Luận văn Thạc sĩ Mĩ thuật: Đề tài mang tính lịch sử trong tranh sơn mài Việt Nam giai đoạn 1945 – 1985

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ VĂN HÓA, THỂ THAO VÀ DU LỊCH<br /> <br /> TRƯỜNG ĐẠI HỌC MỸ THUẬT VIỆT NAM<br /> <br /> NGUYỄN THỊ GIANG<br /> <br /> ĐỀ TÀI MANG TÍNH LỊCH SỬ<br /> TRONG TRANH SƠN MÀI VIỆT NAM<br /> GIAI ĐOẠN 1945 - 1985<br /> <br /> LUẬN VĂN THẠC SĨ MỸ THUẬT<br /> <br /> Hà Nội, 2017<br /> <br /> BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ VĂN HÓA, THỂ THAO VÀ DU LỊCH<br /> <br /> TRƯỜNG ĐẠI HỌC MỸ THUẬT VIỆT NAM<br /> <br /> NGUYỄN THỊ GIANG<br /> <br /> ĐỀ TÀI MANG TÍNH LỊCH SỬ<br /> TRONG TRANH SƠN MÀI VIỆT NAM<br /> GIAI ĐOẠN 1945 - 1985<br /> <br /> LUẬN VĂN THẠC SỸ MỸ THUẬT<br /> Chuyên ngành: Mỹ thuật tạo hình (Hội họa)<br /> Mã số: 60210102<br /> Khóa :18 (2015-2017)<br /> <br /> GIẢNG VIÊN HƯỚNG DẪN<br /> PGS.TS : BÙI THỊ THANH MAI<br /> <br /> Hà Nội, 2017<br /> <br /> BẢNG CHỮ CÁI VIẾT TẮT<br /> <br /> H<br /> <br /> : Hình<br /> <br /> Nxb<br /> <br /> : Nhà xuất bản<br /> <br /> PGS.TS<br /> <br /> : Phó giáo sư Tiến sĩ<br /> <br /> TCN<br /> <br /> : Trước công nguyên<br /> <br /> TP<br /> <br /> : Tác phẩm<br /> <br /> Tr<br /> <br /> : Trang<br /> <br /> TS<br /> <br /> : Tiến sĩ<br /> <br /> VHNT<br /> <br /> : Văn hóa Nghệ thuật<br /> <br /> MỤC LỤC<br /> Trang<br /> Trang phụ bìa<br /> Bảng chữ cái viết tắt<br /> MỞ ĐẦU ........................................................................................................... 1<br /> Chương 1: NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG VỀ ĐỀ TÀI MANG TÍNH LỊCH SỬ<br /> VÀ TRANH SƠN MÀI VIỆT NAM GIAI ĐOẠN 1945 – 1985 ........................ 12<br /> 1.1. Khái niệm “đề tài mang tính lịch sử” ....................................................... 12<br /> 1.2. Khái niệm “tranh sơn mài” ...................................................................... 17<br /> 1.3. Khái quát về tranh sơn mài Việt Nam giai đoạn 1945 - 1985 ................. 18<br /> Tiểu kết ............................................................................................................ 23<br /> Chương 2: SỰ PHẢN ÁNH ĐỀ TÀI MANG TÍNH LỊCH SỬ TRONG TRANH<br /> SƠN MÀI VIỆT NAM GIAI ĐOẠN 1945 – 1985 ............................................. 25<br /> 2.1. Phân loại sự phản ánh đề tài mang tính lịch sử trong tranh sơn mài<br /> Việt Nam giai đoạn 1945 - 1985 ..................................................................... 25<br /> 2.2. Sự phản ánh trong tranh sơn mài vẽ về sự kiện cách mạng ..................... 27<br /> 2.3. Sự phản ánh trong tranh sơn mài vẽ về các nhân vật mang tính lịch sử.. 39<br /> Tiểu kết ............................................................................................................ 44<br /> Chương 3: THÀNH CÔNG VÀ HẠN CHẾ CỦA MẢNG ĐỀ TÀI MANG TÍNH<br /> LỊCH SỬ TRONG TRANH SƠN MÀI VIỆT NAM GIAI ĐOẠN 1945 – 1985..........47<br /> 3.1. Thành công của đề tài mang tính lịch sử trong tranh sơn mài Việt Nam. 47<br /> 3.2. Hạn chế của đề tài mang tính lịch sử trong tranh sơn mài Việt Nam. ............. 51<br /> Tiểu kết ............................................................................................................ 55<br /> KẾT LUẬN .......................................................................................................... 58<br /> TÀI LIỆU THAM KHẢO .................................................................................... 60<br /> PHỤ LỤC ............................................................................................................ 65<br /> <br /> 1<br /> <br /> MỞ ĐẦU<br /> 1. Lí do chọn đề tài<br /> Đầu thế kỷ XX cùng với sự xuất hiện của trường Mỹ thuật Đông Dương,<br /> nghệ thuật tạo hình hiện đại Việt Nam đã ra đời. Sự xuất hiện của một số<br /> trường Mỹ thuật như trường Bách nghệ Biên Hòa (1903), trường Vẽ Gia Định<br /> và trường Mỹ thuật Đông Dương (1925) đã tạo điều kiện là môi trường đào<br /> tạo được nhiều họa sĩ, nhà điêu khắc theo xu hướng nghệ thuật hiện đại. Họ<br /> đã sáng tác nhiều tác phẩm về đề tài mang tính lịch sử, với những tác phẩm<br /> lớn như: Xô Viết Nghệ Tĩnh của tập thể các họa sĩ (Nguyễn Đức Nùng,<br /> Nguyễn Sĩ Ngọc, Huỳnh Văn Thuận, Trần Đình Thọ, Phạm Văn Đôn,<br /> Nguyễn Văn Tỵ) (H2.1.1); Quảng trường Ba Đình 2/9/1945 (Văn thơ)<br /> (H2.1.9); Rời lều cỏ Bác tiếp tục hành quân (Nguyễn Trọng Kiệm) (H1.1.9);<br /> Kéo pháo vào Điện Biên Phủ (Dương Hướng Minh) (H2.1.2).<br /> Trong giai đoạn 1945 – 1985 là giai đoạn tranh sơn mài có được những<br /> thành công về mặt tạo hình, sơn mài thoát khỏi lối vẽ trang trí truyền thống<br /> của những năm 1925 mà từ năm 1945 trở lại đây các họa sĩ say mê tìm tòi,<br /> đưa các yếu tố và phương pháp tạo hình phương tây để bố cục vào tác phẩm.<br /> Hơn nữa đây là thời kỳ mà tranh sơn mài gây được nhiều tiếng vang trong<br /> giới nghệ thuật với khả năng diễn tả, sử lý chất liệu độc đáo, kỹ thuật thể hiện<br /> tinh tế và đặc biệt là mảng đề tài của tranh sơn mài giai đoạn này cũng được<br /> mở rộng. Ngoài những tác phẩm thể hiện đề tài về phong cảnh, chân dung,<br /> tĩnh vật, để phản ánh chân thực giai đoạn dân tộc có nhiều biến động với hai<br /> cuộc kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ và giải phóng dân tộc, bằng ngôn<br /> ngữ của hội họa các họa sĩ đã ghi lại những sự kiện và con người có sức ảnh<br /> hưởng đến dân tộc Việt Nam. Các tác phẩm được ra đời với mục đích phản<br /> ánh hoàn cảnh xã hội đó, sau này nhìn lại không chỉ có giá trị về mặt tạo hình<br /> mà nó còn có ý nghĩa lịch sử. Nhưng với mục đích sáng tác chỉ để phản ánh<br /> <br />