Luận văn Thạc sĩ Kiến trúc: Tổ chức kiến trúc cảnh quan các xí nghiệp công nghiệp sản xuất thép trên địa bàn thành phố Thái nguyên

Chia sẻ: Trần Trung Hiếu | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:124

Thêm vào BST

Báo xấu

68
lượt xem 21
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu nghiên cứu của đề tài là phân tích các cơ sở khoa học của việc tổ chức cảnh quan xí nghiệp công nghiệp, từ đó xác định các yếu tố tác động đến sự hình thành và đặc điểm của kiến trúc cảnh quan trong xí nghiệp công nghiệp mà trọng tâm là các xí nghiêp công nghiệp sản xuất gang thép tại Thái Nguyên.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Kiến trúc: Tổ chức kiến trúc cảnh quan các xí nghiệp công nghiệp sản xuất thép trên địa bàn thành phố Thái nguyên

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC XÂY DỰNG KTS. NGÔ THỊ THU HUYỀN TỔ CHỨC KIẾN TRÚC CẢNH QUAN CÁC XÍ NGHIỆP CÔNG NGHIỆP SẢN XUẤT THÉP TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ THÁI NGUYÊN LUẬN VĂN THẠC SỸ KIẾN TRÚC HÀ NỘI 2009
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC XÂY DỰNG KTS. NGÔ THỊ THU HUYỀN TỔ CHỨC KIẾN TRÚC CẢNH QUAN CÁC XÍ NGHIỆP CÔNG NGHIỆP SẢN XUẤT THÉP TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ THÁI NGUYÊN LUẬN VĂN THẠC SỸ KIẾN TRÚC CHUYÊN NGÀNH KIẾN TRÚC MÃ SỐ : 60.58.01 CÁN BỘ HƯỚNG DẪN: PGS.TS. NGUYỄN NAM HÀ NỘI 2009
LỜI CẢM ƠN Trong thời gian học tập và nghiên cứu tại trường Đại học Xây dựng Hà Nội, tôi đã nhận được sự giúp đỡ của Khoa Đào tạo sau đại học, của các Nhà Giáo đã tận tình trang bị cho tôi kiến thức để tự tin bước vào công tác và hoạt dộng nghề nghiệp. Tôi xin cảm ơn Ban Giám hiệu trường Đại học Xây dựng Hà Nội, Ban chủ nhiệm Khoa Đào tạo sau đại học đã giúp đỡ tôi hoàn thành khoá học. Tôi xin trân thành cảm ơn thầy giáo PGS. TS. Nguyễn Nam đã quan tâm giảng giải và hướng dẫn tận tình để tôi hoàn thành luận văn tốt nghiệp này. Tôi xin trân thành cảm ơn các Thầy cô giáo trong và ngoài trường, các Thầy cô trong bộ môn Kiến trúc Công nghiệp – ĐHXD đã nhiệt tình hướng dẫn và giảng dạy những kiến thức bổ ích cho chúng tôi trong quá trình học tập tại trường. Xin cảm ơn gia đình, bạn bè và các đồng nghiệp đã giúp đỡ tôi trong quá trình thực hiện luận văn. Xin trân thành cảm ơn!
MỤC LỤC PHẦN MỞ ĐẦU 1. Tên đề tài ………………………………………………………………... 1 2. Lý do chọn đề tài ………………………………………………………... 1 3. Mục tiêu nghiên cứu ……………………………………………….......... 2 4. Khách thể và đối tượng nghiên cứu ……………………………………... 3 5. Phạm vi nghiên cứu ……………………………………………………... 3 6. Nội dung nghiên cứu ……………………………………………………. 3 7. Phương pháp nghiên cứu ………………………………………………... 3 8. Cấu trúc luận văn ………………………………………………………... 4 9. Các cụm từ viết tắt ………………………………………………………. 4 PHẦN NỘI DUNG Chương 1 TỔNG QUAN VỀ TỔ CHỨC KIẾN TRÚC CẢNH QUAN CÁC XÍ NGHIỆP CÔNG NGHIỆP TRÊN THẾ GIỚI VÀ VIỆT NAM 1.1. TỔ CHỨC KIẾN TRÚC CẢNH QUAN CỦA CÁC XÍ NGHIỆP CÔNG NGHIỆP 9 TRÊN THẾ GIỚI……………………………………………………………... 1.1.1. Tổ chức kiến trúc cảnh quan các xí nghiệp công nghiệp trên thế giới 10 qua các giai đoạn phát triển………………………………………………… 1.1.2. Xu hướng tổ chức kiến trúc cảnh quan cho các xí nghiệp công 13 nghiệp trên thế giới…………………………………………………………. 1.2. TỔ CHỨC KIẾN TRÚC CẢNH QUAN CỦA CÁC XÍ NGHIỆP CÔNG NGHIỆP TẠI VIỆT NAM……………………………………………………………… 1.2.1. Quan hệ giữa các ngành công nghiệp với việc tổ chức kiến trúc cảnh 16 quan ………………………………………………………………………... 1.2.2. Tình hình chung tổ chức kiến trúc cảnh quan trong các xí nghiệp 16 công nghiệp tại Việt Nam ………………………………………………….. 1.3. TÌNH HÌNH TỔ CHỨC KIẾN TRÚC CẢNH QUAN TRONG CÁC XÍ NGHIỆP 19 CÔNG NGHIỆP SẢN XUẤT THÉP TẠI THÁI NGUYÊN………………………. 1.3.1. Thực trạng về tổ chức kiến trúc cảnh quan các xí nghiệp công 18 nghiệp sản xuất thép tại Thái Nguyên …………………………………….. 1.3.2. Đánh giá việc tổ chức kiến trúc cảnh quan trong các xí nghiệp công 26 nghiệp sản xuất thép tại Thái Nguyên …………………………………… 1.3.3. Nhiệm vụ cho vấn đề tổ chức kiến trúc cảnh quan trong các xí 28 nghiệp sản xuất thép tại Thái Nguyên ……………………………………... KẾT LUẬN CHƯƠNG 1 ……………………………………………………... 28 Chương 2 CƠ SỞ KHOA HỌC TRONG VIỆC TỔ CHỨC KIẾN TRÚC KIẾN TRÚC CẢNH QUAN TRONG XÍ NGHIỆP CÔNG NGHIỆP SẢN XUẤT THÉP Ở THÁI NGUYÊN 2.1. ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN CỦA THÁI NGUYÊN……………………….. 30 2.1.1. Định hướng phát triển công nghiệp ..................................................... 30 2.1.2. Đinh hướng quy hoạch phát triển không gian Thái Nguyên và quy 32 hoạch các xí nghiệp công nghiệp ..................................................................
2.2. VỊ TRÍ CÁC XÍ NGHIỆP CÔNG NGHIỆP ..................................................... 34 2.2.1. Vị trí các xí nghiệp công nghiệp sản xuất thép trên địa bàn thành 34 phố Thái Nguyên ........................................................................................... 2.2.2. Quan hệ trong tổ chức không gian giữa các xí nghiệp công nghiệp 35 sản xuất thép với các khu chức năng khác trong đô thị ................................. 2.3. ĐẶC ĐIỂM KIẾN TRÚC, DÂY TRUYỀN CÔNG NGHỆ CÁC XÍ NGHIỆP 39 CÔNG NGHIỆP SẢN XUẤT THÉP TẠI THÁI NGUYÊN TRONG TỔ CHỨC KIẾN TRÚC CẢNH QUAN ..................................................................... 2.3.1. Quan hệ giữa quy hoạch cơ cấu chức năng tổng mặt bằng xí nghiệp 39 công nghiệp sản xuất thép tại Thái Nguyên với việc tổ chức kiến trúc cảnh quan ............................................................................................................... 2.3.2. Ảnh hưởng của dây truyền công nghệ, các công trình trong xí nghiệp 40 sản xuất thép 2.3.3. Mạng lưới đường giao thông, sân bãi .................................................. 41 2.3.4. Hệ thống không gian trống trong các xí nhgiệp công nghiệp sản xuất 42 thép tại Thái nguyên ...................................................................................... 2.4. CÁC YẾU TỐ TẠO CẢNH TRONG XÍ NGHIỆP CÔNG NGHIỆP SẢN XUẤT 44 THÉP TẠI THÁI NGUYÊN ............................................................................... 2.4.1. Địa hình ............................................................................................... 44 2.4.2. Cây xanh .............................................................................................. 45 2.4.3. Mặt nước ............................................................................................. 46 2.4.4. Các công trình kiến trúc nhỏ ............................................................... 47 2.4.5. Các công trình kiến trúc lớn ................................................................ 47 2.4.6. Công trình kỹ thuật .............................................................................. 48 2.4.7. Phương tiện thông tin thị giác ............................................................. 49 2.4.8. Tác phẩm nghệ thuật tạo hình ............................................................. 49 2.4.9. Mầu sắc ............................................................................................... 50 2.4.10. Chiếu sáng ......................................................................................... 50 2.5. TIỀM LỰC KINH TẾ VÀ YẾU TỐ XÃ HỘI .................................................. 54 2.5.1. Yếu tố xã hội – con người ................................................................... 54 2.5.2. Tiềm lực kinh tế kinh tế ...................................................................... 54 2.6. ĐIỀU KIỆN TỰ NHIÊN - KHÍ HẬU ............................................................. 55 2.6.1. Đặc điểm khí hậu, địa hình từ nhiên của Thái Nguyên ....................... 55 2.6.2. Các ảnh hưởng của điều kiện tự nhiên đến tổ chức kiến trúc cảnh 55 quan các xí nghiệp công nghiệp sản xuất thép tại Thái Nguyên ................... 2.7. TIẾN BỘ CỦA KHOA HỌC KỸ THUẬT ...................................................... 57 2.8.CÁC QUY LUẬT THẨM MỸ KIẾN TRÚC VÀ QUY LUẬT THỤ CẢM THỊ 58 GIÁC ............................................................................................................... 2.8.1. Các quy luật thẩm mỹ .......................................................................... 58 2.8.2. Các quy luật thụ cảm thị giác .............................................................. 59 KẾT LUẬN CHƯƠNG 2 ……………………………………………………… 64 Chương 3 ĐỀ XUẤT MỘT SỐ GIẢI PHÁP TỔ CHỨC KIẾN TRÚC CẢNH QUAN CHO CÁC XÍ NGHIỆP CÔNG NGHIỆP SẢN XUẤT THÉP TẠI THÁI NGUYÊN
3.1. NHỮNG YÊU CẦU CHUNG CHO VIỆC TỔ CHỨC KIẾN TRÚC CẢNH 66 QUAN CÁC XÍ NGHIỆP CÔNG NGHIỆP SẢN XUẤT THÉP TẠI THÁI NGUYÊN 3.1.1. Yêu cầu về mặt sử dụng ...................................................................... 3.1.2. Yêu cầu về mặt thẩm mỹ ..................................................................... 66 3.1.3. Yêu cầu về môi trường ........................................................................ 67 3.2. MỘT SỐ GIẢI PHÁP TỔ CHỨC KIẾN TRÚC CẢNH QUAN TRONG CÁC XÍ 67 NGHIỆP CÔNG NGHIỆP SẢN XUẤT THÉP Ở THÁI NGHUYÊN ......................... 68 3.2.1. Những không gian tham gia vào việc tổ chức kiến trúc cảnh quan trong các xí nghiệp công nghiệp .................................................................... 68 3.2.2. Tổ chức kiến trúc cảnh quan phần không gian phía trước xí nghiệp công nghiệp ................................................................................................... 71 3.2.3. Tổ chức kiến trúc cảnh quan không gian trống bên trong xí nghiệp công nghiệp ................................................................................................... 86 3.2.4. Tổ chức kiến trúc cảnh quan không gian khu vực vành đai xung quanh xí nghiệp công nghiệp ........................................................................ 112 KẾT LUẬN ………………………………………………………………... 115 TÀI LIỆU THAM KHẢO …………………………………………………. 117
PHẦN MỞ ĐẦU 1. Tên đề tài: “Tổ chức kiến trúc cảnh quan các xí nghiệp công nghiệp sản xuất thép trên địa bàn thành phố Thái Nguyên”. 2. Lý do chọn đề tài - Mục tiêu chiến lược quốc gia về kinh tế, Việt Nam phấn đấu trở thành nước công nghiệp vào 2020. - Năm 1965, Thái Nguyên-Bắc Kạn sáp nhập thành tỉnh Bắc Thái, công nghiệp trên địa bàn tỉnh phát triển tương đối mạnh, đã từng được xếp là một trong 8 tỉnh công nghiệp trọng điểm của miền Bắc. Năm 1997, tỉnh Thái Nguyên được tái thành lập. Quy hoạch phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh giai đoạn 1997- 2000 xác định phát triển công nghiệp để thực hiện mục tiêu công nghiệp hoá, hiện đại hoá và chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo tinh thần Nghị quyết TW khoá VIII và Nghị quyết tỉnh Đảng Bộ khoá XV. Sau gần 5 năm đổi mới, chuyển đổi cơ chế quản lý sản xuất công nghiệp trên địa bàn đã đóng góp rất quan trọng cho sự nghiệp phát triển kinh tế xã hội của tỉnh. Giá trị sản xuất công nghiệp trên địa bàn hàng năm đạt từ 1850 - 2100 tỷ đồng; tốc độ tăng trưởng bình quân giai đoạn 1997 - 2000 từ 6 - 8%/năm. Giá trị sản xuất công nghiệp giai đoạn 2001 - 2005 tăng trưởng bình quân 17,1% năm, cao hơn bình quân chung của cả nước, phấn đấu đạt tốc độ tăng trưởng giá trị sản xuất công nghiệp bình quân giai đoạn 2006 - 2010 là trên 22%; Đến nay, công nghiệp Thái Nguyên đã có một cơ cấu tương đối hoàn chỉnh với sự có mặt của hầu hết các ngành công nghiệp như: điện, luyện kim, cơ khí, khoáng sản, chế biến nông lâm sản, sản xuất vật liệu xây dựng, hoá dược, điện tử, hàng dệt may... - Hoạt động sản xuất công nghiệp làm nền kinh tế Thái Nguyên cũng như các đô thị khác phát triển nhanh chóng, nhưng song song với nó là tình trạng ô nhiễm môi trường và không gian đô thị bị ảnh hưởng nặng nề. Thái Nguyên sớm là một thành phố công nghiệp nặng của Việt Nam, tập trung nhiều nhà máy sản 1
xuất về gang thép ngay từ giai đoạn đầu của nền công nghiệp Việt Nam. Những xí nghiệp, nhà máy sản xuất gang thép nằm trong thành phố đều là những nhà máy cũ, chiếm diện tích đất thành phố lớn, có cấp vệ sinh công nghiệp cấp I – II và gây ô nhiễm nhất. Các xí nghiệp công nghiệp góp phần làm nên đặc trưng của đô thị nhưng cũng là vấn đề bức xúc về môi trường và mỹ quan thành phố. - Giải quyết vấn đề ô nhiễm môi trường và nâng cao chất lượng thẩm mỹ đô thị theo hướng phát triển bền vững của Thái Nguyên đi từ việc tổ chức kiến trúc cảnh quan các xí nghiệp công nghiệp của thành phố là một trong những giải pháp hữu hiệu. 3. Mục tiêu nghiên cứu - Phân tích các cơ sở khoa học của việc tổ chức cảnh quan xí nghiệp công nghiệp, từ đó xác định các yếu tố tác động đến sự hình thành và đặc điểm của kiến trúc cảnh quan trong xí nghiệp công nghiệp mà trọng tâm là các xí nghiêp công nghiệp sản xuất gang thép tại Thái Nguyên. - Phân tích, đánh giá hiện trạng tổ chức kiến trúc cảnh quan trong các xí nghiệp công nghiệp sản xuất thép tại Thái Nguyên. - Đề xuất những nguyên tắc và yêu cầu chung, tổ chức kiến trúc cảnh quan trong các xí nghiệp công nghiệp sản xuất thép tại Thái Nguyên. Xây dựng được mô hình tổ chức kiến trúc cảnh quan xí nghiệp công nghiệp sản xuất thép tại Thái Nguyên thoả mãn các tiêu chí: + Hạn chế ô nhiễm môi trường tại nguồn. + Tiện nghi môi trường lao động, tạo điều hiện vi khí hậu tốt nhất cho người lao động. + Gắn kết các công trình công nghiệp với cảnh quan chung của đô thị, tạo nét đặc trưng và nâng cao chất lượng thẩm mỹ đô thị. + Phù hợp với đặc điểm công nghệ, mô hình sản xuất, điều kiện kinh tế kỹ thuật của xí nghiệp công nghiệp. 2
4. Khách thể và đối tượng nghiên cứu - Khách thể nghiên cứu : Các xí nghiệp công nghiệp sản xuất thép trên địa bàn thành phố Thái nguyên ( cụ thể là các xí nghiệp luyện và cán thép). - Đối tượng nghiên cứu : Các loại không gian mở trong xí nghiệp công nghiệp sản xuất thép tại Thái Nguyên. 5. Phạm vi nghiên cứu Nghiên cứu các vấn đề tổ chức kiến trúc cảnh quan trong xí nghiệp công nghiệp sản xuất thép tại Thái Nguyên - Mặt không gian : Tập trung nghiên cứu hệ thống không gian mở và các yếu tố ảnh hưởng tới việc tổ chức kiến trúc cảnh quan trong các xí nghiệp công nghiệp sản xuất thép của thành phố Thái Nguyên. - Mặt thời gian : nghiên cứu được xem xét trong thời gian hiện tại và dự báo phát triển đến năm 2020 6. Nội dung nghiên cứu - Tìm hiểu tình hình tổ chức kiến trúc cảnh quan trong các xí nghiệp công nghiệp nặng ở Việt Nam và trên thế giới. - Điều tra, khảo sát, đánh giá hiện trạng tổ chức kiến trúc cảnh quan trong các xí nghiệp công nghiệp sản xuất thép tại Thái Nguyên. - Tìm kiếm các cơ sở khoa học tới việc hình thành và các tác động của tổ chức kiến trúc cảnh quan trong các xí nghiệp công nghiệp tới môi trường và thẩm mỹ của người lao động. - Đề xuất một số nguyên tắc, yêu cầu chung. Các giải pháp tổ chức kiến trúc cảnh quan cho các xí nghiệp công nghiệp sản xuất thép tại Thái Nguyên. 7. Phương pháp nghiên cứu - Điêu tra khảo sát hiện trạng. Chủ yếu áp dụng cho việc khảo sát, thu thập thông tin, tài liệu và tiếp cận với thực tế tình hình tổ chức kiến trúc cảnh quan trong các xí nghiệp công nghiệp sản xuất thép trên địa bàn thành phố Thái 3
Nguyên, các xí nghiệp công nghiệp ở Việt Nam và trên thế giới. Tổng kết và đưa ra đánh giá thực trạng. - Phân tích và tổng hợp. Trên cơ sở lý luận mang tính khoa học. dựa trên các yếu tố tác động đến việc hình thành và tổ chức kiến trúc cảnh quan, kết hợp với phần đánh giá hiện trạng để tìm ra những nguyên tắc cụ thể về tổ chức kiến trúc cảnh quan trong các xí nghiệp công nghiệp sản xuất thép tại Thái Nguyên. Từ đó đề ra biện pháp cụ thể cho việc tổ chức kiến trúc cảnh quan cho loại hình xí nghiệp công nghiệp này. 8. Cấu trúc luận văn Luận văn bao gồm 3 phần: Phần 1: Phần mở đầu : Lý do chọn đề tài, mục đích (các kết quả đạt được), đối tượng và phạm vi nghiên cứu, cơ sở khoa học và thực tiễn của đề tài nghiên cứu. Phần 2: Nội dung chính của luận văn. Bao gồm ba chương: Chương 1: Tổng quan về đề tài và lĩnh vực nghiên cứu. Chương 2: Cơ sở khoa học, phương pháp giải quyết các vấn đề. Chương 3: Một số giải pháp tổ chức kiến trúc cảnh quan cho xí nghiệp công nghiệp sản xuất thép tại Thái Nguyên và hình ảnh minh hoạ. Phần 3: Kết luận và kiến nghị. Tài liệu tham khảo 9. Các cụm từ viết tắt - Xí nghiệp công nghiệp : XNCN. - Sản xuất : SX; Phân xưởng sản xuất : PXSX; Hạ tầng kỹ thụât : HTKT. - Thành phố Thái Nguyên : TPTN. - Điều kiện tự nhiên : ĐKTN. - Khoa học - Kỹ thuật : KH – KT. - Kinh tế - Xã hội : KT – XH. - Tổ chức kiến trúc cảnh quan : TCKTCQ; Kiến trúc : KT; Không gian : KG. - Công trình công cộng : CTCC. 4
MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU, KHÁCH THỂ VÀ ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU 01 MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU NGHIÊN CỨU CÁC YẾU TỐ ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG TÁC ĐỘNG ĐẾN TỔ CHỨC TỔ CHỨC KTCQ TRONG KTCQ XNCN SẢN XUẤT CÁC XNCN SẢN XUẤT THÉP Ở THÁI NGUYÊN THÉP Ở THÁI NGUYÊN NGHIÊN CỨU GIẢI PHÁP TỔ CHỨC KTCQ TRONG XNCN SẢN XUẤT THÉP TẠI THÁI NGUYÊN KHÁCH THỂ NC VÀ ĐỐI TƯỢNG NC KHÁCH THỂ NGHIÊN ĐỐI TƯỢNG NC : CÁC CỨU : CÁC XNCN SX KHÔNG GIAN MỞ TRONG THÉP TRÊN TẠI TP TN XNCN SX THÉP Ở TN SỰ HÌNH THÀNH, TÁC ĐỘNG TỚI TC KTCQ XNCN SX THÉP Ở TN GIẢI PHÁP TCKTCQ XNCN SẢN XUẤT THÉP TẠI THÁI NGUYÊN 5
NỘI DUNG NGHIÊN CỨU, PHẠM VI NGHIÊN CỨU 02 PHẠM VI NGHIÊN CỨU NC CÁC VẤN ĐỀ TC KTCQ TRONG XNCM SẢN XUẤT THÉP TẠI THÁI NGUYÊN PHÙ HỢP ĐIỀU KIỆN HIỆN NC KHÔNG GIAN MỞ, CÁC TẠI VÀ ĐỊNH HƯỚNG VẤN ĐỀ ẢNH HƯỞNG TỚI PHÁT TRIỂN KT-XH ĐẾN TCKTCQ XNCN SẢN XUẤT 2020 CỦA TN THÉP TẠI TN NỘI DUNG NGHIÊN CỨU XU HƯỚNG, KINH NGHIỆM NGHIÊN CỨU CÁC VẤN ĐỀ TC KTCQ TRONG CÁC VỀ THẨM MỸ, TC KTCQ XNCN NẶNG TRÊN THẾ TRONG CÁC XNCN SẢN GIỚI VÀ Ở VIỆT NAM XUẤT THÉP TẠI TN SỰ HÌNH THÀNH, TÁC ĐỘNG CỦA KTCQ XNCN SẢN XUẤT THÉP Ở TN TỚI MÔI TRƯỜNG, THẨM MỸ NGƯỜI LAO ĐỘNG GIẢI PHÁP TCKTCQ XNCN SẢN XUẤT THÉP TẠI THÁI NGUYÊN 6
KHÁCH THỂ NGHIÊN CỨU, ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU 03 PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU PHÂN TÍCH KINH NGHIỆM, THỰC TRẠNG TC CSKH, CÁC YẾU TỐ XU HƯỚNG TC KTCQ CÁC XNCN ẢNH HƯỞNG ĐẾN KTCQ XNCN SẢN XUẤT THÉP Ở TC KTCQ XNCN SX TRÊN THẾ GIỚI THÁI NGUYÊN THÉP Ở TN TỔNG HỢP GIẢI PHÁP TCKTCQ XNCN SẢN XUẤT THÉP TẠI THÁI NGUYÊN 7
CẤU TRÚC LUẬN VĂN 04 ĐẶT VẤN ĐỀ TỔNG QUAN HIỆN TRẠNG CHƯƠNG I KINH NGHIỆM, XU HƯỚNG THỰC TRẠNG TCKTCQ TRONG PHÁT TRIỂN CỦA TCKTCQ CÁC XNCN SẢN XUẤT THÉP TRÊN THẾ GIỚI VÀ VIỆT NAM TẠI THÁI NGUYÊN VẤN ĐỀ CẦN GIẢI QUYẾT CSKH CỦA VIỆC TCKTCQ TRONG CÁC XNCN SX THÉP Ở THÁI NGUYÊN VỊ TRÍ CÁC XNCN SẢN XUẤT CÁC TIẾN BỘ KHOA HỌC KỸ ĐIỀU KIỆN KINH TẾ, XÁ HỘI CÁC QUY LUẬT THẨM MỸ THÉP TRÊN ĐỊA BÀN TP TN KHÍ HẬU TP THÁI NGUYÊN ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN CÁC YẾU TỐ TẠO CẢNH VÀ THỤ CẢM THỊ GIÁC ĐĐ SX, KT VÀ KG MỞ CỦA ĐIỀU KIỆN TỰ NHIÊN, CỦA THÁI NGUYÊN CHƯƠNG II THUẬT TIÊN TIẾN XNCN SX THÉP TẠI TN TRONG XNCN KẾT LUẬN CÁC GIẢI PHÁP TC KTCQ TRONG XNCN SX THÉP Ở TN CHƯƠNG III TCKTCQ TRONG CÁC KHU VỰC KHÔNG GIAN TRỐNG TRONG XNCN SX THÉP Ở THÁI NGUYÊN KHU VỰC PHÍA KHU VỰC BÊN KHU VỰC VÀNH ĐAI TRƯỚC XNCN TRONG XNCN QUANH XNCN KẾT LUẬN 8
PHẦN NỘI DUNG Chương 1 : TỔNG QUAN VỀ TỔ CHỨC KIẾN TRÚC CẢNH QUAN TRONG CÁC XÍ NGHIỆP CÔNG NGHIỆP TRÊN THẾ GIỚI VÀ VIỆT NAM 1.1. TỔ CHỨC KIẾN TRÚC CẢNH QUAN CỦA CÁC XÍ NGHIỆP CÔNG NGHIỆP TRÊN THẾ GIỚI - Khái niệm “kiến trúc cảnh quan” (landscape architecture). Về mặt ngữ nghĩa thì có sự mâu thuẫn, trong khi “cảnh quan” là 1 phạm trù luôn biến đổi theo không gian và thời gian thì “kiến trúc” lại đề cao tính ổn định, lâu dài (giống như khái niệm phát triển bền vững). Chuyên ngành kiến trúc cảnh quan thường bị mọi người hiểu lầm là chỉ liên quan đến thiết kế vườn và cảnh quan vườn. Kiến trúc cảnh quan mang ý nghĩa rộng hơn như vậy, nó tham gia vào việc quy hoạch môi trường, thiết kế quy hoạch đô thị…và tạo dựng môi trường sống cho con người và thiên nhiên. Tuy nhiên, điều khác biệt cơ bản từ khi kiến trúc cảnh quan ra đời, đó là nó đặt khái niệm “môi trường” làm trung tâm. - Nguồn gốc của ngành kiến trúc cảnh quan bắt đầu từ sự phát triển không gian công cộng bên ngoài ngôi nhà xuất hiện từ thời Trung cổ và được khôi phục lại trong các thiết kế vườn, biệt thự, quảng trường thời kỳ phục hưng. - Trong nửa cuối thế kỷ XIX, chuyên ngành kiến trúc cảnh quan phát triển và mở rộng về phạm vi ảnh hưởng. Những nhu cầu đang tăng lên không ngừng của xã hội bấy giờ như: Quy hoạch, thiết kế môi trường đô thị, hệ thống công viên, các không gian công cộng của văn phòng, trường học, các cộng đồng khu ở ở ngoại ô. Và sự ra đời của kiến trúc công nghiệp kèm theo hình thức kiến trúc cảnh quan các xí nghiệp công nghiệp, khu công nghiệp... đã tạo ra 1 sự phát triển toàn diện cho ngành kiến trúc cảnh quan. 9
1.1.1 Tổ chức kiến trúc cảnh quan các xí nghiệp công nghiệp trên thế giới qua các giai đoạn phát triển. - Trong tiến trình hình thành và phát triển các loại hình kiến trúc thì hình thức kiến trúc công nghiệp ra đời muộn mằn nhất. Vào những năm đầu của quá trình công nghiệp hoá, do các nhà sản xuất coi trọng tích tụ tư bản, coi nhẹ việc đầu tư vào hình thức các công trình công nghiệp. Do vậy, các nhà công nghiệp chỉ có vai trò đơn thuần làm vỏ bao che cho các phương tiện, máy móc và các hoạt động sản xuất trong đó. Sự phát triển nhanh chóng của công nghiệp dẫn đến tình trạng dường như không thể kiểm soát nổi quá trình đô thị hoá. Điều kiện vệ sinh và môi trường xuống cấp nghiêm trọng. Sự xuất hiện của các cơ sở sản xuất công nghiệp dần làm thay đổi hình bóng và bộ mặt của đô thị. Có thể thấy rằng, hình thức kiến trúc công nghiệp ban đầu trong cảnh quan chung của đô thị như một sự khác thường và bị chối bỏ, xa lánh. Tuy nhiên, không vì vậy mà kiến trúc công nghiệp bị mất đi mà nó dần phát triển và khẳng định mình. Cùng các trào lưu kiến trúc mới, ngôn ngữ hình khối hiện đại và sự phát triển của các loại hình kết cầu mới, vật liệu mới đã dần thay thế hình thức vay mượn của kiến trúc truyền thống. Hình thức kiến trúc công nghiệp đã được thừa nhận và trở thành một trong những biểu tượng của đô thị phát triển. - Với mỗi loại hình công trình kiến trúc sẽ cho ta một không gian kiến trúc cảnh quan tương ứng. Kiến trúc công nghiệp ra đời cũng có hình thái kiến trúc cảnh quan riêng của nó. Sự phát triển của xã hội với trình đô văn minh của con người cùng những nhu cầu ngày càng cao thì việc tổ chức kiến trúc cảnh quan cho môi trường lao động ngày càng có được sự quan tâm và chú ý hơn. Do vậy, công việc tổ chức kiến trúc cảnh quan trong các xí nghiệp công nghiệp ngày càng được trú trọng và hoàn thiện. - Phương thức sản xuất thủ công hay công nghiệp đã ảnh hưởng trực tiếp tới hình thức công trình. Từ quá trình lột xác dưới hình hài vay mượn của kiến trúc nhà ở thủa sơ khai sang hình thức kiến trúc công nghiệp cũng là quá trình phát triển của phương thức sản xuất. Phương thức sản xuất càng phát triển càng 10
yêu cầu hình thức kiến trúc phát triển đáp ứng cho quá trình hoạt động của mỗi xí nghiệp công nghiệp (yêu cầu về môi trường vi khí hậu trong công trình, yêu cầu về lắp đặt trang thiết bị và các hệ thống kỹ thuật công trình…). Do vậy đã mang lại một diện mạo hoàn toàn khác mang tính đặc trưng của các công trình công nghiệp. Từ đó, kiến trúc cảnh quan của các xí nghiệp công nghiệp hay khu công nghiệp có ngôn ngữ riêng, không giống như kiến trúc cảnh quan của khu ở hay khu công cộng khác trong mỗi một đô thị. - Nhìn chung, sự phát triển của kiến trúc công nghiệp đã trải qua các thời kỳ và mang những đặc trưng riêng : + Giai đoạn trước thế kỷ XX : Các nhà sản xuất coi công trình công nghiệp đơn thuần chỉ là cái vỏ bao che. Hình thức kiến trúc nhà công nghiệp chưa có ngôn ngữ riêng. Tổ chức cảnh quan trong xí nghiệp công nghiệp chưa được quan tâm + Giai đoạn đầu thế kỷ XX : Ngôn ngữ và hình khối kiến trúc hiện đại của kiến trúc công nghiệp đã hoàn toàn thay thế hình thức vay mượn của kiến trúc dân dụng trước kia. Hình khối đơn giản, nhấn mạnh thành phần kết cấu chính với ô của sổ, của mái lớn theo băng ngang tạo môi trường công nghiệp đặc trưng. Sử dụng kết cấu thép, bê tông cốt thép toàn khối. + Giai đoạn sau chiến tranh thế giới thứ 2 : Sự phát triển các hình thức kết cấu mới như kết cấu khung không gian bằng thép, kết cấu vỏ mỏng, kết cấu dây treo, kết cấu mái nhẹ bằng vải tổng hợp đã cho phép tạo nên các không gian sản xuất với lưới cột lớn để bố trí các hoạt động sản xuất một cách linh hoạt và đồng thời tạo nên nhiều hình thức kiến trúc mới đa dạng. Kính và vật liệu nhẹ - tấm tôn nhiều lớp, dần chiếm vai trò chủ đạo trong giải pháp kết cấu bao che của công trình công nghiệp. 11
ĐẶC ĐIỂM KIẾN TRÚC CÔNG NGHIỆP QUA CÁC GIAI ĐOẠN 1.1 PHÁT TRIỂN CÁC G/Đ Trước thế kỷ XX ĐẶC ĐIỂM HÌNH ẢNH MINH HOẠ Các nhà sản xuất coi công trình công nghiệp đơn thuần chỉ là cái vỏ bao che. Hình thức kiến trúc nhà công nghiệp chưa có ngôn ngữ riêng. Tổ chức cảnh xưởng dệt tại Derby – xưởng đúc cán thép ở quan trong xí nghiệp công Anh(1718) Rheinland, Đức (1830). John Lombo nghiệp chưa được quan tâm KTS Karl Ludwig Althans Đầu thế kỷ XX Ngôn ngữ và hình khối kiến trúc hiện đại của kiến trúc công nghiệp đã hoàn toàn thay thế hình thức vay mượn của kiến trúc dân Xưởng sản xuất máy phát điện CTCN của KTS Walter dụng trước kia. Hình khối (Đức).1910 – Peter Behrens Groupius, năm 1911 (Đức) đơn giản, nhấn mạnh thành phần kết cấu chính với ô của sổ, của mái lớn theo băng ngang tạo môi trường công nghiệp đặc trưng. Nm xs ô tô ở Turin–Italia (1916-1920) kỹ sư G.Matte Trucsco Sau chiến tranh thế giới thứ 2 Sự phát triển các hình thức kết cấu mới như kết cấu khung không gian bằng thép, kết cấu vỏ mỏng, kết cấu dây treo, kết cấu mái KTS Renzo Piano CT hãng Nhà máy sản xuất thiết bị nhẹ bằng vải tổng hợp, hình điện tử ở Newport, Anh, 1982, sản xuất đồ gỗ B+B tại Ý – thức kiến trúc mới đa dạng. KTS Richard Rogers 1973 Kính và vật liệu nhẹ - tấm tôn nhiều lớp, dần chiếm vai trò chủ đạo trong giải pháp kết cấu bao che của công trình công nghiệp. Trung tâm Renault ở Swindon, Anh, năm 1983, KTS Norman Foster. 12
1.1.2 Xu hướng tổ chức kiến trúc cảnh quan cho các xí nghiệp công nghiệp trên thế giới - Không chỉ riêng Việt Nam, các nước đang phát triển mà cả những nước phát triển được coi là cường quốc công nghiệp cũng đang gây ô nhiễm môi trường bởi chất thải công nghiệp. Xây dựng và phát triển công nghệ xanh là cần thiết và đã được hình thành ở nhiều quốc gia với mục tiêu phát triển bền vững, bảo vệ môi trường. - Vấn đề tiết kiệm năng lượng và tài nguyên hiện đang là trọng tâm trong nghiên cứu và phát minh khoa học – kỹ thuật – công nghệ. Trong kiến trúc, điều này dễ dàng nhận thấy qua vật liệu, công nghệ hoàn thiện, các giải pháp tạo hình không gian, cũng như kết cấu… - Gần đây, con người đang tập trung nghiên cứu, thiết kế công trình theo hướng giảm thiểu sử dụng tài nguyên và tận dụng hợp lý tiềm năng của thiên nhiên, đồng thời hạn chế thải chất độc hại ra môi trường, nhằm nâng cao chất lượng môi trường sống và lao động của con người. Nói cụ thể hơn, là làm sao để các đô thị phát triển cân bằng, ổn định, bền vững. Đó là lý do xuất hiện các trào lưu nghiên cứu thuộc lĩnh vực như: kiến trúc phỏng sinh, kiến trúc sinh thái (ecologic architecture), kiến trúc bền vững (sustainable architecture), kiến trúc môi trường (environmental architecture), kiến trúc tiết kiệm năng lượng (energy- efficient building), kiến trúc xanh,…. - Hiện nay trên thế giới, những kinh nghiệm về tổ chức kiến trúc cảnh quan các xí nghiệp công nghiệp cho thấy sự quan tâm rất to lớn đến môi trường tự nhiên. Yếu tố trung tâm trong thiết kế kiến trúc cảnh quan là “môi trường”. Việc tổ chức kiến trúc cảnh trong các xí nghiệp công nghiệp, trong đó đặc biệt là việc quy hoạch hệ thống cây xanh được quan tâm nghiên cứu và tổ chức một cách đồng bộ ngay từ bước quy hoạch tổng mặt bằng với các xu hướng thiết kế : + Với những khu đất có địa hình, cảnh quan thiên nhiên đa dạng, phong phú thì việc tổ chức kiến trúc cảnh quan cần tôn trọng và khai thác triệt để những điều kiện tự nhiên sẵn có, tạo sự gắn kết hài hoà với thiên nhiên 13
+ Tổ chức kiến trúc cảnh quan làm nổi bật đặc điểm môi trường, khí hậu và cảnh quan thiên nhiên. + Tạo nên các yếu tố cảnh quan cần thiết nếu cảnh quan thiên nhiên sẵn có quá đơn điệu, nghèo nàn. + Sử dụng yếu tố mầu sắc trong tổ chức thẩm mỹ kiến trúc cảnh quan dựa trên cơ sở tâm sinh lý người lao động, đặc điểm khí hậu, yếu tố công nghệ… + Sử dụng yếu tố địa hình, cây xanh, kiến trúc nhỏ làm cho hình khối công trình, quần thể công trình thêm đa dạng, phong phú, tạo nên mối quan hệ hài hoà, gắn kết giữa công trình, thiên nhiên và con người, góp phần cải tạo, bảo vệ và nâng cao chất lượng môi trường. + Ứng dụng các kết cấu mới cho công trình. Sử dụng các vật liệu có khả năng tái sử dụng, nhẹ để làm kết cấu bao che và chịu lực. + Trong điều kiện khoa học – kỹ thuật phát triển, nhiều thiết bị lớn của các xí nghiệp công nghiệp trước đây phải để trong nhà, nay đã được thu nhỏ hoặc được sản xuất bởi ngững vật liệu mới, được bảo vệ bằng những vật liệu có khả năng chống lại các yếu tố bất lợi từ môi trường và được đặt ra ngoài công trình (những thiết bị lộ thiên, bán lộ thiên). Điều này giúp nhà sản xuất tiết kiệm một phần chi phí xây dựng vỏ bao che, đồng thời tạo điều sử dụng các công trình thiết bị lộ thiên, bán lộ thiên vào việc tổ chức kiến trúc cảnh quan, làm tăng vai trò, ý nghĩa thẩm mỹ của không gian trống, tạo cảnh quan công nghiệp đặc trưng của các xí nghiệp công nghiệp. + Cùng với biện pháp kỹ thuật giảm tác hại của sản xuất đối với môi trường thì tiết kiệm đất xây dựng và tăng diện tích cây xanh trong các xí nghiệp công nghiệp là những biện pháp được đặc biệt chú ý để giải quyết vấn đề môi trường 14