Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Chất lượng cho vay tiêu dùng tại Ngân hàng Thương mại Cổ phần Việt Nam Thịnh Vượng – Trung tâm cho vay tiêu dùng miền Bắc

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:81

Thêm vào BST

Báo xấu

29
lượt xem 8
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu nghiên cứu đề tài "Chất lượng cho vay tiêu dùng tại Ngân hàng Thương mại Cổ phần Việt Nam Thịnh Vượng – Trung tâm cho vay tiêu dùng miền Bắc" là phân tích, đánh giá thực trạng chất lượng cho vay tiêu dùng tại Trung tâm cho vay tiêu dùng miền Bắc - VPBank. Đề xuất một số giải pháp kiến nghị nhằm nâng cao chất lượng cho vay tiêu dùng tại Trung tâm cho vay tiêu dùng miền Bắc - VPBank trong thời gian tới.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Chất lượng cho vay tiêu dùng tại Ngân hàng Thương mại Cổ phần Việt Nam Thịnh Vượng – Trung tâm cho vay tiêu dùng miền Bắc

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƢỜNG ĐẠI HỌC THƢƠNG MẠI ---------------------------- LÊ THỊ NHUNG CHẤT LƢỢNG CHO VAY TIÊU DÙNG TẠI NGÂN HÀNGTHƢƠNG MẠI CỔ PHẦN VIỆT NAM THỊNH VƢỢNG TRUNG TÂM CHO VAY TIÊU DÙNG MIỀN BẮC. LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ HÀ NỘI, NĂM 2021
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƢỜNG ĐẠI HỌC THƢƠNG MẠI ---------------------------- LÊ THỊ NHUNG CHẤT LƢỢNG CHO VAY TIÊU DÙNG TẠI NGÂN HÀNGTHƢƠNG MẠI CỔ PHẦN VIỆT NAM THỊNH VƢỢNG TRUNG TÂM CHO VAY TIÊU DÙNG MIỀN BẮC. CHUYÊN NGÀNH : TÀI CHÍNH NGÂN HÀNG MÃ SỐ : 8340201 LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS,TS. LÊ THANH TÂM HÀ NỘI, NĂM 2021
i LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan luận văn này là công trình nghiên cứu khoa học của cá nhân tôi. Các số liệu, tài liệu trong luận văn là trung thực có nguồn gốc rõ ràng. Các kết quả của luận văn chưa từng được công bố trong bất cứ công trình nào khác. Tác giả luận văn Lê Thị Nhung
ii LỜI CẢM ƠN Tác giả xin chân thành cảm ơn Ban giám hiệu, thầy cô giáo Khoa Sau Đại học, Khoa Tài chính - Ngân hàng trường Đại học Thương mại đã tạo mọi điều kiện tốt nhất để tác giả học tập, nghiên cứu trong suốt thời gian qua. Tác giả xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến cán bộ hướng dẫn khoa học PGS.TS. Lê Thanh Tâm đã tận tình giúp đỡ, chỉ bảo tác giả hoàn thành luận văn. Tác giả xin gửi lời cảm ơn chân thành đến ban lãnh đạo Trung tâm cho vay tiêu dùng miền Bắc - Ngân hàng TMCP Việt Nam Thịnh Vượng đã tạo điều kiện, hỗ trợ cho tác giả trong quá trình nghiên cứu luận văn. Tác giả xin cảm ơn gia đình, đồng nghiệp, bạn bè đã tạo mọi điều kiện và luôn động viên tác giả trong quá trình hoàn thành luận văn. Xin chân thành cảm ơn! Tác giả luận văn Lê Thị Nhung
iii MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN ...................................................................................................... i LỜI CẢM ƠN ........................................................................................................... ii MỤC LỤC ................................................................................................................ iii DANH MỤC BẢNG BIỂU, HÌNH ........................................................................ vi DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT................................................................................. vii LỜI MỞ ĐẦU ............................................................................................................1 1. Tính cấp thiết của đề tài .......................................................................................1 2. Tổng quan nghiên cứu ..........................................................................................2 3. Mục tiêu nghiên cứu..............................................................................................3 4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu ........................................................................3 5. Phƣơng pháp nghiên cứu......................................................................................4 6. Cấu trúc của luận văn ...........................................................................................4 CHƢƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CHẤT LƢỢNG CHO VAY TIÊU DÙNG CÁ NHÂN KHÔNG TÀI SẢN BẢO ĐẢM CỦA NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI ..........................................................................................................................5 1.1 Những vấn đề chung về cho vay tiêu dùng cá nhân không tài sản bảo đảm của ngân hàng thƣơng mại .......................................................................................5 1.1.1. Khái niệm cho vay và cho vay tiêu dùng cá nhân không tài sản bảo đảm của ngân hàng thương mại........................................................................................5 1.1.2. Đặc điểm của cho vay tiêu dùng không tài sản bảo đảm của ngân hàng thương mại. ..............................................................................................................11 1.1.3. Vai trò của cho vay tiêu dùng cá nhân không tài sản bảo đảm của ngân hàng thương mại. .....................................................................................................14 1.2. Chất lƣợng cho vay tiêu dùng cá nhân không tài sản bảo đảm của ngân hàng thƣơng mại......................................................................................................16 1.2.1. Khái niệm chất lượng cho vay và chất lượng cho vay tiêu dùng cá nhân không tài sản bảo đảm của ngân hàng thương mại. ..............................................16
iv 1.2.2. Tầm quan trọng của nâng cao chất lượng cho vay tiêu dùng cá nhân không tài sản bảo đảm của ngân hàng thương mại. .........................................................17 1.2.3. Các chỉ tiêu đánh giá chất lượng cho vay tiêu dùng cá nhân không tài sản bảo đảm của ngân hàng thương mại ......................................................................18 1.3. Các nhân tố ảnh hƣởng đến chất lƣợng cho vay tiêu dùng cá nhân không tài sản bảo đảm tại ngân hàng thƣơng mại ..........................................................21 1.3.1 Các nhân tố bên trong ngân hàng ..................................................................21 1.3.2. Các nhân tố bên ngoài ngân hàng ................................................................24 CHƢƠNG 2: THỰC TRẠNG CHO VAY TIÊU DÙNG CÁ NHÂN KHÔNG TÀI SẢN BẢO ĐẢM TẠI TRUNG TÂM CHO VAY TIÊU DÙNG MIỀN BẮC - VPBANK................................................................................................................27 2.1. Tổng quan về Ngân hàng thƣơng mại cổ phần Việt Nam Thịnh Vƣợng VPBank- Trung tâm cho vay tiêu dùng Miền Bắc ...............................................27 2.1.1 Quá trình hình thành và phát triển của Ngân hàng thương mại cổ phần Việt Nam Thịnh Vượng VPBank - Trung tâm cho vay tiêu dùng Miền Bắc. .......27 2.1.2. Chức năng,nhiệm vụ cơ bản của Trung tâm cho vay tiêu dùng miền Bắc 28 2.1.3. Mô hình tổ chức của của Trung tâm cho vay tiêu dùng miền Bắc .............29 2.1.4. Các nguồn lực của Trung tâm cho vay tiêu dùng miền Bắc........................31 2.2. Thực trạng chất lƣợng cho vay tiêu dùng cá nhân không tài sản bảo đảm tại Trung tâm cho vay tiêu dùng Miền Bắc - VPBank giai đoạn 2017 - 2019 ...37 2.2.1. Sản phẩm và quy trình cho vay tiêu dùng cá nhân không tài sản bảo đảm tại Trung tâm cho vay tiêu dùng Miền Bắc - VPBank ...........................................37 2.2.2. Phân tích thực trạng chất lượng cho vay tiêu dùng cá nhân không tài sản bảo đảm tại Trung tâm cho vay tiêu dùng Miền Bắc -VPBank giai đoạn 2017 - 2019 ........................................................................................................................42 2.3. Đánh giá thực trạng chất lƣợng cho vay tiêu dùng cá nhân không tài sản bảo đảm tại Trung tâm cho vay tiêu dùng Miền Bắc - VPBank.........................52 2.3.1. Những kết quả đạt được ................................................................................52 2.3.2 . Hạn chế ........................................................................................................53
v 2.3.3. Nguyên nhân của hạn chế .............................................................................54 CHƢƠNG 3: GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƢỢNG CHO VAY TIÊU DÙNG CÁ NHÂN KHÔNG TÀI SẢN BẢO ĐẢM TẠI TRUNG TÂM CHO VAY TIÊU DÙNG MIỀN BẮC - VPBANK .........................................................58 3.1. Định hƣớng hoạt động cho vay tiêu dùng cá nhân không tài sản bảo đảm tại Trung tâm cho vay tiêu dùng miền Bắc – VPBank. .......................................58 3.1.1. Định hướng kinh doanh cho vay tiêu dùng cá nhân không tài sản bảo đảm tại Trung tâm cho vay tiêu dùng miền Bắc – VPBank. ..........................................58 3.1.2. Định hướng nâng cao chất lượng cho vay tiêu dùng cá nhân không tài sản bảo đảm tại Trung tâm cho vay tiêu dùng miền Bắc – VPBank. ........................59 3.2. Một số giải pháp nhằm nâng cao chất lƣợng cho vay tiêu dùng cá nhân không tài sản bảo đảm tại Trung tâm cho vay tiêu dùng miền Bắc – VPBank.60 3.2.1. Nâng cao chất lượng thẩm định khách hàng. ..............................................60 3.2.2. Tăng cường công tác đào tạo và nâng cao chất lượng nhân lực. ...............61 3.2.3. Cần quan tâm đầu tư đúng mức công tác nghiên cứu thị trường. ..............62 3.2.4. Tăng cường hoạt động truyền thông. ............................................................63 3.2.5 Tăng cường các biện pháp phòng ngừa rủi ro tín dụng ...............................64 3.3. Kiến nghị ..........................................................................................................64 3.3.1. Kiến nghị đối với Ngân hàng nhà nước ........................................................64 3.3.2. Kiến nghị đối với VPBank .............................................................................66 KẾT LUẬN ..............................................................................................................68 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
vi DANH MỤC BẢNG BIỂU, HÌNH DANH MỤC BẢNG Bảng 2.1: Tổng hợp tình lao động của Trung tâm cho vay tiêu dùng miền Bắc giai đoạn 2017-2019 .......................................................................................................................................................... 32 Bảng 2.2: Bảng cân đối kế toán rút gọn của Trung tâm cho vay tiêu dùng miền Bắc giai đoạn 2017- 2019.................................................................................................................................................. 34 Bảng 2.3: Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh rút gọn giai đoạn 2017-2019.............................. 36 Bảng 2.4: Bảng tổng hợp khách hàng sử dụng sản phẩm cho vay tiêu dùng không TSĐB tại TTCVTDMB-VPBank trong giai đoạn 2017-2019 ......................................................................... 43 Bảng 2.5: Biến động dư nợ vay tiêu dùng cá nhân không có tài sản bảo đảm tại Trung tâm cho vay tiêu dùng Miền Bắc - VPBank giai đoạn 2017-2019 ....................................................................... 45 Bảng 2.6: Dư nợ vay tiêu dùng cá nhân không có tài sản đảm theo thời gian ................................. 47 Bảng 2.7: Thu nhập lãi cận biên của cho vay tiêu dùng cá nhân không TSĐB tại TTCVTDMB - VPBank giai đoạn 2017-2019 .......................................................................................................... 48 Bảng 2.8: Nợ quá hạn cho vay tiêu dùng cá nhân không TSĐB 2017 - 2019 ................................. 49 Bảng 2.9: Nợ xấu cho vay tiêu dùng cá nhân không tài sản bảo đảm giai đoạn 2017 - 2019 .......... 50 DANH MỤC BIỂU Biểu đồ 2.1: Biến động số lượng lao động của Trung tâm 2017-2019 ............................................ 32 Biểu đồ 2.2: Tỷ lệ nợ xấu/dư nợ vay tiêu dùng cá nhân không tài sản bảo đảm giai đoạn 2017-2019 .......................................................................................................................................................... 51 DANH MỤC HÌNH Hình 2.1: Sơ đồ tổ chức bộ máy của Trung tâm cho vay tiêu dùng miền Bắc ................................. 30 Hình 2.2: Quy trình thực hiện cho vay của Trung tâm cho vay tiêu dùng miền Bắc ....................... 40
vii DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT Từ viết tắt Nội dung NHNN Ngân hàng nhà nước NHTM Ngân hàng thương mại TMCP Thương mại cổ phần TSĐB Tài sản bảo đảm TTCVTDMB Trung tâm cho vay tiêu dùng Miền Bắc VPBANK Ngân hàng TMCP Việt Nam Thịnh Vựợng
1 LỜI MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Cho vay tiêu dùng là phân đoạn thị trường hấp dẫn mà các ngân hàng thương mại đặc biệt là các ngân hàng đang phát triển như Việt Nam quan tâm. Có ba lý do cơ bản hấp dẫn của thị trường này tỷ suất lợi nhuận cao, lượng khách hàng lớn và khả năng bán chéo. Trong những năm gần đây nền kinh tế Việt Nam liên tục tăng trưởng, chính sách pháp luật luôn thay đổi tích cực để phù hợp với nền kinh tế hội nhập, tình hình an ninh, chính trị là tiền đề cho các ngân hàng phát triển cho vay tiêu dùng cá nhân. VPBank là một trong số ít các ngân hàng đi đầu trong việc phát triển thị trường tiềm năng này với thế mạnh cho vay tiêu dùng cá nhân không tài sản bảo đảm. Năm 2014 VPBank quyết định thành lập Trung tâm cho vay tiêu dùng Miền Bắc với tiêu điểm tập trung phát triển mảng cho vay tiêu dùng cá nhân không tài sản bảo đảm. Trải qua 6 năm hoạt động, hiện nay Trung tâm cho vay tiêu dùng miền Bắc - Ngân hàng TMCP Việt Nam Thịnh Vượng (TTCVTDMB - VPBank) đã tạo ra được một số kết quả ấn tượng: giá trị dư nợ vay tăng cao, doanh thu mang lại không ngừng tăng lên, số lượng khách hàng và nhân sự ngày một mở rộng. Tuy nhiên bên cạnh những thành tựu đạt được hoạt động cho vay không tài sản bảo đảm vẫn chưa đạt như mong muốn như tỷ lệ nợ xấu, nợ chú ý cũng gia tăng và cần phải có phương pháp mạnh mẽ kiểm soát vấn đề này. Là một cán bộ ngân hàng đang công tác tại Trung tâm cho vay tiêu dùng miền Bắc – Ngân hàng TMCP Việt Nam Thịnh Vượng, với mong muốn nâng cao chất lượng cho vay tiêu dùng không TSĐB tại Trung tâm cho vay tiêu dùng miền Bắc tôi lựa chọn đề tài:“Chất lượng cho vay tiêu dùng tại Ngân hàng Thương mại Cổ phần Việt Nam Thịnh Vượng – Trung tâm cho vay
2 tiêu dùng miền Bắc” nhằm đưa ra một số giải pháp đẩy mạnh hoạt động cho vay an toàn và hiệu quả theo định hướng ngân hàng cũng như giúp cho con người tiệp cận nguồn vốn của ngân hàng từ đó góp phần phát triển nền kinh tế. 2. Tổng quan nghiên cứu Tín dụng ngân hàng nói chung, chất lượng tín dụng Ngân hàng nói riêng là vấn đề thu hút sự quan tâm nghiên cứu của các nhà nghiên cứu cũng như các chuyên gia Ngân hàng. Nhiều công trình khoa học liên quan đến đề tài đã được công bố như: Tác giả Nguyễn Trọng Chính có công trình “Xây dựng chiến lược cạnh tranh cho sản phẩm tín dụng Bán lẻ tại BIDV Hà Tĩnh”, bài luận văn đã trình bày lý luận chung về sản phẩm tín dụng bán lẻ của NHTM; nêu lên thực trạng tín dụng bán lẻ tại BIDV Hà Tĩnh và đề xuất các giải pháp nâng cao khả năng cạnh tranh của sản phẩm bán lẻ tại BIDV Hà Tĩnh. Luận văn của tác giả Nguyễn Hồng Yến (2016) “Tăng cường dịch vụ cho vay khách hàng cá nhân tại ngân hàng Việt Nam Thịnh Vượng”, bản luận văn nói lên chiến lược kinh doanh và đưa ra các giải pháp nhằm thực hiện chiến lược kinh doanh của Vpbank. Luận văn của tác giả Lưu Thùy Linh (2015) “ Nâng cao chất lượng cho vay khách hàng cá nhân tại Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam – Chi nhánh Đống Đa” đã cho ta một cái nhìn tương đối về vấn đề nâng cao chất lượng của một chi nhánh trong hệ thống Vietinbank. Ngoài ra các kiến thức trang bị trên sổ tay tín dụng của Vpbank và trên trang Web nội bộ của Vpbank đã cung cấp kiến thức về các hoạt động của NHTM nói chung và của Vpbank nói riêng. Tuy nhiên chưa có công trình nghiên cứu nào nghiên cứu về việc nâng cao chất lượng cho vay đối với KHCN tại Trung tâm cho vay tiêu dùng miền Bắc - Vpbank. Chính vì vậy tác giả đã mạnh dạn chọn nghiên cứu đề tài “Chất
3 lượng cho vay tiêu dùng tại Ngân hàng thương mại cổ phần Việt Nam Thịnh Vượng - Trung tâm cho vay tiêu dùng miền Bắc. Với mong muốn có thêm cái nhìn cụ thể về vấn đề nâng cao chất lượng tín dụng tại Vpbank Trung tâm cho vay tiêu dùng miền Bắc và đưa ra các giải pháp cụ thể có thể áp dụng được tại Trung tâm cho vay tiêu dùng miền Bắc - Vpbank và rộng hơn là các ngân hàng TMCP khác trong lĩnh vực cho vay tiêu dùng. 3. Mục tiêu nghiên cứu a. Mục tiêu chung Phân tích, đánh giá chất lượng cho vay tiêu tại TTCVTDMB - VPBank. b. Mục tiêu cụ thể - Hệ thống hóa các vấn đề lý luận cơ bản về chất lượng cho vay tiêu dùng tại TTCVTDMB - VPBank. - Phân tích, đánh giá thực trạng chất lượng cho vay tiêu dùng tại TTCVTDMB - VPBank. - Đề xuất một số giải pháp kiến nghị nhằm nâng cao chất lượng cho vay tiêu dùng tại TTCVTDMB - VPBank trong thời gian tới. 4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu 4.1. Đối tượng nghiên cứu Những vấn đề lý luận và thực tiễn về chất lượng trong cho vay tiêu dùng tại TTCVTDMB - VPBank 4.2. Phạm vi nghiên cứu + Phạm vi nội dung và không gian:chất lượng cho vay tiêu tại Trung TTCVTDMB - VPBank trên quan điểm của ngân hàng VPBank. Do tại Trung tâm cho vay tiêu dùng miền Bắc chỉ chuyên sản phẩm cho vay tiêu dùng cá nhân không tài sản bảo đảm, trong phạm vi của bài tôi chú trọng phân tích sâu hơn vào mảng cho vay tiêu dùng cá nhân không tài sản bảo đảm tại TTCVTDMB - Vpbank.
4 + Phạm vi thời gian: 2017 - 2019. 5. Phƣơng pháp nghiên cứu 5.1. Phương pháp Đề tài nghiên cứu khoa học sử dụng các phương pháp nghiên cứu phổ biến như: thu thập và phân tích dữ liệu thứ cấp, nghiên cứu tài liệu, tổng hợp, hệ thống hóa, phương pháp phân tích thống kê mô tả, so sánh qua các năm và sự biến động của từng chỉ tiêu nghiên cứu. 5.2. Dữ liệu thu thập Thu thập thông tin số liệu thứ cấp được thu thập từ các báo cáo thường niên, các báo cáo tổng kết hoạt động kinh doanh TTCVTDMB – VPBank giai đoạn 2017 - 2019. Tổng hợp các thông tin và số liệu liên quan đến vấn đề nghiên cứu từ các sách tham khảo, tạp chí, báo điện tử, các quy định liên quan đến chất lượng trong cho vay tiêu dùng khách hàng cá nhân tại TTCVTDMB - VPBank. 6. Cấu trúc của luận văn Ngoài phần mở đầu và kết luận, luận văn gồm có 3 chương: CHƢƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CHẤT LƢỢNG CHO VAY TIÊU DÙNG CÁ NHÂN KHÔNG TÀI SẢN BẢO ĐẢM CỦA NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI CHƢƠNG 2: THỰC TRẠNG CHẤT LƢỢNG CHO VAY TIÊU DÙNG CÁ NHÂN KHÔNG TSĐB TẠI TRUNG TÂM CHO VAY TIÊU DÙNG MIỀN BẮC - VPBANK CHƢƠNG 3: GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƢỢNG CHO VAY TIÊU DÙNG CÁ NHÂN KHÔNG TSĐB TRUNG TÂM CHO VAY TIÊU DÙNG MIỀN BẮC - VPBANK
5 CHƢƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CHẤT LƢỢNG CHO VAY TIÊU DÙNG CÁ NHÂN KHÔNG TÀI SẢN BẢO ĐẢM CỦA NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI 1.1 Những vấn đề chung về cho vay tiêu dùng cá nhân không tài sản bảo đảm của ngân hàng thƣơng mại 1.1.1. Khái niệm cho vay và cho vay tiêu dùng cá nhân không tài sản bảo đảm của ngân hàng thương mại 1.1.1.2 Khái niệm hoạt động cho vay Theo mục 2- điều 3 – quyết định 1627/2001/QD-NHNN về quy chế cho vay các Tổ chức Tín dụng với khách hàng, có định nghĩa rằng: “ Cho vay là một hình thức cấp tín dụng, theo đó tổ chức tín dụng giao cho khách hàng một khoản tiền để sử dụng vào mục đích và thời hạn nhất định theo thỏa thuận với nguyên tắc hoàn trả cả gốc và lãi. Cho vay là hoạt động truyền thống và quan trọng nhất đối với các ngân hàng thương mại. Cho vay là hoạt động chiếm tỉ trọng lớn nhất trong tổng tài sản, tạo thu nhập lãi lớn nhất và là hoạt động kinh doanh rủi ro nhất của ngân hàng. Khách hàng vay vốn của ngân hàng thương mại cổ phần có thể là các cá nhân, hộ gia đình, tổ chức kinh tế và doanh nghiệp, trong đó cá nhân và hộ gia đình là bộ phận ngày càng đóng góp vai trò quan trọng trong hoạt động cho vay của các ngân hàng thương mại cổ phần. Các cá nhân và hộ gia đình vay của NHTMCP để phục vụ cho nhu cầu tiêu dùng hoặc phục vụ cho mục đích đầu tư, sản xuất kinh doanh của mình. Có thể thấy rằng, cho vay là chức năng kinh tế hàng đầu của các Ngân hàng – để tài trợ cho chi tiêu của các doanh nghiệp, cá nhân và các cơ quan chính phủ. Hoạt động cho vay của Ngân hàng có mối quan hệ mật thiết với
6 tình hình phát triển kinh tế tại khu vực Ngân hàng phục vụ, bởi vì cho vay thúc đẩy sự tăng trưởng của các doanh nghiệp, tạo ra sức sống cho nền kinh tế. Hơn nữa thông qua các khoản cho vay của Ngân hàng, thị trường sẽ có thêm thông tin về chất lượng tín dụng của từng khách hàng và nhờ đó giúp cho họ có khả năng nhận thêm các khoản tín dụng mới từ những nguồn khác với chi phí thấp hơn. Cho vay là hoạt động chủ yếu đem lại nguồn thu cho ngân hàng thương mại. Bên cạnh lợi ích có được, cho vay cũng chứa đựng nhiều rủi ro cho ngân hàng nếu không được kiểm soát. Do đó, mỗi ngân hàng đều đặt ra những quy chế, quy định, quy trình tối ưu cho việc thực hiện hoạt động vay. Theo Phan Thị Cúc (2018):’’Cho vay là quan hệ chuyển nhượng quyền sử dụng vốn và tài sản từ ngân hàng cho khách hàng trong một khoảng thời gian nhất định với một khoản chi phí nhất định’’ Theo Luật các tổ chức tín dụng (Quốc hội 2010): “Cho vay là hình thức cấp tín dụng, theo đó bên cho vay giao hoặc cam kết giao cho khách hàng một khoản tiền để sử dụng vào mục đích xác định trong một thời gian nhất định theo thỏa thuận với nguyên tắc có hoàn trả cả gốc và lãi”. Dựa vào những quan điểm trên, cho vay của ngân hàng thƣơng mại là hình thức cấp tín dụng, theo đó bên cho vay giao hoặc cam kết giao cho khách hàng một khoản tiền để sử dụng vào mục đích xác định trong một thời gian nhất định theo thỏa thuận với nguyên tắc có hoàn trả cả gốc và lãi 1.1.1.2. Khái niệm cho vay tiêu dùng cá nhân Có rất nhiều khái niệm khác nhau về cho vay tiêu dùng. Tuy nhiên hiện tại vẫn chưa có một khái niệm chung nào cho loại hình cho vay này Theo Hồ Diệu (2016): “Cho vay tiêu dùng là các khoản vay nhằm tài trợ cho nhu cầu chi tiêu của người tiêu dùng bao gồm cá nhân và hộ gia đình.
7 Đây là một nguồn tài chính quan trọng giúp những người này trang trải nhu cầu nhà ở, đồ dùng gia đình và xe cộ…” Theo Mai Văn Bạn (2009): “Cho vay tiêu dùng là loại cho vay nhằm đáp ứng nhu cầu tiêu dùng của các cá nhân và hộ gia đình” Theo một số tài liệu thu thập được thì khái niệm cho vay tiêu dùng còn được hiểu như sau: Theo Khuất Duy Tuấn (2005): “Cho vay tiêu dùng được hiểu là hình thức tài trợ cho mục đích chi tiêu của cá nhân, hộ gia đình. Các khoản cho vay tiêu dùng là nguồn tài chính quan trọng giúp người tiêu dùng có thể trang trải các nhu cầu trong cuộc sống như nhà ở, phương tiện đi lại, tiện nghi sinh hoạt, học tập, du lịch, y tế… trước khi họ có đủ khả năng về tài chính để hưởng thụ”. Đặc điểm của cho vay tiêu dùng như sau: Quy mô của từng hợp đồng vay thường nhỏ và số lượng các khoản vay lớn. Do vậy chi phí giao dịch bình quân cao (bao gồm những chi phí về thẩm định, các thủ tục cho vay, giám sát vốn vay) dẫn đến chi phí cho vay cao, lãi suất cho vay tiêu dùng thường cao. Nhu cầu cho vay tiêu dùng của khách hàng thuờng phụ thuộc vào chu kì kinh tế. Cho vay tiêu dùng phụ thuộc rất lớn vào sự phát triển của nền kinh tế. Khi nền kinh tế tăng trưởng làm thu nhập của người dân tăng lên, nhu cầu tiêu dùng cũng tăng theo, vì vậy số người đi vay để đáp ứng nhu cầu tiêu dùng cũng tăng theo. Ngược lại, khi nền kinh tế suy thoái, đầu tư giảm dẫn đến lạm phát và thất nghiệp tăng theo, nhu cầu tiêu dùng của người dân giảm dẫn đến nhu cầu vay tiêu dùng cũng giảm theo. Nhu cầu vay tiêu dùng của khách hàng thường ít co giãn với lãi suất. Bởi vì một khi đã đi vay để phục vụ cho mục đích tiêu dùng, khách hàng thường chỉ quan tâm đến việc làm sao nhu cầu tiêu dùng của họ được thoả mãn một cách tốt nhất mà không quan tâm lắm đến vấn đề lãi suất.
8 Nhu cầu vay tiêu dùng của khách hàng có quan hệ mật thiết tới thu nhập và trình độ văn hoá của họ. Nếu thu nhập của khách hàng cao, họ sẽ có xu hướng tăng tiêu dùng và ngược lại. Cũng như vậy, nếu trình độ học vấn cao, khách hàng sẽ hướng nhu cầu của họ đến những hàng hoá cao cấp, do vậy nhu cầu vay để tiêu dùng cũng tăng lên. Chất lượng thông tin mà khách hàng vay tiêu dùng cung cấp cho Ngân hàng thường không cao, nhất là những thông tin về tài chính. Nguồn thu nhập để trả nợ cho ngân hàng ở những khoản vay tiêu dùng thường là nguồn thu nhập cá nhân. Thông tin về thu nhập cá nhân là do khách hàng tự cung cấp cho ngân hàng nên độ chính xác thường không cao. Nguồn trả nợ cho ngân hàng thường không ổn định và phụ thuộc vào nhiều yếu tố như chu kì nền kinh tế, cơ cấu kinh tế, thu nhập của khách hàng, trình độ khách hàng, các sự cố bất thường của khách hàng, tư cách khách hàng. Nếu một trong những yếu tố kể trên có những biến động ngược lại với dự đoán của ngân hàng sẽ gây ra rủi ro cho hoạt động tín dụng tiêu dùng. Cơ cấu kinh tế thay đổi, có sự cố xảy ra cho khách hàng… đều tác động đến thu nhập của khách hàng - nguồn trả nợ chính cho Ngân hàng. Riêng về tư cách của khách hàng, nếu Ngân hàng không thẩm định kĩ dẫn đế đánh giá sai lầm về khách hàng, rủi ro mất vốn sẽ rất cao. Từ những đặc điểm trên của cho vay tiêu dùng, các Ngân hàng có thể căn cứ vào đó để đưa ra những chính sách, sản phẩm cho vay tiêu dùng phù hợp để thoả mãn tốt nhất nhu cầu của khách hàng. Từ những quan điểm trên, có thể khái quát khái niệm cho vay tiêu dùng cá nhân như sau: Cho vay tiêu dùng cá nhân là hình thức cấp tín dụng của ngân hàng cho khách hàng là cá nhân vay vốn để thực hiện các mục đích chi tiêu của mình trong cuộc sống cá nhân của họ.
9 1.1.1.3. Khái niệm cho vay tiêu dùng cá nhân không tài sản bảo đảm của ngân hàng thương mại. Từ trước tới nay chưa có một khái niệm cụ thể nào liên quan đến cho vay tiêu dùng cá nhân không TSĐB. Đây là một khái niệm mới mẻ và chưa được có một khái niệm thống nhất nào được ban hành. Cho vay tiêu dùng cá nhân có nhiều cách phân loại như theo mục đích vay vốn, theo phương thức hoàn trả, nguồn gốc trả nợ, và theo tài sản bảo đảm. Phân loại dựa vào mục đích vay vốn:  Vay tiêu dùng cư trú: Là những khoản vay tiêu dùng nhằm phục vụ các nhu cầu mua sắm, xây dựng, cải tạo nhà cửa của cá nhân hoặc hộ gia đình.  Vay tiêu dùng phi cư trú: Là những khoản vay tiêu dùng nhằm phục vụ các nhu cầu mua sắm như đồ dùng, giải trí, học tập, du lịch … Phân loại dựa vào phương thức hoàn trả:  Vay tiêu dùng trả góp: Người vay sẽ trả (gốc & lãi) cho ngân hàng nhiều lần theo kỳ hạn (tháng hoặc quý). Hình thức vay tiền trả góp hàng tháng này áp dụng đối với các khoản vay lớn hoặc thu nhập của người vay không đủ để thanh toán nợ trong một lần.  Vay tiêu dùng phi trả góp: Ngược lại với hình thức trả góp, người vay sẽ trả (gốc & lãi) một lần khi đến hạn cần thanh toàn. Hình thức này áp dụng cho các khoản vay nhỏ và thời hạn không dài.  Vay tiêu dùng tuần hoàn: Người vay được ngân hàng cho phép sử dụng thẻ tín dụng hoặc séc thấu chi trên tài khoản vãng lai. Ở hình thức này thời gian tín dụng được ngân hàng và người vay thỏa thuận căn cứ vào nhu cầu và thu nhập thực tế, người vay được ngân hàng cho phép trả nợ nhiều kì một cách tuần hoàn .
10 Phân loại dựa vào nguồn gốc khoản nợ:  Vay tiêu dùng gián tiếp: Ngân hàng mua các khoản nợ do các doanh nghiệp hoặc công ty bán lẽ đã bán chịu (hàng hóa, dịch vụ …) cho người tiêu dùng.  Vay tiêu dùng trực tiếp: Là hình thức cho vay tiêu dùng cá nhân mà ngân hàng trực tiếp trao đổi với khách hàng để tiền hành cho vay hoặc thu hồi nợ. Hiện nay, cho vay tiêu dùng cá nhân chủ yếu phân loại theo tài sản bảo đảm có 2 hình thức chính là có TSĐB và không có TSĐB. Tài sản bảo đảm (tài sản thế chấp) là tài sản của bên bảo đảm (bên đi vay) dùng làm cầm cố, thế chấp… thực hiện nghĩa vụ trả nợ vay cho bên đi vay. Tài sản bảo đảm đóng vai trò quan trọng trong một khoản vay, trở thành nguồn thu nợ khi bên đi vay không thực hiện đúng cam kết với ngân hàng và đối tác của họ.  Cho vay không có TSĐB là loại cho vay không có tài sản thế chấp, cầm cố hoặc bảo lãnh của bên thứ ba mà việc cho vay chỉ dựa vào uy tín của bản thân khách hàng vay.  Cho vay có TSĐB là loại cho vay dựa trên cơ sở các hình thức bảo đảm tiền vay như cầm cố, thế chấp, bảo lãnh cho bên thứ ba. Từ khái niệm về cho vay tiêu dùng cũng như tài sản bảo đảm có thể hiểu khái niệm về cho vay tiêu dùng không tài sản bảo đảm như sau: Cho vay tiêu dùng cá nhân không tài sản bảo đảm được hiểu là hình thức cho vay tiêu dùng không có tài sản thế chấp, cầm cố hoặc sự bảo lãnh của người thứ ba, mà việc cho vay chỉ dựa vào uy tín của bản thân khách hàng. Loại tín dụng này thường được cấp cho khách hàng có uy tín lớn, trung thực trong kinh doanh, có khả năng tài chính lành mạnh, thường xuyên làm ăn có lãi, ít xảy ra tình trạng nợ nần dây dưa, hoặc món vay
11 tương đối nhỏ so với quy mô vốn của người vay. Các khoản cho vay đối với các tổ chức tài chính lớn, các công ty lớn, hoặc những khoản cho vay trong thời gian ngắn mà ngân hàng có khả năng giám sát việc bán hàng...cũng có thể không cần tài sản bảo đảm. 1.1.2. Đặc điểm của cho vay tiêu dùng không tài sản bảo đảm của ngân hàng thương mại. - Quy mô khoảng vay nhỏ, số lượng khoảng vay lớn Mục đích vay tiêu dùng khách hàng cá nhân thường dùng để chi trả cho nhu cầu tiêu dùng cuộc sống như mua nhà, mua xe, mua sắm vật dụng cá nhân…So với hộ gia đình hay khách hàng doanh nghiệp thì khách hàng cá nhân là bộ phận riêng lẻ nên nguồn thu nhập phục vụ cho quá trình trả nợ không cao, hồ sơ cho vay ít bị ràng buộc về mặt pháp lý và hồ sơ nên ngân hàng cho vay không tài sản bảo đảm giành cho đối tượng này thấp hơn nhiều so với các đối tượng khác. Tuy nhiên khách hàng cá nhân lại là lực lượng đông đảo của xã hội. Khi có nhiều đối tượng khách hàng cá nhân cùng có nhu cầu vay vốn sẽ làm cho số lượng khoảng vay tăng lên rất nhiều so với mức tăng số lượng khách hàng khác. - Lãi suất cao. Cho vay tiêu dùng là một khoản đem lại lợi nhuận rất cao cho các Ngân hàng với lãi suất “cứng nhắc” tức nó đủ để bù đắp chi phí huy động vốn của Ngân hàng và có một khoản lãi cần thiết. Không như hầu hết các khoản cho vay kinh doanh, lãi suất cho vay thường biến động theo điều kiện thị trường. Như vậy với cho vay tiêu dùng Ngân hàng phải chịu rủi ro về lãi suất khi chi phí huy động vốn tăng lên. Tuy nhiên, các khoản vay này thường được định giá rất cao đến mức mà bản thân lãi suất vay vốn trên thị trường lẫn tỷ lệ