Luận văn Thạc sĩ: Tội chứa chấp hoặc tiêu thụ tài sản do người khác phạm tội mà có trong luật hình sự Việt Nam

Tội chứa chấp hoặc tiêu thụ tài sản do người khác<br /> phạm tội mà có trong luật hình sự Việt Nam<br /> Trần Thị Thu Nam<br /> Khoa Luật<br /> Luận văn ThS ngành: Luật Hình sự; Mã số: 60 38 40<br /> Người hướng dẫn: TS. Trần Quang Tiệp<br /> Năm bảo vệ: 2007<br /> Abstract: Phân tích, làm rõ lịch sử hình thành và phát triển những quy định về tội chứa<br /> chấp hoặc tiêu thụ tài sản do người khác phạm tội mà có trong luật hình sự Việt Nam.<br /> Làm sáng tỏ khái niệm, ý nghĩa này; phân tích các quy định của pháp luật hình sự một số<br /> nước trên thế giới. Phân tích, làm rõ những quy định của pháp luật hình sự hiện hành,<br /> thực tiễn áp dụng loại tội phạm này, nêu lên vướng mắc trong điều tra, truy tố, xét xử. Đề<br /> xuất hệ thống các giải pháp nâng cao hiệu quả áp dụng những quy định của pháp luật<br /> hình sự hiện hành về tội chứa chấp hoặc tiêu thụ tài sản do người khác phạm tội mà có<br /> Keywords: Luật hình sự; Pháp luật Việt Nam; Tội chứa chấp<br /> <br /> Content<br /> Mở đầu<br /> 1. Tính cấp thiết của đề tài<br /> Trong những năm qua, thực hiện các nghị quyết của Đảng, nhất là Nghị quyết số 08NQ/TW ngày 02-01-2002 của Bộ Chính trị "Về một số nhiệm vụ trọng tâm công tác tư pháp<br /> trong thời gian tới", Nghị quyết số 48-NQ/TW ngày 24-05-2005 của Bộ Chính trị "Về Chiến<br /> lược xây dựng và hoàn thiện hệ thống pháp luật Việt Nam đến năm 2010, định hướng đến năm<br /> 2020", Nghị quyết số 49-NQ/TW ngày 02-06-2005 của Bộ Chính trị "Về Chiến lược cải cách tư<br /> pháp đến năm 2020", công cuộc cải cách tư pháp đã được các cấp ủy, tổ chức Đảng lãnh đạo tổ<br /> chức thực hiện với quyết tâm cao đạt được nhiều kết quả. Nhận thức và sự quan tâm của toàn xã<br /> hội đối với công tác tư pháp có nhiều thay đổi theo hướng tích cực, cuộc đấu tranh phòng, chống<br /> <br /> tội phạm đã được nâng lên một bước, góp phần giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội,<br /> tạo môi trường ổn định cho sự phát triển kinh tế, hội nhập quốc tế, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.<br /> Tuy nhiên, kết quả của cuộc đấu tranh phòng, chống tội phạm mới tập trung giải quyết<br /> những vấn đề bức xúc nhất. Công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm còn nhiều hạn chế. Tình<br /> hình tội phạm tiếp tục diễn biến phức tạp trên tất cả các lĩnh vực, trong đó tình hình tội chứa<br /> chấp hoặc tiêu thụ tài sản do người khác phạm tội mà có đang là vấn đề bức xúc của người dân.<br /> Thực tiễn điều tra, truy tố, xét xử cho thấy, trong không ít vụ án, một số công dân do chạy theo<br /> lợi nhuận bằng mọi giá, mặc dù biết tài sản mình chứa chấp, tiêu thụ là tài sản do người khác<br /> phạm tội mà có, đã cố tình chứa chấp, tiêu thụ những tài sản này, gây thêm khó khăn cho các cơ<br /> quan bảo vệ pháp luật trong điều tra, khám phá vụ án. Việc một số công dân không tham gia đấu<br /> tranh chống tội phạm nhằm bảo vệ lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của công dân,<br /> tổ chức, trái lại chứa chấp hoặc tiêu thụ tài sản do người khác phạm tội mà có, đã gây ra những<br /> hậu quả tiêu cực cho xã hội, làm phức tạp thêm tình hình đấu tranh phòng, chống tội phạm. Thực<br /> tiễn đấu tranh phòng, chống tội chứa chấp hoặc tiêu thụ tài sản do người khác phạm tội mà có, đã<br /> đặt ra nhiều vấn đề vướng mắc đòi hỏi khoa học pháp lý phải nghiên cứu, giải quyết như khái<br /> niệm, những dấu hiệu pháp lý hình sự đặc trưng của tội chứa chấp hoặc tiêu thụ tài sản do người<br /> khác phạm tội mà có, nguyên nhân, điều kiện của tội phạm này... Về mặt lý luận, xung quanh tội<br /> chứa chấp hoặc tiêu thụ tài sản do người khác phạm tội mà có, vẫn còn nhiều ý kiến khác nhau,<br /> thậm chí trái ngược nhau.<br /> Vì vậy, việc nghiên cứu đề tài, "Tội chứa chấp hoặc tiêu thụ tài sản do người khác<br /> phạm tội mà có trong luật hình sự Việt Nam", mang tính cấp thiết, không những về mặt lý luận,<br /> mà còn là đòi hỏi của thực tiễn hiện nay.<br /> 2. Tình hình nghiên cứu đề tài<br /> Tội chứa chấp hoặc tiêu thụ tài sản do người khác phạm tội mà có là tội phạm có tính<br /> nhạy cảm cao, phức tạp, đã được một số nhà luật học đề cập trong Giáo trình luật hình sự Việt<br /> Nam (Phần các tội phạm) của Khoa luật, Đại học Quốc gia Hà Nội, Nxb Đại học quốc gia Hà<br /> Nội, Hà Nội, 1997; Giáo trình luật hình sự Việt Nam, tập II của Trường Đại học Luật Hà Nội,<br /> <br /> Nxb Công an nhân dân, Hà Nội, 1998; Giáo trình luật hình sự Việt Nam của Trường Đại học<br /> Luật Hà Nội, Nxb Công an nhân dân, Hà Nội, 2000; Giáo trình luật hình sự Việt Nam (Phần các<br /> tội phạm) của Khoa Luật, Đại học Quốc gia Hà Nội, Nxb Đại học quốc gia Hà Nội, Hà Nội,<br /> 2002; Bình luận khoa học Bộ luật hình sự 1999 (Phần các tội phạm) của TS. Phùng Thế Vắc,<br /> TS. Trần Văn Luyện, LS. ThS. Phạm Thanh Bình, TS. Nguyễn Đức Mai, ThS. Nguyễn Sĩ Đại,<br /> ThS. Nguyễn Mai Bộ, Nxb Công an nhân dân, Hà Nội, 2001...<br /> Các công trình nói trên đã đề cập tội chứa chấp hoặc tiêu thụ tài sản do người khác<br /> phạm tội mà có, nhưng chưa có công trình nào nghiên cứu một cách toàn diện và có hệ thống về<br /> tội chứa chấp hoặc tiêu thụ tài sản do người khác phạm tội mà có dưới góc độ pháp lý hình sự.<br /> 3. Mục đích, nhiệm vụ, đối tượng và phạm vi nghiên cứu của luận văn<br /> Mục đích của luận văn<br /> Mục đích của luận văn là trên cơ sở lý luận và thực tiễn áp dụng tội chứa chấp hoặc tiêu<br /> thụ tài sản do người khác phạm tội mà có, đề xuất những giải pháp mang tính hệ thống nhằm<br /> hoàn thiện việc áp dụng những quy định của pháp luật hình sự về tội phạm này.<br /> Nhiệm vụ của luận văn<br /> Để đạt được mục đích trên, tác giả luận văn đã đặt ra và giải quyết các nhiệm vụ sau:<br /> - Phân tích, làm rõ lịch sử hình thành và phát triển những quy định về tội chứa chấp<br /> hoặc tiêu thụ tài sản do người khác phạm tội mà có trong luật hình sự Việt Nam.<br /> - Làm sáng tỏ khái niệm, ý nghĩa của việc quy định tội chứa chấp hoặc tiêu thụ tài sản<br /> do người khác phạm tội trong pháp luật hình sự; phân tích các quy định của pháp luật hình sự<br /> một số nước trên thế giới về tội phạm này.<br /> - Phân tích, làm rõ những quy định của pháp luật hình sự hiện hành về tội chứa chấp<br /> hoặc tiêu thụ tài sản do người khác phạm tội mà có; làm sáng tỏ thực tiễn áp dụng loại tội phạm<br /> này, nêu lên những vướng mắc trong điều tra, truy tố, xét xử, đòi hỏi khoa học luật hình sự phải<br /> nghiên cứu giải quyết.<br /> <br /> - Đề xuất hệ thống các giải pháp nâng cao hiệu quả áp dụng những quy định của pháp<br /> luật hình sự hiện hành về tội chứa chấp hoặc tiêu thụ tài sản do người khác phạm tội mà có.<br /> Đối tượng nghiên cứu của luận văn<br /> Luận văn nghiên cứu tội chứa chấp hoặc tiêu thụ tài sản do người khác phạm tội mà có.<br /> Phạm vi nghiên cứu của luận văn<br /> Luận văn nghiên cứu tội chứa chấp hoặc tiêu thụ tài sản do người khác phạm tội mà có,<br /> dưới góc độ pháp lý hình sự, trong thời gian 10 năm từ năm 1997 đến năm 2007.<br /> 5. Cơ sở lý luận và phương pháp nghiên cứu<br /> Cơ sở lý luận của luận văn là hệ thống quan điểm của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng<br /> Hồ Chí Minh và của Đảng Cộng sản Việt Nam về xây dựng Nhà nước pháp quyền Việt Nam xã<br /> hội chủ nghĩa của nhân dân, do nhân dân và vì nhân dân, và về xây dựng pháp luật<br /> Cơ sở thực tiễn của luận văn là những bản án, quyết định của Tòa án về tội chứa chấp<br /> hoặc tiêu thụ tài sản do người khác phạm tội mà có; số liệu thống kê, báo cáo tổng kết của các cơ<br /> quan bảo vệ pháp luật về tội phạm này.<br /> Phương pháp luận của luận văn là chủ nghĩa duy vật biện chứng và chủ nghĩa duy vật<br /> lịch sử.<br /> Trong khi thực hiện đề tài, tác giả sử dụng các phương pháp: hệ thống, lịch sử, lôgíc,<br /> thống kê, phân tích, tổng hợp, kết hợp với các phương pháp khác như so sánh pháp luật, điều tra<br /> xã hội...<br /> 5. Những đóng góp mới về khoa học của luận văn<br /> Đây là công trình chuyên khảo đầu tiên trong khoa học pháp lý Việt Nam ở cấp độ luận<br /> văn thạc sĩ luật học, nghiên cứu một cách tương đối toàn diện và tương đối có hệ thống về tội<br /> chứa chấp hoặc tiêu thụ tài sản do người khác phạm tội mà có dưới góc độ pháp lý hình sự. Có<br /> thể xem những nội dung sau đây là những đóng góp mới về khoa học của luận văn:<br /> <br /> - Làm sáng tỏ một số vấn đề lý luận chung về tội chứa chấp hoặc tiêu thụ tài sản do<br /> người khác phạm tội mà có trong luật hình sự Việt Nam.<br /> - Phân tích, đánh giá những quy định về tội chứa chấp hoặc tiêu thụ tài sản do người<br /> khác phạm tội mà có, trong pháp luật hình sự một số nước trên thế giới nhằm rút ra những giá trị<br /> hợp lý về lập pháp hình sự, để vận dụng có chọn lọc, bổ sung cho những luận cứ và giải pháp<br /> được đề xuất trong luận văn.<br /> - Phân tích, làm rõ những quy định của pháp luật hình sự hiện hành về tội chứa chấp<br /> hoặc tiêu thụ tài sản do người khác phạm tội mà có và thực tiễn áp dụng, nêu lên những vướng<br /> mắc trong thực tiễn áp dụng những quy định của pháp luật hình sự về tội phạm này.<br /> - Đề xuất hệ thống các giải pháp có tính khả thi nhằm nâng cao hiệu quả việc áp dụng<br /> những quy định của pháp luật hình sự về tội chứa chấp hoặc tiêu thụ tài sản do người khác phạm<br /> tội mà có.<br /> 6. Ý nghĩa của luận văn<br /> Kết quả nghiên cứu và những đề xuất của luận văn có ý nghĩa quan trọng đối với việc<br /> nâng cao hiệu quả việc áp dụng những quy định của pháp luật hình sự hiện hành về tội chứa chấp<br /> hoặc tiêu thụ tài sản do người khác phạm tội mà có ở nước ta. Thông qua kết quả nghiên cứu và<br /> các đề xuất, tác giả mong muốn đóng góp phần nhỏ bé của mình vào việc phát triển khoa học<br /> luật hình sự nói chung, về tội chứa chấp hoặc tiêu thụ tài sản do người khác phạm tội mà có nói<br /> riêng.<br /> Luận văn có thể được sử dụng làm tài liệu tham khảo cho cán bộ làm công tác nghiên<br /> cứu, giảng dạy về khoa học pháp lý nói chung, khoa học luật hình sự nói riêng và cho các cán bộ<br /> thực tiễn đang công tác tại Cơ quan điều tra, Viện kiểm sát, Tòa án.<br /> 7. Kết cấu của luận văn<br /> Ngoài phần mở đầu, kết luận và danh mục tài liệu tham khảo, nội dung của luận văn<br /> gồm 3 chương, 7 mục.<br /> <br />