøu sinh tr-ëng cña mét sè loµi song m¢y ë khu vùc Tr¹m ®a d¹ng sinh häc Mª Linh, tØnh VÜnh Phóc nh»m ®Ò xuÊt m« h×nh g©y trång vµ b¶o tån c¸c loµi song m©y Chuyªn ngµnh: Qu¶n lý b¶o vÖ tµi nguyªn rõng M· sè: 60.62.68 LuËn v¨n th¹c sÜ khoa häc l©m nghiÖp Ng-êi h-íng dÉn khoa häc : TS. TrÇn ThÞ Ph-¬ng Anh Hµ Néi - 2010
Bé GI¸O DôC Vµ §µO T¹O Bé N¤NG NGHIÖP Vµ PTNT TR¦êNG §¹I HäC L¢M NGHIÖP TrÞnh Xu©n VÞnh Nghiªn cøu sinh tr-ëng cña mét sè loµi song m¢y ë khu vùc Tr¹m ®a d¹ng sinh häc Mª Linh, tØnh VÜnh Phóc nh»m ®Ò xuÊt m« h×nh g©y trång vµ b¶o tån c¸c loµi song m©y LUËN V¡N TH¹C SÜ KHOA HäC L¢M NGHIÖP Hµ Néi - 2010
1 më ®Çu Song m©y lµ mét trong nh÷ng nhãm l©m s¶n ngoµi gç quan träng vµ ®em l¹i lîi Ých kinh tÕ cao, v× chóng ®-îc dïng lµm ®å gia dông, nguyªn liÖu s¶n xuÊt m©y tre ®an xuÊt khÈu, hµng thñ c«ng mü nghÖ cao cÊp. Song m©y cã ý nghÜa x· héi lín lao v× ®ã lµ nguån thu nhËp cña céng ®ång nh÷ng ng-êi sèng trong rõng vµ gÇn rõng. Trong vßng vµi thËp kû gÇn ®©y, víi nh÷ng b-íc nh¶y vät cña ho¹t ®éng nghiªn cøu ®· dÉn ®Õn sù ®¸nh gi¸ ®óng tÇm quan träng cña Song m©y, ph-¬ng ph¸p g©y trång, thu h¸i ®-îc chó träng h¬n. Thµnh phÇn loµi Song m©y ë ViÖt Nam rÊt ®a d¹ng, ®Õn nay ®· thèng kª ®-îc kho¶ng 40 loµi. HiÖn nay c¸c loµi Song m©y ®ang bÞ khai th¸c qu¸ møc, thiÕu tæ chøc, cïng víi suy gi¶m diÖn tÝch rõng dÉn ®Õn nguy c¬ c¹n kiÖt nguån tµi nguyªn nµy. ChÝnh v× vËy, ngoµi viÖc t¨ng c-êng c«ng t¸c qu¶n lý vµ nghiªn cøu sö dông, khai th¸c, cÇn cã nh÷ng m« h×nh g©y trång vµ b¶o tån c¸c loµi Song m©y nh»m ph¸t triÓn c¸c loµi Song m©y cã gi¸ trÞ. Tr¹m §a d¹ng sinh häc Mª Linh (VÜnh Phóc) ®-îc thµnh lËp theo quyÕt ®Þnh sè 1063 - Q§-KHCNQG, ngµy 6/8/1999 cña gi¸m ®èc Trung t©m Khoa häc tù nhiªn vµ C«ng nghÖ quèc gia (nay lµ ViÖn Khoa häc vµ C«ng nghÖ ViÖt Nam). Môc ®Ých cña viÖc thµnh lËp tr¹m lµ lµm hiÖn tr-êng thùc nghiÖm cho c¸c ®Ò tµi nghiªn cøu liªn quan ®Õn ®a d¹ng sinh häc, tµi nguyªn sinh vËt vµ b¶o vÖ m«i tr-êng sinh th¸i cho sinh viªn, nghiªn cøu sinh vµ nh÷ng nhµ nghiªn cøu còng nh- nh÷ng ng-êi yªu thiªn nhiªn, ®ång thêi lµ n¬i nghiªn cøu tÝnh ®a d¹ng cña khu hÖ ®éng vËt vµ thùc vËt vïng nhiÖt ®íi, lµm ®iÓm ®Þnh vÞ nghiªn cøu cÊu tróc hÖ sinh th¸i, quy luËt diÔn thÕ phôc håi hÖ sinh th¸i bÞ suy tho¸i vµ c¸c t¸c nh©n ¶nh h-ëng ®Õn qu¸ tr×nh ®ã. Tr¹m §a d¹ng sinh häc Mª Linh n»m trong vïng khÝ hËu nhiÖt ®íi giã mïa lµ nh©n tè sinh th¸i chÝnh ph¸t sinh c¸c quÇn hÖ rõng rËm th-êng xanh bao phñ toµn bé khu vùc tr-íc khi cã t¸c ®éng cña con ng-êi. Do cã t¸c ®éng cña con ng-êi ®· t¹o nªn c¸c lo¹t diÔn thÕ thø sinh nh©n t¸c-phôc håi, cã tÝnh
2 chÊt t-¬ng tù nh- mét sè khu b¶o tån ë miÒn B¾c ViÖt Nam [20]. ViÖc nghiªn cøu c¸c loµi Song m©y, kh¶ n¨ng g©y trång vµ sinh tr-ëng ë ViÖt Nam nãi chung vµ t¹i Tr¹m ®a d¹ng sinh häc Mª Linh nãi riªng lµ mét m¾t xÝch trong viÖc ®Ò xuÊt m« h×nh b¶o tån vµ nh©n nu«i nguån tµi nguyªn thiªn nh»m b¶o tån ®a d¹ng sinh häc, ph¸t triÓn bÒn v÷ng. Tõ nh÷ng yªu cÇu cÊp b¸ch ®ã, chóng t«i chän ®Ò tµi: "Nghiªn cøu sinh tr-ëng cña mét sè loµi song m©y ë khu vùc Tr¹m ®a d¹ng sinh häc Mª Linh, tØnh VÜnh Phóc nh»m ®Ò xuÊt m« h×nh g©y trång vµ b¶o tån c¸c loµi Song m©y " nh»m môc ®Ých lµm c¬ së ®Ó sö dông hîp lý tµi nguyªn thùc vËt, gãp phÇn vµo c«ng cuéc b¶o tån tÝnh ®a d¹ng sinh häc cña ViÖt Nam còng nh- trong khu vùc.
3 Ch-¬ng 1 tæng quan tµi liÖu 1.1. Tæng quan vÒ nghiªn cøu ph©n lo¹i Song m©y Song m©y th-êng lµ c¸c c¸c loµi cã th©n leo vµ cã gai thuéc hä Cau (Arecaceae) ph©n bè ë c¸c vïng nhiÖt ®íi vµ cËn nhiÖt ®íi ë ch©u ¸ vµ ch©u Phi, phÇn lín thuéc ph©n hä Calamoideae, ngoµi ra cßn cã c¸c loµi trong chi Desmoncus (kho¶ng 60 loµi) trong t«ng Cocoeae, ph©n hä Arecoideae vµ Chamaedorea (1 loµi) trong t«ng Hyophorbeae, ph©n hä Ceroxyloideae tuy nhiªn c¸c loµi nµy cho th©n cã chÊt l-îng kÐm, ý nghÜa th-¬ng m¹i nhá [36]. S¶n phÈm quan träng nhÊt cña Song m©y lµ phÇn th©n sau khi ®· t-íc bá hÕt bÑ l¸, sîi Song m©y lu«n ch¾c, ®Æc, dÔ uèn cong. Sù ®a d¹ng lín nhÊt cña Song m©y tËp trung ë khu vùc §«ng Nam ¸. 1.1.1. Nghiªn cøu ph©n lo¹i Song m©y trªn thÕ giíi. Mét trong sè nh÷ng nhµ khoa häc ®Çu tiªn m« t¶ c¸c chi Song m©y cã thÓ kÓ ®Õn Linnaeus (1753) [72], «ng ®· m« t¶ loµi Calamus rotang L.. Trong nh÷ng nghiªn cøu gÇn ®©y, sè l-îng c¸c loµi thuéc chi Calamus ®-îc m« t¶ kho¶ng 400 loµi. Blume (1830), ®· m« t¶ mét sè loµi trong c¸c chi Ceralotobus, Daemonorops vµ Kolthalsia. HiÖn nay sè loµi trong c¸c chi nµy lªn tíi 150 loµi [59]. Beccari (1911), m« t¶ loµi Calospatha scortchinii lµ mÉu chuÈn cña chi Calospatha vµ n¨m 1893 c«ng bè chi Plectocomiopsis, hiÖn nay chi nµy cã kho¶ng 10 loµi [59]. Martius (1830), ®· m« t¶ loµi Plectocomia elongata lµ mÉu chuÈn cña chi Plectocomia, hiÖn nay sè loµi thuéc chi nµy cã kho¶ng 16 loµi [59] Mann & Wendlan (1864), ®· m« t¶ mét sè loµi thuéc chi Calamus vµ xÕp vµo c¸c d-íi chi lµ Calamus subgenus Laccosperma vµ Calamus subgenus
4 Eremospatha, Calamus subgenus Oncocalamus, nay lµ c¸c chi Ermospatha, Laccosperma, Oncocalamus, c¸c chi nµy ph©n bè chñ yÕu ë ch©u Phi [59]. Dransfield (1980, 1982) [59], ®· m« t¶ 3 loµi thuéc chi Pogonotium vµ 1 loµi thuéc chi Retispatha ph©n bè ë b¸n ®¶o Malaxia vµ Borneo, trong ®ã cã 3 loµi lµ loµi ®Æc h÷u cña Borneo. Trong lÞch sö nghiªn cøu hä Cau, c¸c loµi Song m©y chñ yÕu ®-îc xÕp vµo c¸c t«ng vµ ph©n hä. Trong c¸c hÖ thèng ph©n chia hä Cau thµnh c¸c nhãm t-¬ng ®-¬ng bËc t«ng vµ ®Æt tªn t-¬ng ®-¬ng bËc ph©n t«ng (cã ®u«i - inae) gåm Martius (1831-1850), Kunth (1841), Thwaites (1864), Beccari (1877-1890), Blume (1836) vµ ph©n chia thµnh c¸c t«ng (tribus): tiªu biÓu lµ c¸c t¸c gi¶ Bentham & Hooker (1862-1867), Ridley (1907) vµ Beccari (1908- 1931), Blatter (1926), c¸c chi nµy ®-îc xÕp vµo t«ng Lepidocaryeae hoÆc Calameae, riªng hÖ thèng cña J. Hutchinson (1959), t¸c gi¶ t¸c xÕp vµo 2 t«ng Lepidocaryeae vµ Calameae [4]. C¸ch s¾p xÕp thø 2 lµ ph©n chia hä Cau thµnh c¸c ph©n hä (subfamily) víi c¸c t«ng vµ ph©n t«ng nh- Griffith (1844-1845); Potztal trong c«ng tr×nh cña Engler (1964), Takhtajan (1982, 1987), Whitmore (1970), Johns & Hay (1984), Uhl & Dransfield (1987), D. Jones (1994), trong c¸c c«ng tr×nh nµy c¸c chi Song m©y ®-îc xÕp vµo ph©n hä Lepidocaryoideae (Potzal (1964), Takhtajan (1987)) sau ®-îc ®æi thµnh Calamoideae (Uhl & Dransfield (1987), Takhtajan (1996)) [4]. Trong c¸c hÖ thèng nãi trªn, hÖ thèng ph©n chia hä Cau cña Uhl & Dransfield (1987) cã -u ®iÓm h¬n c¸c hÖ thèng kh¸c lµ ®· dùa vµo ®Æc ®iÓm cña hoa vµ côm hoa ®Ó ph©n chia thµnh c¸c ph©n hä vµ trËt tù cña c¸c ph©n hä t-¬ng ®èi phï hîp víi xu h-íng tiÕn ho¸ nªn ®-îc nhiÒu nhµ nghiªn cøu trªn thÕ giíi ñng hé. Theo hÖ thèng nµy c¸c chi Song m©y ®-îc s¾p xÕp nh- sau (B¶ng 1.1).
5 B¶ng 1.1. C¸ch s¾p xÕp c¸c chi Song m©y theo hÖ thèng cña Uhl & Dransfield (1987) Subfam. Calamoideae Trib. Calaminae Subtrib. Ancistrophyllinae Lacosperma (Mann & Wendl.) Drude Eremospatha (Mann & Wendl.) Wendl Subtrib. Metroxylinae Korthalsia Blume Subtrib. Calamineae Daemonorops Blume Calamus L. Calospatha Blume Ceratolobus Blume Retispatha Dransf. Subtrib. Plectocomiinae Myrialepis Becc. Plectocomiopsis Becc. Plectocomia Becc. Subtrib. Oncocalamus Oncocalamus (Mann & Wendl.) Mann & Wendl. C¸c c«ng tr×nh nghiªn cøu hä Song m©y ë c¸c vïng l©n cËn ViÖt Nam, cã Dransfield (1979) ®· m« t¶ 9 chi, 94 loµi thuéc c¸c chi Song m©y ë vïng Malay peninsula [30]. Johns & Hay (1984), m« t¶ 3 chi, 54 loµi thuéc c¸c chi Song m©y ë Papua Niu Ghinª [50]. Dransfield (1984) ®· m« t¶, 7 chi, 78 loµi Song m©y ë Sabah [31]. Whitmore (1970), m« t¶ 9 chi, 65 loµi thuéc c¸c chi Song m©y ë vïng
6 Malaya [60]. Pei, Chen & Tong (1991), m« t¶ 3 chi, 44 loµi Song m©y ë Trung Quèc [68]. Dransfield (1992), nghiªn cøu Song m©y ë Sarawak ®· m« t¶ 8 chi, 107 loµi Song m©y [32]. Shyamal K. Basu (1992), lËp khãa ®Þnh lo¹i, m« t¶ vµ cã h×nh vÏ minh häa 3 chi, 48 loµi thuéc c¸c chi Song m©y ë Ên §é [57]. Dransfield et al. (2004) ®· liÖt kª d-íi d¹ng danh lôc 7 chi, 82 loµi Song m©y cã ë Th¸i Lan [35]. Evans et al. (2002), ®· lËp khãa ®Þnh lo¹i vµ m« t¶ 51 loµi thuéc 6 chi cã ë Lµo vµ c¸c n-íc lËn cËn thuéc khu vùc §«ng D-¬ng [41]. 1.1.2. Nghiªn cøu ph©n lo¹i Song m©y ë ViÖt Nam. Ng-êi ®Çu tiªn nghiªn cøu hä Cau nãi chung vµ c¸c loµi Song m©y nãi riªng ë §«ng D-¬ng ph¶i kÓ ®Õn Loureiro (1790), «ng ®· m« t¶ 6 loµi thuéc chi Calamus [73]. B¶ng 1.2. C¸c chi Song m©y ë §«ng D-¬ng Beccari (1911) Magalon (1930) Gagnepain & Conrard (1937) Subfam. Lepidocaryinae Trib. LepidocaryÐes Trib. Metroxyleae Subtrib. Calameae Korthalsia Korthalsia Korthalsia Plectocomia Plectocomia Plectocomia Plectocomiopsis Plectocomiopsis Calamus Calamus Calamus Daemonorops Daemonorops Daemonorops Myrialepis Bejaudia
7 Nh÷ng nghiªn cøu tiÕp theo ë §«ng D-¬ng cã Beccari (1910) [70], Magalon (1930) [66], Gagnepain & Conrard (1937) trong c«ng tr×nh do Lecomte chñ biªn [64] ®· m« t¶ mét sè chi thuéc Song m©y. TrËt tù c¸c chi vµ quan ®iÓm s¾p xÕp cña c¸c t¸c gi¶ ®-îc thÓ hiÖn trong B¶ng 1.2. Trong c¸c c«ng tr×nh trªn, ®¸ng chó ý nhÊt lµ c«ng tr×nh do Lecomte (1937) chñ biªn [64], trong ®ã Gagnepain & Conrard ®· ®-a ra khãa ®Þnh lo¹i vµ m« t¶ 8 chi, 33 loµi Song m©y kh¸ chi tiÕt. MÆc dï cßn nhiÒu h¹n chÕ vµ thiÕu sãt nh- danh ph¸p cña mét sè loµi ®· thay ®æi, nh-ng ®©y vÉn lµ c«ng tr×nh nghiªn cøu quan träng cho nh÷ng ng-êi quan t©m ®Õn hä Cau nãi chung vµ c¸c loµi Song m©y nãi riªng. Ph¹m Hoµng Hé lµ t¸c gi¶ ng-êi ViÖt Nam cã nh÷ng nghiªn cøu vÒ hä Cau, trong ®ã cã c¸c loµi Song m©y kh¸ chi tiÕt. N¨m 1972 [12], t¸c gi¶ m« t¶ ng¾n gän 5 chi, 10 loµi loµi cã ë miÒn Nam. N¨m 1993 [13], 2000 [14], t¸c gi¶ m« t¶ ng¾n gän vµ cã h×nh vÏ minh häa ®¬n gi¶n cho 7 chi vµ 35 loµi c¸c loµi Song m©y ë ViÖt Nam. H¹n chÕ cña c¸c c«ng tr×nh nµy lµ kh«ng cã khãa ®Þnh lo¹i vµ danh ph¸p cã nhiÒu thay ®æi, tuy nhiªn ®©y lµ tµi liÖu quan träng vµ cã gi¸ trÞ trong viÖc x¸c ®Þnh s¬ bé c¸c loµi cã ë ViÖt Nam. Mét sè c«ng tr×nh kh¸c ph©n lo¹i kh¸c nh- Lª Kh¶ KÕ (chñ biªn) n¨m 1975 [16] míi chØ ®-a ra khãa ®Þnh lo¹i cña 2 chi vµ m« t¶ 4 loµi Song m©y th-êng thÊy ë ViÖt Nam. TrÇn ThÞ Ph-¬ng Anh (2008) [4], ®· lËp khãa ®Þnh lo¹i, cã h×nh vÏ vµ ¶nh minh häa cho 31 loµi Song m©y thuéc 6 chi ë ViÖt Nam. Tuy nhiªn, cho ®Õn nh÷ng n¨m gÇn ®©y, danh ph¸p mét sè loµi còng cã sù thay ®æi vµ còng ®· cã nhiÒu loµi míi ®-îc ph¸t hiÖn ë ViÖt Nam [45]. Ngoµi ra cßn mét sè c«ng tr×nh nghiªn cøu vÒ gi¸ trÞ sö dông kh¸c cña mét sè loµi Song m©y ë ViÖt Nam. 1.2. Tæng quan vÒ nghiªn cøu g©y trång vµ ph¸t triÓn Song m©y Trªn thÕ giíi, nh÷ng nghiªn cøu vÒ kh¶ n¨ng sinh tr-ëng vµ g©y trång Song m©y chñ yÕu tËp trung ë c¸c n-íc §«ng Nam ¸.
8 LÞch sö trång Song m©y cã tõ nh÷ng n¨m 1850, t¹i c¸c n-íc nh- In®«nªxia sau ®ã lan sang c¸c n-íc kh¸c ë ch©u ¸, ®Æc biÖt lµ c¸c n-íc §«ng Nam ¸. Tuy nhiªn tµi liÖu vÒ kh¶ n¨ng sinh tr-ëng vµ g©y trång c¸c loµi Song m©y kh«ng cã nhiÒu. C«ng tr×nh nghiªn cøu vÒ g©y trång vµ ph¸t triÓn Song m©y ®¸ng chó ý nhÊt lµ c«ng tr×nh cña Dransfield J. & Manokaran N. (1994) [36], c¸c t¸c gi¶ ®· m« t¶, nghiªn cøu kh¶ n¨ng sinh tr-ëng, ph¸t triÓn, nh©n gièng, g©y trång, c¸ch thu h¸i vµ chÕ biÕn cña 23 loµi Song m©y cã gi¸ trÞ vµ ®-a ra danh s¸ch h¬n 100 loµi Song m©y kh¸c ë §«ng Nam ¸. §©y lµ c«ng tr×nh rÊt quan träng cho viÖc nghiªn cøu vÒ kh¶ n¨ng g©y trång vµ ph¸t triÓn Song m©y sau nµy. K. Haridasan et al. (2002) [44], ®· cã nh÷ng nghiªn cøu vÒ kh¶ n¨ng g©y trång vµ ph¸t triÓn cña 10 loµi Song m©y cã ë Ên §é. Rick Burnette & Bob Morikawa (2006) [28], ®· cã nh÷ng nghiªn cøu vÒ kh¶ n¨ng nÈy mÇm vµ l-u tr÷ h¹t c¸c loµi Song m©y ë Th¸i Lan. Ngoµi ra cßn cã nh÷ng nghiªn cøu kh¸c vÒ c¸c vïng trång Song m©y vµ kh¶ n¨ng sinh tr-ëng cña c¸c loµi Song m©y ®-îc trång ë Trung Quèc [78], [79]. ë ViÖt Nam, c¸c nghiªn cøu vÒ g©y trång Song m©y chñ yÕu tËp trung vµo mét sè loµi phæ biÕn nh- M©y nÕp (Calamus tetradactylus), M©y n-íc (Calamus tenuis), Song mËt (Calamus platyacanthoides). C«ng tr×nh ®¸ng chó ý nhÊt vÒ g©y trång c¸c loµi Song m©y lµ cña Vò V¨n Dòng vµ Lª Huy C-êng (1996) [11], c¸c t¸c gØa ®· ®-a ra kü thuËt trång 10 lo¹i Song m©y ë ViÖt Nam vµ liÖt kª 30 loµi thuéc 6 chi Song m©y cã ë ViÖt Nam. Lª Méng Ch©n, Lª ThÞ Huyªn (2000) [9], ®· m« t¶ 2 chi, 4 loµi Song m©y th-êng gÆp trong rõng vµ kh¶ n¨ng g©y trång chóng. Ninh Kh¾c B¶n vµ céng sù (2005) [6], ®· cã nh÷ng nghiªn cøu vÒ tµi nguyªn Song m©y t¹i v-ên quèc gia B¹ch M· (Thõa Thiªn HuÕ), trong ®ã cã nh÷ng nghiªn cøu ®iÒu kiÖn tù nhiªn khu vùc vµ tr÷ l-îng Song m©y (sè c¸
9 thÓ, chiÒu dµi th©n trung b×nh, ....) t¹i khu vùc nghiªn cøu. TriÖu V¨n Hïng (2007) [15], ®· m« t¶ chi tiªt c¸ch g©y trång 2 loµi Song m©y (M©y nÕp, Song mËt). Bïi Mü B×nh (2009) [25], ®· ®-a ra nh÷ng nghiªn cøu vÒ kh¶ n¨ng sinh tr-ëng, sinh th¸i, quÇn thÓ häc vµ kh¶ n¨ng khai th¸c cña 4 loµi Song m©y ë B¹ch M·. Kü thuËt trång mét sè loµi Song m©y phæ biÕn nh- M©y nÕp, M©y n-íc, Song mËt còng ®· ®-îc ®Ò cËp ®Õn trong mét vµi c«ng tr×nh nghiªn cøu [76], [77], [80]. Ngoµi ra cßn mét sè c¸c c«ng tr×nh kh¸c nghiªn cøu tr÷ l-îng Song m©y t¹i mét sè vïng ë ViÖt Nam. Nh- vËy, cã thÓ thÊy r»ng khu hÖ Song m©y ë ViÖt Nam rÊt ®a d¹ng vµ phong phó, viÖc nghiªn cøu c¸c loµi Song m©y ë ViÖt Nam ®· cã nhiÒu ph¸t hiÖn míi cho ViÖt Nam vµ thÕ giíi, tiÒm n¨ng vÒ c¸c loµi Song m©y cã chÊt l-îng tèt lµ rÊt lín. Tuy nhiªn nh÷ng nghiªn cøu vÒ kh¶ n¨ng sinh tr-ëng vµ g©y trång c¸c loµi Song m©y ë ViÖt Nam kh«ng cã nhiÒu. Mét sè m« h×nh g©y trång Song m©y còng chØ míi tËp trung ë mét sè loµi m©y phæ biÕn ®· ®-îc nghiªn cøu nh- M©y nÕp (Hßa B×nh, Th¸i B×nh, Thanh Hãa, Hµ TÜnh, Qu¶ng Nam, B×nh §Þnh, ....), M©y n-íc, Song mËt (Qu¶ng TrÞ, Thõa Thiªn- HuÕ, Gia Lai), gÇn ®©y ®· cã nghiªn cøu vÒ kh¶ n¨ng nh©n gièng loµi M©y ®¸ - C. rudentum (V-ên Quèc gia C¸t Tiªn, §ång Nai) [25], [81], [82], rÊt nhiÒu c¸c loµi Song m©y cã gi¸ trÞ kh¸c ch-a ®-îc nghiªn cøu vµ g©y trång ®Æc biÖt lµ m« h×nh trång d-íi t¸n rõng ë miÒn B¾c.
10 Ch-¬ng 2 môc tiªu, ®èi t-îng, néi dung vµ ph-¬ng ph¸p nghiªn cøu 2.1. Môc tiªu nghiªn cøu: - §¸nh gi¸ ®-îc thµnh phÇn loµi Song m©y t¹i Tr¹m ®a d¹ng sinh häc Mª Linh. - §¸nh gi¸ ®-îc t×nh h×nh sinh tr-ëng cña c¸c loµi Song m©y ë Tr¹m. - §Ò xuÊt ®-îc m« h×nh g©y trång vµ b¶o tån mét sè loµi Song m©y t¹i Tr¹m §a d¹ng Sinh häc Mª Linh vµ c¸c tØnh phÝa B¾c n-íc ta. 2.2. §èi t-îng nghiªn cøu C¸c loµi Song m©y cã t¹i Tr¹m ®a d¹ng sinh häc Mª Linh, tØnh VÜnh Phóc. 2.3. Néi dung nghiªn cøu - §iÒu tra thµnh phÇn loµi Song m©y t¹i Tr¹m: Thu thËp vµ xö lý mÉu vËt, x¸c ®Þnh tªn khoa häc c¸c loµi Song m©y. - Theo dâi kh¶ n¨ng sinh tr-ëng cña c¸c loµi Song m©y ®-îc trång t¹i Tr¹m: ®iÒu tra c¸c ®Þa ®iÓm trång c¸c loµi Song m©y, ®o ®¹c c¸c sè liÖu vÒ chiÒu dµi th©n...., ph©n tÝch vµ ®¸nh gi¸. - §Ò xuÊt m« h×nh g©y trång vµ b¶o tån mét sè loµi Song m©y trong c¸c tr¹ng th¸i rõng t¹i Tr¹m §a d¹ng sinh häc Mª Linh vµ c¸c vïng cã tr¹ng th¸i rõng t-¬ng ®ång t¹i c¸c tØnh phÝa B¾c ViÖt Nam. 2.4. Ph-¬ng ph¸p nghiªn cøu 2.4.1. Ph-¬ng ph¸p x©y dùng b¶n ®å hiÖn tr¹ng rõng - Sö dông ¶nh vÖ tinh Spot 5 ®Ó gi¶i ®o¸n tr¹ng th¸i rõng vµ ®Êt l©m nghiÖp b»ng phÇn mÒm Mapinfor trªn nÒn ®Þa h×nh VN 2000. ViÖc ph©n chia l« tr¹ng th¸i thùc hiÖn theo h-íng dÉn trong Quy ph¹m 84-QPN cña Bé N«ng nghiÖp vµ PTNT trªn c¸c th¶m thùc vËt rõng:
11 + Rõng tù nhiªn ph©n theo: Rõng nói ®Êt (IIA, IIB, IIIA1, ..., rõng hçn giao, rõng tre nøa), rõng nói ®¸. + Rõng trång ph©n theo loµi c©y, cÊp tuæi. + §Êt trèng ®åi nói träc ph©n theo tr¹ng th¸i thùc b× (IA, IB, IC). + HiÖu chØnh b¶n ®å hiÖn tr¹ng rõng trong qu¸ tr×nh ®iÒu tra thµnh phÇn loµi Song m©y ngoµi thùc ®Þa. 2.4.2. Ph-¬ng ph¸p ®iÒu tra, ph©n tÝch, ph©n lo¹i 2.4.2.1. Ph-¬ng ph¸p ®iÒu tra thùc ®Þa - Dùa vµo b¶n ®å ®Þa h×nh vµ b¶n ®å hiÖn tr¹ng sö dông ®Êt cña Tr¹m ®a d¹ng sinh häc Mª Linh, la bµn, m¸y ®Þnh vÞ GPS ®Ó x¸c ®Þnh tuyÕn ®iÒu tra vµ vÞ trÝ thu mÉu ngoµi thùc ®Þa. - TuyÕn ®iÒu tra x¸c ®Þnh trªn b¶n ®å hiÖn hiÖn tr¹ng vµ b¶n ®å ®Þa h×nh sao cho ®i c¸c qua c¸c tr¹ng th¸i rõng, c¸c vïng ®Þa h×nh kh¸c nhau ë Tr¹m. - Ghi nhËn nh÷ng ®Æc tr-ng cña c¸c sinh c¶nh trªn c¸c tuyÕn kh¶o s¸t, c¸c ®Æc ®iÓm cña mÉu ®Ó phôc vô c«ng t¸c ph©n lo¹i. - Thu mÉu ®ñ tiªu chuÈn: gåm bé phËn dinh d-ìng (phÇn l¸ vµ bÑ l¸) vµ bé phËn sinh s¶n (hoa hoÆc qu¶ hoÆc c¶ hai). - C¨n cø c¸c ®Æc ®iÓm tù nhiªn cña cña c¸c loµi Song m©y, tiÕn hµnh nhËn d¹ng vµ x¸c ®Þnh loµi s¬ bé theo ph-¬ng ph¸p chuyªn gia t¹i thùc ®Þa, vµ ghi c¸c th«ng tin vÒ loµi, hoµn c¶nh rõng vµo phiÕu ®iÒu tra thùc ®Þa. - Xö lý mÉu ngoµi thùc ®Þa: C¸c mÉu thu thËp ®-îc xö lý s¬ bé b»ng giÊy b¸o gÊp hoÆc cån 700 ®Ó gi÷ mÉu nguyªn vÑn, kh«ng bÞ h- háng c¸c ®Æc ®iÓm ph©n lo¹i sau nµy. - Trªn tuyÕn ®iÒu tra, khi thÊy xuÊt hiÖn loµi Song m©y, ngoµi viÖc thu mÉu cßn tiÕn hµnh ghi chÐp th«ng tin c¸c sinh c¶nh. Sö dông m¸y ¶nh ®Ó ghi l¹i h×nh ¶nh cña c¸c loµi (ghi l¹i sè hiÖu mÉu cïng sè thø tù ¶nh vµo sæ tay
12 phôc vô tra cøu sau nµy). - Dïng m¸y GPS ghi l¹i to¹ ®é cña c¸c loµi Song m©y khi ®iÒu tra trªn tuyÕn lµm c¬ së chuyÓn vÞ trÝ cña loµi lªn b¶n ®å hiÖn tr¹ng rõng ®Ó x©y dùng b¶n ®å ph©n bè Song m©y. 2.4.2.2. Ph-¬ng ph¸p xö lý mÉu trong phßng thÝ nghiÖm. MÉu sau khi ®-îc chuyÓn vÒ phßng thÝ nghiÖm chóng t«i tiÕn hµnh xö lý mÉu theo ph-¬ng ph¸p xö lý mÉu cña Phßng b¶o tµng vµ ¸p dông ph-¬ng ph¸p so s¸nh h×nh th¸i ®Ó ®Þnh lo¹i, x¸c ®Þnh tªn khoa häc. 2.4.3. Nghiªn cøu tµi liÖu chän gièng, t¹o c©y con, kh¶ n¨ng g©y trång c¸c loµi Song m©y Chñ yÕu dùa trªn c¸c c«ng tr×nh nghiªn khoa häc vÒ kh¶ n¨ng gieo -¬m mét sè loµi Song m©y, tiÕn hµnh thèng kª, kiÓm tra vµ hiÖu chØnh l¹i c¸c th«ng tin qua viÖc thùc hiÖn xö lý, gieo trång, ch¨m sãc c¸c loµi song m©y ë v-ên -¬m theo s¬ ®å: Trµ, ®·i s¹ch Xö lý b»ng n-íc nãng N¶y Ch¨m vá, cïi h¹t hoÆc axit lo·ng mÇm sãc Qu¶ H¹t Gieo trªn luèng Ra bÇu Trång 2.4.4. Nghiªn cøu kh¶ n¨ng sinh tr-ëng cña c¸c loµi Song m©y trong khu vùc nghiªn cøu - §èi víi c¸c c©y tù nhiªn vµ c¸c loµi trång ®Õn giai ®o¹n tr-ëng thµnh, ®o chiÒu dµi th©n ®Õn hÕt chåi. - §èi víi c¸c c©y con t¸i sinh tù nhiªn (c¬ quan leo ch-a xuÊt hiÖn) ®o chiÒu dµi th©n tõ mÆt ®Êt ®Õn ®Ønh l¸ cao nhÊt t¹i thêi ®iÓm ®o 4/2009, ®¸nh dÊu nh÷ng c©y cã 2 – 3 l¸ trªn mÆt ®Êt vµ chiÒu dµi th©n b»ng chiÒu dµi th©n cña c©y con t¹i thêi ®iÓm ®em trång t¹i Tr¹m (m©y 15 cm, song 20 cm), tiÕn hµnh ®o ®ît 2 (7/2010.
13 - §èi víi c¸c loµi trång ch-a tr-ëng thµnh (c¬ quan leo ch-a xuÊt hiÖn), còng ®o chiÒu dµi th©n c©y tõ mÆt ®Êt ®Õn ®Ønh l¸ cao nhÊt t¹i thêi ®iÓm 7/2010. - Ghi nhËn tr¹ng th¸i sinh tr-ëng, ph¸t triÓn vµ s©u bÖnh. - TÝnh t¨ng tr-ëng b×nh qu©n cña c©y tr-ëng thµnh theo c«ng thøc: TTBQ= Hdo/SN (trong ®ã: TTBQ – t¨ng tr-ëng b×nh qu©n; Hdo - chiÒu dµi th©n t¹i thêi ®iÓm ®o lÇn cuèi; SN – sè n¨m trång). - TÝnh t¨ng tr-ëng b×nh qu©n c©y t¸i sinh theo c«ng thøc: TTBQ= (Hdo - 15cm or 20 cm)/ST)*12 (trong ®ã: TTBQ - t¨ng tr-ëng b×nh qu©n; Hdo - chiÒu dµi th©n t¹i thêi ®iÓm ®o lÇn cuèi; ST - sè th¸ng tõ th¸ng ®o ®Çu tiªn ®Õn th¸ng ®o lÇn cuèi; 12 - 12 th¸ng cña n¨m; 15, 20 lµ chiÒu dµi th©n ®o lÇn ®Çu ®èi víi c©y m©y vµ c©y song). - TÝnh t¨ng tr-ëng b×nh qu©n cña c©y trång theo c«ng thøc: TTBQ = (Hdo - 15 or 20)/ST*12 (trong ®ã: TTBQ - t¨ng tr-ëng b×nh qu©n; Hdo - chiÒu dµi th©n t¹i thêi ®iÓm ®o lÇn cuèi; ST - sè th¸ng trång, 15, 20 lµ chiÒu dµi th©n c©y con khi ®em trång ®èi víi m©y vµ song) 2.4.5. Ph-¬ng ph¸p kÕ thõa - Thu thËp tµi liÖu, c«ng tr×nh nghiªn cøu liªn quan ®Õn khu vùc nghiªn cøu vµ ®èi t-îng nghiªn cøu ®· ®-îc c«ng bè. - Ph©n tÝch vµ x¸c ®Þnh gi¸ trÞ th«ng tin kÕ thõa.
14 Ch-¬ng 3 §iÒu kiÖn tù nhiªn vµ x· héi khu vùc nghiªn cøu 3.1. §iÒu kiÖn tù nhiªn 3.1.1 VÞ trÝ ®Þa lý Tr¹m ®a d¹ng sinh häc (§DSH) Mª Linh n»m trong ®Þa phËn x· Ngäc Thanh, thÞ x· Phóc Yªn, tØnh VÜnh Phóc, c¸ch thÞ x· Phóc Yªn kho¶ng 35 km, c¸ch thÞ trÊn Xu©n Hoµ kho¶ng 22 km, c¸ch hå §¹i L¶i 12 km vÒ phÝa B¾c. Tr¹m §DSH cã diÖn tÝch 165,3 ha (chiÒu dµi kho¶ng 3.000 m; chiÒu réng trung b×nh lµ 550 m, chç réng nhÊt kho¶ng 800 m, chç hÑp nhÊt kho¶ng 300 m ). VÞ trÝ nµy cã ®é cao tõ 100 520 m so víi mùc n-íc biÓn. Khu vùc Tr¹m cã to¹ ®é 21o2357 21o2535 vÜ ®é B¾c vµ 105o4240 105o4665 kinh ®é §«ng. To¹ ®é ®iÓm cùc B¾c: N 21o2537; E 105o4685 ®iÓm cùc Nam: N 21o2357; E 105o4321 ®iÓm cùc T©y: N 21o2335; E 105o4240 ®iÓm cùc §«ng: N 21o2515; E 105o4665. §Þa giíi hµnh chÝnh: PhÝa B¾c gi¸p huyÖn Phæ Yªn (tØnh Th¸i Nguyªn), phÝa §«ng vµ Nam gi¸p hîp t¸c x· §ång TrÇm, phÝa T©y gi¸p vïng ®Öm V-ên quèc gia Tam §¶o (huyÖn B×nh Xuyªn, VÜnh Phóc) [18]. 3.1.2. §Þa h×nh §©y lµ vïng b¸n s¬n ®Þa, lµ phÇn kÐo dµi vÒ phÝa §«ng nam cña d·y Tam §¶o, cã ®Þa h×nh ®åi vµ nói thÊp víi xu h-íng thÊp dÇn tõ B¾c xuèng Nam. §iÓm cao nhÊt cao 520m (®iÓm cùc §«ng, thuéc ®Ønh §¸ tr¾ng). §Þa h×nh phÇn lín lµ ®Êt dèc, ®é dèc trung b×nh 15 - 30o cã nhiÒu n¬i dèc tíi 35o, c¸c b·i b»ng rÊt Ýt, hÑp n»m r¶i r¸c däc theo ven suèi ë gi¸p ranh phÝa T©y.
15 §©y lµ khu vùc rõng ®Çu nguån cña mét vµi suèi nhá ch¶y ra hå §¹i L¶i [18]. 3.1.3. §¸ mÑ - thæ nh-ìng 3.1.3.1. §¸ mÑ Khu vùc nghiªn cøu lµ mét bé phËn cña d·y nói Tam §¶o. Theo tµi liÖu §Þa chÊt miÒn B¾c ViÖt Nam, nÒn ®Þa chÊt ë ®©y ®-îc h×nh thµnh c¸ch ®©y kho¶ng 260 triÖu n¨m. Tr¶i qua qu¸ tr×nh biÕn ®éng ®Þa chÊt, lón sôt, n©ng lªn h¹ xuèng ®· t¹o nªn nh÷ng nÕp ®øt gÉy t¹o thµnh khèi lín däc d·y nói Tam §¶o. Qu¸ tr×nh phong ho¸ kiÕn t¹o ®Þa chÊt t¹o nªn hÖ thèng phón trµo axit gåm c¸c líp Rionit, Daxit kÕt tinh xen kÏ nhau, c¸c nhãm ®¸ cã nguån gèc trÇm tÝch biÕn chÊt h¹t th«, ®¸ trÇm tÝch vµ biÕn chÊt cã kÕt cÊu h¹t min, ®¸ m¸c ma axit [18]. 3.1.3.2. Thæ nh-ìng Nh×n chung c¸c lo¹i ®¸ mÑ kh¸ cøng, thµnh phÇn kho¸ng cã nhiÒu th¹ch anh, Muscovit, khã phong ho¸, h×nh thµnh nªn c¸c lo¹i ®Êt cã thµnh phÇn c¬ giíi nhÑ, cÊp h¹t th«, dÔ bÞ röa tr«i vµ xãi mßn, ë nh÷ng n¬i ®Êt cao (khu vùc cã ®é cao 300 m - 400 m) ®Êt bÞ xãi mßn m¹nh nhiÒu n¬i tr¬ phÇn ®¸ cøng. Theo nguån gèc ph¸t sinh trong vïng cã c¸c lo¹i ®Êt chÝnh nh- sau: - ë ®é cao trªn 300 m lµ ®Êt Feralit mïn ®á vµng, ®Êt th-êng cã mµu vµng do ®é Èm cao, hµm l-îng s¾t di ®éng vµ nh«m tÝch luü t-¬ng ®èi nhiÒu. §Êt ph¸t triÓn trªn ®¸ M¸cma axit kÕt tinh chua: Rhyonit, Daxit, Granit nªn tÇng ®Êt máng, thµnh phÇn c¬ giíi nhÑ, tÇng mïn máng, kh«ng cã tÇng th¶m môc, ®¸ lé ®Çu nhiÒu trªn 55%. - ë ®é cao d-íi 300 m lµ ®Êt Feralit vµng ph¸t triÓn trªn ®¸ Sa th¹ch cuéi kÕt hoÆc d¨m kÕt, thµnh phÇn c¬ giíi cã nhiÒu kho¸ng sÐt (phæ biÕn lµ Kaolinit ngoµi ra cßn cã kho¸ng Hydroxit s¾t, nh«m lÉn trong ®Êt vµ silic bÞ röa tr«i). Kh¶ n¨ng hÊp thô cña ®Êt kh«ng cao. - ë ®é cao d-íi 100 m ven c¸c con suèi lín cã ®Êt tô phï sa, thµnh phÇn
16 c¬ giíi cña lo¹i ®Êt nµy lµ trung b×nh, tÇng ®Êt dµy, ®é Èm cao, mµu mì, ®· ®-îc khai ph¸ trång lóa vµ hoa mµu. §Êt chua, cã ®é pH 3,5 - 5,5, thµnh phÇn c¬ giíi trung b×nh, ®é dµy tÇng ®Êt trung b×nh 30 - 40 cm [18]. 3.1.4. KhÝ hËu - thuû v¨n. 3.1.4.1. KhÝ hËu B¶ng 3.1. Sè liÖu khÝ t-îng tr¹m khÝ t-îng VÜnh Yªn YÕu tè Tr¹m VÜnh Yªn NhiÖt ®é b×nh qu©n n¨m (oC) 23,9 NhiÖt ®é tèi cao t-¬ng ®èi (oC) 41,5 NhiÖt ®é tèi thÊp t-¬ng ®èi (oC) 3,2 L-îng m-a b×nh qu©n n¨m (mm) 1358,7 Sè ngµy m-a/n¨m 142,5 L-îng m-a cùc ®¹i trong ngµy (mm) 284,0 §é Èm trung b×nh (%) 83,0 §é Èm cùc tiÓu (%) 14,0 L-îng bèc h¬i (%) 1040,1 (Sè liÖu quan tr¾c tõ n¨m 1990 - 2005) N»m trong vïng khÝ hËu nhiÖt ®íi giã mïa; nhiÖt ®é trung b×nh n¨m lµ 23,5 oC, trung b×nh mïa hÌ 27 - 29oC, mïa ®«ng 16 - 17oC. Cã hai mïa giã thæi: giã mïa §«ng B¾c thæi tõ th¸ng 10 ®Õn th¸ng 3 n¨m sau, giã §«ng Nam thæi tõ th¸ng 4 ®Õn th¸ng 9 trong n¨m. L-îng m-a trong n¨m vµo lo¹i thÊp, kho¶ng 1.135 - 1.650 mm/n¨m, mïa m-a tõ th¸ng 6 ®Õn th¸ng 9 chiÕm 90% l-îng m-a c¶ n¨m, l-îng m-a ph©n phèi kh«ng ®Òu, th-êng tËp trung vµo mïa hÌ tõ th¸ng 6 ®Õn th¸ng 9 hµng n¨m. L-îng m-a cao nhÊt vµo th¸ng 6 ®Õn th¸ng 8, sè ngµy m-a trong
17 n¨m kho¶ng 142 ngµy. §é Èm kh«ng khÝ trung b×nh kho¶ng 85%, thÊp nhÊt vµo th¸ng 2 d-íi 80% [18]. 3.1.4.2. Thuû v¨n T¹i Tr¹m ®a d¹ng sinh häc chØ cã mét con suèi nhá cã n-íc th-êng xuyªn, b¾t nguån tõ ®iÓm cùc B¾c ch¶y däc theo ranh giíi phÝa T©y víi v-ên quèc gia Tam §¶o (ph©n c¸ch víi huyÖn B×nh Xuyªn) vµ gÆp suèi Thanh Léc råi ch¶y ra hå §¹i L¶i. Ngoµi ra, cßn mét sè suèi c¹n ng¾n ngµy (kh«ng ch¶y th-êng xuyªn) vµ chØ cã n-íc trong Ýt ngµy sau nh÷ng trËn m-a [18]. 3.1.5. §Æc ®iÓm hÖ thùc vËt 3.1.5.1. HiÖn tr¹ng hÖ thùc vËt t¹i tr¹m Theo NguyÔn TiÕn B©n (2001), khu vùc nghiªn cøu n»m trong miÒn ®Þa lý thùc vËt §«ng B¾c vµ B¾c Trung Bé, trong ®ã chñ yÕu tån nh÷ng nh©n tè b¶n ®Þa ®Æc h÷u cña khu hÖ thùc vËt B¾c ViÖt Nam Nam Trung Hoa víi c¸c -u hîp thùc vËt hä Re (Lauraceae), hä DÎ (Fagaceae), hä D©u t»m (Moraceae), hä Méc lan (Magnoliaceae), hä §Ëu (Fabaceae), hä Xoµi (Anacardiaceae), hä Tr¸m (Burseraceae), hä Bå hßn (Sapindaceae), hä Sau sau (Hamamelidaceae), hä G¹o (Bombacaceae). §©y còng lµ n¬i cã c¸c yÕu tè thùc vËt di c- tõ phÝa Nam lªn nh- c¸c loµi c©y thuéc hä DÇu (Dipterocarpaceae) ... Theo sè liÖu ®iÒu tra cña Phßng Thùc vËt (ViÖn ST & TNSV) n¨m 2000 2001, b-íc ®Çu ®· thèng kª t¹i Tr¹m §a d¹ng sinh häc Mª Linh cã 166 hä thùc vËt, víi 651 chi vµ kho¶ng 1.129 loµi, thuéc 5 ngµnh sau: - Ngµnh Th«ng ®Êt (Lycopodiophyta) 2 hä, 3 chi, 6 loµi. - Ngµnh Méc tÆc (Equisetophyta) 1 hä, 1 chi, 1 loµi. - Ngµnh D-¬ng xØ (Polypodiophyta) 15 hä, 32 chi, 62 loµi. - Ngµnh h¹t trÇn (Gymnospermae) 3 hä, 3 chi, 5 loµi.
18 - Ngµnh Méc lan (Magnoliophyta) 147 hä, 612 chi, 1.055 loµi. Trong ®ã Líp Méc lan (Magnoliopsida) cã 120 hä, 487 chi, 823 loµi. Líp Hµnh (Liliopsida) cã 27 hä, 125 chi, 232 loµi. Nh÷ng hä cã sè l-îng loµi nhiÒu gåm: hä Ba m¶nh vá (Euphorbiaceae) - 67 loµi; hä Cµ phª (Rubiaceae) 53 loµi; hä Lan (Orchidaceae) 38 loµi; hä Cãi (Cyperaceae) 35 loµi; hä §Ëu (Fabaceae) 35 loµi. Mét sè hä cã tõ 20 ®Õn 35 loµi lµ: hä Gõng (Zingiberaceae) 20 loµi; hä R¸y (Araceae) 22 loµi; hä Cá roi ngùa (Verbenaceae) 21 loµi; hä §¬n nem (Myrsinaceae) 20 loµi; hä Cóc (Asteraceae) 29 loµi; hä D©u t»m (Moraceae) 21 loµi. VÒ gi¸ trÞ tµi nguyªn th× ë khu vùc nµy cã 584 loµi ®-îc sö dông lµm thuèc; 153 loµi cho gç; 64 loµi ®-îc sö dông lµm rau ¨n, rau gia vÞ; 60 loµi cho qu¶, h¹t ¨n ®-îc; 44 loµi ®-îc trång lµm c¶nh; 27 loµi cho tinh dÇu vµ dÇu, 27 loµi ®Ó ch¨n nu«i gia sóc; ngoµi ra cßn 19 loµi dïng cho ®an l¸t, lµm d©y buéc, mét sè loµi cho nhùa, cho cñ ¨n, lµm ph©n xanh, v.v... ë nh÷ng khu rõng phôc håi tù nhiªn mËt ®é c©y cßn th-a, ch-a cã c©y gç lín (trõ 1 vµi c©y §a Ficus sp. cßn sãt l¹i), nh÷ng c©y gç t¸i sinh ®Òu trong tr¹ng th¸i cßn non vµ r¶i r¸c cßn l¹i nguån gieo gièng cña nh÷ng lo¹i thùc vËt giµ tr-íc ®©y nh-: Vµng anh (Saraca dives), Nhéi (Bischofia javanica), Géi (Aglaia sp.), c¸c loµi DÎ (Castanopsis spp., Lithocarpus spp.). Ngoµi ra cßn cã mét sè khu vùc rõng trång, ®-îc khoanh thµnh l«, thµnh kho¶nh, nh-ng mËt ®é trång cßn rÊt th-a nh- Keo, Th«ng ®u«i ngùa, Bå ®Ò, B¹ch ®µn. v.v... Trong khu vùc Tr¹m cã mét khu vùc c©y mÉu, trång mét sè c©y b¶n ®Þa nh-: L¸t hoa (Chukrasia tabularis), S©ng (Pometia pinnata), Lim xanh (Erythrophleum forddi), DÎ (Lithocarpus corneus), S÷a (Alstonia scholaris), SÊu (Dracontomelum dupereanum), Lim vµng (Peltophorum dasyrrhachis), §inh (Fernandoa aff. Collignonii), DÎ (Cinnamomum).