Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Phân tích các yếu tố tác động đến việc sử dụng thẻ tại ngân hàng TMCP Á Châu khu vực tỉnh Tiền Giang

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:114

Thêm vào BST

Báo xấu

16
lượt xem 3
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu tổng quát của bài nghiên cứu là đánh giá thực trạng sử dụng thẻ, phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến việc sử dụng dịch vụ thẻ tại ngân hàng TMCP Á Châu (ACB). Trên cơ sở đó đề xuất ra giải pháp hoàn thiện, phát triển dịch vụ thẻ để ngày càng nhiều khách hàng sử dụng thẻ ACB.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Phân tích các yếu tố tác động đến việc sử dụng thẻ tại ngân hàng TMCP Á Châu khu vực tỉnh Tiền Giang

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP.HCM CAO HUỲNH TƯỜNG VY PHÂN TÍCH CÁC NHÂN TỐ TÁC ĐỘNG ĐẾN VIỆC SỬ DỤNG THẺ TẠI NGÂN HÀNG TMCP Á CHÂU KHU VỰC TỈNH TIỀN GIANG LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ Thành Phố Hồ Chí Minh - Năm 2015
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP.HCM CAO HUỲNH TƯỜNG VY PHÂN TÍCH CÁC NHÂN TỐ TÁC ĐỘNG ĐẾN VIỆC SỬ DỤNG THẺ TẠI NGÂN HÀNG TMCP Á CHÂU KHU VỰC TỈNH TIỀN GIANG CHUYÊN NGÀNH : TÀI CHÍNH - NGÂN HÀNG MÃ SỐ : 60340201 LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS. PHAN THỊ BÍCH NGUYỆT Thành Phố Hồ Chí Minh - Năm 2015
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan luận văn “Phân tích các yếu tố tác động đến việc sử dụng thẻ tại ngân hàng TMCP Á Châu khu vực tỉnh Tiền Giang” là công trình nghiên cứu của riêng tôi, các số liệu và kết quả nghiên cứu được thể hiện trong nội dung luận văn là hoàn toàn trung thực và chưa từng được công bố trong các công trình nghiên cứu khác. Thành phố Hồ Chí Minh, ngày 29 tháng 10 năm 2015 Cao Huỳnh Tường Vy
MỤC LỤC Trang phụ bìa Lời cam đoan Mục lục Danh mục từ viết tắt Danh mục các bảng biểu CHƯƠNG 1: GIỚI THIỆU ........................................................................................ 1 1.1 Sự cần thiết của vấn đề nghiên cứu ..................................................................... 1 1.2 Mục tiêu nghiên cứu ........................................................................................... 1 1.2.1 Mục tiêu chung ................................................................................................ 1 1.2.2 Mục tiêu cụ thể ................................................................................................ 2 1.3 Câu hỏi nghiên cứu ............................................................................................. 2 1.4 Đối tượng nghiên cứu và phạm vi nghiên cứu ..................................................... 2 1.5 Phương pháp nghiên cứu .................................................................................... 3 1.5.1 Phương pháp thu thập số liệu ........................................................................... 3 1.5.1.1 Số liệu thứ cấp .............................................................................................. 3 1.5.1.2 Số liệu sơ cấp ................................................................................................ 3 1.5.1.3 Thu thập, phân tích dữ liệu............................................................................ 3 1.5.2 Phương pháp phân tích .................................................................................... 3 1.6 Nội dung nghiên cứu đề tài ................................................................................. 4 1.7 Ý nghĩa khoa học của đề tài nghiên cứu .............................................................. 4 CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÝ THUYẾT VỀ THẺ VÀ CÁC NHÂN TỐ TÁC ĐỘNG ĐẾN VIỆC SỬ DỤNG THẺ ...................................................................................... 5 2.1 Tổng quan về thẻ ngân hàng .............................................................................. 5 2.1.1 Khái niệm về thẻ ngân hàng ............................................................................ 5 2.1.2 Lịch sử ra đời của thẻ ngân hàng ..................................................................... 6 2.1.3 Vai trò của thẻ ngân hàng ............................................................................... 8
2.1.3.1 Đối với kinh tế - xã hội ................................................................................ 8 2.1.3.2 Đối với khách hàng sử dụng thẻ ................................................................... 9 2.1.3.3 Đối với ngân hàng phát hành và thanh toán thẻ ........................................... 10 2.1.4 Đặc điểm cấu tạo của thẻ ngân hàng .............................................................. 10 2.1.5 Các đối tượng tham gia .................................................................................. 11 2.1.5.1 Chủ thẻ ....................................................................................................... 11 2.1.5.2 Ngân hàng phát hành .................................................................................. 11 2.1.5.3 Ngân hàng thanh toán (ngân hàng đại lý) .................................................... 11 2.1.5.4 Đơn vị chấp nhận thẻ .................................................................................. 12 2.1.5.5 Tổ chức thẻ quốc tế ..................................................................................... 12 2.2 Các nhân tố ảnh hưởng đến việc sử dụng thẻ ngân hàng ................................... 13 2.2.1 Lý thuyết về hành vi người tiêu dùng ............................................................. 13 2.2.1.1 Hành vi của người tiêu dùng ....................................................................... 13 2.2.1.2 Những nhân tố ảnh hưởng hành vi mua của người tiêu dùng ....................... 14 2.2.1.3 Giới thiệu một số mô hình nghiên cứu hành vi tiêu dùng ............................ 15 a. Mô hình lý thuyết hành động hợp lý TRA (Theory of reasoned action) ............... 15 b. Mô hình lý thuyết hành vi dự định TPB (Theory of planned Behavior) ............... 16 c. Mô hình chấp thuận công nghệ TAM (Technology of Acceptance Model) ......... 17 2.2.2 Những nhân tố tác động đến việc sử dụng thẻ ngân hàng ............................... 17 2.2.2.1 Yếu tố từ phía ngân hàng ............................................................................ 18 2.2.2.2 Yếu tố từ phía khách hàng .......................................................................... 19 2.3 Lược khảo các tài liệu và nghiên cứu có liên quan ............................................ 20 2.4 Các yếu tố ảnh hưởng đến việc sử dụng thẻ của khách hàng tại ngân hàng TMCP Á Châu khu vực Tiền Giang ................................................................................... 22 2.4.1 Thương hiệu .................................................................................................. 23 2.4.2. Lợi ích tài chính (phí thẻ).............................................................................. 24 2.4.3. Thái độ phục vụ của nhân viên ...................................................................... 25
2.4.4. Sản phẩm đa dạng với các tiện ích ................................................................ 26 2.4.5 Sự an toàn, nhanh chóng ................................................................................ 26 2.4.6. Được sự giới thiệu của người thân, bạn bè .................................................... 27 2.4.7 Công ty trả lương qua tài khoản ngân hàng .................................................... 27 2.5 Đóng góp mới của đề tài ................................................................................... 28 KẾT LUẬN CHƯƠNG 2 ....................................................................................... 28 CHƯƠNG 3: THỰC TRẠNG SỬ DỤNG DỊCH VỤ THẺ TẠI NGÂN HÀNG TMCP Á CHÂU KHU VỰC TỈNH TIỀN GIANG ................................................. 30 3.1 Giới thiệu về Ngân hàng TMCP Á Châu khu vực tỉnh Tiền Giang .................... 30 3.1.1 Lịch sử hình thành và phát triển ..................................................................... 30 3.1.2 Chức năng hoạt động ..................................................................................... 31 3.1.3 Cơ cấu tổ chức và chức năng các bộ phân ...................................................... 32 3.2 Các sản phẩm thẻ do ACB Tiền Giang phát hành ............................................. 34 3.2.1 Thẻ ghi nợ ..................................................................................................... 34 3.2.2 Thẻ trả trước .................................................................................................. 35 3.2.3 Thẻ tín dụng .................................................................................................. 36 3.3 Thực trạng về việc sử dụng thẻ ngân hàng tại ngân hàng TMCP Á Châu khu vực tỉnh Tiền Giang ...................................................................................................... 37 3.3.1 Tình hình phát hành thẻ tại ACB khu vực tỉnh Tiền Giang............................. 37 3.3.2 Tình hình sử dụng thẻ tại ACB khu vực tỉnh Tiền Giang ............................... 44 3.4 Đánh giá về hoạt động thanh toán thẻ tại ngân hàng TMCP Á Châu khu vực tỉnh Tiền Giang ............................................................................................................. 46 3.4.1 Kết quả đạt được ............................................................................................ 46 3.4.2 Những vẫn đề còn tồn tại ............................................................................... 47 KẾT LUẬN CHƯƠNG 3 ....................................................................................... 49 CHƯƠNG 4: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU, DỮ LIỆU VÀ KẾT QUẢ.......... 50 4.1 Phương pháp nghiên cứu .................................................................................. 50
4.2 Xây dựng thang đo của các yếu tố .................................................................... 51 4.3 Phương pháp phân tích số liệu .......................................................................... 52 4.3.1 Phương pháp thu thập thông tin và cỡ mẫu .................................................... 52 4.3.2 Phương pháp phân tích dữ liệu ....................................................................... 53 4.4 Kết quả nghiên cứu ........................................................................................... 54 4.4.1 Thống kê mẫu dữ liệu .................................................................................... 54 4.4.2 Phân tích sự khác biệt .................................................................................... 56 4.4.3 Đánh giá thang đo .......................................................................................... 60 4.4.3.1 Giá trị trung bình của các biến .................................................................... 60 4.4.3.2 Phân tích yếu tố khám phá EFA và hệ số Crobach alpha ............................. 61 4.4.4 Phân tích tương quan và hồi quy tuyến tính ................................................... 65 4.4.4.1 Phân tích tương quan .................................................................................. 65 4.4.4.2 Phân tích hồi quy bội .................................................................................. 67 Kết luận chương 4 .................................................................................................. 69 CHƯƠNG 5: KẾT LUẬN VÀ GIẢI PHÁP THU HÚT KHÁCH HÀNG SỬ DỤNG DỊCH VỤ THẺ CỦA NGÂN HÀNG TMCP Á CHÂU KHU VỰC TỈNH TIỀN GIANG ........................................................................................................... 71 5.1 Kết luận ............................................................................................................ 71 5.2 Các giải pháp thu hút khách hàng sử dụng thẻ ngân hàng TMCP Á Châu khu vực tỉnh Tiền Giang ...................................................................................................... 73 5.2.1 Tăng cường hoạt động Marketing, quảng bá thương hiệu cho dịch vụ thẻ ...... 73 5.2.2 Tăng cường các đối tượng khách hàng hiện tại và phát triển thêm những đối tượng khách hàng mới ............................................................................................ 76 5.2.2.1 Đối tượng khách hàng lớn tuổi .................................................................... 76 5.2.2.2 Đối tượng khách hàng là học sinh, sinh viên, nghiên cứu sinh .................... 76 5.2.3 Tăng cường tính bảo mật, an toàn và nhanh chóng của thẻ ............................. 77 5.2.4 Nâng cao chất lượng đội ngũ nhân viên ......................................................... 78
5.2.5 Tăng số lượng máy ATM và đơn vị chấp nhận thẻ đồng thời tăng cường liên kết giữa Ngân hàng với các liên minh thẻ ............................................................... 79 5.2.6 Nâng cao tiện ích thẻ, đa đạng hóa sản phẩm ................................................. 80 5.3 Hạn chế và hướng nghiên cứu tiếp theo ............................................................ 81 5.3.1 Hạn chế của nghiên cứu ................................................................................. 81 5.3.2 Định hướng nghiên cứu tiếp theo ................................................................... 81 KẾT LUẬN CHUNG............................................................................................ 82 TÀI LIỆU THAM KHẢO PHỤ LỤC
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT ACB Ngân hàng Thương mại Cổ phần Á Châu Agribank Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam ATM Máy rút tiền tự động BIDV Ngân hàng Thượng mại Cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam BP Bộ phận CA Nhân viên phân tích tín dụng CMND Chứng minh nhân dân CN Chi nhánh CSR Nhân viên dịch vụ khách hàng CT Chỉ thị DVCNT Đơn vị chấp nhận thẻ E-commerce Thương mại điện tử EFA Phân tích các nhân tố khám phá Eximbank Ngân hàng Thương mại Cổ phần Xuất nhập khẩu Việt Nam GDV Giao dịch viên GP Giấy phép HC-NS Hành chính-Nhân sự ICA Hiệp hội thẻ liên ngân hàng Mỹ KHCN Khách hàng cá nhân KHDN Khách hàng doanh nghiệp NH Ngân hàng NHNN Ngân hàng Nhà nước
NHTM Ngân hàng Thương mại PFC Nhân viên tư vấn tài chính cá nhân PLCT&QLTS Pháp lý chứng từ và Quản lý tài sản POS Máy chấp nhận thanh toán thẻ RA Nhân viên quan hệ khách hàng Sacombank Ngân hàng Thương mại Cổ phần Sài Gòn Thương Tín SCF Khảo sát tài chính của người tiêu dùng TAM Mô hình chấp nhận công nghệ TCTD Tổ chức Tín dụng TMCP Thương mại Cổ phần TPB Mô hình lý thuyết hành vi dự định TRA Mô hình lý thuyết hành động hợp lý UB Ủy ban USD Đô la Mỹ Vietcombank Ngân hàng Thương mại Cổ phần Ngoại thương Việt Nam Vietinbank Ngân hàng Thương mại Cổ phần Công thương Việt Nam VND Việt Nam Đồng
DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU Sơ đồ 2.1: Quy trình thanh toán thẻ ngân hàng ..........................................................12 Hình 2.1: Tháp nhu cầu của A.Maslow .......................................................................15 Sơ đồ 2.2: Tiến trình quyết định mua của người tiêu dùng ..........................................16 Hình 2.2: Mô hình TRA .............................................................................................16 Hình 2.3: Mô hình TPB ..............................................................................................17 Hình 2.4: Mô hình TAM.............................................................................................17 Sơ đồ 3.1: Sơ đồ tổ chức nhân sự ACB chi nhánh Tiền Giang ....................................34 Bảng 3.1.Số lượng thẻ phát hành qua các năm từ 2011-2014 ......................................38 Biểu đồ 3.1.Số lượng thẻ qua 4 năm 2011-2014 .........................................................42 Bảng 3.2.Tình hình thanh toán thẻ ACB tại khu vực tỉnh Tiền Giang .........................44 Bảng 4.1.Tổng quan về các biến nhân khẩu học .........................................................54 Bảng 4.2.Tỷ lệ phần trăm các loại thẻ .........................................................................56 Bảng 4.3.Sự khác biệt giữa độ tuổi với việc sử dụng thẻ .............................................57 Bảng 4.4. Sự khác biệt giữa nghề nghiệp với việc sử dụng thẻ ....................................58 Bảng 4.5.Giá trị trung bình mức độ đánh giá các biến quan sát .................................. 60 Bảng 4.6. Kết quả EFA của thang đo các yếu tố ảnh hưởng đến việc sử dụng thẻ .......62 Bảng 4.7.Độ tin cậy của mô hình ................................................................................64 Bảng 4.8.Độ tin cậy của các yếu tố .............................................................................64 Bảng 4.9: Ma trận trương quan ...................................................................................66 Bảng 4.10: Model summary........................................................................................67
Bảng 4.11: Bảng phân tích phương sai ANOVA.........................................................67 Bảng 4.12: Bảng tóm tắt mô hình hồi quy ...................................................................68 Biểu đồ 4.1: Mô hình hồi quy các yếu tố quyết định đến việc sử dụng thẻ ACB .........69
1 CHƯƠNG 1: GIỚI THIỆU 1.1 Sự cần thiết của vấn đề nghiên cứu Xã hội ngày càng phát triển tầm quan trọng của công nghệ thể hiện rõ. Cùng với xu hướng đó, các lĩnh vực, ngành kinh tế, sản xuất, dịch vụ…. đã cung cấp ngày càng đa dạng các sản phẩm công nghệ để đáp nhu cầu ngày càng cao của con người ngày nay. Ngân hàng là một ngành dịch vụ rất nhạy bén, luôn bắt kịp với thời đại. Ngành ngân hàng cũng là một trong những ngành đi đầu trong cải tiến, cung cấp ngay càng nhiều hơn các sản phẩm ứng dụng công nghệ hiện đại thay thế dần các sản phẩm truyền thống như thẻ, ngân hàng điện tử, ….tạo sự đa dạng trong việc chọn lựa của khách hàng. Trong điều kiện đó, ngân hàng TMCP Á Châu, một ngân hàng đã tạo được uy tín không chỉ trong nước mà còn trên thị trường quốc tế về sản phẩm bán lẻ, hiển nhiên không thể không quan tâm phát triển về công nghệ. Một trong những sản phẩm ngày nay được mọi người sử dụng nhiều nhất là thẻ. Hiểu được điều đó nên ngân hàng TMCP Á Châu luôn quan tâm đến việc phát triển sản phẩm thẻ. Tuy nhiên không chỉ Ngân hàng TMCP Á Châu biết được điều đó mà các ngân hàng khác cũng rất chú trọng về sản phẩm thẻ. Do đó việc cạnh tranh về thẻ hiện nay của các ngân hàng rất khốc liệt. Nhận thấy được tầm quan trọng của vấn đề trên, tôi là một thành viên của gia đình ACB, hiện đang công tác tại ACB Tiền Giang, muốn góp phần tìm ra giải pháp để dịch vụ thẻ của ngân hàng ngày càng phát triển nên tôi chọn đề tài nghiên cứu là: “PHÂN TÍCH CÁC NHÂN TỐ TÁC ĐỘNG ĐẾN VIỆC SỬ DỤNG THẺ TẠI NGÂN HÀNG TMCP Á CHÂU KHU VỰC TỈNH TIỀN GIANG” 1.2 Mục tiêu nghiên cứu: 1.2.1 Mục tiêu chung
2 Mục tiêu tổng quát của bài nghiên cứu là đánh giá thực trạng sử dụng thẻ, phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến việc sử dụng dịch vụ thẻ tại ngân hàng TMCP Á Châu (ACB). Trên cơ sở đó đề xuất ra giải pháp hoàn thiện, phát triển dịch vụ thẻ để ngày càng nhiều khách hàng sử dụng thẻ ACB. 1.2.2 Mục tiêu cụ thể:  Phân tích, đánh giá thực trạng tình hình sử dụng thẻ của khách hàng tại ACB thời gian qua.  Xác định và đo lường mức đô tác động của các yếu tố ảnh hưởng đến việc sử dụng dịch vụ thẻ của khách hàng tại ACB.  Đề xuất ra các giải pháp góp phần hoàn thiện, thúc đẩy phát triển về dich vụ thẻ của ACB Khu vực tỉnh Tiền Giang 1.3 Câu hỏi nghiên cứu Bài nghiên cứu nhằm giải quyết các câu hỏi sau:  Thực trạng tình hình sử dụng dịch vụ thẻ ACB hiện nay như thế nào?  Nhân tố nào ảnh hưởng đến việc sử dụng dịch vụ thẻ ACB?  Mức độ tác động của các nhân tố đó đến việc sử dụng thẻ ACB như thế nào?  Các giải pháp nào giúp thu hút khách hàng sử dụng, tạo động lực pháp triển dịch vụ thẻ của ACB? 1.4 Đối tượng nghiên cứu và phạm vi nghiên cứu:  Đối tượng nghiên cứu: các nhân tố ảnh hưởng đến việc sử dụng thẻ tại ngân hàng TMCP Á Châu  Đối tượng khảo sát: các khách hàng đang sử dụng dịch vụ tại ngân hàng TMCP Á Châu.
3  Phạm vi: dịch vụ thẻ được triển khai và ứng dụng tại ngân hàng TMCP Á Châu khu vực Tiền Giang 1.5 Phương pháp nghiên cứu: 1.5.1 Phương pháp thu thập số liệu: 1.5.1.1 Số liệu thứ cấp: Số liệu thứ cấp được lấy từ các cơ quan Ngân hàng Nhà nước, tạp chí chuyên ngành, Báo cáo thường niên, thuyết minh tài chính, phòng kế toán và trung tâm thẻ của ngân hàng TMCP Á Châu. 1.5.1.2 Số liệu sơ cấp: Phỏng vấn các khách hàng giao dịch với bảng câu hỏi có sẵn, bao gồm thông tin khách hàng, những yếu tố ảnh hưởng đến việc sử dụng thẻ của khách hàng tại ngân hàng TMCP Á Châu Chi nhánh tiền Giang. 1.5.1.3 Thu thập, phân tích dữ liệu:  Việc phỏng vấn sẽ thực hiện trong khoảng thời gian từ tháng 9 đến tháng 10 năm 2015  Số phiếu điều tra là 200 phiếu.  Phương pháp chọn mẫu: thuận tiện 1.5.2 Phương pháp phân tích: - Sử dụng phương pháp phân tích mô tả: phương pháp thống kê tần số, giá trị trung bình để mô tả các thuộc tính của nhóm khảo sát như: giới tính, độ tuổi, kinh nghiệm làm việc, trình độ học vấn và thu nhập trung bình…; - Để xác định các nhân tố ảnh hưởng đến việc sử dụng thẻ của khách hàng tại ngân hàng, tác giả đánh giá độ tin cậy của thang đo bằng hệ số Cronbach’s Alpha để
4 kiểm tra độ tin cậy của tham số ước lượng trong từng nhóm yếu tố trong mô hình. Loại bỏ các biến không đảm bảo độ tin cậy trong mô hình. Tiến hành phân tích nhân tố, để kiểm tra mối quan hệ tương quan giữa các biến trong từng thang đo. Phân tích nhân tố (EFA) để gom các biến có quan hệ với nhau thành các nhóm. 1.6 Nội dung nghiên cứu đề tài: Bài nghiên cứu của tôi được chia làm 5 chương:  Chương 1: Giới thiệu  Chương 2: Cơ sở lý thuyết về thẻ và các nhân tố tác động đến việc sử dụng thẻ  Chương 3: Thực trạng sử dụng dịch vụ thẻ tại ngân hàng TMCP Á Châu khu vực tỉnh Tiền Giang  Chương 4: Phương pháp, dữ liệu và kết quả nghiên cứu  Chương 5: Kết luận và một số giải pháp thu hút khách hàng sử dụng dịch vụ thẻ của ngân hàng TMCP Á Châu tại khu vực tỉnh Tiền Giang 1.7 Ý nghĩa khoa học của đề tài nghiên cứu: Đề tài nghiên cứu “ Phân tích các nhân tố tác động đến việc sử dụng thẻ tại ngân hàng TMCP Á Châu khu vực tỉnh Tiền Giang” có ý nghĩa như sau: - Góp phần tìm ra các nhân tố tác động đến việc sử dụng thẻ của khách hàng tại khu vực tỉnh Tiền Giang, từ đó nắm bắt được đúng nhu cầu của khách hàng. - Tìm ra được các ưu nhược điểm còn đang tồn tại trong nghiệp vụ thẻ tại ACB khu vực Tiền Giang để có thể cải tiến và ngày càng hoàn thiện hơn góp phần phát triển hệ thống thẻ của ngân hàng.
5 CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÝ THUYẾT VỀ THẺ VÀ CÁC NHÂN TỐ TÁC ĐỘNG ĐẾN VIỆC SỬ DỤNG THẺ 2.1 Tổng quan về thẻ ngân hàng 2.1.1 Khái niệm về thẻ ngân hàng Hiện nay, đối với thẻ ngân hàng có rất nhiều khái niệm để diễn tả nó. Mỗi cách diễn tả đều nêu lên một đặc trưng của nó. Sau đây là một số khái niệm về thẻ ngân hàng: Theo điều 2 Quyết định số 371/1999/QĐ-NHNN ngày 19 tháng 10 năm 1999 về việc ban hành quy chế phát hành, sử dụng và thanh toán thẻ ngân hàng thì thẻ ngân hàng được khái niệm như sau “Thẻ ngân hàng (gọi là “thẻ”) là công cụ thanh toán do ngân hàng phát hành thẻ cấp cho người sử dụng theo hợp đồng ký kết giữa ngân hàng phát hành thẻ và chủ thẻ” Sau đó, với sự thay đổi của nền kinh tế trong đó sự phát triển mạnh mẽ của ngành ngân hàng, thống đốc Ngân hàng nhà nước đã ban hành Quyết định số 20/2007/QĐ-NHNN ngày 15 tháng 05 năm 2007 để thay thế cho Quyết đinh số 371/1999/QĐ-NHNN. Theo đó trong điều 2 quy chế phát hành, thanh toán và sử dụng dịch vụ hỗ trợ hoạt động thẻ ngân đã định nghĩa lại về thẻ ngân hàng như sau “ Thẻ ngân hàng (dưới đây gọi tắt là “thẻ”) là phương tiện do tổ chức phát hành thẻ phát hành để thực hiện giao dịch thẻ theo các điều kiện và điều khoản được các bên thỏa thuận.” Ngoài ra còn nhiều khái niệm khác về thẻ ngân hàng được định nghĩa theo các nghiên cứu trên các góc độ khác nhau về thẻ. Thẻ ngân hàng được xem như một hình thức thanh toán mới, tạo nên một sự thuận tiện khi giao dịch với ngân hàng. Mọi người không cần cầm tiền mặt đi ra ngoài, việc chúng ta cần làm là dùng thẻ thanh toán tiền khi giao dịch hoặc rút tiền tai các máy rút tiền tự động.
6 Tóm lại thẻ ngân hàng là một phương tiện thanh toán không dùng tiền mặt mà ngân hàng hoặc các tổ chức định chế tài chính cấp cho khách hàng. Nó dùng để thanh toán ,chi tiêu mà không dùng tiền mặt. Ngoài ra người ta còn có thể sử dụng thẻ ngân hàng để rút tiền tại các máy rút tiền tự động. Tuy nhiên số tiền thanh toán hoặc rút ra phải nằm trong phạm vi số dư tài khoản thanh toán hoặc hạn mức tín dụng mà khách hàng đã ký kết trước với ngân hàng. 2.1.2 Lịch sử ra đời của thẻ ngân hàng Để có được các sản phẩm thẻ đa dạng như hiện nay, thẻ ngân hàng đã trải qua rất nhiều giai đoạn hình thành, phát triển. Xét về mặt thời gian , thẻ được xem là một ngành kinh doanh còn khá trẻ, bắt đầu hình thành từ những năm đầu thế kỷ 20. Thẻ ngân hàng bắt nguồn từ Mỹ. Nó được hình thành từ thói quen mua chịu dựa trên uy tín của khách hàng. Tuy nhiên khi số khách hàng nợ ngày càng nhiều, các chủ cửa hàng, tạp hóa thấy rằng họ không có khả năng kiểm soát được hết lương khách và không có khả năng cho nợ và thanh toán sau như vậy nữa. Chính điều này để cho các tổ chức tài chính nghĩ đến ý tưởng về sản phẩm thẻ . Vào năm 1914, tổ chức chuyển tiền Western Union của Mỹ cung cấp cho khách hàng của họ dịch vụ thanh toán trả chậm dựa trên việc phát hành những tấm kim loại có chứa thông tin in nổi ở hai mặt với chức năng nhận diện và phân biệt khách hàng. Sau đó rất nhiều tổ chức khác đã nhận ra lợi ích của dịch vụ trên và bắt đầu triển khai thực hiện. Năm 1924 tập đoàn xăng dầu của Mỹ cho ra đời tấm thẻ mua xăng, cho phép người mua sử dụng tấm thẻ này mua xăng trên toàn nước Mỹ. Theo đó các tổ chức kinh tế trong đó có ngân hàng đã chính thức bước vào thị trường thẻ . Năm 1946 tấm thẻ ngân hàng đầu tiên xuất hiện và mang tên “Charg-It”, do John Biggins ở Brooklyn(New York) nghĩ ra. Khi khách hàng mua sắm hóa đơn sẽ
7 chuyển đến ngân hàng của Biggins, ngân hàng thanh toán và sau đó khách hàng thanh toán cho ngân hàng. Năm 1949 tiền thân của thẻ tín dụng ra đời. Ông Frank McNamara đi ăn ở nhà hàng New York và quên man tiền, phải gọi vợ đến trả. Sau bữa tối đó ông đã hợp tác với công ty Diners Club, phát hành loại thẻ thanh toán chuyên dùng thanh toán trả chậm tại các nhà hàng mà bây giờ được gọi là thẻ tín dungVà với tốc độ tăng trưởng rất nhanh trước những khoản lợi lớn kiếm được một cách dễ dàng, trong vòng vài năm hơn 100 ngân hàng trên nước Mỹ đã phát hành thẻ thanh toán. Vào năm 1960, Bank of America đã cho ra đời sản phẩm thẻ BankAmericard. Thẻ BankAmericard đã rất thành công và thúc đẩy các nhà phát hành thẻ khác tìm kiếm phương thức cạnh tranh với thẻ này. Công ty này đã phát hành thẻ tín dụng Visa những năm 1970 và đến năm 1975 thì phát hành thẻ ghi nợ. Năm 1966 tiền thân của thẻ Mastercard ra đời. Ba nhóm ngân hàng lớn phía Đông nước Mỹ đã lập nên hiệp hội thẻ Liên ngân hàng Mỹ (ICA: Interbank Card Association) . Sau này tên ICA được chuyển đổi thành Mastercard. Tổ chức này đã thiết lập nên hệ thống thẻ tín dụng quốc gia, có nhiệm vụ phát triển hệ thống thanh toán thẻ được chấp nhận rộng rãi. ICA ban hành các quy định về cấp phép giao dịch, thanh toán bù trừ, các biện pháp marketing, bảo mật các vấn đề liên quan đến luật pháp. Năm 1968, ICA mở rộng kinh doanh toàn cầu qua việc liên kết với ngân hàng Banco National của Mexico. Sau đó nó là hợp tác với các ngân hàng châu Âu cho ra đời thẻ Eurocard. Cũng trong năm 1968 ICA kết nạp thêm thành viên là các ngân hàng Nhật, từng bước xâm nhập thị trường Đông Á. Cũng trong thời gian này, ngân hàng Delaware phát hành thẻ ghi nợ đầu tiên trên nước Mỹ. Đến những năm 1970, các ngân hàng khác cũng phát hành các dạng thẻ tương tự. Rorbert Manning trong cuốn sách “Quốc gia thẻ tín dung” lượng thẻ ghi nợ tăng nhanh chóng và những năm 1980 và 1990. Hàng loạt máy ATM được lắp đạt.
8 Hiện nay, đã có hơn 14 tỷ chiếc thẻ ngân hàng được lưu hành. Thẻ ngân hàng ra đời như là một sự tất yếu trong lĩnh vực tài chính ngân hàng, nó phản ánh những tiến bộ khoa học kỹ thuật, văn minh xã hội , đang dần thay thế tiền mặt trong lưu thông. 2.1.3 Vai trò của thẻ ngân hàng Hoạt động thanh toán không dùng tiền mặt nói chung và thanh toán thẻ nói riêng có vai trò rất quan trọng và mang lại rất nhiều lợi ích cho sự phát triển kinh tế xã hội, khách hàng và ngân hàng. 2.1.3.1 Đối với kinh tế - xã hội  Thứ nhất, việc sử dụng thẻ ngân hàng sẽ giảm tải một lượng lớn tiền mặt trong lưu thông khi thanh toán hàng hóa dịch vụ đồng thời từ đó huy động được một lượng tiền nhàn rỗi trong dân cư, đóng góp vào thu nhập của nền kinh tế.  Thứ hai, việc thanh toán hàng hóa dịch vụ bằng thẻ ngân hàng giúp giảm bớt một số giấy tờ, thủ tục rườm rà, nhờ đó sẽ tiết kiệm được đáng kể chi phí về in ấn, chi phí bảo quản,…. Tại một số nước phát triển thẻ ngân hàng là một phương tiện thanh toán không thể thiếu, nó bảo đảm sự an toàn, tiện lợi, nhanh chóng, tiết kiệm thời gian,… thúc đẩy kinh tế phát triển.  Thứ ba, giúp nhà nước kiểm soát được khối lượng giao dịch thanh toán trong dân cư, nền kinh tế. Điều này tạo điều kiện thực thi chính sách tiền tệ một cách có hiệu quả, quản lý nền kinh tế cả về vi mô lẫn vĩ mô.  Thứ tư, thẻ ngân hàng còn là một công cụ của chính sách “kích cầu”. Việc chấp nhận thanh toán bằng thẻ góp phần thu hút khách du lịch, các nhà đầu tư, cải thiện môi trường thương mại ngày càng văn minh. Ứng dụng công nghệ hiện đại vào thẻ giúp quốc gia hòa nhập vào cộng đồng quốc tế tốt hơn.