Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động đấu thầu xây lắp tại Ban quản lý dự án nâng cấp đô thị thành phố Mỹ Tho, tỉnh Tiền Giang

Chia sẻ: ViJiji ViJiji | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:100

Thêm vào BST

Báo xấu

57
lượt xem 16
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn được nghiên cứu với mục tiêu nhằm phân tích, đánh giá thực trạng đấu thầu tại Ban quản lý dự án nâng cấp đô thị thành phố Mỹ Tho, Tỉnh Tiền Giang thời gian 2015-2019. Đề xuất các giải pháp góp phần nâng cao hiệu quả đấu thầu xây lắp các công trình, dự án tại thành phố Mỹ Tho trong thời gian tới 2020 đến 2025.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động đấu thầu xây lắp tại Ban quản lý dự án nâng cấp đô thị thành phố Mỹ Tho, tỉnh Tiền Giang

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ CÔNG NGHIỆP LONG AN NGUYỄN THỊ NGỌC DUNG GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG ĐẤU THẦU XÂY LẮP TẠI BAN QUẢN LÝ DỰ ÁN NÂNG CẤP ĐÔ THỊ THÀNH PHỐ MỸ THO TỈNH TIỀN GIANG LUẬN VĂN THẠC SĨ CHUYÊN NGÀNH QUẢN TRỊ KINH DOANH MÃ NGÀNH: 8.34.01.01 Long An, năm 2020
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ CÔNG NGHIỆP LONG AN NGUYỄN THỊ NGỌC DUNG GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG ĐẤU THẦU XÂY LẮP TẠI BAN QUẢN LÝ DỰ ÁN NÂNG CẤP ĐÔ THỊ THÀNH PHỐ MỸ THO TỈNH TIỀN GIANG LUẬN VĂN THẠC SĨ CHUYÊN NGÀNH QUẢN TRỊ KINH DOANH MÃ NGÀNH: 8.34.01.01 NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHÓA HỌC: TS. PHAN NGỌC TRUNG Long An, năm 2020
i LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan luận văn này là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu, và kết quả trong luận văn là trung thực và chưa được công bố trong các tạp chí khoa học và công trình nào khác. Các thông tin số liệu trong luận văn này đều có nguồn gốc và được ghi chú rõ ràng./. Ngƣời thực hiện đề tài NguyễnThị Ngọc Dung
ii LỜI CẢM ƠN Để hoàn thành được đề tài này, ngoài sự cố gắng và nổ lực của bản thân tôi, còn có sự giúp đỡ của các thầy, cô, bạn bè, các tập thể, cá nhân trong và ngoài trường. Trước hết, Tôi xin gửi lời cảm ơn sâu sắc tới TS. Phan Ngọc Trung trong suốt quá trình thực hiện đề tài, thầy đã rất tận tình hướng dẫn và chỉ bảo cho tôi. Với lòng biết ơn sâu sắc Tôi xin gửi đến quý Thầy trong Ban giám hiệu Trường Đại học Kinh tế Công nghiệp Long An đã quan tâm tạo nhiều cơ sở vật chất cho tôi có đủ điều kiện hoàn thành khóa học. Chân thành cảm ơn thầy cô ở Trường Đại học Kinh tế Công nghiệp Long An trong suốt quá trình đào tạo thạc sĩ đã cung cấp kiến thức và phương pháp để tôi có thể áp dụng trong nghiên cứu giải quyết các vấn đề trong luận văn của mình. Trong quá trình, thu thập tài liệu, tôi nhận được sự giúp đỡ nhiệt tình từ Ban QLDA Nâng cấp đô thị thành phố Mỹ Tho tỉnh Tiền Giang. Tôi xin cảm ơn tất cả các lãnh đạo Ban và các đồng nghiệp trong Ban đã giúp đỡ, tạo điều kiện thuận lợi cho tôi thực hiện đề tài. Xin chân thành cảm ơn! Tiền Giang, ngày tháng 11 năm 2020 Ngƣời thực hiện đề tài Nguyễn Thị Ngọc Dung
iii NỘI DUNG TÓM TẮT Trong lĩnh vực xây dựng, hoạt động đấu thầu giúp Chủ đầu tư lựa chọn được nhà thầu đúng đắn, đáp ứng tốt các yêu cầu của mình và nó cũng giúp nhà thầu nhận được nhiều công trình, tăng doanh thu, tăng lợi nhuận từ đó mở rộng quy mô kinh doanh. Trong luận văn đã tập trung hoàn thành một số công việc sau: Giới thiệu các khái niệm cơ bản về đấu thầu, hiểu được đấu thầu là gì, cách thức, trình tự tổ chức hoạt động đấu thầu xây lắp, biết được các hành vi nào bị cấm và biện pháp xử lý các vi phạm trong hoạt động đấu thầu. Qua đó người đọc cũng hiểu được để có được các công trình xây dựng đồ sộ, chất lượng thì chủ đầu tư phải trãi qua các giai đoạn tổ chức thực hiện vô cùng vất vả trong đó phải kể đến giai đoạn quan trọng là đấu thầu để tuyển chọn được các nhà thầu có năng lực thực sự để thực hiện công trình trong khi có rất nhiều yếu tố chủ quan cũng như khách quan tác động ảnh hưởng đến tính cạnh tranh trong quá trình đấu thầu. Hệ thống hoá những lý luận cơ bản liên quan đến đầu thầu xây dựng, năng lực công tác tổ chức đấu thầu. Phân tích, đánh giá thực trạng công tác đấu thầu tại Ban quản lý dự án Nâng cấp đô thị thành phố Mỹ Tho chúng ta thấy được sự cạnh tranh khóc liệt giữa các nhà thầu đặc biệt về giá bên cạnh đó cũng bộc lộ những khe hở của pháp luật cũng như những thiếu xót, hạn chế từ phía chủ đầu tư trong quá trình tổ chức đấu thầu. Bên cạnh những nhà thầu cạnh tranh công bằng với nhau bằng năng lực thật sự thì lại có những nhà thầu gian lận bằng mọi cách để có thể trúng thầu. Trước tình hình đó, Ban quản lý dự án phải không ngừng nâng cao năng lực, sáng suốt, nhạy bén trong mọi tình huống để có thể lựa chọn được nhà thầu có năng lực thật sự. Luận văn này là kết quả quá trình tìm tòi học hỏi từ thực tế tại Dự án nâng cấp đô thị thành phố Mỹ Tho. Luận văn đã sử dụng các phương pháp nghiên cứu, phân tích đánh giá tổng hợp kết hợp với thực tế hoạt động đấu thầu của dự án từ đó đề xuất một số giải pháp nhằm hoàn thiện hơn hoạt động đấu thầu dự án trong giai đoạn tiếp theo 2020-2025.
iv ABSTRACT The field of construction, bidding helps the Investor choose the right contractor, meet their requirements well and it also helps the contractor receive more works, increase revenue, increase profit from That expands the business scale. In the thesis focused on completing the following tasks: Introduce basic concepts of bidding, understand what bidding is, how and sequence of bidding activities, know what behaviors are prohibited and how to handle violations in activities. bidding action. Thereby, the reader also understands that in order to have massive and quality construction works, the investor has to go through stages of extremely hard implementation, including the important stage of bidding. in order to select truly qualified contractors to perform the project while there are many subjective and objective factors affecting the competitiveness in the bidding process. Systemize basic theories related to construction bids, capacity to organize bidding. Analyzing and evaluating the current status of the bidding work at the My Tho City Urban Upgrading Project Management Unit, we can see the fierce competition among special contractors in terms of prices. legal loopholes as well as the shortcomings and limitations of the investor in the bidding process. Besides contractors competing fairly with each other with real ability, there are contractors who cheat by all means to win the bid. In this situation, the Project Management Board has to constantly improve its capacity, intelligence and acumen in all situations in order to select a truly capable contractor. This thesis is the result of the process of finding and learning from reality in the My Tho City Urban Upgrading Project. The thesis has used the integrated research, analysis and evaluation methods combined with the actual bidding activities of the project, thereby proposing a number of solutions to improve project bidding activities in the period. next 2020-2025.
v MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN .....................................................................................................i LỜI CẢM ƠN.......................................................................................................... ii NỘI DUNG TÓM TẮT .......................................................................................... iii ABSTRACT ............................................................................................................iv MỤC LỤC ................................................................................................................ v DANH MỤC BẢNG BIỂU....................................................................................... x DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT TIẾNG VIỆT...........................................................xi DANH MỤC VIẾT TẮT TIẾNG ANH ................................................................ xii PHẦN MỞ ĐẦU ...................................................................................................... 1 1.Sự cần thiết của đề tài:............................................................................................ 1 2. Mục tiêu nghiên cứu: ............................................................................................. 2 2.1 Mục tiêu chung ................................................................................................ 2 2.2 Mục tiêu cụ thể ................................................................................................ 2 3. Đối tượng nghiên cứu: ........................................................................................... 2 4. Phạm vi nghiên cứu ............................................................................................... 2 5. Câu hỏi nghiên cứu................................................................................................ 2 6. Những đóng góp mới của luận văn ........................................................................ 3 6.1 Đóng góp về phương diện khoa học ................................................................ 3 6.2 Đóng góp về phương diện thực tiễn ................................................................. 3 7. Phương pháp nghiên cứu ....................................................................................... 3 8. Tổng quan các công trình nghiên cứu trước .......................................................... 3 9. Kết cấu luận văn : .................................................................................................. 4 Chƣơng 1: LÝ LUẬN CHUNG VỀ CÔNG TÁC ĐẤU THẦU XÂY LẮP ........ 5 1.1 Lý luận chung về đấu thầu ............................................................................... 5 1.1.1 Một số khái niệm liên quan đến công tác đấu thầu: .................................. 5 1.1.2 Mục tiêu của đấu thầu ............................................................................... 7 1.1.3 Vai trò của đấu thầu .................................................................................. 8 1.2 Các hình thức lựa chọn nhà thầu xây lắp ......................................................... 9 1.2.1 Đấu thầu rộng rãi...................................................................................... 9
vi 1.2.2 Đấu thầu hạn chế ...................................................................................... 9 1.2.3 Chỉ định thầu........................................................................................... 10 1.2.4 Chào hàng cạnh tranh ............................................................................. 10 1.2.5 Tự thực hiện ............................................................................................ 10 1.2.6 Lựa chọn nhà thầu, nhà đầu tư trong trường hợp đặc biệt...................... 10 1.2.7 Tham gia thực hiện của cộng đồng ......................................................... 10 1.3 Các phương thức đấu thầu xây lắp ................................................................. 11 1.3.1 Phương thức một giai đoạn một túi hồ sơ ............................................... 11 1.3.2 Phương thức một giai đoạn hai túi hồ sơ ................................................ 11 1.3.3 Phương thức hai giai đoạn một túi hồ sơ ................................................ 11 1.3.4 Phương thức hai giai đoạn hai túi hồ sơ ................................................. 12 1.4 Qui trình thực hiện đấu thầu xây lắp .............................................................. 12 1.4.1. Kế hoạch lựa chọn nhà thầu................................................................... 12 1.4.2 Quy trình đấu thầu một giai đoạn một túi hồ sơ ...................................... 13 1.4.2.1 Chuẩn bị lựa chọn nhà thầu, bao gồm: ......................................... 13 1.4.2.2 Tổ chức lựa chọn nhà thầu, bao gồm: ........................................... 13 1.5 Đấu thầu cạnh tranh theo quy định của Ngân hàng thế giới ........................... 16 1.5.1 Đấu thầu cạnh tranh quốc tế (ICB):........................................................ 16 1.5.2 Đấu thầu cạnh tranh trong nước (NCB): ................................................ 17 1.6 Hiệu quả của hoạt động đấu thầu xây lắp....................................................... 17 1.7 Các hành vi bị cấm trong đấu thầu xây lắp và xử lý vi phạm......................... 19 1.7.1 Các hành vi bị cấm trong đấu thầu ......................................................... 19 1.7.2 Xử lý vi phạm trong đấu thầu .................................................................. 20 1.8 Các yếu tố ảnh hưởng đến hoạt động đấu thầu và khả năng cạnh tranh trong đấu thầu. .............................................................................................................. 21 1.8.1. Môi trường pháp lý về đấu thầu. ............................................................ 21 1.8.2. Nhóm nhân tố liên quan đến thực hiện của chủ đầu tư. .......................... 22 1.8.3. Nhóm nhân tố của nhà thầu tham gia đấu thầu ảnh hưởng đến chất lượng hoạt động đấu thầu, khả năng cạnh tranh trong đấu thầu.................................. 23 1.9 Quản lý thực hiện hợp đồng xây dựng ........................................................... 23 1.9.1 Làm rõ các chi tiết trong hồ sơ mời thầu ................................................ 23
vii 1.9.2 Các điều khoản chỉ dẫn ........................................................................... 24 1.9.3 Thủ tục đánh giá khi phát sinh ................................................................ 24 1.9.4 Chuẩn hóa thanh toán ............................................................................. 24 1.9.5 Thủ tục kiểm tra công tác nghiệm thu ..................................................... 25 1.9.6 Đánh giá hư hỏng công trình .................................................................. 25 1.10 Một số bài hoc kinh nghiệm về đấu thầu. .................................................... 25 1.10.1 Bài học kinh nghiệm:............................................................................. 25 1.10.2 Những bài học kinh nghiệm được rút ra: .............................................. 27 Kết luận Chương 1 .................................................................................................. 27 Chƣơng 2: .............................................................................................................. 28 THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG ĐẤU THẦU XÂY LẮP | TẠI BAN QUẢN LÝ DỰ ÁN NÂNG CẤP ĐÔ THỊ THÀNH PHỐ MỸ THO GIAI ĐOẠN 2015 - 2019......................................................................................................................... 28 2.1 Giới thiệu về ban quản lý dự án nâng cấp đô thị thành phố Mỹ Tho ............. 28 2.1.1 Cơ cấu tổ chức của Ban QLDA, chức năng nhiệm vụ ............................. 28 2.1.2. Mục tiêu của dự án ................................................................................. 29 2.1.3. Nội dung và quy mô đầu tư xây dựng ..................................................... 29 2.2 Công tác tổ chức đấu thầu tại Ban quản lý dự án giai đoạn 2015-2019. ........ 31 2.2.1 Tiến trình thực hiện đấu thầu tại Ban QLDA .......................................... 31 2.2.2 Giai đoạn chuẩn bị đấu thầu ................................................................... 31 2.2.3 Giai đoạn thực hiện đầu thầu .................................................................. 34 2.2.4 Giai đoạn quản lý hợp đồng sau đấu thầu .............................................. 39 2.3 Thực trạng về đấu thầu một số gói thầu xây lắp của Ban quản lý dự án thời kỳ 2015 – 2019 ......................................................................................................... 39 2.3.1 Thực trạng về đấu thầu một số công trình qua các năm 2015-2019 ....... 39 2.1 Báo cáo theo dõi và quản lý hợp đồng ........................................................... 40 2.2 Báo cáo theo dõi và quản lý hợp đồng năm 2015 .......................................... 42 2.3 Báo cáo theo dõi và quản lý hợp đồng năm 2016 .......................................... 43 2.4 Báo cáo theo dõi và quản lý hợp đồng năm 2017 .......................................... 44 2.5 Báo cáo theo dõi và quản lý hợp đồng năm 2018 .......................................... 45 2.6 Báo cáo theo dõi và quản lý hợp đồng năm 2019 .......................................... 46
viii 2.3.2 Một số tình huống điển hình trong đấu thầu ........................................... 47 2.3.2.1 Gói thầu MT-PW-3.1: Xây dựng khu tái định cư Mỹ Phong, thuộc địa phận xã Mỹ Phong, thành phố Mỹ Tho, tỉnh Tiền Giang. ............................ 47 2.3.2.2 Gói thầu MT-PW-1.6a Cải tạo đường Trần Ngọc Giải – phường 6 và đường Hoàng Việt – Phường 5. .................................................................... 48 2.3.2.3 Gói thầu MT-PW-2.2a Cải tạo nâng cấp đường huyện 92C (Từ cầu Thạnh Trị đến đường Nguyễn Minh Đường) ................................................ 49 2.4 Thực trạng về nguồn vốn bố trí cho các gói thầu xây lắp được đấu thầu thời kỳ 2015 - 2019. .................................................................................................... 50 2.4.1 Thưc trạng về vốn Ngân sách (2015-2019) ............................................. 50 2. 7 Bảng Tổng hợp kế hoạch vốn và giải ngân nguồn vốn NSNN...................... 51 2.4.2 Thực trạng về vốn ODA ( 2015- 2019) .................................................... 52 2.8 Bảng Tổng hợp kế hoạch vốn và giải ngân nguồn vốn ODA ......................... 52 2.5 Thực trạng tình hình thực hiện hợp đồng của những công trình đã được đấu thầu thời kỳ 2015 – 2019. .................................................................................... 53 2.9 Báo cáo theo dõi và quản lý hợp đồng ........................................................... 55 2.10 Báo cáo tiến độ thực hiện các công trình giai đoạn 2015-2019 .................... 56 (Một số gói thầu chậm tiến độ kéo dài thời gian thi công) ................................... 56 2.11 Báo cáo tiến độ thực hiện các công trình giai đoạn 2015-2019 .................... 60 2.6 Đánh giá công tác đấu thầu tại Ban quản lý dự án ......................................... 61 2.6.1 Những kết quả đạt được .......................................................................... 61 2.12 Khung giám sát và đánh giá kết quả thực hiện Dự án MDR-UUP_ TDA Mỹ Tho (2015-2019) ........................................................................................ 61 2.6.2 Những hạn chế và nguyên nhân .............................................................. 65 2.6.2.1 Những hạn chế trong việc thực hiện đấu thầu:.................................. 65 2.3.2.2 Nguyên nhân..................................................................................... 70 Kết luận Chương 2 .................................................................................................. 71 Chƣơng 3: .............................................................................................................. 72 GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG ĐẤU THẦU XÂY LẮP TẠI BAN QUẢN LÝ DỰ ÁN NÂNG CẤP ĐÔ THỊ THÀNH PHỐ MỸ THO GIAI ĐOẠN 2020-2025 ......................................................................................... 72
ix 3.1 Phƣơng hƣớng phát triển và muc tiêu của Ban quản lý dự án nâng cấp đô thị thành phố Mỹ Tho .................................................................................. 72 3.1.1 Phương hướng: ....................................................................................... 72 3.1.2 Mục tiêu .................................................................................................. 73 3.2 Một số giải pháp cơ bản nâng cao hiệu quả hoạt động đấu thầu xây lắp tại Ban quản lý dự án nâng cấp đô thị thành phố Mỹ Tho, tỉnh Tiền Giang. .................... 73 3.2.1. Nâng cao chất lượng công tác lập thiết kế, lập dự toán và thẩm tra thiết kế bản vẽ thi công ................................................................................... 73 3.2.3. Hoàn thiện công tác chuẩn bị Hồ sơ mời thầu ....................................... 74 3.2.4. Nâng cao hiệu quả công tác chấm thầu ................................................. 75 3.2.5. Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát các nhà thầu tham gia đấu thầu .................................................................................................................. 75 3.2.6 Nâng cao năng lực cán bộ thẩm định kết quả đấu thầu ......................... 77 3.2.7. Hoàn thiện công tác quản lý hoạt động đấu thầu và quản lý Hợp đồng sau đấu thầu ..................................................................................................... 78 3.2.8 Nâng cao năng lực của cán bộ quản lý, tổ chuyên gia xét thầu, chuyên nghiệp hoá hoạt động đấu thầu của Ban quản lý dự án .................................... 80 ● Nâng cao năng lực của cán bộ quản lý nhà nƣớc: .................................... 80 ● Nâng cao năng lực của tổ chuyên gia xét thầu và chuyên nghiệp hoá hoạt động đấu thầu của Ban quản lý dự án .......................................................... 81 3.3 Một số kiến nghị ............................................................................................ 82 3.3.1 Kiến nghị đối với Ủy ban nhân dân Tỉnh Tiền Giang .............................. 82 3.3.2 Kiến nghị Ban quản lý dự án nâng cấp đô thị thành phố Mỹ Tho ........... 83 KẾT LUẬN ............................................................................................................ 84 TÀI LIỆU THAM KHẢO..................................................................................... 86
x DANH MỤC BẢNG BIỂU BẢNG BIỂU TÊN BẢNG BIỂU TRANG Bảng 2.1 Báo cáo theo dõi và quản lý hợp đồng 40 Bảng 2.2 Báo cáo theo dõi và quản lý hợp đồng năm 2015 42 Bảng 2.3 Báo cáo theo dõi và quản lý hợp đồng năm 2016 43 Bảng 2.4 Báo cáo theo dõi và quản lý hợp đồng năm 2017 44 Bảng 2.5 Báo cáo theo dõi và quản lý hợp đồng năm 2018 45 Bảng 2.6 Báo cáo theo dõi và quản lý hợp đồng năm 2019 46 Bảng Tổng hợp kế hoạch vốn và giải ngân nguồn vốn Bảng 2.7 51 NSNN Bảng Tổng hợp kế hoạch vốn và giải ngân nguồn vốn Bảng 2.8 52 ODA Bảng 2.9 Báo cáo theo dõi và quản lý hợp đồng (một số gói thầu 55 có khối lượng phát sinh hoặc đội vốn) Báo cáo tiến độ thực hiện các công trình giai đoạn 2015- Bảng 2.10 2019 (Một số gói thầu chậm tiến độ kéo dài thời gian thi 56 công) Bảng 2.11 Báo cáo tiến độ thực hiện các công trình giai đoạn 60 20152019 (Một số gói thầu thi công đúng tiến độ) Bảng 2.12 Khung giám sát và đánh giá kết quả thực hiện Dự án 61 MDR-UUP_ TDA Mỹ Tho (2015-2019)
xi DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT TIẾNG VIỆT STT Từ viết tắt Viết đầy đủ 1 QLDA Quản lý dự án 2 BCĐG Báo cáo đánh giá 3 CĐT Chủ đầu tư 4 HSĐX Hồ sơ đề xuất 5 HSYC Hồ sơ yêu cầu 6 HSMT Hồ sơ mời thầu 7 HSDT Hồ sơ dự thầu, bao gồm hồ sơ đề xuất về kỹ thuật và hồ sơ đề xuất về tài chính 8 HSĐXKT Hồ sơ đề xuất về kỹ thuật 9 HSĐXTC Hồ sơ đề xuất về tài chính 10 VND đồng Việt Nam 11 XDCB Xây dựng cơ bản
xii DANH MỤC VIẾT TẮT TIẾNG ANH STT Từ viết tắt Viết đầy đủ 1 ODA Viện trợ phát triển chính thức (Official Development Assistance) 2 Đấu thầu cạnh tranh quốc tế (International ICB competitive bidding) 3 Đấu thầu cạnh tranh trong nước (National NCB competitive bidding)
1 PHẦN MỞ ĐẦU 1.Sự cần thiết của đề tài: Ngày nay, cùng với sự phát triển không ngừng của nền kinh tế, quy mô cũng như tốc độ hoạt động trong ngành xây dựng của nước ta ngày càng được mở rộng, thị trường xây dựng ngày một trở nên sôi động hơn, cạnh tranh trong xây dựng ngày một quyết liệt hơn. Các nhà thầu phải luôn luôn nỗ lực để nâng cao năng lực của mình. Hoạt động đấu thầu ngày càng trở nên có tính quyết định đến sự tồn tại và phát triển của các doanh nghiệp xây dựng. Với tầm quan trọng của hoạt động đấu thầu là nhằm quản lý chi tiêu, sử dụng các nguồn tiền một cách có hiệu quả, ở Việt Nam khoảng mười năm trở lại đây, thông qua đấu thầu các chủ đầu tư đã lựa chọn được những nhà thầu có đủ năng lực, kinh nghiệm để thực hiện các dự án, công trình làm thay đổi diện mạo kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội của đất nước. Nhằm quản lý chất lượng xây dựng công trình cần phải có những công tác kiểm soát chặt chẽ. Trong đó công tác lựa chọn nhà thầu đủ điều kiện về năng lực tham gia xây dựng các công trình thông qua đấu thầu là một công tác quan trọng nhằm quản lý chất lượng công trình, đưa công trình vào phục vụ kịp thời, nâng cao hiệu quả của công trình. Đấu thầu là nhằm thực hiện tính cạnh tranh công bằng, minh bạch trong quá trình đấu thầu để lựa chọn nhà thầu phù hợp, đảm bảo hiệu quả kinh tế của dự án. Như vậy thông qua hoạt động đấu thầu mà chủ đầu tư lựa chọn được đơn vị đáp ứng được các yêu cầu về kỹ thuật, công nghệ, thực hiện dự án với chất lượng cao nhất, chi phí thấp nhất. Trên thực tế hoạt động đấu thầu đã chứng tỏ được sự cần thiết và tầm quan trọng của nó trong cơ chế thị trường, nó không chỉ mang lại lợi ích cho nhà thầu mà còn mang lại lợi ích cho chủ đầu tư. Là một đơn vị đại diện cho chủ đầu tư, Ban quản lý dự án nâng cấp đô thị thành phố Mỹ Tho đã tổ chức thực hiện lựa chọn nhà thầu để thực hiện các gói thầu xây lắp nhằm cải thiện, nâng cấp cơ sở hạ tầng, chỉnh trang đô thị,…. Mặc dù các nội dung về tổ chức đấu thầu xây lắp công trình được quy định đầy đủ trong các Văn bản quy phạm pháp luật, nhưng thực tế trong quá trình thực hiện xuất hiện
2 những bất cập do những yếu tố khách quan và chủ quan gây ra, dẫn đến kết quả đạt được chưa như mong muốn. Tính cấp thiết của vấn đề nêu trên cũng chính là lý do để tác giả lựa chọn đề tài luận văn thạc sĩ “Giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động đấu thầu xây lắp tại Ban quản lý dự án nâng cấp đô thị thành phố Mỹ Tho, tỉnh Tiền Giang” 2. Mục tiêu nghiên cứu: 2.1 Mục tiêu chung Đề xuất các giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động đấu thầu xây lắp tại Ban quản lý dự án Nâng cấp đô thị thành phố Mỹ Tho, tỉnh Tiền Giang 2.2 Mục tiêu cụ thể - Hệ thống hóa cơ sở lý luận về đấu thầu xây lắp - Phân tích, đánh giá thực trạng đấu thầu tại Ban quản lý dự án nâng cấp đô thị thành phố Mỹ Tho, Tỉnh Tiền Giang thời gian 2015-2019. - Đề xuất các giải pháp góp phần nâng cao hiệu quả đấu thầu xây lắp các công trình, dự án tại thành phố Mỹ Tho trong thời gian tới 2020 đến 2025. 3. Đối tƣợng nghiên cứu: Nghiên cứu hoạt động đấu thầu xây lắp các công trình tại Ban quản lý dự án nâng cấp đô thị thành phố Mỹ Tho, tỉnh Tiền Giang. 4. Phạm vi nghiên cứu 4.1 Phạm vi về không gian địa điểm: Luận văn tập trung nghiên cứu hoạt động đấu thầu xây lắp các công trình tại Ban quản lý dự án Nâng cấp đô thị thành phố Mỹ Tho, tỉnh Tiền Giang 4.2 Phạm vi về thời gian: Nghiên cứu hoạt động đấu thầu xây lắp tại Ban quản lý dự án nâng cấp đô thị thành phố Mỹ Tho, tỉnh Tiền Giang từ năm 2015-2019, 4.3 Thời gian nghiên cứu : Từ tháng 01/2020 đến tháng 07/2020 5. Câu hỏi nghiên cứu - Thực trạng hoạt động đấu thầu xây lắp tại Ban Quản lý dự án thành phố Mỹ Tho, tỉnh Tiền Giang trong thời gian vừa qua như thế nào? - Nguyên nhân nào của những hạn chế trong hoạt động đấu thầu?
3 - Giải pháp cơ bản nào để nâng cao hiệu quả hoạt động đấu thầu xây lắp tại thành phố Mỹ Tho trong thời gian tới? 6. Những đóng góp mới của luận văn 6.1 Đóng góp về phương diện khoa học Hệ thống hoá các cơ sở lý luận về hoạt động đấu thầu xây lắp, các văn bản quy định quy trình và nội dung về đấu thầu xây lắp từ đó tìm ra một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động đấu thầu trong lĩnh vực xây lắp. 6.2 Đóng góp về phương diện thực tiễn Trên cơ sở phân tích thực trạng hiệu quả hoạt động đấu thầu xây lắp tại Ban quản lý dự án nâng cấp đô thị thành phố Mỹ Tho, tỉnh Tiền Giang chỉ rõ những ưu điểm, hạn chế và nguyên nhân của hạn chế. Đề xuất những giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động đầu thầu xây lắp cũng như kiến nghị những biện pháp nâng cao hiệu quả công tác quản lý nhà nước với hoạt động đấu thầu xây lắp. Kết quả nghiên cứu của đề tài sẽ là tài liệu tham khảo hữu ích, khả thi cho các Ban quản lý dự án trong hoạt động đấu thầu xây lắp. 7. Phƣơng pháp nghiên cứu Luận văn chủ yếu sử dụng phương pháp nghiên cứu định tính thông qua các phương pháp nghiên cứu: Phương pháp thu thập thông tin (thứ cấp, sơ cấp) Phương pháp tổng hợp, thống kê, so sánh và phân tích. 8. Tổng quan các công trình nghiên cứu trƣớc Nguyễn Ngọc Thành, (2015) Quản lý nhà nước trong lĩnh vực đấu thầu các công trình giao thông ở Ban quản lý dự án Phát triển giao thông nông thôn Hà Tĩnh, luận văn Thạc sĩ quản lý kinh tế, trường Đại học kinh tế Hà Nội; Trần Thái Tuấn, (2017) Quản lý nhà nước trong lĩnh vực đấu thầu các dự án đầu tư ở Ban quản lý dự án, Tổng Cục Hậu cần – Kỹ thuật Bộ Công an, luận văn Thạc sĩ Quản lý kinh tế, trường Đại học kinh tế Hà Nội; Trần Hoàng Diệu, (2018) Hoàn thiện công tác quản lý đấu thầu tại Ban quản lý các dự án giáo dục nghề nghiệp vốn ODA thuộc Tổng Cục giáo dục nghề nghiệp, luận văn Thạc sĩ quản trị kinh doanh, trường Đại Học Ngoại Thương;
4 Đỗ Kiến Vọng, (2019) Quản lý nhà nước về đấu thầu mua sắm công ở Việt Nam, luận án Tiến sĩ kinh tế, Học viện khoa học xã hội. Ở các luận văn này, các tác giả đã đề cập đến một số vấn đề lý luận chung của từng lĩnh vực cụ thể trong hoạt động đấu thầu, trong đó có các hoạt động đấu thầu rộng rãi trong nước, quốc tế; đầu thầu hạn chế, chào hàng cạnh tranh và một số giải pháp nhằm nâng cao vai trò quản lý nhà nước trong hoạt động đấu thầu...; Đó là những kiến thức mà tác giả có thể tham khảo trong quá trình triển khai nghiên cứu luận văn của mình. Với các hoạt động đấu thầu diễn ra hàng ngày và có rất nhiều tình huống cần xử lý, các đơn vị quản lý dự án, các bên mời thầu còn lúng túng, dẫn đến chất lượng lựa chọn nhà thầu chưa đảm bảo. Từ kết quả nghiên cứu của các công trình đã công bố nói trên và từ mục tiêu nghiên cứu đặt ra, thì câu hỏi: tổ chức đấu thầu xây lắp như thế nào cho hiệu quả? Thực trạng đấu thầu tại Ban Quản lý dự án Nâng cấp đô thị thành phố Mỹ Tho, tỉnh Tiền Giang diễn ra như thế nào? Vì vậy, với đề tài này, tôi hy vọng sẽ đóng góp tích cực vào việc nâng cao hiệu quả hoạt động đấu thầu xây lắp nói chung và hoạt động đấu thầu xây lắp tại Ban quản lý dự án Nâng cấp đô thị thành phố Mỹ Tho nói riêng. 9. Kết cấu luận văn : Luận văn được kết cấu làm 3 chương Chương 1: Tổng quan về ban quản lý dự án đầu tư xây dựng và hoạt động đấu thầu xây lắp Chương 2 : Thực trạng về công tác đấu thầu xây lắp tại Ban quản lý dự án TP.Mỹ Tho. Chương 3 : Các giải pháp nâng cao hiệu quả đấu thầu xây lắp tại Ban quản lý dự án TP.Mỹ Tho tỉnh Tiền Giang.
5 Chƣơng 1: TỔNG QUAN VỀ BAN QUẢN LÝ DỰ ÁN ĐẦU TƢ XÂY DỰNG VÀ HOẠT ĐỘNG ĐẤU THẦU XÂY LẮP 1.1 Lý luận chung về ban quản lý dự án đầu tư xây dựng và hoạt động đấu thầu 1.1.1 Một số khái niệm liên quan: - Khái niệm ban quản lý dự án đầu tư xây dựng Ban quản lý dự án hay ban quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình theo quy định tại Điều 7 Thông tư 16/2016/TT-BXD hướng dẫn thực hiện Nghị định 59/2015/NĐ-CP về hình thức tổ chức quản lý dự án đầu tư xây dựng thì đây là một tổ chức sự nghiệp công công lập, hoạt động theo nguyên tắc tự bảo đảm về kinh phí hoạt động do Bộ trưởng, thủ trưởng cơ quan ngang Bộ, Chủ tịch UBND cấp tỉnh, cấp huyện quyết định thành lập. Chức năng của Ban Quản lý Dự án là làm chủ đầu tư các dự án đầu tư xây dựng sử dụng vốn ngân sách, vốn Nhà nước ngoài ngân sách; tiếp nhận và quản lý sử dụng vốn để đầu tư xây dựng theo quy định của pháp luật; thực hiện quyền, nghĩa vụ của chủ đầu tư; bàn giao công trình xây dựng hoàn thành cho chủ đầu tư, chủ quản lý sử dụng công trình khi kết thúc xây dựng hoặc trực tiếp quản lý vận hành, khai thác sử dụng công trình hoàn thành theo yêu cầu của người quyết định đầu tư. - Khái niệm đấu thầu Có thể hiểu đấu thầu là cuộc thi công khai giữa các tổ chức, cá nhân về kỹ thuật, tài chính, con người, nó giống như một sân chơi mà trong đó người cung ứng điều kiện tốt nhất sẽ giành chiến thắng. Theo quan niệm của các nhà thầu tham gia đấu thầu thì đấu thầu là một phương thức kinh doanh mà thông qua đó nhà thầu với các điều kiện và năng lực tài chính, kỹ thuật đáp ứng được các yêu cầu của bên mời thầu sẽ có cơ hội dành được hợp đồng thực hiện. Còn theo qua điểm của bên mời thầu thì đấu thầu được xem là một cuộc thi tuyển giữa các nhà thầu để thỏa mãn các yêu cầu của chủ đầu tư từ đó lựa chọn được nhà thầu thích hợp nhất.
6 Theo luật đấu thầu năm 2013 thì Đấu thầu là quá trình lựa chọn nhà thầu để ký kết và thực hiện hợp đồng cung cấp dịch vụ tư vấn, dịch vụ phi tư vấn, mua sắm hàng hóa, xây lắp; lựa chọn nhà đầu tư để ký kết và thực hiện hợp đồng dự án đầu tư theo hình thức đối tác công tư, dự án đầu tư có sử dụng đất trên cơ sở bảo đảm cạnh tranh, công bằng, minh bạch và hiệu quả kinh tế. - Khái niệm đấu thầu xây lắp Xây lắp là một quy trình thiết kế và thi công xây dựng tạo nên các cơ sở hạ tầng hoặc công trình, hạng mục công trình, nhà ở, … Xây lắp gồm những công việc thuộc quá trình xây dựng và lắp đặt công trình, hạng mục công trình có những hình thức xây dựng công trình như: công trình mới; hoàn thiện, nâng cấp, mở rộng công trình đã có… Do đó, có thể hiểu đấu thầu xây lắp là quá trình lựa chọn nhà thầu để thực hiện những công việc thuộc quá trình xây dựng và lắp đặt công trình, hạng mục công trình. Tham gia đấu thầu xây lắp là các nhà thầu xây lắp, tùy từng công trình khác nhau mà nhà thầu tham dự phải đáp ứng những điều kiện nhất định. - Khái niệm Nhà thầu xây dựng Nhà thầu trong hoạt động đầu tư xây dựng (sau đây gọi là nhà thầu) là tổ chức có đủ điều kiện năng lực hoạt động xây dựng, năng lực hành nghề xây dựng khi tham gia quan hệ hợp đồng trong hoạt động đầu tư xây dựng. Nhà thầu được tham dự thầu với tư cách độc lập hoặc liên danh. Trong một số trường hợp gói thầu có giá trị lớn, có tính chất phức tạp mà một nhà thầu không thể đáp ứng đủ các điều kiện mà hồ sơ mời thầu đưa ra. Nhà thầu có thể liên danh với một hoặc một số nhà thầu khác để cùng tham gia đấu thầu với tư cách là nhà thầu liên danh. Khi liên danh thì các nhà thầu trong liên danh đều là nhà thầu chính. Các thành viên liên danh sẽ phân chia với nhau về trách nhiệm thực hiện các công việc của gói thầu. - Khái niệm Bên mời thầu Bên mời thầu là cơ quan, tổ chức có chuyên môn và năng lực để thực hiện các hoạt động đấu thầu, bao gồm: chủ đầu tư hoặc tổ chức do chủ đầu tư quyết định thành lập hoặc lựa chọn; đơn vị dự toán trực tiếp sử dụng nguồn vốn mua sắm