Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Các nhân tố ảnh hưởng đến cấu trúc vốn của các doanh nghiệp phi tài chính niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt Nam

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:66

Thêm vào BST

Báo xấu

34
lượt xem 6
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu nghiên cứu của luận văn là nghiên cứu thực nghiệm lý thuyết về các nhân tố ảnh hưởng đến cấu trúc vốn của các doanh nghiệp phi tài chính niêm yết trên Sở giao dịch chứng khoán Thành phố Hồ Chí Minh và Sở giao dịch chứng khoán Hà Nội (HSX và HNX) trong giai đọan nhiều biến động 2007-2011. Xem xét ảnh hưởng của từng nhân tố tác động đến cấu trúc vốn của các doanh nghiệp phi tài chính như thế nào, so sánh các yếu tố ảnh hưởng đến cấu trúc vốn tại Việt Nam như thế nào so sánh kết quả với các lý thuyết, nghiên cứu thực nghiệm trước đây trên thế giới và Việt Nam.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Các nhân tố ảnh hưởng đến cấu trúc vốn của các doanh nghiệp phi tài chính niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt Nam

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH ----------�ω�---------- NGUYỄN NGỌC LONG CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN CẤU TRÚC VỐN CỦA CÁC DOANH NGHIỆP PHI TÀI CHÍNH NIÊM YẾT TRÊN THỊ TRƯỜNG CHỨNG KHOÁN VIỆT NAM LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ TP. HỒ CHÍ MINH, NĂM 2012 TP. HỒ CHÍ MINH, THÁNG 12 NĂM 2010
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH ----------�ω�---------- NGUYỄN NGỌC LONG CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN CẤU TRÚC VỐN CỦA CÁC DOANH NGHIỆP PHI TÀI CHÍNH NIÊM YẾT TRÊN THỊ TRƯỜNG CHỨNG KHOÁN VIỆT NAM Chuyên ngành: Kinh tế Tài chính – Ngân hàng Mã số: 60.31.12 LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS. Nguyễn Ngọc Định TP. HỒ CHÍ MINH, NĂM 2012
LỜI CẢM ƠN Để hoàn thành chương trình cao học và luận văn này, tôi đã nhận được sự hướng dẫn, giúp đỡ và góp ý nhiệt tình của quý thầy cô trường Đại học Kinh tế Thành phố Hồ Chí Minh, gia đình, vợ tôi, bạn bè và các đồng nghiệp. Trước hết, tôi xin chân thành gởi lời cảm ơn đến PGS.TS Nguyễn Ngọc Định - người đã rất tận tình hướng dẫn tôi trong suốt quá trình thực hiện luận văn. Tôi xin cảm ơn, các Anh Chị Em đồng nghiệp Khối ngân quỹ-Ngân hàng TMCP Á Châu và Viện đào tạo sau đại học - Trường Đại Học Kinh Tế TP.HCM đã hỗ trợ và tạo điều kiện thuận lợi để tôi hoàn thành luận văn này. TP.Hồ Chí Minh, tháng 11 năm 2010 Học viên Nguyễn Ngọc Long
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của tôi với sự giúp đỡ của Thầy hướng dẫn và những người mà tôi đã cảm ơn; số liệu thống kê là trung thực, nội dung và kết quả nghiên cứu của luận văn này chưa từng được công bố trong bất cứ công trình nào cho tới thời điểm hiện nay. Tp.HCM, ngày 27 tháng 11 năm 2012 Tác giả Nguyễn Ngọc Long
MỤC LỤC Tóm tắt ...........................................................................................................1 CHƯƠNG 1: GIỚI THIỆU ..........................................................................2 CHƯƠNG 2: TỔNG QUAN CÁC NGHIÊN CỨU TRƯỚC ĐÂY VỀ CẤU TRÚC VỐN ..........................................................................................6 2.1 Lý thuyết đánh đổi ..................................................................................6 2.2 Bất cân xứng thông tin ............................................................................7 2.2.1 Lý thuyết trật tự phân hạng ............................................................7 2.3 Lý thuyết chi phí đại diện .......................................................................9 2.4 Lý thuyết vốn trên phạm vi khu vực và nhóm các quốc gia ...............10 2.4.1 Cấu trúc vốn trên thế giới: Vai trò của doanh nghiệp và quốc gia riêng biệt lên cấu trúc vốn của doanh nghiệp: nghiên cứu của Dejong (2008) ..........................................................................................................10 2.4.2 Quyết định cấu trúc vốn doanh nghiệp: bằng chứng từ khu vực Châu Á Thái Bình Dương: nghiên cứu cửa Deesomsak (2004) .................11 2.4.3 Quyết định cấu trúc vốn: Bằng chứng từ các quốc gia G7; Nghiên cứu của Aggarwal và Jamdee (2003) ..........................................................11 2.4.4 Cấu trúc vốn tại các quốc gia đang phát triển: nghiên cứu của Booth và đồng sự (2001) .............................................................................12 2.5 Quyết định cấu trúc: Các nghiên cứu về Việt Nam .............................13 KẾT LUẬN CHƯƠNG 2 ..............................................................................13 CHƯƠNG 3: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ........................................17 3.1 Mô hình nghiên cứu ................................................................................17 3.2 Dữ liệu nghiên cứu ..................................................................................19 3.3 Xây dựng giả thuyết ................................................................................20 3.3.1 Khả năng sinh lợi ...............................................................................20
3.3.2 Tài sản cố định hữu hình ....................................................................21 3.3.3 Quy mô doanh nghiệp ........................................................................21 3.3.4 Cơ hội tăng trưởng .............................................................................22 3.3.5 Khả năng thanh khoản........................................................................23 3.3.6 Sở hữu nhà nước ................................................................................24 3.4 Đo lường biến...........................................................................................26 3.4.1 Đòn bẩy ..............................................................................................26 3.4.2 Khả năng sinh lợi ...............................................................................27 3.4.3 Quy mô doanh nghiệp ........................................................................27 3.4.4 Cơ hội tăng trưởng .............................................................................28 3.4.5 Khả năng thanh khỏan........................................................................28 3.4.6 Sở hữu nhà nước ................................................................................28 KẾT LUẬN CHƯƠNG 3 ..............................................................................30 CHƯƠNG 4: NỘI DUNG VÀ CÁC KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU .............31 4.1 Miêu tả thống kê dữ liệu bảng ...............................................................31 4.2 Kết quả kiểm định chuỗi có dừng hay không dừng .............................32 4.3 Kiểm định đa cộng tuyến ........................................................................33 4.4 Kiểm định Hausman ...............................................................................33 4.5 Thảo luận kết quả nghiên cứu thực nghiệm .........................................36 KẾT LUẬN CHƯƠNG 4 ..............................................................................41 CHƯƠNG 5: KẾT LUẬN ...........................................................................43 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO .....................................................46
PHỤ LỤC .......................................................................................................48 Phụ lục 1 .........................................................................................................48 Phụ lục 2 .........................................................................................................53 Phụ lục 3 .........................................................................................................55
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT - Cafef: Công ty cổ phần Truyền thông Việt Nam - FEM: Mô hình ảnh hưởng cố định - FPTS: Công ty chứng khoán FPT - GDP: Tổng sản phẩm quốc nội - HNX: Trung tâm giao dịch chứng khóan Hà Nội - HSX: Sở giao dịch chứng khoán Thành phố Hồ Chí Minh - REM: Mồ hình ảnh hưởng ngẫu nhiên - ROA: Lợi nhuận trên tổng tài sản
DANH MỤC BẢNG Bảng 3.1: Các giả thuyết và lý thuyết, nghiên cứu trước đây .........................32 Bảng 3.2 : Tổng hợp biến và đo lường biến....................................................37 Bảng 4.1: Miêu tả thống kê của các biến phụ thuộc .......................................39 Bảng 4.2: Miêu tả thống kê của các biến độc lập ...........................................39 Bảng 4.3: Kết quả kiểm định Unitroots theo Levin-Lin-Chu .........................40 Bảng 4.4: Kết quả kiểm định Unitroots theo Im, Pesaran, Shin .....................41 Bảng 4.5: Ma trận tương quan giữa các biến trong mô hình ..........................42 Bảng 4.6: Kết quả kiểm định Hausman với biến phụ thuộc TLEV ................43 Bảng 4.7: Kết quả kiểm định Hausman với biến phụ thuộc SLEV ................43 Bảng 4.8: Kết quả kiểm định Hausman với biến phụ thuộc LLEV ................44 Bảng 4.9: Kết quả hồi quy ảnh hưởng cố định với biến phụ thuộc TLEV .....45 Bảng 4.10: Kết quả hồi quy ảnh hưởng cố định với biến phụ thuộc SLEV ...45 Bảng 4.11: Kết quả hồi quy ảnh hưởng cố định với biến phụ thuộc LLEV ...46 Bảng 4.12: Kết quả nghiên cứu thực nghiệm, giả thuyết thực nghiệm và nghiên cứu trước dây .......................................................................................50 DANH MỤC HÌNH Hình: 3.1 Phương thức lựa chọn mô hình hồi quy cho dữ liệu bảng ..............26
1 TÓM TẮT Xác định một cấu trúc vốn phù hợp với doanh nghiệp là một vấn đề sống còn với doanh nghiệp, trong đó xác định các nhân tố ảnh hưởng đến quyết định cấu trúc vốn là vấn đề quan trọng, hiện trên thế giới và trong nước đã có rất nhiều lý thuyết khác nhau và nhiều bài nghiên cứu thực nghiệm để tìm ra những yếu tố ảnh hưởng đến cấu trúc vốn của doanh nghiệp ài nghiên cứu này là một trong số đó, nghiên cứu thực nghiệm sự ảnh hưởng của các nhân tố đến quyết định cấu trúc vốn của 277 doanh nghiệp phi tài chính niêm yết trên thị trường chứng khóan Việt Nam ( Sở giao dịch chứng khoán Hà Nội và Sở giao dịch chứng khóan TP HCM) trong giai đoạn 2007-2011, Nghiên cứu sử dụng phương pháp hồi quy dữ liệu bảng để kiểm tra ảnh hưởng của các nhân tố lên cấu trúc vốn của doanh nghiệp Cụ thể đề tài nghiên cứu mức độ tương quan giữa hệ số đòn bẩy tài chính ( Đòn bẩy tổng, Đòn bẩy dài hạn, Đòn bẩy ngắn hạn) và 6 nhân tố gồm: Khả năng sinh lợi của doanh nghiệp, Tài sản hữu hình, Khả năng thanh khoản, Quy mô doanh nghiệp, Cơ hội tăng trưởng của doanh nghiệp và Sở hữu nhà nước ( Doanh nghiệp có vốn Nhà nước chiếm trên 50% vốn chủ sở hữu (1) và doanh nghiệp khác (0)). ài nghiên cứu đã tìm thấy kết quả thực nghiệm về những nhân tố tác động đến quyết định cấu trúc vốn của doanh nghiệp phù hợp với một số nghiên cứu trước đây tại Việt Nam và kết quả hỗ trợ cho một số lý thuyết và nghiên cứu thực nghiệm về cấu trúc vốn trên thế giới trước đây.
2 CHƢƠNG 1: GIỚI THIỆU Lý do chọn đề tài Nghiên cứu cấu trúc vốn của doanh nghiệp là một đề tài quan trọng trong tài chính doanh nghiệp và là nghiên cứu lý thuyết quan trọng trong nghiên cứu học thuật Đối với thực tiễn bất kỳ doanh nghiệp nào khi hoạt động đều hướng đến mục tiêu tối đa hóa giá trị doanh nghiệp Để đạt mục tiêu đó doanh nghiệp sử dụng nhiều biện pháp khác nhau, trong đó việc xác định một cấu trúc vốn là biện pháp quan trọng và bắt buộc Quyết định cấu trúc vốn có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến tình hình tài chính và kinh doanh của doanh nghiệp, doanh nghiệp có thể gia tăng giá trị hoặc phá sản do quyết định cấu trúc vốn Vì vậy nhằm mục đích giúp doanh nghiệp gia tăng giá trị thông qua xác định cấu trúc vốn phù hợp với doanh nghiệp từ nhìn nhận được các yếu tố đang ảnh hưởng đến quyết định cấu trúc vốn trong thực tiễn tại Việt Nam, tác giả đã lựa chọn đề tài “ Các nhân tố ảnh hưởng đến cấu trúc vốn của các doanh nghiệp phi tài chính niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt Nam” làm đề tài nghiên cứu Trong nghiên cứu này ngoài xem xét các yếu tố ảnh hưởng đến cấu trúc vốn của doanh nghiệp đã được nghiên cứu trước đây, bài nghiên cứu còn sử dụng yếu tố sở hữu nhà nước để xác định yếu tố sở hữu ảnh hưởng như thế nào đến quyết định cấu trúc vốn của doanh nghiệp tại Việt Nam Tính cấp thiết của đề tài Việc xác định các yếu tố ảnh hưởng đến cấu trúc vốn trong thực tiễn tại Việt Nam hiện nay là rất cần thiết vì thứ nhất hiện nay tình hình kinh tế Việt Nam đang bất ổn và yêu cầu tái cấu trúc nền kinh tế và doanh nghiệp đang đặt ra cấp thiết, trong đó tái cấu trúc các doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp Nhà nước cần phải nhanh chóng và kịp thời, trong đó xác định các yếu tố ảnh
3 hưởng đến quyết định cấu trúc vốn của doanh nghiệp trong thời gian biến động vừa qua là rất quan trọng. Thứ hai tình hình các doanh nghiệp phá sản, ngưng hoạt động ngày càng nhiều, có nhiều doanh nghiệp đã từng là những doanh nghiệp kinh doanh hàng đầu trong lĩnh vực kinh doanh của mình, ngoài những nguyên nhân khách quan, rủi ro khách quan, nguyên nhân được nhiều ý kiến thống nhất là do doanh nghiệp đã lựa chọn cấu trúc vốn chưa phù hợp Do đó việc xác định các nhân tố ảnh hưởng đến cấu trúc vốn của doanh nghiệp trong giai đoạn biến động vừa qua để giúp doanh nghiệp xác định cấu trúc vốn như thế nào là rất cần thiết Mục tiêu của đề tài: Nghiên cứu thực nghiệm lý thuyết về các nhân tố ảnh hưởng đến cấu trúc vốn của các doanh nghiệp phi tài chính niêm yết trên Sở giao dịch chứng khoán Thành phố Hồ Chí Minh và Sở giao dịch chứng khoán Hà Nội (HSX và HNX) trong giai đọan nhiều biến động 2007-2011. Xem xét ảnh hưởng của từng nhân tố tác động đến cấu trúc vốn của các doanh nghiệp phi tài chính như thế nào, so sánh các yếu tố ảnh hưởng đến cấu trúc vốn tại Việt Nam như thế nào so sánh kết quả với các lý thuyết, nghiên cứu thực nghiệm trước đây trên thế giới và Việt Nam. Đối tƣợng nghiên cứu Để đạt được mục tiêu nghiên cứu như trên, luận văn hướng đến các đối tượng nghiên cứu:  Nghiên cứu trên 277 doanh nghiệp phi tài chính niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt Nam ( HSX và HNX) trong giai đoạn từ 2007-2011.  Mối quan hệ tác động giữa các nhân tố: cơ hội tăng trưởng, tài sản hữu hình, quy mô doanh nghiệp, khả năng sinh lợi, khả năng thanh khoản, yếu tố
4 sở hữu Nhà nước đến cấu trúc vốn doanh nghiệp của 277 doanh nghiệp phi tài chính niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt Nam trong giai đoạn 2007- 2011. Phƣơng pháp nghiên cứu Trong bài luận văn tác giả sử dụng phương pháp nghiên cứu: Phương pháp phân tích kinh tế lượng theo mô hình hồi quy dữ liệu bảng, dùng cách xác định mô hình hồi quy phù hợp theo đề xuất của Dougherty (2011), dựa trên hai mô hình kỹ thuật hồi quy: Mô hình những ảnh hưởng cố định (FEM), Mô hình những ảnh hưởng ngẫu nhiên (REM) và Kiểm định Hausmans thông qua hỗ trợ của phần mền EVIEWS 6.0. Dữ liệu nghiên cứu Trong luận văn tác giả sử dụng số liệu thống kê từ báo cáo tài chính kiểm toán công bố hàng năm từ năm 2007 đến năm 2011 của 277 doanh nghiệp phi tài chính niêm yết tại Việt Nam, được công bố trên trang thông tin trực tuyến của Công ty CP Chứng Khoán FPT ( FPTS) và Công ty CP Truyền thông Việt Nam (Cafef), trang thông tin trực tuyến của các doanh nghiệp Ý nghĩa khoa học của đề tài Luận văn với đề tài “Các nhân tố ảnh hưởng đến cấu trúc vốn của các doanh nghiệp phi tài chính niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt Nam” khi đạt được những mục tiêu nghiên cứu đặt ra sẽ có một số đóng góp thêm vào nghiên cứu thực nghiệm về các nhân tố ảnh hưởng đến cấu trúc vốn của các doanh nghiệp niêm yết phi tài chính tại Việt Nam trong giai đoạn có nhiều biến động 2007-2011. Với nghiên cứu yếu tố sở hữu Nhà nước ảnh hưởng đến cấu trúc vốn
5 đề tài cũng mong muốn sẽ đưa ra một hướng nghiên cứu mới cho các nghiên cứu sau về cấu trúc vốn tại Việt Nam. Bố cục của luận văn Ngoài phần Tóm tắt, Mục lục, Phụ lục của luận văn, luận văn được chia làm 5 phần:  Chương 1: Giới thiệu  Chương 2: Tổng quan các kết quả nghiên cứu trước đây về cấu trúc vốn  Chương 3 : Phương pháp nghiên cứu  Chương 4: Nội dung và các kết quả nghiên cứu  Chương 5: Kết luận
6 CHƢƠNG 2: TỔNG QUAN CÁC KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU TRƢỚC ĐÂY VỀ CẤU TRÚC VỐN Trong chương này tác giả sẽ giới thiệu lý thuyết cấu trúc vốn và quyết định cấu trúc vốn doanh nghiệp Tác giả sẽ trình bày các lý thuyết khác nhau về cấu trúc vốn như Lý thuyết của Modigliani và Miller, Lý thuyết đánh đổi, Lý thuyết về bất cân xứng thông tin và chi phí đại diện và một số lý thuyết mới phát triển về cấu trúc vốn Phần này tác giả cũng trình bày các nghiên cứu thực nghiệm về cấu trúc vốn trên thế giới và Việt Nam trước đây 2.1 Lý thuyết đánh đổi ( Trade off theory) Lý thuyết đánh đổi cấu trúc vốn được xây dựng dựa trên ý tưởng là một doanh nghiệp sẽ lựa chọn bao nhiêu nợ và bao nhiêu vốn để sử dụng sao cho có sự cân bằng giữa chi phí và lợi ích nhận được Lý thuyết phát biểu: Sử dụng nợ doanh nghiệp sẽ có lợi ích từ tấm chắn thuế cho doanh nghiệp và cổ đông tuy nhiên kèm theo là chi phí kiệt quệ bao gồm chi phí phá sản và chi phí tài chính khác như điều khoản thanh toán bất lợi, áp lực từ cổ đông…Lý thuyết cũng chỉ ra lợi ích biên từ sử dụng nợ sẽ giảm dần và chi phí biên sử dụng nợ tăng dần khi gia tăng sử dụng nợ Vì vậy một doanh nghiệp muốn tối ưu hóa giá trị sẽ lựa chọn cấu trúc vốn tối ưu dựa trên lựa chọn sử dụng bao nhiêu nợ và vốn cho nhu cầu tài chính của doanh nghiệp. Nghiên cứu thực nghiệm liên quan đến lý thuyết đánh đổi đã được đặt ra và nghiên cứu thường xuyên Một số nghiên cứu tiêu biểu như: nghiên cứu của Frank và Goyal (2003) tranh luận rằng tiết kiệm thuế thì mang lại lợi ích lớn hơn trong khi chi phí phá sản thì tiềm năng và nhỏ hơn Vì vậy các doanh nghiệp nên gia tăng đòn bẩy hơn trong nguồn vốn hoạt động Weclch (2002) chỉ ra rằng
7 doanh nghiệp không nên cố gắng để tạo ra ảnh hưởng đến giá cổ phiếu vì doanh nghiệp nên dựa trên cơ sở lý thuyết đánh đổi và vì sự thay đổi trong giá tài sản chủ yếu từ những biến thiên trong cấu trúc vốn của doanh nghiệp Lý thuyết đánh đổi được các nhà nghiên cứu mở rộng phạm vi nghiên cứu như: Titmans và Wessels (1988) tìm thấy mối tương quan âm có ý nghĩa giữa lợi nhuận và tỷ số nợ Titman và Wessels (1988) không tìm thấy mối quan hệ giữa tỷ số nợ và tăng trưởng của doanh nghiệp, tấm chắn thuế, độ biến động hoặc mối tương quan với giá trị tài sản 2.2 Bất cân xứng thông tin Những nhà quản lý doanh nghiệp và những người bên trong doanh nghiệp được xem và thực tế sở hữu nhiều thông tin riêng về nguồn thu nhập hoặc cơ hội đầu tư của doanh nghiệp Có nhiều hướng tiếp cận khác nhau về cấu trúc vốn của doanh nghiệp trong trường hợp bất cân xứng thông tin. Nhánh đầu tiên của Lý thuyết bất cân xứng thông tin nghiên cứu theo hướng thiết kế một cấu trúc vốn để hạn chế sự không hiệu quả trong quyết định đầu tư của doanh nghiệp trong tình trạng bất cân xứng thông tin, tiêu biểu là nghiên cứu của Myers và Majluf (1984) và Myers (1984) Nhánh thứ hai nghiên cứu theo hướng cho rằng việc lựa chọn cấu trúc vốn của doanh nghiệp là dấu hiệu đối với những người bên ngoài về thông tin của người bên trong đang sở hữu, ngoài ra còn có nhiều hướng tiếp cận khác nhau trong đó tiêu biểu là lý thuyết trật tự phân hạng. 2.2.1 Lý thuyết trật tự phân hạng Myers và Majuf ( 1984) trình bày là nếu nhà đầu tư có ít thông tin hơn những người bên trong doanh nghiệp về giá trị tài sản, nhà đầu tư sẽ định giá cổ phần thấp hơn, vì vậy giá trị của doanh nghiệp có thể sẽ bị định giá sai bởi thị trường Đầu tư dưới mức ( Underinvesment) có thể tránh được nếu doanh nghiệp
8 có thể tài trợ vốn bằng cách phát hành cổ phần và cổ phần này không bị định giá thấp bởi thị trường Myers (1984) phát biểu doanh nghiệp ưu tiên sử dụng vốn hơn nợ trong trường hợp bất cân xứng thông tin hơn Nội dung chính của lý thuyết trật tự phân hạng là doanh nghiệp sẽ duy trì một thứ tự ưu tiên trong sử dụng các nguồn tài chính tài trợ cho hoạt động của doanh nghiệp, doanh nghiệp ưu tiên sử dụng nguồn tài chính bên trong hơn là bên ngoài và nếu cần phải tài trợ vốn từ nguồn tài chính bên ngoài, doanh nghiệp ưu tiên sử dụng nợ hơn phát tăng thêm cổ phần Lý thuyết trật tự phân hạng cố gắng để làm giảm chi phí của bất cân xứng thông tin vì vậy nợ nội bộ được sử dụng đầu tiên, sau đó sử dụng nợ phát hành ra bên ngoài, sau khi không thể phát hành thêm nợ bên ngoài thì mới đến phát hành cổ phần Vì vậy những loại vốn và nợ nào doanh nghiệp sử dụng sẽ tạo ra dấu hiệu cho các nhà đầu tư bên ngoài doanh nghiệp Lý thuyết trật tự phân hạng được phổ biến rộng rãi bởi Myers (1984), khi Myes tranh luận rằng doanh nghiệp sẽ không ưu tiên phát hành thêm cổ phần để tăng vốn bởi vì khi nhà quản lý (Những người biết được nhiều thông tin về tình trạng thực doanh nghiệp hơn là những nhà đầu tư bên ngoài) phát hành vốn mới, nhà đầu tư tin rằng nhà quản lý nghĩ rằng cổ phần của doanh nghiệp đang được định cao giá vì vậy họ phát hành thêm cổ phần để hưởng lợi. Kết quả là nhà đầu tư sẽ trả giá thấp hơn cho cổ phần mới phát hành, vì vậy thông báo phát hành mới cổ phần sẽ tạo ra tác động ngược đến giá cổ phần và làm giảm giá cổ phần của doanh nghiệp hơn so với phát hành các cổ phần có cùng mức rủi ro. Đã có nhiều nghiên cứu thực nghiệm về lý thuyết Trật tự phân hạng như: Myers và Majluf (1984) là nợ tư nhân sẽ yêu cầu nhiều thông tin hơn về doanh nghiệp hơn là nợ phát hành rộng rãi Myers cho rằng doanh nghiệp sử dụng lý thuyết Trật tự phân hạng trong quyết định tài chính của họ là những doanh nghiệp với một thiếu hụt tài chính (Chi trả cổ tức, cổ phần, chi tiêu vốn ròng,
9 thay đổi ròng vốn lưu động và dòng tiền hoạt động sau thuế và lãi) thông thường họ thích phát hành nợ hơn Những nghiên cứu thực nghiệm của Lý thuyết trật tự phân hạng chưa thể chứng minh lý thuyết được ưu tiên sử dụng trong quyết định cấu trúc vốn của doanh nghiệp tuy nhiên đã có một vài nhà nghiên cứu đã đưa ra những kết luận tốt cho quyết định cấu trúc vốn dựa trên Lý thuyết trật tự phân hạng Fama và French (2002) nhận thấy rằng trong dữ liệu nghiên cứu của mình có nhiều dữ liệu giải thích theo Lý thuyết trật tự phân hạng tốt hơn được giải thích bởi Lý thuyết đánh đổi Frank và Goyal (2000) cho rằng Lý thuyết trật tự phân hạng thì phù hợp và nên được sử dụng bởi những doanh nghiệp nhỏ, những doanh nghiệp có vấn đề bất cân xứng thông tin là vấn đề nghiêm trọng 2.3 Lý thuyết chi phí đại diện Những nhà quản lý doanh nghiệp là đại diện cho cổ đông Sự phân biệt giữa quản lý và sở hữu trong doanh nghiệp là nguyên nhân tạo ra vấn đề chi phí đại diện ởi vì nhà quản lý và cổ đông mỗi bên đều hướng đến hoạt động để đạt được lợi ích riêng của mình. Nhà quản lý có thể thực hiện quyết định không dựa trên mục tiêu để tối đa hóa giá trị doanh nghiệp và giá trị cổ đông Lý thuyết chi phí đại diện phân tích dựa trên cơ sở những tranh chấp giữa cổ đông và quản lý doanh nghiệp Việc chi trả tiền mặt cho cổ đông tạo ra tranh chấp giữa cổ đông và nhà quản lý do chi trả tiền mặt cho cổ đông làm giảm quyền lực của nhà quản lý và tạo ra sự giám sát từ thị trường vốn, khi doanh nghiệp có nhiều vốn mới. Nhà quản lý được thưởng khi đưa doanh nghiệp đạt đến quy mô doanh nghiệp tối ưu Quyền lực của nhà quản lý gia tăng cùng với gia tăng của những nguồn lực doanh nghiệp mà nhà quản lý đó quản lý, nó cũng đi liền với những khoản phúc lợi mà họ nhận được từ tăng trưởng doanh thu.
10 2.4 Nghiên cứu Lý thuyết cấu trúc vốn trên phạm vi khu vực và nhóm các quốc gia. Trong phần này sẽ thảo luận lại tổng quát các nghiên cứu thực nghiệm gần đây về lý thuyết cấu trúc vốn trên phạm vi khu vực và một nhóm các quốc gia tương đồng 2.4.1 Cấu trúc vốn trên thế giới: Vai trò của doanh nghiệp và quốc gia riêng biệt lên cấu trúc vốn của doanh nghiệp:nghiên cứu của Dejong (2008). Nghiên cứu của Dejong (2008) là nghiên cứu phân tích những nhân tố quan trọng của các doanh nghiệp riêng biệt và quốc gia riêng biệt trong lựa chọn đòn bẩy của doanh nghiệp từ 42 quốc gia trên thế giới trong giai đoạn từ 1997-2001. Nghiên cứu này có hai kết quả mới Thứ nhất là họ tìm thấy quyết định cấu trúc vốn ở các doanh nghiệp riêng biệt khác nhau giữa các quốc gia, trong khi những nghiên cứu trước đây chỉ giả thuyết là ảnh hưởng bằng nhau giữa các quốc gia trong những quyết định cấu trúc vốn Thứ hai mặc dù họ đồng tình rằng thông thường thì những nhân tố riêng biệt quốc gia có ảnh hưởng trực tiếp đến cấu trúc vốn của các doanh nghiệp, họ cũng chỉ ra là không có một ảnh hưởng trực tiếp nào, bởi vì những nhân tố riêng biệt quốc gia có ảnh hưởng đến vài trò của những nhân tố riêng biệt doanh nghiệp đến quyết định cấu trúc vốn Những nhân tố riêng biệt doanh nghiệp ảnh hưởng đến đòn bẩy của doanh nghiệp được tác giả bài nghiên cứu lựa chọn là Quy mô doanh nghiệp, Tài sản hữu hình, Lợi nhuận, Cơ hội tăng trưởng ên cạnh đó tác giả cũng lựa chọn một số lượng lớn các biến đại diện cho nhân tố riêng biệt quốc gia như Hệ thống luật pháp, Bảo vệ quyền sở hữu của cổ đông, Trái chủ, Hệ thống thị trường tài chính, Mức độ phát triển của thị trường trái phiếu/cổ phiếu và Tốc độ tăng trưởng của quốc gia ( GDP) Tỷ lệ đòn bẩy giữa giá trị sổ sách của nợ dài hạn trên giá trị thị
11 trường của tổng tài sản được sử dụng như đại diện cho cấu trúc vốn của doanh nghiệp Kỹ thuật hồi quy ình phương bé nhất hai giai đoạn được sử dụng trong nghiên cứu 2.4.2 Quyết định cấu trúc doanh nghiệp: Bằng chứng từ khu vực Châu Á Thái bình dƣơng: nghiên cứu của Deesomsak (2004). Nghiên cứu này thực hiện nghiên cứu quyết định cấu trúc vốn của doanh nghiệp hoạt động tại bốn quốc gia Thái lan, Malaysia, Singapore và Úc trong khu vực Châu Á Thái Bình Dương với những khác biệt về luật pháp, môi trường tài chính và tổ chức tài chính Kết quả nghiên cứu đề xuất quyết định cấu trúc vốn của doanh nghiệp bị ảnh hưởng bởi môi trường doanh nghiệp hoạt động và những yếu tố riêng biệt của doanh nghiệp. Khủng hoảng tài chính năm 1997 cũng cho thấy đã có những ảnh hưởng có ý nghĩa khác nhau đến quyết định cấu trúc vốn của doanh nghiệp tại các vùng khác nhau Tỷ số đòn bẩy được sử dụng trong nghiên cứu là tỷ số tổng nợ trên tổng tài sản Các nhân tố ảnh hưởng đến quyết định cấu trúc vốn doanh nghiệp được tác giả lựa chọn là Tài sản hữu hình, Lợi nhuận, Quy mô doanh nghiệp, Cơ hội tăng trưởng, Giá trị lá chắn thuế, Thanh khoản, iến động thu nhập và Thay đổi giá Những nhân tố riêng biệt quốc gia được lựa chọn: Mức độ hoạt động của thị trường chứng khoán, Mức lãi suất, ảo vệ quyền của chủ nợ, Sở hữu nhà nước, và iến giả quốc gia Bài nghiên cứu sử dụng phương pháp hồi quy bảng dữ liệu cố định và bình phương bé nhất để phân tích mối quan hệ giữa các biến với đòn bẩy 2.4.3 Quyết định cấu trúc vốn bằng chứng từ các quốc gia G7: nghiên cứu của Aggarwal và Jamdee (2003). Nghiên cứu này thực hiện dựa trên nghiên cứu của Rajan và Zingales (1995) về quyết định cấu trúc vốn trên khía cạnh quốc tế Nghiên cứu này sử