Bé gi¸o dôc vµ ®µo t¹o bé n«ng nghiÖp vµ PTNT
Trêng ®¹i häc l©m nghiÖp
............................................
NguyÔn anh tuÊn
Nghiªn cøu ®Ò xuÊt gi¶i ph¸p qu¶n lý s©u h¹i
c©y xanh ®« thÞ thµnh phè b¾c ninh
tØnh b¾c ninh
LuËn v¨n th¹c sÜ khoa häc l©m nghiÖp
Hµ Néi, n¨m 2008
Bé gi¸o dôc vµ ®µo t¹o bé n«ng nghiÖp vµ PTNT
Trêng ®¹i häc l©m nghiÖp
..............................................
NguyÔn anh tuÊn
Nghiªn cøu ®Ò xuÊt gi¶i ph¸p qu¶n lý s©u h¹i
c©y xanh ®« thÞ thµnh phè b¾c ninh
tØnh b¾c ninh
Chuyªn ngµnh: QLBV&TNR
M· sè: 60 62 68
LuËn v¨n th¹c sÜ khoa häc l©m nghiÖp
Ngêi híng dÉn khoa häc:
PGS.TS. NguyÔn ThÕ Nh·
Hµ Néi, n¨m 2008
1
Më ®Çu
C©y xanh cã vai trß rÊt quan träng ®èi i con ngêi nãi chung vµ
ng ®ång d©n c ®« thÞ i riªng. Khi nãi ®« thÞ ngêi ta kh«ng thÓ
kh«ng nãi ®Õn c©y xanh, c©y xanh ®îc coi nh lµ l¸ phæi xanh a tr¸i
®Êt, cã t¸c dông bo vÖ vµ ci t¹o m«i trêng, lµm ®Ñp cnh quan.
ng víi qu¸ tr×nh ng nghÞªp hãa HiÖn ®¹i hãa ®Êt níc, ®êi
sèng ngêi d©n ngµy ng ®îc ci thiÖn vÒ vËt chÊt n tinh thÇn, kÌm
theo ®ã lµ sù xuÊt hiÖn nhiÒu ®« thÞ míi. §iÒu ®ã lµm cho kh«ng gian ån
µo, n¸o nhiÖt, m«i trêng kh«ng khÝ, níc bÞ « nhiÔm. Gii ph¸p tèi u
®îc c¸c nhµ khoa häc ®a ra ®ã lµ sö dông c©y xanh võa ®¹t ®îc hiÖu
qu võa lµm ®Ñp c¶nh quan.
§« thÞ tõ thuë s¬ khai lu«n mèi quan hÖ thuËn hßa víi c¸c yÕu
tè, cnh quan thiªn nhiªn vµ nh©n t¹o. Cnh quan thiªn nhiªn bao gåm
n¨m hîp phÇn: §Þa h×nh, níc, thùc vËt (c©y xanh), ®éng vËt vµ kh«ng
khÝ. C¸c yÕu nµy cã mét qu¸ tnh ph¸t sinh, ph¸t triÓn liªn hoµn, t¸c ®éng
lÉn nhau trong mét chØnh thÓ thèng nhÊt cña tr¸i ®Êt. Thêi kú ®Çu do quy
d©n c ®« thÞ cßn Ýt, con ngêi cha chó tng ®Õn viÖc t, sö dông
cnh quan nh©n t¹o nh y xanh, nhng con ngêi ®· biÕt sö dông cnh
quan thiªn nhiªn nh: Thm thùc vËt tù nhiªn mµ khi ®ã chiÕm mét sè
lîng, diÖn tÝch rÊt lín so víi diÖn tÝch quy m« ®« thÞ ®Ó t¹o nªn mèi quan
hÖ kh¨ng khÝt, thuËn hßa gi÷a con ngêi vµ thiªn nhiªn. Ngµy nay, do sù
ph¸t triÓn nh mÏ a n khoa häc c«ng nghiÖp hiÖn ®¹i, sù bïng næ
d©n sè trªn ph¹m vi toµn thÕ giíi ®· t¹o nªn t qu¸ tr×nh ®« thÞ hãa
(§TH) nhanh, dÉn ®Õn m«i trêng ®« thÞ bÞ « nhiÔm. Do ®ã, trong quy
ho¹ch ®« thÞ kh«ng thÓ thiÕu mng c©y xanh, y xanh vÞ t ®Æc biÖt
kh«ng nh÷ng ®Ó tháa m·n yªu cÇu h×nh thµnh cnh quan ®« thÞ mµ cßn
gii quyÕt hËu qu do ®« thÞ hãa g©y lªn nh: ¤ nhm m«i trêng níc,
kh«ng khÝ, giao th«ng, dÞch bÖnh...
2
ViÖt Nam ®ang trong qu¸ tr×nh C«ng nghiÖp hãa HiÖn ®¹i hãa ®Êt
níc, ®ang trªn ®µ ph¸t triÓn víi tèc ®é cao, c¸c ®« thÞ ®ua nhau mäc lªn.
HÖ thèng h¹ tÇng cña ®« thÞ ®ang ®îc thiÕt kÕ quy ho¹ch l¹i ng
h¬n, quy m« n. mÆt ®« thÞ ®· cã nhiÒu biÕn ®æi, nhng kÐo theo ®ã
lµ hµng lo¹t c¸c vÊn ®Ò ny sinh cã t¸c ®éng ®Õn m«i trêng theo chiÒu
híng tiªu cùc nh: ¤ nhiÔm kh«ng khÝ, « nhiÔm ®Êt, nhiÖt ®é t¨ng cao,
khÝ thi,...
VÊn ®Ò ®Æt ra lµ chóng ta phi lµm g× ®Ó m«i trêng sèng ®îc
xanh s¹ch - ®Ñp, qun lý vµ bo vÖ c©y xanh ®« thÞ nh thÕ nµo ®Ó c©y
xanh ph¸t triÓn theo híng tÝch cùc kh«ng lµm nh hëng ®Õn m«i
trêng xum quanh vµ tèc ®é ph¸t triÓn cña x· héi.
ë mét vÞ trÝ ®Þa lý thuËn lîi, víi tèc ®é ph¸t triÓn nhanh nh hiÖn
nay. Thµnh phè B¾c Ninh ®·, ®ang vµ sÏ trung t©m kinh tÕ, n hãa,
khoa häc kü thuËt cña tØnh vµ lµ ®Çu i giao th«ng quan träng a khu
vùc phÝa B¾c. Lµ thµnh phè t kh«ng lín l¾m vÒ diÖn tÝch nhng ®«ng
mËt ®é d©n sè 4.406 ngêi/km2/26,3 km2 (khu vùc néi thµnh). Ngoµi ra
n cã c¸c C«ng ty, Doanh nghiÖp, c¸c C¬ së sn xuÊt n»m ri r¸c trªn ®Þa
bµn thµnh phè, hµng ngµn chiÕc xe c¬ giíi n¬i kh¸c ch¹y qua... G©y «
nhiÔm kh«ng khÝ, nguån níc, tiÕng ån lµ nguyªn nh©n g©y h¹i ®Õn søc
kháe d©n c ®« thÞ, vît qu¸ nhiÒu chØ tiªu cho phÐp. Do ®ã, ng¨n cn «
nhiÔm m«i trêng lµ viÖc lµm hÕt søc n thiÕt, ®Ó h¹n chÕ nh÷ng t¸c ®éng
tiªu c tn th× vai trß cña c©y xanh lµ ®Æc biÖt quan träng, cã khn¨ng
gi÷ bôi, hÊp thu c¸c khÝ, ng¨n cn tiÕng ån... Ngoµi ra, chóng cßn cã chøc
n¨ng kinh tÕ, héi, kiÕn tc cnh quan, gi¸ trÞ khoa häc.
Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y cïng víi sù ph¸t triÓn chung cña thµnh
phè. ng ty M«i trêng vµ C«ng tr×nh ®« thÞ c Ninh ®îc ban
Nh©n d©n tØnh giao nhiÖm vô trång, ch¨m sãc, qun lý bo vÖ hÖ thèng
c©y xanh trªn ph¹m vi thµnh phè, víi c tiªu ph¸t triÓn bÒn v÷ng v×
3
thµnh phè xanh s¹ch - ®Ñp. HÖ thèng c©y xanh, m¶ng xanh ®« thÞ ®a
d¹ng vµ ph¸t triÓn tèt, víi 14.327 c©y xanh c¸c lo¹i, 66.706,90m2 thm ,
4.186 y nh, 9.663,80m n hoa n cnh, 24.868,30m y ®êng
viÒn, tû lÖ c©y xanh dông c«ng ng 1,12m2/ngêi, thÊp n so víi c
thµnh phè lín nh: HuÕ 10,2 m2/ngêi, §µ L¹t 7,5 m2/ngêi, Nha Trang
4,7 m2/ngêi, TP Hå ChÝ Minh 5,0 m2/ngêi (Lu §×nh Hi, 2006) [6],
nhiÒu ®« thÞ t¹i c¸c vïng trung du miÒn nói phÝa c vµ T©y Nguyªn tû lÖ
nµy n rÊt thÊp nh: ThÞ x· B¾c K¹n 0,03, T.X. Hßa B×nh 0,27, T.X. Cao
b»ng 1,02; T.X. Kon Tum 0,03; Plei Ku 0,18... (NguyÔn Hång TiÕn,
2006)[20].
Theo b¸o c¸o cña C«ng ty M«i trêng, trong mÊy n¨m gÇn ®©y hiÖn
tîng s©u h¹i y xanh ph¸t triÓn m¹nh, nhÊt lµ ë c¸c loµi c©y nh: S÷a,
Nhéi, B»ng L¨ng, Bµng, ch vµ nhiÒu loµi y kh¸c, s©u h¹i kh«ng nh÷ng
lµm xÊu cnh quan vµ ¶nh hëng ®Õn kh n¨ng phßng hé cña chóng. C«ng
ty i trêng ®· phi tèn kÐm nhiÒu c«ng søc, tiÒn a ®Ó phßng vµ diÖt
trõ, mang l¹i c¶nh quan, vÎ ®Ñp vµ gi¸ trÞ ®Ých thùc a chóng .
Do ®ã, nghiªn u ®Ò xuÊt gii ph¸p ®Ó luËn cø, gãp phÇn qn lý vµ
bo c©y xanh ®« thÞ nhÊt lµ khu vùc i thµnh, x¸c ®Þnh ®îc thµnh
phÇn s©u i lµm ¶nh hëng ®Õn c©y xanh ®« thÞ vµ ®a ra c¸c biÖn ph¸p
phßng trõ, gãp phÇn ci thiÖn i trêng vèn ®ang bÞ « nhiÔm. §ã lµ lý do
h×nh thµnh ®Ò tµi "Nghiªn cøu ®Ò xuÊt gi¶i ph¸p qu¶n lý s©u h¹i c©y xanh
®« thÞ thµnh phè B¾c Ninh - TØnh B¾c Ninh".