Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Quản lý thuế thu nhập cá nhân tại Cục thuế Thành phố Hà Nội

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO ------------/------------

BỘ NỘI VỤ ----/----

HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA

TRƯƠNG KHÁNH LY

QUẢN LÝ THUẾ THU NHẬP CÁ NHÂN

TẠI CỤC THUẾ THÀNH PHỐ HÀ NỘI

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG

HÀ NỘI - NĂM 2018

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO ------------/------------

BỘ NỘI VỤ ----/----

HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA

TRƯƠNG KHÁNH LY

QUẢN LÝ THUẾ THU NHẬP CÁ NHÂN

TẠI CỤC THUẾ THÀNH PHỐ HÀ NỘI

Chuyên ngành: Quản lý công

Mã số: 60 34 04 03

Người hướng dẫn khoa học: TS. ĐẶNG THỊ HÀ HÀ NỘI - NĂM 2018

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan đây là công trình nguyên cứu độc lập của bản thân tôi, các

số liệu sử dụng trong luận văn là số liệu thật và trung thực, có nguồn gốc rõ ràng.

Các kết luận, nhận định và kết quả nguyên cứu trong luận văn chƣa từng đƣợc công

bố trong bất kỳ công trình khoa học nào.

Tác giả luận văn

Trƣơng Khánh Ly

LỜI CẢM ƠN

Khi viết những dòng cuối cùng của cuốn luận văn tốt nghiệp, tôi càng thấy

quyết định đi học cao học Khoa Quản lý Công của mình là đúng. Để đi đến đƣợc

chặng đƣờng này, tôi xin gửi lời biết ơn chân thành tới Ban lãnh đạoHọc Viện Hành

chính Quốc Gia; Ban Lãnh đạo Khoa tài chính Công; Phòng Đào tạo; các Thầy Cô

giảng viên giảng dạy lớp cao học Quản lý Công – Khóa 21 và các bộ phận liên quan

của nhà trƣờng đã tạo điều kiện cho chúng tôi học tập, truyền thụ cho chúng tôi

những kiến thức quý báu, giúp đỡ tôi hoàn thành khóa học tại trƣờng.

Đặc biệt, tôi xin gửi lời cảm ơn sâu sắc đến Ngƣời hƣớng dẫn luận văn của

tôi, TS.Đặng Thị Hà - Giảng viên Học viện Hành chính Quốc gia. Bằng kiến thức

sâu sắc trong lĩnh vực quản lý kinh tế và lòng nhiệt tình, cô đã tận tình hƣớng dẫn,

chỉ bảo và giúp đỡ tôi hoàn thành luận văn này.

Xin chân thành cảm ơn bạn bè, gia đình đã động viên giúp đỡ về thời gian,

thông tin và tinh thần để tôi hoàn thành khóa học và luận văn.

Đáp lại những điều đó, tôi sẽ vận dụng những kiến thức đã đƣợc học ở nhà

trƣờng vào thực tiễn cuộc sống một cách có hiệu quả nhất, để góp phần làm tốt hơn

nữa công việc của cơ quan, của bản thân và đóng góp nhiều hơn cho đất nƣớc.

Tác giả luận văn

Trương Khánh Ly

iii

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN ........................................................................................................ i

LỜI CẢM ƠN ............................................................................................................. ii

DANH MỤC BẢNG BIỂU ........................................................................................ v

DANH MỤC HÌNH VẼ ............................................................................................. vi

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT ....................................................................... vii

PHẦN MỞ ĐẦU ......................................................................................................... 1

Chƣơng 1. CƠ SỞ KHOA HỌC VỀ QUẢN LÝ THUẾ THU NHẬP CÁ NHÂN ... 6

1.1. Tổng quan về quản lý thuế thu nhập cá nhân ...................................................... 6

1.2. Quản lý thuế thu nhập cá nhân --------------------------------------------------------------------------- 11

1.2.1. Khái niệm quản lý thuế thu nhập cá nhân ....................................................... 12

1.2.2. Mục tiêu, nguyên tắc, yêu cầu, sự cần thiết, phƣơng pháp và công cụ quản lý

thuế Thu nhập cá nhân. ............................................................................................. 13

1.2.3. Nội dung quản lý thuế Thu nhập cá nhân ....................................................... 19

1.2.4. Nhân tố ảnh hƣởng công tác quản lý thuế Thu nhập cá nhân ......................... 31

1.3. Kinh nghiệm quản lý thuế Thu nhập cá nhân và bài học có thể áp dụng ở Việt

Nam ......................................................................................................................... 35

1.3.1. Kinh nghiệm quản lý thuế Thu nhập cá nhân của các nƣớc ........................... 35

1.3.2. Bài học về quản lý thuế thu nhập cá nhân có thể áp dụng ở Việt Nam .......... 38

Tom tắt Chƣơng 1 ..................................................................................................... 42

Chƣơng 2. THỰC TRẠNG QUẢN LÝ THUẾ THU NHẬP CÁ NHÂN TẠI CỤC

THUẾ THÀNH PHỐ HÀ NỘI ................................................................................. 43

2.1. Đặc điểm tình hình kinh tế - xã hội của Thành phố Hà Nội .............................. 43

2.2. Thực trạng quản lý Thuế Thu nhập cá nhân tại Cục thuế Thành phố Hà Nội --- 49

2.2.1. Tổ chức bộ máy quản lý thuế Thu nhập cá nhân tại Cục thuế Thành phố Hà

Nội ............................................................................................................................ 49

2.2.2. Tổ chức thực hiện quản lý thuế Thu nhập cá nhân ......................................... 54

2.2.3. Công tác thanh tra, kiểm tra thuế Thu nhập cá nhân....................................... 73

2.3. Những nhân tố ảnh hƣởng đến quản lý thuế Thu nhập cá nhân tại Cục thuế

Thành phố Hà Nội ..................................................................................................... 76

2.3.1. Các nhân tố chủ quan ...................................................................................... 77

2.3.2. Các nhân tố khách quan .................................................................................. 79

2.4. Đánh giá thực trạng quản lý thuế Thu nhập cá nhân tại Cục thuế Thành phố Hà

Nội ......................................................................................................................... 80

2.4.1. Những kết quả đạt đƣợc .................................................................................. 80

2.4.2. Hạn chế và nguyên nhân ................................................................................. 84

Tóm tắt chƣơng 2 ...................................................................................................... 97

Chƣơng 3. ĐỊNH HƢỚNG VÀ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN QUẢN LÝ THUẾ

THU NHẬP CÁ NHÂN TẠI CỤC THUẾ THÀNH PHỐ HÀ NỘI ........................ 98

3.1. Định hƣớng quản lý thuế Thu nhập cá nhân tại Cục thuế Thành phố Hà Nội ... 98

3.1.1. Quan điểm, mục tiêu xây dựng Luật thuế Thu nhập cá nhân .......................... 98

3.1.2. Định hƣớng quản lý thuế Thu nhập cá nhân ................................................... 98

3.2. Giải pháp hoàn thiện quản lý thuế Thu nhập cá nhân tại Cục thuế Thành phố

Hà Nội ....................................................................................................................... 99

3.2.1. Nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ thuế ............................................... 99

3.2.2. Tăng cƣờng phối hợp giữa các cơ quan liên ngành ....................................... 111

3.2.3. Mở rộng các dịch vụ hỗ trợ ngƣời nộp thuế .................................................. 112

3.2.4. Khuyến khích trả lƣơng qua tài khoản ngân hàng ......................................... 112

3.2.5. Đăng ký mã số thuế cho tất cả các đối tƣợng ................................................ 112

3.3. Kiến nghị ---------------------------------------------------------------------------------------------------------- 113

3.3.1. Đối với Quốc hội, Bộ Tài Chính và Tổng Cục thuế ...................................... 113

3.3.2. Các kiến nghị khác ........................................................................................ 114

Tóm tắt chƣơng 3 .................................................................................................... 117

KẾT LUẬN ............................................................................................................. 118

TÀI LIỆU THAM KHẢO ....................................................................................... 119

Bảng 2.1: Kết quả thu ngân sách nhà nƣớc năm 2014-2016 .......................... 45

Bảng 2.2: Kết quả công tác hỗ trợ, đối thoại với Doanh nghiệp năm 2016: .. 57

Bảng 2.4: Công tác tuyên truyền Ngƣời nộp thuế năm 2014-2016 ................ 59

Bảng 2.5: Kết quả thực hiện dự toán thu thuế Thu nhập cá nhân của Cục thuế

Thành phố Hà Nội năm 2014 - 2016 ............................................................... 64

Bảng 2.6: Kết quả thu thuế Thu nhập cá nhân năm 2016 theo nguồn thu nhập

......................................................................................................................... 65

Bảng 2.8: Kết quả kiểm tra về thuế Thu nhập cá nhân các năm 2014-2016 của

6 Phòng Kiểm tra thuế, Phòng Quản lý thuế Thu nhập cá nhân và các Chi cục

Thuế ................................................................................................................. 75

Bảng 2.9: Kết quả thu thuế Thu nhập cá nhân trên địa bàn Hà Nội từ năm

2014-2016 ........................................................................................................ 76

DANH MỤC BẢNG BIỂU

Hình 2.1: Sơ đồ tổ chức Bộ máy của Cục thuế Thành phố Hà Nội ............... 46

Hình 2.2 : Quản lý thuế theo cơ chế ngƣời nộp thuế tự kê khai - tự tính - tự

nộp thuế .................................................................................................................... 49

Hình 2.3 : Quản lý theo chức năng của Cục thuế Thành phố Hà Nội .............. 53

Hình 2.4: Sơ đồ mô tả phòng chức năng nhận, xử lý tờ khai, kế toán thuế ..... 61

DANH MỤC HÌNH VẼ

vii

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

Ký hiệu Nguyên nghĩa Stt

Chứng minh thƣ nhân dân 1 CMND

Công nghệ thông tin 2 CNTT

Doanh nghiệp 3 DN

Mã số thuế 4 MST

Ngƣời nộp thuế 5 NNT

Ngƣời phụ thuộc 6 NPT

Ngân sách nhà nƣớc 7 NSNN

Thu nhập cá nhân 8 TNCN

PHẦN MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài.

Thuế là nguồn thu chủ yếu của NSNN, thuế có vai trò quan trọng trong điều

tiết nền kinh tế, góp phần đảm bảo bình đẳng giữa các thành phần kinh tế và đảm bảo

công bằng xã hội. Trong đó, thuế TNCN là công cụ rất cần thiết để thực hiện việc

kiểm soát, điều tiết và phân phối thu nhập của các tầng lớp dân cƣ. Chính vì vậy: việc

quản lý thuế chặt chẽ và minh bạch TNCN là vấn đề hết sức quan trọng đối với tất cả

các quốc gia trên thế giới.

Sau khi gia nhập tổ chức thƣơng mại thế giới WTO, Việt Nam dần có những

biến đổi sâu sắc trong đời sống kinh tế - xã hội và hội nhập kinh tế là xu thế thời đại

để phát triển. Trƣớc hoàn cảnh đó, Nhà nƣớc nhận thấy sự cần thiết của việc bổ sung

sắc thuế thu nhập cá nhân vào hệ thống thuế và Luật thuế thu nhập cá nhân số

04 2007 QH12 đã ra đời ngày 21 tháng 11 năm 2007. Công tác triển khai thực hiện

Luật thuế thu nhập cá nhân đƣợc tiến hành từ năm 2008 và có nhiều thuận lợi do có

sự chỉ đạo, lãnh đạo của Đảng, Chính phủ, Bộ Tài chính và sự phối hợp của các Bộ,

ngành; Đảng bộ và chính quyền địa phƣơng các cấp. Thủ tƣớng Chính phủ đã ban

hành chỉ thị số 22 2008 CT-TTg ngày 15 tháng 7 năm 2008 về việc triển khai Luật

thuế thu nhập cá nhân trong cả nƣớc, đồng thời ban hành quyết định số 1132 QĐ-

TTg ngày 19 tháng 8 năm 2008 thành lập Ban chỉ đạo Trung ƣơng triển khai thực

hiện Luật thuế thu nhập cá nhân. Các Bộ, ngành và địa phƣơng căn cứ vào chỉ thị số

22/2008/CT-TTg của Thủ tƣớng Chính phủ cũng đã có quyết định thành lập các Ban

chỉ đạo triển khai Luật thuế TNCN của Bộ, ngành và địa phƣơng.

Quá trình triển khai thực hiện, một số điểm bất cập của Luật thuế TNCN 2007

đã đƣợc sửa đổi, bổ sung tại Luật số 26 2012 QH13 ngày 22 11 2012. Chính phủ đã

ban hành Nghị định số 65 2013 NĐ-CP ngày 27 06 2013 qui định chi tiết một số

điều của Luật thuế TNCN sửa đổi bổ sung; Bộ Tài chính cũng đã ban hành thông tƣ

hƣớng dẫn số 111 2013 TT-BTC ngày 15 08 2013 hƣớng dẫn thu hành một số điều

của Luật thuế TNCN và hƣớng dẫn thi hành nghị định 65 2013 NĐ-CP.

Tuy nhiên, Luật thuế thu nhập cá nhân có phạm vi điều chỉnh rộng, có nhiều

khoản thu nhập chịu thuế; mỗi khoản thu nhập có căn cứ tính thuế khác nhau; số

lƣợng đối tƣợng nộp thuế và giảm trừ gia cảnh cho ngƣời phụ thuộc lớn; việc quản lý

thuế TNCN yêu cầu có cơ sở dữ liệu đầy đủ và tập trung; ngoài ra, quá trình quản lý

Trong thời gian qua việc quản lý thuế Thu nhập cá nhân tại Cục thuế

Thành phố Hà Nội đã đạt đƣợc một số thành tựu nhƣ: Công tác quản lý thuế

TNCN cũng đã từng bƣớc đƣợc cải thiện cho phù hợp với tình hình mới; Cục

Thuế TP Hà Nội đã tích cực tăng cƣờng công tác đôn đốc kê khai nộp thuế,

công tác kiểm tra, khai thác nguồn thu và đã tập trung nhân lực, tài lực để hỗ

trợ tối đa cho NNT thực hiện tốt nghĩa vụ thuế, nhất là tại bộ phận “Một cửa”

tại cơ quan thuế….

Bên cạnh những thành tựu đã đạt đƣợc việc quản lý thuế Thu nhập cá

nhân tại Cục thuế Thành phố Hà Nội vẫn còn tồn tại những hạn chế nhƣ: còn

để sót nguồn thu nhập của NNT, công tác tổ chức cán bộ còn nhiều hạnchế,

công tác tuyên truyền hỗ trợ NNT nhƣng hiệu quả còn hạn chế….

liên quan đến nhiều chính sách xã hội nên việc triển khai gặp không ít khó khăn.

Chính vì những lý do đó, cùng với mong muốn đóng góp một phần vào việc

hoàn thiện công tác quản lý thuế nói chung, thuế thu nhập cá nhân nói riêng trên địa

bàn thành phố Hà Nội, học viên lựa chọn đề tài: “ u t u t u c t

Cục t u T à ố Hà Nộ ” làm luận văn thạc sĩ của mình.

2. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu

Mục tiêu nghiên cứu của đề tài là đánh giá thực trạng và tìm ra những giải pháp

góp phần hoàn thiện quản lý thuế thu nhập cá nhân trên địa bàn Thành phố Hà Nội.

Để hoàn thành mục tiêu nêu trên, đề tài tập trung vào các nhiệm vụ sau:

- Hệ thống hóa một số vấn đề lý luận cơ bản về quản lý thuế thu nhập cá nhân;

- Phân tích thực trạng quản lý thuế thu nhập cá nhân trên địa bàn Thành phố Hà

Nội, rút ra những điểm mạnh, điểm yếu và nguyên nhân;

- Đề xuất giải pháp hoàn thiện quản lý thuế thu nhập cá nhân trên địa bàn Thành

phố Hà Nội.

3. Tình hình nghiên cứu có liên quan tới đề tài

Thuế TNCN của Việt Nam dần đƣợc hoàn hiện theo thời gian. Từ năm 1991

đến trƣớc năm 2009, để phù hợp hơn với tình hình thực tế, thuế TNCN ở Việt Nam

đƣợc quy định dƣới hình thức Thuế thu nhập với ngƣời có thu nhập cao. Từ

01 01 2009, Luật thuế TNCN chính thức có hiệu lực, đánh dấu bƣớc phát triển quan

trọng của sắc thuế này; đến nay đã có một số công trình nghiên cứu về thuế thu nhập

cá nhân đã công bố nhƣ:

- Quản lý thu thuế Thu nhập cá nhân ở Việt Nam hiện nay, của Nguyễn Thị

Thanh Hƣơng (2014), luận văn thạc sỹ, Học Viện Tài chính. Ở Luận văn này tác giả

đánh giá thực trạng quản lý thu thuế Thu nhập cá nhân ở Việt Nam giai đoạn 2010 –

2013. Đây là giai đoạn thuế Thu nhập cá nhân đƣợc điều chỉnh bởi Thông tƣ số

84/2008/TT-BTC ngày 30 9 2008. Ở Luận văn này tác giả đã đánh giá đƣợc thực

trạng thu thuế Thu nhập cá nhân và đƣa ra các giải pháp, các kiến nghị trong giai

cách toàn diện, đầy đủ toàn bộ công tác quản lý thu thuế TNCN, chƣa thể phân

tích cụ thể kết quả đạt đƣợc và hạn chế của việc quản lý thu thuế thu nhập cá

nhân ở Việt Nam hiện nay.

đoạn tác giả nghiên cứu. Tuy nhiên, tác giả không thể phân tích và đánh giá một

- Quản lý thu thuế thu nhập cá nhân trên địa bàn huyện Chƣơng Mỹ, Hà Nội,

của tác giả Nguyễn Thị Huyền (2016), luận văn thạc sỹ Trƣờng Đại học Thƣơng mại.

Ở Luận văn này tác giả đánh giá thực trạng quản lý thu thuế Thu nhập cá nhân ở Việt

Nam giai đoạn 2012 – 2015. Ở Luận văn này tác giả đã đánh giá đƣợc thực trạng thu

thuế Thu nhập cá nhân và đƣa ra các giải pháp, các kiến nghị trong giai đoạn tác giả

nghiên cứu. Ở luận văn này tác giả chƣa chỉ ra đƣợc những bất cập, hạn chế để hoàn

thiện luật thuế, tăng cƣờng hiệu quả cho công tác quản lý thu thuế.

Một số bài nghiên cứu đăng trên các tạp chí chuyên ngành khác. Các công

trình nghiên cứu trên đã đề cập đến một số khía cạnh khác nhau liên quan đến thuế

thu nhập cá nhân về chính sách, về quản lý nhà nƣớc, về kinh nghiệm tuyên truyền...

Tuy nhiên, trong luận văn này tác giả đánh giá thực trạng quản lý thuế Thu nhập cá

nhân năm 2014 – 2016. Giai đoạn này đƣợc điều chỉnh bởi Thông tƣ số

111/2013/TT-BTC ngày 15 8 2013. Trong giai đoạn này thuế Thu nhập cá nhân có

những thay đổi đáng kể so với Thông tƣ số 84 2008/TT-BTC. Ở giai đoạn này, mức

thu nhập chịu thuế đối với các cá nhân tính thuế theo Biểu thuế lũy tiến từng phần

thay đổi từ 4.000.000 đồng lên 9.000.000 đồng. Mức giảm trừ gia cảnh cũng từ mức

1.600.000 đồng lên 3.600.000 đồng cho một ngƣời phụ thuộc. Việc thay đổi các mức

tính thuế này cũng ảnh hƣởng đáng kể đến số thu của Ngân sách nhà nƣớc, do mức

thu nhập của ngƣời dân Việt Nam đa phần vẫn còn ở mức thấp.

4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu

4.1. Đố tượ g g ê cứu

Đối tƣợng nghiên cứu của đề tài là công tác quản lý thuế TNCN trên địa bàn

Thành phố Hà Nội tại Cục thuế Thành phố Hà Nội.

4.2. P m v g ê cứu

- Về nội dung: Luận văn tập trung nghiên cứu những nội dung cơ bản của công

tác quản lý thuế thu nhập cá nhân, bao gồm: Quản lý đối tượng nộp thuế thu nhập cá

nhân; Quản lý nguồn thu nhập của cá nhân; ập ế ho ch thuế thu nhập cá nhân; Tổ

chức bộ máy quản lý thuế thu nhập cá nhân; Xây dựng các biện pháp thực hiện ế

ho ch thu thuế; Ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác quản lý thuế Thu nhập

cá nhân và Kiểm tra, thanh tra đối tượng nộp thuế thu nhập cá nhân.

- Về hông gian: Luận văn giới hạn nghiên cứu công tác quản lý thuế thu nhập

cá nhân tại Cục Thuế Thành phố Hà Nội.

- Về thời gian: Luận văn sử dụng số liệu thu thập, xử lý và phân tích trong 3

năm, giai đoạn 2014 đến 2016. Từ đó có những giải pháp đóng góp cho những năm

2020, định hƣớng những năm 2030.

5. Đóng góp của Luận văn

Trên cơ sở phân tích giữa yêu cầu và thực tế quản lý của địa phƣơng nghiên

cứu, luận văn chỉ ra những vấn đề còn tồn tại trong quá trình thực hiện quản lý thuế

thu nhập cá nhân của Cục thuế Thành phố Hà Nội, xác định nguyên nhân của những

tồn tại đó và đề xuất các giải pháp phù hợp để nâng cao hiệu quả công tác quản lý

thuế nói chung và quản lý thuế thu nhập cá nhân nói riêng trên địa bàn. Đồng thời

luận văn cũng đề xuất một số kiến nghị với các cơ quan chức năng có thẩm quyền

liên quan một số vấn đề cần giải quyết ở tầm vĩ mô để giúp cho công tác quản lý thuế

thu nhập cá nhân nói chung và công tác quản lý thuế thu nhập cá nhân trên địa bàn

thành phố Hà Nội nói riêng đạt kết quả cao nhất.

6. Cấu trúc của Luận văn

Tên luận văn: “Qu t u T u c t Cục t u T à ố

Hà Nộ ”

Ngoài phần mở đầu, kết luận và danh mục tài liệu tham khảo và phụ lục,

luận văn bao gồm các chƣơng sau:

Chƣơng 1: Cơ sở khoa học về quản lý thuế Thu nhập cá nhân.

Chƣơng 2: Thực trạng quản lý thuế Thu nhập cá nhân tại Cục thuế Thành

phố Hà Nội.

Chƣơng 3: Định hƣớng và giải pháp hoàn thiện quản lý thuế Thu nhập cá

nhân tại Cục thuế Thành phố Hà Nội.

Chƣơng 1

CƠ SỞ KHOA HỌC VỀ QUẢN LÝ THUẾ

THU NHẬP CÁ NHÂN

1.1. Tổng quan về quản lý thuế thu nhập cá nhân

Thuế TNCN đã có hơn 200 năm lịch sử. Bắt nguồn từ cuối thế kỷ 18, khi nƣớc

Anh lâm vào sự thâm hụt ngân sách tài chính một cách trầm trọng do phải vay mƣợn

tài chính để trang trải cho cuộc chiến tranh với Pháp. Năm 1798, thủ tƣớng Anh

William Pitt (1759-1806) ban hành một sắc thuế mới đánh vào thu nhập của một số

ngƣời có thu nhập cao, nhằm mục đích trang trải chiến phí với hoàng đế Napoleon.

Năm 1801, thủ tƣớng William Pitt từ chức, thủ tƣớng kế nhiệm Henry Addington

(1757-1844) đã ra lệnh huỷ bỏ sắc thuế này vào năm 1802.

Năm 1803, cuộc chiến với Pháp lại bùng nổ và thuế TNCN lại đƣợc ban hành.

Thuế thu nhập của Addington ban hành năm 1803 đánh thuế theo bậc và thu nhập

trên 60 Bảng Anh, rất khác biệt so với thuế thu nhập của William Pitt năm 1799.

Addington là cha đẻ của hai nguyên tắc mà thuế TNCN hiện đại vẫn đang áp dụng

đó là: thuế đƣợc khấu trừ tại nguồn (witholding at source) và thuế đánh trên từng loại

thu nhập (schedule of income tax).

Khi cuộc chiến tranh với Pháp chấm dứt, chính phủ Anh lại huỷ bỏ thuế TNCN

một lần nữa. Trong giai đoạn 1816 -1842, ngân sách nƣớc Anh lại trông cậy chủ yếu

vào nguồn thu thuế tiêu thụ đặc biệt, thuế nhập khẩu .

Nói chung trong vòng khoảng một thế kỷ kể từ lần đầu tiên đƣợc áp dụng, thuế

TNCN là loại thuế không phổ biến và vai trò đóng góp nguồn thu ngân sách mang

tính tình thế (temporary tax); chỉ từ cuối thế kỷ XIX và đầu thế kỷ XX thì loại thuế

này mới thực sự trở thành một nguồn thu ổn định và đƣợc luật hóa trong hệ thống thu

hàng năm của ngân khố thông qua hệ thống khấu trừ thuế tại nguồn có tên là "chi trả

thuế theo thu nhập "- PAYE (Pay as you earn).

Đến nay, đã có khoảng 180 nƣớc áp dụng thuế thu nhập cá nhân và thuế thu nhập

cá nhân là một loại thuế phổ biến, đã trở thành một bộ phận quan trọng trong hệ thống

chính sách thuế của nhiều nƣớc. Các quốc gia có nền kinh tế thị trƣờng phát triển đều

coi thuế thu nhập cá nhân là một trong những sắc thuế có tầm quan trọng đặc biệt trong

việc huy động nguồn thu ngân sách, thực hiện phân phối công bằng xã hội và điều tiết

vĩ mô nền kinh tế.

Khái niệm t u t u c

Theo Đỗ Đức Minh, Nguyễn Việt Cƣờng (2010): “Thuế thu nhập là loại thuế

điều tiết trực tiếp thu nhập thực tế của cá nhân và tổ chức trong xã hội trong một

khoảng thời gian nhất định (thƣờng là một năm)”. Các sắc thuế thu nhập phổ biến trên

thế giới là thuế thu nhập công ty (thuế thu nhập doanh nghiệp) và thuế thu nhập cá

nhân (TNCN).

“Thuế TNCN là lo i thuế trực thu đánh vào thu nhập thực nhận được của các

cá nhân trong một ỳ tính thuế nhất định thường một năm, từng tháng hoặc từng

lần, hông phân biệt nguồn gốc phát sinh thu nhập”. [10]

Đối tƣợng chịu thuế TNCN mà pháp luật các quốc gia hƣớng tới là thu nhập của

các cá nhân trong xã hội (thông thƣờng bao gồm cả cá nhân kinh doanh và cá nhân

không kinh doanh). Trong đó, TNCN có thể hiểu là tổng số tiền, hàng hóa, dịch vụ mà

một cá nhân nhận đƣợc trong một thời kỳ nhất định (thƣờng là một năm).

Thuế TNCN có lịch sử ra đời hàng trăm năm, đƣợc áp dụng lần đầu tiên ở Anh

vào năm 1799 dƣới hình thức thu tạm thời nhằm mục đích trang trải cho cuộc chiến

tranh chống Pháp và đƣợc chính thức ban hành vào năm 1842. Sau đó, thuế TNCN

đƣợc lan truyền nhanh chóng sang các nƣớc công nghiệp khác nhƣ Nhật Bản (1887),

Mỹ (1913), Pháp (1914),…Một số nƣớc Châu Á cũng bắt đầu áp dụng thu thuế

TNCN từ giữa thế kỷ 20: Thái Lan (1939), Philipin (1945), Hàn Quốc (1948)… Đến

nay, đã có hơn 180 nƣớc áp dụng thuế TNCN và thuế TNCN đã trở thành một bộ

phận quan trọng trong hệ thống chính sách thuế của nhiều quốc gia trên thế giới.

Ở Việt Nam, văn bản pháp luật về thuế TNCN đƣợc ban hành lần đầu tiên ngày

27/12/1990 là Pháp lệnh thuế thu nhập đối với ngƣời có thu nhập cao. Ngày

21 11 2007, Quốc hội ban hành Luật thuế TNCN và chính thức có hiệu lực thi hành

từ ngày 01 01 2009, thay thế cho Pháp lệnh thuế thu nhập đối với ngƣời có thu nhập

cao trƣớc đây.

Đặc đ ểm của t u t u c

Thuế TNCN có những đặc điểm quan trọng ảnh hưởng đến quản lý thu thuế

như sau:

Thứ nhất, thuế TNCN là một loại thuế trực thu đánh vào thu nhập của ngƣời

nộp thuế, ngƣời nộp thuế đồng nhất với ngƣời chịu thuế nên khó có thể chuyển gánh

nặng thuế sang cho ngƣời khác.

Thứ hai, thuế TNCN là loại thuế có độ nhạy cảm cao vì nó liên quan trực tiếp

đến lợi ích cụ thể của ngƣời nộp thuế và liên quan đến hầu hết mọi cá nhân trong xã

hội. Đặc điểm này xuất phát từ tính trực thu của thuế TNCN. Do đó, thuế TNCN rất

nhạy cảm và dễ bị phản ứng của ngƣời nộp thuế.

Thứ ba, thuế TNCN là loại thuế luôn gắn liền với chính sách xã hội của mỗi

quốc gia mặc dù các quốc gia hiện nay vẫn luôn hƣớng tới một hệ thống chính sách

thuế mang tính trung lập. Khi tính thuế TNCN có xem xét đến hoàn cảnh cá nhân của

ngƣời nộp thuế bằng việc quy định một số khoản đƣợc khấu trừ có tính chất xã hội

trƣớc khi tính thuế.

Thứ tư, thuế thu nhập cá nhân đƣợc đánh theo nguyên tắc “khả năng nộp thuế”

và cũng xuất phát từ vai trò chủ yếu của thuế TNCN là điều tiết mạnh ngƣời có thu

nhập cao, động viên sự đóng góp của những ngƣời có thu nhập thấp, thu nhập trung

bình trong xã hội do vậy, thuế TNCN thƣờng đƣợc tính theo biểu thuế luỹ tiến.

Thứ năm, thuế TNCN không bóp méo giá cả hàng hoá, dịch vụ. Thuế thu nhập

cá nhân không cấu thành trong giá bán (giá thanh toán) hàng hoá, dịch vụ nên nó

không tạo ra sự sai lệch giá cả hàng hoá, dịch vụ.

Thứ sáu, thuế thu nhập cá nhân có diện thu thuế rất rộng, tất cả các cá nhân có

thu nhập bao gồm: công dân nƣớc sở tại và ngƣời nƣớc ngoài cƣ trú thƣờng xuyên

hay không thƣờng xuyên tại nƣớc đó và hầu nhƣ tất cả số thu nhập có đƣợc của các

cá nhân đều phải tính thuế không kể nguồn thu nhập phát sinh trong nƣớc hay ngoài

nƣớc. Chính vì vậy, khả năng tạo nguồn thu cho ngân sách của thuế thu nhập cá nhân

rất cao.

Thứ bảy, nguồn thu nhập chịu thuế đa dạng, phân tán và rất phức tạp, nhất là đối

với các nƣớc áp dụng hệ thống đánh thuế trên tổng thể (Global Income Taxes) cho nên

Thuế TNCN đòi hỏi trình độ quản lý rất cao và bao quát.

Thứ tám, chi phí hành thu của thuế TNCN thƣờng rất cao, điều này làm cơ sở

để áp dụng biện pháp khấu trừ thuế tại nguồn chi trả (Witholding at source), đó cũng

là một biện pháp để giảm chi phí hành thu.

Vai trò của thu thu nh cá nhân

T ứ ất, thuế TNCN là công cụ góp phần thực hiện công bằng xã hội, giảm

bớt sự chênh lệch về thu nhập giữa những người có thu nhập cao và những người có

thu nhập thấp trong xã hội.

Thuế TNCN ra đời xuất phát từ yêu cầu đảm bảo sự công bằng trong tiêu dùng

hàng hoá công cộng và phân phối thu nhập. Điều này đặc biệt cần thiết trong điều

kiện kinh tế thị trƣờng vì sự phân hoá giàu nghèo là điều khó tránh khỏi. Trong hoàn

cảnh đó, thuế thu nhập cá nhân sẽ là một biện pháp tốt để rút ngắn khoảng cách giàu

nghèo trong xã hội mà vẫn đảm bảo tính công bằng trong đóng góp của các cá nhân

cho xã hội.

Thuế TNCN đánh vào thu nhập của cá nhân dựa trên nguyên tắc “lợi ích đƣợc

hƣởng”, “công bằng” và “khả năng nộp thuế”. Theo nguyên tắc “lợi ích đƣợc hƣởng”

của kinh tế học công cộng, công dân phải có nghĩa vụ nộp thuế để đƣợc hƣởng những

lợi ích do Nhà nƣớc mang lại, chẳng hạn nhƣ hệ thống luật pháp, quốc phòng, an

ninh, trật tự, dịch vụ, hàng hoá công... Thuế TNCN đảm bảo nguyên tắc “công bằng”.

Trong đó, những ngƣời có thu nhập nhƣ nhau phải nộp thuế nhƣ nhau (công bằng

theo chiều ngang), những ngƣời có thu nhập cao phải nộp thuế nhiều hơn ngƣời có

thu nhập thấp (công bằng theo chiều dọc).

Bên cạnh đó, cần phải xem xét “khả năng nộp thuế” của đối tƣợng nộp để đảm

bảo tính khả thi của chính sách thuế vì ngƣời dân không thể nộp thuế khi không đảm

bảo thu nhập để duy trì cuộc sống tối thiểu. Trên ý nghĩa đó, thuế TNCN là sắc thuế

đảm bảo tính công bằng, hợp lý và hiệu quả trong phân phối thu nhập quốc dân.

Thuế TNCN luôn gắn với chính sách xã hội của một quốc gia. Mặc dù về quan

điểm hoàn thiện chính sách thuế là cần phải xây dựng một chính sách thuế có tính

trung lập, không nhằm nhiều mục tiêu khác nhau, nhƣng trong thực tế chƣa có quốc

gia nào tách rời hẳn chính sách thuế TNCN với một số chính sách xã hội. Sự công

bằng đƣợc biểu thị bởi biểu thuế luỹ tiến từng phần, mức điều tiết về thuế tăng dần

đều, ngƣời có thu nhập cao phải nộp thuế nhiều. Chính sách xã hội thể hiện thông

qua cơ chế chiết trừ gia cảnh và một số khoản giảm trừ trƣớc khi tính thuế.

T ứ a , thuế TNCN là một công cụ đảm bảo nguồn thu quan trọng và ổn định

cho Ngân sách Nhà nước.

Do nhu cầu chi tiêu của nhà nƣớc ngày càng tăng trong điều kiện chức năng của

nhà nƣớc ngày càng mở rộng. Hơn nữa, tiến trình tự do hoá thƣơng mại khu vực và

thế giới trong những thập kỷ gần đây đã làm cho nguồn thu từ thuế xuất nhập khẩu bị

sụt giảm đáng kể. Điều đó đặt ra nhu cầu tăng cƣờng các nguồn thu nội địa để bù đắp

thiếu hụt ngân sách. Thuế thu nhập cá nhân đƣợc coi là nguồn thu quan trọng trong

tổng thu ngân sách nhà nƣớc.

Thuế TNCN có diện thu thuế rất rộng, khả năng tạo nguồn thu cho Ngân sách

Nhà nƣớc cao, nhất là ở những quốc gia có nền kinh tế phát triển. Bên cạnh đó, Thuế

TNCN có độ co giãn theo thu nhập tƣơng đối lớn nên cùng với sự phát triển của nền

kinh tế, thu nhập của các tầng lớp dân cƣ cũng không ngừng tăng lên, nếu có chính

sách động viên hợp lý, ổn định thì không cần phải thƣờng xuyên thay đổi mà vẫn thu

đƣợc một mức thu mong muốn. Do sự ổn định trong mức huy động thuế đã tạo ra

một môi trƣờng phù hợp với mục tiêu đầu tƣ kinh tế dài hạn của quốc gia, góp phần

khuyến khích, thúc đẩy sản xuất kinh doanh có hiệu quả, thu đƣợc lợi nhuận nhiều,

tạo ra mức thu nhập ngày càng cao từ đó tạo nguồn thu ngày càng tăng trƣởng cho

Ngân sách Nhà nƣớc.

Kinh tế - xã hội càng phát triển, hội nhập kinh tế quốc tế ngày càng sâu rộng thì

nhu cầu chi tiêu của Nhà nƣớc để giải quyết các vấn đề an ninh, quốc phòng, an sinh

xã hội, phát triển sự nghiệp giáo dục, y tế... cũng ngày càng gia tăng. Thêm vào đó,

việc chuyển dịch cơ cấu kinh tế dẫn đến cơ cấu thu Ngân sách cũng thay đổi theo

hƣớng nguồn thu từ tích luỹ trong nƣớc đƣợc tăng dần và chiếm tỷ trọng ngày càng

cao trong tổng thu Ngân sách Nhà nƣớc. Thuế TNCN cũng sẽ góp phần nâng cao tỷ

trọng thu nội địa để ổn định thu cho Ngân sách Nhà nƣớc trong quá trình hội nhập

kinh tế quốc tế. Tỷ trọng thuế TNCN trong tổng số thu Ngân sách tại các nƣớc trong

khối ASEAN, nhƣ: Thái Lan, Ma-lay-xi-a, Phi-lip-pin... khoảng 12-16%, các nƣớc

đang phát triển khoảng 13-14%, các nƣớc phát triển nhƣ: Mỹ, Nhật, Anh, Pháp,

Đức... khoảng 30-40% . Ở Việt Nam, tỷ trọng thuế TNCN hiện nay khoảng 4,1%.

[17], [18].

T ứ ba, thuế thu nhập cá nhân là công cụ inh tế vĩ mô được Nhà nước sử dụng

điều tiết thu nhập, tiêu dùng và tiết iệm.

Thuế thu nhập đƣợc sử dụng nhƣ một công cụ điều tiết vĩ mô, kích thích tiết

kiệm và đầu tƣ theo hƣớng nâng cao năng lực hiệu quả xã hội. Một trong những lý

thuyết căn bản của Kenyes là Lý thuyết về tính hữu dụng giảm dần của thu nhập

(mức thu nhập càng cao thì tính hữu dụng của nó càng thấp). Do vậy, để tăng phúc

lợi xã hội cần thiết phải điều tiết bớt thu nhập của những đối tƣợng có thu nhập cao

và phân phối lại cho những đối tƣợng có thu nhập thấp hơn. Bên cạnh đó, thông qua

chính sách miễn giảm, hỗ trợ, ƣu đãi ... thuế thu nhập có thể có tác động trực tiếp đến

định hƣớng tiêu dùng và đầu tƣ theo hƣớng có lợi, thực hiện mục tiêu điều chỉnh kinh

tế của nhà nƣớc.

Thuế TNCN với cơ chế thuế suất biên (MRT – Marginal tax rate) đƣợc coi là

công cụ điều tiết tự động nền kinh tế nhằm khắc phục những nhƣợc điểm của các

chính sách chủ động. Thông qua mức thuế TNCN và chế độ miễn giảm thuế có thể

khuyến khích đầu tƣ, tiết kiệm…

Thông qua việc kiểm tra, xác minh thu nhập tính thuế TNCN, cơ quan Nhà

nƣớc có thể phát hiện những khoản thu nhập hợp pháp, không hợp pháp để có những

biện pháp xử lý phù hợp. Tài liệu, số liệu về thuế TNCN giúp cho Chính phủ có thêm

cơ sở để đánh giá khái quát về tình hình thu nhập xã hội, về cơ cấu thu nhập dân cƣ

để đề ra các chính sách kinh tế-xã hội phù hợp.

1.2. Quản lý thuế thu nhập cá nhân

1.2.1 K ệm qu t u t u c

Trên thực tế nhiều cách tiếp cận khái niệm “quản lý”. Thông thƣờng, quản lý

đồng nhất với các hoạt động tổ chức chỉ huy, điều khiển, động viên, kiểm tra, điều

chỉnh…

Mỗi một học thuyết nghiên cứu tổ chức, quản lý ở những giác độ khác nhau,

trên cơ sở triết học và điều kiện kinh tế xã hội khác nhau, vì thế mà xuất hiện nhiều

khái niệm khác nhau về quản lý. Cho đến nay có một cách tiếp cận nhận đƣợc sự

ủng hộ của nhiều nhà khoa học và quản lý thực tiễn về khái niệm quản lý: “Quản lý

là sự tác động có tổ chức, có định hƣớng của chủ thể lên đối tƣợng quản lý nhằm đạt

mục tiêu dự kiến” [12, tr4].

Ngoài ra, theo một định nghĩa khác: Quản lý là sự tác động có tổ chức, có

hƣớng đích của chủ thể quản lý lên đối tƣợng và khách thể quản lý nhằm sử dụng có

hiệu quả nhất các nguồn lực, các thời cơ của tổ chức để đạt mục tiêu đặt ra trong

điều kiện môi trƣờng luôn biến động.

Quản lý thuế TNCN là sự tác động có chủ đích của các cơ quan chức năng

trong bộ máy nhà nƣớc đối với quá trình tính và thu thuế TNCN để thay đổi quá trình

này nhằm tạo nguồn thu cho ngân sách và đạt đƣợc các mục tiêu mà nhà nƣớc đặt ra.

Quản lý thu thuế bao gồm các khía cạnh chủ yếu sau đây:

Thứ nhất, chủ thể của quản lý thu thuế là Nhà nƣớc, bao gồm cơ quan lập pháp

với vai trò là ngƣời nghiên cứu, xây dựng hệ thống pháp luật thuế; cơ quan hành

pháp với tƣ cách là ngƣời điều hành trực tiếp công tác thu và nộp thuế, hệ thống các

cơ quan chuyên môn giúp việc cho cơ quan hàng pháp thay mặt cho nhà nƣớc tổ

chức và thực hiện thu thuế.

Thứ hai, đối tƣợng quản lý thu thuế là các tổ chức và cá nhân có nghĩa vụ nộp

thuế vào NSNN (ngƣời nộp thuế).

Thứ ba, mục tiêu của quản lý thu thuế là huy động nguồn lực tài chính từ các tơ

chức và cá nhân trong xã hội cho Nhà nƣớc thông qua việc ban hành và tổ chức thi

hàng pháp luật thuế.

Thứ tư, quản lý thu thuế là một hệ thống nhất giữa các cơ quan quản lý nhà

nƣớc với nhau và giữa xây dựng chính sách thuế với tổ chức hành thu.

Thứ năm, quá trình tác động, điều hành thu thuế gắn với quá trình thực hiện các

chức năng quản lý của Nhà nƣớc và quá trình này phải tuân thủ các quy luật khách

quan.

1.2.2 Mục t êu, guyê tắc, yêu cầu, sự cầ t t, ươ g và cô g cụ qu

t u T u c .

1.2.2.1. Mục tiêu quản lý thuế Thu nhập cá nhân.

Một là, bảo đảm các văn bản pháp luật về chính sách thu thuế đƣợc thực thi một

các nghiêm chỉnh trong thực tiễn đời sống kinh tế - xã hội. Đây là mục tiêu tất yếu

của công tác quản lý thu thuế xuất phát từ yêu cầu quản lý các hoạt động kinh tế - xã

hội theo pháp luật nhà nƣớc pháp quyền.

Hai là, tăng cƣờng tập trung, huy động đầy đủ và kịp thời số thu cho ngân sách

nhà nƣớc trên cơ sở không ngừng nuôi dƣỡng và phát triển nguồn thu. Thuế thu nhập

cá nhân chiếm tỉ trọng chủ yếu trong số thu ngân sách nhà nƣớc ở hầu hết các quốc

gia trên thế giới. Vì vậy, làm tốt công tác quản lý thu thuế thu nhập sẽ có tác dụng

lớn trong việc tập trung, huy động đầy đủ và kịp thời số thu cho ngân sách nhà nƣớc.

Ba là, bảo đảm phát huy đƣợc vai trò tích cực của thuế trong điều chỉnh vĩ mô

các hoạt động kinh tế - xã hội theo mục tiêu của Nhà nƣớc. Đây là mục tiêu hết sức

quan trọng trong quản lý nhà nƣớc theo quan điểm hiện đại.

Trong nền kinh tế thị trƣờng, nhà nƣớc thông qua công cụ luật pháp để tác động

vào nền kinh tế ở tầm vĩ mô. Ý thức chấp hành luật pháp của các tổ chức kinh tế và

dân cƣ sẽ có ảnh hƣởng không nhỏ đến việc thực hiện những tác động này. Qua công

tác tổ chức thực hiện và thanh tra việc chấp hành các luật thuế nói chung và thuế thu

nhập cá nhân nói riêng, cùng với việc tăng cƣờng tính pháp chế của chính sách thuế

này, ý thức chấp hành chính sách thuế sẽ đƣợc nâng cao, từ đó tạo thói quen “sống và

làm việc theo pháp luật”

Ở các nƣớc phát triển, thu nhập trung bình của ngƣời dân cao nên thuế thu nhập

cá nhân đã trở nên vô cùng quen thuộc. Do là thuế trực thu nên tác động của thuế thu

nhập cá nhân mang tính trực tiếp, đối tƣợng chịu thuế có thể cảm nhận đƣợc ngay.

Họ biết mình phải nộp thuế và dần trở nên quen thuộc với việc này. Từ đó, ngƣời dân

sẽ nhận thức đƣợc rõ hơn về nghĩa vụ nộp thuế của mình. Chính vì vậy, họ sẽ có ý

thức rõ ràng hơn về tính pháp chế của chính sách thuế, từ đó nâng cao ý thức chấp

hành chính sách này. Còn ở các nƣớc đang phát triển, do thu nhập dân cƣ còn thấp

nên thuế thu nhập cá nhân là vấn đề còn mới mẻ với khá nhiều ngƣời. Ngƣời dân vẫn

phải nộp thuế nhƣng có cảm nhận ít hơn về tác động của thuế, thậm chí không biết gì

đến thuế vì chủ yếu là thuế gián thu. Ngƣời dân mua hàng hóa, dịch vụ với giá cả đã

có thuế trong đó. Do đó, ý thức về nghĩa vụ nộp thuế cho nhà nƣớc nhìn chung là

thấp hơn.

Bốn là, đảm bảo thực hiện tốt dự toán thuế đã đƣợc cơ quan quyền lực Nhà

nƣớc quyết định.

Dự toán thuế đƣợc xác lập dựa trên cơ sở nguồn thu dự kiến phát sinh và nhu

cầu chi tiêu của Nhà nƣớc trong năm kế hoạch. Dự toán thuế đƣợc tổng hợp vào dự

toán NSNN và đƣợc thông qua cơ quan quyền lực Nhà nƣớc quyết định. Vì vậy, các

chỉ tiêu trong dự toán thuế là chỉ tiêu pháp lệnh buộc các cấp, các ngành và cá đơn vị

có liên quan phải tổ chức thực hiện nghiêm chỉnh. Tuy nhiên, dự toán thuế chỉ là yêu

cầu đặt ra của Nhà nƣớc, do vậy trong kỳ có biến động kinh tế dẫn đến không đáp

ứng đƣợc yêu cầu thu của NSNN thì cũng có thể chấp nhập đƣợc. Mục tiêu hoàn

thành và hoàn thành vƣợt mức các chỉ tiêu của dự toán thuế là mục tiêu hàng đầu của

công tác quản lý thuế nhằm bảo đảm tính chủ động trong điều hành và quản lý

NSNN; bởi vì thuế là nguồn thu chủ yếu của NSNN và dự toán thuế là bộ phận cấu

thành quan trong trong dự toán NSNN.

1.2.2.2. Nguyên tắc quản lý thuế ở Việt Nam

Một là, nguyên tắc tuân thủ pháp luật thuế.

Đây là nguyên tắc quan trọng nhất trong hoạt động quản lý thuế nói chung và

hoạt động quản lý thuế TNCN nói riêng. Trong hoạt động quản lý thuế không thể

không có tính tuân thủ pháp luật thuế. Tổng cục thuế đã xây dựng Bộ tiêu chí đánh

giá tính Tuân thủ pháp luật thuế của Ngƣời nộp thuế (NNT). Bộ tiêu chí này là một

trong các căn cứ giúp cho cơ quan thuế phân loại ngƣời nộp thuế về mức độ tuân thủ

pháp luật thuế.

Hai là, nguyên tắc thống nhất, tập trung dân chủ.

Thống nhất, tập trung dân chủ là nguyên tắc chủ đạo trong quản lý kinh tế - xã

hội nói chung và quản lý NSNN nói riêng. Ở nƣớc ta, quản lý thu thuế là một trong

những nội dung quan trọng trong quản lý NSNN, mặt khác, thuế chứa đựng các yếu

tố chính trị - kinh tế - xã hội sâu rộng, vừa gắn bó với lợi ích chung của toàn xã hội,

vừa tác động đến lợi ích của các thể nhân và pháp nhân trong xã hội, vì vậy, quản lý

thu thuế tất yếu cần phải tôn trọng nguyên tắc thống nhất, tập trung dân chủ. Trong

quản lý thu thuế thu nhập cá nhân thì nguyên tắc thống nhất tập trung dân chủ đƣợc

thể hiện ở việc chính sách thu phải đƣợc xuyên suốt từ Luật, Nghị định, Thông tƣ

hƣớng dẫn và các văn bản quy phạm pháp luật, công tác quản lý thu đƣợc áp dụng

thống nhất ở từng cơ quan thuế trung ƣơng đến địa phƣơng.

Ba là, nguyên tắc tiết iệm, hiệu quả.

Trong quá trình quản lý thu nộp thuế vào NSNN luôn phát sinh các chi phí từ

phía cơ quan thuế và từ phía các đối tƣợng nộp thuế, vì vậy tiết kiệm và hiệu quả

đƣợc đặt ra đối với công tác quản lý thu thuế là tất yếu khách quan.

Tiết kiệm và hiệu quả trong quản lý thu thuế đƣợc đánh giá dựa trên cơ sở các chi

phí phát sinh trong quá trình tổ chức thu nộp thuế và số thuế đƣợc tập trung vào NSNN.

Quản lý thu thuế phải bảo đảm các chi phí phát sinh từ cơ quan thu và đối tƣợng nộp

thuế là thấp nhất, số thuế tập trung vào NSNN ở mức cao nhất nhƣng vẫn bảo đảm nuôi

dƣỡng và phát triển nguồn thu; hạn chế các trƣờng hợp trốn thuế, lậu thuế, biển thủ tiền

thuế và các gian lận khác về thuế...

Đối tƣợng của quản lý thu thuế thu nhập cá nhân là rất lớn, rất rộng, bao gồm

nhiều tầng lớp trong xã hội mà số thu của thuế TNCN là chƣa lớn do vậy đòi hỏi Nhà

nƣớc phải tính toán, cân đối để số thu nộp NSNN là lớn mà chi phí thu nộp là nhỏ

nhất đảm bảo hiệu quả.

Bốn là, nguyên tắc phù hợp.

Quản lý thu thuế phải bảo đảm phù hợp với thực trạng kinh tế - xã hội trong

thời kỳ và thông lệ quốc tế.

Nguồn thu của thuế chính là kết quả của các hoạt động kinh tế - xã hội; vì vậy,

thực trạng kinh tế - xã hội trong từng thời kỳ là cơ sở thực tiễn cho việc xây dựng các

văn bản pháp luật về thuế và thiết lập các biện pháp quản lý thu thuế phù hợp nhằm

bảo đảm cho tính thực thi của văn bản pháp luật về thuế trong thực tiễn và bảo đảm

hiệu quả của các biện pháp quản lý thu thuế. Mặt khác, xu hƣớng vận động tất yếu

của các nền kinh tế trên thế giới là mở cửa và hội nhập; vì vậy, hệ thống thuế và các

biện pháp quản lý thu thuế của một quốc gia cần thiết phải có phù hợp với thông lệ

quốc tế.

Cũng nhƣ đã nói ở trên, đối tƣợng quản lý thu thuế TNCN là rất lớn do vậy tình

hình kinh tế xã hội trong từng thời kỳ đảm bảo hợp lòng dân, ví dụ nhƣ trong giai

đoạn khủng hoảng kinh tế, Nhà nƣớc có chính sách miễn giảm thuế TNCN để tháo

gỡ khó khăn cũng nhƣ thúc đẩy kinh tế...

Thuế TNCN điều chỉnh cả đối tƣợng là cá nhân ngƣời nƣớc ngoài, do vậy phải

phù hợp với thông lệ quốc tế, tức là mức thu không quá cao hay quá thấp với các

nƣớc trong khu vực.

1.2.2.3. Yêu cầu về quản lý thuế thu nhập cá nhân

Để đạt đƣợc những mục tiêu về quản lý thu thuế nói trên, quản lý thu thuế cần

quán triệt các yêu cầu cơ bản sau:

Một là, thu đúng, thu đủ, thu kịp thời theo luật định.

Thu đúng, thu đủ là cơ quan thực hiện nhiệm vụ thu thuế căn cứ đúng chính sách

pháp luật về thuế TNCN cũng nhƣ về quản lý thuế để thực hiện việc thu đúng. Căn trên

số thuế phải nộp của NNT, cơ quan thuế thu đủ và đúng thời hạn theo luật định, tránh

việc NNT lạm dụng nguồn thu của Nhà nƣớc. Đồng thời để đảm bảo tính nghiêm minh

của pháp luật về thuế của Nhà nƣớc.

Hai là, vận dụng thống nhất các văn bản pháp luật về thuế và xây dựng các biện

pháp quản lý thu thuế phù hợp với thực trạng kinh tế - xã hội trong từng thời kỳ, tạo

thuận lợi cho ngƣời thu và nộp thuế, tối thiểu hoá chi phí hành thu.

Nhƣ đã nói ở trên, phải thống nhất các văn bản pháp luật về thuế để thực hiện

thống nhất các vùng miền trên cả nƣớc và cũng để NNT thống nhất cách tính thuế,

đảm bảo sự công bằng giƣã NNT. Nhà nƣớc căn cứ tình hình kinh tế xã hội từng thời

kỳ để có chính sách chế độ đảm bảo phù hợp với tình hình chung của đất nƣớc và

NNT. Ví dụ nhƣ tình hình kinh tế khó khăn, Nhà nƣớc có thể ban hành chế độ miễn

giảm một phần thuế, giúp NNT xóa bỏ một phần gánh nặng về thuế cho NNT.

Nguồn thu cho NSNN là vô cùng quan trọng, do vậy việc thu đƣợc thuế cho

NSNN là rất quan trọng, tuy nhiên, Nhà nƣớc cũng cần tính toán để tối thiểu hóa mọi

chi phí thu, tránh tình trạng số thu nhỏ hơn chi phí thu.

Ba là, quản lý thu thuế phải gắn với việc thực hiện các mục tiêu kinh tế.

Cơ quan hành thu căn cứ vào mục tiêu đặt ra đối với từng chính sách thuế, từng

mục tiêu ở mỗi thời kỳ để quản lý thu thuế.

1.2.2.4. Sự cần thiết phải quản lý thuế Thu nhập cá nhân

Trong những năm qua, cùng với sự phát triển mạnh mẽ của nền kinh tế, thu

nhập của các tầng lớp dân cƣ tăng lên rõ rệt. Khoảng cách chênh lệch về thu nhập

giữa nhóm ngƣời có thu nhập cao với nhóm ngƣời có thu nhập thấp đã có xu hƣớng

ngày càng tăng lên, trong khi việc áp dụng thuế Thu nhập cá nhân để thu hẹp khoảng

cách chênh lệch giàu nghèo giữa các tầng lớp dân cƣ vẫn còn chƣa thực sự hiệu quả.

Trong khi đó các chuyên gia tài chính nhận định, trong những năm tới thị trƣờng tài

chính tiền tệ, vốn, lao động, bất động sản, … phát triển mạnh mẽ hơn nữa; nền kinh

tế tiếp tục tăng trƣởng nhanh, tạo điều kiện cho các tổ chức, cá nhân có cơ hội đầu tƣ,

sản xuất kinh doanh và sẽ có thêm nhiều nguồn thu nhập khác nhau. Bên cạnh đó,

cùng với tiến trình hội nhập quốc tế của đất nƣớc sẽ kéo theo số ngƣời nƣớc ngoài

đến làm việc tại nƣớc ta ngày càng nhiều. Do đó, sự đa dạng và gia tăng thu nhập của

các cá nhân trong xã hội sẽ làm cho khoảng cách chênh lệch về thu nhập giữa các

tầng lớp dân cƣ ngày càng lớn. Kinh tế - xã hội càng phát triển, hội nhập kinh tế càng

sâu rộng thì nhu cầu chi tiêu của Nhà nƣớc để giải quyết các vấn đề an ninh quốc

phòng, an sinh xã hội, phát triển sự nghiệp giáo dục, y tế, … cũng ngày một gia tăng.

Bên cạnh đó, việc chuyển dịch cơ cấu kinh tế dẫn đến cơ cấu thu ngân sách cũng thay

đổi theo hƣớng nguồn thu từ tích lũy trong nƣớc đƣợc tăng dần và chiếm tỷ trọng

ngày càng cao trong tổng thu NSNN. Thuế Thu nhập cá nhân sẽ góp phần nâng cao

tỷ trọng thu nội địa để ổn định thu cho NSNN trong quá trình hội nhập kinh tế quốc

tế. Thế nhƣng khả năng thu đƣợc thuế TNCN hiện nay chƣa cao, chƣa mang tính triệt

để vì rất nhiều lý do nhƣ: đa số thu nhập của ngƣời lao động đều trả bằng tiền mặt, hệ

thống thông tin chƣa phát triển, các khoản thu nhập từ thừa kế, quà tặng còn khó

kiểm soát và năng lực, số lƣợng cán bộ thuế chƣa đáp ứng đƣợc sự thay đổi của nền

kinh tế. Từ những yếu tố nói trên, Bộ Tài chính cho rằng cần thiết phải xây dựng và

ban hành Luật thuế TNCN cho phù hợp với sự phát triển và hội nhập quốc tế của đất

nƣớc.

1.2.2.5. Phương pháp quản lý thuế Thu nhập cá nhân

Phƣơng pháp quản lý huế TNCN bao gồm: phƣơng pháp hành chính, phƣơng

pháp kinh tế, phƣơng pháp giáo dục.

Phƣơng pháp hành chính là phƣơng thức tác động tới tổ chức, cá nhân thuộc đối

tƣợng quản lý bằng cách quy định trực tiếp nghĩa vụ của họ qua những mệnh lệnh

dựa trên quyền lực nhà nƣớc và phục tùng. Phƣơng pháp hành chính đƣợc sử dụng

khi cơ quan thuế buộc ngƣời nộp thuế phải tuân thủ một cách bắt buộc, vô điều kiện

và chỉ đƣợc sử dụng khi mà các quyết định của cơ quan thuế có căn cứ khoa học, có

luận chứng đầy đủ về mặt kinh tế. Sử dụng phƣơng pháp hành chính phải gắn chặt

quyền hạn, trách nhiệm của cấp ra quyết định, mỗi bộ phận, mỗi cán bộ khi sử dụng

quyền hạn đó.

Phƣơng pháp kinh tế là phƣơng pháp tác động gián tiếp đến hành vi của các đối

tƣợng quản lý thông qua việc sử dụng những đòn bẩy kinh tế tác động đến lợi ích con

ngƣời. Phƣơng pháp kinh tế trong quản lý thu thuế thể hiện dƣới hình thức khoán,

thƣởng, ƣu đãi…

Phƣơng pháp giáo dục trong quản lý thu thuế đƣợc sử dụng thông qua việc cơ

quan thuế tác động vào nhận thức của NNT nhằm nâng cao tính tự giác, tính tích cực

của họ trong việc thực hiện các nghĩa vụ thuế đối với Nhà nƣớc. Cơ quan thuế có thể

sử dụng các phƣơng tiện thông tin đại chúng nhƣ sách, báo, đài phát thanh, truyền

hình…, sử dụng các đoàn thể, các hoạt động có tính xã hội để tuyên truyền, giáo dục.

1.2.2.6. Công cụ quản lý thuế Thu nhập cá nhân

Công cụ quản lý thuế TNCN là pháp luật, kế hoạch và một số công cụ khác.

Những quy định đã đƣợc thừa nhân trong các văn bản Pháp luật là công cụ quản

lý thuế có tính định hƣớng và điều tiết quan trọng nhất. Nó tạo tiền đề để điều chỉnh

các quan hệ kinh tế, duy trì sự ổn định lâu dài của nền kinh tế quốc dân nhằm thực

hiện mục tiêu tăng trƣởng bền vững. Pháp luật thể hiện chủ yếu ở các văn bản quy

phạm pháp luật do Quốc hội, Chính phủ, Ủy ban nhân dân (UBND), Hội đồng nhân

dân (HĐND)… ban hành nhƣ Luật quản lý thuế, Luật thuế TNCN, các nghị định,

thông tƣ hƣớng dẫn thi hành Luật thuế TNCN…

Kế hoạch cũng là một công cụ không thể thiếu trong công tác quản lý thu thuế

TNCN. Để đánh giá, so sánh chất lƣợng hiệu quả quản lý thu thuế, cơ quan thuế cần

lập các kế hoạch ngắn hạn, trung hạn và dài hạn một cách cụ thể. Lập dự toán thu

ngân sách dựa trên kết quả thực hiện kế hoạch thu các năm trƣớc, lập các kế hoạch

thu thuế một cách cụ thể theo từng tháng, từng quý… nhằm đảm bảo hoàn thành dự

toán thu ngân sách đã đề ra trƣớc đó.

Ngoài ra, công tác thanh kiểm tra là công cụ hữu hiệu không những nhằm đảm

bảo tính thƣợng tôn Pháp luật thuế mà còn bảo vệ quyền lợi của ngƣời nộp thuế.

1.2.3 Nộ du g qu t u Thu c

Quản lý thuế là khâu tổ chức thực hiện chính sách thuế của cơ quan thuế các

cấp, là việc xây dựng một hệ thống các tổ chức, phân công chức năng, nhiệm vụ,

quyền hạn cho các tổ chức này, xác lập mối quan hệ phối hợp giữa các bộ phận một

cách hữu hiệu trong việc thực thi các chính sách thuế nhằm đạt các mục tiêu đã đề

ra, trong điều kiện môi trƣờng quản lý luôn biến động.

Quản lý thuế là hoạt động của Nhà nƣớc mà cơ quan thuế là đại diện để tổ chức,

điều hành hệ thống quản lý thuế nhằm động viên nguồn thu từ thuế vào NSNN theo

những quy định của pháp luật về thuế, phí - lệ phí, và đƣa pháp luật về thuế vào đời

sống, thực hiện các mục tiêu của cơ quan thuế đã đề ra trong từng thời kỳ.

Quản lý thuế quan tâm trƣớc hết tới việc thực thi chính sách thuế. Để thực hiện

tốt công tác quản lý thu thuế cần có một chính sách thuế hợp lý, khả thi. Sau khi

chính sách thuế đƣợc hoạch định và đƣợc thông qua, chính sách đó đƣợc thực thi

trong thực tế. Quản lý huế có vai trò quyết định trong việc đƣa chính sách thuế vào

cuộc sống. Hoạt động quản lý thu thuế là sự tác động có tổ chức, tuân theo những

quy tắc nhất định và mang tính quyền lực nhà nƣớc. Đây cũng có thể coi là hoạt

động quản lý hành chính - kinh tế trong lĩnh vực thuế.

Quản lý thuế đƣợc thực hiện bằng các quy chế, quy trình nghiệp vụ nhất định,

với chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn do luật quy định.

Công tác quản lý thuế TNCN là một phần quan trọng của quản lý tài chính

Nhà nƣớc nên cần đƣợc nhìn nhận ở tầm vĩ mô và phải bao gồm toàn bộ các công

việc thuộc các lĩnh vực lập pháp và hành pháp, tƣ pháp về thu. Nội dung quản lý

thuế TNCN bao gồm:

1.2.3.1. Ban hành chính sách quản lý thuế Thu nhập cá nhân

Công tác quản lý thuế TNCN là một phần quan trọng của quản lý tài chính Nhà

nƣớc. Công tác này cần đƣợc nhìn nhận ở tầm vĩ mô và phải bao gồm toàn bộ các

công việc thuộc các lĩnh vực lập pháp và hành pháp, tƣ pháp về thu. Nội dung

của công tác quản lý thuế TNCN bao gồm việc ban hành chính sách thuế TNCN.

Đây là công việc thuộc lĩnh vực lập pháp. Việc ban hành chính sách thuế TNCN

sẽ tạo ra những quy định pháp luật làm cơ sở để tính và thu thuế TNCN. Đồng thời

ban hành chính sách cũng đƣa ra những căn cứ để kiểm tra, thanh tra và áp dụng các

chế tài đối với quá trình tính và thu này.

Thực tiễn cho thấy có hai xu hƣớng: một là, các vấn đề về quản lý thuế đƣợc

ghi nhận trong các luật về chính sách thuế; hai là, các vấn đề về quản lý thuế đƣợc

quy định tại một văn bản độc lập – gọi là luật quản lý thuế. Mỗi một xu hƣớng đều có

các ƣu nhƣợc điểm khác nhau. Dù đƣợc xây dựng, thiết kế theo nguyên tắc nào thì

luật quản lý thuế bao giờ cũng có vai trò hết sức quan trọng trong việc quản lý điều

hành chính sách thuế hay nói một cách trực diện hơn, luật quản lý thuế là luật tổ chức

thực hiện các luật thuế. Vì vậy, vấn đề hiệu quả của các luật về chính sách thuế phụ

thuộc khá lớn vào luật quản lý thuế. Cho dù các luật về chính sách thuế phản ánh

chuẩn xác, khoa học chính sách thuế nhƣng nếu luật quản lý thuế - quản lý cách thức

vận hành của chính sách thuế - không phù hợp và thiếu tính khoa học, vô hình trung,

đã làm vô hiệu hoá các luật thuế.

Cũng cần có nhận thức sâu sắc rằng, luật quản lý thuế và các luật về chính sách

thuế có mối quan hệ nội tại thống nhất với nhau, sự thay đổi nội dung của các luật

thuế tất yếu kéo theo sự thay đổi của luật quản lý thuế, đặc biệt đối với luật quản lý

thuế có quy định những vấn đề quản lý mang tính chất đặc thù của từng sắc thuế. Tuy

nhiên, nói nhƣ vậy không có nghĩa sự thay đổi của luật quản lý thuế hoàn toàn phụ

thuộc vào sự thay đổi của các luật thuế, mà luật quản lý thuế có tính độc lập tƣơng

đối của nó. Sự thay đổi cơ bản của luật quản lý thuế phần lớn phụ thuộc vào cơ chế,

phƣơng thức quản lý thuế của một quốc gia, phụ thuộc vào ý thức tuân thủ luật pháp

của các thành viên trong xã hội.

Và cũng phải thấy rằng, luật quản lý thuế không chỉ có mối quan hệ chặt chẽ

với các luật thuế mà còn có mối quan hệ chặt chẽ với các văn bản pháp luật khác,

nhƣ Bộ luật Dân sự, Bộ luật Tố tụng dân sự, Bộ luật Tố tụng hình sự, Luật Thanh tra,

Luật Hải quan, Pháp lệnh Điều tra các vụ án hình sự, Pháp lệnh Xử lý vi phạm hành

chính v.v... Vì vậy khi ban hành luật quản lý thuế cần có sự cân nhắc cẩn trọng để

đảm bảo tính thống nhất giữa các văn bản pháp luật đó.

Những nội dung cơ bản của chính sách thuế TNCN:

- Quản lý đối tượng nộp thuế

Đây là khâu đặc biệt quan trọng đối với công tác quản lý thu thuế TNCN.

Quản lý tốt ĐTNT sẽ đảm bảo phần lớn hiệu quả của công tác quản lý thuế TNCN

bởi chúng ta chƣa biết chính xác ai là những đối tƣợng phải nộp thuế trƣớc khi kê

khai thu nhập của họ. Do đó, cần giám sát thu nhập của tất cả các đối tƣợng lao

động, từ đó chúng ta có thể xác định đƣợc đối tƣợng nào phải nộp thuế và nộp thuế

bao nhiêu.

Cơ quan thuế phải tiến hành đăng ký ĐTNT. Phƣơng thức đăng ký ĐTNT

thƣờng đƣợc áp dụng là phƣơng thức thủ công và quản lý bằng mạng vi tính. Tuy

nhiên, phƣơng thức quản lý bằng mạng vi tính thích hợp với công tác quản lý thuế

TNCN vì ĐTNT TNCN ở đây nhiều và không tập trung nên. Theo phƣơng thức này

thì cơ quan quản lý thuế cần phải tiến hành cấp MST cho các ĐTNT và cơ quan

CTTN thống nhất trong phạm vi cả nƣớc. Mỗi ĐTNT đƣợc gắn với một mã số duy

nhất. Mọi thông tin cần thiết về ĐTNT đƣợc lƣu trữ vào cơ sở dữ liệu với một file

riêng mà tên file là mã số của ĐTNT. Khi cần kiểm tra thông tin về một ĐTNT, cơ

quan quản lý chỉ cần mở file theo mã số của đối tƣợng đó, nhờ đó mà tránh đƣợc

tình trạng bỏ sót các ĐTNT đồng thời cũng đảm bảo sự nhanh gọn cho cơ quan thuế

trong công tác quản lý thu thuế.

- Quản lý ê hai, nộp thuế.

Có 2 hình thức kê khai, đăng ký, nộp thuế:

Thông qua cơ quan ủy nhiệm thu hay cơ quan CTTN tính thuế cho các ĐTNT

có thu nhập do đơn vị mình chi trả. Sau khi tính thuế và khấu trừ thuế của ĐTNT,

cơ quan CTTN sẽ tiến hành khấu trừ phần thuế phải nộp ra khỏi thu nhập trƣớc thuế

của ĐTNT để đem nộp vào NSNN. Cơ quan CTTN sẽ đƣợc hƣởng một khoản tiền

theo tỉ lệ trên số thuế thu đƣợc và nộp vào NSNN.

ĐTNT sẽ trực tiếp kê khai thu nhập và tự tính mức thuế mình phải nộp. Sau

đó sẽ đến nộp tờ khai cho cơ quan thuế và tiến hành nộp khoản thuế vào NSNN. Cơ

quan thuế sẽ có nhiệm vụ ghi lại tất cả các khoản thuế mà các ĐTNT phải nộp, để

từ đó có thể giám sát và kiểm tra khi cần thiết. Đồng thời đó cũng là cơ sở để đảm

bảo sự minh bạch trong công tác thu nộp thuế, cả cho ĐTNT và cơ quan thuế cũng

nhƣ cơ quan ủy nhiệm thu.

- Quản lý quyết toán thuế, hoàn thuế

Việc quyết toán thuế cho từng ĐTNT là cần thiết. Việc này sẽ giúp cơ quan

thuế biết đƣợc tình hình thu nhập và nộp thuế của từng đối tƣợng, qua đó có thể

cung cấp cho các cơ quan khác, các nhà lập chính sách hoặc chính cơ quan thuế

cũng có thể sử dụng trong việc phân tích và đánh giá về chính sách thuế khả năng

nộp thuế của dân cƣ. Quyết toán thuế hàng năm cũng sẽ giúp cơ quan thuế có thể

phát hiện ra các trƣờng hợp sai phạm thông qua việc so sánh mức thuế thu nhập nộp

giữa các năm với nhau.

1.2.3.2. Tổ chức bộ máy quản lý thuế

Nhà nƣớc xây dựng bộ máy quản lý thuế để quản lý thuế TNCN cũng nhƣ các

sắc thuế khác. Bộ máy quản lý thuế đƣợc xây dựng tùy thuộc vào điều kiện phát

triển kinh tế - xã hội của từng nƣớc. Nhìn tổng thể trong phạm vi nền kinh tế quốc

dân, cơ quan thuế ở các nƣớc trên thế giới đều đƣợc tổ chức thành một hệ thống bao

gồm nhiều cấp. Tại nhiều nƣớc, hệ thống đó không hoàn toàn phù hợp với hệ thống

chính quyền Nhà nƣớc và bao gồm: cơ quan thuế trung ƣơng, cơ quan thuế cấp tỉnh,

thành phố và cơ quan thuế cấp quận, huyện nhƣ Trung Quốc, Việt Nam… Ngoài ra,

ở một số quốc gia thì hệ thống ngành thuế còn đƣợc tổ chức theo các dạng khác.

Ở từng cấp, bộ máy cơ quan thuế có thể đƣợc tổ chức theo các mô hình sau:

Mô hình tổ chức theo chức năng: ngƣời ta tổ chức các phòng ban chức năng

riêng rẽ trong một cơ quan thuế. Mỗi phòng ban thực hiện một công việc nghiệp vụ

cụ thể có liên quan đến tất cả các sắc thuế nhƣ phòng xử lý tờ khai thuế, phòng tính

thuế, phòng kiểm tra ĐTNT…

Mô hình tổ chức theo đối tượng nộp thuế: ĐTNT đƣợc chia thành các nhóm,

dựa trên quy mô hoạt động, hình thức sở hữu hoặc ngành kinh tế… Mỗi phòng ban

chịu trách nhiệm quản lý cung cấp những thông tin đầy đủ về từng nhóm ĐTNT.

Để đảm bảo thực hiện tốt công tác quản lý thuế, đảm bảo nguồn thu kịp thời

cho NSNN và đảm bảo công bằng, bình đẳng trong xã hội mỗi nƣớc sẽ lựa

chọnmột mô hình cụ thể tùy theo điều kiện kinh tế - xã hội. Có những nƣớc có thể

lựa chọn kiểu mô hình pha trộn giữa các kiểu trên.

1.2.3.3. Tổ chức thực hiện

a) Tuyên truyền, phổ biến chính sách thuế TNCN

Hoạt động tuyên truyền giáo dục pháp luật về thuế là nhiệm vụ của cán bộ thuế

bằng nhiều hình thức và phƣơng pháp phù hợp để tuyên truyền về chính sách thuế một

cách hiệu quả đến ngƣời nộp thuế và các tầng lớp dân cƣ. Hoạt động tuyên truyền về

thuế bao gồm các nội dung tuyên truyền từ bản chất của thuế, lợi ích xã hội từ việc nộp

thuế cho đến các biện pháp xử lý đối với các hành vi vi phạm pháp luật thuế ... nhằm

tạo điều kiện cho ngƣời dân trong việc hiểu và có ý thức trong việc chấp hành pháp

luật thuế. Các biện pháp tuyên truyền kịp thời còn giúp ngƣời nộp thuế có thể cập nhật

thƣờng xuyên thông tin về thuế khi có những sự sửa đổi, bổ sung về chính sách để có

những điều chỉnh cho thích hợp trong sản xuất kinh doanh và thực hiện nghĩa vụ của

mình. Ngôn ngữ tuyên truyền cần đơn giản, dễ hiểu để phù hợp với nhiều ngƣời nộp

thuế khác nhau trong các tầng lớp dân cƣ khác nhau.

- Nội dung hoạt động tuyên truyền về thuế có thể bao gồm các vấn đề sau:

+ Tuyên truyền, giải thích về bản chất, vai trò của thuế, các lợi ích xã hội có

đƣợc từ việc sử dụng tiền thuế.

+ Tuyên truyền, phổ biến nội dung các chính sách, pháp luật về thuế.

+ Phổ biến các vấn đề liên quan đến nghĩa vụ vầ trách nhiệm của cơ quan thuế,

của ngƣời nộp thuế và các tổ chức, cá nhân khác trong xã hội trong việc cung cấp

thông tin và phối hợp trong việc thực hiện các luật thuế.

+ Phổ biến các thủ tục về thuế quy định về việc xử lý các vi phạm pháp luật thuế.

+ Tuyên dƣơng, khen thƣởng ngƣời nộp thuế chấp hành tốt pháp luật về thuế.

- Các hình thức tuyên truyền pháp luật thuế

Hoạt động tuyên truyền pháp luật thuế là các hoạt động do cơ quan thuế chủ động

xây dựng nội dung và cung cấp cho ngƣời nộp thuế theo các mục tiêu, chƣơng trình đã

đƣợc xác định. Các hình thức tiếp cận ngƣời nộp thuế vì vậy bao gồm các hoạt động

tuyên truyền, quảng bá thông tin về thuế thông qua các phƣơng tiện thông tin đại

chúng nhƣ sách, báo, tạp chí, đài phát thanh, truyền hình, internet; hoạt động tuyên

truyền về thuế cũng có thể đƣợc thực hiện qua các bài phóng sự, phỏng vấn, hỏi đáp,

các tiểu phẩm, các “gameshow” với chủ đề thuế... và các buổi tập huấn, hội nghị, hội

thảo về thuế.

Các hình thức chủ yếu đƣợc thực hiện trong công tác tuyên truyền hỗ trợ pháp

luật thuế bao gồm:

+ Xuất bản các ấn phẩm về thuế

+ Tuyên truyền thông qua các phƣơng tiện thông tin đại chúng

+ Xây dựng chƣơng trình tăng cƣờng hiểu biết về thuế trong trƣờng học

b) Đăng ký, kê khai nộp thuế TNCN

- Đăng ký thuế:

Đăng ký thuế là khâu đặc biệt quan trọng đối với quản lý thu thuế thu nhập cá

nhân. Quản lý tốt ngƣời nộp thuế sẽ đảm bảo phần lớn hiệu quả của công tác quản lý

thuế thu nhập cá nhân. Trong công tác quản lý ngƣời nộp thuế, chúng ta chƣa biết

chính xác ai là những đối tƣợng phải nộp thuế trƣớc khi kê khai thu nhập của họ. Do

đó, cần giám sát thu nhập của tất cả các đối tƣợng lao động, từ đó chúng ta có thể xác

định đƣợc đối tƣợng nào phải nộp thuế và nộp thuế bao nhiêu. Cơ quan thuế thƣờng

xuyên tiến hành đăng ký thuế cho ngƣời nộp thuế. Phƣơng thức thủ công và quản lý

bằng mạng vi tính là hai phƣơng thức đăng ký ngƣời nộp thuế thƣờng đƣợc áp dụng.

Vì ngƣời nộp thuế thu nhập cá nhân ở đây nhiều và không tập trung nên phƣơng thức

quản lý bằng mạng vi tính thích hợp với công tác quản lý thuế thu nhập cá nhân.

Theo phƣơng thức này thì cơ quan quản lý thuế cần phải tiến hành cấp mã số thuế

cho các ngƣời nộp thuế và cơ quan chi trả thu nhập thống nhất trong phạm vi cả

nƣớc. Mỗi ngƣời nộp thuế đƣợc gắn với một mã số duy nhất. Mọi thông tin cần thiết

về ngƣời nộp thuế đƣợc nạp vào máy vi tính với một file riêng mà tên file là mã số

của ngƣời nộp thuế. Khi cần kiểm tra một ngƣời nộp thuế, cơ quan quản lý chỉ cần

mở file theo mã số của đối tƣợng đó, nhờ đó mà tránh đƣợc tình trạng bỏ sót các

ngƣời nộp thuế đồng thời cũng đảm bảo sự nhanh gọn cho cơ quan thuế trong công

tác quản lý thu thuế.

- Kê khai, nộp thuế TNCN

Để đảm bảo số thuế kê khai là đúng, chính xác và phù hợp với hệ thống chính

sách thuế cũng nhƣ pháp luật có liên quan thì nội dung công tác kê khai thuế bao

gồm những vấn đề chủ yếu sau:

Thứ nhất, quản lý ngƣời khai thuế

Để đảm bảo quản lý đƣợc tốt nghĩa vụ kê khai thuế của ngƣời nộp thuế theo

đúng qui định của pháp luật thuế thì trƣớc hết cần quản lý đƣợc ngƣời thực hiện

nghĩa vụ khai thuế. Ngƣời thực hiện nghĩa vụ khai thuế có thể là các tổ chức, cá nhân,

kể cả cá nhân ngƣời nƣớc ngoài. Theo qui định của pháp luật đến thời hạn kê khai thuế

ngƣời nộp thuế phải có nghĩa vụ kê khai số tiền thuế phải nộp vào NSNN, kể cả trong

trƣờng hợp không phát sinh nghĩa vụ thuế hoặc đang thuộc diện đƣợc hƣởng ƣu đãi,

miễn, giảm thuế, trừ trƣờng hợp đã chấm dứt hoạt động phát sinh nghĩa vụ thuế. Ngƣời

nộp thuế phải khai chính xác, trung thực, đầy đủ các nội dung trong tờ khai thuế với cơ

quan thuế theo mẫu qui định và nộp đủ các chứng từ, tài liệu qui định trong hồ sơ khai

thuế.

Thứ hai, quản lý hồ sơ khai thuế

Hồ sơ khai thuế bao gồm: tờ khai thuế và các tài liệu liên quan làm căn cứ để

ngƣời nộp thuế khai thuế, tính thuế với cơ quan thuế. Tùy theo qui định của từng sắc

thuế mà hồ sơ khai thuế có thể bao gồm các loại chứng từ, tài liệu cụ thể khác nhau.

Việc quản lý hồ sơ khai thuế là công việc hết sức quan trọng, có ảnh hƣởng đến tính

chính xác trong việc xác định số thuế phải nộp của NNT, từ đó đảm bảo tính nghiêm

minh và công bằng trong thực thi chính sách thuế. Hồ sơ khai thuế là bằng chứng pháp

lý ban đầu để chứng minh nghĩa vụ nộp thuế. Quản lý hồ sơ khai thuế bao gồm cả quản

lý số lƣợng các tờ khai, mẫu biểu và tài liệu trong hồ sơ do NNT nộp cho cơ quan thuế

và quản lý cả chất lƣợng của việc kê khai các nội dung trong tờ khai, tài liệu... có liên

quan.

NNT phải sử dụng đúng mẫu tờ khai thuế và các mẫu phụ lục kèm theo tờ khai

thuế do các cơ quan có thẩm quyền hoặc pháp luật qui định. NNT không đƣợc thay

đổi khuôn dạng, thêm, bớt hoặc thay đổi vị trí của bất kỳ chỉ tiêu nào trong tờ khai

thuế cũng nhƣ các loại giấy tờ trong hồ sơ khai thuế đã đƣợc qui định. Trƣờng hợp

NNT phát hiện hồ sơ khai thuế đã nộp cho cơ quan thuế có sai sốt, nhầm lẫn gây ảnh

hƣởng đến số thuế phải nộp thì đƣợc khai bổ sung hồ sơ khai thuế.

Thứ ba, quản lý thời hạn kê khai thuế

Mỗi sắc thuế có thể có thời hạn kê khai và nộp thuế khác nhau. Do vậy, công

tác quản lý thời hạn kê khai thuế sẽ ảnh hƣởng đến thời hạn xác định nghĩa vụ nộp

thuế của NNT. Để phù hợp với qui định của từng sắc thuế cũng nhƣ đặc thù trong

công tác quản lý thuế, thời hạn khai thuế có thể là:

+ Khai thuế định kỳ: là việc khai thuế theo những thời hạn nhất định đã đƣợc

pháp luật qui định trƣớc. Kê khai định kỳ có thể dƣới hình thức kê khai theo tháng,

quý, quyết toán năm...

+ Kê khai theo từng lần phát sinh là việc kê khai thuế không theo thời hạn nhất

định, không ấn định trƣớc đƣợc kỳ kê khai thuế.

Trong một số trƣờng hợp đặc biệt NNT có thể đƣợc gia hạn nộp hồ sơ khai

thuế. Khi đó thời hạn kê khai thuế là thời hạn đƣợc gia hạn nộp hồ sơ khai thuế.

c) Tổ chức quản lý thu nộp, miễn giảm thuế và xử lý vi phạm

- Tổ chức quản lý thu nộp

Việc tổ chức quản lý thu thuế thu nhập cá nhân chủ yếu đƣợc thực hiện theo cơ

chế khấu trừ tại nguồn thông qua sự phối hợp chặt chẽ giữa cơ quan chi trả thu nhập,

tổ chức đón tiếp, quản lý ngƣời nƣớc ngoài, các cơ quan quản lý nhà nƣớc.

+ Quản lý thu thuế đối với cá nhân có thu nhập từ tiền lƣơng tiền công.

Cơ quan chi trả thu nhập có trách nhiệm chủ động khai báo, đăng ký kê khai với

cơ quan thuế địa phƣơng việc thu thuế thu nhập cá nhân theo phƣơng thức khấu trừ

tại đơn vị mình; hƣớng dẫn ngƣời có thu nhập chịu thuế thực hiện thủ tục đăng ký mã

số thuế cá nhân. Thực hiện chế độ báo cáo; thanh quyết toán tiền thuế, biên lai thu

thuế, chứng từ khấu trừ thuế, tiền thù lao đƣợc hƣởng với cơ quan thuế và xuất trình

đầy đủ các tài liệu liên quan đến thuế thu nhập khi cơ quan thuế yêu cầu.

+ Quản lý thu thuế TNCN đối với cá nhân là ngƣời nƣớc ngoài có thu nhập phát

sinh tại Việt Nam, cá nhân cƣ trú có thu nhập toàn cầu.

Các tổ chức đón tiếp và quản lý ngƣời nƣớc ngoài có trách nhiệm hƣớng dẫn

cho ngƣời nƣớc ngoài khi kết thúc nhiệm kỳ công tác phải hoàn tất thủ tục về quyết

toán thuế thu nhập để đƣợc cấp biên lai thuế trƣớc khi làm thủ tục xuất cảnh.

Các cơ quan quản lý Nhà nƣớc gồm: Cơ quan quản lý xuất nhập cảnh, cơ quan

cấp giấy phép lao động cho ngƣời nƣớc ngoài, cơ quan quản lý lao động và các cơ

quan hữu quan khác có trách nhiệm cung cấp cho cơ quan thuế các thông tin liên

quan đến thu nhập chịu thuế, ngƣời nộp thuế khi cơ quan thuế có yêu cầu.

Cơ quan thuế có trách nhiệm phối hợp với các cơ quan quản lý nhà nƣớc và các

cơ quan hữu quan để tuyên truyền, hƣớng dẫn các tổ chức, các nhân, đồng thời kiểm

tra và yêu cầu các tổ chức, cá nhân chi trả thu nhập đóng trên địa bàn thực hiện việc

đăng ký, kê khai thuế thu nhập theo phƣơng pháp khấu trừ tại nguồn đảm bảo thu đúng

thu đủ tiền thuế vào ngân sách nhà nƣớc.

- Miễn giảm thuế

Đối tƣợng đƣợc giảm thuế, miễn thuế là cá nhân ngƣời nộp thuế gặp khó khăn

do thiên tai, địch họa, tai nạn làm thiệt hại đến tài sản, thu nhập, ảnh hƣởng đến đời

sống bản thân thì đƣợc xét giảm thuế, miễn thuế trong năm tùy theo mức độ thiệt hại.

Số thuế đƣợc xét miễn giảm bằng tỷ lệ giữa số tiền thiệt hại so với thu nhập chịu thuế

trong năm nhƣng không vƣợt quá số tiền thuế phải nộp cả năm. Trong trƣờng hợp

đặc biệt, nếu việc nộp thuế của cá nhân làm ảnh hƣởng đến lợi ích kinh tế, chính trị,

xã hội của quốc gia thì đƣợc miễn giảm thuế.

-Xử lý vi phạm

Việc xử lý vi phạm đối với thuế TNCN cũng đƣợc quy định tƣơng tự với các

loại thuế thu nhập khác. Cụ thể:

+ Cá nhân tổ chức không làm đúng những quy định về thủ tục đăng ký, kê khai,

quyết toán, lập sổ sách,... thì bị xử phạt vi phạm hành chính về thuế.

+ Cá nhân, tổ chức có hành vi khai man, trốn thuế thì ngoài việc phải nộp đủ số

thuế thu nhập theo qui định còn bị phạt tiền từ 1 đến 3 lần số thuế gian lận hoặc truy

cứu trách nhiệm hình sự.

+ Cá nhân, tổ chức nộp chậm tiền thuế hoặc tiền phạt so với ngày qui định phải

nộp hoặc quyết định xử lý về thuế , thì ngoài việc nộp đủ số thuế, số tiền phạt, mỗi

ngày nộp chậm còn bị phạt 0.05% số tiền chậm nộp.

+ Trƣờng hợp cá nhân, tổ chức tri trả thu nhập có hành vi không khai báo, đăng ký,

kê khai các cá nhân thuộc diện chịu thuế, không thực hiện khấu trừ phần thuế thu nhập

thì ngoài việc bồi thƣờng cho NSNN số thuế bị thất thoát còn bị xử phạt vi phạm hành

chính về thuế theo qui định của pháp luật hiện hành. Số tiền thuế phải bồi thƣờng và số

tiền nộp phạt đƣợc lấy từ thu nhập của cá nhân, cơ quan chi trả thu nhập, từ tiền thù lao

đã đƣợc hƣởng và không đƣợc tính vào chi phí khi xác định thu nhập chịu thuế thu nhập

doanh nghiệp.

+ Cá nhân, tổ chức không nộp thuế, nộp phạt theo thông báo hoặc quyết định

xử lý về thuế thì bị xử lý: trích tiền của tổ chức cá nhân có tại kho bạc, tổ chức tín

dụng để nộp thuế, nộp phạt; kê biên tài sản theo quy định của pháp luật để đảm bảo

thu đủ tiền thuế tiền phạt còn thiếu.

Thực hiện tất cả các biện pháp trên là nhằm mục tiêu đảm bảo thu đúng, thu đủ

số thuế cho ngân sách trên cơ sở đảm bảo công bằng, tuân thủ đúng pháp luật và sự

phối hợp chặt chẽ giữa các cá nhân, đơn vị, tổ chức có liên quan trong việc thực hiện

nghĩa vụ thuế.

d) Ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý thu thuế thu nhập cá nhân

Việc ứng dụng CNTT vào công tác quản lý thuế là việc thiết kế các chƣơng

trình, phần mềm tính theo các nội dung và trình tự của công tác quản lý thuế để thu

nhận, tính toán, sử lý và cung cấp thông tin cần thiết cho công tác quản lý và việc áp

dụng các phƣơng tiện kỹ thuật để thực hiện các chƣơng trình đã đƣợc thiết kế theo

mục đích đã định sẵn.

Việc ứng dụng CNTT trong quản lý thuế còn bao gồm việc thiết kế các chƣơng

trình phần mềm gắn với các qui định hiện hành của chính sách thuế giúp cho NNT

có thể thực hiện kê khai thuế nhanh chóng, chính xác, lƣu trữ và xử lý thông tin đầy

đủ, kịp thời, nâng cao đƣợc hiện quả công tác chấp hành chính sách pháp luật thuế.

Ngoài ra, CNTT còn có thể đƣợc ứng dụng thông qua các kết nối mạng máy tính

giữa CQT với các tổ chức, cá nhân nộp thuế và các đối tƣợng liên quan để tạo điều

kiện cho NNT có thể truyền dữ liệu kê khai thuế cho CQT và CQT có thể nhận, lƣu

giữ, xử lý hồ sơ khai thuế và các nội dung quản lý khác một cách nhanh gọn, chính

xác và hiệu quả cao.

Nhƣ vậy việc ứng dụng CNTT vào công tác quản lý thuế chính là nhằm nâng

cao hiệu suất và hiệu quả công tác quản lý thuế, nhờ vào tính năng ƣu việt của máy

tính và công nghệ tin học. Máy tính và công nghệ tin học trở thành một công cụ hỗ

trợ đắc lực cho CQT cũng nhƣ NNT và các đối tƣợng liên quan trong việc thực hiện

các nộp dung của công tác quản lý thuế, công tác chấp hành pháp luật thuế. Máy

tính là công cụ lƣu trữ liên quan đến NNT, cơ quan quản lý thu thuế và quá trình

thực hiện thu nộp thuế. Máy tính còn là công cụ để tính toán, tổng hợp thông tin, xử

lý dữ liệu liên quan đến đến các nội dung của quản lý thuế và thực hiện in ấn, soạn

thảo văn bản, bảng biểu, quyết định, thông báo, báo cáo theo yêu cầu phù hợp với

công tác quản lý cụ thể. Việc ứng dụng máy tính trong công tác quản lý thuế ở Việt

Nam là một yêu cầu bức thiết trong điều kiện hiện nay. Một mặt, nó giúp cho công

tác quản lý thuế, công tác phát hành pháp luật thuế đƣợc nhanh chóng, thuận lợi,

hiệu quả; mặt khác nó cho phép xem xét đối chiếu giữa các CQT, CQT với NNT,

CQT với các cơ quan khác nhằm phát huy tốt nhất hiệu quả công tác của toàn bộ hệ

thống cơ quan quản lý thuế ở nƣớc ta.

Việc ứng dụng CNTT trong quản lý thuế có các tác dụng cơ bản sau:

- Giúp cho việc thu nhận tính toán, xử lý và cung cấp thông tin một cách nhanh

chóng, kịp thời và có chất lƣợng cao, đáp ứng yêu cầu quản lý

- Giúp cho việc lƣu trữ, bảo quản các tài liệu, số liệu, các thông tin liên quan

đến công tác quản lý của CQT và NNT đƣợc thuận lợi và an toàn nhất.

- Tiết kiệm chi phí quản lý, nâng cao hiệu lực và hiệu quả của công tác quản lý

thuế

- Tạo điều kiện hoàn thành tốt các nhiệm vụ của công chức thuế, NNT, đồng

thời thực hiện tốt công tác báo cáo, thống kê, phân tích, đánh giá và công tác chỉ đạo

của cơ quan quản lý thuế.

1.2.3.4. Thanh tra, iểm tra thuế Thu nhập cá nhân

Đây là một nội dung quan trọng của công tác quản lý thuế TNCN. Thanh,

kiểm tra thuế TNCN đƣợc thực hiện bởi bộ phận cán bộ thuế chuyên ngành. Đối

tƣợng thanh, kiểm tra thuế là các tổ chức kinh tế và cá nhân có nghĩa vụ nộp thuế

TNCN cho Nhà nƣớc và bao gồm cả các đơn vị thuộc ngành thuế.

Mục tiêu thanh, kiểm tra thuế TNCN là phát hiện và xử lý các trƣờng hợp sai

trái nhằm giảm bớt những tổn thất cho Nhà nƣớc và đảm bảo tính nghiêm minh của

pháp luật. Đồng thời cũng qua quá trình thanh, kiểm tra, cơ quan thuế có thể phát hiện

những thiếu sót, bất cập trong văn bản pháp luật thuế và quá trình tổ chức thực hiện, từ

đó tìm ra những hƣớng giải quyết nhằm hoàn thiện công tác quản lý thuế TNCN.

Thanh, kiểm tra thuế TNCN đƣợc thực hiện dƣới cá hình thức và phƣơng pháp khác

nhau.

- Các hình thức thanh, iểm tra xét theo thời gian tiến hành thanh tra:

+ Hình thức thanh, kiểm tra thƣờng xuyên đƣợc thực hiện mang tính định kỳ,

không phụ thuộc vào việc có xảy ra vụ việc hay không trong các ĐTNT và các cơ

quan quản lý thuế.

+ Thanh, kiểm tra đột xuất là hình thức thanh, kiểm tra mang tính bất thƣờng

và đối tƣợng thanh tra không đƣợc biết trƣớc. Hình thức này đƣợc tiến hành khi có

những vụ việc xảy ra từ, kiểm phía các ĐTNT hoặc trong các cơ quan thuế để có biện

pháp xử lý.

- Các hình thức thanh, iểm tra xét theo ph m vi và nội dung:

+ Thanh, kiểm tra toàn diện: Đƣợc tiến hành với tất cả các nội dung thanh,

kiểm tra thuế, hoặc với tất cả đối tƣợng thanh, kiểm tra. Hình thức này thƣờng đƣợc

áp dụng để phục vụ cho những nghiên cứu cải tiến lớn về hệ thống thuế.

+ Thanh, kiểm tra có trọng điểm: Đƣợc tiến hành chỉ với một số nội dung, một

số đối tƣợng. Ngƣời ta thƣờng chọn ra các đối tƣợng điển hình và tổ chức thanh tra,

kiểm từ đó rút ra các kết luận chung cho toàn hệ thống.

Trên thực tế, ngƣời ta cũng có thể kết hợp cả hai hình thức này trong trƣờng hợp

cần thiết.

1.2.4. N tố ưở g cô g t c qu t u T u c

Có nhiều nhân tố ảnh hƣởng đến công tác quản lý thuế thu nhập cá nhân. Mỗi

nhân tố đều có thể ảnh hƣởng tích cực hay tiêu cực tới công tác này tùy theo tính chất

và trạng thái của nhân tố đó. Nhiệm vụ của các cơ quan chức năng trong bộ máy nhà

nƣớc là phải tìm cách hạn chế những ảnh hƣởng tiêu cực cũng nhƣ phát huy những ảnh

hƣởng tích cực nhằm hoàn thiện công tác quản lý thuế thu nhập cá nhân.

1.2.4.1. Nhóm nhân tố hách quan.

- Chính sách pháp luật của Nhà nước về hệ thống thuế, trong đó có Thuế TNCN.

Quan điểm của các nhà Lãnh đạo có ảnh hƣởng trƣớc hết tới các chính sách

thuế TNCN, sau đó là tới quá trình thực hiện và các công việc khác thuộc phạm vi

quản lý sắc thuế này. Pháp luật thể hiện quan điểm của giai cấp thống trị. Luật thuế

nói chung và Luật thuế TNCN nói riêng cũng không có ngoại lệ. Một Nhà nƣớc chú

trọng công bằng hơn hiệu quả kinh tế sẽ có chính sách điều tiết mạnh vào ngƣời có

thu nhập cao, mức thuế suất sẽ tăng rất nhanh theo lƣợng thu nhập tăng thêm. Điều

này thông thƣờng sẽ làm giảm nỗ lực làm việc của cá nhân có thu nhập cao. Nhìn

chung, hiệu quả kinh tế sẽ giảm.

Ngƣợc lại, nếu Nhà nƣớc chú trọng hiệu quả kinh tế hơn thì thuế TNCN sẽ điều

tiết ít vào những ngƣời có thu nhập cao, tạo điều kiện cho họ hăng hái làm việc, tạo

thêm thu nhập cho xã hội. Theo đó, các chính sách pháp luật ra đời, ứng với mỗi

quan điểm ở trên sẽ là những chính sách thuế khác nhau và do đó pháp luật quản lý

thuế cũng phải thay đổi cho phù hợp.

Các văn bản pháp luật về thuế TNCN là cơ sở pháp lý để hƣớng dẫn NNT thực hiện nghĩa vụ

về thuế và là căn cứ để kiểm tra, xử phạt các trƣờng hợp vi phạm. Hệ thống văn bản pháp luật đầy

đủ, hoàn chỉnh và phù hợp sẽ tăng tính hiệu quả của công tác quản lý trong thực tiễn. Ngƣợc lại, nếu

không có đầy đủ hệ thống văn bản pháp luật về thuế TNCN sẽ gây khó khăn trong công tác quản lý, dễ dẫn đến tình trạng thất thu thuế cho NSNN.

- Hệ thống văn bản pháp luật về thuế TNCN.

- Trình độ hiểu biết và ý thức chấp hành pháp luật của đối tượng nộp thuế.

Thuế là một trong những công cụ tài chính của Nhà nƣớc nhằm tạo nguồn thu

cho Ngân sách, nó tác động đến tất cả mọi thành viên trong xã hội. Các văn bản pháp

luật quy định về thuế nhằm hƣớng dẫn các tổ chức, cá nhân cách thức thực hiện cũng

nhƣ quy định trách nhiệm về quyền lợi của các thành viên, hình thức xử lý trong

trƣờng hợp có vi phạm pháp luật. Trình độ hiểu biết pháp luật của dân cƣ, việc cập

nhật các thông tin về điều chỉnh, sửa đổi các văn bản pháp quy về thuế thu nhập cá

nhân sẽ tạo điều kiện để các tổ chức, cá nhân thực hiện tốt luật thuế, làm theo đúng

yêu cầu đặt ra đồng thời giúp cho công tác quản lý thu thuế của cơ quan thuế trở nên

dễ dàng và thuận lợi hơn. Nếu không nhận thức đúng đắn vai trò, tác dụng của loại

thuế này, nhiều đối tƣợng nộp thuế sẽ không chấp hành nghiêm chỉnh, tuân thủ

không đúng với quy định, từ việc đăng ký nộp thuế đến việc kê khai các khoản thu

nhập thƣờng xuyên và không thƣờng xuyên…

Đồng thời nếu trình độ hiểu biết của nhiều đối tƣợng nộp thuế mới chỉ ở mức

độ nhất định và ý thức chấp hành pháp luật chƣa tốt thì đối tƣợng nộp thuế sẽ coi việc

nộp thuế là nghĩa vụ bắt buộc, làm giảm thu nhập, ảnh hƣởng đến lợi ích của họ. Từ

đó, họ luôn tìm cách để trốn tránh thực hiện nghĩa vụ của mình một cách tự nguyện,

giấu thu nhập thực tế để không phải nộp thuế.

Hơn nữa thiếu kiến thức về thuế thu nhập cá nhân, trong quá trình thực hiện

việc kê khai nộp thuế, nhiều đơn vị, cá nhân sẽ gặp phải một số vấn đề nhƣ kê khai

không đúng mẫu, không đúng thời gian quy định, tính không đúng thu nhập tính thuế

và số thuế phải nộp… làm cho cán bộ thuế phải nhắc nhở, giải thích nhiều lần, làm

chậm thời gian đặt ra theo yêu cầu của cơ quan thuế và làm cho công tác quản lý thu

thuế gặp nhiều trở ngại và không đạt đƣợc mục tiêu đề ra. Chính từ lý do trên đòi hỏi

cơ quan thuế và các tổ chức có liên quan cần tăng cƣờng việc tuyên truyền cũng nhƣ

nâng cao trình độ hiểu biết của ngƣời dân về thuế để giải quyết những khó khăn đối

với công tác quản lý thu thuế trong thời gian tới.

- Điều iện inh tế và mức sống của người dân.

Hiệu quả của pháp luật quản lý thu thuế TNCN phụ thuộc không nhỏ vào mức

độ phát triển kinh tế và đời sống của dân cƣ. Cùng một đơn vị thu thuế trên một khu

vực, số đối tƣợng nộp thuế thu nhập nhiều sẽ giảm bớt chi phí trên một đồng thuế thu

đƣợc. Ngƣợc lại, có ít đối tƣợng nộp thuế và số thuế thu đƣợc ít thì chi phí cho một

đồng thuế thu đƣợc sẽ cao. Sự phát triển kinh tế sẽ đồng hành với sự phát triển của cơ

sở hạ tầng phục vụ cho công tác quản lý nói chung và công tác quản lý thuế nói

riêng. Khi cơ sở hạ tầng tốt thì khả năng quản lý thuế cũng sẽ đƣợc đơn giản và hiệu

quả hơn. Ở các nƣớc phát triển, thu nhập bình quân đầu ngƣời cao nên thuế TNCN

chiếm tỷ trọng lớn trong tổng thu NSNN.

- Tính nghiêm minh của pháp luật

Cơ quan quản lý làm việc có hiệu quả, luật pháp đƣợc thực hiện nghiêm minh

sẽ đảm bảo việc vi phạm luật giảm đi. Các ĐTNT cũng nhƣ cơ quan thu thuế cũng sẽ

thực hiện nghiêm túc hơn các quy định trong luật thuế bởi họ biết rằng khi vi phạm

họ nếu bị phát hiện sẽ không tránh khỏi những hình phạt. Nhƣ vậy, công tác quản lý

thuế TNCN sẽ đạt đƣợc hiệu quả cao.

1.2.4.2. Nhóm nhân tố chủ quan

Cơ sở vật chất của ngành thuế.

Nhân tố này có ảnh hƣởng mạnh mẽ tới công tác quản lý thuế thu nhập cá nhân.

Những quy định trong chính sách về diện thu thuế ( rộng hay hẹp ), phƣơng thức kê

khai, nộp thuế, quyết toán thuế… phụ thuộc rất nhiều vào khả năng đáp ứng của

ngành thuế. Khả năng này lại phụ thuộc rất lớn vào cơ sở vật chất của ngành thuế.

Cũng nhƣ vậy, một hệ thống thu thuế đƣợc kết nối bằng mạng nội bộ sẽ là một nhân

tố rất hữu ích cho cơ quan thuế trong việc quản lý thu thuế hiệu quả, chính xác, kịp

thời và tiết kiệm chi phí. Việc xây dựng mạng thông tin nội bộ để quản lý cơ sở dữ

liệu sẽ đòi hỏi những chi phí bƣớc đầu tƣơng đối lớn, nhƣng xét về dài hạn thì điều

này sẽ tiết kiệm chi phí hơn rất nhiều so với việc quản lý dữ liệu theo kiểu thủ công.

Trình độ năng lực, phẩm chất của đội ngũ công chức thuế.

Trình độ đội ngũ cán bộ thuế đóng vai trò rất quan trọng trong công tác quản lý

thuế, đặc biệt là thuế TNCN. Nhân tố này tác động vào tất cả các khâu của công tác

quản lý thuế TNCN, từ ban hành chính sách, tổ chức thực hiện chính sách tới tổ chức

bộ máy quản lý thuế, thanh tra, kiểm thuế.

Để có thể ban hành những chính sách thuế đúng đắn, đáp ứng đƣợc yêu cầu của

những thay đổi kinh tế xã hội và đảm bảo đƣợc những mục tiêu của công tác quản lý

thuế TNCN thì đội ngũ cán bộ thuế ở tầm hoạch định chính sách cần phải có trình độ

cao về vấn đề thực tế cũng nhƣ lý thuyết liên quan đến thuế, kinh tế vĩ mô và quản lý

nhà nƣớc... và phẩm chất đạo đức tốt, tâm huyết với công việc. Nếu nhà hoạch

định chính sách có trình độ thấp và phẩm chất đạo đức kém sẽ đƣa ra các chính sách

chứa đựng nhiều sai sót không chỉ ảnh hƣởng tiêu cực tới công tác quản lý thuế

TNCN mà còn tới cả hệ thống thuế.

Quá trình thực hiện chính sách thuế cũng phụ thuộc rất nhiều vào trình độ và

phẩm chất đạo đức của đội ngũ cán bộ thuế. Nhân tố này ảnh hƣởng rất lớn tới hiệu

quả hoạt động của công tác tuyên truyền, phổ biến kiến thức thuế cũng nhƣ quản lý

thu thuế. Một đội ngũ cán bộ thuế có trình độ và phẩm chất đạo đức tốt mới có đủ

khả năng làm một tuyên truyền viên giỏi và nhiệt huyết về thuế, đồng thời không

phạm phải sai lầm trong quá trình thực hiện các nghiệp vụ cụ thể về tính thuế, quyết

toán thuế... Cũng nhƣ không có các hành vi tiêu cực nhƣ thông đồng với ĐTNT khai

man thuế hay cố tình tính sai tiền thuế phải nộp. Ngƣợc lại, đội ngũ cán bộ thuế

thiếu trình độ chuyên môn và phẩm chất đạo đức sẽ tạo nên những sai sót trong quá

trình quản lý, làm giảm hiệu quả công tác quản lý thuế.

Công tác thanh, kiểm tra thuế càng cần một đội ngũ cán bộ có trình độ cao và

phẩm chất đạo đức tốt để đủ khả năng phát hiện những sai phạm và giữ thái độ công

minh, chính trực trong quá trình thanh, kiểm tra. Nhờ đó thanh, kiểm tra mới đạt hiệu

quả mong muốn.

Đội ngũ cán bộ lãnh đạo làm công tác tổ chức thiết lập nên bộ máy quản lý thuế

phải có đủ năng lực và phẩm chất để xây dựng một bộ máy phù hợp với những điều

kiện kinh tế xã hội và có hiệu quả cao.

Phương thức thanh toán chủ yếu trong dân cư.

Phƣơng thức thanh toán chủ yếu trong dân cƣ ảnh hƣởng lớn tới khâu quản lý

thu thuế và thanh, kiểm tra thuế. Quản lý thuế TNCN khó khăn và phức tạp chủ yếu ở

khâu quản lý thu nhập của các ĐTNT. Nếu nhƣ các khoản thu nhập đƣợc thanh toán

qua hệ thống ngân hàng dƣới hình thức tài khoản cá nhân thì sẽ rất thuận tiện cho cơ

quan thuế trong việc giám sát thu nhập của ĐTNT; bên cạnh đó nhà nƣớc có thể áp

dụng phƣơng pháp thu thuế TNCN thông qua hệ thống ngân hàng. Điều này vừa giúp

giảm bớt công việc và chi phí cho cơ quan thuế, vừa kiểm soát chặt chẽ hơn thu nhập

của ĐTNT. Còn nếu các khoản thanh toán chủ yếu bằng tiền mặt sẽ gây khó khăn

cho cơ quan thuế trong việc xác định chính xác mức thu nhập của từng ĐTNT. Điều

đó dẫn tới việc tính thuế không chính xác, kết quả là không thu đúng, thu đủ thuế cho

NSNN. Chính vì vậy, sự phát triển của hệ thống ngân hàng đi kèm với việc phát triển

hình thức thanh toán qua tài khoản sẽ là một điều kiện tất yếu để có thể thực hiện tốt

công tác quản lý thuế TNCN.

1.3 . Kinh g ệm qu t u T u c và bà ọc có t ể dụ g ở V ệt

Nam

1.3.1 K g ệm qu t u T u c của c c ước

Ở các nƣớc trên thế giới thì việc quản lý thuế thu nhập cá nhân đƣợc thực hiện

theo hai hệ thống:

Một là, hấu trừ t i nguồn đối với các lo i thu nhập do có cơ quan hay tổ chức

chi trả (tiền lương, tiền thù lao, trả lãi tiền cho vay…). Các cơ quan chi trả thu nhập sẽ

khấu trừ tiền thuế thu nhập để nộp thuế trƣớc khi chi trả thu nhập cho cá nhân.

Hai là, cá nhân tự ê hai nộp thuế đối với cá nhân inh doanh (tự bỏ chi phí

và thu tiền bán hàng hoá, dịch vụ). Các cá nhân tự kê khai, tự nộp thuế phải kê khai

vào các mẫu tờ khai theo quy định của từng nƣớc và tự nộp thuế.

u t u t ô g qua v ệc k ấu trừ t guồ của Tru g uốc,

Indonesia, Malaysia.

Luật thuế thu nhập của các nƣớc đều quy định khấu trừ tại nguồn đối với các

loại thu nhập nhƣ tiền lƣơng, tiền thù lao, trả lăi tiền cho vay. Theo đó, các đơn vị và

cá nhân chi trả số thu nhập chịu thuế cho các cá nhân có nghĩa vụ khấu trừ, nộp thay

thuế thu nhập cá nhân, đồng thời gửi tới cơ quan thuế bản kê khai nộp thay thuế thu

nhập cá nhân.

Việc kê khai nộp thuế ở Trung Quốc cũng quy định việc khấu trừ tại nguồn,

theo đó, ngƣời chi trả tiền cho đối tƣợng nộp thuế sẽ khấu trừ, sau đó sẽ nộp cho cơ

quan thuế. Nếu đối tƣợng nộp thuế có thu nhập tiền công, tiền lƣơng ở hai nơi nhƣng

không có ngƣời có nghĩa vụ nộp thay, đối tƣợng nộp thuế có nghĩa vụ tự m nh khai

báo nộp thuế.

Luật thuế thu nhập của Indonesia quy định: thu nhập đƣợc ngƣời chi trả thu

nhập khấu trừ từ tiền lƣơng, tiền công, tiền thù lao và các khoản khác của cá nhân

phải đƣợc kê khai hàng tháng vào ngày mồng 10 của tháng kế tiếp. Tờ khai thuế

TNCN hàng tháng phải đƣợc khai muộn nhất là ngày 20 tháng kế tiếp. Vào cuối năm

dƣơng lịch, ngƣời chi trả thu nhập phải quyết toán số thuế TNCN của từng cá nhân

và nộp số thuế c n phải nộp chậm nhất là ngày 25 tháng 3 năm kế tiếp. Việc kê khai tờ

khai thuế thuế thu nhập cá nhân năm đƣợc ƣu tiên hơn, chậm nhất là 31 tháng 3 năm

kế tiếp.

Thuế khấu trừ đƣợc quy định ở Malaysia nhƣ sau: Trong trƣờng hợp đối với

ngƣời lao động, chủ lao động phải khấu trừ thuế từ tiền thù lao của ngƣời lao động căn

cứ theo bảng khấu trừ thuế đã quy định cho năm tính thuế đó và chuyển trực tiếp số

thuế này cho Cục thu. Bất kỳ khoản chênh lệch thuế nào đều phải trả cho tới ngày 30

tháng 4 năm tiếp theo, việc nộp chậm tờ khai, không nộp sẽ chịu khoản phạt tối đa là

15.5%. Luật thuế Malaysia quy định lăi tiền vay, tiền bản quyền và tiền trả cho các

dịch vụ cung cấp theo hợp đồng và những loại thu nhập nhất định khác sẽ chịu thuế

khấu trừ tại nguồn khi trả cho đối tƣợng không cƣ trú. Trƣờng hợp đối tƣợng không

khấu trừ thuế khấu trừ tại nguồn, Cục thu có thể truy thu số thuế đó nhƣ là khoản nợ

phải nộp của ngƣời chi trả. Việc không khấu trừ và nộp số thuế nhƣ trên cho Cục thuế

trong vòng 1 tháng kể từ khi trả hoặc ghi bên có cho đối tƣợng không cƣ trú sẽ phải

nộp phạt 10% tổng số tiền chịu thuế khấu trừ tại nguồn. Hiện tại, tiền bản quyền và lăi

tiền vay trả cho hoặc ghi bên có cho đối tƣợng không cƣ trú chịu thuế khấu trừ tại

nguồn với thuế suất tƣơng ứng là 10% và 15%. Thuế suất có thể giảm trong trƣờng

hợp có những quy định vụ thể tại Hiệp định thuế.

u t u T u c t eo ươ g t ức tự k a , tự ộ t u của

Singapore, Indonesia, Malaysia, Thái Lan

Theo luật thuế thu nhập cá nhân của Singapore: thì cá nhân có trách nhiệm kê

khai các thông tin về cá nhân, thu nhập chịu thuế, các khoản đƣợc trừ theo các mẫu

tờ khai của cơ quan thuế. Đối tƣợng nộp thuế tại (i) Cơ quan thuế (dƣới h nh thức tiền

mặt, séc, mạng lƣới và Chƣơng t nh Giro – phƣơng pháp kê khai nộp thuế trả dần

không mất lăi); (ii) bƣu điện (dƣới h nh thức tiền mặt, séc và mạng lƣới); (iii) Ngân

hàng (chuyển quỹ…); (iv) máy tự phục vụ (Trạm AXS, Sam); (v) Ngân hàng qua

mạng (qua website của các ngân hàng, website của cơ quan thuế…). Chƣơng trình

đảm bảo tích hợp các cơ sở dữ liệu của ngƣời nộp thuế từ các khoản tiền công, tiền

lƣơng và các nguồn chi trả; từ đó có điều kiện quản lý đầy đủ và đúng với số thu

nhập phải tính thuế.

Từ kinh nghiệm về kê khai thuế qua hệ thống kê khai thuế điện tử của cục Thu

Nội địa Singapore về việc kê khai, có thể thấy, cơ quan thuế của Singapore áp dụng 3

phƣơng thức kê khai các tờ khai thuế là kê khai trên giấy, kê khai thuế điện tử qua

điện thoại, kê khai thuế điện tử qua Internet. Hệ thống kê khai thuế điện tử này có sẵn

24 giờ ngày và dễ dàng sử dụng do đƣợc thiết kế tƣơng tự với mẫu trên giấy, quy

trình kê khai đơn giản. Kê khai thuế qua hệ thống kê khai thuế điện tử là phƣơng

pháp đáp ứng đƣợc các yêu cầu nhƣ: Sử dụng công nghệ thích hợp để đơn giản hóa

việc kê khai và thanh toán cho ngƣời nộp thuế; giúp ngƣời nộp thuế thích nghi thông

qua quảng bá, tiếp thị, cải tiến hệ thống.

Ở Indonesia, cá nhân phải có nghĩa vụ khấu trừ, kê khai, nộp đối với các loại

thu nhập có tính chất không phải tiền lƣơng, tiền công (ví dụ nhƣ lãi tiền vay, lãi cổ

phần, thu nhập cho thuê, lăi từ tài sản…). Việc nộp thuế phải đƣợc thực hiện chậm

nhất là ngày mồng 10 tháng kế tiếp và tờ khai khấu trừ chậm nhất là ngày 20. Số thuế

còn phải nộp phải thực hiện nộp nốt chậm nhất là ngày 25 tháng 3 năm kế tiếp, tờ

khai thuế năm đƣợc thực hiện chậm nhất là ngày 31 tháng 3.

Ở Malaysia quy định về vấn đề này cụ thể: Hệ thống tự khai tự nộp thuế của cá

nhân đã đƣợc triển khai từ năm tính thuế 2004. Căn cứ theo hệ thống tự khai, tự nộp thuế

này, tờ khai thuế phải đƣợc nộp cho tới ngày 30 tháng 4 của năm tiếp theo. Tuy nhiên,

đối với các cá nhân phát sinh thu nhập từ hoạt động kinh doanh, hạn kê khai đƣợc gia

hạn tới 30 tháng 6 của năm tiếp theo. Cục thu có thẩm quyền ngăn chặn việc cá nhân rời

khỏi Malaysia cho tới khi số thuế còn thiếu đƣợc trả hoặc đã có thoả thuận phù hợp về

việc nộp thuế.

Theo quy định của Luật thuế thu nhập ở Thái Lan, ngƣời nộp thuế là đối tƣợng

cƣ trú tại Thái Lan đƣợc cấp mã số thuế và phải ghi trên tất cả các bảng kê khai thuế

thu nhập. Những công dân có số chứng minh nhân dân sẽ dùng số chứng minh đó để

ghi lên các bảng kê khai thuế thu nhập.

1.3.2 . Bà ọc về qu t u t u cá nhân có t ể dụ g ở V ệt Nam

Qua tham khảo kinh nghiệm của các nƣớc về thuế thu nhập cá nhân cho thấy

thuế thu nhập cá nhân, mặc dù là một nguồn thu quan trọng của ngân sách của quốc gia

nhƣng là một sắc thuế rất phức tạp, có thể gây ra nhiều tác động khác nhau đến đời

sống kinh tế, xã hội của mỗi nƣớc. Trong việc xây dựng chính sách thu thuế thu nhập

cá nhân ở mỗi nƣớc, những ngƣời hoạch định chính sách phải cân nhắc một số vấn đề

lớn liên quan đến luật thuế này nhƣ:

Thứ nhất, xây dựng các chính sách thuế trên cơ sở nghiên cứu kĩ mục tiêu của

Nhà nƣớc với thực tế mức sống của đa số NNT. Từ đó, các định hợp lý các vấn đề

nhƣ: đối tƣợng tính thuế, nguồn thu chịu thuế, mức chiết trừ gia cảnh, biểu

thuế…Điều này sẽ đem lại việc ổn định chính sách Thuế, cũng nhƣ ngƣời dân làm

quen dần với một Luật Thuế mới có ảnh hƣởng trực tiếp với thu nhập của chính

mình, đồng thời sẽ dần tạo thói quen tự giác trong nộp thuế TNCN. Bên cạnh đó,

phải có những điều chỉnh sửa đổi bổ sung kịp thời các chính sách khi điều kiện kinh

tế xã hội thay đổi.

Thứ hai, tăng cƣờng sử dụng phƣơng pháp khấu trừ tại nguồn đối với thuế thu

nhập. Đồng thời, sử dụng các dịch vụ điện tử hiện đại, bao gồm: điền hồ sơ điện tử,

thanh toán nợ thuế điện tử, tiếp cận tài khoản của ngƣời nộp thuế qua mạng. Những

lợi ích chủ yếu của việc tăng cƣờng sử dụng dịch vụ điện tử hiện đại là thu thuế

nhanh hơn, tính chính xác của dữ liệu, loại bỏ những công việc chồng chéo, giảm

thủ tục giấy tờ cho NNT. Khi cung cấp dịch vụ cho NNT cần xây dựng tiêu chuẩn

cung cấp dịch vụ và thƣờng xuyên đánh giá kết quả thực hiện với mức chuẩn xây

dựng.

Thứ ba, tăng cƣờng phối hợp hoạt động giữa cơ quan thuế với cơ quan BHXH,

cơ quan hải quan, các tổ chức tín dụng. Các cơ quan này có thể hỗ trợ nhau trên lĩnh

vực cung cấp thông tin và dữ liệu hoặc các hoạt động khác nhƣ hoạt động thu thuế,

thu BHXH, cƣỡng chế thu nợ thuế…

Thứ tư, ở những quốc gia đang phát triển, mặc dù nguồn thu ngân sách quốc gia

là một ƣu tiên nhƣng việc xây dựng luật thuế thu nhập cá nhân cần phải tính đến

những quy định đơn giản, minh bạch dễ áp dụng vì trình độ dân trí và năng lực của

các cơ quan quản lƣ thuế ở những quốc gia này còn có nhiều hạn chế. Điều này sẽ

hạn chế đƣợc những chi phí đi kèm trong việc thu thuế thu nhập cá nhân nhƣ chi phí

tuân thủ và chi phí hành chính.

Thứ năm, về tổ chức quản lý thuế:

Việt Nam đang trong giai đoạn hội nhập, nền kinh tế đã có nhiều chuyển biến

tích cực, song trình độ quản lý vẫn còn ở mức trung bình. Nguồn nhân lực chất lƣợng

cao còn khan hiếm, trình độ, kinh nghiệm kỹ năng nghiệp vụ chuyên môn hạn chế.

Để phù hợp với thực tế cần học hỏi tiếp thu kinh nghiệm quốc tế, lựa chọn hình thức

quản lý đơn giản, phù hợp với đại đa số NNT, giảm chi phí quản lý hành chính cho

cả NNT và cơ quan thuế. Áp dụng phƣơng pháp quản lý rủi ro vào tất cả các khâu

quản lý thuế để sử dụng hiệu quả nguồn lực còn hạn chế, tập trung vào giám sát,

kiểm soát những đối tƣợng rủi ro cao.

Thứ sáu, về mẫu biểu và phương pháp ê hai:

Mẫu biểu kê khai thuế TNCN cần cải tiến đơn giản, dễ hiểu, dễ kê khai cho

NNT. Về phƣơng pháp kê khai nên áp dụng phƣơng pháp hạn chế. Phƣơng pháp này

sẽ giúp loại bỏ yêu cầu tất cả các đối tƣợng chịu thuế phải nộp tờ khai thuế, tạo sự

công bằng hợp lý trong quản lý. Từ đó, cơ quan thuế có thể tập trung nguồn lực của

mình vào việc kiểm soát những lĩnh vực rủi ro cao nhất là các cơ quan chi trả, các đối

tƣợng có nhiều nguồn thu nhập, các cơ sở kinh doanh nhỏ và cá nhân hành nghề tự

do. Nếu không áp dụng phƣơng pháp hạn chế, cơ quan thuế sẽ phải xử lý số lƣợng

lớn các tờ khai thuế, thực tế thì mỗi tờ khai chỉ phải điều chỉnh rất nhỏ, không hiệu

quả và lãng phí nguồn lực.

Thứ bẩy, về xây dựng cơ sở dữ liệu và ứng dụng công nghệ thông tin:

Cơ quan thuế cần tập trung xây dựng cơ sở dữ liệu tập trung về NNT TNCN, hỗ

trợ việc đối chiếu chéo thông tin từ các nguồn thu nhập khác nhau nhằm kiểm tra

thông tin kê khai mà không cần phải đến trụ sở NNT. Đây là biện pháp quan trọng để

cơ quan thuế có thể giám sát đƣợc NNT hiệu quả. Trên cơ sở dữ liệu này, cơ quan

thuế thực hiện phân tích đánh giá rủi ro NNT thông qua việc áp dụng hệ thống các

tiêu thức đánh giá rủi ro (ví dụ: tiêu thức lựa chọn NNT không kê khai, không nộp

thuế, nộp chậm thuế...) để lựa chọn đúng các trƣờng hợp không chấp hành tốt pháp

luật thuế cho công tác thanh tra, kiểm tra. Đồng thời, cần đẩy mạnh ứng dụng công

nghệ thông tin trong quản lý thuế, áp dụng khai, nộp thuế điện tử. Đây là một điều

kiện đảm bảo thành công cho công tác quản lý thuế với số lƣợng NNT và khối lƣợng

thông tin “khổng lồ” ngày càng tăng lên nhanh chóng.

Thứ tám, chú trọng phát triển nguồn nhân lực cán bộ thuế:

Chất lƣợng nhân lực là cốt lõi cho mọi thành công của công tác quản lý thuế

TNCN, đào tạo nâng cao chất lƣợng nguồn nhân lực để đáp ứng yêu cầu quản lý

thuế TNCN là cấp thiết, đặc biệt ở Việt Nam. Đội ngũ công chức thuế phải đủ năng

lực quản lý và đạo đức nghề nghiệp để thi hành thành công chính sách Thuế TNCN

của nhà nƣớc, vận hành đƣợc hệ thống công nghệ thông tin hiện đại áp dụng cho hệ

thống.

Thứ chín, cần bổ sung chức năng và lực lượng điều tra thuế để kịp thời xử lý

các trƣờng hợp trong hình hình tội phạm về thuế diễn tiến không ngừng, ngày càng

tinh vi, phức tạp và mở rộng cả đối tƣợng, lĩnh vực và địa bàn.

Tóm tắt Chƣơng 1

Trong công cuộc cải cách hành chính nói chung và cải cách hành chính thuế

nói riêng, quản lý thuế Thu nhập cá nhân luôn là một vấn đề lôi cuốn nhiều sự quan

tâm của các nhà quản lý và các nhà nghiên cứu. Đây là một loại thuế mang tính

nhạy cảm cao, vì nó liên quan trực tiếp đến mọi ngƣời dân và các tổ chức chi trả thu

nhập, các cơ quan Nhà nƣớc, các tổ chức chính trị- xã hội. Thuế Thu nhập cá nhân

đƣợc đánh giá là một loại thuế mang tính công bằng cao khi đƣợc sử dụng để điều

tiết thu nhập, đảm bảo công bằng theo khả năng trả thuế của ngƣời dân. Do việc bao

quát rộng và liên quan tới toàn xã hội nên công tác quản lý thuế Thu nhập cá nhân

đã đƣợc nghiên cứu nhiều ở các nƣớc phát triển và các nƣớc đang phát triển. Ở Việt

Nam, việc nghiên cứu quản lý thuế Thu nhập cá nhân cũng là một vấn đề mới và

đứng trên nhiều cách tiếp cận khác nhau.

Dựa trên khung lý thuyết đã xây dựng ở Chƣơng 1, Chƣơng 2 của Luận văn:

sẽ tiến hành phân tích thực trạng quản lý thuế Thu nhập cá nhân tại Cục thuế Thành

phố Hà Nội, những tồn tại, nhƣng vƣớng mắc cũng nhƣ các nguyên nhân chủ quan và

khách quan.

Chƣơng 2

THỰC TRẠNG QUẢN LÝ THUẾ THU NHẬP CÁ NHÂN

TẠI CỤC THUẾ THÀNH PHỐ HÀ NỘI

2.1 . Đặc điểm tình hình kinh tế - xã hội của Thành phố Hà Nội

Hà Nội là thành phố nằm ở trung tâm vùng đồng bằng sông Hồng, phía Bắc

tiếp giáp với Thái Nguyên, Vĩnh Phúc; phía Nam giáp Hà Nam, Hòa Bình; phía

Đông giáp Bắc Ninh, Bắc Giang, Hƣng Yên; phía Tây giáp Hòa Bình, Phú Thọ.

Thực hiện kết luận Hội nghị Trung ƣơng 6 (khóa X) và Nghị quyết của Quốc hội

khóa XII, kỳ họp thứ 3, số 15 2008 NQ-QH12, ngày 29 tháng 05 năm 2008 và Nghị

quyết này có hiệu lực thi hành từ ngày 01 tháng 8 năm 2008, toàn bộ hệ thống chính

trị của thành phố Hà Nội sau hợp nhất, mở rộng địa giới hành chính Thủ đô bao

gồm: Thành phố Hà Nội, tỉnh Hà Tây, huyện Mê Linh - tỉnh Vĩnh Phúc và bốn xã

thuộc huyện Lƣơng Sơn - tỉnh Hòa Bình. Thủ đô Hà Nội sau khi đƣợc mở rộng có

diện tích tự nhiên 334.470,02 ha, lớn gấp hơn 3 lần trƣớc đây và đứng vào tốp 17

Thủ đô trên thế giới có diện tích rộng nhất; dân số tăng hơn gấp rƣỡi, hiện nay là

hơn 7 triệu ngƣời; gồm 30 đơn vị hành chính cấp quận, huyện, thị xã, 577 xã,

phƣờng, thị trấn. Hà Nội hiện nay vừa có núi, có đồi và địa hình thấp dần từ Bắc

xuống Nam, từ Tây sang Đông, trong đó đồng bằng chiếm tới ¾ diện tích tự nhiên

của thành phố.

Hà Nội là thủ đô, là trung tâm kinh tế, chính trị, văn hóa của cả nƣớc. Các cơ

quan đầu não của Đảng, nhà nƣớc đặt tại thủ đô Hà Nội.

Theo báo cáo tình hình phát triển kinh tế - xã hội của Thủ đô năm 2016, tuy

tăng trƣởng kinh tế không đạt mục tiêu nhƣng cao hơn năm trƣớc và cao nhất trong

6 năm trở lại đây, đạt 8,03% (Trong đó: Ngành dịch vụ tăng 8,1%; công nghiệp –

xây dựng tăng 8,8%; nông nghiệp tăng 2,21%). Năm 2016 là năm Hà Nội có số

lƣợng doanh nghiệp thành lập mới và thu hút đầu tƣ xã hội cao nhất từ trƣớc đến

nay. Vốn đăng ký của các dự án đầu tƣ ngoài Ngân sách nhà nƣớc đạt 423,8 nghìn

tỷ đồng, trong đó vốn đầu tƣ nƣớc ngoài là 2,8 tỷ USD (tăng 2,6 lần so với năm

2015). Tổng vốn đầu tƣ xã hội ƣớc thực hiện đạt 277,95 nghìn tỷ đồng, tăng 10% so

với năm 2015.

Song song với phát triển kinh tế, Thành phố cũng chú trọng bảo đảm an sinh

xã hội và chăm lo đời sống nhân dân. Tỷ lệ hộ nghèo giảm còn 2,7% (chuẩn đa

chiều), tỷ lệ bao phủ bảo hiểm y tế đạt 80,1%, tỷ lệ lao động qua đào tạo ƣớc đạt

56,93%... Giá cả thị trƣờng, lạm phát đƣợc kiểm soát. Chỉ số giá tiêu dùng năm

2016 ƣớc tăng 3.01%-3,07%.

G ớ t ệu về Cục t u T à ố Hà Nộ

ịch sử hình thành

Cục Thuế thành phố Hà Nội đƣợc thành lập theo Quyết định số 314 TC QĐ

ngày 21 08 1990 của Bộ Tài Chính. Căn cứ Nghị quyết số 15 2008 NQ-QH12 ngày

29 05 2008 của Quốc Hội khóa XII kỳ họp thứ 3 về việc điều chỉnh địa giới hành

chính thành phố Hà Nội và một số tỉnh liên quan, Bộ Tài Chính ra Quyết định số

1640 QĐ-BTC ngày 28 7 2008 về việc thành lập Cục Thuế thành phố Hà Nội trực

thuộc Tổng cục Thuế trên cơ sở hợp nhất Cục thuế TP hà Nội (cũ), Cục thuế Hà

Tây (cũ) và Chi cục thuế huyện Mê Linh.

Chức năng nhiệm vụ của Cục thuế TP Hà Hội.

Cục thuế TP Hà Nội là tổ chức trực thuộc Tổng Cục thuế có chức năng tổ

chức thực hiện thu thuế, lệ phí và các khoản thu khác của Ngân sách nhà nƣớc (gọi

chung là thuế) trên địa bàn TP Hà Nội theo quy định của pháp luật.

Cục Thuế thành phố Hà Nội có nhiệm vụ tổ chức thực hiện việc thu thuế và

các khoản thu khác cho ngân sách theo quy định trên toàn địa bàn thành phố Hà

Nội, thực hiện các chƣơng trình, kế hoạch công tác do Tổng cục Thuế giao và bảo

đảm thông tin đáp ứng yêu cầu quản lý, chỉ đạo của Thành uỷ, HĐND, UBND

thành phố Hà Nội.

Hằng năm, số thu ngân sách trên địa bàn thành phố Hà Nội chiếm tỷ trọng

lớn trong tổng số thu ngân sách của cả nƣớc. Đặc biệt những năm gần đây, Cục thuế

Hà Nội luôn hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ thu NSNN, tốc độ trung bình vào khoảng

107%. Số thu ngân sách của Thành phố Hà Nội qua các năm nhƣ sau:

B g 2.1: K t qu t u g s c à ước ăm 2014-2016

Đơn vị: tỷ đồng

Năm 2014 2015 2016

Dự toán pháp lệnh 115,102 129,010 154,300

Thực hiện 115,929 149,451 163,154

% so dự toán pháp lệnh 100.72% 115.84% 105.74%

% so với năm trƣớc 87,8% 128.92% 109.17%

Nguồn: Phòng Tổng hợp Nghiệp vụ Dự toán - Cục Thuế TP. Hà Nội

Về thu thuế Thu nhập cá nhân: Cục Thuế TP Hà Nội đã tích cực tăng cƣờng

công tác đôn đốc kê khai nộp thuế, công tác kiểm tra, khai thác nguồn thu; Bên cạnh

đó, thị trƣờng bất động sản phục hồi, số lƣợng giao dịch bất động sản tăng so với

cùng kỳ nên đã tác động đến số thu NSNN. Kết quả ƣớc thực hiện cả năm thực hiện

14.700 tỷ, đạt 100,7% dự toán, tăng 16,4% so với năm 2015.

Mặc dù tăng trƣởng kinh tế không đảm bảo mục tiêu đề ra; việc thực hiện

chính sách miễn, giảm, gia hạn nộp thuế cho DN, cá nhân và hộ kinh doanh làm

giảm số thu, nhƣng thu ngân sách nội địa do ngành thuế thực hiện vẫn hoàn thành

vƣợt mức dự toán.

Tổ chức bộ máy

* Cơ cấu tổ chức Cục thuế TP Hà Nội bao gồm 24 Phòng chức năng và 30

Chi cục thuế quận, huyện, thị xã.

Các Chi cục Thuế quận, huyện, thị xã là tổ chức trực thuộc Cục Thuế, có

chức năng tổ chức thực hiện công tác quản lý thuế, phí, lệ phí và các khoản thu

khác của Ngân sách nhà nƣớc trên địa bàn theo quy định của pháp luật.

Các Chi cục Thuế quận, huyện, thị xã có nhiệm vụ tổ chức thực hiện việc thu

thuế và các khoản thu khác cho ngân sách theo quy định trên toàn địa bàn theo

phận cấp quản lý, thực hiện các chƣơng trình, kế hoạch công tác do Cục Thuế giao.

Hì 2.1: Sơ đồ tổ c ức Bộ m y của Cục t u T à ố Hà Nộ :

Nguồn: Trang Web Cục thuế Thành phố Hà Nội.

Các phòng trực thuộc Cục thuế Thành phố Hà Nội đƣợc quy định cụ thể chức

năng, nhiệm vụ của từng phòng:

 Phòng Tuyên truyền và hỗ trợ ngƣời nộp thuế

Giúp Cục trƣởng Cục thuế tổ chức thực hiện công tác tuyên truyền về chính

sách, pháp luật thuế, hỗ trợ ngƣời nộp thuế trong việc thực hiện pháp luật thuế;

Bộ phận tiếp nhận, giải quyết thủ tục hành chính và cung cấp dịch vụ về thuế (Bộ

phận 1 cửa) văn phòng Cục do Phòng Tuyên truyền hỗ trợ ngƣời nộp thuế trực tiếp

phụ trách.

 Phòng Kê khai và Kế toán thuế

Giúp Cục trƣởng Cục thuế tổ chức thực hiện công tác đăng ký thuế, xử lý hồ

sơ khai thuế, kế toán thuế, thống kê thuế trong phạm vi Cục Thuế quản lý.

 Phòng Quản lý nợ và cƣỡng chế nợ thuế

Giúp Cục trƣởng Cục thuế tổ chức thực hiện công tác quản lý nợ thuế, đôn đốc

thu tiền thuế nợ và cƣỡng chế thu tiền thuế nợ, tiền phạt trong phạm vi quản lý

 Phòng Kiểm tra thuế (06 phòng Kiểm tra thuế)

Giúp Cục trƣởng Cục Thuế kiểm tra, giám sát kê khai thuế; chịu trách nhiệm

thực hiện dự toán thu đối với ngƣời nộp thuế thuộc phạm vi quản lý trực tiếp của

Cục Thuế.

 Phòng Thanh tra thuế (05 phòng Thanh tra)

Giúp Cục trƣởng Cục thuế triển khai thực hiện công tác thanh tra ngƣời nộp

thuế trong việc chấp hành pháp luật thuế; giải quyết tố cáo về hành vi trốn lậu thuế,

gian lận thuế liên quan đến ngƣời nộp thuế thuộc phạm vi Cục Thuế quản lý;

 Phòng Tổng hợp – Nghiệp vụ - Dự toán

Giúp Cục trƣởng Cục thuế trong việc chỉ đạo, hƣớng dẫn nghiệp vụ quản lý

thuế, chính sách, pháp luật thuế; xây dựng và thực hiện dự toán thu ngân sách nhà

nƣớc thuộc phạm vi Cục Thuế quản lý;

 Phòng pháp chế

Giúp Cục trƣởng Cục thuế tổ chức thực hiện công tác pháp chế về thuế thuộc

phạm vi quản lý của Cục thuế quản lý.

 Phòng Quản lý thuế thu nhập cá nhân

Giúp Cục trƣởng Cục thuế tổ chức, chỉ đạo triển khai quản lý thuế thu nhập cá

nhân đối với các cá nhân có thu nhập thuộc diện phải nộp thuế thu nhập cá nhân

theo quy định của pháp luật thuộc phạm vi Cục Thuế Thành phố Hà Nội quản lý;

 Phòng Kiểm tra nội bộ

Giúp Cục trƣởng Cục thuế tổ chức chỉ đạo, triển khai thực hiện công tác kiểm

tra việc tuân thủ pháp luật, tính liêm chính của cơ quan thuế, công chức thuế; giải

quyết khiếu nại (bao gồm cả khiếu nại các quyết định xử lý về thuế của cơ quan thuế

và khiếu nại liên quan trong nội bộ cơ quan thuế, công chức thuế), tố cáo liên quan

đến việc chấp hành công vụ và bảo vệ sự liêm chính của cơ quan thuế, công chức

thuế trong phạm vi quản lý của Cục trƣởng Cục thuế.

 Phòng Tin học

Giúp Cục trƣởng Cục thuế tổ chức quản lý và vận hành hệ thống trang thiết bị

tin học ngành thuế; triển khai các phần mềm ứng dụng tin học phục vụ công tác

quản lý thuế và hỗ trợ hƣớng dẫn, đào tạo cán bộ thuế trong việc sử dụng ứng dụng

tin học trong công tác quản lý.

 Phòng Tổ chức cán bộ

Giúp Cục trƣởng Cục thuế tổ chức chỉ đạo, triển khai thực hiện về công tác tổ

chức bộ máy, quản lý cán bộ, biên chế, tiền lƣơng, đào tạo cán bộ và thực hiện công

tác thi đua khen thƣởng trong nội bộ Cục thuế.

 Phòng Tài vụ - Quản trị

Giúp Cục trƣởng Cục thuế tổ chức chỉ đạo, triển khai thực hiện các công tác

hành chính, văn thƣ, lƣu trữ; công tác quản lý tài chính, quản lý đầu tƣ xây dựng cơ

bản, quản trị, quản lý ấn chỉ thuế trong toàn Cục thuế.

 Phòng Hành chính - Lƣu trữ

Giúp Cục trƣởng Cục thuế tổ chức chỉ đạo triển khai thực hiện công tác hành

chính, văn thƣ, lƣu trữ, chƣơng trình, kế hoạch công tác của Cục Thuế trong phạm

vi toàn Cục Thuế.

 Phòng Quản lý ấn chỉ

Giúp Cục trƣởng Cục Thuế thực hiện các công tác in ấn chỉ thuế theo phạm vi

đƣợc phân cấp; thực hiện cấp phát, bán hoá đơn ấn chỉ thuế cho các đơn vị trong và

ngoài ngành thuế và các tổ chức và cá nhân nộp thuế; quản lý sử dụng hoá đơn ấn

chỉ thuế và quản lý hoá đơn tự in của các tổ chức và cá nhân nộp thuế.

 Phòng quản lý thu thuế từ đất

Phòng Quản lý các khoản thu từ đất có chức năng tham mƣu, chỉ đạo công tác

quản lý các khoản thu từ đất trên địa bàn Cục Thuế quản lý bao gồm quản lý thu thuế

sử dụng đất nông nghiệp, thuế sử dụng đất phi nông nghiệp, thu tiền sử dụng đất, thu

tiền thuê đất, thu lệ phí trƣớc bạ đất, tiền bán nhà thuộc sở hữu nhà nƣớc trên địa bàn

theo quy định.

 Các Chi cục thuế quận, huyện, thị xã.

Các Chi cục Thuế quận, huyện, thị xã là tổ chức trực thuộc Cục Thuế, có

chức năng tổ chức thực hiện công tác quản lý thuế, phí, lệ phí và các khoản thu khác

của Ngân sách nhà nƣớc trên địa bàn theo quy định của pháp luật.

Các Chi cục Thuế quận, huyện, thị xã có nhiệm vụ tổ chức thực hiện việc thu

thuế và các khoản thu khác cho ngân sách theo quy định trên toàn địa bàn theo phận

cấp quản lý, thực hiện các chƣơng trình, kế hoạch công tác do Cục Thuế giao.

2.2. Thực trạng quản lý Thuế Thu nhập cá nhân tại Cục thuế Thành phố Hà

Nội

2.2.1. Tổ c ức bộ m y qu lý t u T u c t Cục t u T à ố

Hà Nộ

Ngành Thuế đã thành lập và kiện toàn đầy đủ, cơ bản các bộ phận quản lý thuế

theo chức năng ở cơ quan thuế các cấp để thực hiện tốt các chức năng, nhiệm vụ,

quyền hạn và trách nhiệm theo quy định Luật Quản lý thuế. Theo đó bộ máy quản

lý thu thuế ở Cục thuế TP Hà Nội đã đƣợc tổ chức tập trung theo 4 chức năng nhằm

chuyên môn hóa, nâng cao năng lực quản lý thu thuế ở từng chức năng, gồm: Tuyên

truyền, hỗ trợ ngƣời nộp thuế; Theo dõi, xử lý việc kê khai thuế; Đôn đốc thu nợ và

cƣỡng chế nợ thuế; Thanh tra, kiểm tra thuế theo cơ chế cơ sở kinh doanh tự kê khai

- tự tính - tự nộp thuế nhƣ sau:

CƠ QUAN THUẾ

Tuyên truyền Pháp luật Thuế và hỗ trợ NNT

Quản lý nợ và cƣỡng chế thu thuế

Ngƣời nộp thuế

Kê khai và Kế toán thuế

Kho bạc

Kiểm tra thanh tra thuế

Hình 2.2 : u t u t eo cơ c gườ ộ t u tự kê k a - tự tí - tự

ộ t u

Nguồn: Vụ Tổ chức cán bộ - Tổng cục thuế

Theo cơ chế này, ngƣời nộp thuế đƣợc chủ động tự tính, tự khai, tự nộp thuế và tự

chịu trách nhiệm về thực hiện nghĩa vụ thuế theo Pháp luật thuế. Cơ quan thuế chuyển

đổi sang thực hiện 02 chức năng chủ yếu là: Tuyên truyền, giải thích, tƣ vấn hỗ trợ giúp

đỡ ngƣời nộp thuế hiểu rõ chính sách, thủ tục thuế, nâng cao tính tự giác tuân thủ thực

hiện nghĩa vụ thuế theo pháp luật; Đồng thời tăng cƣờng công tác theo dõi, kiểm tra

giám sát việc chấp hành pháp luật thuế của ngƣời nộp thuế; Phát hiện và xử lý kịp thời

các trƣờng hợp không kê khai, khai không nộp đủ số thuế phải nộp, nộp không đủ số

thuế đã kê khai, đảm bảo các luật thuế đƣợc thực hiện nghiêm minh, đảm bảo công bằng

giữa những ngƣời nộp thuế với nhau và chống thất thu ngân sách.

Các nhiệm vụ cụ thể của từng chức năng nhƣ sau:

- Chức năng tuyên truyền hỗ trợ NNT

Bộ phận Tuyên truyền và hỗ trợ NNT thực hiện công tác tuyên truyền về

chính sách, pháp luật thuế, hỗ trợ NNT trong phạm vi quản lý, đƣợc tổ chức thành

Phòng Tuyên truyền và hỗ trợ NNT ở cấp Cục, tổ Tuyên truyền và hỗ trợ NNT ở

cấp Chi cục:

+ Chức năng tuyên truyền chính sách thuế cho NNT :

Chủ trì phối hợp với các phòng chức năng của Cục Thuế tổ chức tiếp xúc

thông qua các hình thức hội nghị, hội thảo, tập huấn để phổ biến hƣớng dẫn chính

sách và thủ tục về thuế cho ĐTNT thực hiện tự khai tự nộp.

Lƣu trữ và tổ chức phổ biến chính sách thuế mới trong phạm vi Cục, thực hiện

việc đào tạo và đào tạo tại chỗ về chuyên môn nghiệp vụ đối với lực lƣợng cán bộ

chuyên trách của phòng, phối hợp với các đơn vị chức năng của Cục trong công tác

đào tạo chuyên môn đối với cán bộ trong ngành. Lƣu trữ và thông báo các nội dung

hƣớng dẫn chính sách thuế đã tiến hành cho ĐTNT đến các bộ phận chức năng của

Cục nhằm thống nhất các biện pháp thi hành pháp luật về Thuế.

+ Chức năng hỗ trợ NNT :

Bộ phận Tuyên truyền và hỗ trợ NNT là đơn vị tiếp nhận hồ sơ thuế và tiến

hành các thủ tục hƣớng dẫn, trả lời, giải đáp các vƣớng mắc của ĐTNT trong quá

trình thực hiện các quy định hiện hành về chính sách thuế, phí và lệ phí thông qua

các hình thức trả lời tại cơ quan thuế, qua điện thoại hoặc bằng văn bản theo đúng

hƣớng dẫn về nghiệp vụ tại các quy trình do Tổng cục Thuế ban hành về việc hƣớng

dẫn thực hiện công tác hỗ trợ ĐTNT trong thẩm quyền. Đối với những vấn đề phát

sinh vƣợt quá thẩm quyền của Cục thì hƣớng dẫn ĐTNT các thủ tục và liên hệ với

cấp có thẩm quyền để giải quyết.

Thực hiện các chế độ về đánh giá, phân tích, báo cáo theo phân cấp trách

nhiệm đối với Lãnh đạo Cục và cơ quan cấp trên theo quy định.

- Chức năng kê khai kế toán thuế

Bộ phận Kê khai kế toán thuế thực hiện công tác đăng ký thuế, xử lý hồ sơ kê

khai thuế, kế toán thuế, thống kê thuế trong phạm vi Cục Thuế quản lý, đƣợc tổ Phòng

Kê khai và Kế toán thuế ở cấp Cục, tổ Kê khai và Kế toán thuế ở cấp chi cục.

+ Chức năng đăng ký thuế :

Hỗ trợ các chức năng đăng ký thuế mới; thay đổi thông tin đăng ký thuế; NNT

chuyển địa điểm; chấm dứt hiệu lực MST

+ Chức năng xử lý tờ khai thuế

Bộ phận xử lý tờ khai thuế thuế tiếp nhận tờ khai, hồ sơ thuế của DN từ phòng

Tuyên truyền hỗ trợ; các quyết định xử phạt, biên bản kiểm tra, thanh tra từ các

phòng thuế TNCN, thanh tra, kiểm tra để tiến hành xử lý trong thẩm quyền theo

phân công, phân cấp và hoặc theo qui định tại quy trình quản lý thu thuế.

Theo dõi, xử lý thông tin về số thuế phát sinh theo kê khai của DN, trên cơ sở

dữ liệu đó tiến hành phân tích, đánh giá chung tình hình thực hiện của từng DN

nhằm mục đích thu thuế, hoàn thuế và các mục đích khác theo yêu cầu tại hồ sơ

thuế của DN và các bộ phận chức năng có liên quan của Cục, ngành.

+ Chức năng kế toán thuế :

Bộ phận Kế toán thuế nhận thông tin về số thuế đã nộp từ Kho bạc nhà nƣớc

cùng cấp, cập nhật vào hệ thống máy tính. Tiến hành điều chỉnh các thông tin về số

thuế đã nộp theo đề nghị của NNT.

- Chức năng thu nợ và cƣỡng chế thuế

Bộ phận Quản lý thu nợ và cƣỡng chế thuế là bộ phận nhận hồ sơ pháp lý thuế của

ĐTNT và tổ chức thực hiện các biện pháp đôn đốc thu nợ, cƣỡng chế về nợ thuế. Bộ

phận Quản lý thu nợ và cƣỡng chế thuế đƣợc tổ chức thành phòng Quản lý nợ và cƣỡng

chế nợ thuế ở cấp Cục, tổ Quản lý nợ và cƣỡng chế nợ thuế ở cấp Chi cục để thực hiện

công tác quản lý nợ thuế, đôn đốc thu tiền thuế nợ và cƣỡng chế thu tiền thuế nợ, tiền

phạt trong phạm vi quản lý gồm các công việc cụ thể sau:

Phân tích dữ liệu - thông tin về tình trạng thuế trên hồ sơ thuế của ĐTNT,

trên cơ sở đó đƣa ra các biện pháp xử lý, phối hợp thực hiện nhằm mục tiêu đôn

đốc thu nợ, cƣỡng chế về thuế đối với các ĐTNT không tuân thủ pháp luật thuế

một cách có hiệu quả.

Tổ chức thực hiện quy trình theo dõi, đôn đốc thu nợ và cƣỡng chế thuế theo

yêu cầu chuyên môn nghiệp vụ, và theo thực tiễn của việc áp dụng cơ chế tự khai tự

nộp trong phạm vi phân cấp, phân quyền.

Giúp lãnh đạo xây dựng các biện pháp, cơ chế phối hợp, cũng nhƣ hành lang

pháp lý về việc thực thi quyền hành pháp về thuế - mà cụ thể là quyền đôn đốc thu

nợ và cƣỡng chế về thuế.

Thực hiện các chế độ về đánh giá, phân tích, báo cáo theo phân cấp trách

nhiệm đối với Lãnh đạo Cục và cơ quan cấp trên theo quy định.

Các Phòng Đội Kiểm tra thuế, Phòng quản lý thuế TNCN, Đội Thuế phƣờng,

xã phối hợp đối chiếu nợ, thông báo, đôn đốc nộp nợ thuế đến NNT thuộc

Phòng Đội trực tiếp quản lý đối với các khoản nợ từ 90 ngày trở xuống.

- Chức năng kiểm tra, thanh tra :

Phòng Quản lý thuế TNCN có 02 chức năng :

+ Là phòng chức năng có nhiệm vụ giúp Cục trƣởng Cục thuế tổ chức triển

khai thực hiện thống nhất chính sách thuế TNCN trên địa bàn Thành phố Hà Nội,

Kiểm tra, giám sát kê khai thuế TNCN bao gồm hƣớng dẫn, kiểm tra cả các Chi cục

thuế quận, huyện, thị xã.

+ Là phòng quản lý thu trực tiếp có nhiệm vụ tổ chức thực hiện dự toán thu

thuế TNCN đối với văn phòng đại diện của thƣơng nhân nƣớc ngoài; các cơ quan

hành chính, sự nghiệp thuộc phạm vi quản lý của Cục thuế do các đơn vị trên chỉ

có phát sinh TNCN.

Đối với các Chi cục Thuế công tác quản lý thu thuế TNCN đang triển khai.

Việc tổ chức triển khai thực hiện chính sách thuế TNCN trên địa bàn do bộ phận

quản lý thuế TNCN thuộc đội Tổng hợp - nghiệp vụ - dự toán đảm nhiệm. Công tác

thu thuế đối với cá nhân kinh doanh do đội thuế liên phƣờng, xã đảm nhiệm.

Các phòng Kiểm tra thuế ở Cục thuế, đội kiểm tra thuế ở Chi cục Thuế quản lý

thu trực tiếp thuế TNCN đối với ngƣời sử dụng lao động do đơn vị phụ trách.

Phòng Đội Kiểm tra thuế, Phòng quản lý thuế TNCN kiểm tra hồ sơ khai thuế

và kiểm tra tại trụ sở của ngƣời nộp thuế phát hiện có dấu hiệu trốn thuế, gian lận về

thuế chuyển hồ sơ về các phòng Thanh tra thuế.

Các phòng Thanh tra thuộc Cục thuế thanh tra NNT theo khối phòng Kiểm tra

thuế và Chi cục Thuế đƣợc phân công.

CỤC TRƢỞNG

PHÓ CỤC TRƢỞNG PHÓ CỤC TRƢỞNG

Bộ phận quản lý thuế theo chức năng và theo đối tƣợng

Phòng tuyên truyền và hỗ trợ

NNT.

Bộ phận Nghiệp vụ, quản lý nội bộ - Phòng Tổng hợp Nghiệp vụ Dự toán

Phòng kê khai và kế toán thuế. Phòng quản lý nợ và cƣỡng chế

nợ thuế

Phòng Tin học Phòng tổ chức cán bộ Phòng kiểm tra nội bộ Phòng Hành chính - Quản trị

Tài vụ

Phòng Pháp chế

Phòng Quản lý thu thuế từ đất Phòng Quản lý thuế TNCN. Phòng Kiểm tra thuế. - Phòng Thanh tra thuế.

Phòng Văn thƣ – lƣu trữ

Hình 2.3 : u t eo c ức ă g của Cục t u T à ố Hà Nộ

Nguồn : Phòng Tổ chức cán bộ - Cục thuế Thành phố Hà Nội

Nhìn chung, mô hình tổ chức theo chức năng đã chuyên môn hóa các quy trình

quản lý thuế, Mỗi phòng thực hiện một hoặc một số chức năng quản lý thuế có quan

hệ mật thiết với nhau để quản lý đối với tất cả các đối tƣợng nộp thuế theo chức

năng đƣợc phân công thực hiện.

2.2.2. Tổ c ức t ực ệ qu t u T u c

2.2.2.1 Quản lý đối tượng nộp thuế

Để quản lý đƣợc đối tƣợng nộp thuế nhất thiết phải thực hiện việc đăng ký thuế

và cấp mã số thuế (MST) cho tất cả cá nhân có thu nhập thuộc đối tƣợng nộp thuế

TNCN và ngƣời phụ thuộc. Tất cả các đơn vị chi trả thu nhập phải kê khai toàn bộ

các khoản thu nhập đã chi trả (bao gồm cả các khoản thu nhập chƣa đến mức khấu

trừ) và các hộ kinh doanh đều phải kê khai.

Việc tiếp nhận, giải quyết hồ sơ đăng ký thuế của NNT tại Cục Thuế Hà Nội

đƣợc thực hiện theo đúng quy định.

Phƣơng pháp thực hiện việc đăng ký thuế và cấp MST với cá nhân có thu nhập

từ tiền lƣơng, tiền công chủ yếu đƣợc thực hiện thông qua đơn vị chi trả thu nhập.

Cơ quan thuế sẽ cấp tờ khai đăng ký thuế cho các đơn vị chi trả thu nhập, đơn vị chi

trả thu nhập thay mặt cơ quan thuế cấp cho cá nhân nộp thuế để cá nhân nộp thuế tự

kê khai. Đơn vị chi trả thu hồi tơ khai của cá nhân sau đó giao lại cho cơ quan thuế

để cơ quan thuế kiểm tra và tổ chức cấp MST cho từng cá nhân đăng ký thuế.

Phƣơng pháp tổ chức đăng ký thuế hoặc kê khai bổ sung đăng ký thuế đối với

hộ kinh doanh: Từng hộ kinh doanh phải trực tiếp đăng ký thuế với cơ quan thuế, cơ

quan thuế thông qua các đội thuế phƣờng, xã tổ chức phát tờ khai đăng ký thuế và

tổ chức thu hồi tờ khai đăng ký thuế của hộ kinh doanh doanh. Trên cơ sở tờ khai đã

thu hồi, cơ quan thuế sẽ cấp MST và thông báo lại cho hộ kinh doanh.

Việc cấp MST cho cá nhân đầu tƣ vốn, chuyển nhƣợng vốn chủ yếu đƣợc

thông qua các công ty quản lý quản lý đầu tƣ vốn, chuyển nhƣợng vốn. Cơ quan

thuế phát tờ khai cho các công ty này để các công ty phát và yêu cầu các cá nhân

đầu tƣ vốn, chuyển nhƣợng vốn khai; sau đó thu hồi và bàn giao lại cho cơ quan

thuế. Cơ quan thuế căn cứ tờ khai của cá nhân sẽ tổ chức việc cấp MST cho từng cá

nhân, sau đó chuyển cho các công ty quản lý để thông báo cho cá nhân nộp thuế.

* Các đối tƣợng chƣa cần phải đăng ký thuế và cấp mã số thuế:

Theo Luật TNCN thì có một số khoản thu nhập sẽ tính thu thuế theo thuế suất

toàn phần và thu theo từng lần phát sinh thu nhập, không phải quyết toán thuế cuối

năm. Các tổ chức chi trả thu nhập này cho cá nhân phải có trách nhiệm khấu trừ tiền

thuế để nộp vào NSNN. Vì vậy, trƣớc mắt cũng chƣa cần phải cấp mã số cho các

đối tƣợng có thu nhập này, cụ thể là:

- Thu nhập từ đầu tƣ vốn nhƣ lãi cho vay, lãi trái phiếu, lợi tức cổ phần, lợi

tức từ các hình thức góp vốn

- Thu nhập khác từ trúng thƣởng xổ số, trúng thƣởng trong các hình thức

khuyến mại, trò chơi có thƣởng;

- Thu nhập từ chuyển giao quyền sở hữu trí tuệ, từ chuyển giao công nghệ, từ

nhƣợng quyền thƣơng mại;

Ngoài ra một số khoản thu nhập không xác định đƣợc cụ thể tổ chức, cá nhân

khấu trừ tại nguồn, hoặc phát sinh từng lần theo quan hệ dân sự giữa cá nhân với cá

nhân nhƣ: thu nhập từ nhận thừa kế, quà tặng; thu nhập từ chuyển nhƣợng nhà đất

cũng chƣa cần phải thực hiện đăng ký, cấp mã số thuế mà chỉ thực hiện quản lý thu

thuế khi cá nhân nhận thu nhập làm các thủ tục đăng ký để xác định quyền sở hữu,

sử dụng tài sản đó.

2.2.2.2 Quản lý ê hai, nộp thuế, quyết toán thuế hoàn thuế

Cục Thuế Hà Nội đã chủ động xây dựng kế hoạch triển khai thực hiện Luật thuế

TNCN, thực hiện sâu rộng Luật và các văn bản chính sách, các văn bản hƣớng dẫn gia

hạn, miễn giảm thuế TNCN; tổ chức tập huấn đến các ngành, các cấp và NNT.

Về tuyên truyền hỗ trợ NNT

Cục Thuế TP Hà Nội chủ động tập trung triển khai thực hiện tốt công tác tuyên

truyền, hỗ trợ ngƣời nộp thuế dƣới nhiều hình thức đa dạng, phong phú với nhiều cách

tiếp cận khác nhau cùng với hoạt động hiệu quả của bộ phận “một cửa” tại Văn phòng

Cục và 30 Chi cục Thuế đã góp phần nâng cao ý thức tuân thủ pháp luật thuế của NNT,

tạo thuận lợi cho NNT trong việc thực hiện nghĩa vụ thuế với Nhà nƣớc. Cụ thể nhƣ

- Cục thuế Thành phố Hà Nội thƣờng xuyên phối hợp với các cơ quan thông tấn

báo chí, Đài truyền hình, tổ chức thành công 02 buổi tọa đàm của Lãnh đạo Cục với

chuyên đề “Đẩy mạnh tiến độ thu NSNN và chống thất thu thuế” trên Đài Truyền hình

Hà Nội; “Triển khai quy chế phối hợp trong công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu

nại,tố cáo của cơ quan thuế” trên Đài truyền hình Việt Nam - VTV1; Phối hợp Thời báo

tài chính, Tạp chí Thuế, Báo Hà Nội mới phát hành các chuyên trang “Chính sách thuế

với cuộc sống”, “Thuế thủ đô”; Tiếp tục tuyên truyền triển khai thí điểm uỷ nhiệm thu

thuế hộ kinh doanh, Nộp thuế điện tử, Hoá đơn điện tử, thực hiện chuỗi phóng sự về

quản lý hoá đơn, giải pháp ngăn chặn hoá đơn bất hợp pháp, hoá đơn điện tử; Phối hợp

với Công an TP Hà Nội triệt phá thành công đƣờng dây thành lập doanh nghiệp ma để

bán hoá đơn GTGT. Năm 2016, Cục Thuế đã phối hợp với cơ quan truyền thông thực

hiện 165 buổi phát sóng tuyên truyền về chính sách thuế mới, đăng 1.667 tin, bài, ảnh

trên các báo, tạp chí; thực hiện 13.150 buổi phát thanh, truyền thanh và 606 bài qua

trang thông tin điện tử của Cục Thuế.

- Cục thuế Thành phố Hà Nội đã hệ thống hóa, biên soạn ngắn gọn, cô đọng để

truyền tải những nội dung chính sách thuế mới qua hệ thống thƣ điện tử cơ quan Thuế

tới hơn 140 nghìn DN, tổ chức đăng ký kê khai qua mạng, giúp việc cập nhật chính

sách thuế mới của các doanh nghiệp trên địa bàn đƣợc nhanh chóng, kịp thời.

- Bên cạnh đó, Cục thuế Thành phố Hà Nội đã thực hiện công khai doanh thu,

mức thuế hộ kinh doanh trên trang Web của cơ quan thuế, tại bộ phận một cửa cơ quan

thuế, UBND quận, huyện, thị xã, xã phƣờng, thị trấn; gửi danh sách, tài liệu niêm yết

tới HĐND, UBND, Mặt trận tổ quốc quận, huyện, thị xã, xã phƣờng, thị trấn và gửi tới

từng Hộ kinh doanh.

- Song song với việc tuyên truyền chính sách, pháp luật về thuế, Cục Thuế Thành

phố Hà Nội đã tập trung nhân lực, tài lực để hỗ trợ tối đa cho NNT thực hiện tốt nghĩa

vụ thuế, nhất là tại bộ phận “Một cửa” của cơ quan Thuế. Thông qua công tác hỗ trợ,

chính sách thuế đã đƣợc chuyển tải một cách cụ thể cho NNT, giải quyết kịp thời những

khó khăn, vƣớng mắc của NNT trong quá trình thực hiện nghĩa vụ thuế. Đặc biệt trong

tháng 3 2016, Cục Thuế Thành phố Hà Nội đã tổ chức thành công “Tháng cao điểm hỗ

trợ NNT thực hiện chính sách thuế năm 2016 và quyết toán thuế năm 2015” tại cơ quan

thuế các cấp: Đã hỗ trợ, giải đáp cho 6.586 lƣợt NNT với 7.161 vƣớng mắc. Đồng thời

nhằm tạo điều kiện thuận lợi tối đa cho NNT, giảm thời gian, chi phí xã hội cho DN, cá

nhân khi thực hiện quyết toán thuế TNCN năm 2015, Cục Thuế đã tổ chức hƣớng dẫn,

tiếp nhận hồ sơ tại trụ sở của doanh nghiệp có khối lƣợng hồ sơ Quyết toán lớn nhƣ Tập

đoàn dầu khí, Công ty Keangnam, Ngân hàng Techcombank, Ngân hàng Viettinbank.

B g 2.2: K t qu cô g t c ỗ trợ, đố t o vớ Doa g ệ ăm 2016:

Nội dung Năm 2016

Hội nghị đối thoại DN (Số hội nghị/Số Doanh nghiệp) 42/7.209

Tập huấn cho CBCC và DN (Số lớp/Số lượt DN,CB) 107/18.585

Hƣớng dẫn, trả lời chính sách thuế bằng văn bản (Trường hợp) 2.354

Hỗ trợ trực tiếp tại cơ quan thuế qua bộ phận một cửa ( ượt 35.892

người)

Hỗ trợ qua điện thoại (Cuộc gọi) 33.957

Hỗ trợ thông qua cấp phát tờ rơi, tài liệu.. 1.816.410

Với mục tiêu tập trung tháo gỡ khó khăn, vƣớng mắc cho DN, thúc đẩy phát

triển sản xuất kinh doanh thu hút đầu tƣ trực tiếp tạo nguồn thu cho NSNN, Cục

Thuế Thành phố Hà Nội đã tổ chức các buổi đối thoại với các nhóm hiệp hội, hội

doanh nghiệp trên địa bàn thành phố. Tổ chức thành công buổi làm việc với Chủ tịch

phòng thƣơng mại Hoa Kỳ tại Hà Nội về cải cách thủ tục hành chính thuế và hỗ trợ

doanh nghiệp Mỹ trên địa bàn Thành phố; Tổ chức thành công buổi làm việc với Phái

đoàn Cục thuế vùng Seoul – Hàn Quốc về việc trao đổi kinh nghiệm trong công tác

ứng dụng công nghệ thông tin và triển khai thực hiện hóa đơn điện tử. Bên cạnh đó,

Cục Thuế TP Hà Nội đã phối hợp chặt chẽ với Sở Kế hoạch đầu tƣ chuẩn bị các nội

dung phục vụ công tác tổ chức Hội nghị gặp mặt, đối thoại với doanh nghiệp do

UBND TP Hà Nội tổ chức và phối hợp chặt chẽ với Vụ Tuyên truyền và hỗ trợ NNT

chuẩn bị các nội dung phục vụ công tác tổ chức Hội nghị đối thoại giữa Bộ Tài chính

và doanh nghiệp Hàn Quốc, Hội nghị đối thoại giữa Bộ Tài chính và doanh nghiệp

năm 2016. Qua các hội nghị đối thoại và các buổi làm việc trực tiếp với các doanh

nghiệp, Cục Thuế đã chủ động nắm bắt tình hình SXKD, tiếp thu ý kiến, kiến nghị

của doanh nghiệp về các vƣớng mắc về cơ chế, chính sách thuế. Đối với những vẫn

đề thuộc thẩm quyền giải quyết, Cục Thuế đã xem xét và giải quyết ngay cho DN.

Đối với những vấn đề vƣợt quá thẩm quyền, Cục Thuế đã kịp thời báo cáo tham mƣu

UBND Thành phố, Bộ Tài chính, Tổng cục Thuế xem xét giải quyết. Trong năm

2016 đã có 82 kiến nghị của Cục Thuế đƣợc các cấp có thẩm quyền xem xét và giải

quyết.

- Bên cạnh việc thực hiện tốt công tác tuyên truyền hỗ trợ NNT, Cục Thuế

Thành phố Hà Nội đã biểu dƣơng các doanh nghiệp tổ chức thực hiện tốt chính sách

pháp luật về thuế: Tổ chức hội nghị tuyên dƣơng 422 DN, NNT thực hiện tốt chính

sách pháp luật thuế năm 2015. Chi tiết số lƣợng NNT đƣợc các cấp khen thƣởng năm

2015 (Cờ và Bằng hen của UBND Thành phố Hà Nội: 32 tổ chức, cá nhân; Bằng

hen Bộ Tài chính:27 tổ chức cá nhân; Giấy hen Tổng cục thuế: 102 tổ chức, cá

nhân; Giấy hen Cục Thuế: 261 tổ chức, cá nhân). Đồng thời Cục Thuế TP Hà Nội

còn phê phán, đấu tranh với những hành vi vi phạm pháp luật về thuế: Gian lận, trốn

thuế, mua bán, sử dụng hoá đơn bất hợp pháp..... Đối với những đối tƣợng sai phạm

lớn, vi phạm nhiều lần, cố tình chây ỳ, nợ đọng thuế lớn, Cục Thuế thực hiện công

khai thông tin vi phạm trên các phƣơng tiện thông tin đại chúng nhằm cảnh báo, răn

đe và ngăn chặn các hành vi vi phạm. Kết quả, năm 2016 đã thực hiện công khai 14

đợt với danh sách 1.847 đơn vị nợ thuế phí và dự án nợ tiền thuê đất.

B g 2.3: Cô g t c ỗ trợ Ngườ ộ t u ăm 2014-2016.

Hỗ trợ bằng văn bản Tổ chức lớp tập huấn Đối thoại với NNT qua hội nghị Hƣớng dẫn tại cơ quan thuế Hỗ trợ qua điện thoại

STT

Số lớp Số lƣợt ngƣời đến Số cuộc gọi đến Số ngƣời tham gia Số cuộc đối thoại Tổng số văn bản hỏi Tổng số văn bản trả lời Số lƣợng ngƣời tham dự Số văn bản trả lời đúng hạn

Tỉ lệ (%) số văn bản trả lời đúng hạn

2,113 2,843 266 279 268 96% 4 617 1 162

26,235 27,928 2,426 2,329 2,236 96% 168 67,290 49 12,490

36,774 33,829 2,370 2,325 2,236 96% 111 18,951 46 7,504 Năm 2014 Năm 2015 Năm 2016

B g 2.4: Cô g t c tuyê truyề Ngườ ộ t u ăm 2014-2016

Năm

Các hình thức tuyên truyền khác Cung cấp văn bản cho ngƣời nộp thuế (văn bản) Tổ chức hộp báo (buổi) Tuyên truyền qua truyền hình (buổi) Cung cấp ấn phẩm tuyên truyền (ấn phẩm, tờ rơi) Tuyên truyền trên phát thanh, truyền thanh (buổi) Tuyên truyền qua báo, tạp chí (bản tin)

31.190 1.137.601 305.031 1.149 129.565 136.649 153 230 166 1.678 13.658 13.925 55 890 1.669 8.414 1 1 366.114 2 1.400.937

2014 2015 2016

Nguồn: Phòng Tuyên truyền hỗ trợ người nộp thuế - Cục thuế Thành phố Hà Nội

Qua đó có thể thấy, công tác tuyên truyền và hỗ trợ NNT tại Cục thuế Thành

phố Hà Nội ngày càng tích cực. Công tác này đã có những đóng góp nhất định giúp

cho Cục thuế Thành phố Hà Nội thu đúng, thu đủ.

Công tác quản lý ê hai thuế, ế toán thuế, hoàn thuế

Hiện nay tại Cục Thuế TP Hà Nội việc nhận, xử lý tờ khai, kế toán thuế liên

quan đến nhiều phòng bộ phận chức năng.

Ghi chú các bƣớc thực hiện:

1a- Ngƣời sử dụng lao động kê khai, nộp tờ khai đến bộ phận tiếp nhận tờ khai

của cơ quan thuế.

1b- Ngƣời sử dụng lao động nộp số thuế đã khấu trừ và kê khai vào Kho bạc

hoặc Ngân hàng, hoặc cơ quan Uỷ nhiệm thu.

2a- Bộ phận tiếp nhận tờ khai chuyển tờ khai đến bộ phận xử lý tờ khai, bộ

phận xử lý tờ khai thực hiện các chức năng theo quy trình.

2b- Các bộ phận liên quan khai thác thông tin để thực hiện chức năng kiểm tra,

đối chiếu phân tích, thông báo nợ thuế…

2c- Kho bạc chuyển thông tin kết nối về thuế đã nộp của ngƣời sử dụng lao

động, uỷ nhiệm thu đến cơ quan thuế.

3a- Các bộ phận kiểm tra, thuế TNCN, QLN thực hiện chức năng đối với ngƣời

sử dụng lao động (kiểm tra, đối chiếu, thông báo nợ…)

3b- Ngƣời nộp thuế thực hiện điều chỉnh bổ sung số liệu kê khai, sai sót... với

bộ phận kê khai và kế toán thuế.

Công tác quản lý kê khai, kế toán thuế đƣợc Cục Thuế Hà Nội chú trọng thực

hiện thƣờng xuyên, đặc biệt là từ sau khi Luật quản lý thuế và Luật thuế TNCN có

hiệu lực.

NNT, Uỷ nhiệm thu

Khấu trừ thuế, lập tờ hai, nộp thuế…

Bộ phận kiểm tra, thuế TNCN, QLN

Bộ phận tiếp nhận tờ khai: Một cửa, HC

Rà soát NNT, iểm tra kê khai trên hệ thống, t i trụ sở NNT, thông báo nợ…

Hướng dẫn, nhận tờ hai từ NNT…

bạc,

Kho Ngân hàng

Bộ phận kê khai, kế toán thuế

Nhận tiền nộp thuế, chuyển toán, h ch thông tin ết nối

Nhận tờ hai từ bộ phận tiếp nhận tờ hai, xử lý dữ liệu và điều chỉnh, h ch toán nghĩa vụ thuế, ế toán thuế…

Hình 2.4: Sơ đồ mô t ò g c ức ă g , xử tờ k a , k to t u

Việc tiếp nhận tờ khai đƣợc thực hiện tại bộ phận “một cửa”, nhập, xử lý tờ khai

đảm bảo thời gian, theo đúng quy trình. Vì vậy, việc thực hiện kê khai thuế của NNT

đạt đƣợc nhiều tiến bộ. Việc triển khai áp dụng mã vạch 2 chiều trong công tác quản

lý kê khai tại Văn phòng Cục và các Chi cục Thuế đã góp phần giảm thiểu thời gian

khai thuế cho NNT, đồng thời việc nhập dữ liệu khai thuế đƣợc thực hiện nhanh

chóng, chính xác, tiết kiệm lực lƣợng lao động.

Tăng cƣờng đôn đốc nộp tờ khai, kiểm tra, kiểm soát việc kê khai thuế của

NNT, phát hiện cƣơng quyết áp dụng các biện pháp xử phạt hành chính đối với

những trƣờng hợp vi phạm trong kê khai, ấn định thuế theo quy định của Luật quản

lý thuế.

Cục Thuế Thành phố Hà Nội tiếp tục triển khai công tác xây dựng cơ sở dữ liệu

NNT: Phát triển hệ thống quản lý thuế tập trung TMS, tập trung tất cả các dữ liệu vào 1

phần mềm quản lý thuế. Qua công tác triển khai xây dựng cơ sở dữ liệu NNT nhằm bổ

sung, cập nhật các thông tin về ĐTNT đƣợc hoàn thiện, hỗ trợ chính xác cho việc

khai thác thông tin, phân tích, dự báo; thực hiện cập nhật cơ sở dữ liệu đối với

chƣơng trình quản lý thuế đã cơ bản xác định chính xác các loại tờ khai thuế mà

NNT phải nộp để từ đó có cơ sở nhắc nhở, đôn đốc ĐTNT thực hiện phải nộp tờ

khai theo quy định.

Với Dự án nộp hồ sơ khai thuế qua mạng: NNT không phải đến cơ quan Thuế

nên đã giảm chi phí đi lại, đồng thời mở rộng không gian, thời gian kê khai thuế và

giảm chi phí in ấn. Bên cạnh đó việc triển khai dự án đã góp phần giải quyết đƣợc

tình trạng ùn tắc tại bộ phận một cửa, giảm áp lực cho cán bộ thuế khi đến ngày hết

hạn nộp hồ sơ khai thuế. Cơ quan thuế xử lý hồ sơ nhanh, chính xác, giảm thiểu lao

động, giảm áp lực công việc của cán bộ thuế, hạn chế số lƣợng hồ sơ lƣu trữ tại cơ

quan Thuế.

Trong năm 2016, Cục Thuế triển khai, thực hiện tốt các nhiệm vụ thƣờng xuyên

nhƣ nhận, nhập tờ khai, quyết định kịp thời vào ứng dụng và tập trung việc xử lý các

tờ khai lỗi tồn trên trục truyền tin và lỗi không hạch toán đƣợc vào hệ thống TMS, rà

soát, đối chiếu, điều chỉnh dữ liệu nợ sai trên ứng dụng.

- Tỷ lệ nộp hồ sơ kê khai thuế trong năm 2016 đạt trên 95%, trong đó tỷ lệ nộp

hồ sơ khai thuế đúng hạn bình quân hàng tháng đạt 98%, số Doanh nghiệp sử dụng

mã vạch và không có lỗi số học cao (bình quân hàng tháng có trên 99 % đơn vị nộp

hồ sơ mã vạch và không có lỗi số học).

- Xử lý phạt vi phạm kê khai thuế: Lũy kế 11 tháng 2016 có 13.012 lƣợt DN, tổ

chức kinh tế chậm nộp hồ sơ khai thuế GTGT. Số QĐ phạt vi phạm hành chính về

hành vi chậm kê khai thuế GTGT đã ban hành là 9.108, với số tiền phạt là 10.410

triệu đồng.

Công tác ế toán thuế (Xử lý chứng từ thu): Cục thuế Thành phố Hà Nội đã phối

hợp với Kho bạc thực hiện trao đổi thông tin hàng ngày, cập nhật đầy đủ, kịp thời dữ

liệu kê khai thuế, nộp thuế, đảm bảo số liệu đƣợc cập nhật chính xác, kịp thời vào hệ

thống quản lý thuế. Cùng với việc rà soát số liệu thu nộp thuế của các DN, bộ phận kế

toán thu đã chủ động rà soát kịp thời các chứng từ thiếu thông tin để bổ sung hạch

toán đúng số thu cho từng doanh nghiệp, chủ động hƣớng dẫn các doanh nghiệp nộp

đúng mục lục NSNN, phối hợp với KBNN điều chỉnh kịp thời sai sót để giảm số nợ

không chính xác. Năm 2016, Cục Thuế đã xây dựng công cụ rà soát tự động NNT

nộp sai tài khoản, Mục lục NSNN, giúp cơ quan thuế chủ động phát hiện kịp thời sai

sót để điều chỉnh.

Công tác hoàn thuế: Công tác hoàn thuế đƣợc thực hiện theo đúng quy định

của Luật Quản lý thuế, các Luật thuế, các văn bản hƣớng dẫn thi hành và quy trình

hoàn thuế. Kết quả năm 2016 ƣớc thực hiện hoàn thuế 7.388 lƣợt hồ sơ hoàn với số

tiền thuế hoàn: 9.266 tỷ đồng. Trong đó: hoàn thuế GTGT: 1.654 lƣợt hồ sơ với số

thuế đã hoàn: 9.167 tỷ đồng; hoàn thuế TNCN: 5.479 lƣợt hồ sơ với số thuế đã hoàn:

41 tỷ đồng; hoàn thuế khác: 255 hồ sơ với số thuế hoàn 58,4 tỷ đồng.

Công tác quản lý nộp thuế.

Cục Thuế Hà Nội đã triển khai Dự án Hiện đại hoá quy trình quản lý thu, nộp

thuế giữa cơ quan Thuế - Kho bạc - Hải quan - Tài chính trên phạm vi toàn thành

phố. Kết quả triển khai dự án đã mang lại lợi ích cho cả NNT và các cơ quan quản

lý nhà nƣớc. Phối hợp với cơ quan kho bạc triển khai mở rộng Ủy nhiệm thu qua ngân

hàng tại tất cả các địa bàn, giúp cho NNT thực hiện nộp vào ngân sách thuận lợi, việc

kế toán thu ngân sách tại cơ quan thuế và kho bạc đƣợc thực hiện nhanh chóng, đơn

giản, chính xác, thống nhất đƣợc dữ liệu số thu NSNN giữa cơ quan thuế, KBNN.

Với Dự án nộp thuế điện tử: Cục thuế TP Hà Nội tiếp tục triển khai mở rộng

dự án nộp thuế điện tử, tăng cƣờng tuyên truyền hƣớng dẫn, hỗ trợ NNT thực hiện

nộp thuế điện tử. Bƣớc đầu, năm 2012 Cục thuế TP Hà Nội đã tổ chức hội nghị triển

khai chính thức trên toàn địa bàn với Ngân hàng thƣơng mại cổ phần công thƣơng

Việt Nam – chi nhánh Đống Đa. Đến thời điểm hiện tại đã ký kết thỏa thuận triển

khai dịch vụ nộp thuế điện tử với 35 ngân hàng thƣơng mại. Dịch vụ nộp thuế điện

tử không những giúp NNT không phải đến trực tiếp tại kho bạc hay ngân hàng,

không phụ thuộc giờ làm việc của quầy giao dịch, tiết kiệm đƣợc thời gian, chi phí

đi lại, thời gian, công sức chờ đợi và đơn giản hóa thủ tục giấy tờ khi thực hiện

nghĩa vụ thuế mà NNT còn dễ dàng giám sát, quản lý giao dịch nộp thuế, theo dõi

tình hình nộp NSNN qua tài khoản và đƣợc sử dụng các dịch vụ gia tăng ƣu đãi

khác.

Với Dự án hiện đại hóa thu ngân sách và ủy nhiệm thu qua ngân hàng thƣơng

mại: đã tạo thuận lợi cho NNT: thủ tục nộp tiền đơn giản hơn, địa điểm nộp nhiều

hơn và thời gian thực hiện nộp ngắn hơn ( trung bình là 02 phút, có những giao dịch

chỉ tính bằng giây). Triển khai dự án đã hỗ trợ cơ quan Thuế trong việc theo dõi tình

trạng thu nộp tiền thuế, các khoản thu khác để nhanh chóng xác định chính xác số

tiền nợ thuế của NNT; thông tin nhanh, chính xác, thống nhất số liệu thu và các

khoản thu vào NSNN, giảm thiểu thời gian và khối lƣợng nhập liệu tại Kho bạc và

cơ quan Thuế, phục vụ tốt hơn đối với đối tƣợng nộp tiền vào NSNN.

B g 2.5: K t qu t ực ệ dự to t u t u T u c của Cục t u

T à ố Hà Nộ ăm 2014 - 2016

Năm Dự toán (triệu đồng) Thực hiện (triệu đồng) Tỷ lệ hoàn thành dự toán Tốc độ tăng trƣởng

9,000,000 11,800,000 14,600,000 118% 107% 98.8%

102% 10,644,864 2014 119% 12,622,796 2015 114% 14,425,353 2016 Nguồn: Phòng Tổng hợp Nghiệp vụ Dự toán - Cục Thuế Thành phố Hà Nội

Nhƣ vậy, số thu thuế TNCN trên địa bàn Hà Nội năm sau cao hơn năm trƣớc.

Tốc độ tăng trƣởng ngày càng tăng. Năm 2016 số giao dự toán tăng 124% so với

năm 2015 nhƣng do tăng trƣởng kinh tế không đạt đƣợc mục tiêu đã đề ra nên số

thuế TNCN thu năm 2016 chỉ gần đạt so với mức dự toán đề ra. Trong đó, thuế

Thu nhập cá nhân từ tiền lƣơng tiền công không giảm so với năm 2015. Một số

loại thuế Thu nhập do không có tăng trƣởng nên giảm so với năm 2015. Cụ thể:

Thuế Thu nhập từ chuyển nhƣợng vốn năm 2015 đạt 349.556 triệu đồng, nhƣng

năm 2016 chỉ đạt 342.742 triệu đồng, giảm 6.814 triệu đồng (tƣơng đƣơng với 2%

so với năm 2015).

Tuy nhiên tốc độ tăng trƣởng về công tác thu thuế TNCN vẫn cao hơn so với

năm 2015 là 114%.

B g 2.6: K t qu t u t u T u c ăm 2016 t eo guồ t u

Đơn vị tính: Triệu đồng Số tiền

Chỉ tiêu TT

Tổng số thuế TNCN 14.415.653

Thuế Thu nhập từ tiền lƣơng, tiền công 11.437.919 1

Thuế Thu nhập từ hoạt động sản xuất, kinh doanh 479.271 2

Thuế thu nhập từ đầu tƣ vốn của cá nhân 644.836 3

Thuế thu nhập từ chuyển nhƣợng vốn 342.742 4

Thuế thu nhập từ chuyển nhƣợng bất động sản và nhận quà 1.219.665 5

tặng, thừa kế là BĐS

Thuế thu nhập từ trúng thƣởng 29.403 6

Thuế thu nhập từ bản quyền và nhƣợng quyền thƣơng mại 2.901 7

Thuế thu nhập từ nhận thừa kế và nhận quà tặng 2.307 8

Thuế Thu nhập cá nhân khác 256.609 9

Nguồn: Phòng Tổng hợp Nghiệp vụ dự toán - Cục Thuế Thành phố Hà Nội

Qua bảng số liệu thì thuế TNCN nộp vào NSNN chủ yếu là thuế thu nhập từ

tiền lƣơng, tiền công, chiếm gần 80% tổng số thuế TNCN thu đƣợc, là loại thu nhập

chiếm tỷ trọng cao nhất trong các loại thu nhập. Trong những năm gần đây, thu nhập

từ chuyển nhƣợng bất động sản, từ nhận quà tặng và thừa kế là bất động sản cũng

nhƣ thu nhập từ đầu tƣ vốn của cá nhân đã ngày càng tăng và chiếm tỷ trọng ngày

càng cao trong tổng thu nhập. Điều đó cho thấy tốc độ phát triển, tốc độ đô thị hóa

của Thủ đô Hà Nội đang ngày càng nhanh.

Công tác quản lý nợ thuế

Xác định công tác quản lý nợ và cƣỡng chế nợ thuế là một trong những thách thức

lớn nên ngay từ đầu năm 2016, Cục Thuế Thành phố Hà Nội đã xây dựng kế hoạch

quản lý nợ, giao chỉ tiêu thu nợ thuế đến từng Phòng, từng Chi cục Thuế, chỉ đạo các

đơn vị triển khai quyết liệt các biện pháp đôn đốc thu nợ và cƣỡng chế nợ thuế theo

đúng quy định, quy trình và tập trung vào các đối tƣợng có số nợ lớn, các khoản nợ

có khả năng thu, đảm bảo số nợ thuế đến 31 12 2016 không quá 5% tổng thu ngân

sách; Xây dựng quy chế phối hợp giữa các Phòng (đội) có liên quan trong công tác

quản lý nợ thuế; Thƣờng xuyên rà soát, xác định chính xác số nợ, đồng thời phân

tích, xác định rõ thực trạng, nguyên nhân nợ đến từng doanh nghiệp và phân loại

chính xác các khoản nợ thuế phí, tiền sử dụng đất và tiền phạt chậm nộp để có biện

pháp xử lý phù hợp và kịp thời theo quy định của pháp luật nhƣ: Ban hành thông báo

nợ và phạt chậm nộp đối với 100% đối tƣợng nợ thuế, mời lên làm việc, thuyết phục,

xử phạt chậm nộp, trƣờng hợp nợ lớn, chây ỳ đã phối hợp đƣa lên các phƣơng tiện

thông tin đại chúng, ra thông báo cƣỡng chế nợ; Chủ động theo dõi, kiểm tra, giám

sát việc kê khai thuế của ngƣời nộp thuế và tăng cƣờng các biện pháp đôn đốc thu,

đảm bảo ngƣời nộp thuế nộp đúng hạn, nộp đủ các khoản thuế phát sinh, các khoản

thuế đƣợc gia hạn đến hạn nộp vào NSNN theo quy định, hạn chế thấp nhất các

khoản nợ mới phát sinh;

Bên cạnh đó, Cục Thuế cũng đã thực hiện tốt cơ chế phối hợp với các ngành

liên quan trong quản lý nợ và cƣỡng chế nợ thuế nhƣ:

+ Để đảm bảo nhiệm vụ thu NSNN năm 2016, Cục Thuế đã tham mƣu kịp thời với

UBND thành phố Hà Nội thành lập Ban chỉ đạo đôn đốc thu hồi nợ thuế và nợ tiền sử

dụng đất, tiền thuê đất trên địa bàn thành phố Hà Nội, trong đó Cục Thuế là cơ quan

thƣờng trực của Ban chỉ đạo, đồng thời xây dựng và ban hành chƣơng trình kế hoạch,

phân công nhiệm vụ cụ thể đến các Sở, ban, ngành, UBND quận, huyện, thị xã để tổ chức

triển khai thực hiện (Quyết định số 1624 QĐ-UBND ngày 11/4/2016); Ban hành Quyết

định số 1988 QĐ-UBND ngày 23 04 2016 về việc thành lập Tổ công tác liên ngành đôn

đốc thu nghĩa vụ tài chính các dự án khu đô thị trên địa bàn huyện Mê Linh. Năm 2016,

Tổ công tác đã làm việc trực tiếp tại trụ sở của 11 Dự án nợ tiền sử dụng đất để yêu cầu

các đơn vị nộp ngay số tiền nợ đọng vào NSNN, đồng thời nắm bắt những khó khăn,

vƣớng mắc của đơn vị dẫn đến chƣa nộp đƣợc khoản nợ trên, từ đó phối hợp với Liên

ngành Thành phố kiến nghị UBND Thành phố các giải pháp tháo gỡ khó khăn, vƣớng

mắc đối với các Dự án trong quá trình thực hiện.

+ Thực hiện đôn đốc số tiền truy thu theo kết luận của các cơ quan Thanh tra,

Kiểm toán nhà nƣớc còn nợ.

+ Đối với những đối tƣợng vi phạm nhiều lần hay cố tình chây ỳ, nợ đọng thuế

lớn, Cục Thuế thƣờng xuyên phối hợp với các cơ quan thông tấn, báo chí đăng công

khai trên các phƣơng tiện thông tin đại chúng và trên trang Web của cơ quan Thuế. Năm

2016, Cục Thuế đã thực hiện công khai 14 đợt với danh sách 1.847 đơn vị nợ thuế lớn,

chây ỳ với tổng số nợ 4.491 tỷ. Tính đến 30 11 2016 đã có 732 đơn vị nộp tiền thuế

vào NSNN, số nộp: 433 tỷ đồng.

Kết quả công tác quản lý nợ và cƣỡng chế nợ thuế năm 2016:

- Tổng số nợ trên dƣới 90 ngày tính đến ngày 30 11 2016 là: 18.868 tỷ đồng,

giảm 2.810 tỷ so với 31 12 2015 (giảm 13%). Trong đó nợ thuế phí 6.083 tỷ, giảm

477 tỷ (giảm 7,3%) so với số nợ đầu năm; Nợ liên quan đến đất là 5.945 tỷ, giảm

2.626 tỷ (giảm 30,6%) so với số nợ đầu năm.

Với việc triển khai quyết liệt các biện pháp đôn đốc, cƣỡng chế nợ thuế, dự

kiến nợ trên dƣới 90 ngày đến thời điểm 31 12 2016 là 18.400 tỷ đồng, giảm 3.279 tỷ

(giảm 15,1%) so với 31 12 2015. Trong đó: Nợ thuế, phí: 5.883 tỷ, giảm 677 tỷ

(giảm 10,3%) so với đầu năm; Nợ liên quan đến đất là 5.577 tỷ, giảm 2.994 tỷ (giảm

34,9%) so với đầu năm.

- Kết quả thu nợ: 11 tháng đầu năm 2016 đã thu nợ đƣợc 11.551,5 tỷ đồng,

trong đó: Thu nợ thuế, phí: 5.709 tỷ; Thu nợ các khoản liên quan đến đất: 5.842,5 tỷ.

Ƣớc cả năm 2016 thu nợ đƣợc 12.700 tỷ, đạt 54,7% chỉ tiêu thu nợ, trong đó: Thu nợ

thuế, phí 6.240 tỷ, đạt 50% chỉ tiêu thu nợ; Thu nợ liên quan đất 6.460 tỷ, đạt 60,3%

chỉ tiêu thu nợ.

- Kết quả thực hiện các biện pháp cƣỡng chế thu hồi nợ thuế:

+ Ban hành 1.808.997 lƣợt thông báo 07 gửi đến ngƣời nộp thuế. Trong đó:

gửi qua thƣ điện tử có chữ ký số đối với các trƣờng hợp có địa chỉ email, các trƣờng

hợp không có thƣ điện tử gửi trực tiếp bản giấy.

+ Ban hành 27.974 quyết định cƣỡng chế trích tiền từ tài khoản đối với 12.385

doanh nghiệp nợ thuế với số tiền thuế nợ 9.566 tỷ; Kết quả thu đƣợc 1.677 tỷ đồng.

+ Ban hành quyết định cƣỡng chế nợ bằng biện pháp thông báo hóa đơn

không có giá trị sử dụng đối với 4.608 DN, số tiền nợ 8.127 tỷ đồng. Kết quả thu

đƣợc 970 tỷ đồng.

Về cơ bản, số nợ thuế lớn tập trung vào thuế TNDN và thuế GTGT, thuế

TNCN các đơn vị khấu trừ nộp hộ cá nhân NNT, nên nợ thuế TNCN chiếm số nhỏ,

trong đó còn nhiều nợ ảo do các đơn vị nộp nhầm tài khoản, nhầm tiểu mục.

Một thực tế về quản lý nợ thuế TNCN tại Cục thuế TP. Hà Nội nhƣ sau: Các

cá nhân có thu nhập tiền lƣơng tiền công tại một nguồn phát sinh thì bị khấu trừ tại

nguồn luôn và thực hiện đúng, đủ nghĩa vụ vào NSNN; các đối tƣợng này thì dễ

quản lý. Tuy nhiên, nhiều cá nhân phát sinh thu nhập từ nhiều nguồn, phải tự quyết

toán nghĩa vụ với cơ quan thuế. Việc các cá nhân tự giác, ý thức chấp hành nộp

thêm số thuế phải nộp là rất ít; phần nhiều các cá nhân này nếu thừa thuế thì có yêu

cầu hoàn thuế. Quản lý các đối tƣợng này hiện nay ở Cục thuế TP Hà Nội vẫn còn

lỏng. Lý do: một phần số lƣợng đối tƣợng này khá lớn, loại hình thu nhập đa dạng

(có thể liên quan đến các địa bàn quản lý thuế khác trên toàn quốc thậm chí cả thu

nhập tại nƣớc ngoài) và số lƣợng cán bộ thuế ít, không thể sát sao đến từng cá nhân

mà chỉ có thể quản lý qua đơn vị chi trả thu nhập là chính. Hơn nữa số thu từ nguồn

này là rất nhỏ so với các nguồn thu khác. Hiện tại Cục thuế mới chỉ thực hiện rà soát

đƣợc số ít các cá nhân có thu nhập cao, số thuế TNCN phát sinh lớn: các cá nhân

làm việc tại các tập đoàn, công ty lớn; cá nhân ngƣời nƣớc ngoài làm việc tại Việt

Nam; các ca sỹ, diễn viên, ngƣời mẫu, vận động viên thể thao ...Đây là một hạn chế

rất lớn làm thất thoát số thu NSNN. Vì vậy thật cần thiết cho ngƣời dân ý thức trách

nhiệm với nghĩa vụ nộp thuế vào NSNN.

Hệ thống CNTT

Nhận thức đƣợc hiệu quả của việc ứng dụng CNTT thay thế phƣơng pháp thủ

công trong công tác quản lý thuế, song song với việc triển khai các dự án ứng dụng

CNTT của ngành, Cục Thuế đã chủ động thƣờng xuyên nghiên cứu, xây dựng và ứng

dụng CNTT trong công tác quản lý thuế cũng nhƣ phối hợp với các cơ quan liên quan

xây dựng các ứng dựng phục vụ công tác quản lý thu ngân sách trên địa bàn, qua đó

đã góp phần quan trọng vào việc cải cách TTHC thuế, tạo thuận lợi tối đa cho NNT,

cụ thể nhƣ:

- Đã hoàn thành việc nâng cấp ứng dụng trƣớc bạ ôtô, xe máy, sẵn sàng kết nối

với hệ thống ứng dụng “icanhan” của Tổng cục Thuế để triển khai Ứng dụng nộp

điện tử trƣớc bạ ôtô, xe máy ở mức dịch vụ công cấp độ 4.

- Triển khai và vận hành tốt hệ thống họp, đào tạo trực tuyến, thông suốt 31 31

điểm cầu, góp phần cải cách hành chính, tiết kiệm thời gian, chi phí của cơ quan.

- Nghiên cứu, xây dựng ứng dụng quản lý cán bộ nhằm nâng cao hiệu quả, cải

cách, hiện đại hóa công tác quản lý cán bộ của ngành (đã hoàn thành cơ bản toàn bộ

các chức năng chính của ứng dụng).

- Trao đổi với NNT qua thƣ điện tử, 100% CBCC thuế đã sử dụng thƣ điện tử

trong giải quyết công việc.

- Phối hợp với Tổng cục Thuế vận hành ứng dụng khai thuế GTGT, TNCN điện

tử đối với hoạt động cho thuê nhà của cá nhân.

- Triển khai xây dựng CSDL hộ kinh doanh, xây dựng ứng dụng phân tích

CSDL hộ kinh doanh trên địa bàn TP Hà Nội.

- Đã xây dựng cổng thông tin NNT, giai đoạn tiếp theo tích hợp chức năng hỗ trợ,

xử lý vƣớng mắc NNT. Xây dựng chức năng đánh giá mức độ hài lòng của NNT với

TTHC.

- Triển khai hệ thống gửi thƣ điện tử tự động đến NNT: Đã thực hiện gửi

143.305 email đến NNT về đôn đốc nộp thuế TNDN, gửi thông báo mẫu 07 QLN,

Thông báo kê khai sai,…

- Cập nhật và hƣớng dẫn sử dụng “công cụ hỗ trợ công tác thanh tra kiểm tra”.

Trong công tác triển khai gói thanh kiểm tra điện tử đã gửi thông báo đợt 5 (tháng

9 2016) cho 17.963 doanh nghiệp “có dấu hiệu khai sai”. Kết quả truy thu: tính đến

ngày 07 12 2016 tăng số phải nộp trên 123 tỷ, giảm khấu trừ trên 208 tỷ, phạt trên 18

tỷ, giảm lỗ trên 1.000 tỷ.

- Hoàn thiện bộ tiêu chí xác định DN rủi ro cao về hóa đơn, áp dụng CNTT

trong việc xác đinh DN rủi ro; Phối hợp các cơ quan điều tra trong công tác ngăn

ngừa các đơn vị có rủi ro cáo về hóa đơn và trốn thuế, điển hình các vụ: Nguyễn

Trƣờng, Hoàng Lệ Hằng, Phạm Hồng Sơn…

- Tiếp tục triển khai thực hiện xây dựng đề án “K t ố m y tí t ề tự độ g

của DN vớ ệ t ố g C T” theo chỉ đạo của Bộ Tài chính, UBND TP Hà Nội.

- Đối với đăng ký thuế:

Cục thuế Thành phố Hà Nội thƣờng xuyên kiểm tra, rà soát dữ liệu của Cơ quan

Thuế, đối chiếu thực tế về: số NNT đƣợc cấp MST, tình trạng NNT, số liệu về NNT

ngừng, nghỉ, bỏ trốn, mất tích…; đối chiếu số DN, số hộ kinh doanh đang quản lý trên

ứng dụng với số thực tế đang quản lý tại các Phòng Kiểm tra, các Chi cục Thuế, xác

định rõ nguyên nhân chênh lệch để có biện pháp xử lý cụ thể nhằm phản ánh đúng số

NNT đang quản lý, tăng cƣờng công tác quản lý, chống thất thu về đối tƣợng nộp thuế,

chống thất thu thuế; Rà soát thông tin NNT trên ứng dụng, phối hợp với bộ phận kiểm

tra đôn đốc NNT bổ sung thông tin thay đổi gửi CQT để cập nhật kịp thời thông tin

trên hệ thống quản lý; Kịp thời đóng mã số thuế của các DN sát nhập, chia tách, giải

thể, phá sản, đảm bảo thông tin doanh nghiệp đƣợc cập nhật thƣờng xuyên; Kịp thời

làm đầy đủ thủ tục thông báo DN bỏ địa chỉ kinh doanh không khai báo với cơ quan

thuế. Phối hợp với Sở Kế hoạch Đầu tƣ thực hiện tốt trong công tác cấp mã số doanh

nghiệp theo Nghị định 43, xử lý kịp thời các vƣớng mắc trong quá trình sử dụng, đồng

bộ thông tin giữa hai ngành.

Trong năm 2016, Cục Thuế đã thực hiện cấp 37.993 mã số thuế cho các tổ

chức, doanh nghiệp, hộ cá nhân kinh doanh đăng ký thành lập mới, trong đó: 24.557

MST của tổ chức, doanh nghiệp (tăng 15% so cùng kỳ) và 13.436 hộ cá nhân kinh

doanh (giảm 54% so cùng kỳ). Tuy nhiên, số lƣợng các tổ chức, doanh nghiệp ngừng

hoạt động trong năm 2016 trên địa bàn TP Hà Nội vẫn còn lớn, cụ thể: Tổng số tổ

chức, doanh nghiệp tạm ngừng, nghỉ hoạt động là 15.129 đơn vị, giảm 9% so cùng

kỳ; Tổng số hộ, cá nhân kinh doanh tạm ngừng, nghỉ hoạt động có xu hƣớng tăng, cụ

thể: 26.717 hộ tạm ngừng, nghỉ trong năm 2016, tăng 17% so cùng kỳ).

Đối với đăng ký thuế TNCN của các cá nhân đăng ký thuế qua cơ quan chi trả

thu nhập, ngƣời sử dụng lao động gửi hồ sơ đăng ký thuế bằng file dữ liệu trên trang

thông tin: tncnonline.com.vn, cơ quan thuế cấp MST qua mạng internet.

- Đối với kê khai kế toán thuế:

Có ứng dụng hỗ trợ kê khai thuế (iHTKK) đối với NNT; hỗ trợ nhận và quét tờ

khai mã vạch 2 chiều (NTK); nhận và trả hồ sơ thuế (QHS).

Sau khi quét mã vạch dữ liệu sẽ tự động kết chuyển vào hệ thống quản lý thuế;

hỗ trợ chức năng: xử lý tờ khai - quyết toán thuế - quyết định phạt vi phạm, xử lý

chứng từ nộp thuế, theo dõi khai thuế - nộp thuế - nợ thuế, báo cáo thống kê và kế

toán thuế, trao đổi thông tin thu nộp thuế giữa cơ quan Thuế và Kho bạc Nhà nƣớc,

Hỗ trợ việc nhận thông tin về số thuế đã nộp của NNT từ Kho bạc nhà nƣớc, cập

nhật vào máy chủ Cục thuế Thành phố Hà Nội. Hiện nay đã kết nối trao đổi thông

tin thu nộp thuế giữa các cơ quan Thuế - Kho bạc - Tài chính; cơ quan Thuế - Hải

quan về đăng ký thuế; cơ quan Thuế - Kế hoạch đầu tƣ về MST, mã số DN.

Đối với quyết toán thuế TNCN năm có Phần mềm hỗ trợ quyết toán thuế trên

trang thông tin tncnonline.com.vn để NNT khai quyết toán thuế, gửi hồ sơ quyết

toán thuế bằng file dữ liệu, cơ quan thuế xác nhận hồ sơ quyết toán thuế, lập báo

cáo thống kê hồ sơ quyết toán thuế.

Đối với ngƣời sử dụng lao động là DN có ứng dụng khai thuế điện tử iHTKK

- Quản lý nợ thuế:

Hỗ trợ phân loại nợ theo từng địa bàn quản lý để phân công thu nợ đối với

từng phòng đội, cán bộ theo dõi nợ thuế, phân loại nợ thuế; in và phát hành thông

báo nợ thuế, quyết định phạt nộp chậm, cập nhật nhật ký thu nợ; báo cáo nợ theo

nguồn gốc, mức nợ, tuổi nợ, báo cáo thống kê các biện pháp thu nợ đã áp dụng, báo

cáo tổng hợp phân loại nợ thuế...

Công tác quản lý quyết toán thuế

Thực hiện chỉ đạo của Bộ Tài chính, Tổng cục Thuế về quyết toán thuế

TNCN, để công tác quyết toán thuế TNCN đạt đƣợc kết quả tốt, Cục Thuế TP Hà

Nội đã thành lập Ban chỉ đạo, các Tổ triển khai quyết toán thuế TNCN từ Văn

phòng Cục đến các Chi cục Thuế; tổ chức bộ phận hỗ trợ trực tiếp, tiếp nhận quyết

toán thuế TNCN, bố trí cơ sở vật chất phục vụ tốt nhất yêu cầu công tác quyết toán

thuế. Năm 2009 là năm đầu thực hiện Luật thuế TNCN, năm 2013 Luật thuế sửa

đổi, có hiệu lực từ ngày 01 7 2013. Tổng cục Thuế đều có công văn hƣớng dẫn

quyết toán thuế TNCN cho từng năm.

B g 2.7: K t qu ộ quy t to t u T u c ăm 2016

Phần tổng hợp chung

Số hồ sơ đã nộp hồ sơ quyết toán thuế 2016

Chỉ tiêu

S T T Tổng số

Số tổ chức quản lý (31- 12- 2016) Cá nhân Quyết toán thuế với Cơ quan thuế

Số tổ chức phải quyết toán (thu nhập từ tiền lƣơng, tiền công) Tỷ lệ số tổ chức đã nộp hồ sơ Quyết toán thuế trên số tổ chức phải quyết toán thuế Số tổ chức nộp hồ sơ Quyết toán thuế trực tiếp qua đƣờng bƣu điện

Số tổ chức nộp hồ sơ Quyết toán thuế bằng phƣơng thức điện tử 146.914 120.411 117.938 115.736 2.202 15.756 97.95% I Tổng

15.960 10.194 10.194 9.491 703 12.611 100.00% A Văn phòng Cục

130.954 110.217 107.744 106.245 1.499 3.145 97.76% B Các Chi Cục thuế

Nguồn: Phòng Tổng hợp nghiệp vụ dự toán – Cục thuế Thành phố Hà Nội

Nhìn chung năm 2016, Cục Thuế TP Hà Nội đã tăng cƣờng công tác tuyên

truyền chính sách thuế TNCN mới, đẩy mạnh việc hƣớng dẫn, đôn đốc ngƣời nộp

thuế thực hiện việc quyết toán thuế và kê khai thuế theo đúng quy định, kết quả:

- Kết quả quyết toán thuế TNCN năm 2015: Đã có 117.938 tổ chức nộp hồ sơ

QTT TNCN (trong đó khai điện tử 115.736 tổ chức) đạt 97,95 % số tổ chức phải

QTT; có 15.756 cá nhân Quyết toán thuế trực tiếp với Cơ quan Thuế.

- Đã cấp 5.433.838 mã số thuế thu nhập cá nhân (trong đó 5.275.250 mã cá

nhân có thu nhập từ tiền công, tiền lƣơng; 158.588 cá nhân kinh doanh), 604.174 mã

số thuế ngƣời phụ thuộc.

2.2.3. Cô g t c t a tra, k ểm tra t u T u c

Về nguyên tắc việc kiểm tra và thanh tra thuế đƣợc thực hiên theo quy định

của Luật quản lý thuế

Đối với các đối tượng có thu nhập từ tiền lương, tiền công, việc iểm tra sẽ

được thực hiện đối với tất cả các hồ sơ hai thuế và quyết toán thuế

Trình tự thanh tra, kiểm tra đƣợc thực hiện nhƣ sau:

- Hồ sơ khai thuế đƣợc bộ phận tiếp nhận kiểm tra các thủ tục hành chính và

tài liệu kèm theo. Nếu chƣa đúng thủ tục hành chính hoặc chƣa đủ tài liệu kèm theo

sẽ đƣợc thông báo yêu cầu bổ sung.

- Đối với các hồ sơ đã đủ thủ tục sẽ đƣợc nhập dữ liệu vào hệ thống máy tính của cơ

quan thuế. Hệ thống máy tính sẽ tự động kiểm tra, đối chiếu, phát hiện những trƣờng hợp

có sai sót trong việc kê khai để cơ quan thuế thông báo yêu cầu điều chỉnh.

- Đối với những hồ sơ đã đƣợc hệ thống máy tính kiểm tra, không phát hiện sai

sót thì cơ quan thuế căn cứ cơ sở dữ liệu thu thập đƣợc từ cá nhân nộp thuế và từ các

nguồn khác đối chiếu với hồ sơ khai thuế, phát hiện các trƣờng hợp có nghi vấn, để

yêu cầu cá nhân nộp thuế giải trình hoặc khai bổ sung. Nếu cá nhân nộp thuế đã giải

trình hoặc khai bổ sung nhƣng chƣa thoả đáng thì cơ quan thuế sẽ thực hiện việc

kiểm tra, xác minh trực tiếp tại các đơn vi chi trả thu nhập.

- Trƣờng hợp qua kiểm tra hồ sơ khai thuế phát hiện dấu hiệu vi phạm nghiêm

trọng hoặc qua kiểm tra thực tế tại đơn vị chi trả thu nhập nhƣng chƣa rõ thì cơ quan

thuế sẽ thực hiện thanh tra thuế.

Để có thông tin phục vụ cho việc thanh tra, kiểm tra thì mọi khoản thu nhập

của đối tƣợng nộp thuế đều phải đƣợc cơ quan chi trả thu nhập khai báo với cơ quan

thuế. Thông tin khai báo sẽ đƣợc nhập vào hệ thống máy tính tại các cơ quan thuế

địa phƣơng và đƣợc xử lý tập trung tại Trung tâm xử lý dữ liệu của ngành thuế. Khi

cần kiểm tra một hồ sơ bất kỳ, cán bộ thuế chỉ cần truy suất dữ liệu từ hệ thống là

có thể xác định đƣợc ngay tính chính xác. Việc lựa chọn đối tƣợng kiểm tra đƣợc

máy tính hỗ trợ trên cơ sở các chỉ số phân tích rủi ro.

Đối với hộ inh doanh

Tập trung kiểm tra, thanh tra thuế đối với những hộ kinh doanh lớn, nộp thuế

theo phƣơng pháp kê khai. Phƣơng pháp kiểm tra vừa kết hợp kinh nghiệm với việc

phân tích những thông tin mà cơ quan thuế nắm đƣợc. Căn cứ vào doanh thu kê

khai, đối chiếu với quy mô kinh doanh (vốn, diện tích mặt bằng,số lƣợng lao

động…) với doanh thu của một số tháng liền kề với doanh thu của các hộ kinh

doanh cùng ngành nghề, cùng quy mô, kết hợp với việc xem xét địa điểm kinh

doanh, lợi thế kinh doanh để xác định doanh thu kê khai có hợp lý hay không? Nếu

có nghi vấn sẽ tổ chức kiểm tra thực tế, quan sát lƣợng khách hàng, thậm chí kiểm

kê hàng hoá để xác định doanh thu mua vào làm cơ sở đấu tranh xác định doanh thu

bán ra hoặc thu thập thông tin từ các đối tƣợng cung cấp hàng hoá để xác định lƣợng

hàng mua vào làm căn cứ xác định doanh số bán ra…

Đối với các đối tượng inh doanh chứng khoán:

Trên cơ sở nhập toàn bộ dữ liệu về kê khai cũng nhƣ quyết toán thuế của Công

ty chứng khoán, ngân hàng lƣu ký vào hệ thống xử lý dữ liệu của ngành thuế, cơ

quan thuế tiến hành kiểm tra đối chiếu; trƣờng hợp có sai sót sẽ yêu cầu công ty

chứng khoán giải trình hoặc kiểm tra trực tiếp tại công ty chứng khoán.

Từ năm 2012 trở đi, khi các điều kiện về thông tin của đối tƣợng nộp thuế, của

các đơn vị chi trả thu nhập và các cơ quan quản lý Nhà nƣớc có liên quan đã đƣợc

tin học hoá cao, khi đó việc kiểm tra thuế sẽ đƣợc thực hiện chủ yếu dựa trên phân

tích thông tin của cá nhân nộp thuế.

Cục Thuế TP Hà Nội chủ động triển khai quy trình thanh tra, kiểm tra thuế, lập

kế hoạch thanh tra, kiểm tra trên cơ sở thu thập, phân tích thông tin về NNT, trong đó

tập trung vào các đơn vị có mức độ rủi ro cao, các lĩnh vực có nguy cơ gian lận thuế,

thất thu thuế cao, các đơn vị nhiều năm chƣa đƣợc thanh tra kiểm tra, các DN lớn...

Thƣờng xuyên phối hợp với cơ quan Công an, các cơ quan chức năng trong công tác

thanh, kiểm tra thuế để phòng, chống trốn thuế, gian lận thuế, đảm bảo thực hiện

nghiêm pháp luật thuế. Với quản lý trên 100.000 doanh nghiệp đang hoạt động thuộc

các loại hình, ngành nghề kinh doanh, do đó các hành vi vi phạm cũng ngày càng tinh

vi, phức tạp. Trong khi đó, lực lƣợng cán bộ công chức thanh tra, kiểm tra còn thiếu;

việc đổi mới trong tất cả các khâu của công tác đã giúp công tác thanh tra, kiểm tra đạt

đƣợc những kết quả không nhỏ vào thực hiện nhiệm vụ thu.

Cục thuế TP Hà Nội đã xác định công tác thanh tra, kiểm tra là nhiệm vụ trọng

tâm, là xƣơng sống trong công tác quản lý thu thuế. Cục thuế TP Hà Nội thực hiện

thanh tra phối hợp với cơ quan công an nhằm xác định các trƣờng hợp trốn lậu thuế,

nhƣng liên quan đến thuế TNCN ít xảy ra (chủ yếu là thuế GTGT và thuế TNDN).

Tại Cục Thuế, các Chi cục Thuế đã triển khai thực hiện kiểm tra nội bộ theo

chuyên đề: Công tác kê khai, kế toán thuế; Thanh tra, kiểm tra thuế; công tác quản

lý đối tƣợng, qua đó đã chấn chỉnh những tồn tại trong việc thực hiện các quy trình

quản lý thuế trong toàn ngành.

B g 2.8: K t qu k ểm tra về t u T u c c c ăm 2014-2016 của 6

P ò g K ểm tra t u , P ò g u t u T u c và c c C cục T u

Năm Cơ quan thuế Số cuộc kiểm tra Số tiền thuế TNCN truy thu (triệu đồng) Số tiền thuế TNCN truy thu bình quân (triệu đồng)

2014

2015

2016

Văn Phòng Cục Các Chi cục thuế Cộng Văn Phòng Cục Các Chi cục thuế Cộng Văn Phòng Cục Các Chi cục thuế Cộng 818 4.519 5.347 1.436 8.199 9.635 1.917 13.967 15.884 14.083 10.875 24.958 29.351 10.585 39.936 52.870 11.589 64.459 17,22 2,41 4,67 20,44 1,29 4,14 27,58 0,83 4,06

Nguồn: Tổng hợp nghiệp vụ dự toán - Cục Thuế Thành phố Hà Nội

Qua số liệu của Biểu trên đây, Văn phòng Cục thuế Thành phố Hà Nội ngày

càng tích cực hơn trong việc đôn đốc kiểm tra thuế TNCN, thể hiện rõ ở cả số lƣợng

và chất lƣợng. Số Quyết định kiểm tra năm sau cao hơn năm trƣớc. Số tiền thuế

TNCN truy thu bình quân tại đơn vị năm sau cũng cao hơn nhiều so với năm trƣớc.

Tại khối văn phòng Cục số quyết định kiểm tra hoàn thành tuy nhỏ hơn so với

30 Chi cục thuế, nhƣng số thuế TNCN truy thu qua kiểm tra lại cao hơn. Vì khối văn

phòng Cục quản lý các đơn vị quy mô lớn hơn, thu nhập của ngƣời nộp thuế cao, số

cá nhân nằm trong diện nộp thuế nhiều và đóng thuế cao. Với mức giảm trừ bản thân

9.000.000 đ ngƣời tháng và mức giảm trừ 3.600.000 ngƣời tháng thì hiện tại số lƣợng

ngƣời trong diện phải đóng thuế TNCN tại các Chi cục là nhỏ.

B g 2.9: K t qu thu t u T u c trê địa bà Hà Nộ từ

ăm 2014-2016

Năm

Số thuế TNCN (triệu đồng)

Thuế TNCN năm sau so với năm trƣớc

10.402.752

2013

10.625.948

102,1%

2014

12.622.796

118,8%

2015

14.425.353

114,3%

2016

Nguồn:Phòng Tổng hợp Nghiệp vụ Dự toán - Cục Thuế Thành phố Hà Nội

Có đƣợc kết quả trên là nhờ một phần hoạt động của công tác thanh kiểm tra

thuế. Chính vì vậy, cùng với sự tăng lên của quy mô thuế TNCN thì mức thuế TNCN

trên đầu ngƣời cũng tăng theo.

2.3 Những nhân tố ảnh hƣởng đến quản lý thuế Thu nhập cá nhân tại Cục thuế

Thành phố Hà Nội

Có rất nhiều nhân tố ảnh hƣởng đến công tác quản lý thuế Thu nhập cá nhân tại

Cục thuế Thành phố Hà Nội. Mỗi nhân tố đều có thể ảnh hƣởng tích cực hay tiêu cực

tới công tác này tùy theo tính chất và trạng thái của nhân tố đó. Nhiệm vụ của các cơ

quan chức năng trong bộ máy nhà nƣớc là phải tìm cách hạn chế những ảnh hƣởng

tiêu cực cũng nhƣ phát huy những ảnh hƣởng tích cực nhằm hoàn thiện công tác quản

lý thuế Thu nhập cá nhân.

2.3.1. C c tố c ủ qua

Cơ sở vật chất của ngành thuế

Nhân tố này có ảnh hƣởng mạnh mẽ tới công tác quản lý thuế thu nhập

cá nhân. Những quy định trong chính sách về diện thu thuế ( rộng hay hẹp ),

phƣơng thức kê khai, nộp thuế, quyết toán thuế… phụ thuộc rất nhiều vào khả

năng đáp ứng của ngành thuế. Khả năng này lại phụ thuộc rất lớn vào cơ sở vật

chất của ngành thuế. Cũng nhƣ vậy, một hệ thống thu thuế đƣợc kết nối bằng

mạng nội bộ sẽ là một nhân tố rất hữu ích cho cơ quan thuế trong việc quản lý

thu thuế hiệu quả, chính xác, kịp thời và tiết kiệm chi phí. Việc xây dựng mạng

thông tin nội bộ để quản lý cơ sở dữ liệu sẽ đòi hỏi những chi phí bƣớc đầu

tƣơng đối lớn, nhƣng xét về dài hạn thì điều này sẽ tiết kiệm chi phí hơn rất

nhiều so với việc quản lý dữ liệu theo kiểu thủ công.

Hiện nay, Cục thuế Thành phố Hà Nội đang dần hoàn thiện cơ sở dữ liệu

để phục vụ công tác quản lý thuế. Tuy nhiên, cơ sở vật chất Cục thuế Thành

phố Hà Nội đang ngày càng chật chội, cần phải cơi nới và sửa sang cho phù

hợp hơn.

Trình độ và phẩm chất đ o đức của đội ngũ lãnh đ o cán bộ thuế.

Trình độ đội ngũ cán bộ thuế đóng vai trò rất quan trọng trong công tác

quản lý thuế, đặc biệt là thuế thu nhập cá nhân. Nhân tố này tác động vào tất cả

các nội dung của công tác quản lý thuế thu nhập cá nhân, từ ban hành chính

sách, tổ chức thực hiện chính sách tới thanh tra thuế, tổ chức bộ máy quản lý

thuế.

Để có thể ban hành những chính sách thuế đúng đắn, đáp ứng đƣợc yêu

cầu của những thay đổi kinh tế xã hội và đảm bảo đƣợc những mục tiêu của

công tác quản lý thuế thu nhập cá nhân thì đội ngũ cán bộ thuế cấp cao, cán bộ

ở tầm hoạch định chính sách, cần phải có trình độ cao về vấn đề thực tế cũng nhƣ cơ bản liên quan đến thuế.

Hiện nay, cán bộ thuế hàng năm đều có tham gia các chƣơng trình tập

huấn để nâng cao chính sách. Bên cạnh đó, số lƣợng cán bộ có trình độ cao

ngày càng nhiều. Cục thuế Thành phố Hà Nội cũng có chính sách hỗ trợ động

viên cán bộ công chức nâng cao trình độ nhƣ: hỗ trợ học phí, tạo điều kiện thời

gian cho cán bộ đi học.

Ý thức chấp hành pháp luật thuế của đối tượng nộp thuế

Ý thức chấp hành pháp luật nói chung và pháp luật thuế nói riêng tỉ lệ

thuận với ý thức và trách nhiệm nộp thuế. Khi ngƣời dân có ý thức chấp hành

luật thuế tốt, họ sẽ tự giác trong kê khai, nộp thuế. Hành vi trốn thuế sẽ ít xảy

ra. Chính vì vậy, công tác quản lý thu thuế và thanh tra thuế sẽ gặp nhiều thuận

lợi và đạt kết quả tốt hơn. Tóm lại ý thức chấp hành pháp luật thuế của đối

tƣợng nộp thuế cũng ảnh hƣởng một phần tới công tác quản lý thuế thu nhập cá

nhân.

Công nghệ thông tin và việc ứng dụng công nghệ thông tin vào công tác

quản lý thuế.

Gần 10 năm qua nỗ lực cải cách, hiện đại hóa ngành thuế đã đƣợc tiến

hành qua các chƣơng trình cải cách, hiện đại hóa hệ thống quản lý thuế (QLT)

theo lộ trình đƣợc phê duyệt. Tuy nhiên, thực tế là chỉ vài năm gần đây, lộ trình

này mới thật sự “tăng tốc” khi ngành triển khai các phần mềm ứng dụng và xây

dựng hạ tầng mạng truyền thông thống nhất. Đợt cao điểm quyết toán thuế kết

thúc mới đây cho thấy, nếu không có giải pháp ứng dụng công nghệ thông tin

(CNTT) vào phục vụ công tác QLT, thì khó tránh khỏi cảnh quá tải tại các cơ

quan thuế, gây bức xúc cho doanh nghiệp và ngƣời dân. Đợt quyết toán thuế

thu nhập cá nhân vừa qua, Cục Thuế Thành phố Hà Nội mặc dù mở rộng đồng

thời nhiều hình thức hỗ trợ nhƣng lƣợng hồ sơ khai thuế tăng thêm gần 10

nghìn hồ sơ so năm 2015, số lƣợng hồ sơ quyết toán thuế thu nhập cá nhân

toàn thành phố tăng gần 30 nghìn hồ sơ, trung bình mỗi ngày, Cục Thuế TP Hà

Nội nhận trực tiếp gần 2.000 hồ sơ. Nếu không có trợ giúp đắc lực của

CNTT thì phải dừng cả bộ máy QLT để phục vụ công tác nhận hồ sơ quyết

toán cũng không thể hoàn thành kịp tiến độ.

2.3.2 Các nhân tố khách quan

Các chính sách inh tế vĩ mô của nhà nước.

Các chủ trƣơng chính sách về đầu tƣ của Đảng và nhà nƣớc sẽ quyết định

tới quy mô đầu tƣ phát triển của đất nƣớc.

Trong quá trình vận động của nền kinh tế thị trƣờng, sự phát triển của các

thành phần kinh tế trong xã hội luôn nảy sinh những vấn đề mới, do đó hệ

thống chính sách thuế cũng phải có sự điều chỉnh, bổ sung cho phù hợp, tạo

điều kiện cho sự tăng trƣởng và phát triển ổn định.

Tại Cục thuế Thành phố Hà Nội, sự thay đổi chính sách chế độ có những

ảnh hƣởng đáng kể đến công tác quản lý thu thuế. Đối tƣợng nộp thuế, mức

thuế,… thay đổi sẽ khiến cho số lƣợng hồ sơ thuế cũng nhƣ số thuế phải nộp

vào Ngân sách nhà nƣớc cũng thay đổi theo.

Phương thức thanh toán chủ yếu trong dân cư.

Phƣơng thức thanh toán chủ yếu trong dân cƣ có ảnh hƣởng lớn tới khấu

quản lý thu thuế và thanh tra thuế. Công tác quản lý thuế Thu nhập cá nhân khó

khăn và phức tạp chủ yếu ở khâu quản lý thu nhập của các đối tƣợng. Nếu nhƣ

các khoản thu nhập đƣợc thanh toán qua hệ thống ngân hàng dƣới hình thức tài

khoản, séc cá nhân thì sẽ rất thuận tiện cho cơ quan thuế nói chung và Cục thuế

Thành phố Hà Nội nói riêng trong việc giám sát. Bên cạnh đó, nếu phƣơng

thức thanh toán trong dân cƣ chủ yếu thông qua ngân hàng thì nhà nƣớc có thể

áp dụng phƣơng pháp thu thuế Thu nhập cá nhân thông qua hệ thống ngân

hàng. Điều này vừa giúp giảm bớt công việc và chi phí cho cơ quan thuế.

Chính vì vậy, sự phát triển của hệ thống ngân hàng đi kèm với việc phát triển

hình thức thanh toán qua tài khoản sẽ là một điều kiện tất yếu để có thể thực

hiện tốt công tác quản lý thuế Thu nhập cá nhân.

2.4. Đánh giá thực trạng quản lý thu thuế Thu nhập cá nhân tại Cục thuế

Thành phố Hà Nội

2.4.1. N ữ g k t qu đ t được

Thuế TNCN sau một thời gian thực hiện, tuy chƣa nhiều nhƣng cũng đóng góp

một phần đáng kể vào nguồn thu NSNN. Công tác quản lý thuế TNCN cũng đã từng

bƣớc đƣợc cải thiện cho phù hợp với tình hình mới và đã đạt đƣợc một số thành tựu

đáng kể. Các chính sách thuế đối với TNCN ở nƣớc ta nhìn chung phù hợp với điều

kiện kinh tế, xã hội đất nƣớc. Số thu từ thuế TNCN ngày càng tăng, giúp Nhà nƣớc

thực hiện chức năng điều tiết, sử dụng vào các công trình phúc lợi công cộng. Số

lƣợng ngƣời nằm trong diện nộp thuế cũng ngày càng tăng lên thể hiện đời sống của

ngƣời dân đã đƣợc cải thiện hơn. Về mặt kinh tế, thuế TNCN đã bƣớc đầu phát huy

đƣợc tác dụng quản lý, điều tiết vĩ mô nền kinh tế, góp phần thúc đẩy phát triển

kinh tế, tạo ra môi trƣờng bình đẳng về pháp luật cho sự cạnh tranh lành mạnh giữa

các thành phần kinh tế.

Cục Thuế TP Hà Nội đã tích cực tăng cƣờng công tác đôn đốc kê khai nộp thuế,

công tác kiểm tra, khai thác nguồn thu; Cùng với sự tăng lên của quy mô thuế TNCN

thì mức thuế TNCN trên đầu ngƣời cũng tăng theo.

Thủ tục hành chính đã được cải cách hợp lý hơn.

Song song với việc tuyên truyền chính sách, pháp luật về thuế, Cục thuế Thành

phố Hà Nội đã tập trung nhân lực, tài lực để hỗ trợ tối đa cho NNT thực hiện tốt

nghĩa vụ thuế, nhất là tại bộ phận “Một cửa” tại cơ quan thuế.

Với mục tiêu cải cách hành chính thuế, góp phần cải thiện môi trƣờng kinh

doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia trong lĩnh vực thuế, Cục thuế Thành

phố Hà Nội đã đẩy mạnh cải cách hành chính thuế, đảm bảo công khai, minh bạch,

tạo thuận lợi cho NNT, ngƣời dân dựa trên 3 nền tảng cơ bản: Thể chế chính sách

thuế minh bạch, quy trình thủ tục hành chính thuế đơn giản, khoa học và phù hợp

với thông lệ quốc tế; Nguồn nhân lực có chất lƣợng, liêm chính; Ứng dụng công

nghệ thông tin hiện đại, có tính liên kết, tích hợp, tự động hóa cao.

Để đạt đƣợc mục tiêu trên, những năm qua Cục thuế Thành phố Hà Nội đã triển

khai nghiêm túc, kịp thời, đầy đủ các Nghị quyết 19 NQ-CP, Nghị quyết 35 NQ-CP

của Chính phủ, kế hoạch hành động của Bộ Tài chính, Tổng cục thuế và UBND

Thành phố Hà Nội. Xây dựng kế hoạch và triển khai chi tiết để thực hiện các giải

pháp tập trung tháo gỡ khó khăn và tạo thuận lợi tối đa cho doanh nghiệp, NNT; ứng

dụng mạnh mẽ công nghệ thông tin vào các bƣớc các khâu trong công tác quản lý

thuế; Công khai minh bạch, đơn giản hóa thủ tục hành chính thuế; Duy trì chất

lƣợng, hiệu quả khai thuế qua mạng với kết quả 97% doanh nghiệp kê khai qua

mạng và trên 95% số tiền thuế nộp theo phƣơng thức điện tử đã vƣợt chỉ tiêu Nghị

quyết 19 NQ-CP đề ra, đã giảm thời gia, chi phí cho NNT và cho cả cơ quan thuế

trong kê khai, nộp thuế. Triển khai thí điểm hóa đơn điện tử, hoàn thuế điện tử, khai

thuế điện tử đối với cá nhân cho thuê nhà, nộp lệ phí trƣớc bạ oto, xe máy, nhà đất.

Đăng ký kinh doanh thành lập doanh nghiệp (cấp độ 4) cấp mã số thuế tự động

trong thời gian không quá 30 phút, giảm 87,5% thời gian thực hiện so với quy định

là 4 tiếng đồng hồ; Phối hợp với các Sở, ngành liên quan trong việc giải quyết thủ

tục hành chính liên quan đến đất đai đã rút ngắn thời gian giải quyết hồ sơ từ 5 ngày

xuống 3 ngày, đảm bảo tính công khai, minh bạch, rõ ngƣời, rõ việc để ngƣời sử

dung đất nắm đƣợc thời gian giải quyết hồ sơ ở từng bộ phận, từng cơ quan tạo đƣợc

sự đồng thuận của NNT.

Năng lực bộ máy quản lý thuế được nâng cao thêm

Tổ chức quản lý thu thuế tại Cục Thuế Thành phố đƣợc tổ chức theo chức năng

đã hạn chế đƣợc tiêu cực trong công tác quản lý thuế theo kiểu “khép kín”. Từng

bƣớc thực hiện chuyên môn hoá quản lý theo chức năng nâng cao trình độ nghiệp vụ

của cán bộ thuế, tạo điều kiện thuận lợi cho việc ứng dụng tin học vào quản lý thu

thuế.

Bộ phận tuyên truyền hỗ trợ tại Cục thuế Thành phố Hà Nội về cơ bản đã đáp

ứng đƣợc yêu cầu tuyên truyền pháp luật thuế, hỗ trợ NNT trong việc giải đáp các

vƣớng mắc trong việc thực hiện pháp luật thuế, đặc biệt là việc hỗ trợ trực tiếp

NNT, tiếp nhận hồ sơ khai thuế của NNT tại bộ phận một cửa “tiếp nhận, giải quyết

thủ tục hành chính và cung cấp dịch vụ về thuế” đã tạo thuận lợi cho NNT.

Các thủ tục hành chính thuế đƣợc cải cách theo hƣớng đơn giản, rõ ràng, minh

bạch, dễ thực hiện, tạo điều kiện thuận lợi hơn cho NNT khi thực hiện nghĩa vụ thuế

với Nhà nƣớc.

Cục thuế Thành phố Hà Nội đã đẩy mạnh công tác đào tạo mới các kỹ năng quản

lý thu thuế hiện đại; coi trọng giáo dục đạo đức nghề nghiệp, kỷ cƣơng kỷ luật và văn

hoá ứng xử cho đội ngũ cán bộ thuế nhằm nâng cao năng lực phục vụ cho NNT và hiệu

quả quản lý thu thuế.

Công tác thanh tra, kiểm tra về thuế TNCN đã bƣớc đầu phát hiện ra những sai

phạm và đã truy thu những khoản thu nhập khá lớn mà các cá nhân, doanh nghiệp

cố tình trốn thuế (theo biểu kết quả công tác thanh tra, kiểm tra về thuế TNCN).

Thực hiện công tác tuyên truyền, hỗ trợ về thuế TNCN

Để hỗ trợ NNT thực hiện đúng các quy định của pháp luật, Cục thuế Thành phố

Hà Nội đã phối hợp với các cơ quan thông tấn báo chí Trung ƣơng và Thành phố trên

địa bàn tuyên truyền về các chính sách thuế, các văn bản mới. Qua đó, năm 2016,

Cục thuế TP Hà Nội đã phối hợp với các đài truyền hình thực hiện 166 buổi phát

sóng truyền hình về chính sách thuế, công tác thuế ... thực hiện 13.925 buổi phát

thanh, truyền thanh. Phối hợp với các báo, đài, tạp chí thực hiện 1.669 tin, bài, ảnh

đăng trên các báo để tuyên truyền về công tác thuế.

Bên cạnh đó, Cục thuế phối hợp với Ban Tuyên giáo Thành ủy triển khai tuyên

truyền rộng rãi các chủ trƣơng, chính sách pháp luật thuế mới tới tất cả các tổ chức,

cơ sở đảng trên địa bàn toàn Thành phố; tổ chức giao ban thông tin báo chí về lĩnh

vực thuế để hơn 150 phóng viên các cơ quan thông tấn báo chí Trung ƣơng và Hà

Nội phối hợp với cơ quan thuế tuyên truyền đúng định hƣớng.

Để công tác tuyên truyền đƣợc toàn diện, bài bản, Cục Thuế đã hệ thống hóa,

biên soạn và truyền tải những nội dung chính sách thuế mới thông qua nhiều hình

thức khác nhƣ: Trang website, gửi thƣ điện tử (email) tới 100% doanh nghiệp có địa

chỉ email kết nối với cơ quan Thuế; niêm yết công khai tại Bộ phận một cửa cơ quan

Thuế các cấp những nội dung tuyên truyền để NNT nắm bắt đƣợc kịp thời.

Cục Thuế Hà Nội nhận định trong quá trình thực thi chính sách pháp luật thuế,

đặc biệt những chính sách thuế mới, NNT có thể gặp những vƣớng mắc, lúng túng

trong thực hiện. Vì vậy, để giúp đỡ NNT cũng nhƣ đƣa chính sách thuế vào cuộc

sống, Cục Thuế Hà Nội cũng đã tổ chức nhiều lớp tập huấn (miễn phí) chính sách

thuế mới cho NNT; thƣờng xuyên tổ chức hỗ trợ NNT thông qua nhiều hình thức: Hỗ

trợ trực tiếp, qua điện thoại hoặc giải đáp chính sách thuế bằng văn bản… Cụ thể,

Cục Thuế Hà Nội đã tổ chức thành công 46 buổi toạ đàm, đối thoại cho 7.504 ngƣời

nộp thuế; 108 lớp tập huấn cho 17.961 NNT trên địa bàn và 03 lớp tập huấn cho 990

CBCC; hỗ trợ trả lời 2.325 văn bản; hỗ trợ trực tiếp tại cơ quan thuế cho 36.774 lƣợt

NNT; hỗ trợ qua điện thoại cho 33.829 lƣợt NNT…

Đặc biệt để công tác hỗ trợ NNT đƣợc hiệu quả, đồng thời hƣởng ứng Năm kỷ

cƣơng hành chính của Thành phố, phƣơng châm “Văn minh - Hiện đại” của ngành

Thuế năm 2017, Cục Thuế Hà Nội sẽ chú trọng nâng cao chất lƣợng nguồn nhân lực,

đẩy mạnh công tác đào tạo tại chỗ, thay đổi tƣ tƣởng nhận thức từ nền hành chính

“quản lý” sang nền hành chính “phục vụ”; đảm bảo mỗi CBCC thuế là một tuyên

truyền viên, có đầy đủ phẩm chất, năng lực, làm việc chuyên nghiệp, luôn công tâm,

khách quan trong công việc, phục vụ tốt Ngƣời nộp thuế; thực hiện đào tạo, bồi

dƣỡng chuyên sâu về nghiệp vụ tuyên truyền cho cán bộ làm công tác tuyên truyền

để nâng cao năng lực, hiệu quả tính chuyên nghiệp của hoạt động tuyên truyền chính

sách, pháp luật thuế.

Đẩy m nh ứng dụng tin học vào tất cả các hâu quản lý thu thuế TNCN.

Thực hiện Nghị quyết 19 NQ-CP, Nghị quyết 35 NQ-CP, Nghị quyết 36a NQ-

CP của Chính phủ, Cục Thuế TP. Hà Nội đã có nhiều cải cách, đƣa ứng dụng công

nghệ thông tin (CNTT) vào tất cả các khâu quản lý, tạo điều kiện thuận lợi nhất cho

ngƣời nộp thuế (NNT).

Thời gian qua, tại Cục Thuế TP. Hà Nội, CNTT đƣợc coi là mũi nhọn, giải pháp

đột phá để đẩy mạnh cải cách TTHC, tạo điều kiện thuận lợi cho ngƣời dân và doanh

nghiệp (DN). Cụ thể:

Cục thuế đã đầu tƣ, nâng cấp các ứng dụng kết nối liên thông với các cơ quan

liên quan để hiện đại hóa công tác thu nộp ngân sách, cắt giảm tối đa các thủ tục,

khâu công việc trung gian, tạo điều kiện để DN, NNT có thể nộp thuế ở bất cứ địa

điểm nào (ngân hàng, kho bạc…).

Các ứng dụng CNTT đƣợc đƣa vào các bƣớc, các khâu trong công tác quản lý

thuế. Việc đƣa các ứng dụng CNTT vào công tác quản lý thuế góp phần công khai

minh bạch, đơn giản hoá TTHC thuế. Cục thuế đã mở rộng hình thức khai và nộp

thuế điện tử với những tiện ích vƣợt trội và đƣợc NNT tham gia tích cực.

Đến nay, trên địa bàn đã có 98% DN kê khai thuế qua mạng và trên 95,36% số

tiền thuế của DN nộp theo phƣơng thức điện tử. Tỷ lệ này đã vƣợt chỉ tiêu đề ra tại

Nghị quyết 19, giảm thời gian, chi phí cho NNT và cho cả cơ quan thuế trong kê

khai, nộp thuế.

Tại Cục Thuế TP. Hà Nội, 100% cán bộ, công chức thuế đã sử dụng thƣ điện tử

trong giải quyết công việc, trao đổi thông tin với NNT. Cục thuế cũng đã xây dựng

ứng dụng gửi thƣ tự động - ASM để chuyển thông tin đến toàn bộ DN trên địa bàn.

Đây là kênh thông tin quan trọng gắn kết cơ quan thuế với DN.

Đặc biệt, việc đăng ký kinh doanh thành lập DN, cấp mã số thuế tự động trong

thời gian không quá 30 phút giảm 87,5% thời gian thực hiện so với quy định là 4

tiếng đồng hồ trƣớc đây, giúp NNT tiết kiệm thời gian, chi phí đi lại. NNNT có thể

nộp hồ sơ mọi lúc, mọi nơi có máy tính kết nối Internet.

Cục Thuế đã chỉ đạo các phòng, các chi cục thuế tiếp tục nghiên cứu, phát triển

phần mềm hỗ trợ; sử dụng các ứng dụng thông minh; chủ động triển khai tốt các đề

án quản lý mang lại lợi ích thiết thực cho NNT nhƣ: Hệ thống quản lý thuế tập trung

(TMS); triển khai thực hiện văn phòng điện tử; hệ thống giao ban và đào tạo trực

tuyến; hoàn thuế điện tử; biên lai điện tử; hóa đơn điện tử có xác thực của cơ quan

thuế; ủy nhiệm thu thuế hộ, cá nhân kinh doanh.

2.4.2. H c và nguyên nhân

2.4.2.1. H n chế

Thứ nhất, còn để sót nguồn thu nhập của NNT.

Mặc dù thuế TNCN đã đóng góp một phần vào nguồn thu NSNN nhƣng vẫn

chiếm tỷ trọng khiêm tốn trong tổng số thu về thuế, phí và lệ phí.

Tình trạng trốn lậu, thất thu thuế: Việc khấu trừ thuế TNCN đƣợc tiến hành

khấu trừ qua cơ quan chi trả thu nhập. Nhƣng để thu đúng thu đủ số thuế TNCN mà

các cơ quan chi trả thu nhập đã khấu trừ là cả một vấn đề. Kế toán nhiều cơ quan chi

trả thu nhập một phần do không nắm vững chính sách chế độ thuế TNCN nên

thƣờng kê khai sót các khoản thu nhập chịu thuế, một phần cũng do kế toán cố tình

muốn trốn tránh kê khai đúng khai đủ các khoản thu nhập nhằm có lợi cho doanh

nghiệp.

Bên cạnh đó, các cá nhân NNT phải tự kê khai các khoản thu nhập của mình.

Vì lợi ích cá nhân, các cá nhân sẽ không tự giác kê khai đầy đủ, nhất là với các cá

nhân phát sinh nhiều nguồn thu nhập. Do đó, cán bộ thuế rất vất cả trong việc đôn

đốc các cá nhân kê khai, nộp quyết toán thuế TNCN đối với phần thu nhập của các

cá nhân. Hàng năm, Cục thuế Thành phố Hà Nội mà đặc biệt là Phòng thuế TNCN

thƣờng xuyên phải ra thông báo đề nghị các cá nhân kê khai, nộp thuế và quyết toán

thuế TNCN. Qua công tác đôn đốc kê khai, nộp thuế và quyết toán thuế TNCN, các

cán bộ Cục thuế Thành phố Hà Nội đã khai thác tăng thu đƣợc tƣơng đối số thuế

TNCN cho Ngân sách nhà nƣớc.

Mặc dù, với hệ thống quản lý của mình, cơ quan thuế có thể xác định đƣợc thu

nhập của cá nhân NNT trên phạm vi toàn quốc, nhƣng do nhiều cơ quan chi trả kê

khai không đầy đủ thu nhập của các cá nhân chi trả thu nhập từ đơn vi mình, nên

Cục thuế Thành phố Hà Nội cũng khó khăn trong việc xác định tổng thu nhập chịu

thuế của NNT, dễ bị sót thu nhập của NNT.

Hơn nữa do đặc điểm của các công ty nƣớc ngoài, các văn phòng đại diện công

ty nƣớc ngoài tại Việt Nam nên công tác quản lý thuế TNCN tại Cục thuế còn nhiều

khó khăn. Cụ thể:

+ Một số các nhân ngƣời nƣớc ngoài thuộc đối tƣợng cƣ trú tại Việt Nam

không kê khai hoặc kê không đầy đủ thu nhập nhận đƣợc ở nƣớc ngoài và ở Việt

Nam. Họ cố tình không cung cấp đầy đủ thông tin cho cán bộ Cục thuế Thành phố

Hà Nội khi cán bộ thuế thực hiện công tác kiểm tra thuế.

+ Một số các nhân ( kể cả ngƣời Việt Nam và nƣớc ngoài) nhận thu nhập ở

nhiều doanh nghiệp. Các cá nhân này thƣờng có thu nhập từ nhiều nguồn thu nhập

và thu nhập tƣơng đối cao nhƣng cuối năm họ không kê khai gộp thu nhập, làm

quyết toán với cơ quan thuế. Khi các cơ quan chi trả thu nhập khấu trừ thuế TNCN

của họ thƣờng là ở bậc khấu trừ thấp. Nhƣng thực tế khi tính gộp thu nhập các nơi

lại, tính thuế TNCN theo biểu thuế lũy tiến từng phần thì họ lại phải chịu ở bậc thuế

suất cao hơn.

+ Các cá nhân ngƣời nƣớc ngoài và ngƣời Việt Nam có thu nhập ở nhiều nƣớc

nhƣng kê khai không đầy đủ thu nhập toàn cầu. Việc xác minh thu nhập toàn cầu

của các cá nhân rất khó khăn và thƣờng mất nhiều thời gian do phần lớn các khoản

thu nhập của các cá nhân đƣợc chi trả ở nƣớc ngoài. Việc cung cấp tài khoản, sao kê

ngân hàng của các cá nhân và cơ quan chi trả thu nhập rât khó khăn và thƣờng các

cá nhân và cơ quan chi trả thu nhập cố tình không muốn cung cấp. Thời gian và

trách nhiệm của các bộ thuế trong việc kiểm tra thu nhập bị giới hạn. Do đó, sẽ rất

khó khăn cho cán bộ thuế nếu không có sự hợp tác của các cá nhân các tổ chức đƣợc

kiểm tra.

Bên cạnh đó đối với các khoản thu nhập nhƣ thu nhập về biểu diễn nghệ thuật,

hoa hồng môi giới, giảng dạy thêm...thƣờng rất khó xác định thu nhập chịu thuế và

số thuế phải nộp. Hiện tƣợng này còn khá phổ biến với giới văn nghệ sỹ. Mặc dù,

Cục thuế TP Hà Nội đã phối hợp với Cục Văn hóa nghệ thuật biểu diễn Hà Nội, xin

các cấp phép biểu diễn của bộ phận ca sỹ, nghệ sỹ để tổng hợp các buổi diễn nhƣng

vẫn chƣa kiểm soát hết đƣợc. Một bộ phận các ca sĩ, nghệ sĩ thì biểu diễn ở nhiều

nơi cả ở những nơi không đƣợc cấp giấy phép nhƣ các phòng trà, vũ trƣờng… nên

khó thống kê đƣợc thu nhập thực tế phát sinh… Một số ngành nghề đặc thù khác

nhƣ nghề giáo, bác sĩ… làm thêm ngoài giờ nhƣ dạy thêm, mở phòng khám tƣ…

dẫn đến rất khó quản lý thu nhập thực tế của đối tƣợng này.

Còn rất nhiều khoản thu nhập bị bỏ sót khác nhƣ: tham gia hội thảo, nhận quà

biếu, quà tặng bằng tiền và bằng hiện vật,… Các cán bộ thuế khi tiến hành kiểm tra

tại cơ quan chi trả thu nhập rất khó xác định thu nhập cho từng đối tƣợng.

Bên cạnh đó, đối với các khoản thu nhập không phải tính vào thu nhập chịu

thuế, kế toán tại các cơ quan chi trả thu nhập thƣờng lách luật bằng cách khi trả thu

nhập cho các cá nhân, họ thƣờng có quy chế chi các khoản thu nhập không tính vào

thu nhập chịu thuế cao hơn để số thuế thu nhập cá nhân phải nộp thấp đi. Chẳng hạn

nhƣ: thu nhập từ tiền nhà của ngƣời nƣớc ngoài, công tác phí, tiền ăn ca,

Thứ hai, công tác tổ chức cán bộ còn nhiều h n chế

Công tác tổ chức cán bộ theo báo cáo tổng kết năm 2016 của Cục thuế Thành

phố Hà Nội đã chỉ ra một số vƣớng mắc:

- Trình độ, năng lực của một bộ phận cán bộ còn hạn chế; Vẫn còn xảy ra hiện tƣợng

cán bộ vi phạm kỷ luật, cá biệt còn có công chức thiếu tinh thần trách nhiệm, chƣa giải

quyết kịp thời các thủ tục, hồ sơ theo quy định và giải đáp các vƣớng mắc về thuế chƣa

kịp thời, không chính xác, thái độ ứng xử chƣa đúng mực, gây bức xúc cho NNT.

Đội ngũ cán bộ thuế chƣa có tính chuyên sâu, chuyên nghiệp và kỹ năng quản

lý thuế hiện đại, khoa học. Một bộ phận cán bộ thuế chƣa thực hiện tốt trách nhiệm

pháp luật, chƣa nêu cao ý thức phục vụ NNT, thái độ chƣa công tâm, khách quan.

Thậm chí có một số cán bộ có hành vi gây phiền hà, nhũng nhiễu hoặc thông đồng

với NNT làm thất thu NSNN, gây bức xúc với NNT nhƣng chƣa kiểm tra phát hiện

và xử lý kịp thời.

- Phƣơng pháp Lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành đã có nhiều đổi mới, sáng tạo, hiệu

quả, tuy nhiên còn một vài Lãnh đạo Phòng, Chi cục Thuế chƣa thực sự quyết liệt

trong việc triển khai thực hiện nhiệm vụ, chỉ đạo chƣa có chiều sâu và chƣa bắt kịp

với xu thế, phƣơng pháp quản lý thuế trong tình hình mới; Việc kiểm tra, giám sát

các Đội thuế, CBCC thuế chƣa đƣợc kịp thời, thƣờng xuyên nên đôi khi kết quả thực

hiện công việc chƣa đáp ứng đƣợc yêu cầu.

- Việc tổng hợp, phân tích, đánh giá và dự báo nguồn thu hàng tháng đã có

nhiều chuyển biến tích cực, sát với khả năng thực hiện, tuy nhiên việc nhận diện các

yếu tố ảnh hƣởng, các nguồn thu tiềm năng còn chƣa đƣợc quan tâm, sâu sát; Công

tác xây dựng cơ sở dữ liệu, thu thập phân tích các nhóm doanh nghiệp trọng điểm

bƣớc đầu mang lại hiệu quả trong công tác quản lý nguồn thu NSNN nhƣng việc

quản lý, lƣu trữ dữ liệu chƣa thành hệ thống và chƣa đƣợc quản lý trên ứng dụng

CNTT, đặc biệt các dữ liệu kinh tế, nên việc tra cứu dữ liệu lịch sử chƣa đáp ứng

đƣợc yêu cầu.

Thứ ba, công tác tuyên truyền hỗ trợ NNT.

Công tác tuyên truyền, hỗ trợ NNT ở Cục Thuế Hà Nội đƣợc tổ chức từ Văn

phòng Cục đến các Chi cục Thuế nhƣng hiệu quả còn hạn chế. Cục Thuế Hà Nội

nói riêng và ngành thuế Việt Nam hiện nay cũng đã xác định đƣợc tầm quan trọng

của công tác tuyên truyền, giáo dục thuế sâu rộng tuy nhiên mới chỉ mang tính chất

phong trào, chƣa thƣờng xuyên. Chức năng hỗ trợ hƣớng dẫn NNT còn chƣa đƣợc

phân định rõ ràng trong cơ quan thuế giữa phòng Tuyên truyền - hỗ trợ và các

phòng Kiểm tra. Nội dung hỗ trợ mới chỉ dừng lại ở việc cung cấp một số lƣợng rất

hạn chế các văn bản hƣớng dẫn, chƣa có điều tra, khảo sát, phân tích nhu cầu của

ĐTNT theo nhu cầu của đối tƣợng. Cán bộ làm công tác hỗ trợ còn chƣa có kinh

nghiệm, chƣa đƣợc đào tạo chuyên sâu về các kỹ năng hỗ trợ ĐTNT.

Bên cạnh đó, Cục thuế Thành phố Hà Nội cũng cần phải tiếp tục nâng cao hơn nữa

về chất lƣợng, hình thức, nội dung, cách thức tuyên truyền hỗ trợ NNT, đặc biệt phải tập

trung đẩy mạnh công tác tuyên truyền, hỗ trợ NNT, thông qua công tác thanh tra, kiểm

tra tại trụ sở NNT nhằm nắm bắt, tháo gỡ những khó khăn vƣớng mắc trong sản xuất

kinh doanh, thực hiện chính sách thuế, thủ tục hành chính của NNT, đồng thời lăng

nghe, xây dựng cơ chế thu thập ý kiến của NNT để từ đó kiến nghị kịp thời cấp có thẩm

quyền xem xét, xử lý.

- Công tác tuyên truyền hỗ trợ NNT chƣa thật tốt nên sự hiểu biết của cộng

đồng xã hội, tính tuân thủ, tự giác của NNT còn nhiều hạn chế, nhiều NNT chƣa có

ý thức tự giác thực hiện đầy đủ trách nhiệm pháp luật trong việc kê khai và nộp đủ

nghĩa vụ thuế cho Nhà nƣớc.

- Công tác tuyên truyền vẫn tập trung vào diện rộng mà chƣa đi vào chiều sâu,

chƣa đi vào nghiên cứu nhu cầu của từng loại đối tƣợng, nội dung cần thiết đối với họ

là gì để có sản phẩm cung ứng cụ thể, nội dung thiết thực, thật sự nâng cao nhận thức

và hiểu biết của loại đối tƣợng đó. Hình thức tuyên truyền vẫn theo lối truyền thống;

chƣa xác định đƣợc loại đối tƣợng cần tập trung hỗ trợ và nội dung cần hỗ trợ, chƣa

nắm bắt và phân loại đƣợc các vƣớng mắc, các sai sót thƣờng xuyên của từng nhóm

đối tƣợng về chính sách thuế, thủ tục hành chính thuế... để có hình thức hỗ trợ, nội

dung hỗ trợ và sản phẩm hỗ trợ phù hợp và hiệu quả.

Thứ tư, công tác thanh tra thuế TNCN

Tại Cục thuế TP Hà Nội công tác thanh tra về thuế TNCN vẫn chƣa đƣợc thực

hiện thƣờng xuyên và hiệu quả còn thấp. Một phần do quản lý số lƣợng quá lớn đối

tƣợng nộp thuế và vì tỷ trọng của đóng góp của thuế TNCN thấp nên vấn đề này chƣa

đƣợc chú trọng nhiều. Đối tƣợng kiểm tra mới chủ yếu dừng lại là tại các doanh

nghiệp, còn các cá nhân thì hạn hẹp ở những cá nhân có số nộp thuế cao. Việc thanh

tra thuế TNCN chủ yếu đƣợc kết hợp với thanh tra quyết toán thuế của DN, do đó chỉ

mới giám sát đƣợc ngƣời có thu nhập tại một nơi trong phần liên quan tới chi phí hợp

lý của DN. Việc ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác thanh tra thuế TNCN

còn rất hạn chế, hệ thống thông tin chƣa đáp ứng đƣợc yêu cầu tra cứu thông tin tổng

thể về NNT, do đó những ngƣời có thu nhập ở nhiều nơi thì khó kiểm soát và phát

hiện. Công tác kiểm tra tại trụ sở NNT còn quá thấp so với số lƣợng NNT phải kiểm

tra, việc thu nộp số thuế tăng thêm sau khi kết thúc kiểm tra còn thấp.

Bên cạnh đó, công tác thanh tra, kiểm tra thuế theo kế hoạch đã có nhiều

chuyển biến tích cực cả về số lƣợng và chất lƣợng, tuy nhiên kết quả thực hiện so

với kế hoạch chƣa đảm bảo yêu cầu, nhất là kế hoạch kiểm tra; Một số bộ phận kiểm

tra còn chƣa nhận thức đúng vai trò, trách nhiệm và kỹ năng giao tiếp, văn hóa ứng

xử còn chƣa đúng mực khi thực thi công vụ nên đã gây bức xúc cho NNT.

Thứ năm, công tác ê hai ế toán thuế

Dữ liệu khai thuế, thông tin của NNT đã từng bƣớc đƣợc chuẩn hóa, đã đảm

bảo, phục vụ tốt trong công tác lý chỉ đạo, quản lý và điều hành. Tuy nhiên, một số

Chi cục Thuế chƣa đƣợc triển khai quyết liệt, triệt để nên vẫn còn có sự sai lệch giữa

số đối tƣợng đang quản lý với số cấp mã, báo cáo tỷ lệ nộp hồ sơ khai thuế chƣa phản

ánh đúng thực tế; Việc rà soát xác định đúng số lƣợng NNT phải nộp tờ khai mới cơ

bản đạt yêu cầu đối với tờ khai thuế GTGT, các loại tờ khai thuế khác chƣa đƣợc

quan tâm xác định chính xác.

Thứ sáu, công tác quản lý nợ và cưỡng chế nợ thuế:

Công tác quản lý nợ và cƣỡng chế nợ thuế đã có nhiều chuyển biến tích cực,

nhiều giải pháp, biện pháp về công tác đôn đốc, cƣỡng chế nợ thuế đã mang lại hiệu

quả, tuy nhiên tỷ lệ nợ đọng thuế vẫn ở mức cao; việc phân tích, đánh giá, nhận diện

các trƣờng hợp chây ì, kéo dài nợ thuế của 1 bộ phận cán bộ công chức thuế chƣa đáp

ứng đƣợc yêu cầu nên còn nhiều lúng túng khi áp dụng các biện pháp cƣỡng chế, đặc

biệt các biện pháp cƣỡng chế bằng thông báo hóa đơn không còn giá trị sử dụng; cơ

chế phối hợp giữa các bộ phận trong việc áp dụng các biện pháp cƣỡng chế nợ thuê

chƣa thực sự hiệu quả.

Thứ bẩy, ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý thuế:

Bên cạnh kết quả đạt đƣợc trong quá trình triển khai ứng dụng CNTT vào hoạt

động nghiệp vụ ngành Thuế đã gặp phải một số khó khăn, hạn chế sau:

Thứ nhất, chính sách, văn bản pháp quy về thuế cũng nhƣ các mẫu biểu đầu vào

của các ứng dụng hiện nay thay đổi liên tục, trong khi theo quy định của Nghị định số

102 2009 NĐ-CP và theo quy định của Luật Đấu thầu, thời gian để Tổng cục Thuế

xây dựng một dự án CNTT nhằm nâng cấp các ứng dụng để đáp ứng các yêu cầu

nghiệp vụ mới mất khoảng 14 tháng. Do đó, ảnh hƣởng đáng kể đến việc các ứng

dụng CNTT trong ngành Thuế.

Thứ hai, việc nâng cấp, bổ sung và triển khai hạ tầng CNTT hiện nay của ngành

Thuế chƣa đáp ứng đƣợc yêu cầu và tốc độ triển khai, mở rộng của các ứng dụng

CNTT và cơ sở dữ liệu ngày càng tăng. Điều này cũng ảnh hƣởng đến chất lƣợng và

tiến độ triển khai các nhiệm vụ của ngành Thuế.

Thứ ba, nguồn nhân lực CNTT hiện nay của ngành Thuế còn tƣơng đối mỏng

và chất lƣợng nhân lực chƣa đƣợc đảm bảo. Việc triển khai các ứng dụng quản lý

thuế mới theo hƣớng tập trung và theo tiêu chuẩn quốc tế khác rất nhiều so với các

ứng dụng quản lý thuế phân tán trƣớc đây nên gặp nhiều khó khăn vƣớng mắc cần

phải tập trung quan tâm và xử lý, cải thiện.

2.4.2 Nguyên nhân

Những tồn tại và hạn chế trên là do nhiều nguyên nhân, gồm cả nguyên nhân

khách quan và chủ quan nhƣ sau:

a) Nguyên nhân chủ quan

Một là, trình độ năng lực, phẩm chất của đội ngũ công chức thuế.

Đội ngũ cán bộ tại khối văn phòng Cục về cơ bản chuyên môn nghiệp vụ tốt

hơn tại khối Chi cục. Một phần do đối tƣợng quản lý tại khối văn phòng Cục quy mô

lớn hơn, cán bộ phải sâu xát nhiều hơn. Bên cạnh đó, đội ngũ cán bộ ngày càng trẻ

hóa, cập nhật công nghệ nhanh, tiếp thu nhanh chính sách mới. Tuy nhiên sẽ dẫn đến

hạn chế về kinh nghiệm, nhất là trong thời đại có những đối tƣợng nộp thuế rất tinh

vi, nhiều thủ đoạn trốn, gian lận thuế. Hiện nay, phổ biến là tùy thuộc vào sự tự giác,

trung thực của NNT.

Một bộ phận công chức thuế chƣa bắt kịp với xu thế, tình hình quản lý thuế

trong giai đoạn mới, đặc biệt việc thay đổi nhận chức từ nền hành chính quản lý sang

nền hành chính phục vụ; không thƣờng xuyên cập nhật thông tin, trao dồi kiến thức

để tự bồi dƣỡng bản thân, nâng cao trình độ chuyên môn, kỹ năng công tác để đáp

ứng yêu cầu công việc ngày càng cao.

Việc ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý thuế đạt đƣợc nhiều tiến bộ

song vẫn còn một bộ phận CBCC chƣa biết khai thác thông tin phục vụ cho công tác

quản lý thuế. Hiệu quả của việc ứng dụng công nghệ tin học vào quản lý thuế còn

thấp. Trình độ sử dụng, khai thác các chƣơng trình ứng dụng tin học của cán bộ

thuế, kể cả cán bộ lãnh đạo còn thấp, chƣa đáp ứng đƣợc yêu cầu cải cách, hiện đại

hóa ngành thuế.

Về công tác đào tạo, kinh phí đào tạo hàng năm còn thấp so với nhu cầu. Việc

đào tạo tập huấn vẫn ở quy mô hẹp. Thƣờng là đào tạo tập huấn khi có chính sách

thuế mới, chƣa có kế hoạch tập huấn thƣờng xuyên. Việc tập huấn đôi khi tập trung

vào một số cán bộ chủ chốt, nên trình độ nghiệp vụ chƣa đồng đều.

Bên cạnh đó, thái độ, tác phong làm việc của một số ít cán bộ còn chƣa nghiêm

túc, còn có hành vi tiêu cực tiếp tay cho đối tƣợng nộp thuế vi phạm các quy định

pháp luật về kê khai nộp thuế do quy định về xử phạt chƣa chặt chẽ.

Bên cạnh đó, năng lực chuyên môn của cán bộ thuế chƣa đồng đều. Nguyên

nhân chủ yếu là do độ tuổi trung bình của cán bộ ngành thuế tƣơng đối già, một số

cán bộ có độ tuổi khá cao ngại nghiên cứu chính sách mới, còn nhiều hạn chế trong

ứng dụng công nghệ thông tin vào công tác quản lý thuế thu nhập cá nhân trong khi

đó thuế TNCN là một lĩnh vực hoàn toàn mới trong khi công tác đào tạo cán bộ chƣa

đƣợc chú trọng toàn diện.

Bên cạnh đó, cơ chế kiểm tra, giám sát tại một số bộ phận, một số đơn vị chƣa

quyết liệt, chƣa thực sự hiệu quả nên kết quả triển khai nhiệm vụ còn hạn chế. Cộng với

khối lƣợng công việc quá lớn: do số đối tƣợng nộp thuế lớn, địa bàn rộng... trong khi

đó biên chế cán bộ hầu hết đều thiếu ở tất cả các bộ phận.

Hai là, phương thức thanh toán chủ yếu trong dân cư.

Phƣơng thức thanh toán chủ yếu trong dân cƣ ảnh hƣởng lớn tới khâu quản lý

thu thuế và thanh tra thuế. Quản lý thuế TNCN khó khăn và phức tạp chủ yếu ở khâu

quản lý thu nhập của các đối tƣợng. Nếu nhƣ các khoản thu nhập đƣợc thanh toán

qua hệ thống ngân hàng dƣới hình thức tài khoản séc cá nhân thì sẽ rất thuận tiện cho

cơ quan thuế trong việc giám sát. Bên cạnh đó, nếu phƣơng thức thanh toán trong dân

cƣ chủ yếu thông qua ngân hàng thì nhà nƣớc có thể áp dụng phƣơng pháp thu thuế

TNCN thông qua hệ thống ngân hàng. Điều này vừa giúp giảm bớt công việc và chi

phí cho cơ quan thuế, vừa kiểm soát chặt chẽ hơn thu nhập của đối tƣợng nộp thuế.

Chính vì vậy, sự phát triển của hệ thống ngân hàng đi kèm với việc phát triển hình

thức thanh toán qua tài khoản sẽ là một điều kiện tất yếu để có thể thực hiện tốt công

tác quản lý thuế TNCN.

Ba là, cơ sở vật chất ỹ thuật chưa đáp ứng được yêu cầu đặt ra

Hiện nay, cơ sở làm việc của Văn phòng Cục thuế và của nhiều Chi cục thuế

nhất là các Chi cục nội thành còn chật chội, địa điểm làm việc phân tán nhiều nơi.

Có Chi cục thuế phải đi thuê. Điều này khiến cho công tác quản lý thuế gặp nhiều

khó khăn, gây mất nhiều thời gian cho NNT thực hiện nghĩa vụ thuế.

Cục thuế Thành phố chƣa có điều kiện trang bị đƣợc đầy đủ, kịp thời phƣơng

tiện làm việc: trang bị máy tính cho CBCC chƣa đầy đủ, máy tính, máy in, máy fax,

máy scan hiện có nhƣng đã cũ và hƣ hỏng nhiều. Cục thuế Thành phố Hà Nội có

khối lƣợng tài liệu cần phải lƣu trữ rất lớn nhƣng hiện tại điều kiện phòng làm việc

và trang thiết bị phục vụ cho công tác lƣu trữ tại các phòng chƣa đủ. Điều đó gây

khó khăn cho công tác bảo quản tài liệu, môi trƣờng làm việc chƣa đảm bảo.

Việc kết nối thông tin giữa các cơ quan hoặc bên thứ ba nhƣ Hải quan, Công an,

Sở Tài nguyên và Môi trƣờng,.. chƣa có, hoặc có nhƣng chƣa đầy đủ, kịp thời; dữ

liệu, thông tin của ngƣời nộp thuế trên hệ thống dữ liệu của cơ quan thuế cũng còn

hạn chế. Do vậy, công tác kiểm tra, công tác thu nợ và cƣỡng chế nợ thuế thực hiện

chƣa đƣợc hiệu quả.

Việc trao đổi thông tin giữa ngành thuế với các ngành liên quan nhƣ Công

an, Hải quan, Quản lý thị trƣờng, … chƣa chặt chẽ, không đầy đủ làm giảm tính khả

thi, chính xác và hiệu quả của công tác thi hành chính sách thuế và đảm bảo nguồn

thu cho NSNN.

b) Nguyên nhân khách quan.

Một là, chính sách pháp luật của Nhà nước về hệ thống thuế, trong đó có Thuế

TNCN.

Quan điểm của các nhà Lãnh đạo có ảnh hƣởng trƣớc hết tới các chính sách

thuế TNCN, sau đó là tới quá trình thực hiện và các công việc khác thuộc phạm vi

quản lý sắc thuế này. Pháp luật thể hiện quan điểm của giai cấp thống trị. Luật thuế

nói chung và Luật thuế TNCN nói riêng cũng không có ngoại lệ. Một Nhà nƣớc chú

trọng công bằng hơn hiệu quả kinh tế sẽ có chính sách điều tiết mạnh vào ngƣời có

thu nhập cao, mức thuế suất sẽ tăng rất nhanh theo lƣợng thu nhập tăng thêm. Điều

này thông thƣờng sẽ làm giảm nỗ lực làm việc của cá nhân có thu nhập cao. Nhìn

chung, hiệu quả kinh tế sẽ giảm.

Ngƣợc lại, nếu Nhà nƣớc chú trọng hiệu quả kinh tế hơn thì thuế TNCN sẽ

điều tiết ít vào những ngƣời có thu nhập cao, tạo điều kiện cho họ hăng hái làm việc,

tạo thêm thu nhập cho xã hội. Theo đó, các chính sách pháp luật ra đời, ứng với mỗi

quan điểm ở trên sẽ là những chính sách thuế khác nhau và do đó pháp luật quản lý

thuế cũng phải thay đổi cho phù hợp.

Hai là, hệ thống văn bản pháp luật về thuế TNCN.

Luật thuế TNCN có hiệu lực từ năm 2009, có Thông tƣ hƣớng dẫn số

84/2008/TT-BTC ,tiếp đến là Thông tƣ 62 2009 TT-BTC và đến năm 2011 có

Thông tƣ 113 2011 TT-BTC sau đó là hàng loạt công văn từ Tổng cục thuế hƣớng

dẫn. Và hàng năm Tổng cục đều ban hành công văn hƣớng dẫn quyết toán thuế theo

từng năm. Gần nhất là 01 7 2013 Luật thuế TNCN sửa đổi có hiệu lực, kèm theo là

Thông tƣ hƣớng dẫn số 111 2013 TT-BTC ngày. Liên tục có sự thay đổi để hiệu

chỉnh cho phù hợp tình hình kinh tế xã hội, phù hợp với thông lệ quốc tế và vì qua

quá trình quản lý có phát sinh những vƣớng mắc, nên lại có những sửa đổi kèm

theo. Điều này gây khó khăn cho cán bộ công chức thuế trong công tác thanh tra,

kiểm tra. Chƣa kể đến sự thay đổi của các Bộ Luật liên quan: Luật Bảo hiểm xã hội,

Luật lao động...Cán bộ công chức thuế phải thƣờng xuyên cập nhật, và lƣu ý những

điểm mới trong từng thời kỳ để áp dụng. Mặt khác, chính sách thuế hay thay đổi sẽ

tạo điều kiện cho các hành vi trái pháp luật gia tăng do ngƣời dân không nắm bắt

kịp chính sách và cả do lợi dụng sự thay đổi của chính sách để thực hiện hành vi

gian lận.

Dù chính sách thuế liên tục sửa đổi nhƣ vậy, nhƣng nhìn chung là hệ thống

pháp luật và các văn bản hƣớng dẫn còn chƣa hoàn thiện, có những nội dung còn

chƣa sát với thực tế quản lý thu thuế nhƣ chính sách còn phức tạp, chƣa rõ ràng; còn

nhiều quy định về ƣu đãi, miễn giảm thuế. Thực tế qua công tác thanh tra, kiểm tra

tại trụ sở NNT, công tác tuyên truyền hỗ trợ NNT đã phát sinh nhiều vƣớng mắc nên

Cục thuế Thành phố Hà Nội thƣờng xuyên phải có các Công văn hỏi và xin ý kiến

của cấp Tổng cục thuế, cấp Bộ Tài chính.

Các thủ tục kê khai thuế mặc dù đã đƣợc đơn giản hóa; giảm bớt đƣợc

những giấy tờ không cần thiết... nhƣng vẫn còn nhiều điểm chƣa tạo điều kiện thuận

lợi cho NNT và chƣa phù hợp yêu cầu của hệ thống tự khai, tự nộp. Các mẫu tờ khai

chƣa tạo điều kiện cho ĐTNT dễ khai. Các hình thức kê khai vẫn còn hạn chế chƣa

đa dạng nên gây ra tình trạng nhiều loại thu nhập chƣa đƣợc tính đến và làm giảm

hiệu quả quản lý thu thuế TNCN.

Bên cạnh đó, phần mềm kê khai thuế qua mạng thƣờng xuyên nâng cấp khiến

cho NNT rất khó khăn trong việc cập nhật phần mềm kê khai thuế.

Ba là, điều iện inh tế và mức sống của người dân.

Nền kinh tế nƣớc ta là nền kinh tế thị trƣờng, định hƣớng xã hội chủ nghĩa; tuy

đã là nƣớc thoát nghèo nhƣng thực tế đời sống ngƣời dân còn nhiều khó khăn.

Đặc biệt còn nhiều sự chênh lệch giàu nghèo ngay giữa Thủ đô. Thu nhập thấp,

trình độ nhận thức kém, các cá nhân chƣa ý thức đƣợc nộp thuế là nghĩa vụ của mỗi

ngƣời dân, là đóng góp vào NSNN để xây dựng đất nƣớc. Hơn nữa, nhiều cá nhân

còn cố tình tìm cách lách để trốn thuế. Từ ngày 01 7 2013 Luật thuế TNCN sửa đổi

bổ sung có hiệu lực, thay đổi mức giảm trừ gia cảnh tăng lên , nên làm giảm số thu từ

thuế TNCN, làm giảm số đối tƣợng trong diện phải nộp thuế.

Tốc độ phát triển nền kinh tế chƣa cao, tiền mặt dùng trong lƣu thông lớn,

chƣa áp dụng đƣợc những công cụ, kỹ thuật hiện đại nên cơ quan thuế khó quản lý

thuế TNCN.

Kinh tế kém, chƣa có nhiều nguồn lực để đầu tƣ cho hệ thống công nghệ thông

tin, phải mua lại của nƣớc ngoài, thậm chí là mua lại công nghệ cũ và chế tác lại cho

phù hợp với chính sách của Việt Nam, nên việc sử dụng công nghệ còn nhiều điểm

chƣa tƣơng thích, chƣa phù hợp, gây khó khăn trong khai thác dữ liệu.

Bốn là, trình độ hiểu biết và ý thức chấp hành pháp luật của đối tượng nộp thuế.

Trình độ hiểu biết của ngƣời dân về chính sách thuế nói chung và chính sách

thuế TNCN còn nhiều hạn chế. NNT vẫn chƣa ý thức cập nhật và nghiên cứu chính

sách pháp luật thuế thƣờng xuyên. Một số lƣợng lớn NNT vẫn còn có tƣ tƣởng trốn

thuế, lách thuế, cố tình giấu thu nhập của mình để không phải nộp thuế, chƣa tự giác

chấp hành chính sách thuế.

Mặc dù Cục thuế Thành phố Hà Nội đã thƣờng xuyên có những buổi tập huấn

chính sách, có bộ phận hỗ trợ NNT trả lời các chính sách chế độ còn vƣớng mắc của

NNT nhƣng tình trạng vi phạm pháp luật về thuế vẫn ngày càng nhiều nhƣ: việc gửi

hồ sơ khai thuế còn chậm, kê khai các chỉ tiêu không đầy đủ trong hồ sơ khai thuế,

khi có thay đổi thông tin chƣa kê khai bổ sung, thay đổi kịp thời với cơ quan thuế,

số liệu kê khai thuế chƣa chính xác, việc thực hiện nghĩa vụ thuế còn chƣa kịp thời

dẫn đến nợ đọng tiền thuế còn nhiều,…

Điều đó đã thể hiện rõ nét qua kết quả thanh tra, kiểm tra về việc chấp hành

pháp luật thuế của NNT nói chung và việc chấp hành pháp luật thuế TNCN nói

riêng. Số lƣợng NNT và số tiền thuế bị phạt qua thanh tra kiểm tra năm sau cao hơn

năm trƣớc.

Năm là, tính nghiêm minh của pháp luật

Qua tổng kết đánh giá công tác quản lý thuế, hầu hết các quy định về quản lý

thuế trong các luật thuế hiện hành chỉ quy định chung, mang tính nguyên tắc. Các

quy định cụ thể về quyền và nghĩa vụ của NNT, quyền và trách nhiệm của cơ quan

quản lý thuế, các thủ tục hành chính thuế; thời gian giải quyết các công việc về thuế

đều đƣợc quy định tại các văn bản hƣớng dẫn thực hiện Luật nên tính pháp lý không

cao. Do đo, cần thiết phải luật hóa các quy định nêu trên nhằm nâng cao tính tuân

thủ của NNT, cơ quan quản lý thuế.

Trong việc thực hiện pháp luật về thuế, đối tƣợng nộp thuế nhất là các doanh

nghiệp chƣa có ý thức tự giác cao trong việc chấp hành, tuân thủ pháp luật, chƣa

thực sự quan tâm đến việc đào tạo nâng cao trình độ am hiểu pháp luật nói chung và

pháp luật về thuế nói riêng.

Cơ quan thuế địa phƣơng chƣa thực sự phát huy tính chủ động, nâng cao tinh

thần trách nhiệm trong việc nghiên cứu luật và các văn bản hƣớng dẫn để kịp thời

xử lý các vƣớng mắc nảy sinh trong thực tế.

Tóm tắt chƣơng 2

Ở Chƣơng 2 này, luận văn đã đánh giá đƣợc thực trạng quản lý thuế Thu nhập

cá nhân và các nhân tố ảnh hƣởng đến quản lý thuế Thu nhập cá nhân tại Cục thuế

Thành phố Hà Nội. Luận văn căn cứ vào tình hình thực tế, điều kiện kinh tế xã hội

cũng nhƣ thực trạng quản lý thuế Thu nhập cá nhân tại Cục thuế Thành phố Hà Nội

để từ đó đánh giá các kết quả đạt đƣợc, đồng thời chỉ rõ các tồn tại tại Cục thuế

Thành phố Hà Nội do hai nhóm nguyên nhân chủ yếu, nguyên nhân khách quan và

nguyên nhân chủ quan.

Với những hạn chế và nguyên nhân nêu trên, việc nghiên cứu để đề ra những

giải pháp và kiến nghị hợp lý, giải quyết những vấn đề vƣớng mắc trong công tác

quản lý thuế TNCN tại Cục thuế TP Hà Nội là rất cần thiết để thuế TNCN ngày càng

phát huy đƣợc vai trò và công tác quản lý thuế TNCN đƣợc thực hiện cách tốt nhất

đảm bảo những mục tiêu đặt ra.

Chƣơng 3

ĐỊNH HƢỚNG VÀ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN QUẢN LÝ THUẾ THU

NHẬP CÁ NHÂN TẠI CỤC THUẾ THÀNH PHỐ HÀ NỘI

3.1. Định hƣớng quản lý thuế Thu nhập cá nhân tại Cục thuế Thành phố Hà Nội

Hoàn thiện công tác quản lý thu thuế TNCN có nghĩa là thay đổi, bổ sung,

phát triển công tác quản lý thu thuế sao cho đảm bảo thực hiện những mục tiêu, yêu

cầu đặt ra của Luật thuế TNCN

3.1.1. ua đ ểm, mục t êu x y dự g Lu t t u Thu c

- Thứ nhất, đảm bảo công bằng trong điều tiết thu nhập của các tầng lớp dân

cƣ trong xã hội.

- Thứ hai, đảm bảo động viên một cách hợp lý thu nhập dân cƣ, khuyến khích

mọi cá nhân ra sức lao động, sản xuất kinh doanh, gia tăng thu nhập làm giàu chính

đáng.

- Thứ ba, ban hành và áp dụng thuế TNCN có tính đến những bƣớc đi phù hợp

với tình hình nƣớc ta và thông lệ quốc tế; kế thừa có chọn lọc những quy định trong

chính sách thuế hiện hành.

- Thứ tư, đảm bảo huy động nguồn lực để nhà nƣớc giải quyết tốt hơn các vấn

đề xã hội.

3.1.2. Đị ướ g qu t u T u cá nhân

Dựa trên quan điểm đã nêu ở trên, Cục Thuế TP Hà Nội đƣa ra các định hƣớng

về quản lý Thuế Thu nhập cá nhân nhƣ sau

- Một là, nắm thông tin về thu nhập của Ngƣời nộp thuế, từng bƣớc quản lý

tiến tới kiểm soát thu nhập, phục vụ cho công tác hoạch định chính sách phát triển

kinh tế - xã hội của Đảng và nhà nƣớc trong từng thời kỳ.

- Hai là, đảm bảo thủ tục đơn giản, dễ thực hiện, dễ kiểm tra, minh bạch và công khai.

- Ba là, phù hợp với thực tiễn và hệ thống pháp luật của Việt Nam, phù hợp

với thông lệ quốc tế”.

Đối chiếu với mục tiêu, yêu cầu đặt ra thì hoàn thiện công tác quản lý thu thuế

TNCN phải đảm bảo đúng Luật, thu đúng, thu đủ, thu kịp thời số thuế phát sinh,

làm tăng số thu cho NSNN; đảm bảo sự chấp hành nghiêm chỉnh, thống nhất giữa

NNT và cán bộ thuế và nhất là phải phù hợp với lý luận và thực tiễn đời sống.

Trên cơ sở định hƣớng hoàn thiện công tác quản lý thu thuế TNCN, một lần

nữa khẳng định sự cần thiết phải cải tiến, đổi mới và phát triển công tác quản lý thu

thuế TNCN tại Cục thuế TP Hà Nội. Dƣới đây là một số những giải pháp và kiến

nghị cơ bản nhằm khắc phục những nguyên nhân gây nên các hạn chế về quản lý

thuế thu nhập cá nhân tại Hà Nội đã đƣợc phân tích ở chƣơng 2, đồng thời thực hiện

những định hƣớng đã đƣợc Cục Thuế Hà Nội đề ra.

3.2. G oà t ệ qu t u T u c t Cục t u Thành

ố Hà Nộ

3.2.1. Nâng cao trì độ c uyê mô g ệ vụ t u

T ứ ất à g cao trì độ g ệ vụ, đ o đức c bộ t u

Để công tác quản lý thu thuế đƣợc thực hiện tốt thì con ngƣời luôn là trung

tâm, là yếu tố quan trọng nhất. Nâng cao năng lực và phẩm chất đội ngũ cán bộ thuế

sẽ có tác động tích cực tới toàn bộ công tác quản lý thuế nói chung và thuế TNCN

nói riêng.

Để đạt đƣợc yêu cầu đó, đòi hỏi phải nhanh chóng thực hiện một số giải pháp

nhằm Nâng cao năng lực cán bộ công chức thuế:

– Đối với ngƣời có nguyện vọng vào làm việc trong ngành thuế đòi hỏi phải đạt

một trình độ kiến thức nhất định về tài chính, kế toán, tin học, ngoại ngữ, có phẩm

chất và đạo đức tốt mới đƣợc tuyển dụng.

– Đối với cán bộ đang làm việc phải tiến hành đào tạo, đào tạo lại kiến thức mới

về tài chính, kế toán và thƣờng xuyên bồi dƣỡng về chính sách thuế hiện hành, kỹ

năng sử dụng ngoại ngữ, tin học.

– Xây dựng đội ngũ giảng viên chuyên trách có kỹ năng sƣ phạm đảm nhiệm

công tác bồi dƣỡng nghiệp vụ cho cán bộ thuế, xây dựng bộ giáo trình, tài liệu chuẩn

thống nhất.

Bên cạnh đào tạo bồi dƣỡng trình độ chuyên môn cho cán bộ thuế, cũng không

100

nên xem nhẹ việc giáo dục phẩm chất đạo đức cách mạng, ý thức trách nhiệm, ý thức

phục vụ nhân dân để nâng cao tính tự giác của cán bộ công chức thuế. Bởi vì, trong

nền kinh tế thị trƣờng ngoài những mặt tích cực nó cũng chứa đựng vấn đề tiêu cực,

ảnh hƣởng không nhỏ đến đời sống, tâm lý, tình cảm và đạo đức của con ngƣời, trong

đó có cán bộ công chức thuế: “Một số cán bộ thuế do thiếu rèn luyện trong cơ chế thị

trƣờng nên bị sa sút về phẩm chất, có tƣ tƣởng vụ lợi, đã xuất hiện hành vi gây phiền

hà, sách nhiễu ngƣời nộp thuế… gây thất thu cho ngân sách nhà nƣớc”.

Cùng với việc giáo dục ý thức cán bộ thuế, cũng cần phải tăng cƣờng công tác

giám sát hoạt động của cơ quan thuế. Thời gian qua cơ chế giám sát tuy đã đạt đƣợc

một số kết quả nhất định nhƣ đã phát hiện những sơ hở, sai phạm của cán bộ thuế

góp phần chống tham nhũng trong ngành thuế, tuy nhiên những sai phạm của cán bộ

thuế đƣợc phát hiện chủ yếu qua tố cáo hoặc qua điều tra của cơ quan chức năng. Để

phát hiện và loại bỏ kịp thời những cán bộ thuế tha hóa, biến chất thì cần phải tăng

cƣờng hơn nữa công tác giám sát hoạt động của cơ quan thuế các cấp nhƣ: xây dựng

chức năng giám sát trong nội bộ ngành thuế; xây dựng mô hình quản lý thuế với tiêu

chí là công việc của bộ phận này có thể kiểm tra giám sát, đánh giá công việc của bộ

phận khác; tổ chức bộ phận tiếp nhận thƣ góp ý của ngƣời nộp thuế để tổng hợp, xem

xét và xử lý kịp thời những trƣờng hợp vi phạm của cán bộ thuế.

Và giải pháp không kém phần quan trọng để giúp cán bộ thuế tận tâm với công

việc là chế độ lƣơng, đãi ngộ khen thƣởng. Cần xây dựng chế độ lƣơng đảm bảo

đƣợc nhu cầu sinh sống để cán bộ thuế có thể yên tâm công tác, đồng thời có chế độ

khen thƣởng xứng đáng, kịp thời đối với cán bộ thuế tốt. Với chế độ lƣơng và thƣởng

tốt thì khi cán bộ thuế có ý định tham nhũng cũng phải tự suy nghĩ về sự đánh đổi đó

có đáng hay không nên cũng hạn chế đƣợc thất thu ngân sách.

T ứ a à đầu tư g cấ cơ sở v t c ất kỹ t u t của cơ qua t u

Cơ quan thuế cần tập trung xây dựng cơ sở làm việc ổn định, chấm dứt tình

trạng đi thuê, chấm dứt tình trạng một Chi cục thuế phân tán ra nhiều địa chỉ khác

nhau, gây khó khăn cho công tác thu nộp thuế của cả các cán bộ thuế và đối tƣợng

nộp thuế, làm mất nhiều thời gian cho NNT trong việc thực hiện nghĩa vụ thuế.

101

Bên cạnh đó, với tốc độ phát triển nhanh chóng của nền kinh tế nƣớc ta hiện

nay và sự phát triển không ngừng của Thủ đô, Cục thuế Thành phố Hà Nội cần trang

bị thêm nhiều cơ sở vật chất mới, thay thể các thiết bị đã xuống cấp, dùng lâu. Cục

thuế Thành phố Hà Nội cần trang bị đầy đu máy tính cho Cán bộ công chức, trang bị

và thay thế các máy tính, máy in, máy fax, máy scan. Cục thuế Thành phố Hà Nội

có khối lƣợng tài liệu cần phải lƣu trữ rất lớn nên rất cần thiết phải thực hiện Lƣu

trữ điện tử. Do đó, cần phải trang bị phần mềm và máy móc thiết bị phục vụ cho

công tác lƣu trữ điện tử. Thực hiện đƣợc điều đó sẽ đỡ cho việc tìm kiếm thông tin,

đỡ diện tích lƣu trữ.

Bên cạnh đó, ngành thuế cũng cần thiết kế kênh trao đổi thông tin giữa ngành

thuế với các ngành có liên quan nhƣ Ngành Hải quan, Công an, các Sở Tài nguyên

và Môi trƣờng,… để kịp thời thu thập thông tin phục vụ cho việc thu thuế.

Thêm vào đó, hệ thống máy tính cần kết nối mạng giữa cơ quan thuế với Kho

bạc Nhà nƣớc, Sở công thƣơng....tạo điều kiện thuận lợi cho việc theo dõi tình hình

thu nộp thuế, phát hiện nợ đọng dây dƣa để đôn đốc thu nộp xử lý kịp thời. Hệ

thống mạng của cơ quan thuế cũng cần tra cứu đƣợc của toàn quốc, để cung cấp

thông tin kịp thời, đầy đủ nhất phục vụ cho công tác thanh tra, kiểm tra.

Triển khai hệ thống ứng dụng CNTT vào công tác đăng ký thuế, xử lý tờ khai

thuế, kế toán thuế, quản lý nợ thuế. Hỗ trợ 100% DN áp dụng mã vạch hai chiều

trong kê khai thuế, đặc biệt đối với đơn vị mới thành lập.

Tiếp tục triển khai mở rộng dự án kê khai thuế qua mạng và nộp thuế điện tử.

Phấn đấu 100% các đơn vị trên địa bàn thành phố Hà Nội kê khai và nộp thuế điện

tử.

T ứ ba à tă g cườ g tuyê truyề ỗ trợ NNT

Công tác Tuyên truyền - hỗ trợ ĐTNT giữ vai trò quan trọng trong quá trình

thực thi chính sách thuế. Thông qua công tác tuyên truyền làm cho mọi tổ chức, cá

nhân trong xã hội hiểu rõ bản chất của thuế: tiền thuế là của dân, do dân đóng góp

và đƣợc sử dụng vì lợi ích của nhân dân; tiền thuế không chỉ là lợi ích Nhà nƣớc mà

chủ yếu là phục vụ lợi ích của cộng đồng. Mọi tổ chức, cá nhân hiểu rõ đƣợc nội

102

dung cơ bản của các chính sách thuế từ đó tạo sự ủng hộ cao với các chính sách

thuế của Nhà nƣớc; sẵn sàng và tự nguyện cung cấp thông tin, phối hợp với cơ quan

thuế để thu thuế, lên án mạnh mẽ các hành vi vi phạm về thuế; vận động mọi ngƣời

thực hiện tốt các chính sách thuế của Nhà nƣớc. Vì vậy phải phát huy tối đa, hiệu

quả các nội dung, các hình thức tuyên truyền về chính sách thuế, về thủ tục hành chính

thuế; nâng cao hiệu quả hoạt động hỗ trợ NNT tại cơ quan thuế nhằm nâng cao trình

độ nhận thức và hiểu biết về thuế cho các ĐTNT.

Công tác thông tin tuyên truyền về thuế cần thực hiện qua nhiều hình thức

khác nhau, thông qua các chƣơng trình truyền thông trên các phƣơng tiện thông tin

đại chúng, thực hiện giáo dục pháp luật thuế trong nhà trƣờng, tăng cƣờng các

chƣơng trình giải trí có lồng ghép nội dung phổ biến các luật thuế để cho mọi ngƣời

đều hiểu và ý thức đƣợc nghĩa vụ thuế đối với nhà nƣớc. Để đẩy mạnh công tác

tuyên truyền, Cục thuế Thành phố Hà Nội cần chú ý tới những nhóm giải pháp sau

đây:

- Nâng cao hiệu quả công tác tuyên truyền-hỗ trợ Ngƣời nộp thuế ở tất cả các

khâu, các bộ phận dƣới nhiều hình thức đa dạng theo hƣớng hiện đại, giúp ngƣời nộp

thuế dễ nắm bắt, dễ thực hiện và chấp hành tốt chính sách pháp luật thuế; tạo sự đồng

thuận, ủng hộ của ngƣời dân và xã hội, đồng thời phối hợp cùng với cơ quan thuế

trong phòng, chống tiêu cực, nhũng nhiễu trong công tác quản lý thuế. Cụ thể: Cục

Thuế và Chi cục Thuế phải không ngừng phối hợp chặt chẽ với các cơ quan báo chí,

thông tin tuyên truyền đại chúng (báo hình, báo viết, báo nói…) từ trung ƣơng đến

địa phƣơng, khai thác đƣợc thế mạnh của các phƣơng tiện này để truyền bá kịp thời,

sâu rộng những thông tin về chính sách, chế độ thuế đều khắp, từ thành thị đến nông

thôn để mọi tầng lớp dân cƣ có điều kiện tiếp cận, hiểu biết rõ hơn vai trò, vị trí của

thuế trong cơ chế thị trƣờng, về nghĩa vụ và quyền lợi công dân qua công tác thuế,

từng bƣớc biến thuế thành một công tác quần chúng cụ thể của toàn Đảng, toàn dân.

Các chủ trƣơng chính sách thuế hàng ngày phải đến với dân để không ngừng góp

phần nâng cao tinh thần giác ngộ kiến thức để “dân biết, dân bàn, dân kiểm tra” việc

thực hiện, cả với cán bộ thuế và ĐTNT một cách thuận lợi.

103

Cập nhật các “Bản tin thuế” do Cục Thuế Thành phố Hà Nội phát hành góp

phần nâng cao hiểu biết toàn diện cho cán bộ thuế về hoạt động của toàn ngành, của

địa phƣơng, của các nƣớc để vận dụng, tháo gỡ vƣớng mắc, khó khăn cho NNT. Đội

ngũ ban biên tập và cộng tác viên trong và ngoài ngành cần phải đông đảo, các bản

tin thuế phải sinh động về nội dung, phong phú về hình thức, giàu về lý luận và thực

tiễn. Đây là diễn đàn để cán bộ trong ngành trao đổi kinh nghiệm công tác, phong

trào thi đua của địa phƣơng, hiến kế, đề xuất những giải pháp cần thiết nhằm nâng

cao hiệu quả của từng loại thuế; phản ánh đƣợc những ý kiến khác nhau trên nhiều

góc độ và tiến tới trở thành ngƣời bạn thân thiết; gần gũi của cán bộ toàn ngành

thuế, của địa phƣơng.

Bên cạnh đó, các sáng tác, các ca khúc, các vở kịch, phim về thuế biểu dƣơng

ngƣời tốt, việc tốt, phê phán tình trạng trốn lậu thuế phát sóng trên các phƣơng tiện

thông tin đại chúng. Hình thức này làm cho công tác tuyên truyền thuế thêm sinh

động, hấp dẫn, dễ đi vào lòng ngƣời.

Cục Thuế Hà Nội thƣờng xuyên phối hợp với Ban tuyên giáo thành phố đƣa ra

những vấn đề cần tuyên truyền hoặc chỉ đạo trong từng thời gian và thông báo nội

bộ của Đảng và trở thành một trong những nội dung sinh hoạt của Chi bộ Đảng,

giúp cán bộ, Đảng viên có thêm những thông tin về thuế để hiểu kỹ hơn và tích cực

tuyên truyền, giáo dục thuế có hiệu quả.

Công tác tuyên truyền ở quận, huyện, thị xã cần đƣợc quan tâm hơn qua các

buổi sinh hoạt, giao ban của các cơ quan, đoàn thể; tận dụng hệ thống phát thanh

của xã, phƣờng để thông báo kịp thời kết quả thu nộp thuế, nhắc nhở, đôn đốc các

trƣờng hợp dây dƣa, nộp thuế chậm, giải đáp thắc mắc phát sinh cụ thể hàng ngày

tại địa phƣơng, góp phần đảm bảo công tác thu thuế đƣợc thực hiện công khai,

nghiêm chỉnh.

- Kịp thời khen thƣởng, tuyên dƣơng NNT thực hiện tốt chính sách pháp luật

thuế; Đồng thời công khai danh sách các doanh nghiệp nợ thuế, các doanh nghiệp, tổ

chức, cá nhân vi phạm pháp luật thuế trên các phƣơng tiện thông tin đại chúng, đảm

bảo minh bạch, công bằng và đúng quy định.

104

- Đa dạng hóa các hình thức đối thoại, tọa đàm, tiếp xúc trực tiếp nhằm nắm bắt

tình hình SXKD, tiếp nhận ý kiến xây dựng, phản biện tích cực của doanh nghiệp và

ngƣời dân về chính sách, TTHC thuế để kịp thời hỗ trợ, tháo gỡ khó khăn trong sản

xuất kinh doanh, vƣớng mắc trong việc thực hiện pháp luật thuế hoặc kiến nghị cấp

có thẩm quyền kịp thời tháo gỡ.

Cục thuế Thành phố Hà Nội cần tăng cƣờng thêm nhiều các hội nghị, tập huấn

cho ĐTNT, tổ chức các cuộc thi tìm hiểu về pháp luật, khuyến khích các DN tham

gia đƣa ra những vấn đề, tình huống mà trong thực tế các DN hay mắc phải để qua

đó giải đáp, hƣớng dẫn cho các DN. Từ những kiến nghị, góp ý của nhân dân đó,

cán bộ thuế sẽ tiếp thu, tổng hợp, phản ánh lên trên xem xét, đề xuất sửa đổi, bổ

sung để chính sách, chế độ thuế mang tính khả thi, phù hợp với biến động về kinh tế

- xã hội và ngày càng hoàn thiện.

- Chủ động phối hợp với các cấp, các ngành tham mƣu, đề xuất cấp thẩm quyền

về các cơ chế chính sách, quy trình, quy chế liên thông, đơn giản hóa thủ tục hành

chính nhằm giảm thời gian, chi phí, tạo môi trƣờng thuận lợi cho các doanh nghiệp

mở rộng, phát triển SXKD, nâng cao năng lực cạnh tranh và thu hút tốt các nguồn lực

đầu tƣ trong và ngoài nƣớc.

- Đẩy mạnh xã hội hóa hoạt động hỗ trợ Ngƣời nộp thuế; tham mƣu các cơ chế

chính sách tạo điều kiện mở rộng, phát triển, nâng cao vai trò của Hội, hiệp hội, các

Đại lý thuế, Doanh nghiệp tƣ vấn thuế, kế toán, kiểm toán, cùng với ngành thuế hỗ trợ,

tạo dựng môi trƣờng khởi nghiệp thuận lợi nhằm phát triển doanh nghiệp mới, khuyến

khích các hộ kinh doanh lớn chuyển đổi lên doanh nghiệp, góp phần cùng các ngành

xây dựng Hà Nội trở thành Thủ đô khởi nghiệp.

Cục thuế Thành phố Hà Nội cũng cần quan tâm đến việc đào tạo, bồi dƣỡng

về nghiệp vụ thuế, về kỹ thuật tuyên truyền đến cán bộ thuế, nhất là cán bộ cơ sở

có thể nắm chắc mọi chính sách, chế độ, từ mục đích, ý nghĩa đến nội dung cụ thể,

đủ khả năng làm tròn nhiệm vụ một tuyên truyền viên giỏi về thuế. Tích cực đào

tạo cán bộ thuế có trình độ, hăng say với công tác tuyên truyền pháp luật thuế ngày

càng nhiều và liên tục đƣợc bồi dƣỡng để công tác tuyên truyền ngày càng đem lại

105

hiệu quả khả quan, thiết thực. Tác động tốt với đối tƣợng tuyên truyền không chỉ

thể hiện qua nội dung giải thích mang tính thuyết phục, có lý, có tình mà còn gắn

với nhân cách, uy tín của cán bộ thuế, đủ khả năng tranh luận, trao đổi sâu kỹ về

từng vấn đề, từ lý luận gắn với thực tiễn và lời nói đi đôi với việc làm cụ thể hàng

ngày.

Cục Thuế Hà Nội cần phải chuyển đổi từ việc chủ yếu dùng quyền lực để quản

lý sang hỗ trợ phục vụ để các ĐTNT thực hiện đúng nghĩa vụ thuế của mình. Cần

nhìn nhận các ĐTNT nhƣ là khách hàng của mình, nhƣ các đối tƣợng cần đƣợc

phục vụ. Các dịch vụ hỗ trợ ĐTNT phải đƣợc xuất phát từ nhu cầu của ĐTNT. Trên

cơ sở tìm hiểu nhu cầu, phân tích nhu cầu của ĐTNT để chủ động cung cấp các dịch

vụ hỗ trợ, hƣớng dẫn với yêu cầu của những nhóm ĐTNT. Việc thực hiện công tác

hỗ trợ ĐTNT phải đảm bảo sự thống nhất về nội dung hƣớng dẫn, cách thức thực

hiện trong toàn ngành. Sử dụng các hình thức hỗ trợ đƣợc chuyên môn hóa nhƣ: các

trung tâm đón tiếp trả lời ĐTNT, các trung tâm trả lời qua điện thoại, hệ thống điện

thoại tự động, trả lời trực tuyến qua mạng, các bộ phận tiến hành các hội thảo với

NNT… Tổ chức nhiều “đƣờng dây nóng” bố trí cán bộ thƣờng trực có đủ trình độ,

kịp thời tƣ vấn, giới thiệu, giải đáp thắc mắc về thuế phát sinh trong suốt quá trình

triển khai các văn bản mới. Xây dựng cổng thông tin điện tử để cung cấp dịch vụ hỗ

trợ NNT; phục vụ và cung cấp các dịch vụ cho ngƣời nộp thuế ngày càng đầy đủ hơn.

T ứ tư à tă g cườ g t a tra, k ểm tra

Để hoàn thành toàn diện mục tiêu nêu thanh kiểm ra, đảm bảo chỉ tiêu đã đề ra,

góp phần thực hiện thu đúng thu đủ, Cục Thuế Thành phố Hà Nội cần thực hiện một

số các giải pháp sau:

- Tổ chức xây dựng chƣơng trình kế hoạch ngay từ đầu năm, sắp xếp, sớm bổ

sung nguồn nhân lực cho công tác thanh tra, kiểm tra; Triển khai giao nhiệm vụ cụ

thể đến từng phòng, bộ phận, đoàn, đội; Xây dựng lộ trình triển khai thực hiện, tổ

chức triển khai giao việc và kiểm soát công việc của từng phòng, bộ phận thông qua

kết quả hàng tháng, quý để làm cơ sở xét thi đua, phấn đấu hoàn thành nhiệm vụ năm

2017.

106

- Tiếp tục chỉ đạo quyết liệt và triển khai có hiệu quả công tác thanh tra, kiểm

tra; đơn giản hóa thủ tục hành chính theo các quy định pháp luật, tạo điều kiện thuận

lợi cho ngƣời nộp thuế trong công tác thanh tra, kiểm tra.

+ Chú trọng công tác chuẩn bị thanh tra, kiểm tra tại trụ sở ngƣời nộp thuế, theo

đó triển khai phân tích chuyên sâu để lựa chọn các nội dung trọng tâm cần thanh tra,

kiểm tra; Yêu cầu ngƣời nộp thuế cung cấp các thông tin theo quy định qua hòm thƣ

điện tử (trừ các thông tin, tài liệu mà ngƣời nộp thuế đã gửi đến cơ quan thuế)... để

đảm bảo rút ngắn thời gian thanh tra, kiểm tra tại trụ sở ngƣời nộp thuế, công tác

thanh tra, kiểm tra đạt hiệu quả cao.

+ Trong quá trình thanh tra, kiểm tra tại trụ sở ngƣời nộp thuế kết hợp với việc

đẩy mạnh tuyên truyền, hỗ trợ tƣ vấn pháp luật về thuế cho ngƣời nộp thuế, tháo gỡ

vƣớng mắc phát sinh trong quá trình thực hiện chính sách về thuế nói chung và chính

sách pháp luật thanh tra, kiểm tra nói riêng.

- Tăng cƣờng triển khai thanh tra, kiểm tra ngƣời nộp thuế có dấu hiệu rủi ro

cao về thuế:

+ Trên cơ sở danh sách doanh nghiệp thuộc kế hoạch thanh tra, kiểm tra đã

đƣợc phê duyệt, tiến hành rà soát, tập trung thanh tra, kiểm tra ngay đối với doanh

nghiệp có rủi ro cao về thuế, hoàn thuế;

+ Xử lý nghiêm các hành vi vi phạm theo quy định của pháp luật về thanh tra,

kiểm tra và công bố công khai trên các phƣơng tiện thông tin đại chúng đối với ngƣời

nộp thuế có hành vi trốn thuế, gian lận về thuế, chiếm đoạt tiền hoàn thuế.

- Áp dụng kỹ năng thanh tra, kiểm tra phù hợp với từng đối tƣợng thanh tra,

kiểm tra, đảm bảo đạt hiệu quả cao trong công tác thanh tra, kiểm tra. Theo đó, triển

khai các biện pháp thanh tra, kiểm tra đối với một số ngành nghề kinh doanh mới

nhƣ: Thƣơng mại điện tử, kinh doanh qua mạng: Thống kê ngƣời nộp thuế hoạt động

trong lĩnh vực công nghệ thông tin và thƣơng mại điện tử; Tổ chức hội thảo bàn về

những nội dung giải quyết thách thức trong công tác thanh tra, kiểm tra thuế trong

nền kinh tế số với các ban ngành có liên quan và một số doanh nghiệp hoạt động

trong lĩnh vực công nghệ thông tin và thƣơng mại điện tử nhằm trao đổi về thực trạng

107

việc chấp hành pháp luật thuế của ngƣời nộp thuế trong lĩnh vực này; đƣa ra những

giải pháp nhằm tăng cƣờng công tác thanh tra, kiểm tra, kiểm soát chặt chẽ, nâng cao

ý thức tuân thủ pháp luật về thuế cho ngƣời nộp thuế hoạt động trong lĩnh vực công

nghệ thông tin và thƣơng mại điện tử...

- Tham mƣu cấp ủy và chính quyền cùng cấp chỉ đạo cơ quan Công an và các

cơ quan ban ngành triển khai thực hiện quy chế phối hợp để đấu tranh chống các

hành vi trốn thuế, gian lận thuế, tội phạm về thuế. Theo đó:

+ Chuyển ngay các hồ sơ thanh tra, kiểm tra ngƣời nộp thuế có dấu hiệu trốn

thuế, chiếm đoạt tiền thuế từ NSNN khi phát hiện trong quá trình thanh tra, kiểm tra

sang cơ quan công an để xử lý hình sự theo quy định của pháp luật;

+ Đề nghị cơ quan ban ngành địa phƣơng phối hợp chặt chẽ với cơ quan Thuế

triển khai thực hiện có hiệu quả công tác khai thác nguồn thu, chống thất thu ngân

sách trên địa bàn trong các ngành, lĩnh vực có rủi ro cao về thuế.

- Nâng cao năng lực và bổ sung nguồn lực cho công tác thanh tra, kiểm tra đảm

bảo hoàn thành các mục tiêu đã đề ra:

+ Tổ chức sắp xếp, sớm bổ sung nguồn nhân lực cho công tác thanh tra, kiểm

tra.

+ Tập trung xây dựng hệ thống giáo trình, tài liệu đào tạo chức năng thanh tra,

kiểm tra theo quyết định số 731 QĐ-TCT ngày 16 4 2015 của Tổng cục Thuế. Có

biện pháp khuyến khích động viên đối với các thành viên tham gia biên soạn tài liệu

nhằm nâng cao hiệu quả công tác đào tạo bồi dƣỡng hệ thống thanh tra, kiểm tra;

+ Đẩy mạnh công tác đào tạo, tập huấn, trao đổi nghiệp vụ thanh tra, kiểm tra

thuế nâng cao năng lực và kỹ năng cho công chức làm công tác thanh tra, kiểm tra

thuế trong việc phát hiện phƣơng thức, thủ đoạn, hành vi gian lận mới đảm bảo đáp

ứng yêu cầu nhiệm vụ đƣợc giao. Đặc biệt chú trọng kỹ năng thanh tra, kiểm tra

ngƣời nộp thuế hoạt động trong lĩnh vực công nghệ thông tin, thƣơng mại điện tử và

thanh tra giá chuyển nhƣợng; Triển khai việc sát hạch kiến thức và kỹ năng thanh tra,

kiểm tra thuế đối với công chức làm công tác thanh tra, kiểm tra.

- Triển khai công tác thanh tra, kiểm tra đảm bảo đúng trình tự, thủ tục theo

108

quy định. Theo đó, triển khai thực hiện nghiêm túc, đầy đủ các nội dung, trình tự,

thủ tục theo quy định tại quy trình thanh tra thuế ban hành kèm theo Quyết định số

1404 QĐ-TCT ngày 28 7 2015, quy trình kiểm tra thuế ban hành kèm theo Quyết

định số 746 QĐ-TCT ngày 20 4 2015; Quyết định số 2176 QĐ-TCT ngày

10 11 2015, quan tâm chú trọng công tác nhập dữ liệu vào phần mềm ứng dụng

TTR:

+ Phân công nhập dữ liệu vào phần mềm ứng dụng TTR đến từng phòng, bộ

phận, từng cán bộ và phải có đầu mối theo dõi, đôn đốc, kiểm tra việc nhập dữ liệu,

đảm bảo việc nhập dữ liệu thanh tra, kiểm tra chính xác, kịp thời để có đủ dữ liệu

phục vụ công tác báo cáo thƣờng xuyên, định kỳ, đột xuất, công tác phân tích rủi ro

trong thanh tra, kiểm tra.

+ Đánh giá xếp loại thi đua, khen thƣởng đối với Lãnh đạo Cục, Lãnh đạo bộ

phận thanh tra, kiểm tra; Lãnh đạo đầu mối theo dõi, đôn đốc, kiểm tra việc nhập dữ

liệu trong trƣờng hợp nhập dữ liệu thanh tra, kiểm tra thuế vào ứng dụng TTR không

chính xác, đầy đủ, kịp thời.

- Tổng kết công tác thanh tra, kiểm tra trên địa bàn nhằm đánh giá toàn diện kết

quả và những khó khăn, vƣớng mắc của công tác thanh tra, kiểm tra thuế trong các

năm trƣớc; rút ra những bài học kinh nghiệm trong công tác chỉ đạo tổ chức thực hiện

hoạt động thanh tra, kiểm tra thuế, từ đó đề ra các nhiệm vụ, giải pháp để tăng cƣờng

hoạt động thanh tra, kiểm tra thuế trong các năm tiếp theo; Tổng kết các thủ đoạn

gian lận, trốn thuế chiếm đoạn tiền thuế và nhận dạng các hành vi vi phạm của ngƣời

nộp thuế để phổ biến trong toàn ngành nhằm nâng cao hiệu quả công tác thanh tra,

kiểm tra thuế chuẩn bị cho việc triển khai tổng kết công tác thanh tra, kiểm tra toàn

ngành thuế.

T ứ ăm à tă g cườ g đốc t u ợ t u

Trong công tác quản lý thuế và thu ngân sách hiện nay, thì một trong những vấn

đề quan trọng đặt ra là, cơ quan thuế cần tăng cƣờng công tác quản lý thu, chống thất

thu; tập trung xử lý, thu hồi nợ đọng thuế. Cục thuế Thành phố Hà Nội cần coi trọng

109

công tác quản lý nợ thuế là một trong những nhiệm vụ trọng tâm để tập trung chỉ đạo

toàn ngành đẩy mạnh việc xử lý thu hồi nợ đọng thuế, áp dụng biện pháp cƣỡng chế

nợ thuế một cách hiệu quả…

Thứ nhất là, giao chỉ tiêu phấn đấu thu nợ. Theo đó ngay từ tháng năm Cục

Thuế Thành phố Hà Nội đã hoàn thành việc giao chỉ tiêu thu nợ thuế đến từng phòng,

ban, từng Chi cục, từng cán bộ trong cơ quan thuế. Các Cục Thuế đều giao chỉ tiêu

tổng tiền thuế nợ tổng thu NSNN không vƣợt quá 5%. Giao nhiệm vụ thu hồi nợ thuế

chi tiết đến từng đơn vị nợ thuế và chỉ đạo phân công, chịu trách nhiệm đôn đốc,

cƣỡng chế để thu hồi nợ đọng thuế tới từng Lãnh đạo Cục Thuế, Trƣởng phòng, Chi

cục trƣởng, Đội trƣởng, từng cán bộ đối với từng DN để thu hồi kịp thời số tiền nợ

đọng thuế vào NSNN và không để phát sinh nợ mới. Tổ chức giám sát chặt chẽ tiến

độ thực hiện áp dụng biện pháp cƣỡng chế nợ, tiến độ thu nợ hàng ngày. Hàng tháng

đánh giá tình hình thực hiện của Cục Thuế, của các Chi cục thuế và giao bổ sung

nhiệm vụ cho Cục Thuế, các Chi cục thuế thực hiện đôn đốc thu hồi nợ đọng.

Thứ hai là, tập trung chỉ đạo đôn đốc thu tiền thuế nợ, hƣớng dẫn, giải đáp các

kiến nghị vƣớng mắc về chính sách liên quan đến lĩnh vực quản lý nợ và cƣỡng chế

nợ thuế của Cục Thuế và NNT.

Thứ ba là, đẩy mạnh việc tháo gỡ các khó khăn, vƣớng mắc cho NNT nợ thuế

để duy trì sản xuất kinh doanh. Bên cạnh việc thực hiện biện pháp tăng cƣờng công

tác đôn đốc, cƣỡng chế thu nợ; tháo gỡ các khó khăn, vƣớng mắc cho NNT để ổn

định sản xuất kinh doanh.

Thứ tƣ là, tăng cƣờng chỉ đạo cơ quan thuế các cấp đã tập trung điều chỉnh nợ

sai, xử lý những bất cập, sai sót trong việc xác định nợ thuế của DN; thành lập Ban

chỉ đạo và các Tổ triển khai rà soát và xử lý dữ liệu sai sót liên quan đến nghĩa vụ của

NNT trên ứng dụng Quản lý thuế tập trung (TMS). Xây dựng quy trình nghiệp vụ,

quy định rõ quy chế phối hợp giữa các bộ phận trong cơ quan thuế trong việc thực

hiện nhiệm vụ công tác quản lý nợ và cƣỡng chế nợ thuế, trách nhiệm của từng bộ

phận trong việc xử lý dữ liệu nợ thuế trên TMS. Tổ chức rà soát, đối chiếu xác định

chính xác số tiền thuế nợ của từng DN, ban hành đầy đủ thông báo tiền thuế nợ, tiền

110

phạt và tiền chậm nộp, đồng thời gửi kèm thông báo về việc đối chiếu tiền thuế nợ,

tiền chậm nộp tới NNT. Yêu cầu NNT khi nhận đƣợc thông báo nợ tiến hành rà soát

đối chiếu số liệu nợ thuế, tiền chậm nộp.

Thứ năm là, tập trung giải quyết kịp thời, đúng quy định các hồ sơ xóa nợ, gia

hạn nộp thuế, không tính tiền chậm nộp, miễn tiền chậm nộp theo Thông tƣ số

179/2013/TT-BTC, Thông tƣ số 156 2013 TT-BTC, Thông tƣ 28 2015 TT-BTC; xử

lý các vƣớng mắc về chính sách gia hạn, nộp dần tiền thuế, không tính tiền chậm nộp,

miễn tiền chậm nộp, xoá nợ và cƣỡng chế nợ thuế của các địa phƣơng và NNT để

tránh tình trạng nợ chờ xử lý kéo dài.

Thứ sáu là, thực hiện rà soát phân loại tiền thuế nợ, theo các tiêu chí phân tích

nợ thuế đảm bảo việc phân loại phải đầy đủ hồ sơ, phản ánh đúng bản chất của khoản

tiền thuế nợ, của từng trƣờng hợp nợ thuế, để áp dụng các biện pháp đôn đốc, cƣỡng

chế cũng nhƣ các biện pháp khác phù hợp để thu hồi nợ thuế.

Thứ bảy là, tổ chức rà soát các vƣớng mắc trong quá trình thực hiện để sửa đổi

quy trình quản lý nợ thuế, quy trình cƣỡng chế nợ thuế đảm bảo quản lý chặt chẽ đầy

đủ các khoản tiền thuế nợ và đôn đốc kịp thời vào NSNN, đồng thời đẩy mạnh cải

cách thủ tục hành chính, điện tử hóa quy trình đôn đốc nợ và cƣỡng chế nợ, tạo thuận

lợi cho NNT. Nâng cấp ứng dụng quản lý thuế tập trung (TMS), đáp ứng các quy

trình quản lý nợ và cƣỡng chế nợ, khắc phục kịp thời những tồn tại bất cập về dữ liệu

nợ thuế.

Thứ tám là, tăng cƣờng công tác kiểm tra quản lý nợ và cƣỡng chế nợ; tổ chức

kiểm tra tình hình quản lý nợ thuế và thực hiện các biện pháp đôn đốc cƣỡng chế thu

nợ thuế tại Cục Thuế và Chi Cục Thuế. Qua đó đã kịp thời phát hiện chấn chỉnh công

tác cƣỡng chế nợ, kiến nghị sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện cơ chế, chính sách quản lý

nợ và CCNT góp phần tăng cƣờng ý thức chấp hành pháp luật quản lý thuế của các

cơ quan thuế và NNT.

T ứ s u à xử g êm c c trườ g ợ v m u t

Thuế đƣợc xem là nguồn thu chủ yếu cho Ngân sách nhà nƣớc, đảm đƣơng

nhiều nhiệm vụ quan trọng, cân đối thu chi cho Ngân sách nhà nƣớc. Tuy vậy, hiện

111

nay số vụ vi phạm pháp luật về thuế ngày càng có chiều hƣớng gia tăng, khó kiểm

soát. Do đó, để xử lý nghiêm các trƣờng hợp vi phạm pháp luật về thuế cần chú ý

các biện pháp sau:

- Cần hoàn thiện hơn chế tài về xử lý vi phạm pháp luật về thuế. Hiện nay, các

quy định trong lĩnh vực xử lý vi phạm pháp luật đã từng bƣớc đƣợc hoàn thiện. Tuy

nhiên, pháp luật trong lĩnh vực xử lý vi phạm pháp luật về thuế vẫn còn một số điểm

bất cập nhƣ: các văn bản hƣớng dẫn xử lý chƣa cụ thể, một số chế tài còn nhẹ chƣa

có tính răn đe,…

- Kiên quyết xử lý các hành vi vi phạm pháp luật đúng ngƣời, đúng tội. Nếu

các cơ quan thuế xử lý nhẹ thiếu kiên quyết thì các đối tƣợng vi phạm sẽ có thái độ

coi thƣờng pháp luật, còn nếu xử lý quá nặng so với tính chất vi phạm thì sẽ ảnh

hƣởng đến quyền lợi của đối tƣợng cũng nhƣ tạo dƣ luận xấu trong xã hội.

- Cơ quan quản lý thuế cần nâng cao ý thức pháp luật cho đối tƣợng nộp thuế

bằng cách tuyên truyền, giáo dục họ chấp hành đúng pháp luật về thuế, kiểm tra

thƣờng xuyên và định kỳ những đối tƣợng có dấu hiệu vi phạm pháp luật về thuế.

T ứ b y à k e t ưở g c c đơ vị, c bộ có t à tíc tốt

Để khuyến khích các đơn vị quản lý thuế tốt thì cần chú trọng khen thƣởng kịp

thời những tập thể, cá nhân đạt thành tích xuất sắc và nhân rộng những nhân tố tích

cực; Xử lý nghiêm minh đối với những trƣờng hợp có hành vi tiêu cực, nhũng nhiễu,

vi phạm pháp luật trong quá trình thực thi công vụ nhằm giữ nghiêm kỷ cƣơng, kỷ luật

và thực hiện tốt phƣơng châm năm 2017 là năm “Kỷ cƣơng hành chính” của Thành

phố.

3.2.2. Tă g cườ g ố ợ g ữa c c cơ qua ê gà

Đối tƣợng nộp thuế TNCN ngày càng đa dạng, nhiều ngành nghề, nhiều loại

hình thu nhập từ ngƣời Việt Nam đến ngƣời nƣớc ngoài; những ngƣời hành nghề tự

do; những ngƣời có phát sinh thu nhập không thƣờng xuyên ( thu nhập từ xổ số, bất

động sản, chứng khoán, bản nquyền....). Do đó rất cần thiết có sự phối hợp chặt chẽ

giữa các bộ ban ngành để kiểm soát thu nhập và có những ràng buộc để NNT phải

tự giác nộp thuế vào NSNN.

112

Hiện ngành thuế đã xây dựng quy chế phối hợp với rất nhiều ngành khác nhƣ:

phối hợp với Hải quan, Kho bạc trong quản lý thu thuế và các khoản thu NSNN;

phối hợp giữa Tổng Cục cảnh sát – Bộ công an trong đấu tranh phòng chống các

hành vi tội phạm trong lĩnh vực thuế; phối hợp với Cục xuất nhập cảnh Bộ công an

trong việc thu thập thông tin của ngƣời nƣớc ngoài làm việc tại Việt Nam, có thu

nhập tại Việt Nam. Cục thuế TP Hà Nội đã phối hợp với UBNN TP Hà Nội trong

giải quyết đăng ký kinh doanh, đăng ký thuế và đăng ký con dấu với doah nghiệp

mới thành lập trên địa bàn Hà Nội .

Sự phối hợp giữa ngành thuế và các ngành có liên quan càng chặt chẽ thì công

tác thu thuế càng có hiệu quả, đảm bảo nguồn thu cho Ngân sách nhà nƣớc.

3.2.3. Mở rộ g c c dịc vụ ỗ trợ gườ ộ t u

Ngành thuế đã thực hiện nhiều giải pháp tích cực để hỗ trợ ngƣời nộp thuế nhƣ

dịch vụ kê khai thuế qua mạng, nộp thuế điện tử, hoàn thuế điện tử, hóa đơn điện tử

Theo kế hoạch trong năm tới 2017, ngành thuế sẽ nghiên cứu giải pháp, quy

trình, xây dựng và hoàn thiện các ứng dụng thuế, hỗ trợ điện tử cho các đối tƣợng

nộp thuế. Điều này góp phần tích cực vào công cuộc cải cách, hiện đại hóa ngành

thuế, tiết kiệm thời gian và vật chất cho việc thực hiện các thủ tục hành chính thuế.

Do đó, rất cần có sự tiếp thu, tiếp nhận để thực hiện của các đối tƣợng nộp thuế.

3.2.4. K uy k íc tr ươ g qua tà k o g à g

Để tạo điều kiện cho ngƣời lao động nhận lƣơng qua tài khoản đƣợc thuận lợi,

cần có những biện pháp tích cực và đồng bộ để khắc phục những hạn chế trong việc

triển khai dịch vụ trả lƣơng qua tài khoản nhƣ:

- Phối hợp đồng bộ với Ngân hàng Nhà nƣớc và các tổ chức cung ứng dịch vụ

thanh toán cũng nhƣ các nhà cung cấp giải pháp hỗ trợ dịch vụ thanh toán đảm bảo

tính hiệu quả, tiện ích và an toàn cho ngƣời hƣởng lƣơng.

- Cần có những biện pháp khuyến khích, những quy định chính sách từ phía

Ngân hàng Nhà nƣớc và các ngân hàng thƣơng mại để doanh nghiệp trả lƣơng qua

tài khoản và ngƣời tiêu dùng có thói quen chi tiêu bằng thẻ.

3.2.5. Đă g k mã số t u c o tất c c c đố tượ g

113

Cơ quan thuế quản lý NNT qua mã số thuế. Vì vậy, để quản lý đƣợc thu nhập

của NNT cần đăng ký MST cho tất cả đối tƣợng có phát sinh thu nhập. Đặc biệt từ

năm 2014 trở đi, ngƣời phụ thuộc cũng bắt buộc phải có mã số thuế.

Để làm đƣợc điều đó, cần phải có sự tuyên truyền phổ biến và quy chế, chế tài

xử phạt đối với những trƣờng hợp chƣa thực hiện. Có nhƣ vậy thì công tác quản lý

thu nhập sẽ thuận lợi hơn và tránh tình trạng kê khai gian lận giảm trừ cho ngƣời

phụ thuộc.

3.3. Kiến nghị

3.3.1. Đố vớ uốc ộ , Bộ Tà C í và Tổ g Cục t u

- Về công tác giao dự toán: kiến nghị Bộ Tài chính, Tổng cục Thuế khi xây

dựng dự toán năm kế hoạch cần đánh giá sát sao tình hình thực hiện dự toán năm

báo cáo một cách khoa học, chính xác để làm cơ sở giao dự toán năm kế hoạch phù

hợp với tình hình thực tế trên địa bàn, tiến tới kiến nghị Chính phủ giao số thu sát

với tình hình thực tế của từng địa phƣơng.

- Về cơ chế chính sách:

+ Kiến nghị với Bộ Tài chính ban hành cơ chế phối hợp với các Bộ Ban ngành

có liên quan trong việc cung cấp thông tin, hỗ trợ cho việc thu thuế đƣợc hiệu quả.

Chẳng hạn nhƣ cơ chế phối hợp với Công an trong việc quản lý đối với ngƣời nƣớc

ngoài sang và làm việc tại Việt Nam; cơ chế phối hợp với các Ngân hàng trong việc

xác minh các nguồn thu nhập chi trả cho các cá nhân; cơ chế phối hợp với Bộ Tài

nguyên và môi trƣờng trong việc xác định thông tin nhà đất, phục vụ cho việc tính

thuế;…

+ Hàng năm, Các Chi cục thuế, các Cục thuế đều có gửi các Công văn xin ý

kiến để giải quyết các vƣớng mắc trong quá trình thực hiện cơ chế chính sách. Và

trong điều kiện phát triển và hội nhập nhƣ hiện nay, các vƣớng mắc phát sinh ngày

càng nhiều. Kiến nghị Bộ tài chính, Tổng cục thuế tháo gỡ kịp thời những vấn đề

còn vƣớng mắc cho các cơ quan thuế địa phƣơng để đảm bảo thực hiện đúng cơ chế,

chính sách của Nhà nƣớc.

+ Hiện nay số lƣợng hồ sơ hoàn thuế TNCN của các ĐTNT có thu nhập ở

114

nhiều nơi có số thuế nộp thừa mà cán bộ thuế phải xử lý ngày càng nhiều. Việc giải

quyết hồ sơ hoàn thuế TNCN cũng tốn khá nhiều thời gian của cán bộ thuế và cũng

tốn khá nhiều thời gian và công sức của ĐTNT nên xin kiến nghị với Quốc Hội

giảm thuế TNCN đối với thu nhập vãng lai từ 2 triệu đồng trở lên xuống 5% thay vì

10% nhƣ hiện nay.

- Về công tác đào tạo: Kiến nghị Tổng cục thuế quan tâm hơn nữa đến công

tác đào tạo cho cán bộ công chức ngành thuế, đặc biệt là đào tạo công nghệ thông

tin để khai thác, sử dụng tốt các ứng dụng quản lý thuế. Đề xuất Tổng cục thuế tổ

chức nhiều hơn nữa các đợt tập huấn kiến thức, các buổi hội thảo để nâng cao kiến

thức, nghiệp vụ chuyên môn cho cán bộ thuế.

- Về công tác tuyển dụng cán bộ: Do Thành phố Hà Nội có địa bàn rộng, đặc

điểm, tình hình kinh tế đang phát triển và hội nhập nên có nhiều biến động. Kiến

nghị Bộ Tài chính, Tổng cục Thuế có cơ chế tuyển dụng cán bộ công chức có trình

độ, có năng lực. Đồng thời trong quá trình làm có sự động viên, khích lệ nhiều hơn

nữa đối với các cán bộ công chức có năng lực, có tâm huyết với công việc, đánh giá

cán bộ công chức theo năng lực làm việc và khả năng sáng tạo.

- Về kinh phí: đề nghị Tổng cục thuế cấp kinh phí chi thƣờng xuyên kịp thời

để phục vụ cho công việc tại các Cục thuế và các Chi cục thuế. Đề nghị Tổng cục

thuế đề xuất xin đất để xây cơ sở làm việc cho các Chi cục thuế hiện còn đang đi

thuê.

- Đề nghị Tổng cục thuế trang bị thêm trang thiết bị, máy móc, máy vi tính

cho cán bộ thuế để cán bộ thuế hoàn thành công tác chuyên môn.

- Đề nghị Tổng cục thuế quan tâm hơn nữa đến hạ tầng công nghệ thông tin

để đáp ứng tốt công tác quản lý thuế, nhất là công tác kê khai thuế qua mạng, nộp

thuế điện tử, hoàn thuế điện tử.

3.3.2. Các k g ị khác

Cho đến nay có thể thấy rằng Luật thuế TNCN đang ngày càng hoàn thiện, sát

với thực tế phát triển của xã hội và thông lệ quốc tế. Luật thuế là do Quốc hội ban

hành. Nghị định là do Chính phủ ban hành. Thông tƣ hƣớng dẫn là do Bộ Tài chính

115

thảo. Các công văn hƣớng dẫn do Tổng cục thuế hƣớng dẫn. Tất cả đều đƣợc tổng

hợp từ thực tiễn quản lý dƣới cơ sở từ các đại phƣơng, các Cục thuế, các Chi cục

thuế quận, huyện, thị xã. Trong đó, Cục thuế TP Hà Nội và Cục thuế TP Hồ Chí

Minh là 2 Cục thuế đóng góp vào số thu NSNN lớn nhất cả nƣớc. Hai Cục thuế này

quản lý loại hình đối tƣợng nộp thuế rất đa dạng, phức tạp với nhiều câu hỏi cũng

nhƣ nhiều ý kiến tham gia góp ý. Đặc biệt, Cục thuế Thành phố Hà Nội là đơn vị

gần với Trung ƣơng, gần với Tổng cục thuế nên đã có rất nhiều đóng góp tích cực

trong việc hoàn thiện Luật thuế. Để hoàn thiện Luật thuế TNCN có rất nhiều giải

pháp, trong đó có thể đề cập đến các giải pháp sau:

Thứ nhất: Các quy định pháp luật nên cụ thể hóa hơn nữa về vấn đề đƣa công

nghệ thông tin vào quy trình quản lý các loại thuế thu nhập cá nhân. Việc tăng cƣờng

sử dụng tin học để đơn giản hóa các công việc liên quan đến thực hiện nghĩa vụ của

ngƣời nộp thuế là việc làm cần thiết để tiết kiệm thời gian, công sức của ngƣời nộp

thuế. Việc lƣu giữ thông tin cá nhân, tạo ra một mạng lƣới các thông tin liên quan và

khả năng kết nối các thông tin này nhờ công nghệ thông tin giống nhƣ mô hình một

số quốc gia phát triển sẽ tạo thuận lợi cho cơ quan quản lý thuế khi thi hành pháp luật

quản lý thuế. Nếu giảm bớt chi phí quản lý thuế đƣợc một phần thì cũng đồng nghĩa

với việc nguồn thu ngân sách tăng lên gấp đôi.

Hai là, tăng cƣờng công tác kiểm tra, rà soát các khoản thu nhập không đƣợc

phản ánh trên các sổ sách, chứng từ kế toán của các doanh nghiệp, các tổ chức kinh

tế, mở rộng diện khoán thuế thu nhập cá nhân để nâng cao hiệu quả quản lý đối với

những cá nhân có thu nhập cao nhƣng khó kiểm soát đầu vào, đầu ra.

Ba là, để thuận tiện cho việc kê khai, nộp thuế, miễn thuế, giảm thuế, hoàn

thuế… đƣợc thuận lợi thì bản thân các quy định phải chuẩn mực hơn nữa. Sự chuẩn

mực khởi nguồn từ kỹ thuật lập pháp, thể hiện ở chỗ: ngôn từ dễ hiểu, dễ nắm bắt, từ

đó mới dễ thực hiện. Thực hiện công tác rà soát văn bản thƣờng xuyên để bãi bỏ

những văn bản lạc hậu, sửa đổi, bổ sung những quy định sát với thực tế và ban hành

mới những quy định phù hợp hơn với nội tại nền kinh tế quốc gia, thu nhập bình

quân đầu ngƣời là việc làm rất cần thiết.

116

Bốn là, cần xây dựng hệ thống hỗ trợ tƣ vấn thuế miễn phí qua điện thoại,

truyền hình để ngƣời dân dễ tiếp cận các thông tin cơ bản nhất, qua đó giúp dần dần

hình thành ý thức tự giác tuân thủ pháp luật thuế; Cần liên kết doanh nghiệp tƣ vấn

thành một mạng lƣới dày đặc và hoạt động hiệu quả hơn nữa. Để hình thành các loại

doanh nghiệp tƣ vấn thuế, cần gỡ bỏ những điều kiện chặt chẽ hiện nay, giúp cho loại

hình doanh nghiệp này có môi trƣờng thông thoáng để phát triển. Hơn thế, phải tăng

cƣờng công tác tuyên truyền Luật thuế thu nhập cá nhân trên các phƣơng tiện truyền

thông để mọi ngƣời trong xã hội hiểu rõ đƣợc ý nghĩa, vai trò của hệ thống thuế nói

chung, thuế thu nhập cá nhân nói riêng đối với sự phát triển của xã hội, rằng nộp thuế

hôm nay tức là phát triển và phúc lợi cho cả hôm nay và cho cả tƣơng lai.

117

Tóm tắt chƣơng 3

Qua đánh giá tình hình thực tế công tác quản lý thuế Thu nhập cá nhân tại Cục

thuế Thành phố Hà Nội, Chƣơng 3 của Luận văn đã đƣa ra các định hƣớng và hoàn

thiện quản lý thuế Thu nhập cá nhân tại Cục thuế Thành phố Hà Nội.

Dựa trên nhƣng quan điểm và mục tiêu xây dựng Luật thuế Thu nhập cá nhân

cũng nhƣ định hƣớng đối với thuế Thu nhập cá nhân, Luận văn đã đƣa ra các giải

pháp cụ thể, từ đó đƣa ra các kiến nghị đối với Quốc Hội, Bộ Tài chính, Tổng cục

thuế cũng nhƣ Thành ủy, Hội đồng nhân dân và Ủy ban nhân dân các cấp.

Với những đề xuất giải pháp và kiến nghị trên đây, Luận văn mong muốn góp

phần thực hiện tốt Luật quản lý thuế, đảm bảo thu triệt để thuế TNCN đóng góp số

thu cho Ngân sách nhà nƣớc.

118

KẾT LUẬN

Để thực hiện công tác quản lý thu thuế TNCN có hiệu quả, góp phần thực hiện

tốt Luật quản lý thuế, đảm bảo nguồn thu cho NSNN, cần thực hiện đồng bộ các

giải pháp: hoàn chỉnh chính sách thuế; thực hiện tốt công cuộc cải cách hành chính

thuế; cải tiến tổ chức bộ máy tăng cƣờng công tác thanh tra, kiểm tra thuế; hỗ trợ,

tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp nộp thuế, đẩy mạnh mọi hoạt động sản

xuất kinh doanh thực hiện nghĩa vụ thuế; nâng cao cơ sở hạ tầng xã hội góp phần

đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nƣớc, từng bƣớc hoà nhập với kinh tế

khu vực và thế giới.

Luận văn đã tập trung nghiên cứu và xử lý các vấn đề sau:

Một là: Phân tích một số khía cạnh lý luận cơ bản, khái niệm, nội dung quản

lý thuế nói chung và quản lý thuế TNCN nói riêng. Xuất phát từ những cơ sở lý

luận mang tính tiền đề này tạo điều kiện để nghiên cứu thực trạng quản lý thuế

TNCN của Việt Nam một cách đúng đắn và khoa học.

Hai là: Phân tích thực trạng quản lý thuế TNCN của Cục thuế TP Hà Nội. Qua

phân tích, đánh giá đúng thực trạng quản lý, luận văn đã chỉ rõ những mặt mạnh,

những tồn tại trong quản lý thuế trong thời gian qua. Đồng thời làm rõ những

nguyên nhân tồn tại đó không chỉ ở tổ chức bộ máy, trình độ và năng lực cán bộ mà

còn ở tất cả các hoạt động cụ thể của các nội dung quản lý thuế.

Ba là: Luận văn đƣa ra những quan điểm cơ bản cần quán triệt và những định

hƣớng nhằm tăng cƣờng quản lý thuế TNCN. Đã phân tích và mạnh dạn đề xuất

những định hƣớng và các giải pháp cơ bản, đồng bộ, có khả năng áp dụng trên tất

cả các nội dung của quản lý thuế: kiến nghị chính sách thuế, tổ chức bộ máy; tƣ

vấn, hỗ trợ ngƣời nộp thuế; tăng cƣờng thanh tra, kiểm tra; áp dụng công nghệ tin

học.

119

1. Bộ Tài chính (2008), Thông tƣ số 84 2008 TT-BTC ngày 30 9 2008 hƣớng

dẫn thi hành một số điều của Luật thuế thu nhập cá nhân và hƣớng dẫn thi

hành Nghị định số 100 2008 NĐ-CP.

2. Bộ Tài chính, Thông tƣ số 111 2013 TT-BTC ngày 15/8/2013 hƣớng dẫn

thực hiện Luật Thuế thu nhập cá nhân, Luật sửa đổi, bổ sung một số điều

của Luật thuế thu nhập cá nhân và Nghị định số 65 2013 NĐ-CP của Chính

phủ quy định chi tiết một số điều của Luật Thuế thu nhập cá nhân và Luật

sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật thuế thu nhập cá nhân.

3. Chính phủ (2008), Nghị định số 100 2008 NĐ-CP quy định chi tiết một số

điều của Luật thuế thu nhập cá nhân.

4. Chính phủ (2008), Nghị định số 65 2013 NĐ-CP quy định chi tiết một số

điều của Luật sửa đổi bổ sung Luật thuế thu nhập cá nhân.

5. Cục thuế Thành phố Hà Nội, Báo cáo tổng kết tình hình thực hiện nhiệm

vụ công tác thuế năm 2016, nhiệm vụ và giải pháp công tác thuế năm 2017.

6. Quốc Hội khóa XI, Luật Quản lý thuế số 78 2006 QH11 ngày 29 tháng 11

năm 2006; Luật số 21 ngày 20 tháng 11 năm 2012 sửa đổi, bổ sung một số

điều của Luật Quản lý thuế.

7. Quốc hội khoá XII, Luật thuế thu nhập cá nhân số 04 2007 QH12 ngày

21/11/2007.

8. Quốc hội khoá XII, Luật số 21 ngày 20 tháng 11 năm 2012 sửa đổi, bổ

sung một số điều của Luật Quản lý thuế.

9. Tổng cục Thuế, Dự toán thu cân đối ngân sách nhà nƣớc năm 2014-2016.

10. Tổng Cục thuế , Đề án ứng dụng tin học vào Quản lý thuế thu nhập cá nhân.

11. Trang thông tin điện tử, Tổng cục Thống kê: http://www.gso.gov.vn

12. Thanh

tra Bộ Tài chính,

trang

thông

tin điện

tử ngành

thuế:

http://www.gdt.gov.vn, http://www.mof.gov.vn, tncnonline.com.vn.

TÀI LIỆU THAM KHẢO

Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Quản lý thuế thu nhập cá nhân tại Cục thuế Thành phố Hà Nội

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO ------------/------------

BỘ NỘI VỤ ----/----

HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA

TRƯƠNG KHÁNH LY

QUẢN LÝ THUẾ THU NHẬP CÁ NHÂN

TẠI CỤC THUẾ THÀNH PHỐ HÀ NỘI

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG

HÀ NỘI - NĂM 2018

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO ------------/------------

BỘ NỘI VỤ ----/----

HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA

TRƯƠNG KHÁNH LY

QUẢN LÝ THUẾ THU NHẬP CÁ NHÂN

TẠI CỤC THUẾ THÀNH PHỐ HÀ NỘI

Chuyên ngành: Quản lý công

Mã số: 60 34 04 03

Người hướng dẫn khoa học: TS. ĐẶNG THỊ HÀ HÀ NỘI - NĂM 2018

1.1. Tổng quan về quản lý thuế thu nhập cá nhân

2.1 . Đặc điểm tình hình kinh tế - xã hội của Thành phố Hà Nội

2.2. Thực trạng quản lý Thuế Thu nhập cá nhân tại Cục thuế Thành phố Hà

2.2.1. Tổ c ức bộ m y qu lý t u T u c t Cục t u T à ố

CƠ QUAN THUẾ

Tuyên truyền Pháp luật Thuế và hỗ trợ NNT

Quản lý nợ và cƣỡng chế thu thuế

Ngƣời nộp thuế

Kê khai và Kế toán thuế

Kho bạc

Kiểm tra thanh tra thuế

Bộ phận quản lý thuế theo chức năng và theo đối tƣợng

Bộ phận Nghiệp vụ, quản lý nội bộ - Phòng Tổng hợp Nghiệp vụ Dự toán

2.2.2. Tổ c ức t ực ệ qu t u T u c

Đơn vị tính: Triệu đồng Số tiền

Nguồn: Phòng Tổng hợp Nghiệp vụ dự toán - Cục Thuế Thành phố Hà Nội

Năm

Số thuế TNCN (triệu đồng)

Thuế TNCN năm sau so với năm trƣớc

2.3.1. C c tố c ủ qua

2.3.2 Các nhân tố khách quan

3.1. Định hƣớng quản lý thuế Thu nhập cá nhân tại Cục thuế Thành phố Hà Nội

3.1.1. ua đ ểm, mục t êu x y dự g Lu t t u Thu c

3.1.2. Đị ướ g qu t u T u cá nhân

3.2. G oà t ệ qu t u T u c t Cục t u Thành

3.2.1. Nâng cao trì độ c uyê mô g ệ vụ t u

3.2.2. Tă g cườ g ố ợ g ữa c c cơ qua ê gà

3.2.3. Mở rộ g c c dịc vụ ỗ trợ gườ ộ t u

3.2.4. K uy k íc tr ươ g qua tà k o g à g

3.2.5. Đă g k mã số t u c o tất c c c đố tượ g

3.3. Kiến nghị

Có thể bạn quan tâm

Vai trò của “tự quản cộng đồng” trong quản lý xã hội - từ góc nhìn xã hội học

Luận văn Thạc sĩ: Quản lý hoạt động phát triển nhận thức cho trẻ mẫu giáo ở các trường mầm non, huyện Hoàng Su Phì, tỉnh Hà Giang

Bài tiểu luận: Đánh giá tổ chức, quản lý công tác văn thư, lưu trữ tại Tập đoàn Bưu chính Viễn thông Việt Nam

Luận văn Thạc sĩ tóm tắt: Pháp luật về điều kiện đầu tư kinh doanh trong lĩnh vực giáo dục, đào tạo ở Việt Nam

Luận văn Thạc sĩ: Sự nghiệp nghiên cứu phê bình văn học của Hoài Thanh

Luận văn Thạc sĩ: Tiểu thuyết của Đỗ Phấn từ góc nhìn sinh thái

Luận văn Thạc sĩ: Giải pháp ứng phó với nhập cư ở Liên minh Châu Âu

Luận văn Thạc sĩ: Diễn ngôn về giới nữ trong văn xuôi nữ Việt Nam đương đại (khảo sát sáng tác của Dạ Ngân, Y Ban, Lý Lan, Nguyễn Thị Thu Huệ)

Luận văn Thạc sĩ: Xây dựng mức phát thải tham chiếu rừng khu vực huyện Bảo Lâm tỉnh Lâm Đồng

Luận văn Thạc sĩ: Đặc điểm nhân vật chính trong ba tác phẩm của Franz Kafka: Lâu đài, Vụ án, Hóa thân

Kháo luận tốt nghiệp: Vận dụng lí thuyết học tập trải nghiệm vào dạy học Thống kê - Xác suất ở lớp Hai

Luận văn Thạc sĩ: Xây dựng hệ thống điều khiển và thu nhận dữ liệu cho Robot dịch vụ

Luận văn Thạc sĩ: Thế giới nhân vật trong truyện ngắn Lê Minh Khuê sau năm 1975

Luận văn Thạc sĩ: Tác động của cấu trúc vốn đến hiệu quả hoạt động của các ngân hàng thương mại cổ phần niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt Nam

Luận văn Thạc sĩ: Kiểm soát rủi ro tín dụng bán lẻ tại Ngân hàng Thương mại Cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam chi nhánh Thủ Thiêm

Luận văn Thạc sĩ: Các yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả kinh doanh của ngân hàng thương mại cổ phần niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt Nam

Luận văn Thạc sĩ: Các nhân tố ảnh hưởng đến hành vi sử dụng dịch vụ ngân hàng điện tử tại Ngân hàng Thương mại Cổ phần Ngoại thương Việt Nam – Chi nhánh Thủ Đức

Luận văn Thạc sĩ: Các yếu tố tác đồng đến nợ xấu tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn - Chi nhánh Tiền Giang

Luận văn Thạc sĩ: Yếu tố ảnh hưởng đến quyết định sử dụng dịch vụ thanh toán không dùng tiền mặt tại Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam (Vietinbank)

Luận văn Thạc sĩ tóm tắt: Pháp luật về du lịch biển, thực tiễn tại tỉnh Bình Định

Tài liêu mới

Luận án Tiến sĩ: Nghiên cứu xây dựng thuật toán thích nghi và học tăng cường cấu trúc Actor - Critic điều khiển bám quỹ đạo cho robot di động đa hướng mecanum

Luận án Tiến sĩ: Cơ cấu bệnh tim mạch và chất lượng cuộc sống của người cao tuổi mắc suy tim, rung nhĩ điều trị tại Bệnh viện Thống Nhất, thành phố Hồ Chí Minh

Tóm tắt Luận án Tiến sĩ: Nghiên cứu hiện tượng nứt dăm đê sông vùng đồng bằng sông Hồng và dự báo khả năng bị nứt của một số đoạn đê

Tóm tắt Luận án Tiến sĩ: Nghiên cứu xây dựng giải pháp đảm bảo an toàn thông tin cho quá trình học liên kết dựa trên mật mã

Tóm tắt Luận án Tiến sĩ: Phát triển năng lực đánh giá công nghệ cho học sinh trong dạy học môn Công nghệ 11 ở trường trung học phổ thông

Tóm tắt Luận án Tiến sĩ: Nghiên cứu phân loại chi cầu diệp – Bulbophyllum Thouars (Orchidaceae) ở vùng Tây Nguyên bằng phương pháp hình thái và phân tử

Tóm tắt Luận án Tiến sĩ: Nghiên cứu đặc điểm phân bố và dinh dưỡng của các loài lưỡng cư ở Vườn Quốc gia Bến En và Khu bảo tồn thiên nhiên Pù Luông, tỉnh Thanh Hóa

Luận án Tiến sĩ: Tổng hợp luật dẫn và điều khiển cho một lớp tên lửa đối hải trên cơ sở ứng dụng mạng nơ ron và hệ mờ

Luận án Tiến sĩ: Nghiên cứu tổng hợp hệ điều khiển góc Pitch tua bin gió trong điều kiện có nhiễu tác động