intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Quản lý ngân sách tại UBND phường Trần Hưng Đạo, thành phố Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:146

28
lượt xem
6
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu của đề tài là làm rõ thực trạng công tác quản lý ngân sách của phường Trần Hưng Đạo, thành phố Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh trong giai đoạn từ năm 2012 đến năm 2014 thông qua thực trạng lập dự toán, quyết toán thu chi ngân sách phường; đánh giá chất lượng công tác quản lý ngân sách nhà nước của phường Trần Hưng Đạo, Thành phố Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh trong giai đoạn từ năm 2012 đến năm 2014.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Quản lý ngân sách tại UBND phường Trần Hưng Đạo, thành phố Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh

  1. ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH VŨ MẠC HÀ QUẢN LÝ NGÂN SÁCH TẠI ỦY BAN NHÂN DÂN PHƯỜNG TRẦN HƯNG ĐẠO, THÀNH PHỐ HẠ LONG, TỈ NH QUẢNG NINH LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ Chuyên ngành: QUẢN LÝ KINH TẾ THÁI NGUYÊN - 2015 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn
  2. ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH VŨ MẠC HÀ QUẢN LÝ NGÂN SÁCH TẠI ỦY BAN NHÂN DÂN PHƯỜNG TRẦN HƯNG ĐẠO, THÀNH PHỐ HẠ LONG, TỈ NH QUẢNG NINH Chuyên ngành: QUẢN LÝ KINH TẾ Mã số: 60.34.04.10 LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ Người hướng dẫn khoa học: GS.,TS. VŨ VĂN HÓA THÁI NGUYÊN - 2015 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn
  3. i LỜI CAM ĐOAN Luận văn thạc sĩ kinh tế “Quản lý ngân sách tại UBND Phường Trầ n Hưng Đa ̣o - Thành phố Ha ̣ Long - Tỉnh Quảng Ninh” được nghiên cứu thông qua việc đánh giá hoạt động quản lý ngân sách của UBND phường Trần Hưng Đạo, thành phố Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh giai đoạn từ năm 2012 đế n năm 2014. Các nguồn thông tin, số liệu được đưa vào luận văn đã được chỉ rõ nguồn gốc, các số liệu đã được xử lý phù hợp với mục tiêu của việc nghiên cứu. Tôi xin cam đoan rằng: Số liệu và kết quả nghiên cứu trong luận văn là hoàn toàn trung thực và chưa được sử dụng cho bất kỳ một học vị nào khác. Thái Nguyên, tháng 6 năm 2015 Tác giả luận văn Vũ Mạc Hà Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn
  4. ii LỜI CẢM ƠN Luận văn được hoàn thành sau quá trình học tập tại Trường Đại học Kinh tế & Quản trị Kinh doanh và quá trình làm việc tại UBND phường Trần Hưng Đạo, thành phố Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh. Tôi xin chân thành cám ơn Quý Thầy cô giáo Trường Đại học Kinh tế & Quản trị Kinh doanh đã tận tâm giảng dạy, truyền đạt những kiến thức quý báu cho tôi trong suốt thời gian tôi theo học ở trường. Đồng thời tôi xin cảm ơn các lãnh đạo của phường, cán bộ chi cục thuế thành phố Hạ Long đã giúp đỡ, hỗ trợ tôi trong thời gian nghiên cứu và hoàn thành luận văn. Đặc biệt tôi xin chân thành cảm ơn GS.TS Vũ Văn Hóa - người đã tận tình chỉ bảo, hướng dẫn cho tôi hoàn thành luận văn này. Tôi xin chân thành cảm ơn! Thái Nguyên, tháng 6 năm 2015 Tác giả luận văn Vũ Mạc Hà Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn
  5. iii MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN ..................................................................................................... i LỜI CẢM ƠN ......................................................................................................... ii MỤC LỤC .............................................................................................................iii DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT ............................................................................. vii DANH MỤC CÁC BẢNG ................................................................................... viii DANH MỤC SƠ ĐỒ, ĐỒ THỊ, BIỂU ĐỒ .............................................................. x MỞ ĐẦU ................................................................................................................ 1 1. Tính cấp thiết của đề tài ....................................................................................... 1 2. Mục tiêu nghiên cứu của đề tài ............................................................................ 2 3. Phạm vi nghiên cứu ............................................................................................. 3 4. Ý nghĩa khoa học của đề tài nghiên cứu ............................................................... 3 5. Những đóng góp mới của đề tài ........................................................................... 4 6. Bố cục của luận văn ............................................................................................. 4 Chương 1: TỔNG QUAN VỀ NGÂN SÁCH XÃ - PHƯỜNG VÀ HIỆU QUẢ QUẢN LÝ NGÂN SÁCH XÃ - PHƯỜNG Ở VIỆT NAM HIỆN NAY ....... 5 1.1. Khái niệm, đặc điểm, vai trò của ngân sách xã - phường và chế độ quản lý NSXP tại Việt Nam ................................................................................................. 5 1.1.1. Khái niệm ngân sách Phường ..................................................................... 5 1.1.2. Vị trí của ngân sách Phường trong hệ thống ngân sách nhà nước................ 6 1.1.3. Những nội dung cơ bản về thu, chi NSXP ở Việt Nam hiện nay ................. 8 1.1.4. Các nhân tố ảnh hưởng đến thu, chi ngân sách Phường ............................ 20 1.1.5. Đặc điểm của ngân sách Phường .............................................................. 21 1.1.6. Vai trò của ngân sách Phường .................................................................. 22 1.1.7. Một số văn bản pháp quy về Quản lý ngân sách NN cấp xã/phường ......... 28 1.2. Hiệu quả và tiêu chí xác định hiệu quả quản lý thu, chi ngân sách xã/phường...... 29 1.2.1. Quản lý NSNN ........................................................................................ 29 1.2.2. Tiêu chí xác định hiệu quản quản lý NSNN .............................................. 31 1.2.3. Các yếu tố tác động đến quản lý NSXP ở Việt Nam hiện nay ................... 36 1.3. Ý nghĩa của nâng cao hiệu quả quản lý ngân sách xã phường ......................... 37 1.3.1. Góp phần thực hiện có hiệu quả Chính sách Tài chính của Nhà nước tại địa phương........................................................................................................ 37 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn
  6. iv 1.3.2. Đảm bảo duy trì các hoạt động của bộ máy chính quyền cơ sở. ................ 38 1.3.3. Góp phần thực hiện có hiệu quả các chính sách Kinh tế - Tài chính tại địa phương ......................................................................................................... 39 1.4. Cơ sở thực tiễn về nâng cao hiệu quả quản lý NSNN cấp phường (xã)............ 40 1.4.1. Singapore ................................................................................................. 40 1.4.2. Trung Quốc .............................................................................................. 41 1.4.3. Kinh nghiệp từ Hàn Quốc......................................................................... 42 1.4.4. Kinh nghiệm quả lý NSNN cấp phường (xã) ở một số tỉnh khu vực đồng bằng Bắc bộ .............................................................................................. 43 1.4.5. Bài học kinh nghiệm đối với các Phường ở thành phố Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh ....................................................................................................... 43 Chương 2: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU .................................................... 45 2.1. Câu hỏi nghiên cứu ......................................................................................... 45 2.2. Phương pháp nghiên cứu ................................................................................ 45 2.2.1. Thu thập thông tin thứ cấp ........................................................................ 45 2.2.2. Thu thập thông tin sơ cấp......................................................................... 45 2.2.3. Phương pháp chọn mẫu ............................................................................ 46 2.2.4. Phương pháp phân tích đánh giá ............................................................... 46 2.3. Hệ thống các chỉ tiêu nghiên cứu .................................................................... 48 2.3.1. Các khoản thu ngân sách xã được hưởng 100% ........................................ 48 2.3.2. Các khoản thu ngân sách xã được hưởng theo tỷ lệ điều tiết ..................... 48 2.3.3. Chi thường xuyên ..................................................................................... 48 2.3.4. Chi đầu tư phát triển ................................................................................. 49 2.3.5. Các chỉ tiêu phản ánh tăng trưởng thu, chi NSNN và hiệu quả quản lý NSNN ................................................................................................................ 49 Chương 3: THỰC TRẠNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ NSNN CỦA PHƯỜNG TRẦN HƯNG ĐẠO, THÀNH PHỐ HẠ LONG, TỈ NH QUẢNG NINH .................................................................................................... 51 3.1. Đặc điểm điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội phường Trần Hưng Đạo, thành phố Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh .................................................................... 51 3.1.1. Đặc điểm tự nhiên ................................................................................... 51 3.1.2. Đặc điểm kinh tế xã hội ............................................................................ 53 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn
  7. v 3.1.3. Đánh giá nhận xét mối quan hệ giữa đặc điểm điều kiện tự nhiên, KT - XH với hoạt động quản lý thu chi nhân sách trên địa bàn phường Trần Hưng Đạo, thành phố Hạ Long .......................................................................... 61 3.2. Thực trạng công tác quản lý ngân sách ở phường Trần Hưng Đạo giai đoạn từ năm 2012 đế n năm 2014 ........................................................................... 62 3.2.1. Tình hình thu, chi, lập dự toán, quyết toán ngân sách ............................... 62 3.2.2. Đánh giá thực trạng thu ngân sách phường Trần Hưng Đạo giai đoạn từ năm 2012 đế n năm 2014 ................................................................................ 66 3.2.3. Về chi ngân sách ...................................................................................... 78 3.3. Đánh giá chất lượng công tác quản lý NSNN thông qua nhận thức của các nhà quản lý và đối tượng nộp tại phường Trần Hưng Đạo, Hạ Long, Quảng Ninh ..... 89 3.3.1. Thông tin chung về người phỏng vấn và các đơn vị phỏng vấn ................ 89 3.3.2. Phân tích kết quả điều tra các đối tượng quản lý công tác thu ngân sách trên địa bàn phường Trần Hưng Đạo .......................................................... 91 3.3.3. Các ý kiến về những tồn tại và vướng mắc trong công tác quản lý thu trong cân đối ngân sách trên địa bàn phường Trần Hưng Đạo ............................ 94 3.3.4. Sự khác biệt giữa đối tượng quản lý thu ngân sách và đối tượng nộp ngân sách trong đánh giá chất lượng công tác quản lý thu ngân sách .................. 95 3.3.5. Phân tích các vấn đề có ảnh hưởng tới chất lượng công tác quản lý NS .... 97 3.4. Một số nhận xét đánh giá về hoạt động thu chi NSNN ở UBND phường Trần Hưng Đạo.................................................................................................... 102 3.4.1. Nhận xét những mặt đạt được ................................................................. 102 3.4.2. Những hạn chế gặp phải ......................................................................... 104 3.4.3. Nguyên nhân chủ yếu trong quản lý ngân sách Phường ......................... 106 Chương 4: GIẢI PHÁP TĂNG CƯỜNG, NÂNG CAO HIỆU QUẢ QUẢN LÝ NGÂN SÁCH NN Ở PHƯỜNG TRẦN HƯNG ĐẠO, THÀNH PHỐ HẠ LONG, TỈNH QUẢNG NINH ......................................................... 108 4.1. Định hướng quản lý NS phường Trần Hưng Đạo trong thời gian từ năm 2015 đế n năm 2020 ............................................................................................. 108 4.2. Giải pháp tăng cường quản lý NS tại phường Trần Hưng Đạo, thành phố Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh từ nay tới năm 2020 .................................................. 108 4.2.1. Tiếp tục đổi mới quản lý thu................................................................... 109 4.2.2. Tiếp tục đổi mới quản lý chi ngân sách Phường trên địa bàn .................. 111 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn
  8. vi 4.2.3. Hoàn thiện khung khổ pháp lý về quản lý, điều hành ngân sách nói chung, ngân sách địa phương nói riêng. ........................................................... 113 4.2.4. Nâng cao năng lực quản lý, điều hành ngân sách .................................... 113 4.2.5. Tăng cường kiểm tra, giám sát hoạt động ngân sách ............................... 114 4.2.6. Hoàn thiện phân cấp quản lý NSNN để đảm bảo cân đối giữa các cấp NS.... 115 4.2.7. Tăng cường quản lý tài chính khu phố .................................................... 115 4.2.8. Đổi mới quản lý ngân sách phường qua Kho bạc nhà nước .................... 118 4.3. Kiến nghị ...................................................................................................... 121 4.3.1. Về cơ chế phân cấp ................................................................................ 121 4.3.2. Về tổ chức bộ máy và chính sách chế độ ................................................ 122 4.3.3. Về chế độ kế toán ngân sách phường ...................................................... 122 KẾT LUẬN ........................................................................................................ 123 TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................................................. 126 PHỤ LỤC ........................................................................................................... 127 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn
  9. vii DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT CNH-HĐH : Công nghiệp hóa - hiện đại hóa HĐND : Hội đồng nhân dân HQQL : Hiệu quả quản lý KBNN : Kho ba ̣c nhà nướ c KTTT : Kinh tế thị trường KT-XH : Kinh tế - Xã hội NS : Ngân sách NSĐP : Ngân sách điạ phương NSNN : Ngân sách nhà nước NSP : Ngân sách phường NSTW : Ngân sách trung ương NSXP : Ngân sách xã - phường TNCS : Thanh niên cộng sản UBND : Ủy ban nhân dân XHCN : Xã hội chủ nghĩa Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn
  10. viii DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 1.1. Tổng hợp các văn bản pháp quy có liên quan tới quản lý NSN cấp xã phường............................................................................................. 28 Bảng 3.1: Tình hình tăng trưởng và cơ cấu kinh tế của phường Trần Hưng Đạo, thành phố Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh (giai đoạn từ năm 2012 đế n năm 2014) ...................................................................................... 54 Bảng 3.2: Cơ cấu các khoản thu ngân sách phường Trần Hưng Đạo giai đoạn từ năm 2012 đế n năm 2014 ................................................................... 67 Bảng 3.3: Cơ cấu các khoản thu ngân sách xã của phường Trần Hưng Đạo theo nguồn thu hưởng 100%, thu chuyển nguồn và bổ sung từ ngân sách cấp tỉnh giai đoạn từ năm 2012 đế n năm 2014 .............................. 69 Bảng 3.4: Cơ cấu các khoản thu ngân sách xã của phường Trần Hưng Đạo theo nguồn thu phân theo tỷ lệ phần trăm giai đoạn từ năm 2012 đế n năm 2014 ....................................................................................... 72 Bảng 3.5: Đánh giá tỷ lệ hoàn thành thu ngân sách xã của phường Trần Hưng Đạo, thành phố Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh giai đoạn từ năm 2012 đế n năm 2014 theo các khoản thu phân chia tỷ lệ % ............................. 75 Bảng 3.6: Đánh giá tỷ lệ hoàn thành thu ngân sách xã của phường Trần Hưng Đạo, thành phố Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh giai đoạn từ năm 2012 đế n năm 2014 theo các khoản thu hưởng 100%, bổ sung từ ngân sách cấp trên và thu chuyển nguồn ........................................................ 77 Bảng 3.7: Kết quả quyết toán ngân sách xã của phường Trần Hưng Đạo, TP Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh (giai đoạn từ năm 2012 đế n năm 2014) ...... 79 Bảng 3.8: Kết quả quyết toán Chi thường xuyên tại phường Trần Hưng Đạo, thành phố Hạ Long, giai đoạn ( 2012 - 2014) ........................................ 82 Bảng 3.9: Đánh giá kết quả thực hiện chi và dự toán ngân sách Phường Trần Hưng Đạo, thành phố Hạ Long (giai đoạn từ năm 2012 đế n năm 2014)............... 86 Bảng 3.10: Quyết toán thu chi ngân sách giai đoạn từ năm 2012 đế n năm 2014 của phường Trần Hưng Đạo, thành phố Hạ Long .................................. 88 Bảng 3.11: Thông tin chung về điều tra đối tượng quản lý ngân sách trên địa bàn phường Trần Hưng Đạo ................................................................. 90 Bảng 3.12: Đánh giá về công tác lập và giao dự toán ............................................. 91 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn
  11. ix Bảng 3.13: Đánh giá về chức năng giám sát của HĐND Phường ........................... 92 Bảng 3.14: Tổng hợp ý kiến đánh giá về tỷ lệ phân chia các nguồn thu trong cân đối ngân sách.................................................................................. 93 Bảng 3.15: Bảng tổng hợp các tồn tại, vướng mắc chủ yếu trong công tác thu ngân sách trên địa bàn........................................................................... 94 Bảng 3.16: Kết quả phân tích sự khác biệt về giá trị trung bình đối với các vấn đề liên quan đến chất lượng công tác quản lý thu ngân sách.................. 95 Bảng 3.17: Kiểm định độ tin cậy của các biến số phân tích .................................... 98 Bảng 3.18: Kết quả phân tích nhân tố .................................................................... 99 Bảng 3.19: Kết quả mô hình hồi quy tương quan theo bước ................................ 101 Bảng 3.20: Giá trị các hệ số hồi quy theo từng phương án phân tích .................... 102 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn
  12. x DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ Sơ đồ 3.1. Mô hình thực hiện thu ngân sách thu ngân sách tại Phường Trần Hưng Đạo ........................................................................................... 62 Sơ đồ 3.2. Mô hình thực hiện chi ngân sách phường Trần Hưng Đạo .................... 64 Sơ đồ 3.3. Mô hình mô tả mối quan hệ công tác trong quản lý ngân sách NN ở phường Trần Hưng Đạo ...................................................................... 65 Sơ đồ 4.1. Quy trình giao dịch mới ...................................................................... 119 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn
  13. 1 MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Quá trình chuyển sang nền Kinh tế thị trường (KTTT) định hướng XHCN ở Nước ta đòi hỏi Nhà nước phải sử dụng một cách có hiệu quả các công cụ, chính sách tài chính, tiền tệ, đặc biệt là chính sách thu, chi ngân sách Nhà nước (NSNN). Điều này góp phần khắc phục khuyết tật của cơ chế thị trường thông qua việc sử dụng bàn tay hữu hình, chủ yếu là chính sách tài chính nhằm điều tiết nền kinh tế có hiệu quả. Mặt khác thông qua sử dụng các công cụ này mới có thể quản lý thống nhất nền tài chính Quốc gia, động viên toàn bộ nguồn lực để phát triển KT-XH, đáp ứng yêu cầu của cuộc đổi mới đất nước. Ngân sách nhà nước, một bộ phận quan trọng trong nền tài chính Quốc gia, một công cụ hữu hiện mà các quốc gia vẫn sử dụng trong quá trình vận động và tồn tại của mình. Chính vì vậy, nhiệm vụ quản lý ngân sách nhà nước là nhiệm vụ hàng đầu của mỗi Quốc gia và nước ta cũng không loại trừ. Quốc hội đã thông qua về luật NSNN và điều hành ngân sách nhà nước trong đó có đề ra mục tiêu hàng đầu đó là: “Quản lý thống nhất nền tài chính Quốc gia, xây dựng NSNN lành mạnh, củng cố kỷ luật tài chính, sử dụng tiết kiệm, có hiệu quả tiền của nhà nước (NN); tăng tích luỹ để thực hiện CNH - HĐH đất nước theo hướng XHCN, đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế, xã hội, nâng cao đời sống nhân dân; đảm bảo quốc phòng, an ninh, đối ngoại” . Luật NSNN sau một thời gian đi vào thực tiễn đã thể hiện vai trò của mình trong việc quản lý xã hội nói chung tuy vậy nó vẫn còn bộc lộ một số nhược điểm, hạn chế nhất định. Tuỳ theo tình hình từng địa phương mà biểu hiện của nó cũng khác nhau như quyết định phân chia nguồn thu, nhiệm vụ chi cho các cấp ngân sách, công tác tổ chức phân chia quyền hạn nhiệm vụ trong bộ máy quản lý Nhà nước chưa thật sự rõ ràng. Để thực hiện được những chức năng, nhiệm vụ đó, chính quyền cấp Phường phải có nguồn ngân sách được hình thành từ nguồn cân đối ngân sách cấp Phường để đảm bảo nhu cầu chi tiêu theo những nguyên tắc ổn định, bền vững. Với nguồn ngân sách ổn định, hoạt động thu, chi tốt sẽ góp phần thực hiện những mục tiêu phát triển KT-XH do Đảng và Nhà nước đề ra. Ngân sách Phường (NSP) là một bộ phận cấu thành của NSNN, thông qua thu ngân sách, chính quyền cấp Phường vừa thực hiện chức năng kiểm tra, kiểm soát các hoạt động sản xuất-kinh doanh, dịch vụ, chống các hành vi hoạt động kinh tế phi pháp, trốn lậu thuế và các nghĩa vụ đóng góp khác, vừa thực hiện việc điều tiết các hoạt động kinh tế trên địa bàn Phường theo những mục tiêu chung. Thu Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn
  14. 2 Ngân sách Phường còn là nguồn chủ yếu để đáp ứng các nhu cầu thiết yếu ở địa phương, bao gồm chi thường xuyên và chi đầu tư phát triển. Phường Trần Hưng Đạo là phường trung tâm của thành phố Hạ Long, có diện tích tự nhiên 0,62km2, địa hình phức tạp, 50% là đồi núi, có 2.916 hộ với dân số trên 10.282 nhân khẩu, được phân thành 5 khu phố với 44 tổ dân phố, dân tộc kinh chiếm 99,57%, đến hết năm 2013 cả 5/5 khu phố tiế p tu ̣c đa ̣t khu phố văn hoá cấp thành phố. Thời gian qua, công tác quản lý ngân sách tỉnh Quảng Ninh nói chung và ở Phường Trần Hưng Đạo đã có sự chuyển biến tích cực, thu ngân sách cơ bản đáp ứng nhu cầu chi góp phần kích thích tăng trưởng kinh tế. Tuy nhiên, công tác quản lý ngân sách của Phường vẫn còn những tồn tại rất cơ bản cần phải khắc phục và hoàn thiện. Đó là mối quan hệ giữa các cấp ngân sách; việc lập, chấp hành dự toán ngân sách chưa gắn kết với kế hoạch phát triển kinh tế xã hội; nguồn lực ngân sách được sử dụng kém hiệu quả và hiệu lực; đơn vị sử dụng ngân sách được đánh giá thông qua việc chấp hành những quy định mang nặng tính thủ tục hành chính, không quan tâm đến những hàng hóa, dịch vụ cung cấp cho xã hội, không khuyến khích tiết kiệm, chống lãng phí. Quản lý ngân sách phải vừa đảm bảo tính tập trung của chính sách tài chính Quốc gia, vừa phát huy tính năng động sáng tạo, tính tự chủ, tính minh bạch và trách nhiệm đang được đặt ra rất cấp bách cả về thực tiễn và lý luận vì thế tôi chọn đề tài về “Quản lý ngân sách tại UBND Phường Trầ n Hưng Đa ̣o, Thành phố Ha ̣ Long, Tỉnh Quảng Ninh” làm luận văn tốt nghiệp với mong muốn góp một phần nhỏ vào giải quyết những tồn tại hiện nay và từng bước nâng cao hiệu quả quản lý ngân sách của Phường Trần Hưng Đạo góp phần phục vụ cho công cuộc phát triển kinh tế xã hội của địa phương. 2. Mục tiêu nghiên cứu của đề tài 2.1. Mục tiêu chung Nhằm góp phần nâng cao hiệu quả quản lý NSP và ổn định và phát triển KT- XH ở địa phương. 2.2. Mục tiêu cụ thể - Làm rõ thực trạng công tác quản lý ngân sách của phường Trần Hưng Đạo, Thành phố Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh trong giai đoạn từ năm 2012 đế n năm 2014 thông qua thực trạng lập dự toán, quyết toán thu chi ngân sách phường. - Đánh giá chất lượng công tác quản lý ngân sách nhà nước của phường Trần Hưng Đạo, Thành phố Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh trong giai đoạn từ năm 2012 đế n năm 2014. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn
  15. 3 - Xác định các yếu tố ảnh hưởng tới chất lượng công tác quản lý thu, chi NSP ở phường Trần Hưng Đạo giai đoạn từ năm 2012 đế n năm 2014. - Đề xuất giải pháp để tăng cường quả n lý ngân sá ch cho Phườ ng Trần Hưng Đạo trong thời gian tới. 2.3. Đối tượng nghiên cứu Các vấn đề liên quan đến công tác quản lý ngân sách Phường trên địa bàn Phường Trần Hưng Đạo, thành phố Hạ Long hiện nay. 3. Phạm vi nghiên cứu 3.1. Về nội dung Với mục tiêu nghiên cứu đã kể trên, đề tài tập trung phân tích các nội dung về công tác quản lý ngân sách nhà nước cấp phường như: ngân sách nhà nước và sự cần thiết phải quản lý ngân sách Nhà nước cấp phường trong điều kiện hiện nay, thực trạng công tác quản lý ngân sách phường trên địa bàn Phường Trần Hưng Đạo trong thời gian qua. Luận văn phân tích ưu nhược điểm, các tồn tại và nguyên nhân cơ bản của những hạn chế trong quản lý ngân sách ở Phường Trần Hưng Đạo, thành phố Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh giai đoạn từ năm 2012 đế n năm 2014, trong đó có so sánh với cơ sở lý luận, với mục tiêu phát triển kinh tế xã hội của Nghị quyết Đại hội Đảng bộ Phường (nhiê ̣m kỳ năm 2010 - năm 2015), rút ra một số kết luận ban đầu và đề xuất một số biện pháp chủ yếu cần thiết nhằm hoàn thiện công tác quản lý ngân sách phù hợp với điều kiện kinh tế địa phương. 3.2. Về không gian Báo cáo nghiên cứu công tác quản lý ngân sách trên địa bàn phường Trần Hưng Đạo, thành phố Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh. 3.3. Về thời gian Số liệu nghiên cứu tập trung trong giai đoạn từ năm 2012 đế n năm 2014. 4. Ý nghĩa khoa học của đề tài nghiên cứu Luận văn vận dụng lý luận về quản lý ngân sách Nhà nước để phân tích, đánh giá thực trạng công tác quản lý thu, chi ngân sách Nhà nước của phường Trần Hưng Đạo, một trong các Phường trung tâm của Thành phố Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh. Từ đó đề ra quan điểm, giải pháp nhằm hoàn thiện quản lý thu, chi NSNN của UBND Phường trong thời gian tới. Với kết quả nghiên cứu đó, luận văn có thể làm tài liệu tham khảo cho việc lãnh đạo, điều hành thu, chi ngân sách Nhà nước góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn một Phường ở các thành phố có điều kiện giống như thành phố Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn
  16. 4 5. Những đóng góp mới của đề tài Với sự nỗ lực của bản thân, kết hợp với những kinh nghiệm, những kiến thức đã được học tập, nghiên cứu từ các tài liệu của các tác giả khác nhau, nhờ sự hướng dẫn của các quý Thầy, Cô và đặc biệt là sự giúp đỡ của Người hướng dẫn khoa học, đề tài đưa ra một số đóng góp mới như sau: - Góp phần làm sáng tỏ hơn về mặt lý luận về hiệu quả quản lý NSNN cấp phường (xã) và đặc biệt đối với phường Trần Hưng Đạo, thành phố Hạ Long tỉnh Quảng Ninh. - Phân tích thực trạng quản lý thu chi ngân sách NN của phường Trần Hưng Đạo trong giai đoạn từ năm 2012 đế n năm 2014. Luận văn sử dụng phương pháp thống kê mô tả, thống kê so sánh, tổng hợp, phân tích số liệu thu chi ngân sách, phân tích nhân tố khám phá (EFA) để đo lường hiệu quả quản lý NSNN cấp phường cũng như xác định các yếu tố ảnh hưởng tới hiệu quả công tác quản lý NSNN cấp phường ở phường Trần Hưng Đạo. - Từ phân tích thực trạng quản lý NSNN cấp phường của phường Trần Hưng Đạo trong giai đoạn từ năm 2012 đế n năm 2014, luận văn đã chỉ ra được các mặt tồn tại trong công tác quản lý NSNN ở phường Trần Hưng Đạo trong những năm qua và từ đó đề xuất những giải pháp cơ bản nhằm hoàn thiện quản lý NSNN cấp phường ở thành phố Hạ Long nói chung và phường Trần Hưng Đạo nói riêng. - Kiến nghị với các cấp các ngành bổ sung sửa đổi chính sách chế độ, chế tài, nhằm quản lý tốt hơn đối với ngân sách Nhà nước cấp Phường. - Đề tài được dung làm tài liệu nghiên cứu định hướng phát triển KT-XH cho địa phương; dùng làm tài liệu nghiên cứu cho các ngành, các nhà quản lý, tài liệu học tập của sinh viên ngành quản lý kinh tế. 6. Bố cục của luận văn Ngoài phần mở đầu và kết luận, luận văn bao gồm 4 chương: Chương 1. Tổng quan về ngân sách xã - phường và hiệu quả quản lý ngân sách xã - phường ở Việt Nam hiện nay. Chương 2. Phương pháp nghiên cứu. Chương 3. Thực trạng công tác quản lý ngân sách nhà nước của phường Trần Hưng Đạo, thành phố Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh. Chương 4. Giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý ngân sách nhà nước ở Phường Trần Hưng Đạo, thành phố Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn
  17. 5 Chương 1 TỔNG QUAN VỀ NGÂN SÁCH XÃ - PHƯỜNG VÀ HIỆU QUẢ QUẢN LÝ NGÂN SÁCH XÃ - PHƯỜNG Ở VIỆT NAM HIỆN NAY 1.1. Khái niệm, đặc điểm, vai trò của ngân sách xã - phường và chế độ quản lý NSXP tại Việt Nam 1.1.1. Khái niệm ngân sách Phường Hơn hai mươi năm qua, chính quyền cấp phường đã khẳng định vai trò quan trọng của mình, nhất là trong điều kiện thực hiện nền kinh tế hàng hoá nhiều thành phần; các Phường đã sử dụng tốt các công cụ tài chính, trong đó, NSP đóng một vai trò quan trọng, tích cực giúp Phường hoàn thành tốt nhiệm vụ kinh tế, chính trị, văn hoá, xã hội. Qua quá trình triển khai và thực hiện các văn bản hướng dẫn của Trung ương và địa phương, nội dung thu, chi của NSP ngày càng được bổ sung, hoàn thiện phù hợp với tình hình thực tế. Có thể đưa ra một định nghĩa chung về ngân sách cấp phường như sau: NSP là một bộ phận của NSNN do UBND Phường xây dựng, quản lý và HĐND Phường quyết định, giám sát thực hiện. Đó là một quỹ tiền tệ tập trung lớn nhất của chính quyền cấp Phường để đảm bảo cho các hoạt động quản lý Nhà nước và góp phần thực hiện mục tiêu phát triển KT-XH tại địa bàn; hoạt động của quỹ này thể hiện trên hai phương diện: nguồn thu vào quỹ và phân phối sử dụng các khoản vốn quỹ đó. Từ định nghĩa trên, cho thấy: Về mặt bản chất, NSP là hệ thống những mối quan hệ kinh tế phát sinh trong quá trình tạo lập, phân phối và sử dụng quỹ tiền tệ của chính quyền cấp phường nhằm phục vụ cho việc thực hiện các chức năng của Nhà nước ở cấp cơ sở trong khuôn khổ đã được phân công, phân cấp quản lý, như: xây dựng và thực hiện các kế hoạch thuộc phạm vi Phường như sự nghiệp kinh tế; sự nghiệp văn hoá thông tin, thể dục thể thao, y tế; quản lý dân số, hộ tịch, hộ khẩu, sinh tử, lập sổ địa chính cho từng hộ dân, quản lý lao động và tổ chức thực hiện sự phân bố lao động; quản lý và thi hành chính sách tài chính, thuế, thu nợ cho Nhà nước, xây dựng và quản lý thu chi NSP theo luật NSNN; thực hiện công tác quản lý đô thị, giữ gìn an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, thực hiện chế độ và kế hoạch nghĩa vụ quân sự theo pháp luật; chăm lo cải thiện đời sống vật chất và tinh thần cho nhân dân trong Phường; phát hiện và thu giữ, xử lý các hành vi vi phạm pháp luật theo phạm vi quyền hạn được phân công. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn
  18. 6 Về mặt định lượng, NSP là tổng số thu, tổng số chi trong dự toán đã được cơ quan Nhà nước có thẩm quyền quyết định, phục vụ cho phần lớn các lĩnh vực hoạt động KT-XH trên địa bàn Phường, được hình thành trên cơ sở phân chia nguồn thu, đảm nhận nhiệm vụ chi và tổ chức thực hiện trong thời gian một năm. NSP cung cấp các phương tiện vật chất cho sự tồn tại và hoạt động của bộ máy Nhà nước ở cơ sở và đó chính là một công cụ đặc biệt quan trọng để chính quyền cấp Phường thực hiện quản lý toàn diện các hoạt động KT-XH tại địa phương. Về nguồn gốc của NSP: Ngày nay, Nhà nước ngày càng có vai trò quan trọng trong việc huy động và phân phối thu nhập quốc dân qua NSNN, chính sự tồn tại và phát triển của Nhà nước đã tạo ra những điều kiện cần và đủ cho NSNN nói chung, trong đó có NSP ra đời và tồn tại. Chừng nào Nhà nước còn tồn tại thì chừng đó ngân sách các cấp còn tồn tại; nhất là khi mọi Quốc gia đều có sự phân công, phân cấp quản lý KT-XH cho mỗi cấp quản lý hành chính nên hệ thống NSNN bao giờ cũng bao gồm các cấp khác nhau, vì vậy, NSP ra đời là tất yếu khách quan trong quá trình quản lý Nhà nước. Về cấp độ phân cấp ngân sách: NSP là cấp ngân sách trong hệ thống NSNN thống nhất do HĐND cấp Tỉnh, Thành phố quy định cụ thể nội dung thu, chi; UBND Phường xây dựng dự toán và thống nhất tổ chức, quản lý thực hiện dưới sự giám sát của HĐND Phường. 1.1.2. Vị trí của ngân sách Phường trong hệ thống ngân sách nhà nước Như nội dung định nghĩa trên, NSP là một bộ phận của NSNN, mà NSNN đã xuất hiện và tồn tại từ lâu, với tư cách là một công cụ tài chính quan trọng của Nhà nước. Nó ra đời, tồn tại và phát triển trên cơ sở hai tiền đề là Nhà nước và nền kinh tế hàng hoá - tiền tệ; nó phản ánh mối quan hệ giữa Nhà nước với các chủ thể kinh tế, xã hội trong phân phối tổng sản phẩm xã hội, thông qua việc tạo lập, sử dụng quỹ tiền tệ tập trung của Nhà nước, chuyển dịch một bộ phận thu nhập bằng tiền của các chủ thể đó, thành thu nhập của nhà nước và Nhà nước chuyển dịch thu nhập đó đến các chủ thể được hưởng thụ nhằm thực hiện các chức năng, nhiệm vụ của Nhà nước. Hệ thống NSNN ở đây được hiểu là tổng thể các cấp ngân sách có mối quan hệ hữu cơ với nhau trong quá trình thực hiện nhiệm vụ thu, chi của mỗi cấp ngân sách. Ở nước ta, tổ chức hệ thống NSNN gắn bó chặt chẽ với việc tổ chức bộ máy Nhà nước và vị trí, vai trò của bộ máy trong quá trình phát triển KT-XH. Theo Hiến pháp nước ta, mỗi cấp chính quyền có một cấp ngân sách riêng cung cấp phương tiện vật chất cho cấp chính quyền thực hiện chức năng, nhiệm vụ của mình trên vùng lãnh thổ. Phù hợp với mô hình tổ chức hệ thống chính quyền Nhà nước, hiện nay hệ thống Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn
  19. 7 NSNN ở nước ta bao gồm: NSTW và ngân sách các cấp chính quyền địa phương, bao gồm: Ngân sách cấp Tỉnh và Thành phố trực thuộc TW; Ngân sách cấp Huyện, Quận, Thị xã, Thành phố thuộc Tỉnh và ngân sách cấp Phường, Xã, Thị trấn. Trong đó, NSTW phản ánh nhiệm vụ thu chi theo ngành và giữ vai trò chủ đạo trong hệ thống NSNN. Ngân sách Tỉnh, Thành phố phản ánh nhiệm vụ thu chi theo lãnh thổ đảm bảo thực hiện tổ chức quản lý toàn diện KT-XH của chính quyền cấp Thành phố và Tỉnh trực thuộc Trung ương. Ngân sách Quận là một bộ phận của NSĐP do UBND Quận xây dựng quản lý và HĐND Quận quyết định, giám sát thực hiện. Và NSP là cấp ngân sách cơ sở có tầm quan trọng đặc biệt và có tính đặc thù riêng. Tầm quan trọng đặc biệt của NSP được thể hiện: Mặc dù là cấp ngân sách cuối cùng, nhưng NSP có vị trí quan trọng trong hệ thống ngân sách NSNN, nếu NSP thực hiện thu đúng, thu đầy đủ, tận thu các nguồn thu thì sẽ giảm sự hỗ trợ từ ngân sách cấp trên, cụ thể là ngân sách cấp Quận, Thành phố, khi đó ngân sách cấp trên sẽ có thêm kinh phí đầu tư vào các lĩnh vực khác, có tầm quan trọng hơn như xây dựng kết cấu hạ tầng xã hội, tập trung phát triển các ngành kinh tế mũi nhọn, như công nghiệp, dịch vụ,… NSP giúp tận thu tốt nhất các nguồn thu từ phí, lệ phí; thu thuế môn bài,... vì địa bàn Phường thường không lớn, thuận tiện cho công tác quản lý thuế, cán bộ của Phường thường nắm rõ từng tập thể, cá nhân hộ kinh doanh trên địa bàn Phường nên sẽ thuận tiện hơn cho công tác thu ngân sách. Tính đặc thù riêng được thể hiện: NSP vừa là một cấp ngân sách do Luật NSNN quy định, vừa là một đơn vị dự toán NSNN. Là đơn vị dự toán NSNN nghĩa là các đơn vị được quyền chi nguồn của NSNN, nhưng lại là một đơn vị dự toán NSNN đặc thù vì dưới nó không có đơn vị dự toán trực thuộc, nó vừa phải tạo nguồn kinh phí thông qua các khoản thu ngân sách cấp Phường được phân định, vừa duyệt cấp, chi trực tiếp, tổng hợp các khoản chi trực tiếp vào chi ngân sách cấp Phường. Nguồn thu của NSP được khai thác trực tiếp trên địa bàn và nhiệm vụ chi cũng được bố trí để phục vụ cho cộng đồng dân cư trong Phường mà không qua khâu trung gian nào. Trong hệ thống NSNN, NSP là các cấp ngân sách cơ sở đảm bảo điều kiện tài chính để chính quyền Phường chủ động khai thác các thế mạnh về đất đai, phát triển KT-XH, giữ gìn an ninh trật tự trên địa bàn. Cụ thể hơn, NSP vừa quản lý ngân sách thông qua các nghiệp vụ thuế, tài vụ, quỹ NSP lại vừa quản lý tiền mặt, vật tư, tài sản và các hoạt động KT-XH khác thuộc địa bàn Phường; ở Phường có những khoản phải chuẩn chi và thực hiện kiểm soát theo đúng quy định của pháp luật, cũng có những khoản phải thuận chi theo yêu cầu nhiệm vụ công việc của Phường. Vì vậy, NSP vừa phải quản lý các nguồn thu theo luật định, vừa quản Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn
  20. 8 lý các khoản thu, chi từ các hoạt động KT-XH khác trên địa bàn Phường, nó không gò bó trong hạn mức kinh phí giống như một đơn vị dự toán thông thường. Để đảm bảo thực hiện tốt vai trò của mình, NSP cần có tiềm lực, khả năng bảo đảm cho những nhu cầu của chính quyền và nhân dân trên địa bàn Phường. Nếu chính quyền cấp trên nhìn nhận một cách đúng đắn về tầm quan trọng cũng như tính đặc thù này của NSP thì sẽ phát huy tốt vai trò của nó trong khai thác các nguồn thu trên địa bàn để phục vụ cho phát triển KT-XH. 1.1.3. Những nội dung cơ bản về thu, chi NSXP ở Việt Nam hiện nay Theo thông tư Số: 60/2003/TT-BTC, của Bộ Tài chính hướng dẫn quản lý ngân sách xã và các hoạt động tài chính khác của xã, phường, thị trấn như sau: 1.1.3.1. Nguồn thu, nhiệm vụ chi và quy trình quản lý ngân sách xã a) Nguồn thu của ngân sách xã: Nguồn thu của ngân sách xã do Hội đồng nhân dân cấp tỉnh quyết định phân cấp trong phạm vi nguồn thu ngân sách địa phương được hưởng. - Các khoản thu ngân sách xã hưởng một trăm phần trăm (100%): Là các khoản thu dành cho xã sử dụng toàn bộ để chủ động về nguồn tài chính bảo đảm các nhiệm vụ chi thường xuyên, đầu tư. Căn cứ quy mô nguồn thu, chế độ phân cấp quản lý kinh tế - xã hội và nguyên tắc đảm bảo tối đa nguồn tại chỗ cân đối cho các nhiệm vụ chi thường xuyên, khi phân cấp nguồn thu, Hội đồng nhân dân cấp tỉnh xem xét dành cho ngân sách xã hưởng 100% các khoản thu dưới đây: + Các khoản phí, lệ phí thu vào ngân sách xã theo quy định. + Thu từ các hoạt động sự nghiệp của xã, phần nộp vào ngân sách nhà nước theo chế độ quy định; + Thu đấu thầu, thu khoán theo mùa vụ từ quỹ đất công ích và hoa lợi công sản khác theo quy định của pháp luật do xã quản lý; + Các khoản huy động đóng góp của tổ chức, cá nhân gồm: các khoản huy động đóng góp theo pháp luật quy định, các khoản đóng góp theo nguyên tắc tự nguyện để đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng do Hội đồng nhân dân xã quyết định đưa vào ngân sách xã quản lý và các khoản đóng góp tự nguyện khác; + Viện trợ không hoàn lại của các tổ chức và cá nhân ở ngoài nước trực tiếp cho ngân sách xã theo chế độ quy định; + Thu kết dư ngân sách xã năm trước; + Các khoản thu khác của ngân sách xã theo quy định của pháp luật. - Các khoản thu phân chia theo tỷ lệ phần trăm giữa ngân sách xã với ngân sách cấp trên: Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
9=>0