Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Tổ chức công tác kế toán tại Công ty cổ phần thương mại và khảo sát

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:98

Thêm vào BST

Báo xấu

15
lượt xem 3
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu nghiên cứu đề tài "Tổ chức công tác kế toán tại Công ty cổ phần thương mại và khảo sát" nhằm đề xuất các giải pháp nhằm hoàn thiện tổ chức công tác kế toán tại công ty cổ phần thương mại và khảo sát( SUJICOM.,JSC).

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Tổ chức công tác kế toán tại Công ty cổ phần thương mại và khảo sát

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO ĐẠI HỌC THƯƠNG MẠI --------o0o-------- NGUYỄN THỊ LAN PHƯƠNG TỔ CHỨC CÔNG TÁC KẾ TOÁN TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN THƯƠNG MẠI VÀ KHẢO SÁT LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ Hà Nội - Năm 2020
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO ĐẠI HỌC THƯƠNG MẠI --------o0o-------- NGUYỄN THỊ LAN PHƯƠNG TỔ CHỨC CÔNG TÁC KẾ TOÁN TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN THƯƠNG MẠI VÀ KHẢO SÁT Chuyên ngành: Kế toán Mã số: 8340301 Luận văn thạc sĩ kinh tế Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS.Đỗ Minh Thành Hà Nội - Năm 2021
i LỜI CAM ĐOAN Tôi cam đoan đã thực hiện việc kiểm tra mức độ tương đồng nội dung luận văn qua phần mềm Turnitin một cách trung thực và đạt kết quả mức độ tương đồng 14% toàn bộ nội dung luận văn. Bản luận văn kiểm tra qua phần mềm là bản cứng luận văn/luận án đã nộp để bảo vệ trước hội đồng. Nếu sai tôi xin chịu các hình thức kỉ luật theo quy định hiện hành của Trường. Hà Nội, ngày 19 tháng 01 năm 2021 HỌC VIÊN CAO HỌC (Kí và ghi rõ họ tên) Nguyễn Thị Lan Phương
ii LỜI CẢM ƠN Để hoàn thành luận văn này trước hết tôi xin gửi đến quý thầy, cô giáo trong Khoa Sau Đại học – Trường Đại học Thương Mại lời cảm ơn chân thành. Đặc biệt, tôi xin cảm ơn PGS.TS.Đỗ Minh Thành người đã tận tình hướng dẫn, giúp đỡ tôi hoàn thành luận văn này. Trong quá trình làm do trình độ lý luận cũng như kinh nghiệm thực tiễn còn hạn chế nên luận văn của tôi không thể tránh khỏi những thiếu sót, tôi rất mong nhận được ý kiến đóng góp của các thầy cô và các bạn để học hỏi thêm được nhiều kinh nghiệm và sẽ hoàn thành tốt hơn trong tương lai. Tôi xin chân thành cảm ơn!
iii MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN....................................................................................... i LỜI CẢM ƠN ........................................................................................... ii MỤC LỤC ............................................................................................... iii DANH MỤC BẢNG BIỂU, HÌNH VẼ..................................................... vi DANH MỤC NHỮNG TỪ VIẾT TẮT ................................................... vii PHẦN MỞ ĐẦU ....................................................................................... 1 1. Tính cấp thiết của đề tài...................................................................... 1 2.Tổng quan tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài ....................... 2 3.Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu. ...................................................... 4 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu. ..................................................... 4 5. Phương pháp nghiên cứu. ................................................................... 5 6. Kết cấu của đề tài: ............................................................................... 6 CHƯƠNG 1: LÝ LUẬN CHUNG VỀ TỔ CHỨC CÔNG TÁC KẾ TOÁN TRONG CÁC DOANH NGHIỆP ................................................. 7 1.1. Khái niệm, vai trò và nguyên tắctổ chức công tác kế toán trong doanh nghiệp:....................................................................................................... 7 1.1.1. Khái niệm và vai trò của tổ chức công tác kế toán............................. 7 1.1.2. Yêu cầu và nguyên tắc của tổ chức công tác kế toán trong doanh nghiệp 9 1.2. Nội dung tổ chức công tác kế toán trong các doanh nghiệp ............. 13 1.2.1 Tổ chức bộ máy kế toán và chính sách kế toán ................................ 13 1.2.2.Tổ chức vận dụng hệ thống chứng từ và ghi chép hạch toán ban đầu trong doanh nghiệp thương mại ............................................................... 19 1.2.3. Tổ chức vận dụng hệ thống tài khoản về kế toán ở danh nghiệp thương mại .............................................................................................. 25 1.2.4.Tổ chức hệ thống sổ kế toán ............................................................ 27
iv 1.2.5.Tổ chức hệ thống báo cáo kế toán ................................................... 32 1.2.6. Tổ chức kiểm tra kế toán ................................................................ 34 1.2.7.Ứng dụng công nghệ thông tin vào công tác kế toán........................ 35 1.3.Các yếu tố ảnh hưởng đến tổ chức công tác kế toán trong doanh nghiệp……………… ............................................................................... 37 KẾT LUẬN CHƯƠNG 1 ........................................................................ 39 CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG VỀ TỔ CHỨC KẾ TOÁN TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN THƯƠNG MẠI VÀ KHẢO SÁT (SUJCOM,.SJC) .............. 40 2.1 Đặc điểm tổ chức hoạt động sản xuất kinh doanh và tổ chức quản lý của công ty .............................................................................................. 40 2.2. Thực trạng tổ chức công tác kế toán của Công ty cổ phần thương mại và khảo sát (SUJCOM,.SJC) .................................................................. 46 2.2.1 Tổ chức bộ máy kế toán................................................................... 46 2.2.2 Thực trạng tổ chức hệ thống chứng từ kế toán ................................ 51 2.2.3. Thực trạng tổ chức các hệ thống sổ kế toán.................................... 53 2.2.4. Thực trạng hệ thống tài khoản kế toán ........................................... 55 2.3 Đánh giá về thực trạng tổ chức công tác kế toán tại công ty cổ phần thương mại và khảo sát (SUJCOM,.SJC) ............................................... 61 2.3.1 Những kết quả đạt được .................................................................. 61 2.3.2 Những tồn tại cơ bản và nguyên nhân của những hạn chế, tồn tại. . 63 KẾT LUẬN CHƯƠNG 2 ........................................................................ 68 CHƯƠNG 3: HOÀN THIỆN TỔ CHỨC CÔNG TÁC KẾ TOÁN TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN THƯƠNG MẠI VÀ KHẢO SÁT (SUJCOM,.SJC)………........................................................................... 69 3.1 Định hướng phát triển và yêu cầu hoàn thiện tổ chức công tác kế toán tại công ty cổ phần thương mại và khảo sát (SUJCOM,.SJC) ................ 69 3.1.1. Định hướng phát triển của công ty ................................................. 69
v 3.1.2. Yêu cầu và nguyên tắc hoàn thiện tổ chức kế toán tại Công ty cổ phần thương mại và khảo sát (SUJCOM,.SJC) ........................................ 70 3.2 Giải pháp hoàn thiện tổ chức công tác kế toán tại Công ty cổ phần thương mại và khảo sát (SUJCOM,.COM) ............................................ 72 3.2.1 Hoàn thiện tổ chức bộ máy kế toán.................................................. 72 3.2.2 Hoàn thiện công tác tổ chức kế toán................................................ 73 KẾT LUẬN ............................................................................................. 88 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
vi DANH MỤC BẢNG BIỂU, HÌNH VẼ Sơ đồ 1.1 về quy trình sản xuất kinh doanh của công ty Cổ phần thương mại và khảo khát (SUJCOM.,SJC)................................................................................................................... 43 Sơ đồ 2.1.Sơ đồ bộ máy tổ chức quản lý của công ty Cổ phần thương mại và khảo khát SUJCOM.,SJC ..................................................................................................................... 45 Sơ đồ 2.2: Tổ chức bộ máy kế toán tại công ty Cổ phần thương mại và khảo khát SUJCOM.,SJC ..................................................................................................................... 46 Sơ đồ 2.3: Trình tự ghi sổ kế toán theo hình thức Nhật ký chung ....................................... 54 Sơ đồ 3.1: Mô hình tổ chức bộ máy kế toán kết hợp giữa kế toán tài chính và kế toán quản trị .......................................................................................................................................... 73
vii DANH MỤC NHỮNG TỪ VIẾT TẮT BCTC : Báo cáo tài chính BHXH : Bảo hiểm xã hội BP : Bộ phận CCDC : Công cụ dụng cụ CP : Cổ phần DV : Dịch vụ CCDV : Cung cấp dịch vụ GDQT : Giáo dục Quốc tế GĐ : Giám đốc GTGT : Giá trị gia tăng HĐQT : Hội đồng quản trị KTQT : Kế toán quản trị BH : Bán hàng NVL : Nguyên vật liệu TGĐ : Tổng giám đốc TNHH : Trách nhiệm hữu hạn TS : Tiến sĩ TSCĐ : Tài sản cố định VN : Việt Nam
1 PHẦN MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài . Trong những năm gần đây, với sự phát triển không ngừng của nền kinh tế thì các doanh nghiệp trong nước cũng từng bước đi vào phát triển ổn định và vững chắc góp phần không nhỏ vào công cuộc đổi mới kinh tế- xã hội của đất nước. Trong nền kinh tế hội nhập toàn cầu đã và đang diễn ra rất mạnh mẽ đặc biệt là khi Việt Nam trở thành thành viên của tổ chức thương mại thế giới (WTO), nước ta đã mở cửa tạo ra đã tạo điều kiện cho các doanh nghiệp phát triển nhưng cũng đặt ra cho các doanh nghiệp những thách thức mới và sự cạnh tranh cũng trở nên khốc liệt hơn bao giờ hết. Trong sự tồn tại và phát triển của mỗi doanh nghiệp, lợi thế cạnh tranh không chỉ nằm ở việc sử dụng các chiến lược kinh doanh, nguồn vốn mà một yếu tố nữa tác động đến sự thành công của doanh nghiệp chính là việc đổi mới hoàn thiện phương thức công nhận hệ thống các công cụ quản lý kinh tế trong doanh nghiệp. Kế toán với tư cách là một bộ phận cấu thành của hệ thống công cụ quản lý, có vai trò quan trọng đối với công tác quản lý kinh tế tài chính trong doanh nghiệp và trở thành công cụ không thể thiếu đối với mỗi doanh nghiệp. Để đáp ứng yêu cầu đó, tổ chức hạch toán kế toán là một yếu tố quan trọng góp phần nâng cao hiệu quả quản lý tài chính tại mỗi doanh nghiệp. Chính vì vậy, việc tổ chức kế toán khoa học và hợp lý không những đảm bảo cho việc thu nhận, hệ thống hoá thông tin kế toán kịp thời , đầy đủ, đáng tin cậy phục vụ cho công tác quản lý kinh tế tài chính mà còn giúp doanh nghiệp quản lý chặt chẽ tài sản, ngăn ngừa hành vi làm tổn hại đến tài sản của công ty. Thực tế cho thấy doanh nghiệp muốn ngày càng phát triển và mở rộng hơn nữa ngoài việc công việc chuyên môn là sản xuất kinh doanh nhất thiết phải tìm mọi biện pháp để ngày càng hoàn thiện bộ máy tổ chức, hoàn thiện tổ chức công tác kế toán . Chính vì vậy, vấn đề hoàn thiện, đổi mới tổ chức công tác kế toán trở nên cấp thiết, góp phần nâng cao hiệu quả quản lý tài chính tại mỗi doanh nghiệp. Kế toán là việc thu thập xử lý kiểm tra phân tích và cung cấp thông tin kinh tế tài chính dưới hình thức giá trị hiện vật và thời gian lao động.
2 Kế toán là công cụ quan trọng trong việc quản lý tài chính và quản lý hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp Qua thời gian tìm hiểu, tiếp cận được một số hoạt động kinh doanh chung của công ty cổ phần thương mại và khảo sát (SUJCOM.,JSC) tôi nhận thấy bộ phận kế toán nhìn chung chưa có một cơ cấu tổ chức, quy trình làm việc rõ ràng, còn bị động trong nhiều vấn đề, chưa phát huy đuợc vai trò tham mưu trong lĩnh vực tài chính cho Ban Giám đốc. Tổ chức công tác kế toán tại Công ty Cổ phần thương mại và khảo sát (SUJCOM.,JSC) còn một số bất cập như việc luân chuyển chứng từ, sổ kế toán, kế toán các phần hành, BCTC chưa đáp ứng được như cầu của người đọc, tổ chức bộ máy kế toán chưa hợp lý…. Nhận biết được tầm quan trọng của công tác kế toán tại công ty và những yếu kém mà bộ phận kế toán mắc phải, cho nên tôi chọn đề tài nghiên cứu về công tác tổ chức kế toán tại công ty để giúp công ty hoàn thiện tổ chức công tác kế toán. 2.Tổng quan tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài Trong những năm qua nhận thức đúng dắn vai trò của kế toán nói chung của việc tổ chức công tác nói riêng trong các doanh nghiệp đã có nhiều tài liệu nghiên cứu về tổ chức kế toán trong doanh nghiệp ở mức độ phạm vi đối tượng khác nhau qua các công trình như luận án, luận văn, các bài báo khoa học.... - Luận văn thạc sĩ “Hoàn thiện tổ chức kế toán tại công ty cổ phần Phúc Thành Việt Nam” của tác giả Trần Thị Thuỳ Vân(2014) đã khái niệm hoá những vấn đề lý luận cơ bản về tổ chức kế toán trong các doanh nghiệp, phân tích thực trạng tổ chức kế toán tại công ty để thấy được ưu điểm , hạn chế từ đó đưa ra các yêu cầu của việc hoàn thiện tổ chức kế toán tại công ty Phúc Thành Việt Nam, đề xuất các giải pháp hoàn thiện. Luận văn cũng nêu ra mộtt số gợi ý cho những nghiên cứu tiếp theo. Bên cạnh những thành công, luận văn còn có một số hạn chế như: tác giả chưa khái quát đầy đủ các nguyên tắc tổ chức kế toán trong doanh nghiệp; chưa làm rõ đặc điểm quản lý kinh doanh của doanh nghiệp ảnh hưởng đến tổ chức kế toán. Tác giả Ngô Văn Hậu (2014) đã nghiên cứu về việc hoàn thiện tổ chức bộ máy kế toán doanh nghiệp thương mại tại Hà Nội.Bài báo đã làm rõ sự cần thiết
3 và yêu cầu hoàn thiện tổ chức bộ máy kế toán trong doanh nghiệp.Từ đó đưa ra các giải pháp, khuyến nghị nhằm hoàn thiện tổ chức bộ máy kế toán trong doanh nghiệp.Tuy nhiên, bài báo chưa nêu được quy trình kế toán giữa các bộ phận trong doanh nghiệp và quy trình quản lý kế toán giữa các bộ phận kế toán với khách hàng, nhà cung cấp. Tác giả Nguyễn Thị Vân Anh (2016) thì nghiên cứ về tổ chức công tác kế toán của công ty Trách nhiệm hữu hạn. Công trình nêu ra những vấn đề lý luận cơ bản về tổ chức công tác kế toán trong doanh nghiệp, qua đó nêu ra thực trạng tại Công ty TNHH Một thành viên Thủy lợi Sông Tích và đề xuất một số giải pháp hoàn thiện tổ chức công tác kế toán cho công ty này dựa trên việc phân tích những tồn tại hạn chế và nguyên nhân của công tác tổ chức kế toán của công ty. Song tác giả chưa đề cập đến khía cạnh tổ chức công tác kế toán quản trị của doanh nghiệp. - Luận văn Thạc sĩ “Hoàn thiện tổ chức công tác kế toán tại tổng công ty TNHHXNK thương mại tổng hợp Tấn Đạt” của tác giả Tô Bảo Hoàng Giang(2017) . Ngoài việc hệ thống hoá các vấn đề lý thuyết về tổ chức công tác kế toán và nghiên cứu thực trạng tại công ty TNHHXNK thương mại tổng hợp Tấn Đạt, tác giả còn đưa ra một số kinh nghiệm về tổ chức kế toán tại một số quốc gia phát triển, từ đó rút ra bài học kinh nghiệm cho các doanh nghiệp VN nói chung và công ty Tấn Đạt nói riêng. -Tác giả Nguyễn Thị Tấm (2018) có công trình nghiên cứu về tổ chức công tác kế toán quản trị chi phí tại các doanh nghiệp. Công trình đi nghiên cứu về thực trạng tổ chức công tác kế toán quản trị chi phí xây dựng tại các doanh nghiệp xây dựng ở Việt Nam.Từ đó, đưa ra được các giải pháp nhằm hoàn thiện công tác tổ chức kế toán quản trị tại các doanh nghiệp sản xuất. Bài viết khá thành công khi đi sâu vào nghiên cứu một vấn đề đang rất được quan tâm. Có thể thấy các công trình trên nghiên cứu việc tổ chức kế toán trong một doanh nghiệp cụ thể , nhằm mục tiêu hoàn thiện việc tổ chức công tác kế toán phù hợp với chiến lược phát triển và đặc thù của từng doanh nghiệp. Các doanh nghiệp được lựa chọn nghiên cứu thuộc nhiều lĩnh vực ngành nghề khác
4 nhau: thương mại , sản xuất... điều đó chứng tỏ, tổ chức kế toán là một chủ đề có tính lý luận và thực tiễn cao, thu hút sự quan tâm của nhiều nhà nghiên cứu. Các công trình đã nêu ở trên giúp đã góp phần cụ thể hóa những vấn đề lý luận cơ bản, phân tích, đánh giá thực trạng tổ chức công tác kế toán ở từng loại hình tổ chức. Bên cạnh đó, các tác giả cũng đã đưa ra những quan điểm, định hướng và giải pháp nhằm góp phần hoàn thiện tổ chức công tác kế toán ở đơn vị đó.Các bài viết đó là những tài liệu quý giá, giúp tôi tìm hiểu đầy đủ và có hệ thống hơn về vấn đề này. Đồng thời qua đó, tôi đã cố gắng khắc phục những điểm yếu và phát huy những điểm mạnh của các tác giả để Đề tài được hoàn thiện hơn. Tuy nhiên do việc tổ chức công tác kế toán phải gắn chặt với đặc thù hoạt động kinh doanh cũng như nhu cầu quản trị của doanh nghiệp, nên việc nghiên cứu về tổ chức kế toán tại công ty cổ phần thương mại và công nghệ khảo sát (SUJCOM.,JSC) có ý nghĩa thực tiễn và không trùng lặp. 3.Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu. - Mục tiêu nghiên cứu: Nghiên cứu đề xuất các giải pháp nhằm hoàn thiện tổ chức công tác kế toán tại công ty cổ phần thương mại và khảo sát( SUJICOM.,JSC) - Nhiệm vụ nghiên cứu của đề tài đặt ra là: Hệ thống hóa, làm rõ cơ sở lý luận chung về tổ chức công tác kế toán trong doanh nghiệp nói chung. Phân tích thực trạng tổ chức công tác kế toán tại công ty cổ phần thương mại và khảo sát (SUJCOM.,JSC), nêu rõ những kết quả đã đạt được, những hạn chế và các nguyên nhân chủ yếu để làm cơ sở cho việc đề ra các nội dung hoàn thiện. Đưa ra các phương hướng và đề xuất những giải pháp, nội dung nhằm hoàn thiện tổ chức công tác kế toán tại công ty cổ phần thương mại và khảo sát (SUJCOM.,JSC) phù hợp với định hướng và mục tiêu phát triển của doanh nghiệp trong giai đoạn tới. 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu.
5 Đối tượng nghiên cứu: - Đề tài nghiên cứu về những vấn đề lý luận liên quan đến tổ chức công tác kế toán trong doanh nghiệp nói chung và thực trạng tổ chức công tác kế toán tại công ty cổ phần thương mại và khảo sát (SUJCOM.,JSC) Phạm vi nghiên cứu: - Về nội dung: Những vấn đề lý luận, thực tiễn liên quan đến tổ chức công tác kế toán tại doanh nghiệp. - Về không gian: Tại Công ty CP thương mại và khảo sát (SUJCOM.,JSC). - Về Thời gian: Tập trung nghiên cứu thực trạng tổ chức công tác kế toán tại Công ty CP thương mại và khảo sát (SUJCOM.,JSC) giai đoạn 2017-2019. 5. Phương pháp nghiên cứu. - Phương pháp thu thập dữ liệu +Phương pháp thu thập dữ liệu thứ cấp: Dữ liệu thứ cấp bao gồm: Các dữ liệu thu thập từ nguồn này bao gồm các văn bản luật, nghị định, thông tư…của Quốc hội, Chính phủ, các Bộ ngành về kế toán doanh nghiệp; Các tài liệu sẵn có của Doanh nghiệp, cụ thể như sau: Luật Kế toán số 88/2015/QH13 ban hành ngày 20/11/2015; Hệ thống chuẩn mực kế toán Việt Nam; Thông tư 200/2014/TT-BTC của Bộ Tài chính ban hành ngày 22/12/2014 về “Hướng dẫn chế độ kế toán Doanh nghiệp; Thông tư 75/2015-TT- BTC sửa đổi điều 128 thông tư 200/2014/TT-BTC ngày 18/05/2015 Thông tư 53/2016/TT-BTC của Bộ Tài chính ban hành ngày 21/03/2016 về sửa đổi thông tư 200/2014/TT-BTC ngày 18/05/2015 Các văn bản hướng dẫn thực hiện Chuẩn mực kế toán, Chế độ kế toán doanh nghiệp; Các giáo trình của các trường đại học; Các công trình nghiên cứu khoa học có liên quan đến nội dung tổ chức công tác kế toán tại doanh nghiệp;
6 Tài liệu giới thiệu về doanh nghiệp, mục tiêu, phương hướng, chính sách phát triển của Công ty; Các tài liệu kế toán: chứng từ, sổ sách, Báo cáo tài chính các năm từ năm 2015 đến năm 2018, … của Công ty Cổ phần Đầu tư, Quản lý Giáo dục Quốc tế. +Phương pháp thu thập dữ liệu sơ cấp: Nguồn dữ liệu sơ cấp: Điều tra thu thập thông tin từ các phòng, ban trong Công ty thông qua quan sát trực tiếp, quan sát gián tiếp, phỏng vấn trực tiếp ….đặc biệt là đối với phòng kế toán. Phỏng vấn trực tiếp thực hiện với một số đối tượng như tổng giám đốc, kế toán trưởng và các kế toán viên trong công ty. Từ đó, thu thập được những đánh giá cả trên khía cạnh quản lý lẫn khía cạnh nội bộ bộ phận. Mục tiêu thu thập dữ liệu sơ cấp: Nhằm thu thập các dữ liệu chuyên sâu để làm rõ thực trạng tổ chức công tác kế toán từ đó tạo dựng cơ sở để đưa ra các điều chỉnh phù hợp hơn cho thời gian tới. - Phương pháp phân tích dữ liệu Từ các dữ liệu thu thập được phục vụ cho đề tài nghiên cứu qua các phương pháp logic, phương pháp tổng hợp, và kỹ thuật cụ thể phương pháp phân tích, so sánh, đối chiếu,…tác giả nêu lên thực trạng tổ chức công tác kế toán tại Công ty CP thương mại và khảo sát (SUJCOM.,JSC). Từ đó, nghiên cứu các giải pháp để hoàn thiện tổ chức công tác kế toán tại Công ty CP thương mại và khảo sát (SUJCOM.,JSC) phù hợp với đặc điểm phát triển của công ty 6. Kết cấu của đề tài: Đề tài gồm 3 chương: Chương 1: Lý luận chung về tổ chức công tác kế toán trong các doanh nghiệp. Chương 2: Thực trạng về tổ chức kế toán tại công ty cổ phần thương mại và khảo sát SUJCOM,.SJC) Chương 3: Hoàn thiện tổ chức công tác kế toán tại công ty cổ phần thương mại và khảo sát SUJCOM,.SJC)
7 CHƯƠNG 1: LÝ LUẬN CHUNG VỀ TỔ CHỨC CÔNG TÁC KẾ TOÁN TRONG CÁC DOANH NGHIỆP 1.1. Khái niệm, vai trò và nguyên tắc tổ chức công tác kế toán trong doanh nghiệp: 1.1.1. Khái niệm và vai trò của tổ chức công tác kế toán Khái niệm: Kế toán được xem là công cụ quan trọng trong hoạt động của một công ty, một doanh nghiệp hay bất cứ một hình thức kinh doanh nào. Trong thời đại của công nghệ thông tin phát triển chúng ta có rất nhiều cách để tiếp cận về kế toán dưới nhiều hình thức khác nhau. Chính vì vậy, có rất nhiều những định nghĩa khác nhau về kế toán. Dưới đây là một số định nghĩa về kế toán được đưa ra: Trong “Báo cáo về lý thuyết kế toán căn bản” ban hành bởi Hiệp hội Kế toán Hoa Kỳ: “Kế toán là một tiến trình ghi nhận, đo lường và cung cấp các thông tin kinh tế nhằm hỗ trợ cho các đánh giá và các quy ết định của người sử dụng thông tin.” Ủy ban nguyên tắc kế toán của Mỹ (APB), trong thông báo số 4, đã định nghĩa: “Kế toán là một dịch vụ. Chức năng của nó là cung cấp thông tin định lượng được của các tổ chức kinh tế, chủ yếu là thông tin tài chính giúp người sử dụng đề ra các quyết định kinh tế.” Ủy ban thuật ngữ của học viện kế toán viên công chứng của Mỹ (AICPA) đã định nghĩa: “Kế toán là một nghệ thuật dung để ghi chép, phân loại và tổng hợp theo một phương pháp riêng có dưới hình thức tiền tệ về các nghiệp vụ, các sự k iện kinh tế và trình bày kết quả của nó cho người sử dụng ra quyết định.” Trên cơ sở các khái niệm về kế toán ta có thể định nghĩa “Tổ chức công tác kế toán” như sau: Theo Luật Kế toán Việt Nam đã quy định: “Tổ chức công tác kế toán là việc tổ chức thực hiện các chuẩn mực và chế độ kế toán để phản ánh tình hình tài chính và kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh, tổ chức thực hiện chế độ kiểm tra kế toán, chế độ bảo quản lưu giữ tài liệu kế toán, cung cấp thông tin
8 tài liệu kế toán và các nhiệm vụ khác của kế toán.” Theo giáo trình lý thuyết hạch toán kế toán, nhà xuất bản tài chính Hà Nội thì “ Tổ chức kế toán được hiểu như một hệ thống các yếu tố cấu thành gồm: tổ chức bộ máy kế toán, tổ chức vận dụng các phương pháp kế toán, kỹ thuật hạch toán, tổ chức vận dụng những chế độ thể lệ kế toán... mối liên hệ và sự tác động giữa các yếu tố đó với mục đích đảm bảo các điều kiện cho việc phát huy tối đa chức năng của hệ thống các yếu tố đó” Tổ chức công tác kế toán được hiểu là một hệ thống các phương pháp cách thức phối hợp sử dụng phương tiện và kỹ thuật cũng như nguồn lực của bộ máy kế toán thể hiện các chức năng và nhiệm vụ của kế toán đó là: Phản ánh, đo lường, giám sát và thông tin bằng số liệu một cách trung thực, chính xác, kịp thời đối tượng kế toán trong mối liên hệ mật thiết với các lĩnh vực quản lý khác. Tổ chức công tác kế toán là việc thiết lập mối liên hệ giữa các đối tượng và phương pháp kế toán để thực hiện chế độ kế toán trong thực tế đơn vị kế toán cơ sở. Tổ chức công tác kế toán là việc xây dựng hệ thống chỉ tiêu thông tin thông qua việc ghi chép của kế toán trên chứng từ, sổ sách kế toán và báo cáo kế toán cho mục đích quản lý. Tổ chức hạch toán kế toán là tổ chức một khối lượng công tác kế toán và bộ máy nhân sự của kế toán trên cơ sở vận dụng chế độ kế toán trong điều kiện cụ thể của từng đơn vị (yêu cầu là phải gọn nhẹ, hoạt động hiệu quả, đảm bảo cung cấp thông tin hữu ích cho quản lý). Trên giác độ chung nhất, có thể đưa ra khái niệm chung nhất về tổ chức công tác kế toán trong doanh nghiệp là: Tổ chức công tác kế toán trong các doanh nghiệp là hoạt động chủ quan của doanh nghiệp trong việc tổ chức vận dụng các phương pháp, nguyên tắc, chuẩn mực và chế độ kế toán để thu nhận, xử lý và cung cấp toàn bộ thông tin về tài sản, các hoạt động kinh tế trong doanh nghiệp, nhằm kiểm tra, giám sát toàn bộ hoạt động kinh tế tài chính của doanh nghiệp.
9 Vai trò của tổ chức kế toán trong doanh nghiệp: Kế toán là việc thu thập, xử lý, kiểm tra, phân tích và cung cấp thông tin kinh tế tài chính dưới hình thức giá trị, hiện vật và thời gian lao động. Kế toán là một trong những công cụ quản lý kinh tế nhằm phản ánh và giám đốc toàn diện các mặt hoạt động kinh tế tài chính của doanh nghiệp. Ngoài ra kế toán còn có nhiệm vụ kiểm tra, kiểm soát các khoản thu, chi tài chính, nộp, thanh toán nợ, kiểm tra việc quản lý và sử dụng tài sản và nguồn hình thành, phát triển và ngăn ngừa các hành vi vi phạm về luật kế toán. Phân tích thông tin số liệu kế toán giúp đơn vị, người quản lý điều hành đơn vị, cung cấp thông tin số liệu kế toán theo qui định của pháp luật. Việc tổ chức kế toán khoa học và hợp lý tại doanh nghiệp giúp cho việc tổ chức thu nhận, cung cấp thông tin kịp thời đầy đủ về tình hình tài sản, biến động của tài sản, tình hình doanh thu, chi phí , kết quả hoạt động kinh doanh, qua đó làm giảm bớt khối lượng kế toán trùng lặp, tiết kiệm chi phí, đồng thời giúp cho việc kiểm kê, kiểm soát tài sản, nguồn vốn, hoạt động kinh tế, đo lường và đánh giá hiệu quả kinh tế, xác định lợi ích của nhà nước, của các chủ thể trong nền kinh tế thị trường. Việc tổ chức công tác kế toán khoa học và hợp lý tại doanh nghiệp không những đảm bảo cho việc thu nhận, hệ thống hoá thông tin kế toán đầy đủ kịp thời, đáng tin cậy phục vụ cho công tác quản lý kinh tế tài chính mà còn giúp cho doanh nghiệp quản lý chặt chẽ tài sản của mình, ngăn ngừa những hành vi làm tổn hại đến tài sản của doanh nghiệp. 1.1.2. Yêu cầu và nguyên tắc của tổ chức công tác kế toán trong doanh nghiệp - Để phát huy vai trò quan trọng trong công tác quản lý doanh nghiệp thì tổ chức công tác kế toán phải đảm bảo thực hiện được được các yêu cầu sau: Yêu cầu về pháp lý +Tổ chức công tác kế toán phải xem xét đến việc tuân thủ Luật kế toán, hệ thống chuẩn mực kế toán. Đối với Nhà nước, kế toán là công cụ quan trọng để tính toán, xây dựng và kiểm tra việc chấp hành luật thu chi thanh toán của nhà nước, điều hành nền kinh tế quốc dân. Do đó tổ chức kế toán phải theo đúng các quy định
10 về nội dung công tác kế toán, tổ chức chỉ đạo công tác kế toán ghi trong Luật kế toán và chuẩn mực kế toán. + Tổ chức công tác kế toán phải phù hợp với các chế độ , chính sách, thể lệ văn bản pháp qui về kế toán do nhà nước ban hành, thực hiện chế độ kế toán trong doanh nghiệp và các văn bản pháp quy khác có liên quan đến hoạt động sản xuất kinh doanh, hoạt động kế toán như các luật, chính sách về thuế, doanh nghiệp … Việc ban hành chế độ, thể lệ kế toán của Nhà nước nhằm mục đích quản lý thống nhất công tác kế toán trong toàn bộ nền kinh tế quốc dân.Tổ chức công tác kế toán phải dựa trên cơ sở chế độ chứng từ kế toán, hệ thống tài khoản kế toán doanh nghiệp, hệ thống báo cáo tài chínhmà nhà nước qui định để vận dụng một cách phù hợp với chính sách, chế độ quản lý kinh tế của nhà nước trong từng thời kỳ. Do đó, doanh nghiệp cần nắm vững hệ thống văn bản pháp quy và việc vận hành trong thực tế của hệ thống này để không vi phạm những nguyên tắc, chế độ, quy định chung của nhà nước, đảm bảo thực hiện chức năng, nhiệm vụ của kế toán góp phần tăng cường quản lý kinh tế của các cấp, các ngàn,h góp phần tăng cường quản lý kinh tế tài chính của các cấp các ngành, thực hiện việc kiểm tra kiểm soát của nhà nước đối với hoạt động sản xuất kinh doan của doanh nghiệp. Yêu cầu về quản lý: + Tổ chức công tác kế toán phải phù hợp với điều kiện và yêu cầu cụ thể của từng doanh nghiệp. Tổ chức công tác kế toán phải phù hợp với đặc điểm hoạt động sản xuất kinh doanh, hoạt động quản lý và địa bàn họat động của doanh nghiệp. Mỗi doanh nghiệp có đặc điểm và điều kiện hoạt động kinh doanh khác nhau do đó không thể sử dụng một mô hình công tác kế toán áp dụng cho tất cả các doanh nghiệp. Để tối ưu được công tác tổ chức kế toán phải căn cứ vào chức năng, nhiệm vụ, tính chất hoạt động sản xuất kinh doanh, hoạt động quản lý, qui mô và địa bàn hoạt động của doanh nghiệp để lựa chọn mô hình phù hợp. + Tổ chức công tác kế toán phải phù hợp với yêu cầu và trình độ nghiệp vụ chuyên môn của đội ngũ quản lý, cán bộ kế toán. Người thực hiện trực tiếp công tác kế toán tài chính trong doanh nghiệp là cán bộ kế toán dưới sự chỉ đạo của cán bộ
11 quản lý doanh nghiệp. Chính vì vậy để tổ chức tốt công tác kế toán trong doanh nghiệp đảm bảo phát huy đầy đủ, vai trò tác dụng của kế toán đối với công tác quản lý doanh nghiệp thì phải phù hợp với yêu cầu và trình độ nghiệp vụ chuyên môn của đội ngũ quản lý, cán bộ kế toán. + Tổ chức công tác kế toán phảicó tính hiệu quả và tiết kiệm (tối thiểu hóa chi phí, tối đa hóa lợi nhuận). Đây là nguyên tắc của công tác tổ chức nói chung và tổ chức công tác kế toán nói riêng do đó việc thực hiện nguyên tắc này phải đảm bảo tính khoa học, hợp lý trên cơ sở các nguyên tắc, chính sách, quy chế tài chính kế toán, thực hiện tốt nhất các chức năng, nhiệm vụ của kế toán, nâng cao chất lượng công tác kế toán, quản lý chặt chẽ, hiệu quả, tính toán và đo lường chính xác các nghiệp vụ kinh tế phát sinh. Bộ máy kế toán phải gọn nhẹ, giảm bớt các khâu trung gian nhằm đáp ứng kịp thời và chính xác, giúp các nhà quản lý doanh nghiệp tránh thất thoát tài sản. + Tổ chức công tác kế toán phải đáp ứng một cách nhanh chóng, kịp thời và chính xác các thông tin kế toán cho nhà quản lý. - Tổ chức công tác kế toán trong doanh nghiệp phải đảm bảo các nguyên tắc sau: Tổ chức công tác kế toán tài chính phải đúng những qui định trong luật kế toán và chuẩn mực kế toán. Đối với Nhà nước, kế toán là một công cụ quan trọng để tính toán, xây dựng và kiểm tra việc chấp hành kỷ luật thu chi, thanh toán của nhà nước, điều hành nền kinh tế quốc dân. Do đó, trước hết tổ chức công tác kế toán phải theo đúng những qui định về nội dung công tác kế toán, về tổ chức chỉ đạo công tác kế toán ghi trong Luật kế toán và Chuẩn mực kế toán. Tổ chức công tác kế toán tài chính phải phù hợp với các chế độ, chính sách, thể lệ văn bản pháp qui về kế toán do nhà nước ban hành. Việc ban hành chế độ, thể lệ kế toán của Nhà nước nhằm mục đích quản lý thống nhất công tác kế toán trong toàn bộ nền kinh tế quốc dân. Vì vậy tôt chức công tác kế toán phải dựa trên cơ sở chế dộ chứng từ kế toán, hệ thống tài khoản kế toán doanh nghiệp , hệ thống báo cáo tài chính mà Nhà nước qui định để vận dụng một cách phù hợp với chính sách,