Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Cơ cấu vốn tối ưu cho dự án thép tấm lá Phú Mỹ

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:65

Thêm vào BST

Báo xấu

20
lượt xem 1
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích chủ yếu của đề tài là vận dụng những mô hình về cơ cấu vốn trong tài chính doanh nghiệp vào một dự án cụ thể nhằm tìm ra một phương án tối ưu áp dụng trong thực tế. Cụ thể, đề tài nhằm tìm ra một cơ cấu nợ, vốn chủ sở hữu trên tài sản hợp lý cho dự án thép tấm lá Phú Mỹ – một doanh nghiệp độc lập sau này – nhằm đạt được hiệu quả cao nhất về hoạt động.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Cơ cấu vốn tối ưu cho dự án thép tấm lá Phú Mỹ

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP.HCM TRẦN XUÂN SƠN LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ TP. Hồ Chí Minh – Năm 2005
1 MÔÛ ÑAÀU 1. TÍNH CAÁP THIEÁT CUÛA ÑEÀ TAØI Hoaïch ñònh cô caáu voán cho moät doanh nghieäp hay moät döï aùn laø vaán ñeà coøn khaù môùi meû trong lónh vöïc taøi chính taïi Vieät Nam. Cô caáu voán laø vaán ñeà phöùc taïp vaø coù nhieàu tranh luaän. Treân thöïc teá, coù raát ít doanh nghieäp Vieät Nam chuù yù tôùi vaán ñeà cô caáu voán. Duø coøn nhieàu nhöõng quan ñieåm chöa thoáng nhaát veà vaán ñeà taøi trôï voán cho doanh nghieäp/döï aùn trong neàn kinh teá thò tröôøng, hoaïch ñònh cô caáu voán laïi ñoùng vai troø raát quan troïng trong vieäc ñaùnh giaù, naâng cao hieäu quaû cuûa doanh nghieäp hay cuûa moät döï aùn. Vieäc hoaïch ñònh cô caáu voán trong nhöõng naêm gaàn ñaây maëc duø ñaõ ñöôïc caùc doanh nghieäp coù voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi quan taâm nhöng ñoái vôùi caùc doanh nghieäp Vieät Nam, do thò tröôøng taøi chính chöa phaùt trieån cuøng vôùi caùc ñieàu kieän kinh teá khaùc, caùc döï aùn thöôøng ít coù cô hoäi löïa choïn ñöôïc cô caáu voán toái öu maø thöôøng bò ñoäng trong cô caáu voán. Cuøng vôùi söï phaùt trieån cuûa neàn kinh teá, caùc vaán ñeà veà taøi chính caøng ngaøy caøng ñöôïc chuù yù hôn trong hoaïch ñònh döï aùn. Caùc doanh nghieäp cuõng chuù troïng hôn vaøo vaán ñeà taøi trôï voán nhaèm ñaït ñöôïc hieäu quaû toái ña cho doanh nghieäp. Trong quaù trình nghieân cöùu khaû thi vaø thöïc hieän döï aùn theùp taám laù Phuù Myõ, vaán ñeà cô caáu voán cuõng khoâng ñöôïc ñaët naëng. Do vieäc nghieân cöùu khaû thi cuûa döï aùn do theo yeâu caàu cuûa chính phuû Vieät Nam trong keá hoaïch phaùt trieån ngaønh theùp ñeán naêm 2010 laøm neàn taûng cho vieäc phaùt trieån kinh teá neân vaán ñeà cô caáu voán nhaèm ñaët hieäu quaû cao khoâng ñöôïc nghieân cöùu kyõ. Maët khaùc, do ñaây laø döï aùn môùi veà coâng ngheä thieát bò vaø laàn ñaàu ñöôïc xaây döïng taïi Vieät Nam phuïc vuï cho vieäc xaây döïng ngaønh kinh teá chieán löôïc neân vieäc phaân tích taøi chính cuûa döï aùn chæ
2 döøng laïi ôû moät soá chæ tieâu veà hieäu quaû; nguoàn voán vaø cô caáu voán cho döï aùn chæ döøng laïi ôû vieäc taän duïng caùc nguoàn voán öu ñaõi. Trong quaù trình thöïc hieän döï aùn, ngoaøi caùc vaán ñeà veà coâng ngheä, vaán ñeà nguoàn voán vaø cô caáu voán laïi ñöôïc ñaët ra do: - Toång coâng ty theùp Vieät Nam – chuû ñaàu tö döï aùn – phaûi caân nhaéc vieäc thöïc hieän döï aùn ñeå thuùc ñaåy phaùt trieån caân ñoái ngaønh theùp nhöng cuõng phaûi mang laïi hieäu quaû kinh teá cao. - Caùc nguoàn voán öu ñaõi thöôøng coù haïn vaø khoâng haún söû duïng ñöôïc. Caøng nhieàu nguoàn voán vay, giaûi quyeát ñöôïc tình traïng thieáu voán laø mang laïi hieäu quaû cao. - Döï aùn khi hoaøn thaønh seõ trôû thaønh thaønh doanh nghieäp thaønh vieân cuûa Toång coâng ty Theùp Vieät Nam hoaït ñoäng ñoäc laäp vaø theo keá hoaïch seõ baét ñaàu ñöôïc coå phaàn hoaù. Chính vì vaäy, vieäc xaùc ñònh cô caáu voán hôïp lyù ngay töø khi xaây döïng döï aùn seõ laø tieàn ñeà ñeå giuùp cho doanh nghieäp sau naøy coù ñöôïc cô caáu voán toái öu. Vôùi nhöõng vaán ñeà ñaët ra, caàn thieát phaûi xem xeùt, xaây döïng moät cô caáu voán toái öu cho döï aùn, giuùp cho vieäc thöïc hieän döï aùn mang laïi hieäu quaû cao ñaùp öùng ñöôïc nhöõng vaán ñeà môùi cuûa thò tröôøng. Tuy nhieân, cô caáu voán laïi laø moät vaán ñeà phöùc taïp vaø coù raát nhieàu yù kieán traùi ngöôïc nhau ñoøi hoûi phaûi coù söï phaân tích kyõ löôõng vaø toaøn dieän. Töø nhöõng yeâu caàu caáp thieát treân, ñeà taøi naøy seõ taäp trung ñi vaøo nghieân cöùu vaán ñeà cô caáu voán cho moät döï aùn theùp taám laù Phuù Myõ - trong giai ñoaïn neàn kinh teá ñang daàn chuyeån sang höôùng thò tröôøng. Döïa treân vieäc phaân tích ñaùnh giaù caùc nguyeân taéc trong taøi trôï voán, caùc yeáu toá aûnh höôûng ñeán quyeát ñònh taøi trôï voùn
3 cuõng nhö ñaëc ñieåm cuûa döï aùn, ñeà taøi nghieân cöùu thieát laäp moät soá moâ hình voán cho döï aùn vaø ñaùnh giaù cô caáu voán thoâng qua töøng moâ hình ñeå coù theå tìm ñöôïc cô caáu voán thích hôïp nhaát. 2. MUÏC ÑÍCH CUÛA ÑEÀ TAØI Muïc ñích chuû yeáu cuûa ñeà taøi laø vaän duïng nhöõng moâ hình veà cô caáu voán trong taøi chính doanh nghieäp vaøo moät döï aùn cuï theå nhaèm tìm ra moät phöông aùn toái öu aùp duïng trong thöïc teá. Cuï theå, ñeà taøi nhaèm tìm ra moät cô caáu nôï, voán chuû sôû höõu treân taøi saûn hôïp lyù cho döï aùn theùp taám laù Phuù Myõ – moät doanh nghieäp ñoäc laäp sau naøy – nhaèm ñaït ñöôïc hieäu quaû cao nhaát veà hoaït ñoäng. Do cô caáu voán cuûa doanh nghieäp ñöôïc quyeát ñònh bôûi cô caáu ñaàu tö ban ñaàu cuûa döï aùn neân ñieàu quan troïng laø phaûi tính ñeán hieäu quaû cuûa doanh nghieäp trong töông lai döïa treân cô caáu voán ñaàu tö vaøo döï aùn trong thôøi gian ñaàu. Ñeà taøi cuõng nhaèm giuùp toái öu hoaù ñöôïc cô caáu voán cho doanh nghieäp trong töông lai treân cô sôû nghieân cöùu kyõ caùc nguoàn voán vay, voán chuû sôû höõu vaø chi phí söû duïng chuùng ñeå trong töøng giai ñoaïn phaùt trieån cuï theå coù theå ñieàu chænh voán theo höôùng cô caáu muïc tieâu. 3. PHAÏM VI CUÛA ÑEÀ TAØI Döïa treân nhöõng lyù thuyeát veà quyeát ñònh cô caáu voán ñaàu tö vaø cô caáu voán toái öu cho doanh nghieäp, ñeà taøi chæ giôùi haïn ôû vieäc nghieân cöùu nhaèm tìm ra moät cô caáu voán toái öu cho döï aùn theùp taám laù Phuù Myõ. Ngoaøi vieäc xaùc ñònh cô caáu voán muïc tieâu cho döï aùn khi ñaàu tö cuõng nhö khi trôû thaønh doanh nghieäp ñoäc laäp, ñeà taøi cuõng khaûo saùt khaû naêng tieáp caän moät soá nguoàn voán hieän coù cuõng nhö chi phí söû duïng. Tuy nhieân, vieäc nghieân cöùu khaû naêng coå phaàn hoaù vaø nhöõng aûnh höôûng
4 cuûa noù trong vieäc hoaïch ñònh cô caáu voán cuûa doanh nghieäp sau naøy seõ khoâng bao goàm trong phaïm vi cuûa ñeà taøi maø laø moät vaán ñeà caàn ñöôïc nghieân cöùu tieáp theo. 4. YÙ NGHÓA KHOA HOÏC VAØ THÖÏC TIEÃN Veà maët khoa hoïc, ñeà taøi laø vieäc keát hôïp söû duïng caùc lyù thuyeát taøi chính veà quyeát ñònh ñaàu tö, quyeát ñònh taøi trôï voán, chi phí söû duïng voán vaø cô caáu voán toái öu. Töø ñoù, ñeà taøi nhaèm ñöa ra moät caùch phaân tích ñaùnh giaù moät caùch khoa hoïc vaán ñeà cô caáu voán cho döï aùn hay doanh nghieäp coù theå aùp duïng khoâng chæ cho döï aùn theùp caùn nguoäi Phuù Myõ maø coøn cho caùc döï aùn khaùc. Veà maët thöïc tieãn, ñeà taøi laø söï vaän duïng caùc lyù thuyeát taøi chính hieän ñaïi vaøo ñieàu kieän ñaëc thuø cuûa doanh nghieäp nhaø nöôùc cuï theå taïi Vieät Nam. Ñeà taøi cuõng giaûi quyeát ñöôïc caùc trôû ngaïi ñang ñaët ra trong vieäc thöïc hieän döï aùn theùp taám laù Phuù Myõ laø naâng cao hieäu quaû döï aùn vaø toái öu hoaù cô caáu voán doanh nghieäp trong töông lai. Ñaây laø vaán ñeà phaùt sinh töø thöïc teá maø nghieân cöùu khaû thi cuûa döï aùn laäp naêm 1999 – 2000 ñaõ khoâng ñeà caäp vaø giaûi quyeát moät caùch thaáu ñaùo.
5 CHÖÔNG 1 CÔ SÔÛ LYÙ LUAÄN VAØ PHÖÔNG PHAÙP NGHIEÂN CÖÙU 1.1. CÔ SÔÛ LYÙ LUAÄN 1.1.1. CAÙC NGUYEÂN TAÉC CUÛA TAØI TRÔÏ VOÁN Cô caáu voán toái öu cho döï aùn hay cho doanh nghieäp ñeàu coù ñieåm töông ñoàng laø toái thieåu hoaù chi phí söû duïng voán, toái ña hoaù hieän giaù doøng tieàn cuûa döï aùn hay giaù trò cuûa döï aùn/doanh nghieäp. Tuy nhieân vieäc taøi trôï voán cuõng coù nhöõng nguyeân taéc nhaát ñònh caàn phaûi tuaân theo. 1. Nguyeân taéc baûo ñaûm tính töông thích: Nguyeân taéc naøy nhaèm ñaûm baûo cô caáu voán coù söï töông thích, phuø hôïp giöõa thôøi gian ñaùo haïn vaø chu kyø sinh lôøi cuûa taøi saûn ñaàu tö. Treân thöïc teá, caùc nguoàn taøi trôï coù thôøi gian ñaùo haïn khaùc nhau vaø thôøi gian caùc nguoàn tieàn ñöôïc taïo ra töø caùc loaïi taøi saûn cuõng khoâng gioáng nhau. Do ñoù, doanh nghieäp seõ bò ruûi ro taøi chính veà khaû naêng thanh toaùn neáu nhö khoâng coù söï töông ñoàng giöõa hai khoaûng thôøi gian naøy. Vieäc taøi trôï voán caàn coù söï töông thích giöõa thôøi gian söû duïng voán vôùi chu kyø sinh lôøi cuûa taøi saûn ñaàu tö. Taøi saûn coá ñònh vaø taøi saûn löu ñoäng thöôøng xuyeân coù thôøi gian hoaøn voán laâu daøi seõ ñöôïc taøi trôï baèng nguoàn voán oån ñònh nhö voán chuû sôû höõu vaø caùc nguoàn vay daøi haïn khaùc. Caùc taøi saûn löu ñoäng taïm thôøi seõ ñöôïc taøi trôï baèng caùc nguoàn voán ngaén haïn nhaèm giaûm ruûi ro veà khaû naêng thanh toaùn. Trong phaàn phaân tích cô caáu voán cuûa döï aùn, nguyeân taéc naøy cuõng ñöôïc ñaët ra nhaèm xem xeùt phaàn voán taøi trôï cho nhöõng taøi saûn khaùc nhau cuûa döï aùn. Ngoaøi ra, thôøi gian hoaøn voán cuûa caùc khoaûn vay cuõng ñöôïc caân nhaéc trong khi tính toaùn cô caáu voán cuûa döï aùn.
6 2. Nguyeân taéc caân ñoái giöõa lôïi nhuaän vaø ruûi ro: Nguyeân taéc naøy ñöôïc xaây döïng döïa treân söï phaân tích taùc ñoäng coù tính ñoøn baåy cuûa chi phí coá ñònh vaø voán vay. Ñoøn baåy taøi chính vaø ñoøn baåy kinh doanh laø nhöõng yeáu toá aûnh höôûng ñeán hoaïch ñònh cô caáu voán. Taùc ñoäng cuûa ñoøn baåy taøi chính vaø ñoøn baåy kinh doanh taïo neân söï aûnh höôûng theo caáp soá nhaân. Doanh nghieäp neáu söû duïng voán vay nhieàu vaø duøng voán vay ñeå taøi trôï cho ñaàu tö taøi saûn coá ñònh thì taùc ñoäng cuûa ñoøn baåy seõ raát lôùn. Hoaëc noù taïo ra nhöõng böôùc phaùt trieån nhaûy voït, hoaëc ñöa doanh nghieäp vaøo nhöõng khoù khaên coù theå daãn ñeán phaù saûn. Do ñoù, doanh nghieäp phaûi caân nhaéc vaø caån troïng giöõa lôïi nhuaän vaø ruûi ro tröôùc khi quyeát ñònh cô caáu voán theo höôùng taêng tæ troïng voán vay vaø söû duïng tieàn vay ñeå mua saém taøi saûn coá ñònh cho döï aùn cuûa doanh nghieäp. Ñeå an toaøn, giaûm thieåu ruûi ro kinh doanh vaø ruûi ro taøi chính, doanh nghieäp thöôøng coù xu höôùng giaûm tyû troïng nôï vay vaø soá tieàn huy ñoäng töø nôï öu tieân cho nhöõng taøi saûn taïm thôøi, nhöõng taøi saûn coù khaû naêng thanh khoaûn cao. Tuy nhieân, doanh nghieäp cuõng coù theå lôïi duïng taùc ñoäng caáp soá nhaân cuûa caùc khoaûn nôï khi saûn löôïng chaéc chaén vöôït xa ñieåm hoøa voán. Vieäc caân nhaéc caùc taùc ñoäng cuûa ñoøn baåy taøi chính, ñoøn baåy kinh doanh nhö treân chính laø vieäc caân ñoái giöõa lôïi nhuaän vaø ruûi ro coù theå gaëp phaûi. 3. Nguyeân taùc ñaûm baûo quyeàn kieåm soaùt: Chuû sôû höõu luoân luoân muoán naém quyeàn kieåm soaùt doanh nghieäp. Vì vaäy, vieäc hoaïch ñònh cô caáu voán phaûi ñaûm baûo duy trì quyeàn kieåm soaùt doanh nghieäp cho chuû sôû höõu. Vieäc taùi cô caáu voán phaûi thöïc hieän theo höôùng gia taêng tyû troïng voán chuû sôû höõu, ñaûm baûo cho voán chuû sôû höõu ñuû lôùn ñeå doanh nghieäp coù theå ñoäc laäp veà maët taøi chính, chuû sôû höõu coù theå chuû ñoäng quyeát ñònh nhöõng vaán ñeà quan troïng trong saûn xuaát vaø kinh doanh. Vieäc keát hôïp giöõa nguyeân taéc naøy vaø nguyeân taéc caân ñoái giöõa lôïi nhuaän - ruûi ro
7 chính laø söï dung hoøa giöõa nguoàn voán chuû sôû höõu vaø nguoàn voán vay. Ñoái vôùi caùc doanh nghieäp tö nhaân, vaán ñeà sôû höõu khoâng ñöôïc ñaët ra nhöng ñoái vôùi nhöõng doanh nghieäp ña sôû höõu thì quyeàn kieåm soaùt doanh nghieäp laïi laø vaán ñeà lôùn. Tuy nhieân, neáu doanh nghieäp chæ huy ñoäng voán baèng vay, thueâ hay phaùt haønh traùi phieáu, coå phieáu öu ñaõi thì cuõng coù ruûi ro khi chuû sôû höõu coù theå bò maát toaøn boä quyeàn kieåm soaùt neáu huy ñoäng voán vay vöôït quaù khaû naêng chi traû caùc khoaûn nôï. Vì vaäy, caàn xem xeùt khaû naêng hy sinh moät phaàn kieåm soaùt ñeå ñoåi laáy söï an toaøn veà maët taøi chính trong khi xem xeùt cô caáu voán cuûa doanh nghieäp. 4. Nguyeân taéc linh hoaït: nguyeân taéc naøy ñaûm baûo tính linh hoaït trong taøi trôï voán. Tính linh hoaït trong taøi trôï voán theå hieän ôû khaû naêng ñieàu chænh taêng, giaûm nguoàn voán cho phuø hôïp vôùi söï thay ñoåi nhu caàu voán qua caùc thôøi kyø kinh doanh. Do tính muøa vuï cuûa saûn xuaát kinh doanh neân nhu caàu voán cuõng thay ñoåi theo töøng thôøi kyø. Ñeå ñaûm baûo naâng cao ñöôïc tính linh hoaït trong vieäc ñieàu ñoäng voán, vieäc cô caáu voán phaûi ñöôïc xaây döïng treân cô sôû giuùp cho doanh nghieäp coù theå chuû ñoäng maëc caû, löïa choïn caùc nhaø cung caáp voán treân thò tröôøng. Caùc khoaûn nôï ngaén haïn thöôøng cho pheùp doanh nghieäp coù cô hoäi thuaän lôïi ñeå ñieàu chænh linh hoaït nguoàn voán. Maët khaùc, vieäc ña daïng hoùa caùc hình thöùc taøi trôï baèng caùch boå sung theâm caùc ñieàu khoaûn veà khaû naêng thu hoài tröôùc thôøi haïn ñoái vôùi traùi phieáu vaø coå phieáu öu ñaõi cuõng giuùp cho doanh nghieäp coù theå chuû ñoäng ñieàu chænh cô caáu voán moät caùch kòp thôøi. 5. Nguyeân taéc toái thieåu hoùa chi phí söû duïng voán: Nguyeân taéc naøy döïa treân quan ñieåm chi phí söû duïng voán/giaù voán laø giaù cuûa thò tröôøng. Baát cöù nguoàn taøi trôï naøo ñeàu coù chi phí söû duïng voán khaùc nhau. Ngoaøi ra, chi phí söû duïng voán coøn tuøy thuoäc vaøo hình thöùc taøi trôï, bieán ñoäng cuûa chu kyø cuûa neàn kinh teá. Vì vaäy, muïc
8 tieâu cuûa doanh nghieäp seõ laø xaây döïng cô caáu voán sao cho ñaûm baûo chi phí söû duïng voán laø toái thieåu, nhaèm toái ña hoùa lôïi ích chuû sôû höõu. Ñeå thöïc hieän ñuôïc muïc ñích naøy, doanh nghieäp phaûi ñaùnh giaù ñöôïc xu theá bieán ñoäng veà giaù voán treân thò tröôøng ñeå löïa choïn thôøi ñieåm huy ñoäng voán thích hôïp. Maët khaùc, cô caáu voán thöôøng neân nghieâng veà caùc nguoàn taøi trôï coù thôøi gian ñaùo haïn ngaén, coù thôøi gian hoaøn traû voán goác vaø laõi coù theå ñieàu chænh moät caùch linh hoaït. Caùc nguyeân taéc treân ñaây laø nguyeân taéc cô baûn trong hoaïch ñònh cô caáu taøi trôï ñoái vôùi caùc doanh nghieäp trong neàn kinh teá thò tröôøng. Caùc nguyeân taéc naøy khoâng coù thöù töï öu tieân nhaát ñònh maø söï quan troïng cuûa töøng nguyeân taéc seõ tuøy thuoäc vaøo quyeàn quyeát ñònh cuûa ngöôøi phuï traùch taøi chính trong doanh nghieäp, tuøy thuoäc vaøo moâi tröôøng cuï theå cuûa hoaït ñoäng kinh doanh, ñaëc ñieåm neàn kinh teá, ñaëc ñieåm ngaønh kinh doanh vaø ñaëc ñieåm cuûa doanh nghieäp. Ñoàng thôøi, doanh nghieäp cuõng phaûi löu yù xem xeùt vì ñeå ñaït ñöôïc nguyeân taéc naøy, coù khi doanh nghieäp phaûi hy sinh nhöõng nguyeân taéc khaùc. 1.1.2. CAÙC YEÁU TOÁ AÛNH HÖÔÛNG ÑEÁN CÔ CAÁU VOÁN Coù naêm yeáu toá chính aûnh höôûng ñeán quyeát ñònh veà cô caáu voán • Ruûi ro kinh doanh Ruûi ro kinh doanh laø ruûi ro trong hoaït ñoäng cuûa doanh nghieäp khi khoâng söû duïng nôï. Ruûi ro kinh doanh caøng lôùn thì tyû leä nôï söû duïng trong toång voán caøng nhoû. • Thueá thu nhaäp
9 Moät trong nhöõng lyù do chuû yeáu ñeå söû duïng nôï cuûa doanh nghieäp laø laõi suaát laø khoaûn muïc ñöôïc khaáu tröø thueá vaø do ñoù laøm giaûm chi phí söû duïng nôï. Tuy nhieân, tuyø theo thueá suaát vaø chính saùch thueá maø vieäc söû duïng nôï seõ laø lôïi theá ñaùng keå cuûa doanh nghieäp hay khoâng. • Söï linh hoaït veà taøi chính Söï linh hoaït veà taøi chính theå hieän ôû khaû naêng huy ñoäng voán trong nhöõng ñieàu kieän nhaát ñònh. Moïi doanh nghieäp ñeàu coi moät nguoàn voán oån ñònh laø ñieàu kieän caàn thieát cho hoaït ñoäng cuûa doanh nghieäp vaø laø yeáu toá soáng coøn cho söï thaønh coâng trong daøi haïn. Vì vaäy, nhu caàu voán trong töông lai cuõng nhö nhöõng chu kyø thieáu huït voán cuûa thò tröôøng ñeà taùc ñoäng ñeán cô caáu voán muïc tieâu cuûa doanh nghieäp. • Thaùi ñoä cuûa nhöõng nhaø quaûn lyù Thaùi ñoä cuûa nhaø quaûn lyù khoâng thöïc söï taùc ñoäng vaøo cô caáu voán cuûa doanh nghieäp nhöng noù laïi taùc ñoäng vaø cô caáu voán muïc tieâu cuûa doanh nghieäp. Moät soá nhaø quaûn lyù chaáp nhaän ruûi ro ñeå söï duïng nôï ñeå taêng nhanh lôïi nhuaän cuûa doanh nghieäp trong khi moät soá khaùc thì khoâng. • Cô hoäi taêng tröôûng Giaù trò cuûa doanh nghieäp khoâng chæ phuï thuoäc vaøo giaù trò caùc taøi saûn hieän coù maø coøn phuï thuoäc vaøo nhöõng cô hoäi phaùt trieån cuûa doanh nghieäp. Moät doanh nghieäp maø giaù trò taøi saûn hieän coù cao seõ coù nhieàu khaû naêng tieáp caän vôùi caùc nguoàn voán vay hôn so vôùi caùc doanh nghieäp maø giaù trò caùc cô hoäi phaùt trieån cao. Maët khaùc, caùc doanh nghieäp maø giaù trò phuï thuoäc vaøo caùc cô hoäi phaùt trieån thöôøng thöôøng seõ giaûm giaù trò raát nhanh khi gaëp khoù khaên veà taøi chính vaø ñoù cuõng laø lyù do caùc doanh nghieäp naøy khoù tieáp caän caùc khoaûn vay hôn so
10 vôùi caùc doanh nghieäp khaùc. Moät lyù do caùc doanh nghieäp coù giaù trò caùc cô hoäi taêng tröôûng cao thöôøng coù tyû leä nôï khoâng cao laø caùc cô hoäi ñoù khoù coù theå ñöôïc caùc nhaø ñaàu tö nhìn nhaän moät caùch roõ raøng. Treân ñaây laø naêm yeáu toá aûnh höôûng ñeán vieäc xaùc ñònh cô caáu voán toái öu cho moät doanh nghieäp. Maëc duø caùc nhaø quaûn lyù ñeàu coá gaéng ñöa ñeán moät cô caáu voán muïc tieâu vôùi chi phí söû duïng voán thaáp nhaát nhöng khoâng phaûi luùc naøo cuõng coù theå duy trì ñöôïc cô caáu voán toái öu ñoù. Do ñoù, vieäc nghieân cöùu caùc yeáu toá noùi treân laø caàn thieát khi xaùc ñònh cô caáu voán cho doanh nghieäp. 1.2. PHÖÔNG PHAÙP NGHIEÂN CÖÙU Nhaèm giaûi quyeát caùc vaán ñeà ñaët ra, ñeà taøi seõ phaân tích taøi chính döï aùn laøm cô sôû cho vieäc thieát laäp caáu truùc voán toán öu. Caùc lyù thuyeát veà cô caáu voán doanh nghieäp seõ ñöôïc vaän duïng. Töø ñoù, thoâng qua vieäc ñaùnh giaù, so saùnh giöõa caùc moâ hình ñeå tìm ra caáu truùc voán toái öu cho döï aùn. Soá lieäu söû duïng trong nghieân cöùu bao goàm caû soá lieäu sô caáp, thöù caáp vaø soá lieäu ñaõ ñöôïc xöû lyù. Veà ño löôøng caùc bieán soá, do moät soá soá lieäu khoâng coù nguoàn thoáng keâ ñaày ñuû neân caùc thoâng tin thöù caáp ñaõ ñöôïc söû duïng nhö phaàn buø ruûi ro, heä soá lôïi suaát phi ruûi ro vaø heä soá beâta. Ngoaøi ra, phöông phaùp thoáng keâ cuõng ñöôïc söû duïng. Cô caáu voán seõ ñöôïc aùp duïng trong caùc moâ hình löïa choïn vaø ñieàu chænh cho phuø hôïp vôùi tình hình thöïc teá cuûa döï aùn cuõng nhö caùc ñieàu kieän kinh teá taøi chính cuûa Vieät Nam hieän taïi. Caû phöông phaùp moâ taû, phaân tích toång hôïp vaø phaân tích taøi chính ñeàu ñöôïc söû duïng.
11 Caùc lyù thuyeát veà doøng tieàn hoaït ñoäng ñöôïc söû duïng nhaèm ñaùnh giaù ñuùng hieäu quaû hoaït ñoäng cuûa döï aùn. Ñoàng thôøi, IRR vaø NPV cuûa döï aùn cuõng ñöôïc döïa treân doøng tieàn hoaït ñoäng. Ñeå tính heä soá beâta cho döï aùn/doanh nghieäp, moâ hình haøm xu höôùng cuûa thay ñoåi IRR döï aùn ñoái vôùi söï thay ñoåi thò tröôøng theá giôùi ñöôïc söû duïng. Do nguyeân lieäu chính cuûa doanh nghieäp laø cuoän caùn noùng nhaäp khaåu vaø giaù baùn thaønh phaåm cuõng phuï thuoäc vaøo giaù cuoän caùn nguoäi nhaäp khaåu neân IRR döï aùn phuï thuoäc chuû yeáu vaøo thò tröôøng coâng nghieäp theá giôùi. Chæ soá coâng nghieäp cuûa thò tröôøng chöùng khoaùn New York (Industrial Index NYSE) ñöôïc löïa choïn ñaïi dieän cho söï thay ñoåi cuûa thò tröôøng. Moâ hình CAPM cuõng ñöôïc söû duïng ñeå xaùc ñònh chi phí söû duïng voán chuû sôû höõu cuûa doanh nghieäp vaø xaùc ñònh chi phí söû duïng voán bình quaân. Ngoaøi ra, söï taùc ñoäng cuûa Nôï leân heä soá beâta cuûa doanh nghieäp cuõng ñöôïc ñaùnh giaù thoâng qua coâng thöùc Hamanda veà söï lieân quan giöõa heä soá beâta cuûa doanh nghieäp khi khoâng söû duïng nôï (bU) vaø heä soá beâta cuûa doanh nghieäp (b). Khi xaùc ñònh ñöôïc cô caáu voán löïa choïn cho döï aùn, vieäc phaân tích ñoä nhaïy (Sensitive Analysis) vaø phaân tích kòch baûn (Scenario Analysis) ñöôïc thöïc hieän nhaèm ñaùnh giaù möùc ñoä ruûi ro cuûa döï aùn taïi cô caáu voán ñaõ löïa choïn. 1.3. NHÖÕNG NGHIEÂN CÖÙU NGOAØI NÖÔÙC Ñoái vôùi vaán ñeà cô caáu voán, caùc coâng trình nghieân cöùu nöôùc ngoaøi ñaõ ñöa ra raát nhieàu caùc quan ñieåm vaø lyù thuyeát khaùc nhau. Caùc lyù thuyeát ñaùng chuù yù laø: (1) Lyù thuyeát cuûa Modigliani- Miller (MM); (2) Lyù thuyeát ñaùnh ñoåi (the trade-off theory) vaø (3) Lyù thuyeát daáu hieäu (The signaling theory).
12 Moät trong nhöõng lyù thuyeát noåi tieáng veà cô caáu voán laø lyù thuyeát trade-off (Trade-off theory) maø ñaïi dieän laø Modigliani-Miller trong ñoù cho raèng “trong moät soá ñieàu kieän nhaát ñònh (thöôøng khoâng coù trong thöïc teá), vieäc löïa choïn taøi trôï baèng nôï hay voán chuû sôû höõu/voán coå phaàn seõ khoâng mang laïi söï khaùc bieät veà chi phí söû duïng voán. Sau ñoù, MM ñaõ phaùt trieån lyù thuyeát cuûa minh baèng caùch ñöa thueá thu nhaäp doanh nghieäp vaøo moâ hình vaø nhaän thaáy doanh nghieäp coù tyû leä nôï caøng cao thì caøng coù lôïi do caùc khoaûn laõi vay ñöôïc khaáu tröø thueá. Lyù thuyeát ñaùnh ñoåi truyeàn thoáng (the trade-off theory) laø vieäc ñöa chi phí kieät queä taøi chính vaø chi phí phaù saûn vaøo moâ hình MM. Keát quaû cho thaáy doanh nghieäp neân gia taêng nôï cho ñeán khi giaù trò töø hieän giaù (taám chaén thueá) vöøa ñuû ñeå ñöôïc buø tröø, ôû möùc caän bieân, baèng gia taêng trong hieän giaù (caùc chi phí kieät queä taøi chính). Lyù thuyeát daáu hieäu (the signaling theory) ñöôïc khôûi nguoàn bôûi giaùo sö G. Donaldson cuûa tröôøng ñaïi hoïc Harvard vaø ñöôïc giaùo sö Stewart Myers phaùt trieån theâm. Lyù thuyeát naøy cho raèng caùc giaùm ñoác bieát veà doanh nghieäp mình nhieàu hôn caùc nhaø ñaàu tö beân ngoaøi do ñoù hoï raát mieãn cöôõng khi phaùt haønh coå phaàn vì cho raèng giaù coå phieáu laø quaù thaáp so vôùi tieàm naêng phaùt trieån cuûa coâng ty. Caùc giaùm ñoác, do ñoù, seõ tìm caùch phaùt haønh coå phieáu taïi thôøi ñieåm ñöôïc ñònh giaù cao. Ngöôïc laïi caùc nhaø ñaàu tö seõ coi quyeát ñònh phaùt haønh coå phieáu nhö moät tín hieäu xaáu vaø do ñoù giaù chöùng khoaùn thöôøng giaûm trong nhöõng ñôït phaùt haønh coå phieáu. Nhö vaäy, caùc giaùm ñoác laïc quan thöôøng thích söû duïng nôï hôn phaùt haønh coå phieáu thöôøng bò ñònh giaù quaù thaáp vaø coå phaàn thöôøng chæ ñöôïc phaùt haønh khi khaû naêng vay nôï ñaõ caïn kieät vaø chi phí kieät queä taøi chính ñang ñe doaï. Cô caáu voán cuûa doanh nghieäp vì vaäy seõ phuï thuoäc vaøo nhöõng daáu hieäu nhö vaäy.
13 Coù theå thaáy raèng caùc lyù thuyeát ngoaøi nöôùc ñaõ nghieân cöùu raát kyù cô caáu voán cuûa doanh nghieäp. Ñoùng goùp lôùn nhaát cuûa lyù thuyeát cuûa nhöõng ngöôøi theo thuyeát ñaùnh ñoåi truyeàn thoáng vaø MM laø ñaõ chæ ra ñöôïc nhöõng chi phí vaø lôïi ích cuï theå cuûa vieäc söû duïng nôï, ñoù laø lôïi ích do khaáu tröø vaøo thueá vaø chi phí kieät queä taøi chính. Lyù thuyeát daáu hieäu laïi khuyeán khích doanh nghieäp giöõ laïi khaû naêng vay nôï cho nhöõng cô hoäi ñaàu tö trong töông lai khi khoâng coù ñuû voán chuû sôû höõu.
14 1.4. NHÖÕNG NGHIEÂN CÖÙU TRONG NÖÔÙC Caùc nghieân cöùu trong nöôùc veà cô caáu voán khoâng nhieàu moät phaàn do ñaëc ñieåm kinh teá cuûa Vieät Nam vôùi thò tröôøng voán chöa phaùt trieån; caùc vaán ñeà coå phaàn, coå phieáu coøn môùi meû. Caùc doanh nghieäp thaønh vieân cuûa caùc toång coâng ty thöôøng giöõ nguyeân cô caáu voán trong suoát thôøi gian hoaït ñoäng vaø khoâng coù nhieàu löïa choïn trong vieäc huy ñoäng voán. Ñoái vôùi döï aùn theùp taám laù Phuù Myõ, cô caáu voán ñöôïc ñeà caäp trong nghieân cöùu khaû thi do Trung taâm xuùc tieán thöông maïi Nhaät Baûn JICA thöïc hieän. Tuy nhieân, do nghieân cöùu khaû thi ñöôïc laäp theo yeâu caàu phaùt trieån caùc ngaønh troïng ñieåm cuûa chính phuû Vieät Nam neân vaán ñeà voán taøi trôï khoâng ñöôïc nghieân cöùu saâu. Caùc nguoàn voán cuûa döï aùn ñöôïc nhaém tôùi laø voán töø quyõ ñaàu tö phaùt trieån, voán ODA vaø voán vay thöông maïi. Voán chuû sôû höõu (voán cuûa Toång coâng ty Theùp Vieät Nam) theo nghieân cöùu laø 10% - 20%. Khi döï aùn hoaøn thaønh vaø coâng ty ra ñôøi, tyû leä Nôï vaø Voán chuû sôû höõu treân toång taøi saûn laàn löôït laø 80% vaø 20%. Cô caáu voán naøy xuaát phaùt töø nhöõng nghieân cöùu ñònh tính veà khaû naêng vay voán, caùc ñònh cheá taøi chính maø thieáu haún caùc nghieân cöùu veà chi phí söû duïng voán cuõng nhö söï taùc ñoäng cuûa cô caáu voán vaøo hieäu quaû cuûa döï aùn. Do ñoù trong quaù trình thöïc hieän döï aùn, vaán ñeà naøy daàn daàn laïi ñöôïc ñaët ra ñaëc bieät laø khi caùc nguoàn voán taøi trôï trôû neân ña daïng hôn ñoøi hoûi caàn coù söï phaân tích ñaùnh giaù saâu hôn veà cô caáu voán taøi trôï
!" # $ %&&$ %&'&(')*+, %- ! " # $ % & ' ( #) % # * %% "* ( " " ) ( " + % #, ( ( # - ( & . / 0 % ! ) " , ) 1* 2 - & ' % ! # ( !, 3 #) (% ( 4 " " %/ "/ %5 $ % - ) , & 6 ( " / "- , ! # 7
8 . %&/*0 1&230 '425 %- 67 %1+893%: 4+%/( 9 * % !," # 6 % (. %: 9 * % !, 6 % (:# 9 * !, 6 % (; < % 6 % (; < % 6 % (< % ) 2 9 < = ) 6 % (= !5> = ) 6 % (= !5.& > 6 5? 9 * * ( 6 % (> ) ; 9 * * ( 6 % (@ ? ; 9 * * ( 6 % (9A!; 9 * * ( 6 % (# - ; 9 * %% 6 % (. ( ; 9 * ) 0 6 % (< ) 9 (; 9 * ) 0 6 % (9 * %) .# ; B B 6 % B B = .- .- !% 6 / / B C D6E"B 6 % ; 3 FGG G4 0 "# - ( #) ( % (# * " !," & ? ## - #) * ( ) # & .( %" " 2 # -" % %% "* ( ) #, , % # - &
H = / ! # ( #7 ! "#$%%% &'( !) I II F GGG F GGJ F GG F GG8 F GG . 6 , K L" LM " FM " FM " FM "M LI F GH F LJ J 8 J8G HF NO %) PF LP F 8P F LH J L 8 8 NO P I F H F I JF PH • Q ( J J H P L • RS% L • T ) J • = H F G F F F . ) !, G F I PI I H FJ F 8 ( F I JF 8 HF 8 8HJ &GH 76 / / B C D6E" B 6 % ; 3 FGG G4" ' #) ! % 5 ) % %/ & . % 5 ". O ) -5 0# ,. O ; & ' %# . O " %5 K 1 % / % & ' " ; 5 1! % ( $ % , K 1 % # K 0 , . O % & ' ( " F GG8 F GG 8HJ &GH &
P * + , 7 6 / / B C D6E"B 6 % ; 3F GGG 4" ? 5 ! , ) #) # / ,
L ; ! - % 5 ! ! -& . # !% - > W .- % (. ; 3 ;964 0 ; / #7 - . , / $001 2%%3 ! "#$%%% &'( !) 3; < ==> ==? ==@ ==A === BBB BB BB BBC . PL I G JH PH F I JF J JLG F G 8G ( " , # % & T " ! -& T% ( 5 , # - ) & 6 # - ) : ?( , 1 *% ( ) ( % ; 5 * # - # * # - ( ! - 2 ; & 90 14D 1&19E 3F*03G % ' ( ; ! ( % 5 ) ( 1 " % ! -& @X $! ) ! % ! -& ' #, ( ! ! !- & " - ," ! / ! ! (/ & ;0 ( " - ( $ - , % 1& .