Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Giải pháp phát triển sản phẩm tín dụng tại Ngân hàng thương mại cổ phần Công thương Việt Nam - Chi nhánh Tiên Sơn

Chia sẻ: Phạm Gia Hưng | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:124

Thêm vào BST

Báo xấu

30
lượt xem 6
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Nghiên cứu và phân tích các sản phẩm tín dụng hiện nay đang phổ biến và công tác phát triển sản phẩm tín dụng tại các Ngân hàng thương mại cổ phần Công thương Việt Nam chi nhánh Tiên Sơn từ đó đề xuất giải pháp nâng cao chất lượng của công tác phát triển sản phẩm tín dụng trong hoạt động kinh doanh tại chi nhánh.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Giải pháp phát triển sản phẩm tín dụng tại Ngân hàng thương mại cổ phần Công thương Việt Nam - Chi nhánh Tiên Sơn

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH NGUYỄN THỊ NGỌC OANH GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN SẢN PHẨM TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN CÔNG THƯƠNG VIỆT NAM CHI NHÁNH TIÊN SƠN LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ CHUYÊN NGÀNH: QUẢN LÝ KINH TẾ THÁI NGUYÊN - 2017
ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH NGUYỄN THỊ NGỌC OANH GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN SẢN PHẨM TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN CÔNG THƯƠNG VIỆT NAM CHI NHÁNH TIÊN SƠN Chuyên ngành: Quản lý kinh tế Mã số: 60.34.04.10 LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ Người hướng dẫn khoa học: TS. Đoàn Văn Thắng THÁI NGUYÊN - 2017
i LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi, và có kế thừa các công trình nghiên cứu trước đó có liên quan đến đề tài. Các số liệu, kết quả nghiên cứu trong luận luận văn “Giải pháp phát triển sản phẩm tín dụng tại Ngân hàng thương mại cổ phần Công thương Việt Nam chi nhánhTiên Sơn” là trung thực và chưa từng được ai công bố trong bất kỳ công trình nào khác. Thái Nguyên, tháng 4năm 2017 Tác giả luận văn Nguyễn Thị Ngọc Oanh
ii LỜI CẢM ƠN Trong quá trình thực hiện đề tài: “Giải pháp phát triển sản phẩm tín dụng tại Ngân hàng thương mại cổ phần Công thương Việt Nam chi nhánh Tiên Sơn”, tôi đã nhận được sự hướng dẫn, giúp đỡ, động viên của các cá nhân và tập thể. Tôi xin được bày tỏ sự cảm ơn sâu sắc nhất tới tất cả các cá nhân và tập thể đã tạo điều kiện giúp đỡ tôi trong quá trình học tập và nghiên cứu. Tôi xin trân trọng cảm ơn Ban Giám hiệu Nhà trường, Phòng Đào tạo - Bộ phận Sau Đại học, các khoa và các phòng của Trường Đại ho ̣c Kinh tế và Quản trị Kinh doanh - Đại học Thái Nguyên đã tạo điều kiện giúp đỡ tôi về mọi mặt trong quá trình học tập và hoàn thành luận văn này. Tôi xin trân trọng cảm ơn sự giúp đỡ tận tình của giáo viên hướng dẫn TS. Đoàn Văn Thắng. Tôi xin cảm ơn sự giúp đỡ, đóng góp nhiều ý kiến quý báu của các nhà khoa học, các thầy các cô giáo trong Trường Đại học Kinh tế và Quản trị Kinh doanh - Đại học Thái Nguyên. Tôi xin cảm ơn sự động viên, giúp đỡ của bạn bè và gia đình đã giúp tôi thực hiện luận văn này. Tôi xin bày tỏ sự cảm ơn sâu sắc đối với mọi sự giúp đỡ quý báu đó. Thái Nguyên, tháng 04 năm 2017 Tác giả luận văn Nguyễn Thị Ngọc Oanh
iii MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN ................................................................................................. i LỜI CẢM ƠN ..................................................................................................... ii MỤC LỤC ......................................................................................................... iii DANH MỤC NHỮNG TỪ VIẾT TẮT .............................................................. vii DANH MỤC CÁC BẢNG, SƠ ĐỒ ................................................................... viii MỞ ĐẦU............................................................................................................ 1 1. Tính cấp thiết của đề tài ................................................................................ 1 2. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu ................................................................. 2 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ................................................................. 3 4. Ý nghĩa khoa học của đề tài .......................................................................... 3 5. Kết cấu luận văn ............................................................................................ 4 Chương 1: NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ PHÁT TRIỂN SẢN PHẨM TÍN DỤNG CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI VÀ TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU ............................................................................. 5 1.1. Tổng quan tình hình nghiên cứu ................................................................ 5 1.2. Sản phẩm tín dụng và phát triển sản phẩm tín dụng của ngân hàng .......... 6 1.2.1. Khái niệm và đặc điểm sản phẩm tín dụng của ngân hàng ..................... 6 1.2.2. Phát triển sản phẩm tín dụng ở Ngân hàng thương mại ........................ 16 1.2.3.Những chỉ tiêu phản ánh sự phát triển của sản phẩm tín dụng .............. 22 1.3. Các nhân tố ảnh hưởng đến phát triển sản phẩm tín dụng của Ngân hàng thương mại...................................................................................... 25 1.3.1. Nhóm các nhân tố khách quan .............................................................. 25 1.3.2 Nhóm các nhân tố chủ quan ................................................................... 28 1.4. Kinh nghiệm của một số ngân hàng về phát triển sản phẩm tín dụng ..... 35 1.4.1 Kinh nghiệm phát triển sản phẩm tín dụng của một số ngân hàng ........ 35 1.4.2. Bài học đối với Ngân hàng thương mại cổ phần công thương Việt Nam chi nhánh Tiên Sơn......................................................................... 37 Kết luận chương 1 ........................................................................................... 38
iv Chương 2: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU .................................................. 40 2.1. Câu hỏi đặt ra cần nghiên cứu .................................................................. 40 2.2. Phương pháp thu thập thông tin ............................................................... 40 2.2.1. Phương pháp thu thập số liệu thứ cấp ................................................... 40 2.2.2. Phương pháp thu thập số liệu sơ cấp..................................................... 40 2.3. Phương pháp tổng hợp thông tin .............................................................. 41 2.4. Phương pháp phân tích thông tin ............................................................. 41 2.4.1. Thống kê mô tả...................................................................................... 41 2.4.2. Phương pháp so sánh............................................................................. 42 2.4.3. Phương pháp phân tích, tổng hợp ......................................................... 42 2.4.4. Phương pháp lôgíc ................................................................................ 43 2.5. Hệ thống các chỉ tiêu nghiên cứu ............................................................. 43 2.5.1. Các chỉ tiêu phản ánh kết quả hoạt động của ngân hàng ...................... 43 2.5.2. Các chỉ tiêu phản ánh sự phát triển sản phẩm tín dụng ........................ 43 Chương 3: THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN SẢN PHẨM TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN CÔNG THƯƠNG VIỆT NAM CHI NHÁNH TIÊN SƠN ................................................................................ 45 3.1. Tổng quan về hoạt động của Ngân hàng thương mại cổ phần Công thương Việt Nam chi nhánh Tiên Sơn .................................................... 45 3.1.1. Quá trình hình thành và phát triển ........................................................ 45 3.1.2. Mô hình tổ chức hoạt động ................................................................... 46 3.1.3. Các sản phẩm tín dụng của Vietinbank chi nhánh Tiên Sơn ................ 47 3.2. Tình hình hoạt động kinh doanh của ngân hàng trong thời gian qua ...... 56 3.2.1. Hoạt động huy động vốn ....................................................................... 56 3.2.2. Hoạt động tín dụng ................................................................................ 57 3.2.3. Hoạt động dịch vụ ................................................................................. 64 3.3. Thực trạng phát triển sản phẩm tín dụng tại Ngân hàng thương mại cổ phần Công thương Việt Nam chi nhánh Tiên Sơn ........................... 66
v 3.3.1. Các sản phẩm tín dụng tại Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam chi nhánh Tiên Sơn dành cho khách hàng doanh nghiệp ............. 66 3.3.2. Các sản phẩm tín dụng bán lẻ tại Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam chi nhánh Tiên Sơn............................................................... 70 3.3.3. Đánh giá của khách hàng về chất lượng sản phẩm tín dụng tại ngân hàng thương mại cổ phần Công thương Việt Nam chi nhánh Tiên Sơn ................................................................................................ 73 3.4. Đánh giá chung việc phát triển sản phẩm tín dụng tại Ngân hàng thương mại cổ phần Công thương Việt Nam chi nhánh Tiên Sơn ....... 75 3.4.1. Những kết quả đạt được ........................................................................ 75 3.4.2. Những mặt còn tồn tại ........................................................................... 78 3.4.3. Nguyên nhân của những tồn tại ............................................................ 82 Kết luận chương 3 ........................................................................................... 86 Chương 4: GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN SẢN PHẨM TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN CÔNG THƯƠNG VIỆT NAM CHI NHÁNH TIÊN SƠN ................................................................................ 88 4.1. Định hướng phát triển sản phẩm tín dụng của Ngân hàng thương mại cổ phần Công thương Việt Nam chi nhánh Tiên Sơn ............................. 88 4.2. Quan điểm về phát triển sản phẩm tín dụng của Ngân hàng thương mại ........ 89 4.3. Giải pháp phát triển sản phẩm tín dụng tại Ngân hàng thương mại cổ phần Công thương Việt Nam chi nhánh Tiên Sơn .................................. 90 4.3.1. Xây dựng chiến lược kinh doanh dài hạn ............................................. 90 4.3.2. Củng cố và nâng cao năng lực tài chính ............................................... 91 4.3.3. Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực ................................................... 92 4.3.4. Phát triển công nghệ ngân hàng ............................................................ 94 4.3.5. Hoàn thiện các sản phẩm tín dụng hiện có, phát triển những sản phẩm tín dụng mới .................................................................................. 95 4.3.6. Đẩy mạnh công tác Marketing, xây dựng chính sách khách hàng hợp lý....................................................................................................... 99
vi 4.4. Một số kiến nghị nhằm phát triển sản phẩm tín dụng tại Ngân hàng thương mại cổ phần Công thương Việt Nam chi nhánh Tiên Sơn ....... 102 4.4.1. Kiến nghị với Ngân hàng thương mại cổ phần Công thương Việt Nam .. 102 4.4.2. Kiến nghị với Ngân hàng nhà nước .................................................... 104 4.4.3. Kiến nghị với chính phủ và các bộ ngành có liên quan ...................... 105 KẾT LUẬN.................................................................................................... 109 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ........................................................ 111 PHỤ LỤC ...................................................................................................... 113
vii DANH MỤC NHỮNG TỪ VIẾT TẮT STT KÝ HIỆU NGUYÊN NGHĨA 1 DN Doanh nghiệp 2 DNNN Doanh nghiệp nhà nước 3 DPRR Dự phòng rủi ro 4 GTCG Giấy tờ có giá 5 HĐV Huy động vốn 6 KCN Khu công nghiệp 7 KQHĐKD Kết quả hoạt động kinh doanh 8 NH Ngân hàng 9 NHNN Ngân hàng Nhà nước 10 NHTM Ngân hàng thương mại 11 NHTMCPCT Ngân hàng thương mại cổ phần công thương 12 SXKD Sản xuất kinh doanh 13 TCKT Tổ chức kinh tế 14 TCTD Tổ chức tín dụng 15 TMCP Thương mại cổ phần
viii DANH MỤC CÁC BẢNG, SƠ ĐỒ Bảng Bảng 3.1: Cơ cấu nguồn vốn huy động của Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam chi nhánhTiên Sơn giai đoạn 2013 - 2015....... 57 Bảng 3.2: Một số chỉ tiêu hoạt động của Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam chi nhánhTiên Sơn các năm 2013 - 2015 ..................... 58 Bảng 3.3: Cơ cấu dư nợ tín dụng theo kỳ hạn của Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam chi nhánh Tiên Sơn ................................ 60 Bảng 3.4: Cơ cấu dư nợ tín dụng theo loại hình của Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam chi nhánh Tiên Sơn giai đoạn 2013-2015 ............ 61 Bảng 3.5: Cơ cấu dư nợ tín dụng theo tài sản bảo đảm của Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam chi nhánh Tiên Sơn .................... 62 Bảng 3.6: Cơ cấu dư nợ tín dụng theo ngành nghề của Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam chi nhánh Tiên Sơn giai đoạn 2013-2015..... 62 Bảng 3.7: Nợ quá hạn, nợ xấu của Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam chi nhánh Tiên Sơn .............................................................. 64 Bảng 3.8: Các chỉ tiêu hoạt động của chi nhánh các năm 2013 - 2015 .......... 67 Bảng 3.9: Kết quả hoạt động tín dụng bán lẻ năm 2013- 2015 của chi nhánh ..... 71 Bảng 3.10: Cơ cấu dư nợ tín dụng bán lẻ theo sản phẩm của Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam chi nhánh Tiên Sơn giai đoạn 2013-2015 ..................................................................................... 72 Bảng 3.11. Tổng hợp kết quả điều tra mức độ hài lòng của khách hàng đối với sản phẩm tín dụng của Vietinbank chi nhánh Tiên Sơn ............. 73 Bảng 3.12: Trình độ cán bộ hàng năm tại chi nhánh ...................................... 85 Sơ đồ Sơ đồ 3.1: Cơ cấu tổ chức chi tiết Chi nhánh Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam chi nhánh Tiên Sơn......................................... 47
1 MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Quá trình toàn cầu hóa làm tăng thêm mức độ phụ thuộc lẫn nhau giữa các nền kinh tế trên thế giới. Trong lĩnh vực tài chính, Ngân hàng cũng không ngoại lệ. Khủng hoảng tín dụng đã có những ảnh hưởng không nhỏ đến nền kinh tế. Thời gian qua, cuộc khủng hoảng tín dụng tại Mỹ là khởi nguồn cho cuộc khủng hoảng kinh tế toàn cầu. Các quốc gia phải thực hiện cải cách, xây dựng hệ thống quản lý tài chính và cơ chế phòng ngừa rủi ro tài chính quốc tế, công khai, minh bạch trong hoạt động Ngân hàng để tránh những nguy cơ biến động mạnh của thị trường tài chính, hoạt động tuân theo quy luật của thị trường. Nền kinh tế Việt Nam đang từng bước hội nhập với nền kinh tế thế giới đã và đang thúc đẩy các doanh nghiệp trong nước chủ động trong việc nâng cao năng lực cạnh tranh, mở rộng thị trường không chỉ ở trong nước mà còn ở nước ngoài đồng thời Việt Nam phải mở cửa thị trường tài chính, các ngân hàng trong nước được tiếp cận với thị trường tài chính quốc tế, có điều kiện học hỏi, nâng cao trình độ quản trị điều hành, phát triển các sản phẩm dịch vụ mới và kỹ năng kinh doanh, nhất là về các hoạt động nghiệp vụ mà các ngân hàng trong nước chưa có hoặc ít có kinh nghiệm như: kinh doanh ngoại hối, thanh toán quốc tế, tín dụng thương mại quốc tế, dịch vụ ngân hàng điện tử, quản lý quỹ, môi giới tiền tệ, quản lý rủi ro; Hội nhập cũng tạo cho các ngân hàng trong nước có điều kiện thuận lợi để tăng vốn, tiếp thu kiến thức, kinh nghiệm quản lý và công nghệ hiện đại trong hoạt động ngân hàng với sự tham gia của các đối tác chiến lược là các ngân hàng có danh tiếng trên thế giới. Bên cạnh những cơ hội trên, ngành Ngân hàng đối mặt với không ít thách thức, ngành Ngân hàng cần đẩy mạnh quá trình cải cách để có thể hoạt động an toàn, hiệu quả và phát triển bền vững. Một lĩnh vực ảnh hưởng nhiều nhất đến hiệu quả của hoạt động của các NHTM đó chính là nguồn thu từ việc cung ứng các sản phẩm tín dụng. Trước bối cảnh nền kinh tế vĩ mô còn khó
2 khăn trong khi các ngân hàng đang dư thừa nguồn vốn khả dụng, không cho vay được dẫn đến lãi xuất cho vay và huy động tại các ngân hàng thương mại liên tục giảm sâu trong thời gian dài. Vấn đề đặt ra trong lúc này là tăng trưởng mạnh tín dụng trong điều kiện an toàn, chất lượng tín dụng đặt lên hàng đầu, gia tăng kiểm soát nợ xấu và cho vay bất động sản. Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam là một trong những ngân hàng thương mại quốc doanh hàng đầu của Việt Nam hiện nay. Những năm qua, Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam đã đạt được nhiều thành tựu đáng kể, không ngừng tăng trưởng về quy mô, nâng cao trình độ công nghệ, nâng cao năng lực hoạt động và kinh doanh, nâng cao năng lực quản trị điều hành, quản trị rủi ro, tác nghiệp, tăng hiệu quả hoạt động kinh doanh góp phần phát triển kinh tế xã hội. Là đơn vị thành viên của Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam, Chi nhánh ngân hàng Vietinbank Tiên Sơn đang đứng trước những vấn đề cấp thiết đó. Trong những năm qua, cùng với sự khó khăn chung của nền kinh tế, các ngân hàng đang đứng trước tình trạng dư thừa vốn nhưng lại gặp khó khăn trong phát triển công tác tín dụng. Chi nhánh ngân hàng Vietinbank Tiên Sơn cũng đang đứng trước những khó khăn đó và đang từng bước hoàn thiện công tác phát triển các sản phẩm tín dụng. Song tất cả những vấn đề đó cần phải được phân tích, xem xét một cách khoa học về mặt lý luận, về môi trường bên trong, bên ngoài để đề xuất những giải pháp chủ yếu nhằm nhằm phát triển các sản phẩm tín dụng ngày càng hoàn thiện, để đa dạng hóa sản phẩm dịch vụ và đối tượng khách hàng. Từ yêu cầu đó tôi chọn đề tài “Phát triển sản phẩm tín dụng tại Ngân hàng thương mại cổ phần Công thương Việt Nam chi nhánh Tiên Sơn” làm đề tài luận văn thạc sĩ. 2. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu 2.1. Mục tiêu chung Nghiên cứu và phân tích các sản phẩm tín dụng hiện nay đang phổ biến và công tác phát triển sản phẩm tín dụng tại các ngân hàng thương mại
3 cổphần công thương Việt Nam chi nhánh Tiên Sơn từ đó đề xuất giải pháp nâng cao chất lượng của công tác phát triển sản phẩm tín dụng trong hoạt động kinh doanh tại Chi nhánh. 2.2. Mục tiêu cụ thể - Hệ thống hóa cơ sở lý luận về sản phẩm tín dụng của Ngân hàng. - Nghiên cứu thực trạng phát triển các sản phẩm tín dụng tại Ngân hàng thương mại cổ phần Công thương Việt Nam chi nhánh Tiên Sơn. - Đề xuất giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả phát triển sản phẩm tín dụng tại Ngân hàng thương mại cổ phần Công thương Việt Nam chi nhánh Tiên Sơn. 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 3.1. Đối tượng nghiên cứu Đề tài nghiên cứu hoạt động tín dụng và phát triển sản phẩm tín dụng tại Ngân hàng thương mại cổ phần Công thương Việt Nam chi nhánh Tiên Sơn. 3.2. Phạm vi nghiên cứu 3.2.1. Phạm vi nội dung nghiên cứu Luận văn giới hạn trong phân tích các sản phẩm tín dụng cho vay tại Ngân hàng thương mại cổ phần Công Thương Việt Nam chi nhánh Tiên Sơn, từ đó đề xuất một số giải pháp nhằm phát triển sản phẩm tín dụng của Ngân hàng. 3.2.2. Phạm vi không gian nghiên cứu Phạm vi không gian nghiên cứu của Luận văn là số liệu nghiên cứu tại Ngân hàng thương mại cổ phần Công Thương Việt Nam chi nhánh Tiên Sơn. 3.2.3. Phạm vi về thời gian nghiên cứu Phạm vi thời gian nghiên cứu là giai đoạn từ năm 2013 đến năm 2015 tại Ngân hàng thương mại cổ phần Công Thương Việt Nam chi nhánh Tiên Sơn. 4. Ý nghĩa khoa học của đề tài Kết quả nghiên cứu của đề tài sẽ góp phần cung cấp cơ sở lý luận và thực tiễn cho việc nghiên cứu phát triển sản phẩm tín dụng tại Ngân hàng thương mại cổ phần Công thương Việt Nam chi nhánh Tiên Sơn.
4 Thông qua việc phát triển sản phẩm tín dụng tại Ngân hàng thương mại sẽ làm thỏa mãn ngày càng tốt hơn nhu cầu của khách hàng trên cơ sở đảm bảo các mục tiêu của ngân hàng, là mục tiêu quan trọng của các ngân hàng thương mại trong lộ trình phát triển và hội nhập. Đề tài luận văn còn là tài liệu tham khảo bổ ích cho công tác nghiên cứu, phát triển sản phẩm tín dụng đối với các ngân hàng thương mại. 5. Kết cấu luận văn Ngoài phần mở đầu và kết luận, danh mục tài liệu tham khảo,... luận văn được trình bày thành 04 (bốn) chương chính như sau: Chương 1: Những vấn đề cơ bản về phát triển sản phẩm tín dụng của Ngân hàng thương mại và tổng quan tình hình nghiên cứu Chương 2: Phương pháp nghiên cứu. Chương 3: Thực trạng phát triển sản phẩm tín dụng tại Ngân hàng thương mại cổ phần Công thương Việt Nam chi nhánh Tiên Sơn Chương 4: Giải pháp phát triển sản phẩm tín dụng tại Ngân hàng thương mại cổ phần Công thương Việt Nam chi nhánh Tiên Sơn
5 Chương 1 NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ PHÁT TRIỂN SẢN PHẨM TÍN DỤNG CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI VÀ TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU 1.1. Tổng quan tình hình nghiên cứu Từ trước đến nay đã có khá nhiều tác giả nghiên cứu về đề tài: "Phát triển sản phẩm tín dụng tại ngân hàng thương mại". Tuy nhiên, ở mỗi ngân hàng khác nhau thì tình hình hoạt động tín dụng và công tác phòng ngừa, quản lý rủi ro tín dụng cũng khác nhau. Trên thực tế, ở mỗi thời điểm khác nhau về sự phát triển kinh tế xã hội của đất nước, tùy vào địa bàn hoạt động, điều kiện môi trường kinh doanh, các yếu tố văn hóa xã hội,... nên mỗi ngân hàng sẽ có một biện pháp khác nhau. Do đó vấn đề đặt ra cho bản thân mỗi ngân hàng cần có những biện pháp và chiến lược hoạt động riêng. Chình vì lẽ đó, mặc dù đã có nhiều tác giả đã từng làm về đề tài này, nhưng người viết vẫn lựa chọn thực hiện đề tài này nhằm tìm kiếm thêm những sự thay đổi mới để có thể áp dụng thực tế nhằm góp phần nâng cao chất lượng hoạt động tín dụng tại ngân hàng TMCP công thương Việt Nam chi nhánh Tiên Sơn. Trong quá trình thực hiện luận văn, người viết có sử dụng và tham khảo một số đề tài của những tác giả sau: Luận án tiến sĩ kinh tế của tác giả Đào Thị Chinh: "Quản trị tài sản có tại ngân hàng công thương Việt Nam", Học Viện Ngân hàng, 2009. Luận văn đã đề cập đến quản trị trong hoạt động ngân hàng nhưng là quản trị chung tài sản có. Sản phẩm tín dụng với góc độ là một loại tài sản có được luận án đề cập ở mức độ nhất định [4]. Luận án tiến sĩ kinh tế của tác giả Lê Thị Huyền Diệu “Luận cứu khoa học về xác định mô hình quản lý rủi ro tín dụng tại hệ thống ngân hàng thương mại Việt Nam” bảo vệ tại Học Viện Ngân Hàng, tháng 9 năm 2010. Nội dung đề tài này chủ yếu xem xét rủi ro và quản trị rủi ro tín dụng [6].
6 Giáo trình “Tín dụng ngân hàng” do tác giả Nguyễn Đăng Dờn chủ biên (Nhà xuất bản Thống kê 2004) hay cuốn “Tiền tệ tín dụng và ngân hàng” của tác giả Lê Văn Tư (Nhà xuất bản Thống kê 1997) các tác giả đã đưa ra những khái niệm cơ bản về hoạt động tín dụng của NHTM, làm rõ bản chất của tín dụng, đặc điểm của tín dụng, các loại hình tín dụng, quy trình và nguyên tắc cho vay, tác giả cũng phân loại tín dụng theo tiêu thức thời gian thành 2 nhóm: tín dụng ngắn hạn và tín dụng trung hạn, dài hạn [7]. Ngoài ra còn có thể phân loại theo hình thức cho vay hoặc đối tượng vay vốn,… Cuốn sách “Giải pháp nâng cao chất lượng trong hoạt động tín dụng” của 2 tác giả Hoàng Văn Hoa và Tôn Thị Nga đăng trên tạp chí Khoa học và công nghệ - Đại Học Đà Nẵng số 4 (năm 2009), đã khái quát tình hình chung về hoạt động tín dụng của NHTM, chỉ ra những điểm còn hạn chế và nguyên nhân từ đó đề xuất giải pháp nhằm nâng cao chất lượng hoạt động tín dụng. Tuy nhiên bài viết không hướng đến một đối tượng cụ thể mà là những giải pháp nâng cao chất lượng hoạt động tín dụng nói chung. Vì vậy rất cần có những nghiên cứu để đưa ra giải pháp phù hợp cho từng đối tượng tín dụng [11]. Như vậy đã có nhiều công trình nghiên cứu về ngân hàng ở nhiều khía cạnh và góc độ khác nhau. Những kết quả nghiên cứu đó là những luận cứ quan trọng để tác giả luận văn tiếp thu có chọn lọc cho công trình nghiên cứu của mình. Do đó rất cần phải có công trình nghiên cứu sâu về tín dụng và sản phẩm tín dụng đối với ngân hàng nên việc chọn đề tài "Phát triển sản phẩm tín dụng tại ngân hàng thương mại cổ phần công thương Việt Nam chi nhánh Tiên Sơn" là cần thiết, có ý nghĩa khoa học. 1.2. Sản phẩm tín dụng và phát triển sản phẩm tín dụng của ngân hàng 1.2.1. Khái niệm và đặc điểm sản phẩm tín dụng của ngân hàng 1.2.1.1. Khái niệm sản phẩm tín dụng của ngân hàng Ngân hàng là một trong các tổ chức tài chính quan trọng nhất đối với nền kinh tế. Ngân hàng có thể được định nghĩa qua chức năng, các dịch vụ
7 hoặc vai trò mà chúng thực hiện trong nền kinh tế. Để đưa ra được một định nghĩa về ngân hàng thương mại, người ta thường phải dựa vào tính chất, mục đích hoạt động của nó trên thị trường tài chính và đôi khi còn kết hợp tính chất, mục đích và đối tượng hoạt động. Với mỗi quốc gia khác nhau, hình thành một khái niệm khác nhau về Ngân hàng thương mại. Theo Luật Ngân hàng Đan Mạch năm 1930: “Những nhà băng thiết yếu bao gồm những nghiệp vụ nhận tiền gửi, buôn bán vàng bạc, hành nghề thương mại và các giá trị địa ốc, các phương tiện tín dụng và hối phiếu, thực hiện các nghiệp vụ chuyển ngân, đứng ra bảo hiểm...”[12] Theo Luật Ngân hàng Pháp năm 1941: “NHTM là những xí nghiệp hay cơ sở hành nghề thường xuyên nhận của công chúng dưới hình thức ký thác hay hình thức khác các số tiền mà họ dùng cho chính họ vào các nghiệp vụ chiết khấu, tín dụng hay dịch vụ tài chính” [12]. Theo Luật các tổ chức tín dụng Việt Nam năm 2010: “NHTM là loại hình ngân hàng được thực hiện tất cả các hoạt động ngân hàng và các hoạt động kinh doanh khác theo quy định của Luật các tổ chức tín dụng nhằm mục tiêu lợi nhuận” [6]. Mặc dù có nhiều cách thể hiện khác nhau, nhưng khi phân tích khai thác nội dung của các định nghĩa đó, người ta dễ nhận thấy các NHTM đều có chung một tính chất, đó là: việc nhận tiền gửi không kỳ hạn và có kỳ hạn để sử dụng vào các nghiệp vụ cho vay, đầu tư và các dịch vụ kinh doanh khác của chính ngân hàng. Thông thường khi nhắc đến các sản phẩm Ngân hàng thương mại người ta thường nghĩ tới những sản phẩm tiền gửi, cho vay và thanh toán. Cùng với quá trình hình thành và phát triển hệ thống Ngân hàng các sản phẩm ngân hàng ngày càng phong phú, đa dạng với nhiều tiện ích để đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của khách hàng.
8 Sản phẩm của Ngân hàng được hiểu là toàn bộ những hoạt động mà Ngân hàng tạo ra nhằm thỏa mãn nhu cầu của khách hàng. Trong các sản phẩm mà Ngân hàng thương mại cung cấp, sản phẩm dịch vụ và sản phẩm tín dụng là loại sản phẩm chiếm tỷ trọng lớn nhất. *Sản phẩm dịch vụ của ngân hàng Dịch vụ là hoạt động bao gồm các nhân tố không hiện hữu, giải quyết các mối quan hệ giữa khách hàng và tài sản mà khách hàng sở hữu với người cung cấp mà không có sự chuyển giao quyền sở hữu. Sản phẩm của dịch vụ có thể trong phạm vi và vượt quá phạm vi của sản phẩm vật chất. Ngành ngân hàng là ngành không trực tiếp sản xuất ra của cải vật chất và tinh thần cho xã hội nên được xếp vào ngành dịch vụ. Xét trên giác độ Marketing: Dịch vụ ngân hàng là những đặc điểm, tính năng, công dụng do ngân hàng tạo ra nhằm thoả mãn nhu cầu và mong muốn nhận được của khách hàng, tổ chức tài chính. Theo tác giả Võ Kim Thanh trong bài báo “Đa dạng hoá nghiệp vụ dịch vụ ngân hàng- xu thế phát triển tất yếu của các NHTM Việt Nam” (Tạp chí ngân hàng số 3/2001) viết: “Dịch vụ ngân hàng là những dịch vụ thuộc lĩnh vực tài chính, do ngân hàng cung cấp cho khách hàng của mình” [19]. Còn theo tác giả Đỗ Xuân Hồng trong bài báo “Dịch vụ ngân hàng trong thời đại công nghệ thông tin và hội nhập kinh tế” (tạp chí ngân hàng số 8/03) viết: “Dịch vụ ngân hàng là các phương tiện, công cụ vô hình dùng để chuyển tải các loại hình hoạt động kinh doanh ngân hàng bằng các phương tiện công cụ hữu hình (các loại máy móc, thiết bị, công nghệ) [3]. Từ đó ta có thể hiểu, Sản phẩm dịch vụ cuả ngân hàng là những sản phẩm dịch vụ thuộc lĩnh vực tài chính do ngân hàng cung cấp cho khách hàng của mình dựa trên sự tiến bộ và phát triển của khoa học công nghệ thông tin hiện đại, có sự đa dạng hoá cung cấp nhiều tiện ích cho khách hàng, thoả mãn ngày càng tốt hơn nhu cầu của khách hàng.
9 *Sản phẩm tín dụng của ngân hàng Có nhiều quan điểm khác nhau về sản phẩm tín dụng ngân hàng. Theo quan điểm của Mác: Tín dụng là sự chuyển nhượng tạm thời một lượng giá trị từ người sở hữu sang người sử dụng, sau một thời gian nhất định lại quay về với một lượng giá trị lớn hơn lượng giá trị ban đầu. Theo quan điểm này thì có thể hiểu: Sản phẩm tín dụng của ngân hàng là một trong những sản phẩm Ngân hàng, là tập hợp các đặc điểm, tính năng công dụng do ngân hàng tạo ra nhằm thỏa mãn nhu cầu và mong muốn của khách hàng về tiền gửi và tiền vay trên thị trường tài chính. Với cách hiểu này thì sản phẩm tín dụng của ngân hàng rất đa dạng, phong phú bao gồm cả sản phẩm huy động vốn, cho vay và bảo lãnh… Đối với sản phẩm huy động vốn, khách hàng đứng ở khía cạnh người cho vay, khách hàng tín nhiệm ngân hàng gửi tiền vào ngân hàng, ngân hàng quản lý và sử dụng vốn của khách hàng với trách nhiệm hoàn trả đầy đủ cả gốc và lãi cho khách hàng. Đối với sản phẩm cho vay, ngân hàng đứng ở vị trí người cung ứng vốn, ngân hàng cho khách hàng vay vốn để đáp ứng nhu cầu thiếu hụt về vốn của khách hàng. Còn đối với sản phẩm bảo lãnh, ngân hàng đứng ra cam kết với bên có quyền về việc thực hiện nghĩa vụ thay cho bên được bảo lãnh nếu khi đến hạn bên được bảo lãnh không thực hiện hoặc thực hiện không đúng các cam kết đã nêu trong hợp đồng, bảo lãnh của ngân hàng là bảo lãnh bằng năng lực chi trả. Sản phẩm tín dụng của ngân hàng được cấu thành bởi ba cấp độ: phần sản phẩm cốt lõi, phần sản phẩm hữu hình và phần sản phẩm bổ sung. - Phần sản phẩm cốt lõi: là phần có thể đáp ứng được những nhu cầu thiết yếu của khách hàng, là giá trị cốt yếu mà Ngân hàng tạo ra cho khách hàng. - Phần sản phẩm hữu hình: là sự biểu hiện bên ngoài của sản phẩm như tên gọi của sản phẩm và các điều kiện để được cấp các sản phẩm đó. Đây chính là phần giúp khách hàng nhận biết và phân biệt giữa các sản phẩm khác nhau
10 - Phần sản phẩm bổ sung: đây là phần tiện ích tăng thêm mà Ngân hàng tạo ra cho khách hàng để tạo ra sự khác biệt với các sản phẩm cùng loại của ngân hàng khác để thu hút khách hàng Khi cung ứng sản phẩm tín dụng Ngân hàng phải xác định được phần cốt lõi của sản phẩm, tạo được hình ảnh, tên gọi của sản phẩm và không ngừng gia tăng các tiện ích của sản phẩm để đáp ứng một cách tốt nhất các nhu cầu của khách hàng đồng thời tạo ra được những lợi thế trong cạnh tranh, đem lại chiến thắng cho Ngân hàng trong cạnh tranh.. 1.2.1.2. Đặc điểm sản phẩm tín dụng của ngân hàng Sản phẩm của ngân hàng mang những đặc điểm riêng biệt so với sản phẩm của các ngành sản xuất vật chất khác. Sản phẩm tín dụng cũng mang những đặc điểm như các sản phẩm dịch vụ khác của ngân hàng đó là: tính vô hình, tính không tách biệt, tính không ổn định và khó xác định, tính rủi ro. Ngoài ra sản phẩm tín dụng của Ngân hàng còn gắn chặt với yếu tố thời gian Thứ nhất, Tính vô hình Đây là đặc điểm chính để phân biệt sản phẩm tín dụng ngân hàng với các sản phẩm của các ngành sản xuất vật chất khác trong nền kinh tế. Các sản phẩm tín dụng của ngân hàng thường được thực hiện theo một quy trình chứ không phải là các vật cụ thể có thể quan sát, nắm giữ được chúng ta chỉ biết đến chúng qua tên gọi. Do vậy khách hàng của ngân hàng chỉ có thể đánh giá chất lượng của sản phẩm tín dụng trong và sau khi sử dụng. Chính tính vô hình này nên sản phẩm tín dụng ngân hàng có tính mở cao, tính mở này giúp cho các sản phẩm dịch vụ Ngân hàng luôn được đổi mới, các Ngân hàng phải không ngừng nâng cao chất lượng sản phẩm, khuyếch trương hình ảnh, uy tín đem lại cho khách hàng sự hài lòng cao nhất trong quá trình sử dụng, tạo điều kiện để khách hàng tham gia vào hoạt động tuyên truyền cho Ngân hàng. Thứ hai, Tính không thể tách biệt Sự khác biệt rõ nét của sản phẩm tín dụng Ngân hàng so với sản phẩm dịch vụ của các lĩnh vực khác là tính không thể tách biệt, tính thống nhất. Do