intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Giải pháp phát triển văn hóa doanh nghiệp tại Phòng khám đa khoa Việt Gia

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:111

21
lượt xem
4
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn sau khi hoàn thành sẽ là cơ sở để Phòng khám đa khoa Việt Gia điều chỉnh, phát triển và hoàn thiện văn hóa doanh nghiệp phù hợp với chiến lược phát triển của phòng khám, góp phần nâng cao năng lực hoạt động, hiệu quả kinh doanh tại phòng khám.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Giải pháp phát triển văn hóa doanh nghiệp tại Phòng khám đa khoa Việt Gia

  1. PKN-LUAN VAN PHAT TRIEN VHDN.pdf
  2. BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH PHAN KIM NGỌC GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN VĂN HÓA DOANH NGHIỆP TẠI PHÕNG KHÁM ĐA KHOA VIỆT GIA LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH - NĂM 2016
  3. BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH PHAN KIM NGỌC GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN VĂN HÓA DOANH NGHIỆP TẠI PHÕNG KHÁM ĐA KHOA VIỆT GIA Chuyên ngành: Quản trị kinh doanh (Hƣớng nghề nghiệp) Mã số: 60340102 LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. ĐẶNG NGỌC ĐẠI THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH - NĂM 2016
  4. LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan nội dung trong bài luận văn thạc sĩ này do tôi thực hiện từ quan điểm cá nhân của mình, dưới sự hướng dẫn khoa học của TS. Đặng Ngọc Đại. Các dữ liệu phục vụ cho việc nghiên cứu được trích dẫn từ những nguồn đáng tin cậy và trung thực. TP. Hồ Chí Minh, tháng 10 năm 2016 Tác giả luận văn Phan Kim Ngọc
  5. MỤC LỤC TRANG PHỤ BÌA LỜI CAM ĐOAN MỤC LỤC DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT DANH MỤC BẢNG BIỂU DANH MỤC HÌNH ẢNH, SƠ ĐỒ MỞ ĐẦU ....................................................................................................................1 CHƢƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ VĂN HÓA DOANH NGHIỆP ...................4 1.1. Các khái niệm ...................................................................................................4 1.1.1. Khái niệm về văn hóa .................................................................................4 1.1.2. Khái nhiệm về văn hóa doanh nghiệp ........................................................6 1.2. Vai trò và đặc trưng cơ bản của văn hóa doanh nghiệp ....................................8 1.2.1. Vai trò của văn hóa doanh nghiệp ..............................................................8 1.2.2. Các đặc trưng của văn hóa doanh nghiệp.................................................10 1.3. Các yếu tố ảnh hưởng đến sự hình thành của văn hóa doanh nghiệp .............10 1.3.1. Văn hóa dân tộc- Văn hóa vùng miền ......................................................10 1.3.2. Nhà lãnh đạo - Người tạo ra nét đặc thù của văn hóa doanh nghiệp .......11 1.3.3. Những giá trị văn hóa học hỏi được .........................................................11 1.4. Các cấp độ của văn hóa doanh nghiệp ............................................................11 1.4.1. Cấp độ thứ nhất- những giá trị hữu hình trong doanh nghiệp ..................11 1.4.2. Cấp độ thứ hai- những giá trị được tuyên bố ...........................................13 1.4.3. Cấp độ thứ ba- những quan niệm cơ bản .................................................14 1.5. Định vị văn hóa doanh nghiệp ........................................................................15 1.5.1. Mô hình văn hóa tổ chức của Kim Cameron và Robert Quinn (2006) ....16 1.5.2. Công cụ đánh giá văn hóa doanh nghiệp .................................................18 1.6. Phát triển văn hóa doanh nghiệp .....................................................................19 1.6.1. Tác dụng của việc phát triển văn hóa doanh nghiệp ................................19 1.6.2. Các giai đoạn phát triển của văn hóa doanh nghiệp .................................20
  6. CHƢƠNG 2: THỰC TRẠNG VĂN HÓA DOANH NGHIỆP TẠI PHÒNG KHÁM ĐA KHOA VIỆT GIA ..............................................................................23 2.1. Giới thiệu chung về Phòng khám đa khoa Việt Gia .......................................23 2.1.1. Thông tin sơ lược về phòng khám............................................................23 2.1.2. Quá trình hình thành và phát triển phòng khám Việt Gia ........................23 2.1.3. Cơ cấu tổ chức ..........................................................................................25 2.1.3.1. Ban Giám Đốc ...................................................................................25 2.1.3.2. Phòng Hành ch nh nhân sự ................................................................26 2.1.3.3. Phòng Kinh doanh .............................................................................27 2.1.3.4. Phòng Kế toán ...................................................................................27 2.1.3.5. Phòng Chăm sóc khách hàng ............................................................28 2.1.3.6. Phòng Marketing ...............................................................................28 2.1.3.7. Phòng chuyên môn ............................................................................28 2.1.3.8. Phòng Điều dưỡng .............................................................................30 2.1.4. Tình hình nhân sự .....................................................................................31 2.2. Thực trạng văn hóa doanh nghiệp tại Phòng khám Đa khoa Việt Gia ...........35 2.2.1. Thực trạng cấp độ văn hóa thứ nhất - những giá trị hữu hình của phòng khám …………………………………………………………………………..36 2.2.2. Thực trạng cấp độ văn hóa thứ hai - những giá trị được tuyên bố ...........41 2.2.3. Thực trạng cấp độ văn hóa thứ ba - những quan niệm chung ..................42 2.3. Định vị loại hình văn hóa doanh nghiệp tại Phòng khám đa khoa Việt Gia...44 2.4. Ưu điểm và hạn chế của văn hóa doanh nghiệp tại Phòng khám đa khoa Việt Gia …………………………………………………………………………...….52 2.4.1. Ưu điểm ....................................................................................................52 2.4.2. Hạn chế .....................................................................................................53 CHƢƠNG 3: GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN VĂN HÓA DOANH NGHIỆP TẠI PHÕNG KHÁM ĐA KHOA VIỆT GIA ...............................................................55 3.1. Quan điểm và mục tiêu phát triển văn hóa doanh nghiệp tại phòng khám đa khoa Việt Gia. ...........................................................................................................55
  7. 3.1.1. Quan điểm phát triển văn hóa doanh nghiệp tại phòng khám đa khoa Việt Gia ………………………………………………………………………….55 3.1.2. Mục tiêu phát triển văn hóa doanh nghiệp tại phòng khám đa khoa Việt Gia …………………………………………………………………………57 3.2. Giải pháp phát triển văn hóa doanh nghiệp tại phòng khám đa khoa Việt Gia. ………………………………………………………………………………57 3.2.1. Nhóm giải pháp phát triển các cấp độ văn hóa tại phòng khám đa khoa Việt Gia. ................................................................................................................58 3.2.1.1. Giải pháp phát triển giá trị văn hóa hữu hình của phòng khám ........58 3.2.1.2. Giải pháp phát triển những giá trị được tuyên bố .............................64 3.2.1.3. Giải pháp phát triển những quan niệm chung ...................................67 3.2.2. Nhóm giải pháp phát triển mô hình văn hóa doanh nghiệp tại Phòng khám đa khoa Việt Gia ..........................................................................................68 3.2.2.1. Hoàn thiện văn hóa kiểu gia đình hay văn hóa cộng đồng................68 3.2.2.2. Củng cố văn hóa thứ bậc ...................................................................71 3.2.2.3. Phát triển văn hóa thị trường và tăng cường văn hóa riêng biệt, sáng tạo. ……………………………………………………………………...72 3.2.3. Một số giải pháp bổ trợ ............................................................................73 3.3. Những hạn chế của đề tài và kiến nghị nghiên cứu tiếp theo .........................74 KẾT LUẬN ..............................................................................................................76 TÀI LIỆU THAM KHẢO PHỤ LỤC
  8. DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT Tiếng Việt STT Từ viết tắt Từ viết đầy đủ 1 CBCNV Cán bộ công nhân viên 2 CHMA Thang đo CHMA 2 PKĐKVG Phòng khám đa khoa Việt Gia 3 PKVG Phòng khám Việt Gia 4 TP. HCM Thành phố Hồ Chí Minh 5 VHDN Văn hóa doanh nghiệp Tiếng Anh STT Từ viết tắt Từ viết đầy đủ 6 OCAI Organizational Culture Assessment Instrument
  9. DANH MỤC BẢNG BIỂU Bảng Tên bảng Trang So sánh đặc điểm các loại hình văn hóa tổ chức dựa trên 6 1.1 17 - 18 tiêu chí 2.1 Phân bổ nhân lực tại các bộ phận 31 2.2 Cơ cấu về trình độ văn hóa nhân viên của PKĐKVG 32 2.3 Cơ cấu về độ tuổi của đội ngũ lao động tại PKĐKVG 32 2.4 Doanh thu của phòng khám giai đoạn năm 2013 - 2015 33 Đánh giá của CBCNV về kiến trúc trụ sở và trang trí nội 2.5 36 thất của phòng khám Đánh giá của CBCNV về biểu tượng (logo) và khẩu hiệu 2.6 37 (slogan) của phòng khám Đánh giá của CBCNV về các lễ kỷ niệm, lễ nghi và các 2.7 38 sinh hoạt văn hóa của phòng khám 2.8 Đánh giá của CBCNV về đồng phục của phòng khám 39 Đánh giá của CBCNV về lịch sử, truyền thống của phòng 2.9 39 khám Đánh giá của CBCNV về các chuẩn mực hành vi ứng xử 2.10 40 của phòng khám 2.11 Đánh giá của CBCNV về giá trị cốt lõi của phòng khám 42 2.12 Quy định về giờ giấc làm việc của CBCNV 43 Đánh giá của CBCNV về những quan niệm chung của 2.13 44 phòng khám 2.14 Loại hình VHDN tổng quát 45
  10. DANH MỤC HÌNH ẢNH, SƠ ĐỒ Tên Tên hình Trang Hình 1.1 Khung giá trị cạnh tranh của văn hóa tổ chức 16 Hình 1.2 Biểu đồ nhận dạng mô hình văn hóa 19 Hình 2.1 Trụ sở làm việc của Phòng khám Đa khoa Việt Gia 24 Sơ đồ 2.1 Sơ đồ tổ chức Phòng khám đa khoa Việt Gia 25 Hình 2.2 Phòng xét nghiệm của Phòng khám đa khoa Việt Gia 30 Hình 2.3 Biểu đồ cơ cấu trình độ cán bộ công nhân viên 32 Hình 2.4 Biểu đồ cơ cấu độ tuổi cán bộ công nhân viên 33 Hình 2.5 Loại hình văn hóa doanh nghiệp tổng quát tại phòng khám 46 Hình 2.6 Đặc tính nổi trội của Phòng khám Việt Gia 47 Hình 2.7 Người lãnh đạo của Phòng khám Việt Gia 48 Hình 2.8 Nhân viên trong Phòng khám Việt Gia 49 Hình 2.9 Chất keo gắn kết mọi người với nhau tại Phòng khám Việt Gia 50 Hình 2.10 Chiến lược tập trung của Phòng khám Việt Gia 51 Hình 2.11 Tiêu ch xác định thành công của Phòng khám Việt Gia 52
  11. 1 MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài. Trong những năm gần đây do yêu cầu về sự phát triển bền vững trong quá trình hội nhập, đòi hỏi các doanh nghiệp hòa nhập mà không bị hòa tan, đã thách thức không nhỏ đến các doanh nghiệp Việt Nam. Ngoài các yếu tố công nghệ, tài chính, nhân lực... thì văn hóa doanh nghiệp là một yếu tố quan trọng, góp phần làm nên sự thành công của doanh nghiệp. Nghị quyết Trung ương 5 khoá VIII của Đảng Cộng sản Việt Nam (1998, trang 10) đã khẳng định: “Văn hoá là nền tảng tinh thần của xã hội, vừa là mục tiêu vừa là động lực thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội”. Văn hóa doanh nghiệp (VHDN) là cái còn thiếu khi doanh nghiệp đã đủ và cái còn lại khi doanh nghiệp không còn nữa. Vì vậy, vấn đề xây dựng văn hóa doanh nghiệp trở nên hết sức cần thiết trong điều kiện hiện nay. Mỗi doanh nghiệp phải tự xây dựng cho được một nền văn hóa phù hợp. Có như vậy mới có thể tạo ra được các giá trị riêng cho doanh nghiệp thích ứng được nhu cầu cạnh tranh và có sức sống. Văn hóa doanh nghiệp được xây dựng trong suốt quá trình tồn tại và phát triển của một doanh nghiệp, không phải được xây dựng trong một hay hai năm mà cần có định hướng và mục tiêu lâu dài. Văn hóa doanh nghiệp xác lập một hệ thống các giá trị được mọi người làm việc trong doanh nghiệp chấp nhận, đề cao, ứng xử theo các giá trị đó đồng thời tạo nên sự khác biệt giữa doanh nghiệp này với doanh nghiệp kia. Chính vì những lẽ trên, ngay từ thời gian đầu hoạt động Phòng khám đa khoa Việt Gia đã từng bước xây dựng các giá trị cốt lõi của văn hóa doanh nghiệp. Nhưng nhìn chung việc xây dựng và phát triển văn hóa doanh nghiệp tại phòng khám vẫn còn tồn tại một số hạn chế như sau: Thứ nhất, tầm nhìn, sứ mệnh, và mục tiêu chiến lược của phòng khám chưa được phổ biến đến toàn thể nhân viên, chỉ có ban lãnh đạo và các bộ phận chủ chốt nhận thức được. Thứ hai, kết quả đánh giá, khen thưởng về khả năng sáng tạo, sự cống hiến về trí tuệ đều tập trung vào lãnh đạo các bộ phận. Thứ ba, các ý nghĩa, niềm tin, lý tưởng về văn hóa doanh nghiệp
  12. 2 tại phòng khám vẫn còn có những điểm chưa ch nh xác, cần phải được khảo sát, phân t ch để có những biện pháp nhằm phát triển, hoàn thiện văn hóa doanh nghiệp tại phòng khám. Vì vậy, tác giả quyết định chọn đề tài: “Giải pháp phát triển văn hóa doanh nghiệp tại Phòng khám đa khoa Việt Gia” cho luận văn cao học của mình, giúp cho phòng khám đánh giá lại giá trị cốt lõi về văn hóa doanh nghiệp mình đã xây dựng trong thời gian qua và đề xuất một số giải pháp để góp phần xây dựng văn hóa của phòng khám ngày một tốt hơn. 2. Mục tiêu nghiên cứu  Phân tích thực trạng văn hóa doanh nghiệp tại Phòng khám đa khoa Việt Gia: phân tích thực trạng ba cấp độ văn hóa doanh nghiệp (những giá trị hữu hình, những giá trị được tuyên bố, những quan niệm cơ bản) và nhận dạng, định vị mô hình văn hóa doanh nghiệp hiện tại và mong muốn trong tương lai ở Phòng khám đa khoa Việt Gia.  Đề xuất các giải pháp nhằm xây dựng và pháp triển văn hóa doanh nghiệp tại Phòng khám đa khoa Việt Gia, để văn hóa doanh nghiệp thực sự là yếu tố then chốt trong lợi thế cạnh tranh của phòng khám. 3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu  Đối tượng nghiên cứu của đề tài là văn hóa doanh nghiệp nói chung và văn hóa doanh nghiệp tại Phòng khám Việt Gia từ khi thành lập cho đến nay.  Phạm vi nghiên cứu đề tài là Phòng khám đa khoa Việt Gia với toàn thể cán bộ, công nhân viên làm việc tại phòng khám. 4. Phƣơng pháp nghiên cứu Các phương pháp nghiên cứu được sử dụng trong đề tài bao gồm:  Phương pháp phân t ch tình huống từ các thông tin thứ cấp bao gồm các quy chế, quy định về tài liệu văn hóa doanh nghiệp đã ban hành tại phòng khám.
  13. 3  Phương pháp khảo sát, điều tra, thu thập thông tin sơ cấp: đề tài sử dụng bảng câu hỏi dựa trên lý thuyết các cấp độ về văn hóa doanh nghiệp và tài liệu văn hóa doanh nghiệp hiện có tại phòng khám để tiến hành khảo sát toàn bộ các cán bộ, nhân viên đang làm việc tại phòng khám. Khảo sát sự đánh giá của cán bộ công nhân viên về mức độ nổi trội các loại hình văn hóa trong phòng khám để định vị mô hình văn hóa doanh nghiệp hiện tại và mong muốn trong tương lai.  Phương pháp thống kê, xử lý số liệu: đề tài sử dụng phần mềm excel để thống kê, phân tích dữ liệu thu thập được từ các cán bộ công nhân viên.  Phương pháp suy luận logic: từ kết quả tổng hợp, phân tích thông tin thu thập được đề xuất các gải pháp hoàn thiện, củng cố và điều chỉnh văn hóa doanh nghiệp tại phòng khám. 5. Ý nghĩa thực tiễn của đề tài Luận văn sau khi hoàn thành sẽ là cơ sở để Phòng khám đa khoa Việt Gia điều chỉnh, phát triển và hoàn thiện văn hóa doanh nghiệp phù hợp với chiến lược phát triển của phòng khám, góp phần nâng cao năng lực hoạt động, hiệu quả kinh doanh tại phòng khám. 6. Kết cấu luận văn Luận văn gồm 3 chương:  Chương 1. Cơ sở lý luận về văn hóa doanh nghiệp.  Chương 2. Thực trạng văn hóa doanh nghiệp tại Phòng khám đa khoa Việt Gia.  Chương 3. Giải pháp hoàn thiện văn hóa doanh nghiệp tại Phòng khám đa khoa Việt Gia. Ngoài ra trừ phần mở đầu đang trình bày còn có phần kết luận, các danh mục tài liệu tham khảo và các phụ lục sau chương 3.
  14. 4 CHƢƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ VĂN HÓA DOANH NGHIỆP 1.1. Các khái niệm 1.1.1. Khái niệm về văn hóa Nói tới văn hóa là nói tới một lĩnh vực vô cùng phong phú và rộng lớn, bao gồm tất cả những gì không phải là thiên nhiên mà có liên quan đến con người trong suốt quá trình tồn tại, phát triển, quá trình con người làm nên lịch sử...bao gồm cả hệ thống giá trị: tư tưởng và tình cảm, đạo đức với phẩm chất, trí tuệ và tài năng, sự nhạy cảm và sự tiếp thu cái mới từ bên ngoài, ý thức bảo vệ tài sản và bản lĩnh của cộng đồng dân tộc, sức đề kháng và sức chiến đấu bảo vệ mình và không ngừng lớn mạnh. Trong cuộc sống hằng ngày văn hóa thường được hiểu là văn học, nghệ thuật như thơ ca, mỹ thuật, sân khấu, điện ảnh…Một cách hiểu thông thường khác văn hóa là cách sống bao gồm phong cách ẩm thực, trang phục, cư xử và cả đức tin, tri thức được tiếp nhận… Trong nhân loại học và xã hội học, khái niệm văn hóa được hiểu là bao gồm tất cả mọi thứ vốn là một bộ phận trong đời sống của con người. Văn hóa không chỉ là những gì liên quan đến tinh thần mà bao gồm cả vật chất. Ta cũng có thể xem văn hóa bao gồm tất cả những gì làm cho dân tộc này khác với dân tộc khác, từ những sản phẩm tinh vi hiện đại nhất cho đến t n ngưỡng, phong tục tập quán, lối sống và lao động. Hoặc theo tác giả Trần Ngọc Thêm (2004) thì văn hóa là một hệ thống của các giá trị do con người sáng tạo và t ch lũy qua quá trình hoạt động thực tiễn, trong mối quan hệ với môi trường tự nhiên và xã hội của mình. Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định: "Vì lẽ sinh tồn cũng như mục đ ch của cuộc sống, loài người mới sáng tạo và phát minh ra ngôn ngữ, chữ viết, đạo đức, pháp luật, khoa học, tôn giáo, văn học, nghệ thuật, những công cụ cho sinh hoạt hằng ngày về mặc, ăn, ở và các phương thức sử dụng. Toàn bộ những sáng tạo, phát minh đó tức là văn hóa". (Hồ Chí Minh toàn tập, tập 3, 2000, 10, trang 431).
  15. 5 Văn hóa là sự tổng hợp của mọi phương thức sinh hoạt cùng với biểu hiện của nó mà loài người đã sản sinh ra nhằm thích ứng những nhu cầu đời sống và đòi hỏi của sinh tồn (Nguyễn Ngọc Quyển, 2004). Khái niệm văn hóa được dùng theo nhiều nghĩa, các nhà nghiên cứu có những cách tiếp cận khác nhau dẫn đến nhiều quan niệm khác nhau về khái niệm văn hóa. Ở phương Tây, văn hóa (trong tiếng Anh là culture) xuất xứ từ chữ cultus trong tiếng Latinh. Nó có nghĩa là khai hoang, trồng trọt, trông nom cây lương thực. Sau này từ này được dùng trong lĩnh vực xã hội nhiều hơn và có nghĩa là sự vun trồng, giáo dục, đào tạo và phát triển mọi khả năng của con người. Văn hóa chính là bản thân con người, cho dù là những người hoang dã nhất sống trong một xã hội tiêu biểu cho một hệ thống phức hợp của tập quán, cách ứng xử và quan điểm được bảo tồn theo truyền thống hay văn hóa là các giá trị vật chất và xã hội của bất kỳ nhóm người nào. Ở phương Đông, văn hoá là một từ gốc Hán- Việt, chữ "văn" trong từ văn hóa theo tiếng Hán cổ điển nghĩa là vẻ đẹp của nhân t nh. "Văn" là vẻ đẹp nhân t nh, cái đẹp của tri thức, trí tuệ của con người có thể đạt được bằng sự tu dưỡng của bản thân và cách thức cai trị đúng đắn của nhà cầm quyền. "Hóa" là đem cái văn (cái đẹp, cái tốt, cái đúng) để cảm hóa, giáo dục, và hiện thực hóa trong thực tiễn và đời sống. Như vậy, văn hóa là sự giao hóa, vun trồng nhân cách con người, làm cho con người và cuộc sống trở nên tốt đẹp hơn. Ở mức chung nhất, có thể phân biệt hai cách hiểu: văn hoá theo nghĩa hẹp và văn hoá theo nghĩa rộng. Hiểu theo nghĩa hẹp: Văn hóa được giới hạn theo chiều sâu, được hiểu là những giá trị mang tính tinh thần bao gồm: nếp sống văn hóa, văn hóa nghệ thuật… hoặc văn hóa được giới hạn theo bề rộng, để chỉ những giá trị trong từng lĩnh vực văn hóa: văn hóa ẩm thực, văn hóa kinh doanh…hay giới hạn theo thời gian, không gian văn hóa được
  16. 6 dùng để chỉ những giá trị đặc thù của từng vùng như văn hóa Nam bộ, văn hóa Đông Sơn…Nhìn chung xét theo nghĩa hẹp văn hóa thường được đồng nhất với văn hóa tinh hoa, văn hóa ứng xử, văn hóa được hiểu là cách sống, cách suy nghĩ và cách đối xử với người xung quanh, văn hóa là sự giao hóa, vun trồng nhân cách con người, làm cho con người và cuộc sống trở nên tốt đẹp hơn. Hiểu theo nghĩa rộng: "Văn hóa được xem là tất cả các giá trị vật chất do con người sáng tạo ra nghĩa là văn hóa bao gồm toàn bộ những giá trị sáng tạo của con người được biểu hiện, được kết tinh trong các của cải vật chất do con người tạo ra như sản phẩm hàng hóa, công cụ lao động, tư liệu tiêu dùng, cơ sở hạ tầng kinh tế như giao thông, thông tin, nguồn năng lượng; cơ sở hạ tầng như chăm sóc sức khỏe, nhà ở, hệ thống giáo dục...Văn hóa được xem là tất cả các giá trị tinh thần do con người sáng tạo có nghĩa là văn hóa bao gồm các sản phẩm tinh thần mà các cá nhân hay cộng đồng sáng tạo ra trong lịch sử. Văn hóa là toàn bộ những hoạt động tinh thần của con người và xã hội bao gồm kiến thức, các phong tục, tập quán; thói quen và cách ứng xử, ngôn ngữ; các giá trị và thái độ; các hoạt động văn học nghệ thuật; tôn giáo; giáo dục; các phương tiện giao tiếp, cách tổ chức xã hội" (Dương Thị Liễu và cộng sự, 2013, trang 11, 12). Mặc dù văn hóa là một khái niệm hết sức phong phú và phức tạp, ta vẫn có thể thấy ở văn hóa có bốn đặc trưng cơ bản là t nh hệ thống, t nh giá trị, t nh nhân sinh, và t nh lịch sử. Bốn đặc trưng này ch nh là cơ sở cho phép nhận diện “chất văn hoá” ở một đối tượng nghiên cứu. Trên cơ sở bốn đặc trưng này có thể định nghĩa văn hóa như sau: "Văn hóa là toàn bộ những giá trị vật chất và tinh thần mà loài người tạo ra trong quá trình lịch sử" (Dương Thị Liễu và cộng sự, 2013, trang 11). 1.1.2. Khái nhiệm về văn hóa doanh nghiệp Trong một xã hội rộng lớn, mỗi doanh nghiệp được coi là một xã hội thu nhỏ. Xã hội lớn có nền văn hoá lớn, xã hội nhỏ (doanh nghiệp) cũng cần xây dựng
  17. 7 cho mình một nền văn hoá riêng biệt. Nền văn hoá ấy chịu ảnh hưởng và đồng thời cũng là một bộ phận cấu thành nền văn hoá lớn. Khái niệm văn hóa doanh nghiệp trở nên phổ biến từ những thập niên 80. Có khái niệm cho rằng văn hóa doanh nghiệp được xem như là quy luật quan sát hành vi trong mối quan hệ tương tác của con người trong tổ chức, giữ vị tr ưu thế trong tổ chức (Deal và Kennedy, 1982), một số quan niệm khác nhận định văn hoá doanh nghiệp gắn với văn hoá xã hội, là một bước tiến của văn hoá xã hội, là tầng sâu của văn hoá xã hội. Văn hoá doanh nghiệp đòi hỏi vừa chú ý tới năng suất và hiệu quả sản xuất, vừa chú ý quan hệ chủ thợ, quan hệ giữa người với người. Nói rộng ra nếu toàn bộ nền sản xuất đều được xây dựng trên một nền văn hoá doanh nghiệp có trình độ cao, nền sản xuất sẽ vừa mang bản sắc dân tộc, vừa thích ứng với thời đại hiện nay (Schein, 2004). Vào đầu những năm 70, sau sự thành công rực rỡ của các công ty Nhật Bản, các công ty Mỹ chú ý tìm hiểu nguyên nhân dẫn đến thành công đó. Cụm từ Corporate culture (văn hoá doanh nghiệp) đã được các chuyên gia nghiên cứu về tổ chức và các nhà quản lý sử dụng để chỉ một trong những tác nhân chủ yếu dẫn tới sự thành công của các công ty Nhật trên khắp thế giới. Các nghiên cứu đã khám phá và nhấn mạnh rằng văn hóa doanh nghiệp được xem như một quy trình phát triển và năng động chứ không đứng yên, văn hóa phải được hiểu như là hiện tượng sống, năng động thông qua sự sáng tạo của con người và tái tạo thế giới của họ. Schein (1996) tuyên bố rằng văn hóa doanh nghiệp thay đổi qua thời gian và trở nên gắn bó thành các chức năng ngoài sự nhận thức của doanh nghiệp. Theo ông Saite Marie (1996), chuyên gia người Pháp về doanh nghiệp vừa và nhỏ đưa ra định nghĩa văn hoá doanh nghiệp là tổng hợp các giá trị, các biểu tượng, huyền thoại, nghi thức, các điều cấm kỵ, các quan điểm triết học, đạo đức tạo thành nền móng sâu xa của doanh nghiệp. Dưới giác độ quản lý, các nhà kinh tế Hoa Kỳ cho rằng văn hóa doanh nghiệp có thể hiểu là “tập hợp tất cả các giá trị,
  18. 8 chuẩn mực, hành vi được các thành viên trong doanh nghiệp cùng làm theo và nó đại diện cho các thành viên trong doanh nghiệp, làm cho doanh nghiệp đó khác với doanh nghiệp khác. Hay nói một cách cụ thể hơn thì văn hóa doanh nghiệp là các quy tắc, tiêu chuẩn, nội quy quy định về hành vi của mỗi cá nhân trong doanh nghiệp đối xử với nhau trong công việc cũng như những hành vi đối xử với khách hàng và những người cung ứng bên ngoài doanh nghiệp” (Đỗ Thị Phi Hoài và cộng sự, 2009). Một định nghĩa khác của tổ chức lao động quốc tế: “Văn hoá Doanh nghiệp là sự trộn lẫn đặc biệt các giá trị, các tiêu chuẩn, thói quen và truyền thống, những thái độ ứng xử và lễ nghi mà toàn bộ chúng là duy nhất đối với một tổ chức đã biết” (Dương Thị Liễu và cộng sự, 2013, trang 12). Tuy nhiên, định nghĩa phổ biến và được chấp nhận rộng rãi nhất là định nghĩa của chuyên gia nghiên cứu các tổ chức Schein (2004) thì văn hoá doanh nghiệp là tổng hợp những quan niệm chung mà các thành viên trong doanh nghiệp học được trong quá trình giải quyết các vấn đề nội bộ và xử lý các vấn đề với môi trường xung quanh. Dựa trên những định nghĩa nêu trên, trong luận văn này văn hoá doanh nghiệp được định nghĩa như sau: Văn hoá doanh nghiệp là toàn bộ những nhân tố văn hoá được doanh nghiệp chọn lọc, tạo ra, sử dụng và biểu hiện trong hoạt động kinh doanh tạo nên bản sắc kinh doanh của doanh nghiệp đó. 1.2. Vai trò và đặc trƣng cơ bản của văn hóa doanh nghiệp 1.2.1. Vai trò của văn hóa doanh nghiệp Theo nghiên cứu của Ngô Thị Bích Vân (2011), văn hóa doanh nghiệp có vai trò rất quan trọng vì nó là nguồn lực tạo ra lợi thế cạnh tranh, ảnh hướng tới hoạch định chiến lược, thu hút nhân tài tăng cường sự gắn bó của người lao động, tạo động lực làm việc, giúp điều phối và kiểm soát, giúp làm giảm xung đột. Mọi thành bại của một doanh nghiệp đều gắn liền với yếu tố con người. Trong khi đó văn hóa là nhân tố chủ yếu tác động đến hành vi, nhận thức của từng
  19. 9 cá nhân trong doanh nghiệp. Do đó, văn hóa doanh nghiệp ảnh hưởng mạnh mẽ đến hiệu quả hoạt động kinh doanh được thể hiện ở các mặt sau: Thứ nhất: văn hóa doanh nghiệp tạo nên bản sắc riêng của từng doanh nghiệp. Mỗi doanh nghiệp có các tập tục, lễ nghi, thói quen, hành vi ứng xử, triết lý kinh doanh... khác nhau, mà đây là một trong các yếu tố cấu thành văn hóa doanh nghiệp, do đó mỗi doanh nghiệp sẽ có một đặc trưng riêng, điều này tạo nên sự khác biệt của các doanh nghiệp. Văn hóa doanh nghiệp có tác dụng giúp cho doanh nghiệp tạo ra được một hình ảnh tốt trong tâm trí của cộng đồng. Qua đó, doanh nghiệp định vị được sâu và vững chắc thương hiệu trong tâm trí khách hàng. Thứ hai: văn hóa doanh nghiệp ảnh hưởng đến hoạch định chiến lược. Thông qua việc chọn lọc thông tin thích hợp, đặt ra những tiêu chuẩn và cung cấp những tiêu chuẩn, nguyên tắc, văn hóa ảnh hưởng đến hoạch định chiến lược của doanh nghiệp. Văn hóa doanh nghiệp tạo nên một cam kết chung vì mục tiêu và giá trị của doanh nghiệp. Vì văn hóa doanh nghiệp là một hệ thống kiểm soát nhận thức hướng về giá trị chung của doanh nghiệp nên vai trò của văn hóa doanh nghiệp là xác định ranh giới hành xử cho thành viên trong doanh nghiệp theo đúng giá trị cốt lõi của doanh nghiệp đó (Robbins và Judge, 2009). Thứ ba: văn hóa doanh nghiệp giúp giảm xung đột, tạo sự thống nhất đồng thuận của các nhân viên thông qua hệ thống các giá trị chuẩn mực chung từ đó tạo ra nguồn lực nội sinh cho sự phát triển của doanh nghiệp, trở thành lực cộng hưởng và động lực văn hóa thúc đẩy sự phát triển của doanh nghiệp. Thứ tư: văn hóa doanh nghiệp tạo động lực thúc đẩy làm việc. Một doanh nghiệp có nền văn hóa tốt thì các mục tiêu, các chính sách, chiến lược được ban lãnh đạo đề ra và phổ biến rộng rãi cho toàn bộ nhân viên. Khi các thành viên làm việc theo định hướng trên bản thân họ cảm thấy mình là một phần của sự thành công, từ đó thúc đẩy họ hoàn thành tốt công việc.
  20. 10 Thứ năm: văn hóa doanh nghiệp quyết định sự trường tồn của doanh nghiệp. Văn hóa mạnh giúp doanh nghiệp phát triển vượt xa cuộc đời của những người sáng lập. Văn hoá doanh nghiệp là một tài sản lớn của doanh nghiệp, nên tổ chức phải hiểu và xây dựng nó. 1.2.2. Các đặc trƣng của văn hóa doanh nghiệp Tính hệ thống: Cho thấy t nh tổ chức của doanh nghiệp, phân biệt một doanh nghiệp có văn hoá với một doanh nghiệp chỉ có tập hợp giá trị. Tính giá trị: Khác biệt một doanh nghiệp có văn hoá với một doanh nghiệp phi văn hoá. Giá trị văn hoá của doanh nghiệp có giá trị nội bộ, giá trị vùng, giá trị quốc gia, giá trị quốc tế. Doanh nghiệp càng tôn trọng và theo đuổi những giá trị chung cho những cộng đồng càng rộng lớn bao nhiêu thì vai trò của nó càng lớn bấy nhiêu. T nh nhân sinh: Đây là đặc trưng cơ bản về chủ thể cho phép phân biệt văn hoá doanh nghiệp với các tiểu văn hoá khác. Chủ thể văn hoá ở đây không phải con người nói chung, mà là doanh nghiệp như một loại chủ thể văn hoá đặc biệt (bên cạnh văn hoá làng xã, văn hoá đô thị, văn hoá cơ quan...). Đặc biệt vì có doanh nghiệp gia đình; doanh nghiệp vùng; doanh nghiệp dân tộc, quốc gia; lại có cả doanh nghiệp đa xuyên quốc gia. Tính lịch sử (thời gian văn hóa): Quá trình hoạt động kinh doanh. Không gian văn hoá. Môi trường xã hội: khách hàng, bạn hàng đối tác. Môi trường tự nhiên: nơi tồn tại và hoạt động, nơi cung cấp nguyên liệu. 1.3. Các yếu tố ảnh hƣởng đến sự hình thành của văn hóa doanh nghiệp 1.3.1. Văn hóa dân tộc- Văn hóa vùng miền Sự phản chiếu của văn hoá dân tộc lên văn hóa doanh nghiệp là một điều tất yếu. Bản thân văn hóa doanh nghiệp là một nền tiểu văn hoá nằm trong văn hoá dân tộc. Mỗi cá nhân trong nền văn hóa doanh nghiệp cũng thuộc vào một nền văn hoá cụ thể, với một phần nhân cách tuân theo các giá trị văn hoá dân tộc.
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2