Luận văn Thạc sĩ Khoa học lịch sử: Quá trình thâm nhập của văn minh phương Tây vào Đông Nam Á từ thế kỉ XVI đến năm 1945

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO<br /> TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH<br /> -----------------------<br /> <br /> VÕ THÀNH TÂM<br /> <br /> QUÁ TRÌNH THÂM NHẬP CỦA<br /> VĂN MINH PHƯƠNG TÂY<br /> VÀO ĐÔNG NAM Á TỪ THẾ KỈ XVI<br /> ĐẾN NĂM 1945<br /> <br /> LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC LỊCH SỬ<br /> <br /> Thành phố Hồ Chí Minh – 2011<br /> <br /> BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO<br /> TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH<br /> -----------------------<br /> <br /> VÕ THÀNH TÂM<br /> <br /> QUÁ TRÌNH THÂM NHẬP CỦA<br /> VĂN MINH PHƯƠNG TÂY<br /> VÀO ĐÔNG NAM Á TỪ THẾ KỈ XVI<br /> ĐẾN NĂM 1945<br /> Chuyên ngành :<br /> Mã số :<br /> <br /> Lịch sử Thế giới<br /> 602250<br /> <br /> LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC LỊCH SỬ<br /> NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC :<br /> PGS. TS. Ngô Minh Oanh<br /> <br /> Thành phố Hồ Chí Minh – 2011<br /> <br /> LÔØI CAÛM ÔN<br /> <br /> <br /> Hoàn thành đề tài này, trước hết tôi xin cảm ơn PGS.TS. Ngô Minh Oanh cùng<br /> quý Thầy Cô Khoa Lịch sử, Trường Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh đã<br /> tận tình giảng dạy, hướng dẫn tôi hoàn thành đề tài này. Song song đó, tôi cũng xin<br /> được cảm ơn quý Linh mục Nguyễn Vinh Thiên (Chánh xứ Lộ Đức, Đồng Nai, Giáo<br /> phận Xuân Lộc), Lưu Văn Kiệu (Tổng Đại diện Giáo phận Vĩnh Long, Giáo sư Đại<br /> Chủng viện Thánh Quý – Cần Thơ), Dương Văn Thạnh (Phó Giám đốc Đại Chủng<br /> viện Cần Thơ), Nguyễn Văn Việt (Chánh văn phòng Tòa Giám mục Vĩnh Long),<br /> Nguyễn Văn Tài (Philippines), Trung tâm Văn hoá – Đức tin Công giáo, Đại Chủng<br /> viện thánh Giuse, Tòa Tổng Giám mục thành phố Hồ Chí Minh; các cụ cao niên, các<br /> thành viên trong các giáo xứ: Chính Toà Đà Lạt, Chính Toà Nha Trang …. Đồng thời<br /> xin được cảm ơn Thư viện Trường Đại học Sư phạm thành phố Hồ Chí Minh, Thư<br /> viện Trường và Khoa Lịch sử Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn thành phố Hồ<br /> Chí Minh, Thư viện Tỉnh Vĩnh Long và quý đồng nghiệp cũng như gia đình đã quan<br /> tâm, chia sẻ và nâng đỡ giúp tôi hoàn thành đề tài này.<br /> Mặc dù có nhiều cố gắng, song chắc chắn đề tài vẫn còn nhiều thiếu sót nên rất<br /> mong nhận được sự chỉ dạy, đóng góp của quý Thầy Cô và bạn bè đồng môn để đề<br /> tài ngày một hoàn thiện hơn.<br /> Xin chân thành tri ân<br /> Thành phố Hồ Chí Minh, tháng 10 năm 2011<br /> Thực hiện<br /> <br /> Võ Thành Tâm<br /> <br /> MỤC LỤC<br /> PHẦN MỞ ĐẦU .............................................................................................. 5<br /> 1. Lý do chọn đề tài : ..................................................................................... 5<br /> 2. Lịch sử nghiên cứu vấn đề : ....................................................................... 6<br /> 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu : ........................................................... 9<br /> 4. Phương pháp nghiên cứu : ......................................................................... 9<br /> 5. Nguồn tư liệu : ......................................................................................... 10<br /> 6. Đóng góp của đề tài : ............................................................................... 11<br /> 7. Cấu trúc của đề tài : ................................................................................. 11<br /> CHƯƠNG 1: BỐI CẢNH VĂN MINH PHƯƠNG TÂY THÂM NHẬP VÀO<br /> ĐÔNG NAM Á ............................................................................................ 12<br /> 1.1. Một số khái niệm, thuật ngữ……………………………………...……..12<br /> 1.1.1. Khái niệm “văn hóa” ................................................................... 12<br /> 1.1.2. Khái niệm “Văn minh” ............................................................... 14<br /> 1.1.3. Văn minh và lịch sử .................................................................... 18<br /> 1.1.4. Khái niệm “phương Tây” ............................................................ 18<br /> 1.1.5. Khái niệm “phương Đông” ......................................................... 20<br /> 1.1.6. Khái niệm tiếp xúc, giao lưu và thâm nhập văn minh ................ 27<br /> 1.2. Khái quát về điều kiện tự nhiên, dân cư, lịch sử khu vực<br /> Đông Nam Á………………………………………………………….. ……29<br /> 1.2.1. Tổng quan về khu vực Đông Nam Á .......................................... 29<br /> 1.2.2. Đông Nam Á trước khi văn minh phương Tây thâm nhập ......... 35<br /> 1.3. Chính sách của thực dân phương Tây đối với Đông Nam Á…………...37<br /> 1.3.1. Quá trình xâm lược của chủ nghĩa thực dân phương Tây vào Đông Nam<br /> Á ............................................................................................................ 37<br /> 1.3.2. Đông Nam Á hải đảo và sự xâm nhập của chủ nghĩa thực dân phương<br /> Tây......................................................................................................... 41<br /> 1.3..2.1. Quá trình xâm nhập của chủ nghĩa thực dân phương Tây vào Đông<br /> Nam Á hải đảo ................................................................................... 41<br /> 1.3.2.2. Tầm quan trọng của Malacca ............................................... 42<br /> 1.3.3. Đông Nam Á lục địa và sự xâm nhập của chủ nghĩa thực dân phương<br /> Tây......................................................................................................... 44<br /> 1.3.3.1. Bán đảo Đông Dương ........................................................... 44<br /> 1.3.3.2. Các vùng còn lại của Đông Nam Á ...................................... 45<br /> CHƯƠNG 2: QUÁ TRÌNH THÂM NHẬP CỦA VĂN MINH PHƯƠNG TÂY<br /> VÀO ĐÔNG NAM Á ................................................................................... 48<br /> 2.1. Giao thông – vận tải và bưu điện……………………………………….48<br /> 2.2. Kiến trúc – xây dựng ……………………………………………………51<br /> <br /> 2.2.1. Kiến trúc đô thị kiểu phương Tây ............................................... 51<br /> 2.2.2. Kiến trúc Nhà thờ Công giáo ...................................................... 54<br /> 2.2.2.1. Phong cách Roman ............................................................... 56<br /> 2.2.2.2. Phong cách Gothic ................................................................ 61<br /> 2.2.2.3. Phong cách kiến trúc phương Tây kết hợp bản địa .............. 65<br /> 2.3. Nghệ thuật……………………………………………………………..95<br /> 2.4. Ngôn ngữ - chữ viết……………………………………………………108<br /> 2.4.1. Latin hóa hệ thống chữ viết....................................................... 108<br /> 2.4.2. Sự xuất hiện các tờ báo, tạp chí, nhà in, nhà xuất bản .............. 114<br /> 2.4.3. Nền văn học mới ảnh hưởng từ phương Tây ............................ 115<br /> 2.4.3.1. Văn học mang tư tưởng mới du nhập từ phương Tây ........ 115<br /> 2.4.3.2. Văn học Đông Nam Á thay đổi toàn diện ........................... 118<br /> 2.4.3.3. Sự đa dạng thể loại của văn học Đông Nam Á hiện đại .... 119<br /> 2.5. Xuất hiện các phong trào cải cách xã hội……………………………...121<br /> 2.6. Tôn giáo………………………………………………………………..122<br /> 2.6.1. Quá trình truyền bá Công giáo vào Đông Nam Á .................... 122<br /> 2.6.2. Sự phát triển và ảnh hưởng của Công giáo ở Đông Nam Á ..... 125<br /> 2.6.3. Công giáo – cầu nối văn minh phương Tây với Đông Nam Á . 138<br /> CHƯƠNG 3: NHẬN XÉT ĐÁNH GIÁ VỀ QUÁ TRÌNH THÂM NHẬP CỦA<br /> VĂN MINH PHƯƠNG TÂY VÀO ĐÔNG NAM Á................................. 156<br /> 3.3.1. Tiêu cực……………………………………………………………...156<br /> 3.3.2. Tích cực……………………………………………………………...158<br /> KẾT LUẬN .................................................................................................. 161<br /> PHỤ LỤC ..................................................................................................... 164<br /> TÀI LIỆU THAM KHẢO .......................................................................... 168<br /> <br />