Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Chất lượng tín dụng tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam - Chi nhánh huyện Thạnh Phú, tỉnh Bến Tre

Chia sẻ: ViJiji ViJiji | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:83

Thêm vào BST

Báo xấu

26
lượt xem 11
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn được nghiên cứu với mục tiêu nhằm hệ thống cơ sở lý thuyết về chất lượng tín dụng tại các NHTM. Phân tích và đánh giá thực trạng chất lượng tín dụng tại Agribank huyện Thạnh Phú, Bến Tre. Đề xuất giải pháp nhằm nâng cao chất lượng tín dụng tại Agribank huyện Thạnh Phú, Bến Tre.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Chất lượng tín dụng tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam - Chi nhánh huyện Thạnh Phú, tỉnh Bến Tre

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ CÔNG NGHIỆP LONG AN ------------------------------- VÕ ĐỆ QUÝ CHẤT LƢỢNG TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN VIỆT NAM - CHI NHÁNH HUYỆN THẠNH PHÚ, TỈNH BẾN TRE LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ Chuyên ngành: Tài chính - Ngân hàng Mã số ngành: 8.34.02.01 Long An, tháng 05 năm 2020
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ CÔNG NGHIỆP LONG AN -------------------------------- VÕ ĐỆ QUÝ CHẤT LƢỢNG TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN VIỆT NAM - CHI NHÁNH HUYỆN THẠNH PHÚ, TỈNH BẾN TRE LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ Chuyên ngành: Tài chính - Ngân hàng Mã số ngành: 8.34.02.01 Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: TS. TRẦN THỊ KỲ Long An, tháng 05 năm 2020
i LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan rằng luận văn này là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu và kết quả trong luận văn là trung thực và chƣa đƣợc công bố trong các tạp chí khoa học và công trình nào khác. Các thông tin số liệu trong luận văn này đều có nguồn gốc và đƣợc ghi chú rõ ràng./. Học viên thực hiện luận văn Võ Đệ Quý
ii LỜI CẢM ƠN Trƣớc tiên, tác giả xin gửi lời cảm ơn chân thành đến tất cả quý Thầy (Cô) Trƣờng Đại học Kinh tế Công nghiệp Long An đã tận tình giảng dạy, truyền đạt những kiến thức quý báu cho em trong thời gian học tập tại Trƣờng theo chƣơng trình Cao học. Đặc biệt, em xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến Cô TS. Trần Thị Kỳ đã tận tình hƣớng dẫn, giúp đỡ, chỉ bảo cho em nhiều kinh nghiệm trong thời gian thực hiện đến lúc hoàn thành luận văn. Tôi cũng xin gửi lời cảm ơn chân thành đến Thầy Hồ Văn Tài (Phụ trách lớp) đã tạo điều kiện cho tôi hoàn thành luận văn này. Đồng thời, tôi cũng xin cảm ơn Ban Giám đốc, các anh chị đang công tác tại Agribank huyện Thạnh Phú, Bến Tre đã hết lòng hỗ trợ, cung cấp số liệu và đóng góp ý kiến quý báu giúp tôi hoàn thành luận văn. Sau cùng, tôi cảm ơn tất cả các giảng viên của Phòng SĐH&QHQT Trƣờng Đại học Kinh tế Công nghiệp Long An đã tận tình truyền đạt những kiến thức cần thiết, cảm ơn tất cả các bạn lớp cao học Tài chính - Ngân Hàng, khoá 2 đã đồng hành cùng tôi trong suốt 2 năm học tập. Do thời gian có hạn và kinh nghiệm nghiên cứu khoa học chƣa nhiều nên luận văn còn nhiều thiếu sót, rất mong nhận đƣợc ý kiến đóng góp của quý Thầy (Cô) và các anh chị học viên./. Học viên thực hiện luận văn Võ Đệ Quý
iii NỘI DUNG TÓM TẮT Với định hƣớng trở thành một ngân hàng bán lẻ hàng đầu Việt Nam, trong những năm qua Agribank huyện Thạnh Phú, Bến Tre luôn nỗ lực không ngừng và xem chất lƣợng tín dụng là nhiệm vụ hàng đầu. Đối với Agribank huyện Thạnh Phú, Bến Tre, tín dụng luôn chiếm tỷ trọng lớn trong lợi nhuận của ngân hàng. Tuy nhiên, cùng với sự tăng trƣởng tín dụng trong thời gian gần đây cũng kéo theo tỷ lệ nợ xấu tăng lên trong giai đoạn 2017-2019, lần lƣợt là: 0,26%, 0,33% và 0,36%, đã ảnh hƣởng đến hoạt động kinh doanh của ngân hàng. Xuất phát từ thực tế trên tác giả chọn nghiên cứu đề tài “Chất lƣợng tín dụng tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam - Chi nhánh huyện Thạnh Phú, tỉnh Bến Tre” đƣợc thực hiện bằng phƣơng pháp định tính, sử dụng dữ liệu từ các báo cáo hoạt động kinh doanh hàng năm của đơn vị nhằm phân tích, đánh giá thực trạng chất lƣợng tín dụng tại Agribank huyện Thạnh Phú, Bến Tre giai đoạn 2017 - 2019. Luận văn đã đạt đƣợc mục tiêu đặt ra: Thứ nhất, tổng hợp, làm rõ những lý luận cơ bản liên quan đến hoạt động tín dụng và chất lƣợng tín dụng tại ngân hàng thƣơng mại; Thứ hai, phân tích thực trạng chất lƣợng tín dụng tại Agribank huyện Thạnh Phú, Bến Tre giai đoạn 2017 - 2019, đánh giá các kết quả đạt đƣợc, những hạn chế và nguyên nhân của hạn chế. Thứ ba, đề xuất giải pháp nâng cao chất lƣợng tín dụng tại Agribank huyện Thạnh Phú, Bến Tre trong thời gian tới. Luận văn là tài liệu tham khảo hữu ích đối với các nhà quản lý tại Agribank huyện Thạnh Phú, Bến Tre nghiên cứu và vận dụng vào thực tế, các đối tƣợng quan tâm khác.
iv ABSTRACT With the orientation to become a leading retail bank in Vietnam, in recent years Agribank in Thanh Phu district, Ben Tre has constantly strived and considered credit quality as a top task. For Agribank Thanh Phu and Ben Tre districts, credit always accounts for a large proportion of the bank's profits. However, along with this growth in recent times is also accompanied by credit risks, greatly affecting the business operations of the bank. Stemming from the problem on this thesis was conducted to analyze and assess the status of credit quality at Agribank in Thanh Phu district, Ben Tre in the period of 2017 - 2019. Thereby, offering some solutions to improve credit quality in reducing credit risk, contributing to improve the reputation and increase profits for the bank. The research results have: Firstly, specifically systematize basic theoretical issues related to credit activities and credit quality at banks; Secondly, analyze and evaluate in detail the actual situation of credit quality at Agribank in Thanh Phu district, Ben Tre in the period of 2017 - 2019. On that basis, the thesis gives strengths and weaknesses to have appropriate solutions at Agribank Thanh Phu and Ben Tre districts; Thirdly, propose some solutions to improve credit quality in reducing credit risks at Agribank in Thanh Phu district, Ben Tre in the near future. In addition, the research should be seen as a useful reference for researchers interested in this field of study and new issues that are open to interest for further research./.
v MỤC LỤC Trang LỜI CAM ĐOAN ....................................................................................................... i LỜI CẢM ƠN ........................................................................................................... .ii NỘI DUNG TÓM TẮT ............................................................................................ iii ABSTRACT .............................................................................................................. iv MỤC LỤC ................................................................................................................. .v DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT ................................................................................ ...ix DANH MỤC BẢNG SỐ LIỆU .............................................................................. ....x DANH MỤC HÌNH VẼ ........................................................................................... .xi PHẦN MỞ ĐẦU ....................................................................................................... 1 1. SỰ CẦN THIẾT CỦA ĐỀ TÀI ............................................................................. 1 2. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU ................................................................................... 2 2.1. Mục tiêu chung ................................................................................................ 2 2.2. Mục tiêu cụ thể ................................................................................................ 2 3. CÂU HỎI NGHIÊN CỨU ...................................................................................... 2 4. ĐỐI TƢỢNG NGHIÊN CỨU ................................................................................ 2 5. PHẠM VI NGHIÊN CỨU ..................................................................................... 2 6. PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU .......................................................................... 2 CHƢƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ TÍN DỤNG VÀ CHẤT LƢỢNG TÍN DỤNG CỦA NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI......................................................... 4 1.1. Tổng quan về tín dụng ngân hàng.................................................................... 4 1.1.1.Khái niệm, bản chất và đặc điểm tín dụng ngân hàng .................................. 4 1.1.2. Phân loại tín dụng ngân hàng ....................................................................... 6 1.2. Chất lƣợng tín dụng của ngân hàng thƣơng mại .......................................... 7 1.2.1. Khái niệm về chất lƣợng tín dụng ngân hàng .............................................. 7 1.2.2. Rủi ro tín dụng và sự cần thiết phải nâng cao chất lƣợng tín dụng.............. 8 1.2.3. Các chỉ tiêu đánh giá chất lƣợng tín dụng .................................................. 11 1.3. Các nhân tố ảnh hƣởng đến chất lƣợng tín dụng ngân hàng ...................... 11 1.3.1. Các nhân tố bên ngoài ............................................................................... 13 1.3.2. Các nhân tố bên trong ................................................................................ 16
vi 1.4. Bài học từ kinh nghiệm nâng cao chất lƣợng tín dụng tại một NHTM trên cùng địa bàn ............................................................................................................ 19 1.4.1. Kinh nghiệm nâng cao CLTD tại một số NHTM trên cùng địa bàn ......... 19 1.4.2. Bài học kinh nghiệm đối với Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam - Chi nhánh huyện Thạnh Phú, tỉnh Bến Tre........... 20 KẾT LUẬN CHƢƠNG 1 ....................................................................................... 21 CHƢƠNG 2: THỰC TRẠNG CHẤT LƢỢNG TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN VIỆT NAM - CHI NHÁNH HUYỆN THẠNH PHÚ, TỈNH BẾN TRE ............................................ 22 2.1. Giới thiệu về Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam - Chi nhánh huyện Thạnh Phú, tỉnh Bến Tre ................................................ 22 2.1.1. Quá trình hình thành và phát triển ............................................................ 22 2.1.2. Cơ cấu tổ chức bộ máy quản lý .................................................................. 24 2.1.3. Hoạt động kinh doanh chủ yếu .................................................................. 25 2.1.4. Kết quả hoạt động kinh doanh ................................................................. 26 2.2. Thực trạng chất lƣợng tín dụng tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam - Chi nhánh huyện Thạnh Phú, tỉnh Bến Tre giai đoạn 2017 – 2019 .............................................................................................................. 32 2.2.1. Tăng trƣởng và tỷ trọng thu nhập từ hoạt động tín dụng .......................... 32 2.2.2. Tỷ lệ nợ quá hạn và nợ xấu ........................................................................ 33 2.2.3. Cơ cấu nợ xấu theo các tiêu chí cho vay .................................................... 35 2.2.4. Biến động dƣ nợ xấu theo các tiêu chí cho vay ........................................ 40 2.2.5. Tỷ lệ nợ xấu của các chi nhánh NHTM trên cùng địa bàn ....................... 42 2.2.6. Hệ số thu lãi tiền vay ................................................................................. 43 2.2.7. Trích lập và sử dụng dự phòng rủi ro tín dụng .......................................... 44 2.3. Đánh giá chung thực trạng chất lƣợng tín dụng ........................................ 44 2.3.1. Những mặt đạt đƣợc .................................................................................. 45 2.3.2. Hạn chế ..................................................................................................... 46 2.3.3. Nguyên nhân của những hạn chế ............................................................... 47 KẾT LUẬN CHƢƠNG 2 ....................................................................................... 52
vii CHƢƠNG 3: GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƢỢNG TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN VIỆT NAM - CHI NHÁNH HUYỆN THẠNH PHÚ, TỈNH BẾN TRE ................................. 53 3.1. Định hƣớng phát triển chung của Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam và mục tiêu thực hiện của Chi nhánh huyện Thạnh Phú, tỉnh Bến Tre ................................................................... 53 3.1.1. Định hƣớng mục tiêu chiến lƣợc của Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam.................................................................. 53 3.1.2. Mục tiêu hoạt động tín dụng của Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt nam - Chi nhánh huyện Thạnh Phú, tỉnh Bến Tre ............................................................................................................. 54 3.2. Giải pháp nâng cao chất lƣợng tín dụng tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam - Chi nhánh huyện Thạnh Phú, tỉnh Bến Tre ............................................................................... 55 3.2.1. Tuân thủ chính sách tín dụng ..................................................................... 55 3.2.2. Tuân thủ đúng quy trình tín dụng ............................................................... 55 3.2.3. Nâng cao công tác tổ chức bộ máy hoạt động tín dụng, chất lƣợng đội ngũ cán bộ làm công tác tín dụng ....................................................... 57 3.2.4. Tăng cƣờng công nghệ thông tin phục vụ quản lý hoạt động cho vay ............................................................................................................. 59 3.2.5. Thực hiện đúng quy định về xếp hạng tín dụng nội bộ .............................. 60 3.2.6. Nâng cao tính hữu hiệu và hiệu quả kiểm tra, kiểm soát nội bộ ................ 61 3.2.7. Sử dụng hiệu quả các công cụ bảo hiểm tín dụng ...................................... 62 3.2.8. Mổ rộng cho vay có bảo đảm tài sản và thực hiện tốt cơ chế bảo đảm tiền vay .............................................................................................. 63 3.2.9. Quản lý và xử lý tốt các khoản nợ xấu, nộ có vấn đề ................................ 64 3.3. Một số kiến nghị ............................................................................................. 66 3.3.1. Kiến nghị với Ủy ban nhân dân huyện Thạnh Phú, Bến Tre .................... 66 3.3.2. Đối với Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam - Chi nhánh tỉnh Bến Tre ........................................................................... 66
viii KẾT LUẬN CHƢƠNG 3 ....................................................................................... 67 KẾT LUẬN ............................................................................................................. 68 TÀI LIỆU THAM KHẢO ...................................................................................... 69
ix DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT STT Chữ viết tắt Chữ đầy đủ Tiếng Anh: Vietnam Bank for Agriculture and Rural Development 1 Agribank Tiếng Việt: Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam Tiếng Anh: Vietnam Bank for Agriculture and Rural Development - Branch of Thanh Phu District, Ben Tre Agribank huyện Province 2 Thạnh Phú, Bến Tiếng Việt: Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Tre nông thôn Việt Nam - Chi nhánh huyện Thạnh Phú, tỉnh Bến Tre 3 CBTD Cán bộ tín dụng 4 CLTD Chất lƣợng tín dụng 5 DNTN Doanh nghiệp tƣ nhân 6 KH Khách hàng 7 KHCN Khách hàng cá nhân 8 NH Ngân hàng 9 NHNN Ngân hàng Nhà nƣớc 10 NHTM Ngân hàng thƣơng mại 11 RRTD Rủi ro tín dụng 12 UBND Ủy ban nhân dân Tiếng Anh: Vietnam asset management company 13 VAMC Tiếng Việt: Công ty Quản lý tài sản VAMC
x DANH MỤC BẢNG SỐ LIỆU Thứ tự Tên bảng Trang Huy động vốn tại Agribank huyện Thạnh Phú, Bến Tre giai Bảng 2.1 26 đoạn 2017 - 2019 Dƣ nợ cho vay tại Agribank huyện Thạnh Phú, Bến Tre giai Bảng 2.2 28 đoạn 2017 - 2019 Cơ cấu dƣ nợ cho vay tại Agribank huyện Thạnh Phú, Bến Bảng 2.3 30 Tre giai đoạn 2017 - 2019 Kết quả kinh doanh tại Agribank huyện Thạnh Phú, Bến Tre Bảng 2.4 31 giai đoạn 2017 - 2019 Tăng trƣởng và tỷ trọng thu nhập từ hoạt động tín dụng tại Bảng 2.5 32 Agribank huyện Thạnh Phú, Bến Tre giai đoạn 2017 - 2019 Cơ cấu các nhóm nợ và tỷ lệ nợ quá hạn, nợ xấu tại Agribank Bảng 2.6 33 huyện Thạnh Phú, Bến Tre giai đoạn 2017 - 2019 Cơ cấu nợ xấu theo loại hình khách hàng tại Agribank huyện Bảng 2.7 35 Thạnh Phú, Bến Tre giai đoạn 2017 - 2019 Cơ cấu nợ xấu theo ngành kinh tế tại Agribank huyện Thạnh Bảng 2.8 36 Phú, Bến Tre giai đoạn 2017 - 2019 Cơ cấu nợ xấu theo thời hạn cho vay tại Agribank huyện Bảng 2.9 37 Thạnh Phú, Bến Tre giai đoạn 2017 - 2019 Cơ cấu nợ xấu theo hình thức bảo đảm tiền vay tại Agribank Bảng 2.10 38 huyện Thạnh Phú, Bến Tre giai đoạn 2017 - 2019 Biến động dƣ nợ xấu theo các tiêu chí cho vay tại Agribank Bảng 2.11 40 huyện Thạnh Phú, Bến Tre giai đoạn 2017 - 2019 Tỷ lệ nợ xấu của các chi nhánh NHTM trên cùng địa bàn giai Bảng 2.12 42 đoạn 2017 - 2019 Hệ số thu lãi tiền vay tại Agribank huyện Thạnh Phú, Bến Tre Bảng 2.13 43 giai đoạn 2017 - 2019 Trích lập và sử dụng dự phòng rủi ro tín dụng tại Agribank Bảng 2.14 44 huyện Thạnh Phú, Bến Tre giai đoạn 2017 - 2019
xi DANH MỤC HÌNH VẼ Thứ tự Tên hình vẽ Trang Cơ cấu tổ chức bộ máy quản lý tại Agribank huyện Thạnh Hình 2.1 24 Phú, Bến Tre Tăng trƣởng và tỷ trọng thu nhập từ hoạt động tín dụng tại Hình 2.2 32 Agribank huyện Thạnh Phú, Bến Tre giai đoạn 2017 - 2019 Nợ quá hạn, nợ xấu tại Agribank huyện Thạnh Phú, Bến Tre Hình 2.3 34 giai đoạn 2017 - 2019 Cơ cấu nợ xấu theo ngành nghề tại Agribank huyện Thạnh Hình 2.4 36 Phú, Bến Tre giai đoạn 2017 - 2019 Cơ cấu nợ xấu theo thời hạn cho vay tại Agribank huyện Hình 2.5 38 Thạnh Phú, Bến Tre giai đoạn 2017 - 2019 Cơ cấu nợ xấu theo hình thức bảo đảm tiền vay tại Agribank Hình 2.6 39 huyện Thạnh Phú, Bến Tre giai đoạn 2017 - 2019 Tỷ lệ nợ xấu của các chi nhánh NHTM trên cùng địa bàn giai Hình 2.7 42 đoạn 2017 - 2019
1 PHẦN MỞ ĐẦU 1. SỰ CẦN THIẾT CỦA ĐỀ TÀI Ngân hàng là một trong những mắt xích quan trọng cấu thành nên sự vận động nhịp nhàng của nền kinh tế. Cùng với các ngành kinh tế khác, ngân hàng có nhiệm vụ tham gia bình ổn thị trƣờng tiền tệ, kiềm chế và đẩy lùi lạm phát, tạo công ăn việc làm cho ngƣời lao động, giúp đỡ các nhà đầu tƣ, phát triển thị trƣờng vốn, thị trƣờng ngoại hối, tham gia thanh toán và hỗ trợ thanh toán,... Hội nhập kinh tế quốc tế là xu thế tất yếu của thế kỷ 21, nền kinh tế Việt Nam cũng không ngoại lệ và đang từng bƣớc hội nhập sâu vào nền kinh tế thị trƣờng toàn cầu, đặc biệt là lĩnh vực tài chính tiền tệ, cơ hội rất nhiều nhƣng thách thức cũng không kém. Trong quá trình hội nhập, hệ thống NHTM Việt Nam đƣợc xác định là một trong những ngành dịch vụ tài chính quan trọng và nhạy cảm, trong đó tiềm ẩn nguy cơ lớn về chất lƣợng tín dụng luôn song hành đối mặt và khó tránh khỏi trƣớc sự biến động của kinh tế thế giới, đặc biệt là cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu mới đây là năm 2009. Trong hoạt động của ngân hàng thì hoạt động tín dụng là một lĩnh vực quan trọng, quan hệ tín dụng là quan hệ xƣơng sống, quyết định mọi hoạt động kinh tế trong nền kinh tế quốc dân và nó còn là nguồn sinh lợi chủ yếu, quyết định sự tồn tại, phát triển của ngân hàng. Nhƣng hoạt động tín dụng mang lại nhiều rủi ro nhất ngay cả đối với các khoản vay có tài sản cầm cố, thế chấp cũng đƣợc xác định có hệ số rủi ro là 50%. Trên thực tế, nhiều nhân viên ngân hàng quan niệm cho vay có tài sản thế chấp và không vƣợt quá tỷ lệ quy định là an toàn nhất. Thực ra quan niệm này là hoàn toàn sai lầm, bởi khi cho vay phải chú ý đến tình hình hoạt động và khả năng tài chính của khách hàng thì đó mới là vấn đề quan trọng nhất, còn thế chấp chỉ là một trong những điều kiện cần phải có để đảm bảo khả năng thu hồi khi khách hàng không trả đƣợc nợ cho ngân hàng. Hiện nay, cũng nhƣ các NHTM khác, hoạt động tín dụng của Agribank huyện Thạnh Phú, Bến Tre trong những năm gần đây đã có chuyển biến tích cực trên cả hai phƣơng diện tăng trƣởng và kiểm soát rủi ro. Tuy nhiên, chất lƣợng tín dụng còn không ít tồn tại, tỷ lệ nợ xấu có chiều hƣớng gia tăng trong giai đoạn năm 2017-
2 2019 lần lƣợt là 0,26%, 0,33% và 0,36%, ảnh hƣởng không nhỏ đến kết quả kinh doanh, an toàn vốn. Đây chính là lý do tác giả chọn nghiên cứu đề tài “Chất lượng tín dụng tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam - Chi nhánh huyện Thạnh Phú, tỉnh Bến Tre” để làm luận văn thạc sĩ kinh tế. 2. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU 2.1. Mục tiêu chung Phân tích và đánh giá thực trạng về chất lƣợng tín dụng, đồng thời đề xuất các giải pháp nâng cao chất lƣợng tín dụng tại Agribank huyện Thạnh Phú, Bến Tre. 2.2. Mục tiêu cụ thể Để thực hiện đƣợc mục tiêu trên, đề tài tập trung giải quyết các mục tiêu cụ thể sau: - Hệ thống cơ sở lý thuyết về chất lƣợng tín dụng tại các NHTM. - Phân tích và đánh giá thực trạng chất lƣợng tín dụng tại Agribank huyện Thạnh Phú, Bến Tre. - Đề xuất giải pháp nhằm nâng cao chất lƣợng tín dụng tại Agribank huyện Thạnh Phú, Bến Tre. 3. CÂU HỎI NGHIÊN CỨU - Câu hỏi 1: Thực trạng về chất lƣợng tín dụng của Agribank huyện Thạnh Phú, Bến Tre giai đoạn 2017 - 2019 nhƣ thế nào? - Câu hỏi 2: Cần giải pháp nào để nâng cao chất lƣợng tín dụng tại Agribank huyện Thạnh Phú, Bến Tre? 4. ĐỐI TƢỢNG NGHIÊN CỨU Đối tƣợng nghiên cứu là chất lƣợng tín dụng tại Ngân hàng thƣơng mại. 5. PHẠM VI NGHIÊN CỨU - Không gian: Tại Agribank huyện Thạnh Phú, Bến Tre. - Thời gian: Giai đoạn 2017 - 2019. 6. PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU Luận văn sử dụng phƣơng pháp định tính, cụ thể nhƣ: Phƣơng pháp tổng hợp và phân tích để hình thành khung lý thuyết về chất lƣợng tín dụng tại NHTM
3 Hệ thống phƣơng pháp thống kê và phân tích (nhƣ số tuyệt đối, số tƣơng đối: tốc độ tăng (giảm), so sánh, tỷ trọng…) sử dụng để phân tích thực trạng chất lƣợng tín dụng tại Agribank huyện Thạnh Phú, Bến Tre giai đoạn 2017 - 2019. Phƣơng pháp kế thừa, tổng hợp sử dụng đề xuất giải pháp nâng cao chất lƣợng tín dụng tại Agribank huyện Thạnh Phú, Bến Tre. Phương pháp thu thập số liệu: Thu thập số liệu thứ cấp từ các báo cáo hoạt động kinh doanh của chi nhánh giai đoạn 2017 - 2019. Các giáo trình về nghiệp vụ ngân hàng thƣơng mại, quản trị NHTM. Các nghiên cứu trƣớc có liên quan. Các văn bản quy phạm pháp luật có liên quan của NHNN, Agribank. Phương pháp xử lý và phân tích số liệu: Tác giả sử dụng hình thức bảng thống kê, đồ thị thống kê để trình bày kết quả tổng hợp, tính toán và phân tích với sự hỗ trợ của phần mền Excel.
4 CHƢƠNG 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ TÍN DỤNG VÀ CHẤT LƢỢNG TÍN DỤNG CỦA NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI 1.1. Tổng quan về tín dụng ngân hàng 1.1.1. Khái niệm, bản chất và đặc điểm tín dụng ngân hàng 1.1.1.1. Khái niệm và bản chất tín dụng ngân hàng Theo Luật các Tổ chức tín dụng năm 2010: “cấp tín dụng là việc tổ chức tín dụng thỏa thuận để khách hàng sử dụng một khoản tiền với nguyên tắc có hoàn trả bằng các nghiệp vụ cho vay, chiết khấu, cho thuê tài chính, bảo lãnh ngân hàng và các nghiệp vụ khác”. [17] Theo Nguyễn Đăng Dờn, (2014), giáo trình “Lý thuyết Tài chính tiền tệ”. Nhà xuất bản Đại học Quốc gia thành phố Hồ Chí Minh: Tín dụng ngân hàng là quan hệ tín dụng giữa các ngân hàng với các xí nghiệp, tổ chức kinh tế, các tổ chức và cá nhân đƣợc thực hiện dƣới hình thức ngân hàng đứng ra huy động vốn bằng tiền và cho vay (cấp tín dụng) đối với các đối tƣợng nói trên. Nhƣ vậy, tín dụng là hình thức vận động của vốn cho vay, phản ánh mối quan hệ kinh tế giữa chủ thể sở hữu và chủ thể sử dụng đối với nguồn vốn nhàn rỗi trong nền kinh tế, là một sự chuyển nhƣợng quyền sử dụng một lƣợng giá trị hay hiện vật theo những điều kiện cam kết mà hai bên đã thoả thuận, trên nguyên tắc có hoàn trả cả vốn và lãi. Có thể nói bản chất của tín dụng biểu hiện mối quan hệ vay mƣợn và hoàn trả, thể hiện qua hai khía cạnh: Thứ nhất: Tín dụng là hệ thống quan hệ kinh tế phát sinh giữa ngƣời đi vay và ngƣời cho vay, nhờ quan hệ ấy mà vốn tiền tệ đƣợc vận động từ chủ thể này sang chủ thể khác để sử dụng cho các nhu cầu khác nhau trong nền kinh tế xã hội. Thứ hai: Tín dụng đƣợc coi là một số vốn, bằng hiện vật hoặc bằng hiện kim vận động theo nguyên tắc hoàn trả, đã đáp ứng cho các nhu cầu của các thủ thể tín dụng.
5 Từ bản chất tín dụng cho thấy, tín dụng ngân hàng phản ánh mối quan hệ vay mƣợn giữa ngân hàng và khách hàng trong đó ngân hàng vừa là ngƣời đi vay, vừa là ngƣời cho vay. Với tƣ cách là ngƣời đi vay, ngân hàng huy động mọi nguồn vốn tạm thời nhàn rỗi trong xã hội dƣới nhiều hình thức và dùng số tiền huy động đƣợc đáp ứng nhu cầu vốn cho nền kinh tế. [3] 1.1.1.2. Đặc điểm của tín dụng ngân hàng Theo Nguyễn Đăng Dờn, (2014), giáo trình “Lý thuyết Tài chính tiền tệ”. Nhà xuất bản Đại học Quốc gia thành phố Hồ Chí Minh: - Đối tƣợng của tín dụng ngân hàng là vốn tiền tệ, nghĩa là ngân hàng huy động vốn và cho vay bằng tiền. - Trong tín dụng ngân hàng, các chủ thể của nó đƣợc xác định một cách rõ ràng, trong đó ngân hàng vừa là ngƣời huy động vốn, vừa là ngƣời cho vay, còn các doanh nghiệp, các tổ chức kinh tế, cá nhân vừa là ngƣời gửi vốn vào ngân hàng vừa là ngƣời đi vay. - Tín dụng ngân hàng vừa là tín dụng mang tính chất sản xuất kinh doanh gắn với hoạt động sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp vừa là tín dụng tiêu dùng, không gắn với hoạt động sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp, vì vậy quá trình vận động và phát triển của tín dụng ngân hàng không hoàn toàn phù hợp với quá trình phát triển của sản xuất và lƣu thông hàng hóa. So với tín dụng thƣơng mại và tín dụng nhà nƣớc, tín dụng ngân hàng có một số ƣu điểm nổi bật là: (i) Tín dụng ngân hàng đƣợc thực hiện bằng hình thức cho vay tiền tệ, loại hình phổ biến, linh hoạt và đáp ứng mọi đối tƣợng trong nền kinh tế quốc dân. (ii) Cho vay chủ yếu bằng vốn đi vay của các thành phần trong xã hội chứ không phải hoàn toàn là vốn thuộc sở hữu của chính mình nhƣ tín dụng thƣơng mại. (iii) Có phạm vi lớn vì nguồn vốn bằng tiền là thích hợp với mọi đối tƣợng trong nền kinh tế, do đó có thể cho nhiều đối tƣợng vay. (iv) Thời hạn cho vay phong phú, có thể cho vay ngắn hạn, trung hạn và dài hạn do ngân hàng có thể điều chỉnh giữa các nguồn vốn với nhau để đáp ứng nhu cầu về thời hạn vay.
6 (v) Bên cạnh đó, tín dụng ngân hàng còn có thể thỏa mãn một cách tối đa nhu cầu về vốn của các chủ thể trong nền kinh tế, vì có thể huy động nguồn vốn bằng tiền nhàn rỗi trong xã hội dƣới nhiều hình thức và khối lƣợng lớn. [3] 1.1.2. Phân loại tín dụng ngân hàng Tùy vào cách tiếp cận, tín dụng ngân hàng chia thành nhiều loại khác nhau: 1.1.2.1. Theo thời hạn cho vay Cho vay ngắn hạn: Thời hạn cho vay tối đa 1 năm, chủ yếu để đáp ứng nhu cầu vốn lƣu động phục vụ sản xuất kinh doanh cho các chủ thể trong nền kinh tế. Cho vay trung hạn: Thời hạn cho vay trên 1 năm đến 5 năm Cho vay dài hạn: Thời hạn cho vay trên 5 năm 1.1.2.2. Theo tính chất bảo đảm Cho vay không đảm bảo: ngân hàng cho vay dựa trên cơ sở uy tín, tín nhiệm bản thân khách hàng vay. Loại vay này áp dụng đối với khách hàng truyền thống có quan hệ tín dụng với ngân hàng lâu năm, đồng thời đó là những khách hàng có tình trạng tài chính vững chắc, sản xuất kinh doanh ổn định, có lãi và có quan hệ tốt trong giao dịch vời khách hàng và ngân hàng, các khoản nợ đƣợc thanh toán sòng phẳng và kịp thời. Những khách hàng đƣợc xếp hạng phân loại tín nghiệm loại I (hoặc loại A) đều đƣợc ngân hàng cho vay mà không cần phải có tài sản bảo đảm hoặc bảo lãnh của bên thứ ba. Thông thƣờng khi cho vay không có bảo đảm bằng tài sản, ngân hàng căn cứ vào phƣơng án sản xuất kinh doanh và khả năng trả nợ của khách hàng để cho vay. Cho vay có đảm bảo: đây là loại cho vay áp dụng với những khách hàng chƣa quen (vay vốn lần đầu) hoặc khách hàng chƣa có uy tính với ngân hàng. Đối với những khách hàng vay vốn thuộc loại này, bắt buộc phải có sự đảm bảo bằng tài sản của ngƣời đi vay (thế chấp, cầm cố) hoặc sự bảo lãnh của chủ thể thứ ba. Sự bảo đảm bằng tài sản sẽ là căn cứ pháp lý để xử lý nợ trong trƣờng hợp ngƣời đi vay không trả nợ đúng hạn hoặc không còn khả năng trả nợ cho ngân hàng.
7 1.1.2.3. Theo loại hình khách hàng Cho vay cá nhân, hộ gia đình: Ngƣời đi vay là cá nhân hoặc hộ gia đình, tổ hợp tác, tổ chức khác không có tƣ cách pháp nhân vay vốn thông qua ngƣời đại diện theo quy định của Bộ Luật dân sự số 91/2015/QH13 ngày 24/11/2015. Cho vay pháp nhân: Ngƣời đi vay là pháp nhân theo quy định của Bộ Luật dân sự số 91/2015/QH13 ngày 24/11/2015. 1.1.2.4. Theo ngành kinh tế Cho vay sản xuất nông, ngƣ nghiệp: ngân hàng cho vay nhằm đáp ứng nhu cầu sản xuất nông, ngƣ nghiệp của các chủ thể trong nền kinh tế. Cho vay tiểu thủ công nghiệp: ngân hàng cho vay nhằm đáp ứng nhu cầu sản xuất tiểu thủ công nghiệp của các chủ thể trong nền kinh tế. Cho vay kinh doanh thƣơng mại, dịch vụ: ngân hàng cho vay nhằm đáp ứng nhu cầu kinh doanh thƣơng mại, dịch vụ của các chủ thể trong nền kinh tế. Cho vay tiêu dùng đời sống: ngân hàng cho vay nhằm đáp ứng nhu cầu tiêu dùng của các cá nhân nhƣ mua sắm các vật dụng đắt tiền, cho vay để trang trải các chi phí của đời sống, cho vay thông qua phát hành thẻ tín dụng… 1.2. Chất lƣợng tín dụng của ngân hàng thƣơng mại 1.2.1. Khái niệm về chất lượng tín dụng ngân hàng Chất lƣợng là một phạm trù phức tạp và có nhiều định nghĩa khác nhau. Có rất nhiều quan điểm khác nhau về chất lƣợng. Trong mỗi lĩnh vực khác nhau, với mục đích khác nhau, nên có nhiều quan điểm về chất lƣợng khác nhau. Hiện nay chƣa có một định nghĩa thống nhất nào về chất lƣợng. Theo tiêu chuẩn ISO 9000 - 2000, “Chất lƣợng là toàn bộ các đặc tính của sản phẩm, hệ thống, quá trình đáp ứng yêu cầu của khách hàng và các bên có liên quan”. Theo tiêu chuẩn ISO 8402, “Chất lƣợng là tập hợp các đặc tính của một thực thể (đối tƣợng) tạo cho thực thể (đối tƣợng) đó khả năng thoả mãn những nhu cầu đã nêu ra hoặc nhu cầu tiềm ẩn”. Từ những định nghĩa trên, có thể thấy chất lƣợng tín dụng ngân hàng là khả năng đáp ứng nhu cầu của khách hàng và khả năng đáp ứng nhu cầu tồn tại, phát triển ngân hàng. Chất lƣợng tín dụng thể hiện: