Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Tăng cường hệ thống kiểm soát nội bộ tại Công ty cổ phần Chăn nuôi CP Việt Nam

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:114

Thêm vào BST

Báo xấu

29
lượt xem 8
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu nghiên cứu của luận văn là tìm hiểu và đánh giá hệ thống kiểm soát nội bộ tại Công ty cổ phần Chăn nuôi CP Việt Nam, sau đó đưa ra các giải pháp hoàn thiện hệ thống kiểm soát nội bộ. Mời các bạn cùng tham khảo nội dung chi tiết.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Tăng cường hệ thống kiểm soát nội bộ tại Công ty cổ phần Chăn nuôi CP Việt Nam

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP. HỒ CHÍ MINH *** LÊ THỦY TIÊN TĂNG CƯỜNG HỆ THỐNG KIỂM SOÁT NỘI BỘ TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN CHĂN NUÔI C.P VIỆT NAM LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ TP. HỒ CHÍ MINH - 2017
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP. HỒ CHÍ MINH *** LÊ THỦY TIÊN TĂNG CƯỜNG HỆ THỐNG KIỂM SOÁT NỘI BỘ TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN CHĂN NUÔI C.P VIỆT NAM Chuyên ngành: Kế toán Mã số: 60340301 LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS VÕ VĂN NHỊ TP.HỒ CHÍ MINH, Năm 2017
LỜI CAM ĐOAN Luận văn với đề tài “Tăng cường hệ thống kiểm soát nội bộ tại Công Ty Cổ Phần Chăn Nuôi C.P Việt Nam” là do tôi nghiên cứu thực hiện dưới sự hướng dẫn khoa học của Thầy PGS.TS Võ Văn Nhị. Các thông tin trong luận văn là những thông tin thu thập thực tế tại công ty. Luận văn này chưa được công bố dưới bất kỳ hình thức nào. Tôi xin hoàn toàn chịu trách nhiệm về lời cam đoan của mình. Đồng Nai, Ngày 29 tháng 9 năm 2017 Tác giả luận văn Lê Thủy Tiên
MỤC LỤC TRANG PHỤ BÌA LỜI CAM ĐOAN MỤC LỤC DANH MỤC BẢNG BIỂU DANH MỤC SƠ ĐỒ PHẦN MỞ ĐẦU ............................................................................................................ 1 1. Sự cần thiết của đề tài ................................................................................................. 1 2. Mục tiêu nghiên cứu .................................................................................................... 2 3. Đối tượng nghiên cứu.................................................................................................. 2 4. Phạm vi nghiên cứu ..................................................................................................... 2 5. Phương pháp nghiên cứu ............................................................................................. 2 6. Tổng quan về một số đề tài đã nghiên cứu.................................................................. 3 7. Những đóng góp của luận văn ................................................................................... 6 8. Bố cục đề tài ................................................................................................................ 6 CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ HỆ THỐNG KIỂM SOÁT NỘI BỘ ............. 7 1.1. Lịch sử hình thành và phát triển của kiểm soát nội bộ ............................................. 7 1.1.1. Giai đoạn sơ khai .................................................................................................. 7 1.1.2. Giai đoạn hình thành và phát triển ....................................................................... 7 1.1.3. Thời kỳ hiện đại .................................................................................................... 8 1.2. Định nghĩa hệ thống KSNB ..................................................................................... 9 1.3. Vai trò của kiểm soát nội bộ .................................................................................. 12 1.4. Các bộ phận cấu thành của hệ thống KSNB ........................................................... 13 1.4.1. Môi trường kiểm soát ................................................................................... 13 1.4.2. Đánh giá rủi ro ............................................................................................. 14 1.4.3. Hoạt động kiểm soát .................................................................................... 15 1.4.4. Thông tin và truyền thông ............................................................................ 16 1.4.5. Giám sát ....................................................................................................... 17 1.5. Lợi ích và hạn chế của KSNB ................................................................................. 18 1.5.1. Lợi ích của hệ thống kiểm soát nội bộ ......................................................... 18 1.5.2. Hạn chế của hệ thống kiểm soát nội bộ ....................................................... 18
1.6. Yếu tố đặc thù của công ty cổ phần chăn nuôi C.P Việt Nam. ............................... 19 Kết luận chương 1 ......................................................................................................... 21 CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG HỆ THỐNG KIỂM SOÁT NỘI BỘ TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN CHĂN NUÔI C.P VIỆT NAM ......................................................... 22 2.1. Tổng quan về công ty cổ phần chăn nuôi C.P Việt Nam: ...................................... 22 2.1.1. Giới thiệu về công ty................................................................................. 22 2.1.2. Lịch sử hình thành và phát triển công ty ................................................. 24 2.1.3. Mục tiêu hoạt động của công ty ................................................................. 25 2.2. Thực trạng hệ thống kiểm soát nội bộ tại tại công ty ............................................ 26 2.2.1. Mục đích khảo sát ...................................................................................... 26 2.2.2. Đối tượng khảo sát ..................................................................................... 26 2.2.3. Phương pháp khảo sát ................................................................................ 26 2.2.4. Nội dung khảo sát ...................................................................................... 26 2.2.5. Kết quả khảo sát ......................................................................................... 27 2.2.5.1. Môi trường kiểm soát: ........................................................................... 27 2.2.5.2. Đánh giá rủi ro ....................................................................................... 34 2.2.5.3. Hoạt động kiểm soát .............................................................................. 40 2.2.5.4. Thông tin và truyền thông ..................................................................... 43 2.2.5.5. Giám sát ................................................................................................. 46 2.3. Đánh giá hệ thống kiểm soát nội bộ ..................................................................... 48 2.3.1. Ưu điểm ..................................................................................................... 48 2.3.1.1. Môi trường kiểm soát ............................................................................ 48 2.3.1.2. Đánh giá rủi ro ....................................................................................... 48 2.3.1.3. Hoạt động kiểm soát .............................................................................. 49 2.3.1.4. Thông tin truyền thông .......................................................................... 49 2.3.1.5. Giám sát ................................................................................................. 49 2.3.2. Hạn chế và nguyên nhân ............................................................................ 49 2.3.2.1. Môi trường kiểm soát ............................................................................ 49 2.3.2.2. Đánh giá rủi ro ....................................................................................... 50 2.3.2.3. Hoạt động kiểm soát .............................................................................. 51 2.3.2.4. Thông tin truyền thông .......................................................................... 52
2.3.2.5. Giám sát ................................................................................................. 53 Kết luận chương 2 ......................................................................................................... 53 CHƯƠNG 3: GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN HỆ THỐNG KIỂM SOÁT NỘI BỘ TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN CHĂN NUÔI C.P VIỆT NAM .................................... 54 3.1. Quan điểm hoàn thiện ............................................................................................ 54 3.1.1. Phù hợp với môi trường pháp lý tại Việt Nam ................................................... 54 3.1.2. Phù hợp với chiến lược kinh doanh và đặc điểm hoạt động của công ty ........... 54 3.1.3. Sự phù hợp giữa lợi ích và chi phí. ................................................................... 54 3.1.4. Tăng hiệu quả hoạt động và giảm thiểu rủi ro.................................................... 54 3.2. Giải pháp hoàn thiện ............................................................................................... 55 3.2.1. Một số giải pháp hoàn thiện .............................................................................. 55 3.2.1.1. Giải pháp liên quan đến môi trường kiểm soát ............................................. 55 3.2.1.2. Giải pháp liên quan đến phân tích và đánh giá rủi ro ................................... 59 3.2.1.3. Giải pháp liên quan đến hoạt động kiểm soát ............................................... 64 3.2.1.4. Giải pháp liên quan đến thông tin và truyền thông ....................................... 65 3.2.1.5. Giải pháp liên quan đến hoạt động giám sát ................................................. 66 3.2.2. Một số quy trình ................................................................................................ 67 3.2.2.1. Quy trình lương ............................................................................................. 67 3.2.2.2. Quy trình giá thành ....................................................................................... 71 3.2.2.3. Quy trình thu chi tiền mặt ............................................................................. 75 3.2.2.4. Quy trình hàng tồn kho ................................................................................. 86 3.3. Một số kiến nghị ..................................................................................................... 94 3.3.1. Đối với ban giám đốc ......................................................................................... 94 3.3.2. Đối với bộ phận bán hàng .................................................................................. 94 3.3.3. Đối với bộ phận kế toán ..................................................................................... 95 3.3.4. Đối với phòng hành chính nhân sự ..................................................................... 95 Kết luận chương 3 ......................................................................................................... 96 Kết luận chung ............................................................................................................. 97 Tài liệu tham khảo Phụ lục
DANH MỤC BẢNG BIỂU Bảng 1.1: 17 nguyên tắc trong kiểm soát nội bộ .......................................................7 Bảng 1.2: So sánh các khái niệm về kiểm soát nội bộ tại Hoa Kỳ ...........................9 Bảng 2.1: Bảng thống kê các chi nhánh của công ty tại khu vực miền Nam .........21 Bảng 2.2: Thực hiện cam kết nhằm đảm bảo chính trực và giá trị đạo đức ...........34 Bảng 2.3: Thực hiện trách nhiệm tổng thể ..............................................................36 Bảng 2.4: Thiết lập cấu trúc quyền lực và trách nhiệm ..........................................37 Bảng 2.5: Thực thi cam kết về năng lực .................................................................38 Bảng 2.6: Đảm bảo trách nhiệm giải trình ..............................................................40 Bảng 2.7: Các mục tiêu phù hợp và cụ thể .............................................................41 Bảng 2.8: Xác định và phân tích rủi ro ...................................................................43 Bảng 2.9: Đánh giá rủi ro gian lận ..........................................................................45 Bảng 2.10: Xác định và phân tích các thay đổi quan trọng ....................................46 Bảng 2.11: Lựa chọn và phát triển các hoạt động kiểm soát ..................................48 Bảng 2.12: Lựa chọn và phát triển các kiểm soát chung đối với công nghệ ..........49 Bảng 2.13: Ứng dụng chính sách và thủ tục ...........................................................50 Bảng 2.14: Sử dụng thông tin phù hợp ...................................................................51 Bảng 2.15: Truyền thông nội bộ .............................................................................52 Bảng 2.16: Truyền thông bên ngoài đơn vị.............................................................53 Bảng 2.17: Thực hiện đánh giá liên tục và tách bạch .............................................54 Bảng 2.18: Đánh giá và tính truyền thông giữa các nội dung .................................55
DANH MỤC SƠ ĐỒ Sơ đồ 1.1: Khái niểm kiểm soat nội bộ (1992) .........................................................8 Sơ đồ 1.2: Môi trường kiểm soát ............................................................................11 Sơ đồ 1.3: Đánh giá rủi ro ......................................................................................12 Sơ đồ 1.4: Hoạt động kiểm soát ..............................................................................13 Sơ đồ 1.5: Thông tin và truyền thông .....................................................................14 Sơ đồ 1.6: Giám sát .................................................................................................15
1 PHẦN MỞ ĐẦU 1. Sự cần thiết của đề tài Trong hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiêp, ngoài việc tập trung xây dựng chiến lược kinh doanh, nâng cao chất lượng sản phẩm để có được chỗ đứng vững chắc trên thị trường thì việc xây dựng một hệ thống kiểm soát nội bộ hữu hiệu bên trong doanh nghiệp cũng không kém phần quan trọng nhằm phục vụ cho việc kiểm soát và điều hành hoạt động của đơn vị để có thể đảm bảo thực hiện các mục tiêu đã đề ra với hiệu quả cao nhất. Kiểm soát nội bộ trong doanh nghiệp có thể minh họa như kết cấu bê tông cốt thép của một công trình, nó quyết định về mặt hình dáng, phong cách trang trí và hoàn thiện của tòa nhà đó. Kết cấu của một công trình được các kỷ sư thiết kế và tư vấn theo quan điểm của chủ nhân nó còn kiểm soát nội bộ trong doanh nghiệp lại không được quan tâm nhiều. Hệ thống kiểm soát nội bộ thực chất là các hoạt động, biện pháp, kế hoạch, quan điểm, nội quy, chính sách và nổ lực của mọi thành viên trong tổ chức để đảm bảo cho tổ chức đó hoạt động hiệu quả và đạt được mục tiêu đặt ra một cách hợp lý. Nói cách khác đây là tập hợp tất cả những việc mà một công ty cần làm để có được những điều muốn có và tránh những điều muốn tránh. Công ty cổ phần chăn nuôi C.P Việt Nam là một tập đoàn sản xuất kinh doanh đa ngành nghề, với hệ thống sản xuất khép kín theo mô hình “FEED-FARM-FOOD” đa dạng các loại sản phẩm về heo, gà, cá, tôm...Tập đoàn có quy mô rộng lớn, có chi nhánh trãi đều khắp các tỉnh thành trong cả nước, vì thế đòi hỏi phải có một hệ thống quản lý chặt chẽ để kiểm soát một cách hiệu quả hoạt động của công ty. Bất kỳ một tổ chức nào cũng mong muốn hoạt động của đơn vị mình hữu hiệu và hiệu quả trên cơ sở tuân thủ pháp luật và các quy định của đơn vị. Tuy nhiên bản thân mỗi tổ chức luôn tiềm ẩn những rủi ro mà nguyên nhân là do những yếu kém hoặc sai phạm do các nhà quản lý, đội ngũ nhân viên hay yếu tố bên ngoài gây ra thiệt hại hay làm giảm hiệu quả hoạt động của tổ chức. Trước thực trạng trên, tác giả chọn
2 đề tài nghiên cứu “Tăng cường hệ thống kiểm soát nội bộ tại công ty cổ phần chăn nuôi C.P Việt Nam” nhằm tìm hiểu thực trạng hệ thống kiểm soát nội bộ và đưa ra những giải pháp để tăng cường hiệu quả hoạt động kiểm soát nội bộ tại công ty. 2. Mục tiêu nghiên cứu Mục tiêu chung Mục tiêu nghiên cứu của luận văn là tìm hiểu và đánh giá hệ thống kiểm soát nội bộ tại công ty cổ phần Chăn nuôi CP Việt Nam, sau đó đưa ra các giải pháp hoàn thiện hệ thống kiểm soát nội bộ. Mục tiêu cụ thể Mục tiêu 1: Hệ thống hóa cơ sở lý thuyết về hệ thống kiểm soát nội bộ theo báo cáo COSO. Mục tiêu 2: Khảo sát và đánh giá thực trạng hệ thống kiểm soát nội bộ công ty. Mục tiêu 3: Xác định các nguyên nhân ảnh hưởng đến hệ thống kiểm soát nội bộ tại công ty nhằm chỉ ra hạn chế của hệ thống kiểm soát nội bộ tại công ty, từ đó đưa ra những kiến nghị để tăng cường hệ thống kiểm soát nội bộ. Để đạt được mục tiêu trên, luận văn cần làm rõ những câu hỏi nghiên cứu sau: - Hệ thống kiểm soát nội bộ tại công ty được tổ chức như thế nào? (Mục tiêu 1) - Hệ thống kiểm soát nội bộ tại công ty hoạt động có hiệu quả không? (Mục tiêu 2) - Cần đưa ra những giải pháp gì để tăng cường hệ thống kiểm soát nội bộ tại công ty? (Mục tiêu 3) 3. Đối tượng nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu là hệ thống kiểm soát nội tại công ty cổ phần chăn nuôi C.P Việt Nam.
3 4. Phạm vi nghiên cứu Phạm vi thời gian: thông tin và số liệu thu thập 6 tháng dầu năm 2017. Phạm vi không gian: Công ty Cổ Phần Chăn Nuôi C.P Việt Nam, khu vực Đồng Nai. 5. Phương pháp nghiên cứu Trong đề tài tác giả sử dụng phương pháp nghiên cứu định tính Tác giả hệ thống hóa những vấn đề liên quan đến kiểm soát nội bộ như các khái niệm, đặc điểm của kiểm soát nội bộ, lịch sử của kiểm soát nội bộ, các bộ phận cấu thành của hệ thống kiểm soát nội bộ theo khuôn mẫu COSO 2013. Tiếp theo tác giả sử dụng phương pháp khảo sát những nhân viên đang làm việc tại công ty thong qua bảng câu hỏi được xây dựng dựa trên khuôn mẫu COSO 2013 nhằm đánh giá thực trạng của hệ thống kiểm soát nội bộ ở công ty. Tác giả sử dụng phương pháp thống kê mô tả trình bày kết quả khảo sát thực trạng hệ thống kiểm soát nội bộ tại công ty. Dựa vào kết quả này sẽ tìm ra ưu điểm, nhược điểm từ đó đề xuất những giải pháp phù hợp cho việc tăng cường hệ thống kiểm soát nội bộ tại công ty. 6. Tổng quan về một số đề tài đã nghiên cứu Theo hiểu biết và thống kê của tác giả thì có rất nhiều nghiên cứu về hệ thống kiểm soát nội bộ trong nhiều lĩnh vực khác nhau ở trong nước như: KSNB doanh nghiệp lĩnh vực chế biến gỗ (Dương Thị Ngọc Bích, 2013), Doanh nghiệp lĩnh vực chế biến thủy sản (Bùi Mạnh Cường, 2012; Nguyễn Thị Kim Tuyến, 2013; Lê Thị Như Vân, 2010), lĩnh vực ngân hàng (Phi Thị Thu Hiền, 2004; Lê Phương Hằng 2006; Nguyễn Ngọc Bích Quyên 2007; Nguyễn Ngọc Diệu Hiền, 2009; Phạm Quỳnh Như Sương, 2010; Quách Nữ Trường Giang 2012), lĩnh vực kho bạc nhà nước (Bùi Thanh Huyền, 2011), lĩnh vực buu chính viễn thông (Nguyễn Quốc Đại, 2003; Nguyễn Thị Thanh Trúc, 2012), lĩnh vực dệt may (Nguyễn Thị Kim Vân, 2012), lĩnh vực bảo
4 hiểm (Vũ Phan Bảo Uyên, 2011), lĩnh vực y tế (Phạm Hồng Thái, 2011), lĩnh vực điện lực (Lê Thị thùy An, 2011), lĩnh vực xăng dầu (Vương Hữu Khánh, 2012), lĩnh vực trường học (Nguyễn Thị Hoàng Anh, 2012; Phan Nam Anh 2013…)….. Trên thực tế có rất nhiều bài báo và luận văn nghiên cứu về kiểm soát nội bộ tuy nhiên nghiên cứu về kiểm soát nội bộ trong ngành chăn nuôi thì tác giả chưa thấy có đề tài nghiên cứu chỉ có những đề tài có liên quan như : Các nghiên cứu trong nước - Đề tài: Trần Thụy Thanh Thư, 2009, “Định hướng và giải pháp hoàn thiện hệ thống kiểm soát nội bộ tại các doanh nghiệp dịch vụ ở Việt Nam”, luận văn thạc sĩ, trường đại học Kinh tế TPHCM. Mục tiêu:hệ thống hóa cơ sở lý luận về kiểm soát nội bộ theo COSO 1992, đánh giá thực trạng hệ thống kiêm soát nội bộ tại các doanh nghiệp dịch vụ thông qua bảng câu hỏi từ đó đưa ra những kiến nghị nhằm giải quyết những tồn tại đang có. Phương pháp nghiên cứu: thống kê mô tả xử lý kết quả thông qua bảng câu hỏi Kết quả đạt được Luận văn tập trung nghiên cứu hệ thống kiểm soát nội bộ của doanh nghiệp dịch vụ tại địa bàn thành phố Hồ Chí Minh vì đây là nơi tập trung rất nhiều loại hình doanh nghiệp dịch vụ với nhiều quy mô khác nhau cho nên hệ thống kiểm soát của các doanh nghiệp dịch vụ cũng được thiết lập đa dạng và phong phú. Bảng câu hỏi được gửi trực tiếp đến những người có chức vụ quan trọng trong doanh nghiệp từ đó đưa ra định hướng và giải pháp để xây dựng hệ thống kiểm soát nội bộ ở doanh nghiệp dịch vụ Việt Nam nói chung. - Đề tài: Lê Thị Như Vân, 2010, “Hoàn thiện một số quy trình kiểm soát nội bộ tại các doanh nghiệp sản xuất, chế biến”, luận văn thạc sĩ, trường đại học Kinh tế TPHCM.
5 Mục tiêu: hệ thống hóa lý luận cơ bản về kiểm soát nội bộ trong doanh nghiệp, khảo sát thực trạng kiểm soát nội bộ tại các doanh nghiệp chế biến nhằm đề xuất một số quy trình kiểm soát nội bộ hoàn chỉnh tại các doanh nghiệp sản xuất chế biến. Phương pháp nghiên cứu: tác giả sử dụng phương pháp tổng hợp và phân tích phỏng vấn đánh giá chất lượng độ tin cậy của thông tin kinh tế tài chính của báo cáo tài chính, báo cáo kế toán quản trị và hệ thống kiểm soát nội bộ tại các doanh nghiệp. Kết quả đạt được: Hệ thống hóa cơ sở lý luận về KSNB.Luận văn tập trung nghiên cứu về kiểm soát nội bộ đối với chu trình mua hàng –chi tiền, bán hàng- thu tiền tại đơn vị.Đánh giá hệ thống kiểm soát nội bộ tại đơn vị thông qua bảng câu hỏi khảo sát. Đưa ra những giải pháp để hoàn thiện hệ thống kiểm soát nội bộ tại đơn vị. - Đề tài: Nguyễn Thị Hồng Phúc, 2012, “Hoàn thiện hệ thống kiểm soát nội bộ hướng đến quản trị rủi ro tại công ty TNHH Fujikura Việt Nam”, luận văn thạc sĩ, trường đại học Kinh tế TPHCM. Mục tiêu:tìm hiểu đánh giá hệ thống kiểm soát nội bộ hướng đến quản trị rủi ro tại công ty, đề ra những giải pháp kiến nghị giúp đơn vị hoàn thiện hơn hệ thống kiểm soát rủi ro nhằm ngăn chặn, giảm thiểu những rủi ro tiềm tàng một cách tốt nhất, tăng hiệu quả sử dụng nguồn lực của đơn vị. Phương pháp nghiên cứu: phỏng vấn, tổng hợp kết quả kết hợp phương pháp định tính thông qua bảng câu hỏi rồi xử lý bằng phương pháp thống kê mô tả Kết quả nghiên cúu Luận văn đã tổng hợp lý thuyết về kiểm soát nội bộ và quản trị rủi ro. Nêu được những khác biệt giữa kiểm soát nội bộ và quản trị rủi ro.
6 Chỉ đánh giá chung về quản trị rủi ro tại doanh nghiệp, không đi sâu phân tích các yếu tố cấu thành nên hệ thống quản trị rủi ro của doanh nghiệp. - Đề tài: Nguyễn Thị Xuân Linh, 2014, “Hoàn thiện hệ thống kiểm soát rủi ro tại các doanh nghiệp chế biến gỗ tỉnh Bình Định, luận văn thạc sĩ, trường đại học Kinh tế TPHCM. Mục tiêu:tìm hiểu đánh giá hệ thống kiểm soát rủi ro tại công ty, đề ra những giải pháp kiến nghị giúp đơn vị hoàn thiện hơn hệ thống kiểm soát rủi ro nhằm ngăn chặn, giảm thiểu những rủi ro tiềm tàng một cách tốt nhất, tăng hiệu quả sử dụng nguồn lực của đơn vị. Phương pháp nghiên cứu: phỏng vấn, tổng hợp kết quả kết hợp phương pháp định tính thông qua bảng câu hỏi rồi xử lý bằng phương pháp thống kê mô tả Kết quả nghiên cúu Đã trình bày tổng hợp lý thuyết về kiểm soát rủi ro, những lợi ích và hạn chế của kiểm soát rủi ro. Luận văn tìm hiểu thực trạng hệ thống kiểm soát rủi ro của các doanh nghiệp chế biến gỗ tỉnh Bình Định. Từ đó vạch ra những rủi ro mà doanh nghiệp phải đề phòng, xác định phương pháp và cách thức để quản lý rủi ro nhằm giúp các doanh nghiệp bảo toàn thu nhập và chi phí để tiếp tục tồn tại và phát triển trong thời điểm kinh tế khó khăn. Chưa nêu được đặc điểm của ngành chế biến gỗ ảnh hưởng đến hệ thống kiểm soát nội bộ - Đề tài: Lê Nguyễn Hoàng Oanh, 2013, “Hoàn thiện hệ thống kiểm soát nội bộ tại công ty TNHH MTV du lịch dịch vụ dầu khí Việt Nam”, luận văn thạc sĩ, trường đại học Kinh tế TPHCM. Mục tiêu: Tìm hiểu đánh giá hệ thống kiểm soát nội bộ tại công ty TNHH MTV du lịch dịch vụ dầu khí Việt Nam sau đó đưa ra các giải pháp hoàn thiện hệ thống kiểm soát nội bộ
7 Phương pháp nghiên cứu: phỏng vấn giám đốc và các trưởng ban tại đơn vị nhằm thu thập thông tin về tình hình tổ chức hệ thống kiểm soát nội bộ thông qua bảng câu hỏi được thiết kế dựa trên năm bộ phận cấu thành hệ thống kiểm soát nội bộ (COSO 1992). Áp dụng phương pháp thống kê mô tả, sau đó phân tích và đánh giá thực trạng hệ thống kiểm soát nội bộ rồi đưa ra các giải pháp hoàn thiện và nâng cao tính hiệu quả của hệ thống kiểm soát nội bộ tại công ty. Kết quả đạt được: tác giả đã đưa ra một số kiến nghị nhằm hoàn thiện những hạn chế và nâng cao hiệu quả hoạt động của hệ thống kiểm soát nội bộ tại công ty. - Đề tài: Bùi Mạnh Cường, 2012, “Hoàn thiện hệ thống thông tin kế toán và kiểm soát nội bộ trong chu trình mua nguyên liệu và thanh toán tiền tại các doanh nghiêp chế biến thủy sản trên địa bàn tỉnh Khánh Hòa”, luận văn thạc sĩ, trường đại học Kinh tế TPHCM. Mục tiêu: nghiên cứu tổng hợp lý thuyết về hệ thống thông tin kế toán và kiểm soát nội bộ trong chu trình mua nguyên liệu và thanh toán tiền, từ đó thấy được vị trí vai trò của hệ thống thông tin kế toán và kiểm soát nội bộ trong chu trình mua nguyên liệu và thanh toán tiền tại doanh nghiệp, đồng thời tìm hiểu thực trạng ưu nhược điểm của hệ thống thông tin kế toán và kiểm soát nội bộ trong chu trình mua nguyên liệu và thanh toán tiền nhằm đề ra những giải pháp hoàn thiện hệ thống thông tin kế toán và kiểm soát nội bộ trong chu trình mua nguyên liệu và thanh toán tiền Phương pháp nghiên cứu: tác giả sử dụng phương pháp điều tra phỏng vấn tổng hợp phân tích dữ liệu dưới dạng thống kê mô tả về tổ chức hệ thống thông tin kế toán và kiểm soát nội bộ trong chu trình mua nguyên liệu và thanh toán tiền. Kết quả đạt được:
8 - Đề tài: Trần Đức An, 2014, “Hoàn thiện hệ thống kiểm soát nội bộ tại tổng công ty cổ phần Phong Phú”, luận văn thạc sĩ, trường đại học Kinh tế TPHCM. Mục tiêu: hệ thống hóa về cơ sở lý luận kiểm soát nội bộ, phân tích đánh giá thực trạng hệ thống kiểm soát nội bộ từ đó đưa ra giải pháp hoàn thiện hệ thống nội bộ tại công ty cổ phần Phong Phú Phương pháp nghiên cứu: kết hợp giữa định tính và thống kê mô tả Kết quả đạt được: dựa vào kết quả khảo sát đã tổng hợp được các vấn đề liên quan đến hệ thống kiểm soát nội bộ tại công ty, việc phân tích nguyên nhân những hạn chế của hệ thống kiểm soát nội bộ giúp tác giả đưa ra các giải pháp cụ thể để hoàn thiện hệ thống kiểm soát nội bộ tại công ty. - Đề tài: Võ Thị Phượng Nguyên, 2014, “Hoàn thiện hệ thống kiểm soát nội bộ theo hướng kiểm soát rủi ro tại công ty cổ phần tập đoàn Hưng Thuận”, luận văn thạc sĩ, trường đại học Tôn Đức Thắng. Mục tiêu: tìm hiểu đánh giá hệ thống kiểm soát rủi ro tại công ty, đề ra những giải pháp kiến nghị giúp đơn vị hoàn thiện hơn hệ thống kiểm soát rủi ro nhằm ngăn chặn, giảm thiểu những rủi ro tiềm tàng một cách tốt nhất, tang hiệu quả sử dụng nguồn lực của đơn vị. Phương pháp nghiên cứu: tác giả chủ yếu sử dụng phương pháp định tính thông qua quan sát phân tích thực trạng hệ thống kiểm soát rủi ro, đồng thời khảo sát qua bảng câu hỏi và xử lý bằng phương pháp thống kê mô tả. Kết quả đạt được: nghiên cứu của luận văn góp phần bổ sung và hệ thống hóa các vấn đề về hệ thống kiểm soát rủi ro tại các doanh nghiệp bất động sản. Tác giả đã tìm ra nguyên nhân những tồn tại cũng như những khó khăn mà doanh nghiệp gặp phải đưa ra những giải pháp kiến nghị giúp hoàn thiện hệ thống kiểm soát nội bộ tại công ty.
9 Các nghiên cứu nước ngoài 1/ Theo nghiên cứu của Jovan Krstic, 2012, chỉ ra rằng trong hoạt động kinh doanh các doanh nghiệp thường xuyên tiếp xúc với rủi ro. Một trong những cơ chế để giảm thiểu rủi ro là thiết lập hệ thống kiểm soát nội bộ. Ông đã phát triển mô hình mới trong kiểm soát nội bộ dựa trên rủi ro kiểm soát. Bằng cách thiết kế bảng câu hỏi phỏng vấn dựa trên thang đo 7 mức độ xoay quanh hệ thống kiểm soát nội bộ và quản trị công ty cho người được phỏng vấn lựa chọn. Trong đó, có một số câu đề nghị người được phỏng vấn điền vào. Bảng câu hỏi được phát cho các nhà quản lý của hơn 2000 công ty. Kết quả cho thấy, có mối quan hệ tương hỗ giữa việc thiết lập hệ thống kiểm soát nội bộ và rủi ro kinh doanh, các công ty đã nhận thức rõ tầm quan trọng của hệ thống kiểm soát nội bộ vì thế sẽ quản trị rủi ro tốt hơn. 2/ Nghiên cứu của Mongkolsamai, Varipin, Ussahawanitchakit, Phapruke, 2012, trên 120 công ty Thái LAn được niêm yết. Kết quả cho thấy môi trường kiểm soát, đánh giá rủi ro và thông tin truyền thông có tác động tích cực đáng kể đến hiệu quả hoạt động của tổ chức. Hơn nữa, tầm nhìn điều hành minh bạch, kiến thức của nhân viên tốt, đa dạng trong giao dịch kinh doanh và người tham gia cũng cần có một tác động tích cực vào chiến lược kiểm soát nội bộ. 7. Những đóng góp của luận văn Nêu được đặc thù của ngành chăn nuôi chi phối hoạt động kiểm soát nội bộ. Dựa vào bảng câu hỏi khảo sát tác giả đã tổng hợp các vấn đề liên quan đến thực trạng hoạt động kiểm soát nội bộ tại công ty, việc phân tích nguyên nhân dẫn đến những hạn chế trong hệ thống kiểm soát nội bộ cũng làm cơ sở cho những kiến nghị và giải pháp mà tác giả đưa ra ở chương 3. 8. Bố cục đề tài
10 Chương 1: Cơ sở lý luận về kiểm soát nội bộ Chương 2: Thực trạng hệ thống kiểm soát nội bộ tại công ty cổ phần chăn nuôi C.P Việt Nam. Chương 3: Giải pháp hoàn thiện hệ thống kiểm soát nội bộ tại công ty cổ phần chăn nuôi C.P Việt Nam. CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ HỆ THỐNG KIỂM SOÁT NỘI BỘ 1.1. Lịch sử hình thành và phát triển của hệ thống kiểm soát nội bộ 1.1.1. Giai đoạn sơ khai Khi nền kinh tế bắt đầu phát triển mạnh, vào cuối thế kỷ XIX, các doanh nghiệp phát triển như vũ bảo, sự quản lý trở nên ngày càng phức tạp, quyền cổ đông tách rời quyền quản lý thì các công ty kiểm toán ra đời phù hợp với xu thế lúc bấy giờ là kiểm tra lại tính trung thực và hợp lý thông tin trên báo cáo tài chính, là cơ sở để các nhà đầu tư, chủ nợ, ngân hàng có cái nhìn tổng quan về tình hình của doanh nghiệp. Khi thực hiện chức năng này, các kiểm toán viên bắt đầu quan tâm đến kiểm soát nội bộ của công ty. Thuật ngữ “Kiểm soát nội bô” bắt đầu được quan tâm đến. Năm 1905, Robert Montgomery, sáng lập viên của công ty kiểm toán Lybrand, Ross Bros & Montgomery, đã đưa ra ý kiến về kiểm soát nội bộ trong tác phẩm “Lý thuyết và thực hành kiểm toán”. Năm 1929, Cục dự trữ Liên Bang Hoa Kỳ (Federal Reserve Bulletin) đã công bố chính thức thuật ngữ “Kiểm soát nội bộ”. Năm 1936, Hiệp hội kế toán viên công chứng Hoa Kỳ (AICPA) đã đưa ra định nghĩa kiểm soát nội bộ. Năm 1949, AICPA đã công bố công trình nghiên cứu đầu tiên về kiểm soát nội bộ với nhan đề: “Kiểm soát nội bộ, các nhân tố cấu thành và tầm quan trọng đối với việc quản trị doanh nghiệp và đối với kiểm toán viên độc lập”. Như vậy, trong suốt thời kỳ trên, kiểm soát nội bộ đã không ngừng phát triển, tuy nhiên nó chỉ dừng lại ở mục đích phục vụ cho hoạt động của kiểm toán viên.
11 1.1.2. Giai đoạn hình thành và phát triển AICPA đã soạn ra và ban hành nhiều chuẩn mực kiểm toán liên quan đến những mặt khác nhau của kiểm soát nội bộ như SAP 29 (1958), SAP 33 (1962), SAP 54 (1972), SAS 1 (1973)… Vào những năm 70, 80 ở Hoa Kỳ, cùng với sự phát triển mạnh mẽ của nền kinh tế thì các vụ gian lận cũng ngày càng gia tăng, quy mô ngày càng mở rộng, gây ảnh hưởng nặng nề đến nề kinh tế. Trước tình hình đó, năm 1979, Ủy ban chứng khoán Hoa Kỳ (SEC) bắt buộc các công ty phải báo cáo về kiểm soát nội bộ đối với công tác kế toán ở đơn vị mình. Với các cách hiểu khác nhau về kiểm soát nội bộ đã tạo nên sự nhầm lẫn trong quá trình áp dụng dẫn đến nhiều vụ bê bối xảy ra trong doanh nghiệp. Các tranh luận cuối cùng dẫn tới việc thành lập Ủy ban COSO (Committee Of Sponsoring Organization) vào năm 1985. Đây là một ủy ban thuộc hội đồng quốc gia Hoa Kỳ về chống gian lận khi lập báo cáo tài chính. Hội đồng này được thành lập dưới sự bảo trợ của 5 tổ chức: AICPA (Hội kế toán viên công chứng Hoa Kỳ), AAA (Hiệp hội kế toán Hoa Kỳ), FEI (Hiệp hội quản trị viên tài chính), IMA (Hiệp hội kế toán viên quản trị), IIA (Hiệp hội kiểm toán viên nội bộ). Năm 1992, sau 7 năm làm việc COSO đã ban hành báo cáo. Báo cáo COSO 1992 là tài liệu đầu tiên trên thế giới nghiên cứu và định nghĩa kiểm soát nội bộ một cách đầy đủ và hệ thống nhất. 1.1.3. Thời kỳ hiện đại Sau báo cáo COSO 1992, hàng loạt các nghiên cứu về kiểm soát nội bộ ở các lĩnh vực khác nhau ra đời như: CoBIT 1996, COSO 2004, COSO 2006, SAS 78 (1995)…. Năm 2008, COSO đưa ra dự thảo hướng dẫn về giám sát hệ thống kiểm soát nội bộ dựa trên khuôn mẫu COSO 1992 nhằm nâng cao hiệu quả giám sát đối với KSNB trong đơn vị.
12 Năm 2013, COSO đã cập nhật lại khuôn mẫu hệ thống kiểm soát nội bộ với 17 nguyên tắc nhằm hướng dẫn về quản trị rủi ro và biện pháp để giảm thiểu rủi ro, từ đó cải thiện hiệu quả hoạt động cũng như tăng cường sự giám sát của đơn vị.