Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Tác động của phong cách lãnh đạo đến hiệu quả công việc của cán bộ, công chức cơ quan tham mưu, giúp việc Tỉnh ủy Cà Mau

Chia sẻ: Chuheodethuong 09 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:98

Thêm vào BST

Báo xấu

50
lượt xem 17
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu nghiên cứu đề tài là xác định các nhân tố của phong cách lãnh đạo tác động đến hiệu quả công việc của cán bộ, công chức cơ quan tham mưu, giúp việc Tỉnh ủy Cà Mau. Xác định mức độ ảnh hưởng của phong cách lãnh đạo đến hiệu quả công việc của cán bộ, công chức cơ quan tham mưu, giúp việc Tỉnh ủy Cà Mau.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Tác động của phong cách lãnh đạo đến hiệu quả công việc của cán bộ, công chức cơ quan tham mưu, giúp việc Tỉnh ủy Cà Mau

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP. HỒ CHÍ MINH ----------------- NGUYỄN MINH NHỨT TÁC ĐỘNG CỦA PHONG CÁCH LÃNH ĐẠO ĐẾN HIỆU QUẢ CÔNG VIỆC CỦA CÁN BỘ, CÔNG CHỨC CƠ QUAN THAM MƯU, GIÚP VIỆC TỈNH ỦY CÀ MAU LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ TP. Hồ Chí Minh - 2019
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP. HỒ CHÍ MINH ----------------- NGUYỄN MINH NHỨT TÁC ĐỘNG CỦA PHONG CÁCH LÃNH ĐẠO ĐẾN HIỆU QUẢ CÔNG VIỆC CỦA CÁN BỘ, CÔNG CHỨC CƠ QUAN THAM MƯU, GIÚP VIỆC TỈNH ỦY CÀ MAU Chuyênnngành : Quản lýccông Mãssố : 8340403 “LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ” NGƯỜI HƯỚNG“DẪN KHOA HỌC: TS. NGUYỄN HỮU LAM TP. Hồ Chí Minh - 2019
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đề tài nghiên cứu “Tác động của phong cách lãnh đạo đến hiệu quả công việc của cán bộ, công chức cơ quan tham mưu, giúp việc Tỉnh ủy Cà Mau” là công trình nghiên cứu riêng của tôi. Những nội dung trong luận văn này là do tôi thực hiện dưới sự hướng dẫn trực tiếp của thầy TS. Nguyễn Hữu Lam. “Tất cả tài liệu được tham khảo trong luận văn được trích dẫn”đầy đủ, rõ ràng tên tác giả, tên công trình nghiên cứu. Các kết quả và số liệu được nghiên cứu trong luận văn là tôi tự khảo sát, thực hiện, trong quá trình làm luận văn nếu có sao chép không hợp lệ tôi hoàn toàn chịu trách nhiệm. Học viên cam đoan Nguyễn Minh Nhứt
MỤCiLỤC TRANG PHỤ BÌA LỜIiCAMiĐOAN MỤCiLỤC DANHtMỤCiCÁC KÝ HIỆU, CHỮtVIẾTtTẮT DANH MỤC BẢNG DANH MỤC HÌNH TÓMtTẮTtLUẬNiVĂN SUMMARY Chương 1. TỔNG QUAN VỀ ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU .............................. 1 1.1. Lý do chọn đề tài ...................................................................................... 1 1.2. Mục tiêu nghiên cứu ................................................................................. 2 1.3. Câu hỏi nghiên cứu .................................................................................. 3 1.4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ............................................................ 3 1.5. Phương pháp nghiên cứu .......................................................................... 3 1.6. Cấu trúc của luận văn ............................................................................... 4 Chương 2.tCƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ MÔ HÌNH NGHIÊN CỨUi ....................... 6 2.1. Cơ sở lý luận ............................................................................................ 6 2.1.1. Lãnh đạo ................................................................................................ 6 2.1.2. Phong cách lãnh đạo .............................................................................. 7 2.1.3. Phân loại các phong cách lãnh đạo ....................................................... 8 2.1.3.1. Phong cách lãnh đạo mới về chất ....................................................... 8 2.1.3.2. Phong cách lãnh đạo nghiệp vụ ........................................................ 10 2.1.3.3. Phong cách lãnh đạo tự do ............................................................... 13 2.1.4. Các yếu tố cấu thành của sự lãnh đạo ................................................. 13 2.1.5.“Cán bộ, công chức .............................................................................. 14 2.1.6. Hiệu quả công việc .............................................................................. 15 2.1.7. Các yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả công việc .................................... 15 2.1.8. Mối quan hệ giữa phong cách lãnh đạo và hiệu quả công việc .......... 17
2.2. Mô hình nghiên cứu ............................................................................... 19 2.2.1. Mô hình nghiên cứu đề xuất ................................................................ 19 2.2.2. Giả thuyết nghiên cứu ......................................................................... 20 Chương 3. THIẾT KẾ NGHIÊN CỨU VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU” ............................................................................................................. 22 3.1. Thiết kế nghiên cứu ................................................................................ 22 3.1.1. Quy trình nghiên cứu” .......................................................................... 22 3.1.2. Xây dựng thang đo .............................................................................. 23 3.2. Phương pháp phân tích” .......................................................................... 26 3.2.1. Phương pháp thống kê mô tả ............................................................... 26 3.2.2. Đánh giá độ tin cậy của thang đo ........................................................ 26 3.2.3. Phân tích hồi quy tuyến tính đa biến ................................................... 27 3.2.4. Mẫu nghiên cứu ................................................................................... 29 Chương 4. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU ...................................................... 30 4.1. Thông tin về mẫu khảo sát ..................................................................... 30 4.1.1. Cơ cấu mẫu theo giới tính ................................................................... 30 4.1.2. Cơ cấu mẫu theo độ tuổi ..................................................................... 30 4.1.3. Cơ cấu mẫu theo trình độ học vấn ....................................................... 31 4.1.4. Cơ cấu mẫu theo thu nhập trung bình hằng tháng .............................. 32 4.1.5. Cơ cấu mẫu theo thời gian công tác .................................................... 33 4.1.6. Cơ cấu mẫu theo đơn vị công tác ........................................................ 33 4.1.7. Cơ cấu mẫu theo quy mô tổ chức ........................................................ 34 4.2. Phân tích thành phần thang đo các nhân tố của phong cách lãnh đạo và hiệu quả công việc .......................................................................................... 35 4.2.1. Hệ số Cronbach’s Alpha ..................................................................... 35 4.2.2.“Phân tích nhân tố khám phá (EFA) .................................................... 41 4.2.3.“Phân tích tương quan” ......................................................................... 48 4.2.4. Phân tích hồi quy tuyến tính đa biến ................................................... 49 4.2.5. Kiểm định sự khác biệt về hiệu quả công việc của cán bộ, công chức theo một số đặc điểm cá nhân ......................................................................... 54
Chương 5. KẾT LUẬN VÀ HÀM Ý QUẢN TRỊ ...................................... 58 5.1. Tóm tắt kết quả nghiên cứu ..................................................................... 58 5.2. Một số hàm ý quản trị đối với tác động của phong cách lãnh đạo đến hiệu quả làm việc của cán bộ, công chức cơ quan tham mưu, giúp việc Tỉnh ủy Cà Mau ..................................................................................................... 59 5.3. Hạn chế và hướng nghiên cứu tiếp theo của đề tài ................................ 61 TÀI LIỆU THAM KHẢO PHỤ LỤC
DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CHỮ VIẾT TẮT” TUCM: Tỉnh ủy Cà Mau VPTU: Văn phòng Tỉnh ủy BTGTU: Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy BDVTU: Ban Dân vận Tỉnh ủy BTCTU: Ban Tổ chức Tỉnh ủy CQUBKTTU: Cơ quan Ủy ban Kiểm tra Tỉnh ủy BNCTU: Ban Nội chính Tỉnh ủy CB, CC: Cán bộ, Công chức TPHCM: Thành phố Hồ Chí Minh
DANH MỤC BẢNG Bảng 2.1. So sánh vai trò của người lãnh đạo nghiệp vụ và lãnh đạo mới về chất ........................................................................................................................ 12 Bảng 4.1. Thang đo phong cách lãnh đạo ảnh hưởng bằng hành vi ............. 36 Bảng 4.2. Thang đo phong cách lãnh đạo quan tâm tạo động lực ................ 37 Bảng 4.3. Thang đo phong cách lãnh đạo kích thích sự thông minh ............ 38 Bảng 4.4. Thang đo phong cách lãnh đạo nghiệp vụ .................................... 39 Bảng 4.5. Thang đo phong cách lãnh đạo tự do ............................................ 40 Bảng 4.6. Thang đo hiệu quả công việc ........................................................ 41 Bảng 4.7. KMO and Bartlett’s Test .............................................................. 42 Bảng 4.8. KMO and Bartlett’s Test .............................................................. 43 Bảng 4.9. Ma trận xoay nhân tố .................................................................... 44 Bảng 4.10. Nhóm nhân tố phong cách lãnh đạo ảnh hưởng bằng hành vi .... 45 Bảng 4.11. Nhóm nhân tố phong cách lãnh đạo tự do .................................. 45 Bảng 4.12. Nhóm nhân tố phong cách lãnh đạo nghiệp vụ .......................... 46 Bảng 4.13. Nhóm nhân tố phong cách lãnh đạo quan tâm tạo động lực ....... 46 Bảng 4.14. Nhóm nhân tố phong cách lãnh đạo kích thích sự thông minh .. 47 Bảng 4.15. Ma trận tương quan giữa các nhân tố ......................................... 48 Bảng 4.16. Tóm tắt mô hình .......................................................................... 50 Bảng 4.17. Kết quả phân tích ANOVA ......................................................... 51 Bảng 4.18. Thông số các biến trong mô hình hồi quy .................................. 52 Bảng 4.19. Kết quả kiểm định giả thuyết ...................................................... 53 Bảng 4.20. Kết quả kiểm định Independent T-test cho biến giới tính .......... 54 Bảng 4.21. Kết quả phân tích ANOVA cho kiểm định sự khác biệt theo các nhóm độ tuổi, học vấn, thu nhập, thời gian, đơn vị và quy mô tổ chức ........ 55
DANH MỤC HÌNH Hình 2.1. Mô hình lý thuyết các yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả công việc . 16 Hình 2.2. Khung lý thuyết các yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả công việc của nhân viên trong tổ chức ................................................................................. 17 Hình 2.3. Mô hình nghiên cứu đề xuất .......................................................... 20 Hình 3.1.“Quy trình nghiên cứu” ................................................................... 22 Hình 4.1.“Cơ cấu mẫu theo giới tính”............................................................ 30 Hình 4.2.“Cơ cấu mẫu theo độ tuổi” .............................................................. 31 Hình 4.3. Cơ cấu mẫu theo trình độ học vấn ................................................. 32 Hình 4.4. Cơ cấu mẫu theo thu nhập trung bình/tháng ................................. 32 Hình 4.5. Cơ cấu mẫu theo thời gian công tác .............................................. 33 Hình 4.6. Cơ cấu mẫu theo đơn vị công tác .................................................. 34 Hình 4.7. Cơ cấu mẫu theo quy mô tổ chức .................................................. 34
TÓM TẮT “ Đề tài “Tác động của phong cách lãnh đạo đến hiệu quả công việc của cán bộ, công chức cơ quan tham mưu, giúp việc Tỉnh ủy Cà Mau” được thực hiện nhằm đo lường sự ảnh hưởng của phong cách lãnh đạo đến hiệu quả công việc của cán bộ, công chức đối với các cơ quan tham mưu, giúp việc Tỉnh ủy Cà Mau. Số liệu sử dụng trong đề tài được thu thập thông qua cuộc phỏng vấn trực tiếp 223 cán bộ, công chức đang công tác tại các cơ quan, đơn vị thuộc Tỉnh ủy Cà Mau. Phương pháp xử lý số liệu trong đề tài bao gồm: thống kê mô tả; phân tích nhân tố khám phá EFA; phân tích hồi quy tuyến tính đa biến; kiểm định T-test và phân tích phương sai ANOVA để đánh giá phong cách lãnh đạo thông qua hiệu quả công việc của cán bộ, công chức. Kết quả phân tích cho thấy, có 04 nhân tố ảnh hưởng đến hiệu quả công việc của cán bộ, công chức đó là (1) Lãnh đạo ảnh hưởng bằng hành vi; (2) Lãnh đạo quan tâm tạo động lực; (3) Lãnh đạo kích thích sự thông minh; (4) Phong cách lãnh đạo nghiệp vụ. Trong đó, Lãnh đạo kích thích sự thông minh là có ảnh hưởng mạnh nhất đến hiệu quả công việc của cán bộ, công chức đối với các cơ quan tham mưu, giúp việc Tỉnh ủy Cà Mau. Kiểm định T-test và phân tích phương sai ANOVA để làm rõ thêm sự khác biệt về hiệu quả công việc của cán bộ, công chức phân theo biến giới tính, nhóm độ tuổi, thu nhập, trình độ học vấn, thời gian công tác, đơn vị công tác và quy mô tổ chức. Kết quả cho thấy chưa tìm thấy sự khác biệt giữa hiệu quả công việc của cán bộ, công chức cơ quan tham mưu, giúp việc Tỉnh ủy Cà Mau với các biến nêu trên. Tác giả có vài đề xuất cho các nhà quản trị trong việc xây dựng và phát huy phong cách lãnh đạo có ảnh hưởng tích cực đến hiệu quả công việc của cán bộ, công chức cơ quan tham mưu, giúp việc Tỉnh ủy Cà Mau như chú trọng công tác giao tiếp trong tổ chức, chú trọng công tác đào tạo và cơ hội thăng tiến, tính công bằng và nhất quán trong xếp loại và đánh giá năng lực cán bộ, công chức.
SUMMARY The topic “The impact of leadership style on the performance of the advisory officials agencies for the Provincial Party Committee of Ca Mau province” is implemented to measure the influence of leadership style to working efficiency of the advisory officials agencies for the Provincial Party Committee of Ca Mau province. Datas using in the topic were collected from direct interviews with 223 officials working in agencies and units of the Provincial Party Committee of Ca Mau province. Methods of processing datas in the topic including descriptive statistics; EFA discovery factor analysis; multivariate linear regression analysis; T- test assessment and ANOVA variance analysis to assess leadership style through the working performance of officials. The analytical results showed that there were 04 factors affecting the working performance of officials that are (1) Leadership influence by behavior; (2) Leadership care about motivation; (3) Leadership stimulates intelligence; (4) Professional leadership style. In particular, the leadership stimulated intelligence style has the strongest influence on the working performance of the advisory officials agencies for for the Provincial Party Committee of Ca Mau province. The T-test assessment and the analysis of variance ANOVA further clarify the difference of working efficiency of officials by gender, age group, income, education level, time of working, unit of working and organizational scale. The results showed that there might not be difference between the working efficiency of the advisory officials agencies for for the Provincial Party Committee of Ca Mau province with the above variables. The author of this topic suggests several solutions for administrators in building and promoting the leadership style that positively affect the working efficiency of the advisory officials agencies for for the Provincial Party Committee of Ca Mau province as focusing on communication in the organization, focusing on training and advancement opportunities, fairness and consistency in grading and assessing capacity for the officials.
1 Chương 1 GIỚI THIỆU TỔNG QUAN ĐỀ TÀI 1.1. Lý do chọn đề tài Trong hầu hết các tổ chức thì vai trò của người lãnh đạo vô cùng quan trọng, là yếu tố có tính quyết định đến sự thành bại, uy thế địa vị, khả năng phát triển bền vững trong tổ chức. Phong cách của người lãnh đạo có ảnh hưởng rất lớn đến kết quả hoạt động của tổ chức cũng như sự thỏa mãn và thành tích đạt được của những người mà họ lãnh đạo. Trong xu thế toàn cầu hóa hiện nay nguồn nhân lực đóng vai trò then chốt của xã hội và của mọi tổ chức; yếu tố con người là lợi thế cạnh tranh của mọi tổ chức. Phát triển và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực đảm bảo về số lượng và chất lượng là yêu cầu quan trọng là yếu tố cốt lõi để tạo nên sự thành công của tổ chức. Nguồn nhân lực trong khu vực công có tầm quan trọng đặc biệt, là những người thực thi quyền lực Nhà nước, phục vụ và đáp ứng người dân trên tất cả các lĩnh vực đời sống xã hội. Ngày nay, việc xây dựng nguồn nhân lực trong khu vực công có chất lượng và có hiệu quả công việc là đòi hỏi tất yếu của tất cả các quốc gia trên thế giới, nhằm đáp ứng được các mục tiêu của nhà nước đặt ra, đáp ứng được kỳ vọng của người dân và xã hội. Muốn đạt được các yêu cầu trên ở mỗi tổ chức thì đòi hỏi vai trò rất lớn của người lãnh đạo trong xây dựng đội ngũ nguồn nhân lực của tổ chức, mà đặc biệt quan trọng nhất là vấn đề phong cách của người lãnh đạo. Một người lãnh đạo với phong cách lãnh đạo phù hợp sẽ thúc đẩy cho tổ chức phát triển, sẽ là điều kiện tốt nhất cho những người lao động trong tổ chức đó ngày càng trưởng thành hơn về tư duy, kỹ năng, trình độ, phẩm chất, năng lực và ngày càng hoàn thiện bản thân; mọi nhân viên trong tổ chức sẽ gắn kết, chia sẻ tri thức và giúp đỡ lẫn nhau trong công việc; ngược lại nếu người lãnh đạo trong một tổ chức với một phong cách lãnh đạo không phù hợp thì sẽ kiềm hãm sự phát triển của tổ chức, các nhân viên trong tổ chức sẽ thiếu gắn kết và tôn trọng lẫn nhau, thiếu hợp tác và hỗ trợ lẫn nhau trong công việc, dẫn đến hiệu quả công việc của nhân viên ngày càng kém hiệu quả.
2 Thực tế trong khu vực công thời gian qua, nhiều tổ chức đã thiếu sự quan tâm đến yếu tố phong cách của người lãnh đạo dẫn đến hình thành phong cách lãnh đạo không phù hợp, từ đó triệt tiêu đi động lực công việc của cán bộ, công chức, dẫn đến hiệu quả công việc của cán bộ, công chức chưa cao; và cán bộ, công chức ngày càng thiếu gắn kết với tổ chức và có sự dịch chuyển nguồn nhân lực từ khu vực công sang khu vực tư nhân. Nhằm mong muốn đánh giá chính xác thực tiễn tác động của phong cách lãnh đạo đến hiệu quả công việc của cán bộ, công chức và đề xuất các khuyến nghị, giải pháp hoàn thiện phong cách lãnh đạo để tác động tích cực đến hiệu quả công việc của cán bộ, công chức cơ quan tham mưu, giúp việc Tỉnh ủy Cà Mau; do đó đề tài “Tác động của phong cách lãnh đạo đến hiệu quả công việc của cán bộ, công chức cơ quan tham mưu, giúp việc Tỉnh ủy Cà Mau” được chọn nghiên cứu. 1.2. Mục tiêu nghiên cứu 1.2.1. Mục tiêu chung Mục tiêu nghiên cứu trọng tâm của đề tài là phân tích các nhân tố của phong cách lãnh đạo tác động đến hiệu quả công việc của cán bộ, công chức cơ quan tham mưu, giúp việc Tỉnh ủy Cà Mau, từ đó đề xuất các giải pháp hoàn thiện phong cách lãnh đạo nhằm tác động tích cực đến việc nâng cao hiệu quả công việc của cán bộ, công chức cơ quan tham mưu, giúp việc Tỉnh ủy Cà Mau. 1.2.2. Mục tiêu cụ thể Để đạt được mục tiêu chung, đề tài đề ra các mục tiêu cụ thể sau: Mục tiêu cụ thể 1: Xác định các nhân tố của phong cách lãnh đạo tác động đến hiệu quả công việc của cán bộ, công chức cơ quan tham mưu, giúp việc Tỉnh ủy Cà Mau. Mục tiêu cụ thể 2: Xác định mức độ ảnh hưởng của phong cách lãnh đạo đến hiệu quả công việc của cán bộ, công chức cơ quan tham mưu, giúp việc Tỉnh ủy Cà Mau. Mục tiêu cụ thể 3: Từ kết quả phân tích của 2 mục tiêu nêu trên, tác giả đề xuất một số hàm ý quản trị cho lãnh đạo cơ quan tham mưu, giúp việc Tỉnh ủy Cà Mau
3 nhằm hoàn thiện phong cách lãnh đạo để nâng cao hiệu quả công việc của cán bộ, công chức cơ quan tham mưu, giúp việc Tỉnh ủy Cà Mau. 1.3. Câu hỏi nghiên cứu - Những nhân tố nào của phong cách lãnh đạo tác động đến hiệu quả công việc của cán bộ, công chức cơ quan tham mưu, giúp việc Tỉnh ủy Cà Mau? - Mức độ tác động của phong cách lãnh đạo đến hiệu quả công việc của cán bộ, công chức cơ quan tham mưu, giúp việc Tỉnh ủy Cà Mau hiện nay như thế nào? - Phong cách lãnh đạo như thế nào để nâng cao hiệu quả công việc của cán bộ, công chức cơ quan tham mưu giúp việc Tỉnh ủy Cà Mau? 1.4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 1.4.1. Đối tượng nghiên cứu - Đối tượng nghiên cứu của đề tài là các nhân tố của phong cách lãnh đạo tác động đến hiệu quả công việc của cán bộ, công chức tại cơ quan tham mưu, giúp việc Tỉnh ủy Cà Mau. - Đối tượng khảo sát của đề tài là các cán bộ, công chức có thời gian công tác từ 12 tháng trở lên tại cơ quan tham mưu, giúp việc Tỉnh ủy Cà Mau như: Văn phòng Tỉnh ủy, Ban Tổ chức Tỉnh ủy, Cơ quan Ủy ban Kiểm tra Tỉnh ủy, Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy, Ban Dân vận Tỉnh ủy, Ban Nội chính Tỉnh ủy. 1.4.2. Phạm vi nghiên cứu - Phạm vi nghiên cứu về không gian: Đề tài được thực hiện tại các cơ quan tham mưu, giúp việc Tỉnh ủy Cà Mau gồm: Văn phòng Tỉnh ủy, Ban Tổ chức Tỉnh ủy, Cơ quan Ủy ban Kiểm tra Tỉnh ủy, Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy, Ban Dân vận Tỉnh ủy, Ban Nội chính Tỉnh ủy. - Phạm vi nghiên cứu về thời gian: Nghiên cứu được thực hiện trong tháng 8 - 12/2018. 1.5. Phương pháp nghiên cứu 1.5.1. Phương pháp nghiên cứu của đề tài Thực hiện thông qua phương pháp định tính dựa trên các nghiên cứu trước để xác định những nhân tố của phong cách lãnh đạo tác động hiệu quả công việc
4 của cán bộ, công chức. Từ đó, xây dựng thang đo, thảo luận nhóm, điều chỉnh thang đo, thử nghiệm bảng hỏi và hoàn chỉnh bảng hỏi để đưa ra khảo sát. Nghiên cứu chính thức sẽ sử dụng phương pháp nghiên cứu định lượng thông qua khảo sát thực tế trên cơ sở bảng hỏi với thang đo Likert. Đối tượng khảo sát là cán bộ, công chức công tác tại cơ quan tham mưu, giúp việc Tỉnh ủy Cà Mau. Mục đích của nghiên cứu này là để sàng lọc các biến quan sát và để xác định các thành phần cũng như giá trị, độ tin cậy của thang đo. Khi xác định các thành phần cũng như giá trị, độ tin cậy của thang đo, sau đó kiểm định mô hình lý thuyết. Việc kiểm định thang đo cùng với các giả thuyết đề ra bằng hệ số tin cậy Cronbach Alpha, hệ số Cronbach’s Alpha cho biết sự tương đối đồng nhất trong đo lường theo các biến có nội dung gần gũi nhau và đã hình thành nên một nhân tố, tiếp theo thực hiện phân tích nhân tố khám phá EFA, phân tích hồi quy tương quan dựa trên kết quả xử lý số liệu thống kê bằng phần mềm SPSS. Trên cơ sở phân tích kết quả, tác giả sử dụng nghiên cứu định tính để đề xuất một số hàm ý quản trị cho người lãnh đạo nhằm hoàn thiện phong cách để góp phần nâng cao hiệu quả công việc của cán bộ, công chức cơ quan tham mưu, giúp việc Tỉnh ủy Cà Mau. 1.5.2. Phương pháp thu thập dữ liệu, thông tin - Số liệu thứ cấp của đề tài được thu thập và tham khảo qua các báo cáo hàng năm của các cơ quan chức năng như Cục Thống kê, Tỉnh ủy Cà Mau, văn bản có liên quan đến hiệu quả công việc, các số liệu trên internet, tạp chí, sách báo và tài liệu nghiên cứu có liên quan. - Số liệu sơ cấp của đề tài được thu thập trên cơ sở hệ thống bảng câu hỏi soạn trước để phỏng vấn cán bộ, công chức trong các cơ quan, đơn vị của Tỉnh ủy Cà Mau. 1.6. Cấu trúc của luận văn Để hoàn thành mục tiêu đề tài, nội dung luận văn được thực hiện như sau: Chương 1: Giới thiệu tổng quan đề tài
5 Chương này trình bày tổng thể nội dung của đề tài nghiên cứu như lý do chọn đề tài, mục tiêu nghiên cứu, câu hỏi nghiên cứu, đối tượng, phạm vi nghiên cứu và phương pháp nghiên cứu. Chương 2: Cơ sở lý luận và mô hình nghiên cứu Chương này trình bày các khái niệm, cơ sở lý thuyết có liên quan cơ sở lý luận, lãnh đạo, phong cách lãnh đạo, phân loại các phong cách lãnh đạo, lãnh đạo mới về chất, lãnh đạo nghiệp vụ, lãnh đạo tự do, các yếu tố cấu thành của sự lãnh đạo, cán bộ công chức, hiệu quả công việc, các yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả công việc, mối quan hệ giữa phong cách lãnh đạo và hiệu quả công việc, một số mô hình nghiên cứu liên quan đến phong cách lãnh đạo và hiệu quả công việc của nhân viên; mô hình nghiên cứu và giả thuyết nghiên cứu. Chương 3: Thiết kế nghiên cứu và phương pháp nghiên cứu Chương này trình bày thiết kế nghiên cứu, quy trình nghiên cứu, xây dựng thang đo; phương pháp phân tích, phương pháp thống kê mô tả, đánh giá độ tin cậy của thang đo, phân tích hồi quy tuyến tính đa biến, mẫu nghiên cứu. Chương 4: Kết quả nghiên cứu Chương này trình bày cụ thể thông tin khảo sát, cơ cấu mẫu theo giới tính, cơ cấu mẫu theo độ tuổi, cơ cấu mẫu theo trình độ học vấn, cơ cấu mẫu theo thu nhập trung bình hằng tháng, cơ cấu mẫu theo thời gian công tác, cơ cấu mẫu theo đơn vị công tác, cơ cấu mẫu theo quy mô tổ chức; phân tích thành phần thang đo, hệ số Cronbach,s alpha, phân tích khám phá nhân tố EFA, phân tích tương quan, phân tích hồi quy tuyến tính đa biến, kiểm định sự khác biệt về hiệu quả công việc của cán bộ, công chức theo một số đặc điểm cá nhân; một số hàm ý quản trị đối với tác động của phong cách lãnh đạo đến hiệu quả công việc của cán bộ, công chức cơ quan tham mưu, giúp việc Tỉnh ủy Cà Mau. Chương 5: Kết luận Chương này đưa ra kết luận sau khi phân tích thực nghiệm từ chương 4. Tiếp đến là những hạn chế của nghiên cứu được đưa ra và đề xuất hướng nghiên cứu có thể cho những nghiên cứu tiếp theo.
6 Chương 2 CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ MÔ HÌNH NGHIÊN CỨU 2.1. Cơ sở lý luận 2.1.1. Lãnh đạo Có nhiều khái niệm khác nhau về lãnh đạo. Mỗi khái niệm dù theo nghĩa hẹp hay nghĩa rộng đều nhấn mạnh đến một hoặc một số nội dung của lãnh đạo. Dù với cách hiểu nào, hoạt động lãnh đạo đều xuất hiện trong mối quan hệ giữa con người với con người, liên quan đến việc sử dụng khả năng tác động để thực hiện các mục tiêu đặt ra. Lãnh đạo là quá trình truyền cảm hứng, khơi dậy sự nhiệt tình, động lực của con người để họ thực hiện công việc một cách tốt nhất nhằm đạt được các mục tiêu kế hoạch.1 Để đưa ra một định nghĩa cụ thể về lãnh đạo là một nhiệm vụ rất phức tạp (Bass, 1997). Theo Northouse (2007) định nghĩa lãnh đạo là quá trình theo đó một cá nhân ảnh hưởng đến một nhóm người nhằm đạt được một mục tiêu chung.2 Theo George R. Terry (1972), “Lãnh đạo là một hoạt động gây ảnh hưởng đến con người nhằm phấn đấu một cách tự nguyện cho mục tiêu của nhóm”. Robert Tannenbaum, Irving R. Weschler và Fred Massarik (1961) định nghĩa lãnh đạo là “ảnh hưởng liên nhân cách được thực hiện trong tình huống và được định hướng thông qua quá trình giao tiếp nhằm đạt được những mục đích chuyên biệt”. Harold Koontz và Cyril O’Donnell (1964) cho rằng “Lãnh đạo là sự ảnh hưởng đến con người nhằm theo đuổi việc đạt được mục đích chung”. Hay theo Kevin Freiberge và Jackie Freiberge (1996) “Lãnh đạo là một mối quan hệ năng động dựa trên sự ảnh hưởng lẫn nhau và mục đích chung giữa nhà 1 Bài 5: Chức năng lãnh đạo, Trung tâm đào tạo từ xa, Trường Đại học Kinh tế Quốc dân 2 Nguyễn Minh Hà, Phạm Thế Khánh, Lê Khoa Huân (2014), Ảnh hưởng của phong cách lãnh đạo người Nhật đến kết quả làm việc của nhân viên tại các công ty Nhật ở Việt Nam. Tạp chí Khoa học trường Đại học Mở TP.HCM, trang 51 – 70.
7 lãnh đạo và các cộng sự, theo đó họ đang đạt tới một mức độ cao hơn về tính động viên và tinh thần làm việc trong khi đang cùng thực thi sự thay đổi theo dự tính”. Như vậy, phần lớn tác giả đều thừa nhận “Lãnh đạo là một quá trình gây ảnh hưởng đến các hoạt động của một cá nhân hay một nhóm nhằm đạt được mục đích trong tình huống nhất định”. 2.1.2. Phong cách lãnh đạo Phong cách lãnh đạo là phương thức cách tiếp cận của một nhà lãnh đạo để đề ra các phương hướng, thực hiện các kế hoạch và tạo động lực cho nhân viên. Dưới góc nhìn của một nhân viên, phong cách đó thường được thể hiện qua các hành động hoặc ngầm ý từ lãnh đạo của họ (Newstrom và Davis, 1993). Mặt khác, Phong cách lãnh đạo là những mô hình hoặc cách mà người lãnh đạo thường sử dụng để gây ảnh hưởng đến cấp dưới trong quá trình thúc đẩy họ thực hiện các mục tiêu chung của tổ chức (Lê Thanh Hà, 2004). Phong cách lãnh đạo đóng một vai trò rất quan trọng, làm thế nào để một nhà lãnh đạo thực hiện vai trò lãnh đạo của mình trong tổ chức. Định nghĩa phong cách lãnh đạo của Hersey và Blanchard (1988) là các mô hình hành vi nhận thức người đó thể hiện khi cố gắng ảnh hưởng đến các hoạt động của những người khác. Theo Phạm Mạnh Hà (2008), phong cách lãnh đạo là không chỉ thể hiện về mặt khoa học, tổ chức lãnh đạo, và quản lý mà còn thể hiện tài năng, chí hướng, nghệ thuật điều khiển tác động người khác của người lãnh đạo. Trên cơ sở kế thừa quan niệm của các nhà tâm lý học, các nhà tâm lý học Việt Nam đưa ra khái niệm như: Phong cách lãnh đạo của cán bộ lãnh đạo, quản lý là mẫu hành vi mà người lãnh đạo, quản lý lựa chọn nhằm tác động một cách hiệu quả đến đối tượng lãnh đạo, quản lý nhằm thực hiện những mục tiêu và nhiệm vụ lãnh đạo, quản lý đề ra. Những định nghĩa trên đã đề cập và phản ánh khá rõ nhiều mặt, các đặc trưng khác nhau của phong cách lãnh đạo. Tuy nhiên, phần lớn các định nghĩa chỉ nhấn mạnh đến mặt chủ quan, mặt cá tính của chủ thể lãnh đạo, xem xét phong cách lãnh đạo như một kiểu hoạt động. Kiểu hoạt động đó được diễn ra như thế nào còn
8 phụ thuộc vào yếu tố môi trường xã hội, trong đó có sự ảnh hưởng của hệ tư tưởng, của nền văn hoá,... Như vậy, phong cách lãnh đạo là đặc thù của người lãnh đạo được hình thành trên cơ sở kết hợp chặt chẽ và tác động qua lại giữa yếu tố tâm lý chủ quan của người lãnh đạo và yếu tố môi trường xã hội trong hệ thống quản lý. Họ phải có một phong cách lãnh đạo, quản lý mới, hợp lý. Phong cách lãnh đạo hợp lý là phong cách mà ở đó người lãnh đạo vừa đáp ứng được các nhu cầu khác nhau của người lao động, vừa phát huy được sức mạnh cá nhân và tập thể người lao động trong hoạt động sản xuất, nâng cao kết quả công việc của nhân viên. Và phong cách lãnh đạo sẽ là một yếu tố quan trọng trong những yếu tố làm nên sự thành công của một tổ chức (Nguyễn Minh Hà và công sự, 2014).3 2.1.3. Phân loại các phong cách lãnh đạo Trong cách tiếp cận theo mức độ chuyển dạng của lãnh đạo, các nhà nghiên cứu đã giới thiệu các phong cách lãnh đạo: lãnh đạo mới về chất (transformational leadership), phong cách lãnh đạo nghiệp vụ (transactional leadership), lãnh đạo tự do (Laissez-faire leadership). 2.1.3.1. Phong cách lãnh đạo mới về chất (transformational leadership) Cụm từ lãnh đạo mới về chất lần đầu tiên được sử dụng bởi Downton (1973). Tuy nhiên, sự xuất hiện của cụm từ này không thật sự gây được sự chú ý cho đến khi cuốn sách cổ điển của James Burn, có tựa đề Lãnh đạo (Leadership) được xuất bản năm 1978. Theo Burn (1978): phần lớn các mô hình và hoạt động lãnh đạo đều dựa trên các quy trình chuyển giao, trong đó có sự tập trung vào việc trao đổi giữa các nhà lãnh đạo và nhân viên cấp dưới họ, chẳng hạn như việc thăng chức nhờ biểu hiện xuất sắc trong công việc hay hình phạt do đi làm trễ giờ. Mặt khác, các nhà lãnh đạo chuyển dạng hòa mình cùng với các nhân viên của mình để tạo kết nối làm tăng 3 Nguyễn Minh Hà, Phạm Thế Khánh, Lê Khoa Huân (2014), Ảnh hưởng của phong cách lãnh đạo người Nhật đến kết quả làm việc của nhân viên tại các công ty Nhật ở Việt Nam. Tạp chí Khoa học trường Đại học Mở TP.HCM, trang 51 – 70.
9 động lực không chỉ cho các nhân viên cấp dưới, mà cho chính bản thân nhà lãnh đạo. Theo Burns (1978) phong cách lãnh đạo mới về chất được hiểu là quá trình mà lãnh đạo và thuộc cấp làm việc và cùng nâng tầm để các bên hoàn thiện để đạt đến một cấp độ cao hơn về mặt đạo đức và động lực làm việc để đạt được mục tiêu của tổ chức. Nhà lãnh đạo mới về chất theo định nghĩa của Bass là những người làm cho cấp dưới thấy tin tưởng, khâm phục, trung thành. Lãnh đạo cũng là người động viên đến nhân viên để họ thực hiện công việc tốt hơn. Theo Northouse (2007): Nhà lãnh đạo mới về chất hoàn tất các công việc bằng cách thách thức và chuyển đổi các cảm xúc, giá trị, đạo đức, tiêu chuẩn và các mục tiêu dài hạn của cá nhân thông qua việc nuôi dưỡng uy tín và mở rộng tầm nhìn ra xa trong suốt quá trình lãnh đạo. Theo Avolio và cộng sự (1991) và Bass (1985): Các nhà lãnh đạo chuyển dạng là những người biết phát triển, kích thích và truyền cảm hứng đến cấp dưới đạt được những kết quả vượt trội so với mong đợi bằng cách khơi gợi những mức nhu cầu cao hơn của họ, xây dựng lòng tin và đặt lợi ích tổ chức lên trên lợi ích cá nhân. Vì thế phong cách lãnh đạo mới về chất là phong cách lãnh đạo rất thích hợp trong điều hành tổ chức trong giai đoạn mới hiện nay tại Việt Nam bởi những đặc điểm như trên. Thành phần của phong cách lãnh đạo mới về chất: Các thành phần của phong cách lãnh đạo mới về chất đã có một bước phát triển dài từ lần đầu tiên được giới thiệu bởi Bass năm 1985. Ban đầu, phong cách lãnh đạo mới về chất bắt nguồn từ thuật lãnh đạo hấp dẫn (charisma leadership). Năm 1985 Bass đưa ra 4 thành phần thuộc phong cách lãnh đạo mới về chất gồm: ảnh hưởng lý tưởng của người lãnh đạo (idealized influence), sự truyền cảm hứng (inspirational motivation), kích thích trí tuệ (intellectual stimulation) và quan tâm cá nhân (individual consideration).