Luận văn Thạc sĩ Khoa học quản lý: Quản lý hoạt động thông tin cổ động của Nhà Văn hóa trong xây dựng đời sống văn hóa cơ sở ở huyện Sóc Sơn, thành phố Hà Nội hiện nay

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:123

Thêm vào BST

Báo xấu

48
lượt xem 7
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu nghiên cứu: Trên cơ sở tìm hiểu thực trạng việc quản lý hoạt động thông tin cổ động trong xây dựng đời sống văn hóa cơ sở của Nhà Văn hóa huyện Sóc Sơn; qua tìm hiểu, khảo sát thực tế, luận văn đưa ra một số ý kiến, giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả việc quản lý hoạt động thông tin cổ động của Nhà Văn hóa huyện trong việc xây dựng đời sống văn hóa cơ sở ở huyện Sóc Sơn, thành phố Hà Nội. Mời các bạn tham khảo!

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Khoa học quản lý: Quản lý hoạt động thông tin cổ động của Nhà Văn hóa trong xây dựng đời sống văn hóa cơ sở ở huyện Sóc Sơn, thành phố Hà Nội hiện nay

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN ----------------------------------------------------- NGUYỄN THỊ HẠNH HUYỀN QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG THÔNG TIN CỔ ĐỘNG CỦA NHÀ VĂN HÓA TRONG XÂY DỰNG ĐỜI SỐNG VĂN HÓA CƠ SỞ Ở HUYỆN SÓC SƠN, THÀNH PHỐ HÀ NỘI HIỆN NAY LUẬN VĂN THẠC SĨ CHUYÊN NGÀNH: KHOA HỌC QUẢN LÝ Hà Nội, 2015 1
ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN ----------------------------------------------------- NGUYỄN THỊ HẠNH HUYỀN QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG THÔNG TIN CỔ ĐỘNG CỦA NHÀ VĂN HÓA TRONG XÂY DỰNG ĐỜI SỐNG VĂN HÓA CƠ SỞ Ở HUYỆN SÓC SƠN, THÀNH PHỐ HÀ NỘI HIỆN NAY LUẬN VĂN THẠC SĨ CHUYÊN NGÀNH: KHOA HỌC QUẢN LÝ MÃ SỐ ĐÀO TẠO : THÍ ĐIỂM Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: PGS.TS Phạm Huy Kỳ Hà Nội, 2015 2
LỜI CẢM ƠN Để hoàn thành bài luận văn tốt nghiệp dƣới đây, trong thời gian qua tôi đã nhận đƣợc rất nhiều sự giúp đỡ tận tình của thầy giáo hƣớng dẫn PGS.TS. Phạm Huy Kỳ. Mặt khác, tôi cũng nhận sự hƣớng dẫn của lãnh đạo Nhà văn hóa huyện Sóc Sơn, thành phố Hà Nội. Cùng với đó là sự tự cố gắng, nỗ lực của bản thân. Do vậy, trong phần mở đầu của báo cáo khóa luận tốt nghiệp, tôi xin gửi tới thầy giáo hƣớng dẫn Phạm Huy Kỳ và lãnh đạo Nhà văn hóa huyện Sóc Sơn, thành phố Hà Nội lời cảm ơn chân thành và sâu sắc nhất. Xin chân thành cảm ơn! 3
MỤC LỤC DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT DANH MỤC BẢNG DANH MỤC HÌNH PHẦN MỞ ĐẦU ............................................................................................... 6 1. Lý do chọn đề tài ........................................................................................... 6 2. Tổng quan tình hình nghiên cứu ................................................................... 8 3. Mục tiêu, nhiệm vụ nghiên cứu................................................................... 10 3.1 Mục tiêu nghiên cứu.................................................................................. 10 3.2 Nhiệm vụ cụ thể ........................................................................................ 10 4. Phạm vi nghiên cứu ..................................................................................... 10 5. Mẫu khảo sát ............................................................................................... 11 6. Câu hỏi nghiên cứu ..................................................................................... 11 7. Giả thuyết nghiên cứu ................................................................................. 11 8. Phƣơng pháp nghiên cứu............................................................................. 13 9. Kết cấu của luận văn ................................................................................... 13 PHẦN NỘI DUNG ......................................................................................... 14 CHƢƠNG 1. QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG THÔNG TIN CỔ ĐỘNG CỦA NHÀ VĂN HÓA TRONG CÔNG TÁC XÂY DỰNG ĐỜI SỐNG .............. 14 VĂN HÓA CƠ SỞ - MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN .................................... 14 1.1. Quản lý, quản lý hoạt động thông tin cổ động trong xây dựng đời sống văn hóa cơ sở ................................................................................................... 14 1.1.1. Quản lý .................................................................................................. 14 1.1.2. Hoạt động thông tin cổ động trong xây dựng đời sống văn hóa cơ sở ......... 17 1.1.3. Quản lý hoạt động thông tin cổ động trong xây dựng đời sống văn hóa cơ sở24 4
1.2. Nhà văn hóa và quản lý hoạt động thông tin cổ động của Nhà Văn hóa trong xây dựng đời sống văn hóa cơ sở ....................................................................... 28 1.2.1. Nhà văn hóa ............................................................................................ 28 1.2.2. Hoạt động thông tin cổ động của Nhà Văn hóa trong xây dựng đời sống văn hóa cơ sở .................................................................................................. 30 1.2.3. Quản lý hoạt động thông tin cổ động của Nhà Văn hóa trong xây dựng đời sống văn hóa cơ sở.................................................................................... 32 *Kết luận chƣơng 1 ......................................................................................... 37 CHƢƠNG 2. THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG THÔNG TIN ...... 39 CỔ ĐỘNG CỦA NHÀ VĂN HÓA TRONG VIỆC XÂY DỰNG ĐỜI SỐNG VĂN HÓA CƠ SỞ Ở HUYỆN SÓC SƠN, THÀNH PHỐ HÀ NỘI ............. 39 2.1. Khái quát đặc điểm tự nhiên, văn hoá, xã hội của huyện Sóc Sơn .............. 39 2.1.1. Đặc điểm tự nhiên, dân cư .................................................................... 39 2.1.2. Đặc điểm kinh tế, văn hóa, xã hội ......................................................... 42 2.1.3 Đặc điểm Nhà văn hóa huyện Sóc Sơn .................................................. 45 2.2 Hoạt động thông tin cổ động trong việc xây dựng đời sống văn hoá cơ sở ở huyện Sóc Sơn.............................................................................................. 47 2.2.1 Những vấn đề xây dựng đời sống văn hoá cơ sở ................................... 47 2.2.2 Hoạt động thông tin cổ động trong việc xây dựng đời sống văn hoá cơ sở ở huyện Sóc Sơn.......................................................................................... 51 2.2.2.1 Các hoạt động văn hoá thông tin cơ sở .............................................. 51 2.2.2.2. Các hình thức tuyên truyền và cổ động trong việc xây dựng đời sống văn hoá cơ sở .................................................................................................. 73 2.3. Công tác quản lý hoạt động thông tin cổ động của Nhà Văn hóa trong việc xây dựng đời sống văn hóa cơ sở ở huyện Sóc Sơn ................................ 85 2.3.1 Lập kế hoạch .......................................................................................... 86 2.3.2 Tổ chức thực hiện ................................................................................... 89 5
2.3.3 Lãnh đạo, chỉ đạo .................................................................................. 91 2.3.4 Kiểm tra, đánh giá.................................................................................. 92 2.4. Đánh giá thực trạng công tác quản lý hoạt động thông tin cổ động của Nhà văn hóa trong việc xây dựng đời sống văn hóa cơ sở ở huyện Sóc Sơn . 94 2.4.1 Những thành tích đạt được..................................................................... 94 2.4.2 Những hạn chế cần khắc phục ............................................................... 96 2.4.3 Nguyên nhân ........................................................................................... 98 *Kết luận chƣơng 2 ......................................................................................... 99 CHƢƠNG 3. PHƢƠNG HƢỚNG VÀ GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG THÔNG TIN CỔ ĐỘNG TRONG CÔNG TÁC ................. 101 XÂY DỰNG ĐỜI SỐNG VĂN HOÁ CƠ SỞ ............................................. 101 3.1. Phƣơng hƣớng ........................................................................................ 101 3.2. Giải pháp .................................................................................................. 103 3.2.1. Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng, sự quản lý của Nhà nước và nhận thức của nhân dân về hoạt động thông tin cổ động ................................................... 103 3.2.2. Nâng cao chất lượng hoạt động của các thiết chế văn hoá cơ sở hiện có .. 104 3.2.3. Đầu tư cơ sở vật chất, phương tiện hoạt động đáp ứng nhu cầu văn hoá của nhân dân. ........................................................................................................ 105 3.2.4. Đẩy mạnh xã hội hoá hoạt động thông tin cổ động trong công tác xây dựng đời sống văn hóa cơ sở .................................................................................... 107 3.2.5. Quan tâm xây dựng, quy hoạch đội ngũ cán bộ làm công tác thông tin cổ động trong lĩnh vực văn hoá thông tin cơ sở ........................................... 109 *Kết luận chƣơng 3 ......................................................................................... 109 KẾT LUẬN ................................................................................................... 111 KHUYẾN NGHỊ ........................................................................................... 113 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ...................................................... 114 6
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT CLB: Câu lạc bộ CNVC – LĐ: Công nhân viên chức – Lãnh đạo CTMT: Công tác Mặt trận KHHGĐ: Kế hoạch hoá gia đình TDĐKXDĐSVH: Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hoá TDTT: Thể dục thể thao THCS: Trung học cơ sở THPT: Trung học phổ thông TW: Trung ƣơng UBND: Uỷ ban nhân dân UNESCO: The United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization Tổ chức Giáo dục Khoa học và Văn hóa của Liên Hợp Quốc VHTT: Văn hoá thông tin XHCN: Xã hội chủ nghĩa 7
DANH MỤC BẢNG Bảng 2.1. Sơ đồ: Hệ thống công tác thông tin, tuyên truyền, cổ động ..... trang 25 Bảng 2.1. Mức hƣởng thụ văn nghệ quần chúng từ năm 2001 – 2004 ..... trang 65 Bảng 2.2. Mức hƣởng thụ nghệ thuật chuyên nghiệp (không kể xem qua các phƣơng tiện thông tin đại chúng) từ năm 2001 – 2004 .............................. trang 65 DANH MỤC HÌNH Hình 2.1. Nhà văn hoá huyện Sóc Sơn ........................................................ trang 46 8
PHẦN MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Quản lý một cách khoa học sự phát triển xã hội là vấn đề mang tính tất yếu của công cuộc xây dựng đất nƣớc. Ngay từ năm 1918, sau khi Cách mạng tháng Mƣời Nga thành công, V.I.Lênin đã đặt việc quản lý xã hội thành vấn đề cấp bách: “Hiện nay, nhiệm vụ cấp bách đặt ra là phải tổ chức quản lý nƣớc Nga”. Quá trình quản lý bao gồm ba lĩnh vực cơ bản của đời sống xã hội là kinh tế, quan hệ xã hội, chính trị và văn hoá. Quản lý văn hoá là một trong những phƣơng pháp chính trị quan trọng nhất nhằm nâng cao hiệu quả giáo dục, hình thành con ngƣời mới và hoàn thiện các quan hệ xã hội, là điều kiện cần thiết để phát triển công nghiệp, khoa học kỹ thuật, đào tạo, bồi dƣỡng nguồn lực con ngƣời. Các hoạt động trong lĩnh vực văn hoá, vừa mang tính chất chuyên môn hoá cao. Điều đó chỉ có thể đạt đƣợc kết quả tốt đẹp trên cơ sở tổ chức quản lý văn hoá một cách khoa học. Văn hóa là hình thái ý thức xã hội, văn hóa văn nghệ có vai trò to lớn trong việc thực hiện các nhiệm vụ cách mạng, nâng cao trình độ dân trí, trình độ thẩm mỹ của nhân dân, hƣớng tới những giá trị cao đẹp về tinh thần để góp phần hình thành nhân cách con ngƣời mới xã hội chủ nghĩa có tƣ tƣởng, đạo đức, tâm hồn, tình cảm, lối sống, xây dựng môi trƣờng văn hóa lành mạnh cho sự phát triển xã hội. Đồng thời “phát triển toàn diện, đồng bộ các lĩnh vực văn hóa, vừa phát huy những giá trị tốt đẹp của dân tộc, vừa tiếp thu những tinh hoa văn hóa nhân loại,… Tập trung xây dựng đời sống, lối sống và môi trường văn hóa lành mạnh; coi trọng văn hóa trong lãnh đạo, quản lý, văn hóa trong kinh doanh và văn hóa trong ứng xử. Chú trọng xây dựng nhân cách con người Việt Nam về lý tưởng, trí tuệ, đạo đức, lối sống, thể chất, lòng tự tôn dân tộc, trách nhiệm xã hội, ý thức chấp hành pháp luật, nhất là trong 6
thế hệ trẻ… Nâng cao chất lượng hệ thống thông tin, báo chí, internet, xuất bản. Bảo đảm quyền được thông tin và cơ hội tiếp cận thông tin của nhân dân, đặc biệt ở các vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc… Nâng cao chất lượng phong trào toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa; xây dựng xã, phường, khu phố, thôn, bản đoàn kết, dân chủ, kỷ cương, văn minh, lành mạnh”. Việc nâng cao nhận thức và tăng cƣờng sự lãnh đạo của Đảng, các cấp chính quyền trong lãnh đạo, chỉ đạo, quản lý văn hóa, nhận thức đúng đắn hơn về vai trò đặc biệt quan trọng của văn hóa và hoạt động văn hóa cơ sở trong việc bồi dƣỡng, phát huy nhân tố con ngƣời, xây dựng xã hội mới XHCN; xây dựng làng, xã, khu phố văn hóa, xây dựng gia đình văn hóa và môi trƣờng văn hóa lành mạnh, khắc phục thái độ xem nhẹ và đấu tranh trên lĩnh vực văn hóa là yêu cầu hết sức cấp thiết cả trƣớc mắt lẫn lâu dài, trong suốt quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nƣớc. Trong quá trình lãnh đạo cách mạng của Đảng ta, công tác thông tin cổ động luôn là một mũi nhọn sắc bén, góp phần to lớn vào công cuộc giáo dục chủ nghĩa yêu nƣớc, tập hợp và động viên đông đảo quần chúng nhân dân vì sự nghiệp giải phóng dân tộc và xây dựng đất nƣớc. Thông tin cổ động đã góp phần xây dựng đời sống văn hóa tinh thần lành mạnh, sôi nổi từ nông thôn đến thành thị, từ miền núi đến miền xuôi, ngay cả trong những năm tháng khốc liệt nhất của cuộc chiến tranh giải phóng dân tộc. Những năm đầu bƣớc vào thời kỳ đổi mới, công tác thông tin cổ động có phần lắng xuống. Thực tế cho thấy, xóa bỏ cơ chế bao cấp không có nghĩa là nhất loạt thả nổi, từ kinh tế đến tƣ tƣởng văn hóa đều phó mặc cho cơ chế thị trƣờng. Hầu hết nhân dân lao động nƣớc ta là cƣ dân nông nghiệp, nông thôn. Đời sống của nhân dân, đồng bào các dân tộc ít ngƣời, ở các vùng sâu, vùng xa, miền núi, biên giới, hải đảo thực tế còn rất nghèo nàn, khắp các địa 7
phƣơng trong cả nƣớc, nhất là nông thôn và miền núi, thiếu một không khí sinh hoạt văn hóa tinh thần lành mạnh, sôi nổi, các tệ nạn xã hội và nhiều hủ tục mê tín dị đoan đang nảy nở tràn lan. Các phƣơng tiện thông tin đại chúng chƣa đƣợc phổ biến rộng khắp. Nhƣng dù máy móc có hiện đại đến đâu đi chăng nữa thì cũng không thể hoàn toàn thay thế đƣợc con ngƣời. Một lực lƣợng cán bộ thông tin cổ động đƣợc đào tạo bài bản, có phẩm chất chính trị, có trình độ chuyên môn và tâm huyết với nghề nghiệp rất cần thiết và cấp bách trong giai đoạn hiện nay. Sóc Sơn là huyện ngoại thành, phía bắc Thủ đô Hà Nội; diện tích tự nhiên 306,8 km2, dân số 290.000 ngƣời. Gồm 25 xã và 01 thị trấn. Trong thời gian qua, nhất là từ khi thực hiện công cuộc đổi mới, Đảng bộ và nhân dân huyện Sóc Sơn đã đạt đƣợc nhiều thành tựu hết sức quan trọng. Tuy nhiên hiện nay Sóc Sơn vẫn là huyện khó khăn của Thành phố, kinh tế, xã hội đã có nhiều bƣớc tiến lớn nhƣng đời sống văn hóa, tinh thần của ngƣời dân chƣa đƣợc nâng cao, nhiều chính sách của Đảng, Nhà nƣớc và địa phƣơng chƣa đến đƣợc với các tầng lớp nhân dân, đặc biệt là nông dân. Với ý nghĩa nhân văn sâu sắc, hiểu rõ vai trò quan trọng của công tác thông tin tuyên truyền và cổ động, bản thân là một ngƣời con của vùng quê Sóc Sơn, ngoại thành Hà Nội, em xin mạnh dạn chọn đề tài: “Quản lý hoạt động thông tin cổ động của Nhà Văn hóa trong xây dựng đời sống văn hóa cơ sở ở huyện Sóc Sơn, thành phố Hà Nội hiện nay” làm luận văn. 2. Tổng quan tình hình nghiên cứu Hoạt động thông tin cổ động và xây dựng đời sống văn hóa cơ sở hiện đang là lĩnh vực nhận đƣợc nhiều sự quan tâm của Đảng, Nhà nƣớc và các cấp chính quyền. Điều này đã đƣợc thể hiện rõ trong các văn bản nhƣ: Văn kiện Nghị quyết TW 5 (khóa VIII), Văn kiện Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XI, Nghị quyết Đại hội Đảng bộ thành phố Hà Nội lần thứ XV và Đại hội 8
Đảng bộ huyện Sóc Sơn lần thứ X, Quy hoạch phát triển sự nghiệp văn hóa – thông tin cơ sở từ 2001 – 2010 của Bộ VHTT. Đã có rất nhiều tác phẩm của các nhà nghiên cứu đề cập và phân tích sâu sắc nhƣ: - TS Hoàng Quốc Bảo (2007), Thông tin cổ động, NXB Lý luận chính trị. Cuốn sách đã làm rõ các khái niệm thông tin, cổ động, thông tin cổ động, thông tin cổ động chính trị,... Cuốn sách đã cung cấp những hiểu biết căn bản về thông tin cổ động nhƣ: thông tin cổ động trong hoạt động tƣ tƣởng của Đảng, chức năng, nhiệm vụ của thông tin cổ động, cổ động miệng, cổ động trực quan... Từ đó, nhận diện các loại hình, hình thức thông tin cổ động [3; 89]. - GS. TS Hoàng Vinh (1999), Những vấn đề lý luận và thực tiễn xây dựng văn hóa ở nước ta, NXB Văn hóa Thông tin [59; 93]. - Trƣờng bồi dƣỡng Cán bộ quản lý văn hóa ấn phẩm (1983), Đại cương lý luận về quản lý hoạt động văn hoá, Tủ sách nghiệp vụ [49; 92]. - Đường lối văn hoá, văn nghệ của Đảng Cộng sản Việt Nam, NXB VHTT, 1995. - Lê Nhƣ Hoa (1996), Những vấn đề đặt ra trong công tác xã hội hoá các hoạt động văn hoá, NXB Văn hóa Thông tin. Theo tác giả, “các hoạt động văn hóa” cần đƣợc “thúc đẩy” và “phải biến đổi”. Nguồn lực biến đổi là “toàn xã hội” [26; 90]. - Thanh Lê (1999), Văn hoá và lối sống - hành trang vào thế kỷ XXI, NXB Khoa học xã hội [33; 91]. - Trƣơng Công Liêm (2004), Suy nghĩ về đời sống văn hoá cơ sở Huyện Sóc Sơn trong giai đoạn hiện nay [34; 91]. 9
- Nguyễn Văn Thiện, Phòng Văn hóa thông tin huyện Sóc Sơn (2000), Sự nghiệp văn hóa thông tin huyện Sóc Sơn – Thực trạng và giải pháp [44; 92]. Tuy nhiên, chƣa có một tác giả nào đề cập, đi sâu vào nghiên cứu, phân tích là làm rõ quản lý hoạt động thông tin cổ động của nhà văn hóa ở huyện Sóc Sơn, thành phố Hà Nội. 3. Mục tiêu, nhiệm vụ nghiên cứu 3.1 Mục tiêu nghiên cứu Trên cơ sở tìm hiểu thực trạng việc quản lý hoạt động thông tin cổ động trong xây dựng đời sống văn hóa cơ sở của Nhà Văn hóa huyện Sóc Sơn; qua tìm hiểu, khảo sát thực tế, luận văn đƣa ra một số ý kiến, giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả việc quản lý hoạt động thông tin cổ động của Nhà Văn hóa huyện trong việc xây dựng đời sống văn hóa cơ sở ở huyện Sóc Sơn, thành phố Hà Nội. 3.2 Nhiệm vụ cụ thể - Làm rõ một số vấn đề lý luận chung về quản lý hoạt động thông tin cổ động trong công tác xây dựng đời sống văn hóa cơ sở. - Tìm hiểu thực trạng việc quản lý hoạt động thông tin cổ động của Nhà văn hóa trong việc xây dựng đời sống văn hóa cơ sở ở huyện Sóc Sơn, thành phố Hà Nội. - Đề xuất một số giải pháp chủ yếu nhằm nâng cao hiệu quả việc quản lý hoạt động thông tin cổ động của Nhà văn hóa trong việc xây dựng đời sống văn hóa cơ sở ở huyện Sóc Sơn, thành phố Hà Nội. 4. Phạm vi nghiên cứu - Về không gian: huyện Sóc Sơn, thành phố Hà Nội. - Về thời gian nghiên cứu: từ năm 2005 – 2013. 10
- Về nội dung: công tác quản lý hoạt động thông tin cổ động của Nhà văn hóa trong việc xây dựng đời sống văn hóa cơ sở. 5. Mẫu khảo sát Nhà Văn hóa huyện Sóc Sơn, thành phố Hà Nội. 6. Câu hỏi nghiên cứu 1. Việc thực hiện công tác quản lý hoạt động thông tin cổ động của Nhà văn hóa trong việc xây dựng đời sống văn hóa cơ sở ở huyện Sóc Sơn, thành phố Hà Nội đƣợc thực hiện nhƣ thế nào từ năm 2005 đến năm 2013? 2. Những giải pháp nào để nâng cao hiệu quả quản lý hoạt động thông tin cổ động của Nhà văn hóa trong việc xây dựng đời sống văn hóa cơ sở ở huyện Sóc Sơn, thành phố Hà Nội hiện nay? 7. Giả thuyết nghiên cứu Công tác thông tin cổ động có nhiệm vụ hết sức quan trọng để đáp ứng yêu cầu của đất nƣớc và xu thế của thời đại, có tác động quan trọng trong quá trình cải tạo con ngƣời và đổi mới đất nƣớc. Con ngƣời luôn là nhân tố cơ bản để thúc đẩy sự phát triển và tiến bộ xã hội. Xuất phát từ tình hình, đặc điểm, thực trạng kinh tế, xã hội, dân cƣ của huyện Sóc Sơn, các hoạt động của công tác thông tin cổ động đƣợc tiến hành kết hợp với các yếu tố loại hình nghệ thuật khác nhau. Việc quản lý các hoạt động này đƣợc đặt dƣới sự chỉ đạo, hƣớng dẫn của Phòng Văn hóa – thông tin huyện Sóc Sơn, và trực tiếp hơn nữa là Nhà Văn hóa huyện Sóc Sơn. Trong luận văn này, tác giả chỉ đi sâu nghiên cứu và làm rõ công tác quản lý của Nhà Văn hóa huyện Sóc Sơn. Tuy nhiên, bên cạnh những thành tựu đạt đƣợc thì hoạt động thông tin cổ động vẫn còn bộc lộ những hạn chế nhất định cần khắc phục nhƣ: tình trạng sách, báo, ấn phẩm, băng đĩa lậu tràn lan trên địa bàn huyện; hoạt động phát thanh còn nghèo nàn về nội dung… 11
Công tác quản lý còn gặp nhiều khó khăn nhƣ: - Việc xây dựng các thiết chế văn hóa cơ sở còn chậm, hoạt động của một số trung tâm văn hóa thể thao cơ sở chƣa đạt hiệu quả, việc chăm lo đời sống văn hóa cơ sở cho nhân dân chƣa đồng bộ và hiệu quả. - Công tác quản lý của các cơ quan quản lý Nhà nƣớc trong lĩnh vực thông tin cổ động trong xây dựng đời sống văn hóa cơ sở còn nhiều bất cấp. - Các chủ trƣơng của Đảng, chính sách của Nhà nƣớc chƣa đƣợc triển khai sâu rộng đến toàn dân, nhân dân chƣa thực sự hiểu và thực hiện nghiêm túc các chủ trƣơng đó, vì vậy chất lƣợng phong trào chƣa cao. - Đội ngũ tuyên truyền viên, báo cáo viên còn thiếu và yếu cả về số lƣợng và chất lƣợng. - Quá trình quản lý chƣa đƣợc thực hiện đồng bộ giữa bốn khâu: Lập kế hoạch; tổ chức thực hiện; lãnh đạo, chỉ đạo; kiểm tra, giám sát. Trƣớc thực trạng đó, yêu cầu đặt ra với những ngƣời làm công tác quản lý phải nhanh chóng đổi mới tƣ duy, đẩy mạnh công tác quản lý, coi trọng công tác kiểm duyệt nội dung, hình thức của các ấn phẩm, sách báo, tạp chí đảm bảo cho các văn hóa phẩm đó đáp ứng nhu cầu tìm đọc của nhân dân, đồng thời phù hợp với những giá trị chuẩn mực trong văn hóa truyền thống của dân tộc. * Một số giải pháp chủ yếu nhằm nâng cao hiệu quả công tác quản lý hoạt động thông tin cổ động của Nhà văn hóa trong việc xây dựng đời sống văn hóa cơ sở ở huyện Sóc Sơn, thành phố Hà Nội: - Nâng cao nhận thức cho cấp ủy và chính quyền về tầm quan trọng của quản lý hoạt động thông tin cổ động của Nhà Văn hóa trong xây dựng đời sống văn hóa cơ sở. - Quan tâm xây dựng, quy hoạch đội ngũ cán bộ làm công tác thông tin cổ động trong lĩnh vực văn hóa thông tin cơ sở của Nhà Văn hóa. 12
- Nâng cao chất lƣợng hoạt động của các thiết chế văn hóa cơ sở hiện có. - Đầu tƣ cơ sở vật chất, phƣơng tiện hoạt động đáp ứng nhu cầu văn hóa của nhân dân. - Đẩy mạnh xã hội hóa hoạt động thông tin cổ động trong công tác xây dựng đời sống văn hóa cơ sở. 8. Phƣơng pháp nghiên cứu Một số phƣơng pháp nghiên cứu sử dụng trong bài nghiên cứu nhƣ: - Nghiên cứu tài liệu - Phỏng vấn; - Khảo sát thực tế - Tổng kết kinh nghiệm. 9. Kết cấu của luận văn Ngoài mở đầu, kết luận, tài liệu tham khảo, luận văn gồm 03 chƣơng, 07 tiết. Chƣơng 1: Quản lý hoạt động thông tin cổ động của nhà văn hoá trong công tác xây dựng đời sống văn hoá cơ sở - Một số vấn đề lý luận. Chƣơng 2: Thực trạng quản lý hoạt động thông tin cổ động của nhà văn hoá trong công tác xây dựng đời sống văn hoá cơ sở ở huyện Sóc Sơn, thành phố Hà Nội. Chƣơng 3: Phƣơng hƣớng và giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý hoạt động thông tin cổ động của nhà văn hoá trong công tác xây dựng đời sống văn hoá cơ sở ở huyện Sóc Sơn, Hà Nội hiện nay. 13
PHẦN NỘI DUNG CHƢƠNG 1. QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG THÔNG TIN CỔ ĐỘNG CỦA NHÀ VĂN HÓA TRONG CÔNG TÁC XÂY DỰNG ĐỜI SỐNG VĂN HÓA CƠ SỞ - MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN 1.1. Quản lý, quản lý hoạt động thông tin cổ động trong xây dựng đời sống văn hóa cơ sở 1.1.1. Quản lý  Khái niệm quản lý Có thể nói rằng, “quản lý” là một khái niệm đa nghĩa. Dƣới mỗi thời đại, chế độ, xã hội, và với mỗi ngành nghề cũng nhƣ với mỗi nhận thức khác nhau của mỗi ngƣời sẽ có một khái niệm về “quản lý” khác nhau. Xuất phát từ những góc độ nghiên cứu khác nhau, hiện nay trên thế giới có rất nhiều khái niệm về “quản lý”, tuy nhiên cho đến nay, vẫn chƣa có một định nghĩa thống nhất về quản lý. Đặc biệt là kể từ thế kỷ 21, các quan niệm về quản lý lại càng phong phú. Dƣới góc độ quản lý học, F.W Tailor (1856- 1915) – ông tổ của trƣờng phái “quản lý theo khoa học” đã định nghĩa rằng: “Làm quản lý là bạn phải biết rõ: muốn ngƣời khác làm việc gì và hãy chú ý đến cách tốt nhất, kinh tế nhất mà họ làm” [62; 93]. Henrry Fayel (1886 – 1925) là ngƣời có tầm ảnh hƣởng lớn trong lịch sử tƣ tƣởng quản lý từ thời kỳ cận hiện đại đến nay đã cho rằng: “Quản lý là một tiến trình bao gồm mọi tổ chức (gia đình, doanh nghiệp, chính phủ) đều có, nó gồm 5 yếu tố tạo thành là: kế hoạch, tổ chức, chỉ đạo, điều chỉnh và kiểm soát. Quản lý chính là thực hiện kế hoạch, tổ chức, chỉ đạo điều chỉnh và kiểm soát ấy” [64; 93]. Hard Koont định nghĩa: “Quản lý là xây dựng và duy trì một môi trƣờng tốt giúp con ngƣời hoàn thành một cách hiệu quả mục tiêu đã định" [63; 93]. Peter F Druker thì khẳng định: "Suy cho cùng, quản lý là thực tiễn. Bản chất của nó không nằm ở nhận thức mà là ở hành động; kiểm chứng nó không nằm ở sự 14
logic mà ở thành quả; quyền uy duy nhất của nó là thành tích" [66; 93]. Còn theo Peter. F. Dalark: "Định nghĩa quản lý phải đƣợc giới hạn bởi môi trƣờng bên ngoài nó. Theo đó, quản lý bao gồm 3 chức năng chính là: Quản lý doanh nghiệp, quản lý giám đốc, quản lý công việc và nhân công" [68; 94]. Trong khuôn khổ luận văn, ngƣời viết sử dụng một khái niệm “quản lý” mang tính phổ quát nhất: “Quản lý là sự tác động có hƣớng đích của chủ thể quản lý đến một hệ thống nào đó nhằm biến đổi nó từ trạng thái này sang trạng thái khác theo nguyên lý phá vỡ hệ thống cũ để tạo lập hệ thống mới và điều khiển hệ thống” [24; 90]. Yếu tố tạo thành nên hoạt động quản lý Từ những khái niệm về quản lý của các nhà nghiên cứu theo trƣờng phái “quản lý khoa học”, ta thấy mặc dù mỗi khái niệm đều mang những quan niệm riêng, tuy nhiên nhìn chung quản lý đều phải do 4 yếu tố cơ bản sau cấu thành: - Chủ thể quản lý, trả lời câu hỏi: do ai quản lý? - Khách thể quản lý, trả lời câu hỏi: quản lý cái gì? - Mục đích quản lý, trả lời câu hỏi: quản lý vì cái gì? - Môi trƣờng và điều kiện tổ chức, trả lời câu hỏi: quản lý trong hoàn cảnh nào? Đồng thời, quản lý là một khái niệm mang nghĩa rộng, nó là sự kết hợp của 3 phƣơng diện: Thứ nhất, thông qua tập thể để thúc đẩy tính tích cực của cá nhân. Thứ hai, điều hoà quan hệ giữa ngƣời với ngƣời, giảm mâu thuẫn giữa hai bên. Thứ ba, tăng cƣờng hợp tác hỗ trợ lẫn nhau, thông qua hỗ trợ để làm đƣợc những việc mà một cá nhân không thể làm đƣợc, thông qua hợp tác tạo ra giá trị lớn hơn giá trị cá nhân - giá trị tập thể 15
 Đặc điểm của quản lý: - Quản lý là hoạt động mang tính tất yếu và phổ biến. Con ngƣời không thể tồn tại và phát triển nếu không có quan hệ và các hoạt động với ngƣời khác. Khi con ngƣời cùng tham gia hoạt động với nhau thì tất yếu phải có một tác nhân quản lý để giúp các hoạt động của con ngƣời diễn ra một cách có trật tự và có hiệu quả cao. Vì vậy, hoạt động quản lý tồn tại nhƣ một tất yếu trong những loại hình tổ chức cơ bản của con ngƣời. - Hoạt động quản lý biểu hiện mối quan hệ giữa con ngƣời với con ngƣời. Một trong những đặc trƣng nổi bật của hoạt động quản lý so với các hoạt động khác là ở chỗ, các hoạt động cụ thể của con ngƣời là biểu hiện của quan hệ giữa chủ thể quản lý (ngƣời quản lý) và đối tƣợng quản lý (ngƣời bị quản lý), và đó cũng là sự biểu hiện của mối quan hệ giữa con ngƣời với con ngƣời. - Quản lý là tác động có ý thức. Chủ thể quản lý tác động tới đối tƣợng quản bằng tình cảm, dựa trên cơ sở tri thức khoa học và bằng ý chí cá nhân để nhằm kiểm soát, điều khiển hành vi, phát huy cao nhất tiềm năng và năng lực của các đối tƣợng quản lý. Vì thế có thể nói quản lý là hoạt động có ý thức. - Quản lý là tác động bằng quyền lực. Bởi vì chỉ có thông qua các quyết định quản lý, các nguyên tắc quản lý, các chế độ, chính sách.v.v. mà chủ thể quản lý mới đảm trách đƣợc vai trò của mình là duy trì kỷ cƣơng, kỷ luật và xác lập sự phát triển ổn định, bền vững của tổ chức. - Quản lý là tác động theo quy trình. Hoạt động quản lý đƣợc tiến hành theo một quy trình bao gồm: Lập kế hoạch, tổ chức, lãnh đạo và kiểm tra. Đó là quy trình chung cho mọi nhà quản lý và mọi lĩnh vực quản lý. - Quản lý là hoạt động để phối hợp các nguồn lực. Các nguồn lực đƣợc phối hợp bao gồm: nhân lực, vật lực, tài lực và tin lực. Nhờ phối hợp các nguồn lực đó mà quản lý trở thành tác nhân đặc biệt quan trọng trong việc tạo 16
nên sức mạnh tổng hợp trên cơ sở những sức mạnh của các bộ phận nhằm hoàn thành mục tiêu chung một cách hiệu quả - Quản lý nhằm hƣớng tới thực hiện mục tiêu chung. Điều đặc biệt quan trọng của hoạt động quản lý là vừa đáp ứng nhu cầu riêng của chủ thể cũng nhƣ là phải đáp ứng đƣợc lợi ích của đối tƣợng. - Hoạt động quản lý thể hiện ở chỗ các nguyên tắc quản lý, phƣơng pháp quản lý, các chức năng của quy trình quản lý và các quyết định quản lý phải đƣợc xây dựng trên cơ sở những tri thức, kinh nghiệm mà nhà quản lý có đƣợc thông qua quá trình nhận thức và trải nghiệm trong thực tiễn. 1.1.2. Hoạt động thông tin cổ động trong xây dựng đời sống văn hóa cơ sở Cơ chế thị trƣờng ngày càng phát triển, tác động mạnh mẽ và sâu sắc đến đời sống xã hội. Nó tác động vào lĩnh vực văn hóa, vào đời sống, làm cho trình độ thẩm mỹ, nhu cầu, sở thích, thị hiếu, đời sống vật chất và tinh thần từng bƣớc đƣợc nâng cao. Bên cạnh những mặt tích cực còn tồn tại những hạn chế nhất định nhƣ: tƣ tƣởng chính trị và trình độ nghệ thuật, về công tác thông tin tuyên truyền giáo dục, đồng thời cả trên bình diện lãnh đạo quản lý, chƣa đánh giá xác thực, đúng đắn tình hình hoạt động, lúc quá đà, lúc bất cập trong xử lý chƣa nắm bắt đầy đủ các nguyên nhân, do đó chƣa đƣa ra các biện pháp hợp thời giải quyết, dẫn đến một số mặt trong đời sống xã hội đang xuống cấp rõ rệt nhƣ nếp sống, đạo đức, giao tiếp, ứng xử giá trị, chuẩn mực... Một bộ phận không nhỏ thanh thiếu niên chạy theo lối sống truy lạc, hủ tục, mê tín dị đoan sùng ngoại và các tệ nạn xã hội... Để giải quyết những vấn đề bất cập trên, Đảng và Nhà nƣớc đã đề ra các biện pháp tích cực, phối hợp với các ban, ngành, đoàn thể phát động các phong trào, tăng cƣờng tổ chức các hoạt động văn hoá văn nghệ, thông tin tuyên truyền giáo dục bằng mọi hình thức văn hoá văn nghệ, tuyên truyền cổ động trên các phƣơng tiện thông tin đại chúng kết hợp với các loại hình nghệ 17