Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Huy động vốn tại Ngân hàng Thương mại cổ phần Công Thương Việt Nam - Chi nhánh Thanh Xuân

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:101

Thêm vào BST

Báo xấu

138
lượt xem 29
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn nghiên cứu đánh giá thực trạng huy động vốn của Ngân hàng Thương mại cổ phần Công Thương Việt Nam - Chi nhánh Thanh Xuân, từ đó đề xuất các giải pháp để tăng cường hoạt động huy động vốn của Ngân hàng Thương mại cổ phần Công Thương Việt Nam - Chi nhánh Thanh Xuân.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Huy động vốn tại Ngân hàng Thương mại cổ phần Công Thương Việt Nam - Chi nhánh Thanh Xuân

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƢỜNG ĐẠI HỌC THƢƠNG MẠI NGUYỄN THỊ THU THỦY HUY ĐỘNG VỐN TẠI NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI CỔ PHẦN CÔNG THƢƠNG VIỆT NAM - CHI NHÁNH THANH XUÂN LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ HÀ NỘI, NĂM 2020
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƢỜNG ĐẠI HỌC THƢƠNG MẠI NGUYỄN THỊ THU THỦY HUY ĐỘNG VỐN TẠI NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI CỔ PHẦN CÔNG THƢƠNG VIỆT NAM - CHI NHÁNH THANH XUÂN Chuyên ngành : Tài chính – Ngân hàng Mã số : 8340201 LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC TS. NGUYỄN THANH PHƢƠNG. HÀ NỘI, NĂM 2020
i LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan bản luận văn là công trình nghiên cứu khoa học độc lập của tôi, được thực hiện dựa trên cơ sở nghiên cứu lý thuyết, kiến thức chuyên ngành, nghiên cứu tình hình thực tiễn và dưới sự hướng dẫn khoa học của TS. Nguyễn Thanh Phương. Tác giả luận văn Nguyễn Thị Thu Thủy
ii LỜI CÁM ƠN Với tình cảm sâu sắc, chân thành, cho phép tôi được bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới tất cả những cá nhân và cơ quan đã tạo điều kiện giúp đỡ trong quá trình học tập và nghiên cứu đề tài. Lời đầu tiên, tôi bày tỏ lòng biết ơn đến quý Thầy, Cô giáo đã giảng dạy và giúp đỡ tôi trong suốt khoá học. Đặc biệt tôi xin chân thành cảm ơn TS Nguyễn Thanh Phương, người đã hướng dẫn tận tình, đầy trách nhiệm để tôi hoàn thành luận văn. Tôi xin chân thành cảm ơn lãnh đạo và cán bộ công nhân viên ngân hàng thương mại cổ phần Công thương Việt Nam – CN Thanh Xuân đã nhiệt tình cộng tác, cung cấp những tài liệu thực tế và thông tin cần thiết để tôi hoàn thành luận văn này. Cuối cùng, tôi xin chân thành cảm ơn đến tất cả người thân, bạn bè đã nhiệt tình giúp đỡ, động viên tôi trong suốt thời gian học tập và nghiên cứu đề tài. Tác giả luận văn Nguyễn Thi Thu Thủy
iii MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN ...................................................................................................... i LỜI CÁM ƠN ........................................................................................................... ii MỤC LỤC ................................................................................................................ iii DANH MỤC CÁC THUẬT NGỮ VIẾT TẮT ..................................................... vi DANH MỤC BẢNG BIỂU, SƠ ĐỒ ...................................................................... vii LỜI MỞ ĐẦU ............................................................................................................1 1.Tính cấp thiết của đề tài ...........................................................................................1 2. Tổng quan tình hình nghiên cứu của đề tài .............................................................2 3. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu ...........................................................................4 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ........................................................................... 5 5. Phương pháp nghiên cứu ......................................................................................... 5 6. Kết cấu luận văn ...................................................................................................... 6 CHƢƠNG 1: MỘT SỐ LÝ LUẬN CHUNG VỀ HUY ĐỘNG VỐN CỦA NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI. ...............................................................................7 1.1. Tổng quan về Ngân hàng Thương mại và nguồn vốn của Ngân hàng Thương mại ............................................................................................................................... 7 1.1.1. Khái niệm Ngân hàng Thương mại và các hoạt động cơ bản của Ngân hàng Thương mại ................................................................................................................. 7 1.1.2. Nguồn vốn của Ngân hàng thương mại .......................................................... 11 1.2. Huy động vốn của Ngân hàng Thương mại ...................................................... 17 1.2.1. Khái quát hoạt động huy động vốn của ngân hàng thương mại. .................. 17 1.2.2. Các hình thức huy động vốn của ngân hàng thương mại ............................... 22 1.2.3. Một số chỉ tiêu phản ánh kết quả huy động vốn của Ngân hàng Thương mại 27 1.3. Nhân tố ảnh hưởng đến huy động vốn của Ngân hàng Thương mại ................. 32 1.3.1. Yếu tổ chủ quan ............................................................................................... 32 1.3.2. Yếu tổ khách quan ........................................................................................... 36
iv 1.4. Kinh nghiệm và bài học tăng cường huy động vốn cho Ngân hàng Thương mại Cổ phần Công thương Việt Nam – Chi nhánh Thanh Xuân ..................................... 39 1.4.1. Kinh nghiệm tăng cường hoạt động huy động vốn từ một số NHTM trên địa bàn Quận Thanh Xuân .............................................................................................. 39 1.4.2. Bài học cho Ngân hàng Thương mại Cổ phần Công thương Việt Nam – Chi nhánh Thanh Xuân .................................................................................................... 42 KẾT LUẬN CHƢƠNG 1 ........................................................................................43 CHƢƠNG 2 : THỰC TRẠNG HUY ĐỘNG VỐN TẠI NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI CỔ PHẦN CÔNG THƢƠNG VIỆT NAM– CHI NHÁNH THANH XUÂN........................................................................................................44 2.1. Khái quát về Ngân hàng Thương mại cổ phần Công thương Việt Nam – Chi nhánh Thanh Xuân .................................................................................................... 44 2.1.1. Quá trình hình thành và phát triển của Ngân hàng Thương mại cổ phần Công thương Việt Nam – Chi nhánh Thanh Xuân .............................................................. 44 2.1.2. Mô hình tổ chức của Ngân hàng Thương mại cổ phần Công thương Việt Nam – Chi nhánh Thanh Xuân .......................................................................................... 46 2.1.3. Kết quả hoạt động kinh doanh của Ngân hàng thương mại cổ phần Công thương Việt Nam – chi nhánh Thanh Xuân từ năm 2017-2019................................. 49 2.2. Phân tích thực trạng hoạt động huy động vốn tại ngân hàng Ngân hàng Thương mại cổ phần công thương Việt Nam– Chi nhánh Thanh Xuân. ................................ 53 2.2.1. Các sản phẩm huy động vốn tại chi nhánh ..................................................... 53 2.2.2. Chính sách huy động vốn tại chi nhánh .......................................................... 56 2.2.3. Kết quả huy động vốn tại chi nhánh ............................................................... 57 2.3. Đánh giá hoạt động huy động vốn của Ngân hàng Thương mại cổ phần Công thương Việt Nam – Chi nhánh Thanh Xuân ............................................................. 66 2.3.1. Những kết quả đạt được .................................................................................. 66 2.3.2. Hạn chế và nguyên nhân của những hạn chế trong hoạt động huy động vốn67 KẾT LUẬN CHƢƠNG 2 ........................................................................................71
v CHƢƠNG 3 MỘT SỐ GIẢI PHÁP VÀ KIẾN NGHỊ NHẰM TĂNG CƢỜNG HUY ĐỘNG VỐN TẠI NGÂN HÀNG TMCP CÔNG THƢƠNG VIỆT NAM CHI NHÁNH THANH XUÂN ...............................................................................72 3.1. Định hướng về huy động vốn của Ngân hàng Thương mại cổ phần Công thương Việt Nam- Chi nhánh Thanh Xuân trong thời gian tới ................................. 72 3.1.1. Những thuận lợi, khó khăn của Ngân hàng Thương mại cổ phần Công thương Việt Nam- Chi nhánh Thanh Xuân trong hoạt động huy động vốn ........................... 72 3.1.2. Mục tiêu và định hướng hoạt động huy động vốn của Ngân hàng Thương mại cổ phần công thương Việt Nam – CN Thanh Xuân ................................................... 74 3.2. Một số giải pháp nhằm tăng cường hoạt động huy động vốn tại Ngân hàng Thương mại cổ phần Công thương Việt Nam – Chi nhánh Thanh Xuân ................. 76 3.2.1. Chiến lược huy động vốn ................................................................................ 76 3.2.2. Nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ nhân viên của chi nhánh...................... 78 3.2.3. Huy động vốn thông qua chính sách maketting .............................................. 80 3.2.4. Nâng cao chất lượng dịch vụ .......................................................................... 82 3.3. Một số kiến nghị nhằm tăng cường hoạt động huy động vốn tại Ngân hàng Thương mại cổ phần Công thương Việt Nam – Chi nhánh Thanh Xuân ................. 83 3.3.1. Kiến nghị với chính phủ và các Bộ, Ngành có liên quan ................................ 83 3.3.2. Kiến nghị với Ngân hàng Nhà nước................................................................ 85 3.3.3. Kiến nghị với Ngân hàng Công Thương Việt Nam ......................................... 87 KẾT LUẬN CHƢƠNG 3 ........................................................................................88 KẾT LUẬN ..............................................................................................................89 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
vi DANH MỤC CÁC THUẬT NGỮ VIẾT TẮT STT Ký hiệu Nguyên nghĩa 1 CB Cán bộ 2 CN Chi nhánh 3 KKH Không kỳ hạn 4 L/C Letter of Credit 5 LĐ Lãnh đạo 6 NĐ Nghị định 7 NH Ngân hàng 8 NHNN Ngân hàng Nhà nước 9 NHTM Ngân hàng thương mại 10 NHTW Ngân hàng Trung ương 11 NV Nhân viên 12 QĐ Quyết định 13 TCKT Tổ chức kinh tế 14 TCTD Tổ chức tín dụng 15 TG Tiền gửi 16 TGTK Tiền gửi tiết kiệm 17 USD Đô la Mỹ 18 VHĐ Vốn huy động 19 Vietinbank Thanh Ngân hàng Thương mại Cổ phần Công thương Xuân Việt Nam- Chi nhánh Thanh Xuân 20 VND Đồng Việt Nam 21 VTG Vốn tiền gửi
vii DANH MỤC BẢNG BIỂU, SƠ ĐỒ Bảng 2.1: Kết quả huy động vốn của Vietinbank Thanh Xuân giai đoạn 2017- 2019 ...................................................................................................................................49 Bảng 2.2: Dư nợ cho vay của Vietinbank Thanh Xuân giai đoạn 2017-2019 .........51 Bảng 2.3: Kết quả thu từ dịch vụ khác của Vietinbank Thanh Xuân giai đoạn 2017- 2019 ...........................................................................................................................52 Bảng 2.4: Quy mô vốn huy động của Vietinbank Thanh Xuân giai đoạn 2017-2019 ...................................................................................................................................57 Bảng 2.5: Mức độ hoàn thành nguồn vốn huy động của Vietinbank Thanh Xuân giai đoạn 2017-2019 .........................................................................................................58 Bảng 2.6: Cơ cấu nguồn vốn huy động theo kỳ hạn của VietinBank Thanh Xuân giai đoạn 2017-2019 ..................................................................................................59 Bảng 2.7: Cơ cấu nguồn vốn theo đối tượng huy động của Vietinbank chi nhánh Thanh Xuân giai đoạn 2017-2019 .............................................................................63 Bảng 2.8: Chi phí từ hoạt động huy động vốn tại Vietinbank Thanh Xuân giai đoạn 2017-2019..................................................................................................................64 Bảng 2.9: Thu nhập từ hoạt động kinh doanh vốn của Vietinbank Thanh Xuân năm 2017-2019..................................................................................................................65 Sơ đồ 2.1: Cơ cấu tổ chức của Vietinbank Thanh Xuân ...........................................48
1 LỜI MỞ ĐẦU 1.Tính cấp thiết của đề tài Hệ thống ngân hàng ngày nay đang phát triển mạnh mẽ và được xem như xương sống của nền kinh tế. Ở Việt Nam, hệ thống ngân hàng giữ vai trò chủ lực trong việc làm trung gian giữa tiết kiệm và đầu tư, giữa tác nhân thừa vốn và tác nhân thiếu vốn. Do vậy, yêu cầu về tăng trưởng vốn huy động với quy mô và chất lượng cao là hết sức cần thiết cho các NHTM. Với bất kỳ một doanh nghiệp nào, vốn là một trong những yếu tố đầu vào cơ bản của quá trình hoạt động kinh doanh. Hiện nay, vấn đề vốn đang là đòi hỏi cấp bách trong sự nghiệp công nghiệp hóa - hiện đại hóa ở nước ta. Nó đóng vai trò quyết định đến sự tăng trưởng và phát triển kinh tế đất nước. Điều đó có thể dẫn đến rủi ro như: rủi ro lãi suất, rủi ro thanh khoản… Do vậy, tăng cường nguồn vốn huy động có mức chi phí hợp lý và ổn định cao được đặt ra hết sức cấp thiết đối với Ngân hàng thương mại Việt Nam nói chung và Ngân hàng thương mại cổ phần nói riêng. Ngân hàng Thương mại cổ phần công thương Việt Nam - Chi nhánh Thanh Xuân thuộc hệ thống Ngân hàng công thương Việt Nam – Một trong những Ngân hàng Thương mại lớn hàng đầu Việt Nam đã có nhiều thành công trong công tác huy động vốn trên thị trường. Tuy nhiên đứng trước xu thế hội nhập kinh tế của khu vực và toàn cầu cộng với sự cạnh tranh khá gay gắt với các ngân hàng khác, Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam - Chi nhánh Thanh Xuân đã và đang cố gắng tìm mọi hình thức và biện pháp nhằm khai thác tối đa những nguồn vốn hiện còn tiềm tàng trong các tổ chức kinh tế và dân cư để có một nguồn vốn ổn định và phong phú hơn, phù hợp với nhu cầu đầu tư.
2 Sau một thời gian làm việc tại Ngân hàng Thương mại cổ phần công thương Việt Nam - Chi nhánh Thanh Xuân, tình hình dịch bệnh nước ta và thế giới, thực tiễn công tác huy động vốn tại Vietinbank Thanh Xuân với mong muốn góp phần tăng cường hoạt động huy động vốn của chi nhánh, em đã lựa chọn đề tài: “Huy động vốn tại Ngân hàng Thương mại cổ phần Công Thương Việt Nam - Chi nhánh Thanh Xuân” làm đề tài nghiên cứu luận văn thạc sĩ của mình. 2. Tổng quan tình hình nghiên cứu của đề tài Ở Việt Nam có rất nhiều tác giả thực hiện các công trình nghiên cứu về huy động vốn theo các góc độ khác nhau. Cụ thể như sau: Luận văn thạc sĩ kinh tế đề tài: “Phát triển huy động vốn cá nhân tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Quảng Bình” của tác giả Ngô Thị Phương Hà, Đại học Kinh tế Đà Nẵng (2019) đã đi sâu nghiên cứu về đối tượng KHCN, phân tích vai trò quan trọng của nguồn vốn huy động từ KHCN trên địa bàn đối với hoạt động của ngân hàng để từ đó đưa ra các giải pháp nhằm nâng cao chất lượng huy động vốn từ dân cư trên địa bàn. Luận văn thạc sĩ kinh tế đề tài: “Quản trị huy động vốn tiền gửi tại ngân hàng thương mại cổ phần Đầu Tư và phát triển Việt Nam – Chi nhánh Hà Nam” của tác giả Nguyễn Anh Quý, Đại học Thương mại (2018). Trong luận văn, Tác giả đã phân tích, đánh giá thực trạng huy động vốn tiền gửi tại Ngân hàng Thương mại cổ phần Đầu Tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Hà Nam, những kết quả đã đạt được và những mặt còn hạn chế, và nguyên nhân của những hạn chế. Đề xuất các giải pháp để quản trị hiệu quả hoạt động huy động vốn tiền gửi của Ngân hàng Thương mại cổ phần Đầu Tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Hà Nam. Luận văn thạc sĩ đề tài: “Huy động vốn tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam – Chi nhánh Thị xã Hương Thủy, Thừa Thiên
3 Huế” của tác giả Nguyễn Thị Kim Ngân, Học viện hành chính Quốc gia (2017). Trong luận văn, tác giả không chỉ phân tích tình hình huy động vốn của ngân hàng mà còn phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến nghiệp vụ huy động vốn. Tác giả đã nêu các chiến lược cụ thể và biện pháp thực hiện các chiến lược đó nhằm nâng cao hiệu quả huy động vốn nhưng chưa phân tích kỹ về nghiệp vụ huy động vốn và đánh giá hiệu quả huy động vốn thông qua các chỉ tiêu cụ thể để từ đó đề ra các giải pháp sát thực với thực trạng của Ngân hàng giúp Ngân hàng tăng cường huy động vốn. Đề tài luận văn thạc sĩ: “Huy động vốn tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam – Chi nhánh tỉnh Bắc Kạn” của tác giả Phùng Thị Loan, Đại học Kinh tế - Đại học Quốc gia Hà Nội (2016). Trong luận văn, Tác giả đã hệ thống hóa những vấn đề lý luận cơ bản về nguồn vốn và phương thức huy động vốn, đồng thời phân tích và đánh giá thực trạng huy động vốn tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn giai đoạn từ năm 2011- 2014). Để từ đó đưa tác giả các giải pháp đối với Ngân hàng nhằm nâng cao hiệu quả huy động vốn tại đơn vị. Đề tài luận văn thạc sĩ” Huy động vốn tại Ngân hàng Thương mại cổ phần Đầu Tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Hải Dương” của tác giả Nguyễn Đình Côn, Đại học Thương Mại (2015). Trong luận văn, Tác giả đã phân tích, đánh giá thực trạng huy động vốn tại Ngân hàng Thương mại cổ phần Đầu Tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Hải Dương, những kết quả đã đạt được và những mặt còn hạn chế, và nguyên nhân của những hạn chế. Đề xuất các giải pháp để tăng cường hoạt động huy động vốn của Ngân hàng Thương mại cổ phần Đầu Tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Hải Dương. Xem xét một cách tổng quát, hoạt động huy động vốn của NHTM đã có nhiều tác nghiên cứu trong các công trình nghiên cứu khoa học. Tuy nhiên trong nền kinh tế thị trường luôn vận động, đổi mới và phát triển nên mỗi công trình nghiên cứu lại có giá trị tại một thời điểm nhất định. Hơn thế, đặc điểm tại mỗi
4 ngân hàng lại rất khác nhau, phạm vi đề tài rộng nên các tác giả chưa đề cập một cách có hệ thống về các nhân tố ảnh hưởng đến khả năng huy động vốn, từ đó tiếp tục bổ sung vào hệ thống các giải pháp chiến lược nhằm nâng cao khả năng huy động vốn. Nghiên cứu luận văn để trả lời cho câu hỏi: Thực trạng hoạt động huy động vốn tại Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam chi nhánh Thanh Xuân trong những năm gần đây như thế nào Các vấn đề còn hạn chế của chi nhánh Nguyên nhân của những tồn tại đối với việc huy động vốn tại ngân hàng? Làm thế nào để huy động vốn tại Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam chi nhánh Thanh Xuân? 3. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu 3.1. Mục tiêu nghiên cứu Luận văn nghiên cứu đánh giá thực trạng huy động vốn của Ngân hàng Thương mại cổ phần Công Thương Việt Nam - Chi nhánh Thanh Xuân, từ đó đề xuất các giải pháp để tăng cường hoạt động huy động vốn của Ngân hàng Thương mại cổ phần Công Thương Việt Nam - Chi nhánh Thanh Xuân. 3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu - Hệ thống hóa các lý thuyết cơ bản về nguồn vốn của NHTM và huy động vốn của NHTM trong nền kinh tế thị trường. - Phân tích, đánh giá thực trạng huy động vốn tại Ngân hàng Thương mại cổ phần Công Thương Việt Nam - Chi nhánh Thanh Xuân giao đoạn đoạn từ năm 2017 đến năm 2019, những kết quả đã đạt được và những mặt còn hạn chế còn tồn tại, từ đó chỉ rõ nguyên nguyên nhân khách quan, chủ quan. - Đề xuất một số giải pháp nhằm tăng cường hoạt động huy động vốn của Ngân hàng Thương mại cổ phần Công Thương Việt Nam - Chi nhánh Thanh Xuân.
5 4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu - Đối tượng nghiên cứu của đề tài là: Hoạt động huy động vốn của Ngân hàng Thương mại cổ phần Công Thương Việt Nam - Chi nhánh Thanh Xuân. - Phạm vi nghiên cứu: + Về không gian: Hoạt động huy động vốn tại Ngân hàng Thương mại cổ phần Công Thương Việt Nam - Chi nhánh Thanh Xuân. + Về thời gian: Số liệu nghiên cứu được giới hạn trong giai đoạn từ năm 2017 đến năm 2019 và đề xuất giải pháp hoàn thiện hoạt động huy động vốn năm 2020 và các năm tiếp theo. 5. Phƣơng pháp nghiên cứu Trên cơ sở kế thừa các nghiên cứu trước đây có cùng nội dung liên quan và các cơ sở lý luận hoạt động huy động vốn của ngân hàng thương mại, luận văn tìm hiểu thực trạng huy động vốn từ các số liệu, dữ liệu thực tế để phân tích, đánh giá đi đến các kết luận và đề xuất những giải pháp đẩy mạnh hoạt động huy động vốn tại Ngân hàng Thương mại cổ phần Công Thương Việt Nam Chi nhánh Thanh Xuân * Phương pháp thu thập dữ liệu - Số liệu được thu thập, tổng hợp từ các sách báo, báo cáo thường niên, báo cáo tài chính, báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh do các bộ phận chức năng ngân hàng Thương mại cổ phần Công Thương Việt Nam - Chi nhánh Thanh Xuân * Phương pháp phân tích dữ liệu Việc tổng hợp số liệu được tiến hành bằng phương pháp phân tố thống kê, được sử dụng chủ yếu để tổng hợp kết quả điều tra các tổ chức, cá nhân gửi tiền. Việc phân tổ căn cứ vào kết quả điều tra theo các tiêu thức khác nhau thông qua các tiện ích của các phần mền phân tích số liệu thống kê. Trên cơ sở các tài liệu đã được tổng hợp, vận dụng các phương pháp
6 phân tích dữ liệu như số tương đối, số tuyệt đối, số bình quân, phương pháp so sánh để phân tích tình hình hoạt động dịch vụ huy động vốn qua các năm, từ đó rút ra nhận xét về thực trạng hoạt động huy động vốn của Vietinbank Thanh Xuân. 6. Kết cấu luận văn Ngoài phần mở đầu và phần kết luận, luận văn được chia thành 3 chương như sau: Chương 1: Một số lý luận chung về huy động vốn của Ngân hàng thương mại. Chương 2: Thực trạng hoạt động huy động vốn tại Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam - Chi nhánh Thanh Xuân. Chương 3: Một số giải pháp và kiến nghị nhằm tăng cường hoạt động huy động vốn tại Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam - Chi nhánh Thanh Xuân.
7 CHƢƠNG 1: MỘT SỐ LÝ LUẬN CHUNG VỀ HUY ĐỘNG VỐN CỦA NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI. 1.1. Tổng quan về Ngân hàng Thƣơng mại và nguồn vốn của Ngân hàng Thƣơng mại 1.1.1. Khái niệm Ngân hàng Thương mại và các hoạt động cơ bản của Ngân hàng Thương mại 1.1.1.1. Khái niệm ngân hàng thương mại Để đưa ra định nghĩa về NHTM, người ta thường phải dựa vào tính chất, mục đích hoạt động của nó trên thị trường tài chính và đôi khi còn kết hợp tính chất, mục đích và đối tượng hoạt động. Với mỗi quốc gia khác nhau, hình thành một khái niệm khác nhau về NHTM. Theo luật Ngân hàng Đan Mạch năm 1930: “Những nhà băng thiết yếu bao gồm những nghiệp vụ nhận tiền gửi, buôn bán vàng bạc, hành nghề thương mại và các giá trị đĩa ốc, các phương tiện tín dụng và hối phiếu, thực hiện các nghiệp vụ chuyển ngân, đứng ra bảo hiểm…” Theo luật Ngân hàng Pháp năm 1941: “NHTM là những xí nghiệp hay cơ sở hành nghề thường xuyên nhận của công chúng dưới hình thức ký thác hay hình thức khác các số tiền mà họ dùng cho chính họ vào các nghiệp vụ chiết khấu, tín dụng hay dịch vụ tài chính”. Theo các nhà Kính tế học thế giới thì “Ngân hàng Thương mại là một loại hình doanh nghiệp hoạt động và kinh doanh trên lĩnh vực tiền tệ và tín dụng”. Theo cách tiếp cận trên phương diện những loại hình dịch vụ mà ngân hàng cung cấp thì “Ngân hàng Thương mại là một loại hình tổ chức tài chính, cung cấp một danh mục các dịch vụ tài chính đa dạng nhất, đặc biệt là tiết kiệm, dịch vụ thanh toán và thực hiện nhiều chức năng tài chính nhất so với bất kỳ một tổ chức nào trong nền kinh tế.
8 Theo luật các tổ chức Tín dụng hiện hành ở Việt Nam, nhà lập pháp định nghĩa rằng “Hoạt động Ngân hàng là hoạt động kinh doanh tiền tệ và dịch vụ ngân hàng với nội dung thường xuên là nhận tiền gửi và sử dụng số tiền này để cấp tín dụng, cung ứng các dịch vụ thanh toán” Như vậy, có rất nhiều định nghĩa khác nhau về NHTM giữa các nước trên thế giới nhưng có thể hiểu một cách chung nhất: “NHTM là một tổ chức tài chính, hoạt động kinh doanh chủ yếu trên lĩnh vực tiền tệ và tín dụng, cung cấp một danh mục sản phẩm, dịch vụ vô cùng đa dạng với tính chất chung là nhận tiền gửi để sử dụng vào mục đích cho vay, đầu tư và các dịch vụ kinh doanh khác”. 1.1.1.2. Các hoạt động cơ bản của ngân hàng thương mại a. Huy động vốn Huy động vốn là nghiệp vụ cơ bản ảnh hưởng tới chất lượng hoạt động của ngân hàng. Vốn được ngân hàng huy động dưới nhiều hình thức khác nhau như tiền gửi, đi vay, phát hành giấy tờ có giá. Mặt khác trên cơ sở nguồn vốn huy động, ngân hàng tiến hành cho vay phục vụ cho nhu cầu phát triển sản xuất. Nghiệp vụ huy động vốn của ngân hàng càng mở rộng tạo uy tín cho ngân hàng ngày càng cao, các ngân hàng chủ động trong hoạt động kinh doanh, mở rộng quan hệ tín dụng với các thành phần kinh tế và các tổ chức mang lại lợi nhuận cho ngân hàng. Do đó các NHTM phải căn cứ vào chiến lược, mục tiêu phát triển kinh tế của đất nước, địa phương để đưa ra các hình thức huy động vốn phù hợp nhất là các nguồn vốn nhằm đáp ứng nhu cầu vốn cho sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước. b. Hoạt động tín dụng Hoạt động tín dụng được coi là hoạt động chủ yếu mang lại lợi nhuận cho ngân hàng. Các NHTM luôn tìm kiếm các cơ hội, các khách hàng tốt để thực hiện việc cấp tín dụng mang lại lợi nhuận tối ưu cho ngân hàng.
9 Hoạt động tín dụng bao gồm các hình thức sau: - Cho vay: là hoạt động sinh lợi chủ yếu của các NHTM. Các NHTM thực hiện nhiều hoạt động cho vay khác nhau như cho vay thương mại, cho vay tiêu dùng, tài trợ dự án. Cho vay thương mại là việc ngân hàng thực hiện chiết khấu các thương phiếu bản chất là cho người bán vay hoặc cho vay ngắn hạn để người vay thực hiện việc mua bán tích trữ hàng hóa. Hoạt động cho vay tiêu dùng là hoạt động ra đời sau cho vay thương mại, vì các ngân hàng tin rằng việc cho vay tiêu dùng tiềm ẩn nhiều rủi ro hơn. Nhưng do cạnh tranh giữa các ngân hàng và sự gia tăng thu nhập của người tiêu dùng đã khiến các ngân hàng coi cho vay tiêu dùng là một thị trường tiềm năng và hấp dẫn. Các ngân hàng cũng dần mở rộng từ cho vay thương mại ngắn hạn sang cho vay trung và dài hạn tài trợ cho các dự án. - Bảo lãnh ngân hàng: Là hình thức cấp tín dụng, theo đó tổ chức tín dụng cam kết với bên nhận bảo lãnh về việc tổ chức tín dụng sẽ thực hiện nghĩa vụ tài chính thay cho khách hàng khi khách hàng không thực hiện hoặc thực hiện không đầy đủ nghĩa vụ cam kết; khách hàng phải nhận nợ và hoàn trả cho tổ chức tín dụng theo thỏa thuận. - Chiết khấu: Là việc mua có kỳ hạn hoặc mua có bảo lưu quyền truy đòi các công cụ chuyển nhượng, giấy tờ có giá khác của người thu hưởng trước khi đến hạn thanh toán. - Cho thuê tài chính: Là hoạt động tín dụng trung và dài hạn thông qua việc thuê máy móc, thiết bị, phương tiện vận chuyển và các động sản khác trên cơ sở hợp đồng cho thuê giữa bên cho thuê với bên thuê. Bên cho thuê cam kết mua máy móc thiết bị, phương tiện vận chuyển và các động sản khác theo yêu cầu của bên thuê và nắm giữ quyền sở hữu đối với các tài sản cho thuê. Bên thuê sử dụng tài sản thuê và thanh toán tiền thuê trong suốt thời gian thuê đã được hai bên thỏa thuận. Công ty cho thuê tài chính là một tổ chức tín dụng phi ngân hàng.
10 - Bao thanh toán: Là hình thức cấp tín dụng của tổ chức tín dụng cho bên bán thông qua việc mua lại các khoản phải thu phát sinh từ việc mua bán hàng hoá, cung ứng dịch vụ đã được bên bán và bên mua thoả thuận trong hợp đồng mua bán, cung ứng dịch vụ, bao gồm các nghiệp vụ sau: + Ứng trước; + Quản lý khoản phải thu; + Thu hộ; + Bảo đảm rủi ro tín dụng của bên mua. - Các nghiệp vụ cấp tín dụng khác c. Các hoạt động khác. - Mở các tài khoản giao dịch và thực hiện thanh toán: Khi khách hàng đến gửi tiền vào ngân hàng, ngân hàng không chỉ bảo quản mà còn thực hiện các lệnh chi trả cho khách hàng. Thanh toán qua hệ thống ngân hàng đã mở đầu cho thanh toán không dùng tiền mặt. Nó mang lại rất nhiều tiện ích cho khách hàng (nhanh chóng, an toàn, chính xác, tiết kiệm chi phí) đã góp phần rút ngắn thời gian kinh doanh và nâng cao thu nhập cho khách hàng. Điều này đã khuyến khích khách hàng gửi tiền vào ngân hàng để nhờ ngân hàng thanh toán hộ. Cùng với sự phát triển của công nghệ thông tin, bên cạnh những thể thức thanh toán như séc, ủy nhiệm chi, nhờ thu, L/C đã phát triển các hình thức thanh toán mới bằng thẻ, qua điện thoại, qua internet…. - Tài trợ thương mại: Là hình thức ngân hàng hỗ trợ cho đơn vị, tổ chức hoặc doanh nghiệp thông qua các dịch vu như: dịch vụ nhờ thu, tín dụng chứng từ, bảo lãnh nước ngoài….mà ở đó khách hàng tham gia giao dịch tài trợ thương mại phải trả một khoản phí nhất định để được hưởng quyền lợi và tiềm năng thương mại có thể mang lại từ việc tài trợ chương trình. - Dịch vụ ủy thác và tư vấn: Do hoạt động trong lĩnh vực tài chính các ngân hàng co rất nhiều các chuyên gia về quản lý tài chính. Vì vậy, nhiều cá nhân và
11 doanh nghiệp đã nhờ ngân hàng quản lý tài sản là quản lý hoạt động tài chính hộ. Dịch vụ ủy thác phát triển sang cả ủy thác vay hộ, ủy thác cho vay hộ, ủy thác phát hành, ủy thác đầu tư… Thậm chí các ngân hàng đóng vai trò là người được ủy thác trong di chúc, quản lý tài sản cho khách hàng đã qua đời bằng cách công bố tài sản, bảo quản các tài sản có giá. Nhiều khách hàng coi ngân hàng như một chuyên gia tư vấn tài chính. Ngân hàng sẵn sàng tư vấn về đầu tư, về quản lý tài chính, về thành lập, mua bán, sáp nhập doanh nghiệp… - Dịch vụ môi giới đầu tư chứng khoán: Có rất nhiều NHTM cung cấp dịch vụ này. Môi giới chứng khoán là dịch vụ cung cấp cho khách hàng cơ hội mua bán các chứng khoán. Tùy thuộc quy định của từng nước, NHTM có thể thành lập hoặc không thành lập bộ phận này. - Dịch vụ bảo quản an toàn vật có giá: Đây là một trong những dịch vu lâu đời nhất được các NHTM thực hiện. Đó là việc ngân hàng lưu trữ vàng và các vật có giá khác cho khách hàng trong kho bảo quản và khách hàng phải trả phí bảo quản. - Mua bán ngoại tệ: Ngân hàng thực hiện mua bán một loại tiền này lấy một loại tiền khác, ngân hàng hưởng chênh lệch giá mua giá bán và phí dịch vụ. - Các hoạt động khác: Ngoài các hoạt động trên ngân hàng còn thực hiện các hoạt động: quản lý ngân quỹ, tài trợ các hoạt động của Chính phủ, cho thuê thiết bị trung và dài hạn, cung cấp các dịch vụ bảo hiểm và cung cấp các dịch vụ đại lý. 1.1.2. Nguồn vốn của Ngân hàng thương mại 1.1.2.1. Vốn chủ sở hữu Vốn chủ sở hữu của NHTM là những giá trị tiền tệ do ngân hàng tạo lập được, đây là nguồn vốn thuộc quyền sở hữu của ngân hàng, nó chỉ chiếm một tỷ trọng rất nhỏ trong tổng nguồn vốn, nhưng lại là điều kiện pháp lý bắt buộc khi thành lập một ngân hàng, là nguồn vốn có tính chất thường xuyên ổn