Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Quản trị rủi ro tín dụng trong cho vay doanh nghiệp nhỏ và vừa tại ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam - Chi nhánh Gia Lai

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:126

Thêm vào BST

Báo xấu

22
lượt xem 9
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu cuối cùng của đề tài nghiên cứu là đề xuất những giải pháp hoàn thiện hoạt động quản trị rủi ro tín dụng trong cho vay DNNVV tại Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam - chi nhánh Gia Lai. Mời các bạn cùng tham khảo nội dung chi tiết.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Quản trị rủi ro tín dụng trong cho vay doanh nghiệp nhỏ và vừa tại ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam - Chi nhánh Gia Lai

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG TP. HỒ CHÍ MINH NGUYỄN THỊ TỐ NGÂN QUẢN TRỊ RỦI RO TÍN DỤNG TRONG CHO VAY DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN CÔNG THƯƠNG VIỆT NAM – CHI NHÁNH GIA LAI LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ TP. HỒ CHÍ MINH – NĂM 2019
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG TP. HỒ CHÍ MINH NGUYỄN THỊ TỐ NGÂN QUẢN TRỊ RỦI RO TÍN DỤNG TRONG CHO VAY DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN CÔNG THƯƠNG VIỆT NAM – CHI NHÁNH GIA LAI LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ Chuyên ngành: Tài chính-Ngân hàng Mã số: 8.34.02.01 Người hướng dẫn khoa học: TS PHAN NGỌC MINH TP. HỒ CHÍ MINH – NĂM 2019
TÓM TẮT LUẬN VĂN Trong tình hình kinh tế bước vào giai đoạn hội nhập sâu hơn, toàn diện hơn, hoạt động kinh doanh ngân hàng luôn là lĩnh vực ẩn chứa nhiều rủi ro, nhất là rủi ro tín dụng trong đó có rủi ro tín dụng trong cho vay DNNVV. Vấn đề là làm thế nào để hạn chế những rủi ro đó ở mức có thể chấp nhận được. Thực tế này đòi hỏi các ngân hàng thương mại phải nâng cao năng lực quản trị rủi ro tín dụng nhằm hạn chế đến mức thấp nhất những tổn thất có thể xảy ra. Là một chi nhánh trong hệ thống ngân hàng thương mại cổ phẩn lớn ở Việt Nam, Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam - chi nhánh Gia Lai đang cùng với toàn hệ thống Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam hướng tới các chuẩn mực quốc tế trong quản trị rủi ro tín dụng nói chung và quản trị rủi ro tín dụng trong cho vay DNNVV nói riêng. Luận văn đã nêu được một số nội dung: - Về cơ sở lý luận: Luận văn đã nêu tổng quan về quản trị rủi ro tín dụng trong cho vay DNNVV, đặc thù cho vay DNNVV, nội dung quản trị rủi ro tín dụng trong cho vay DNNVV cũng như các tiêu chí đánh giá quản trị rủi ro tín dụng theo bộ nguyên tắc cơ bản của Basel. - Về mặt thực tiễn: Luận văn đánh giá thực trạng về quản trị rủi ro tín dụng trong cho vay DNNVV tại Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam - chi nhánh Gia Lai đồng thời rút ra các nguyên nhân từ đó làm cơ sở để đưa ra các nhóm các giải pháp hoàn thiện quản trị rủi ro tín dụng trong cho vay DNNVV. Bên cạnh đó, luận văn cũng đưa ra những kiến nghị, đề xuất đối với Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam, NHNN và Chính phủ nhằm tạo hành lang pháp lý đồng bộ cho các giải pháp đối với ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam - chi nhánh Gia Lai. Với những giải pháp mà tác giả đề xuất, đề tài có thể ứng dụng vào thực tế góp phần hoàn thiện quản trị rủi ro tín dụng trong cho vay DNNVV tại NHCT Gia Lai nhằm giúp cho NHCT Gia Lai phát triển một cách an toàn, bền vững trong điều kiện cạnh tranh gay gắt hiện nay.
LỜI CAM ĐOAN Tôi tên là: Nguyễn Thị Tố Ngân Sinh ngày 22 tháng 11 năm 1992 Tại TP Pleiku – Tỉnh Gia Lai Quê Quán: Đập Đá, An Nhơn, Bình Định Hiện công tác tại: Phòng Giao dịch Phù Đổng- Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam - chi nhánh Gia Lai Địa chỉ: 01 Phù Đổng, TP Pleiku, tỉnh Gia Lai Là học viên cao học khóa CH19A của Trường Đại học Ngân hàng TP Hồ Chí Minh Cam đoan đề tài: Quản trị rủi ro tín dụng trong cho vay doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam - chi nhánh Gia Lai. Chuyên ngành: Tài chính - Ngân hàng Mã số: 8.34.02.01 Người hướng dẫn khoa học: TS Phan Ngọc Minh Được thực hiện tại Trường Đại học Ngân hàng TP Hồ Chí Minh Luận văn này chưa từng được trình nộp để lấy học vị thạc sĩ tại bất cứ một trường đại học nào. Luận văn này là công trình nghiên cứu riêng của tác giả, kết quả nghiên cứu là trung thực, trong đó không có các nội dung đã được công bố trước đây hoặc các nội dung do người khác thực hiện ngoại trừ các trích dẫn được dẫn nguồn đầy đủ trong luận văn. Tôi xin hoàn toàn chịu trách nhiệm về những cam đoan của tôi. TP Hồ Chí Minh, ngày 20 tháng 08 năm 2019 Tác giả Nguyễn Thị Tố Ngân
LỜI CẢM ƠN Tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành đến TS Phan Ngọc Minh đã tận tình hướng dẫn và đã cho tôi nhiều góp ý quan trọng trong thời gian thực hiện luận văn. Tôi cũng xin gửi lời cảm ơn đến tất cả các Thầy Cô trong khoa đào tạo sau đại học Trường đại học Ngân hàng TP Hồ Chí Minh, các bạn trong lớp cao học, các anh chị em đồng nghiệp tại Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam - chi nhánh Gia Lai đã tận tình giúp đỡ và góp ý giúp tôi hoàn thiện luận văn. Cuối cùng tôi xin gửi lời biết ơn sâu sắc đến gia đình đã luôn tạo điều kiện tốt nhất cho tôi trong quá trình học tập và thực hiện luận văn.
MỤC LỤC TÓM TẮT LUẬN VĂN...........................................................................................3 LỜI CAM ĐOAN....................................................................................................4 LỜI CẢM ƠN..........................................................................................................5 MỤC LỤC................................................................................................................ 6 DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT................................................................................i DANH MỤC BẢNG................................................................................................ii MỞ ĐẦU................................................................................................................. iii CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN TRỊ RỦI RO TÍN DỤNG TRONG CHO VAY DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI........................................................................................................................... 1 1.1. RỦI RO TÍN DỤNG TRONG CHO VAY DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA...............................................................................................................1 1.1.1. Cho vay doanh nghiệp nhỏ và vừa..................................................1 1.1.1.1. Khái niệm cho vay.........................................................................1 1.1.1.2. Khái niệm doanh nghiệp nhỏ và vừa............................................1 1.1.1.3. Những đặc thù trong cho vay doanh nghiệp nhỏ và vừa.............2 1.1.2. Rủi ro tín dụng trong cho vay doanh nghiệp nhỏ và vừa..............4 1.1.2.1. Khái niệm rủi ro tín dụng.............................................................5 1.1.2.2. Rủi ro tín dụng trong cho vay doanh nghiệp nhỏ và vừa.............5 1.2. QUẢN TRỊ RỦI RO TÍN DỤNG TRONG CHO VAY DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA.....................................................................................5
1.2.1. Khái niệm hoạt động quản trị rủi ro tín dụng trong cho vay doanh nghiệp nhỏ và vừa................................................................................5 1.2.2. Sự cần thiết của quản trị rủi ro tín dụng trong cho vay doanh nghiệp nhỏ và vừa đối với ngân hàng thương mại........................................6 1.2.3. Những nội dung quản trị rủi ro tín dụng trong cho vay doanh nghiệp nhỏ và vừa............................................................................................7 1.2.3.1. Phát hiện rủi ro tín dụng..............................................................7 1.2.3.2. Đo lường rủi ro tín dụng...............................................................8 1.2.3.3. Kiểm soát rủi ro tín dụng..............................................................8 1.2.3.4. Xử lý rủi ro tín dụng.....................................................................9 1.2.4. Các chỉ tiêu định tính đánh giá công tác quản trị rủi ro trong cho vay doanh nghiệp nhỏ và vừa.......................................................................10 1.2.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản trị rủi ro tín dụng trong cho vay doanh nghiệp nhỏ và vừa..............................................................................12 1.2.5.1. Các yếu tố bên trong ngân hàng.................................................12 1.2.5.2. Các yếu tố bên ngoài ngân hàng................................................14 KẾT LUẬN CHƯƠNG 1......................................................................................17 CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG QUẢN TRỊ RỦI RO TÍN DỤNG TRONG CHO VAY DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA TẠI NGÂN HÀNG TMCP CÔNG THƯƠNG VIỆT NAM - CHI NHÁNH GIA LAI...............................................18 2.1. KHÁI QUÁT VỀ NGÂN HÀNG TMCP CÔNG THƯƠNG VIỆT NAM-CHI NHÁNH GIA LAI..........................................................................18 2.1.1. Sự ra đời và phát triển, địa bàn hoạt động...................................18 2.1.1.1. Sự ra đời và phát triển................................................................18 2.1.1.2. Địa bàn hoạt động.......................................................................18
2.1.2. Kết quả hoạt động kinh doanh tại Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam- chi nhánh Gia Lai từ năm 2016 - 2018.........................19 2.1.2.1. Những hoạt động kinh doanh chủ yếu.......................................19 2.1.2.2. Kết quả kinh doanh.....................................................................22 2.2. THỰC TRẠNG RỦI RO TÍN DỤNG TRONG CHO VAY DOANH NGHIỆP VỪA VÀ NHỎ TẠI NGÂN HÀNG TMCP CÔNG THƯƠNG VIỆT NAM- CHI NHÁNH GIA LAI...............................................................24 2.2.1. Nợ quá hạn, nợ xấu........................................................................24 2.2.2. Phân loại nợ xấu.............................................................................25 2.2.2.1. Phân loại nợ xấu theo tài sản đảm bảo......................................25 2.2.2.2. Phân loại nợ xấu theo ngành kinh tế.........................................26 2.3. Thực trạng quản trị rủi ro tín dụng trong cho vay doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam- chi nhánh Gia Lai...27 2.3.1. Hoạch định......................................................................................28 2.3.1.1. Chính sách tín dụng....................................................................28 2.3.1.2. Khung lãi suất.............................................................................31 2.3.2. Tổ chức thực hiện...........................................................................31 2.3.2.1. Tổ chức bộ máy...........................................................................31 2.3.2.2. Báo cáo quản trị rủi ro................................................................33 2.3.3. Giám sát..........................................................................................34 2.3.3.1. Nhận diện dấu hiệu rủi ro..........................................................34 2.3.3.2. Đánh giá xếp loại và đo lường rủi ro tín dụng...........................36 2.3.3.3. Kiểm soát rủi ro tín dụng............................................................38 2.3.4. Điều chỉnh sau giám sát.................................................................40 2.3.4.1. Trích lập dự phòng rủi ro...........................................................40
2.3.4.2. Xử lý nợ có vấn đề.......................................................................40 2.4. ĐÁNH GIÁ HOẠT ĐỘNG QUẢN TRỊ RỦI RO TÍN DỤNG TRONG CHO VAY DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA TẠI NGÂN HÀNG TMCP CÔNG THƯƠNG VIỆT NAM - CHI NHÁNH GIA LAI..............................41 2.4.1. Đánh giá chung...............................................................................41 2.4.2. Những thành công đạt được trong hoạt động quản trị rủi ro tín dụng trong cho vay doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam - chi nhánh Gia Lai..........................................................43 2.4.2.1. Bước đầu đã áp dụng mô hình quản trị rủi ro tập trung theo chuẩn mực quốc tế.....................................................................................43 2.4.2.2. Công tác nhận diện rủi ro trong cho vay DNNVV mang đến dấu hiệu tích cực...............................................................................................43 2.4.2.3. Hệ thống xếp hạng tín dụng nội bộ đã hỗ trợ cho quá trình cho vay DNNVV................................................................................................43 2.4.2.4. Phân loại nợ và trích lập dự phòng rủi ro tuân thủ theo đúng quy định của ngân hàng Nhà nước...........................................................44 2.4.3. Những hạn chế trong hoạt động quản trị rủi ro tín dụng trong cho vay doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam- chi nhánh Gia Lai................................................................................44 2.4.3.1. Các quy định bảo đảm an toàn trong quá trình cấp tín dụng của chính sách tín dụng DNNVV còn chưa đầy đủ và chặt chẽ......................44 2.4.3.2. Mô hình quản trị rủi ro tín dụng DNNVV tập trung chưa phát huy hết hiệu quả.........................................................................................44 2.4.3.3. Báo cáo quản trị rủi ro chưa được NHCT Gia Lai quan tâm đúng mức....................................................................................................45 2.4.3.4. Hệ thống thông tin nội bộ còn yếu kém......................................45
2.4.3.5. Đánh giá xếp loại và đo lường rủi ro tín dụng thiếu tính khách quan, chưa đạt chuẩn Basel.......................................................................46 2.4.3.6. Công tác kiểm soát rủi ro trong cho vay DNNVV chưa hiệu quả…………..............................................................................................46 2.4.3.7. Quản lý danh mục tín dụng DNNVV chưa được lãnh đạo quan tâm trong công tác điều hành, cũng như chưa có hướng dẫn cụ thể về biện pháp xử lý rủi ro danh mục tín dụng DNNVV..................................47 2.4.3.8. Công tác xử lý nợ còn nhiều bất cập..........................................48 2.4.4. Nguyên nhân của những hạn chế trong hoạt động quản trị rủi ro tín dụng trong cho vay doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam - Chi nhánh Gia Lai...............................................49 2.4.4.1. Nguyên nhân bên ngoài ngân hàng...........................................49 2.4.4.2. Nguyên nhân bên trong ngân hàng............................................52 KẾT LUẬN CHƯƠNG 2......................................................................................54 CHƯƠNG 3: GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN QUẢN TRỊ RỦI RO TÍN DỤNG TRONG CHO VAY DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA TẠI NGÂN HÀNG TMCP CÔNG THƯƠNG VIỆT NAM - CHI NHÁNH GIA LAI......................56 3.1. ĐỊNH HƯỚNG VÀ MỤC TIÊU HOÀN THIỆN QUẢN TRỊ RỦI RO TÍN DỤNG TRONG CHO VAY DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA TẠI NGÂN HÀNG TMCP CÔNG THƯƠNG VIỆT NAM - CHI NHÁNH GIA LAI………..........................................................................................................56 3.1.1. Định hướng chung..........................................................................56 3.1.2. Mục tiêu..........................................................................................57 3.2. GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN QUẢN TRỊ RỦI RO TÍN DỤNG TRONG CHO VAY DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA TẠI NGÂN HÀNG TMCP CÔNG THƯƠNG VIỆT NAM - CHI NHÁNH GIA LAI..................58
3.2.1. Giải pháp về hoạch định chiến lược quản trị rủi ro tín dụng trong cho vay doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam- Chi nhánh Gia Lai.........................................................58 3.2.1.1. Kiến nghị NHCT Việt Nam xây dựng chính sách tín dụng DNNVV linh hoạt, phù hợp với từng thời điểm và được phổ biến tới toàn hệ thống NHCT..........................................................................................58 3.2.1.2. Kiến nghị NHCT Việt Nam ban hành và hệ thống hóa các quy định bảo đảm an toàn trong quá trình cấp tín dụng.................................59 3.2.2. Giải pháp về tổ chức thực hiện quản trị rủi ro tín dụng trong cho vay doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam- chi nhánh Gia Lai................................................................................61 3.2.2.1. Kiến nghị NHCT Việt Nam kiện toàn tổ chức và bộ máy quản trị rủi ro tín dụng trong cho vay DNNVV.......................................................61 3.2.2.2. Kiến nghị NHCT Việt Nam xây dựng báo cáo quản trị rủi ro dành riêng cho phân khúc DNNVV và tăng tính độc lập trong việc thu thập thông tin phục vụ báo cáo..................................................................61 3.2.3. Giải pháp về giám sát quản trị rủi ro tín dụng trong cho vay doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam- Chi nhánh Gia Lai.........................................................................................62 3.2.3.1. Hoàn thiện công tác thu thập thông tin......................................62 3.2.3.2. Xem xét và quan tâm đúng mức đến quản lý danh mục tín dụng DNNVV tại NHCT Gia Lai........................................................................63 3.2.3.3. Kiến nghị NHCT Việt Nam xây dựng và hoàn thiện hệ thống các công cụ đo lường và định hạng rủi ro tín dụng.........................................64 3.2.3.4. Kiểm soát rủi ro tín dụng thông qua tăng cường giám sát rủi ro tín dụng trong suốt quá trình cho vay DNNVV cũng như tăng cường công tác kiểm toán nội bộ...................................................................................66
3.2.4. Giải pháp về điều chỉnh sau giám sát quản trị rủi ro tín dụng trong cho vay doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam- Chi nhánh Gia Lai.........................................................67 3.2.4.1. Tiến tới phân loại nợ và trích lập dự phòng rủi ro dựa trên kết quả xếp hạng tín dụng................................................................................67 3.2.4.2. Xử lý nợ có vấn đề với phương châm nhanh, quyết liệt thông qua lựa chọn biện pháp xử lý nợ hợp lý....................................................68 3.2.5. Các giải pháp hỗ trợ.......................................................................69 3.2.5.1. Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực........................................69 3.2.5.2. Phát triển hệ thống cơ sở hạ tầng công nghệ.............................70 3.3. KIẾN NGHỊ...........................................................................................70 3.3.1. Kiến nghị khác với Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam. 70 3.3.1.1. Tăng cường hệ thống thông tin nội bộ.......................................70 3.3.1.2. Chú trọng công tác đào tạo lại....................................................71 3.3.2. Kiến nghị với Ngân hàng Nhà nước..............................................71 3.3.2.1. Nâng cao chất lượng cung cấp thông tin tín dụng.....................71 3.3.2.2. Ứng dụng các nguyên tắc giám sát ngân hàng của ủy ban Basel………................................................................................................71 3.3.2.3. Nâng cao chất lượng công tác thanh tra....................................72 3.3.2.4. Xây dựng hệ thống xếp hạng tín dụng nội bộ chung cho các ngân hàng thương mại...............................................................................72 3.3.2.5. Đưa ra quy trình và hướng dẫn sử dụng các công cụ kỹ thuật hiện đại giảm thiểu rủi ro danh mục tín dụng DNNVV............................73 3.3.3. Kiến nghị với chính phủ.................................................................74 3.3.3.1. Duy trì môi trường kinh tế ổn định.............................................74
3.3.3.2. Hoàn thiện hệ thống pháp luật, môi trường pháp lý..................74 3.3.3.3. Đưa ra quy định liên quan đến công bố thông tin tài chính của các DNNVV................................................................................................74 3.3.3.4. Phát triển thị trường thứ cấp cho hoạt động mua bán các khoản nợ xấu của ngân hàng thương mại...........................................................74 KẾT LUẬN CHƯƠNG 3......................................................................................76 KẾT LUẬN............................................................................................................78 TÀI LIỆU THAM KHẢO.....................................................................................79 Tài liệu tiếng Việt................................................................................................79 Tài liệu tiếng Anh................................................................................................80
i DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT Từ viết tắt Chữ viết đầy đủ CIC Trung tâm thông tin tín dụng DNNVV Doanh nghiệp nhỏ và vừa EWS Early warning system (hệ thống cảnh báo sớm) GHTD Giới hạn tín dụng HĐQT Hội đồng quản trị KHCN Khách hàng cá nhân Ngân hàng thương mại cổ phần Công thương NHCT/NHCT Việt Nam Việt Nam Ngân hàng thương mại cổ phần Công thương NHCT Gia Lai Việt Nam - chi nhánh Gia Lai NHCTD Ngân hàng cấp tín dụng NHNN Ngân hàng nhà nước NHTM Ngân hàng thương mại PGD Phòng giao dịch TMCP Thương mại cổ phần TNHH Trách nhiệm hữu hạn TNHH MTV Trách nhiệm hữu hạn một thành viên TSBĐ Tài sản bảo đảm XLRR Xử lý rủi ro
ii DANH MỤC BẢNG STT Tên bảng biểu Trang Bảng 2.1 Tổng nguồn vốn huy động của NHCT Gia Lai 31 (năm 2016-2018) Bảng 2.2 Hoạt động cho vay của NHCT Gia Lai (năm 2016 - 2018) 32 Bảng 2.3 Kết quả kinh doanh của NHCT Gia Lai (năm 2016 -2018) 33 Bảng 2.4 Nợ quá hạn và tỷ lệ nợ quá hạn theo nhóm (năm 2016 -2018) 28 Bảng 2.5 Phân loại nợ xấu theo tài sản đảm bảo (năm 2016 - 2018) 29 Bảng 2.6 Phân loại nợ xấu theo ngành kinh tế (năm 2016 - 2018) 29 Bảng 2.7 Tổng hợp kết quả đánh giá quản trị rủi ro tín dụng trong cho vay DNNVV tại Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam - 45 chi nhánh Gia Lai
iii MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Ngân hàng là định chế tài chính trung gian góp phần làm cho nền kinh tế vận động một cách trôi chảy, thuận lợi. Trong hoạt động của ngân hàng thì hoạt động tín dụng có một vị trí quan trọng, còn là nguồn sinh lợi chủ yếu của nhiều ngân hàng thương mại tại Việt Nam. Hoạt động tín dụng ngân hàng rất phong phú với nhiều phân khúc thị trường đa dạng, trong đó cho vay khách hàng doanh nghiệp là một phân khúc thị trường được các ngân hàng rất chú trọng. Mảng thị trường cho vay doanh nghiệp là một mảng đầy tiềm năng ở Việt Nam nói chung và trên địa bàn tỉnh Gia Lai nói riêng. Theo số liệu thống kê từ cục thống kê tỉnh Gia Lai năm 2018: 96% doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh Gia Lai là doanh nghiệp nhỏ và vừa trong số 4.892 doanh nghiệp, với tổng số vốn đăng ký 89.998 tỷ đồng. Đến cuối năm 2018, có 4.232 doanh nghiệp đã vay vốn tại các ngân hàng trên địa bàn tỉnh, dư nợ vay là khoảng 17.082 tỷ đồng (chiếm 17,5% tổng dư nợ tín dụng trên địa bàn tỉnh). Một số doanh nghiệp tiếp cận và sử dụng nguồn vốn vay của ngân hàng một cách kém hiệu quả, sử dụng vốn sai mục đích dẫn đến thiệt hại không chỉ cho doanh nghiệp mà còn làm thiệt hại đến hoạt động kinh doanh của ngân hàng. Tại Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam - chi nhánh Gia Lai dư nợ khách hàng doanh nghiệp chiếm khoảng 50% tổng dư nợ, cùng với sự tăng lên của số dư cho vay, nợ xấu của Ngân hàng cũng gia tăng tương ứng qua các năm, do việc lựa chọn khách hàng kém kỹ càng, khả năng giám sát việc sử dụng các khoản vay yếu, việc tuân thủ quy trình lơi lỏng, sự yếu kém của đội ngũ cán bộ, nhân viên ngân hàng, dẫn đến nguy cơ rủi ro tín dụng của ngân hàng cao, trong những năm từ 2016 đến 2018, nợ quá hạn và nợ xấu gia tăng mạnh và tập trung chủ yếu ở khối khách hàng doanh nghiệp nhỏ và vừa . Chính vì thế quản trị rủi ro tín dụng đối với cho vay doanh nghiệp nhỏ và vừa là một yêu cầu bức thiết cần đặt ra nhằm tối đa
iv hóa lợi nhuận bằng cách duy trì mức rủi ro tín dụng trong phạm vi chấp nhận được. Từ đó bảo toàn nguồn vốn, gia tăng lợi nhuận mang lại cho NHCT một cách hiệu quả nhất. Từ những lý do trên tôi xin lựa chọn đề tài nghiên cứu: “Quản trị rủi ro tín dụng trong cho vay doanh nghiệp nhỏ và vừa tại ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam - Chi nhánh Gia Lai” làm đề tài luận văn tốt nghiệp. 2. Mục tiêu nghiên cứu Mục tiêu cuối cùng của đề tài nghiên cứu là đề xuất những giải pháp hoàn thiện hoạt động quản trị rủi ro tín dụng trong cho vay DNNVV tại Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam - chi nhánh Gia Lai. Để đạt được mục tiêu trên, đề tài sẽ thực hiện các mục tiêu cụ thể sau: - Phân tích và đánh giá thực trạng quản trị rủi ro tín dụng trong cho vay doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam- chi nhánh Gia Lai, chỉ ra những mặt đạt được, những mặt hạn chế và các nguyên nhân đưa đến các hạn chế của hoạt động quản trị rủi ro tín dụng trong cho vay DNNVV tại Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam - chi nhánh Gia Lai; - Đề xuất giải pháp hoàn thiện hoạt động quản trị rủi ro tín dụng trong cho vay doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam - chi nhánh Gia Lai 3. Câu hỏi nghiên cứu Đề tài nghiên cứu sẽ giải quyết các câu hỏi nghiên cứu sau: - Quản trị rủi ro tín dụng trong cho vay doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam - chi nhánh Gia Lai đã đạt được kết quả, hạn chế như thế nào? Những nguyên nhân nào tác động đến hạn chế trong quản trị rủi ro tín dụng trong cho vay DNNVV tại ngân hàng hàng TMCP Công thương Việt Nam - chi nhánh Gia Lai? - Để hoàn thiện quản trị rủi ro tín dụng trong cho vay DNNVV, Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam - chi nhánh Gia Lai cần có những giải pháp nào?
v - Những kiến nghị nào đối với Chính phủ, Ngân hàng Nhà nước, Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam để hỗ trợ cho các giải pháp nêu trên? 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu: Đối tượng nghiên cứu của đề tài bao gồm những tiêu chí đánh giá hoạt động quản trị rủi ro tín dụng trong cho vay DNNVV tại Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam - chi nhánh Gia Lai, mức độ thực hiện các tiêu chí đó, từ đó đề xuất giải pháp nhằm hoàn thiện hơn nữa hoạt động quản trị rủi ro tín dụng trong cho vay DNNVV tại Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam - chi nhánh Gia Lai. Phạm vi nghiên cứu: - Về mặt không gian: Luận văn được nghiên cứu là Quản trị rủi ro tín dụng trong cho vay DNNVV tại Ngân hàng TMCP Công thương – chi nhánh Gia Lai. - Về mặt thời gian: Luận văn tập trung nghiên cứu những vấn đề mang tính chất cần thiết đối với việc quản trị rủi ro tín dụng trong cho vay DNNVV tại chi nhánh trong khoảng thời gian 3 năm từ 2016 đến 2018, đây chính là giai đoạn mà Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam liên tục chuyển đổi và hoàn thiện mô hình cấp tín dụng. 5. Phương pháp nghiên cứu Để phù hợp với yêu cầu và đối tượng nghiên cứu của đề tài, phương pháp nghiên cứu được sử dụng là phương pháp nghiên cứu định tính kết hợp phương pháp định lượng. Số liệu thứ cấp được thu thập trực tiếp tại Ngân hàng nghiên cứu, giai đoạn từ năm 2016 đến năm 2018. Sử dụng phần mềm excel để xử lý số liệu. Đề thực hiện mục tiêu và nội dung nghiên cứu đề ra, luận văn sử dụng các phương pháp nghiên cứu chủ yếu sau đây: Phương pháp nghiên cứu định tính kết hợp phương pháp định lượng. Phương pháp thống kê được sử dụng để thu thập số liệu về: Kết quả hoạt động kinh doanh và thực trạng quản trị rủi ro tín dụng trong cho vay DNNVV tại Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam - chi nhánh Gia Lai. Số liệu ở phần này
vi sẽ được xử lý như sau: Số liệu thứ cấp được thu thập từ báo cáo của tại Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam - chi nhánh Gia Lai sau đó sẽ được xử lý để: So sánh một chỉ tiêu với chỉ tiêu gốc (các số liệu được so sánh phù hợp về không gian, thời gian, nội dung kinh tế, đơn vị đo lường, quy mô…); thống kê bằng bảng biểu để nhìn ra xu hướng, điểm chung của các yếu tố cần phân tích. 6. Nội dung nghiên cứu Luận văn bám sát khung lý thuyết để tìm hiểu thực trạng quản trị rủi ro tín dụng trong cho vay DNNVV tại Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam - chi nhánh Gia Lai. Luận văn sẽ đánh giá những hạn chế trong hoạt động quản trị rủi ro tín dụng trong cho vay DNNVV tại Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam - chi nhánh Gia Lai. Cụ thể, những hạn chế về hoạch định, tổ chức thực hiện, giám sát và điều chỉnh sau giám sát trong quản trị rủi ro tín dụng trong cho vay DNNVV tại Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam - chi nhánh Gia Lai. Cuối cùng, dựa trên những hạn chế đã được tìm ra luận văn sẽ đề xuất những giải pháp có tính ứng dụng phù hợp với tình hình thực tiễn tại Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam - chi nhánh Gia Lai. Nội dung nghiên cứu của đề tài được thể hiện qua ba chương nghiên cứu: Chương 1: Cơ sở lý luận về quản trị rủi ro tín dụng trong cho vay DNNVV tại Ngân hàng thương mại. Chương 2: Thực trạng hoạt động quản trị rủi ro tín dụng trong cho vay DNNVV tại Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam - Chi nhánh Gia Lai. Chương 3: Giải pháp hoàn thiện hoạt động quản trị rủi ro tín dụng cho vay DNNVV tại Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam - Chi nhánh Gia Lai. 7. Đóng góp của đề tài Luận văn có những đóng góp cụ thể sau: Về mă ̣t học thuâ ̣t, đề tài Nghiên cứu bổ sung thêm bằng chứng thực nghiệm về những tiêu chí đánh giá hoạt động quản trị rủi ro tín dụng trong cho vay DNNNV của Ngân hàng TMCP. Kết quả nghiên cứu cung cấp thông tin giúp các nhà quản
vii trị, các nhà đầu tư nhìn nhâ ̣n đầy đủ hơn về từng nội dung trong hoạt động quản trị rủi ro tín dụng trong cho vay DNNVV. Trên cơ sở đó, tác giả hàm ý những chính sách giúp cho ngân hàng nâng cao khả năng quản lý rủi ro tín dụng. Về mă ̣t thực tiễn, nghiên cứu đã đóng góp vào thực tiễn cho viê ̣c cải cách các chính sách, khuôn khổ giám sát tài chính chă ̣t chẽ và giảm thiểu rủi ro tín dụng hiê ̣u quả nhằm nâng cao khả năng quản lý rủi ro tín dụng của Ngân hàng trong cho vay DNNVV. Kết quả nghiên cứu là cơ sở để Vietinbank nói chung và Chi nhánh Gia Lai nói riêng, các phòng ban liên quan rà soát, bổ sung, hoàn thiện quy trình, ban hành mới các quy định… trong công tác quản trị rủi ro tín dụng, đặc biệt về xếp hạng chấm điểm tín dụng góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh và sức cạnh tranh của ngân hàng. 8. Tổng quan về lĩnh vực nghiên cứu Công trình nghiên cứu trước đây: Trong quá trình thực hiện đề tài quản trị rủi ro tín dụng trong cho vay doanh nghiệp nhỏ và vừa, tác giả tham khảo các công trình nghiên cứu có liên quan sau: - Bài viết trên tạp chí ngân hàng số 4 tháng 2/2014 “Thực trạng quản lý rủi ro tín dụng theo thông lệ Basel tại các Ngân hàng thương mại Việt Nam: Kết quả ban đầu và khuyến nghị” của nhóm nghiên cứu đề tài cấp ngành ngân hàng 2016 BIDV. Đây là một hướng nghiên cứu mới khác hẳn các luận văn người viết tham khảo, khi nhóm nghiên cứu đi theo khung quản lý rủi ro tín dụng theo tiêu chuẩn Basel II. Đề tài đã khảo sát tổng quan về thực trạng áp dụng mô hình, công cụ quản lý rủi ro tín dụng theo thông lệ quốc tế của các ngân hàng thương mại Việt Nam, từ đó đưa ra một số khuyến nghị nhằm năng cao chất lượng và hiệu quả quản lý rủi ro tín dụng tại các ngân hàng thương mại Việt Nam. Đề tài này phù hợp với lộ trình thực hiện phương pháp quản trị vốn và rủi ro theo tiêu chuẩn Basel II đến năm 2018 của 10 ngân hàng lớn ở Việt Nam. Ngoài ra đề tài này còn giúp các ngân hàng thương mại nhìn nhận đúng thực tế khoảng cách giữa Việt Nam và thông lệ quốc tế.