Luận văn thạc sĩ: Ứng dụng phương pháp phân tích lợi ích - Chi phí trong đánh giá thẩm định dự án thủy điện sông Bung 4

Chia sẻ: Sdfas Vfdtg | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:13

Thêm vào BST

Báo xấu

141
lượt xem 31
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Nhà máy thủy điện Sông Bung 4 nằm trên sông Bung thuộc huyện Nam Giang, tỉnh Quảng Nam, có tổng công suất lắp máy 156MW, tổng mức đầu tư hơn 4.932 tỷ đồng, trong đó, huy động từ nguồn vốn vay Ngân hàng phát triển châu Á (ADB) 196 triệu USD.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn thạc sĩ: Ứng dụng phương pháp phân tích lợi ích - Chi phí trong đánh giá thẩm định dự án thủy điện sông Bung 4

1 2 B GIÁO D C VÀ ĐÀO T O Công trình ñư c hoàn thành t i Đ I H C ĐÀ N NG Đ I H C ĐÀ N NG NGUY N BÁ TH Ngư i hư ng d n khoa h c: TS. Lê Th Kim Oanh NG D NG PHƯƠNG PHÁP PHÂN TÍCH L I ÍCH Ph n bi n 1: PGS.TS Tr n Cát CHI PHÍ TRONG ĐÁNH GIÁ TH M Đ NH D ÁN TH Y ĐI N SÔNG BUNG 4 Ph n bi n 2: TS. Nguy n Văn Minh Chuyên ngành: Xây d ng công trình th y Mã s : 60.58.40 Lu n văn ñư c b o v trư c H i ñ ng ch m Lu n văn t t nghi p th c sĩ k thu t h p t i Đ i h c Đà N ng vào ngày 19 tháng 10 TÓM T T LU N VĂN TH C SĨ K THU T năm 2012. Có th tìm hi u lu n văn t i: Đà N ng - Năm 2012 - Trung tâm Thông tin - H c li u, Đ i h c Đà N ng - Trung tâm H c li u, Đ i h c Đà N ng
3 4 M Đ U Qua ñây hy v ng r ng v i hư ng nghiên c u này s bư c 1. Cơ s hình thành ñ tài: ñ u ñ t ra m t hư ng d n, chu n m c trong phân tích th m ñ nh d Th c tr ng trong nh ng năm g n ñây ñ t nư c ta thư ng án th y ñi n sau này. xuyên ph i c t, gi m ñi n luân phiên do thi u ñi n. Nhu c u v ñi n 2. M c ñích nghiên c u năng Vi t Nam luôn phát tri n m c cao (kho ng 15-16%/năm) Hi n nay, vi c ñ u tư xây d ng các d án th y ñi n không hàng lo t các nhà máy ñi n ñã ñư c kh i công nh m ñáp ng ñ còn thu hút các nhà ñ u tư do do nhi u nguyên nhân khác nhau, như ngu n ñi n năng cho n n kinh t qu c dân trong tương lai, ñ c bi t là d án th y ñi n có v n ñ u tư l n, xây d ng trong th i gian dài, giá m c tiêu nư c ta cơ b n tr thành m t nư c công nghi p theo hư ng bán ñi n b kh ng ch b i nhà nư c do chưa hình thành cơ ch th hi n ñ i vào năm 2020 như Ngh quy t c a Đ i h i Đ ng l n th 11 trư ng ñi n, ñ c bi t trong th i gian g n ñây thì lĩnh v c môi trư ng ñã kh ng ñ nh. ñư c ñ cao nên khi th m ñ nh các d án th y ñi n các cơ quan th m M t d án th y ñi n ngoài m c ñích phát ñi n còn m t s ñ nh thư ng ñánh giá r t cao v m c ñ nh hư ng c a th y ñi n ñ n m c tiêu t ng h p khác như: c p nư c, phòng ch ng lũ, du l ch…, môi trư ng, t ñó có nhi u d án ñã không ñư c phê duy t. thêm vào ñó, th y ñi n còn góp ph n quan tr ng vào vi c phát tri n Trong khi ñó thì ñ t nư c ta v n ñang thi u ñi n tr m tr ng kinh t xã h i nh ng vùng mi n núi, xa hôi, h o lánh. vào mùa khô và các ngu n năng lư ng s ch thì chưa theo k p ñư c ñà D án th y ñi n Sông Bung 4 ñã ñư c cơ quan có th m tăng trư ng c a n n kinh t vì v y v n ñ ñ t ra chúng ta v n ph i quy n ch p thu n ch trương ñ u tư và ñang giai ño n th c hi n xây d ng các d án th y ñi n ñ ñáp ng ñ ñi n cho n n kinh t ñ u tư. Đ ñánh giá toàn di n l i ích, chi phí c a vi c ñ u tư cho lĩnh qu c dân. Tuy nhiên, chúng ta cũng không xây d ng th y ñi n b ng v c th y ñi n cũng như công tác b o v môi trư ng, ngư i ta ñã s m i giá n u như l i ích c a d án ñem l i không bù ñ p ñư c nh ng d ng nhi u phương pháp phân tích ñánh giá khác nhau, m t trong thi t h i khi th c hi n d án. Vì v y, ñ tài này ñi vào nghiên c u nh ng phương pháp ñang ñư c s d ng r ng rãi ñó là phân tích chi ng d ng phương pháp phân tích chi phí - l i ích, ñánh giá v kinh phí – l i ích (CBA – Cost and benefit analysis). CBA ñư c ñánh giá t , xã h i, môi trư ng c a m t d án c th là d án th y ñi n Sông là m t công c h u hi u nh t cho chúng ta m t cách nhìn toàn di n Bung 4 giai ño n th c hi n ñ u tư và có th áp d ng cho các d án v l a ch n phương án hi u qu nh t như ñ nh hư ng ñã ñ ra. th y ñi n tương t trong tương lai ñ t ñó có cơ ch , chính sách h p V i t t c nh ng lý do nêu trên, ñ xem xét hi u qu th c t lý thu hút các nhà ñ u tư. c a d án t phân tích, ñánh giá m t cách ñ y ñ toàn di n hơn n a 3. Đ i tư ng và ph m vi nghiên c u v kinh t , xã h i, môi trư ng b ng cách áp d ng lý thuy t l i ích – Đ i tư ng nghiên c u c a ñ tài là phân tích l i ích và chi chi phí trong phân tích th m ñ nh d án ñ u tư, t ñó ñ tài “ ng phí khi th c hi n d án. Nh ng nh hư ng tích c c, tiêu c c c a d d ng phương pháp phân tích l i ích – chi phí trong ñánh giá th m án trong giai ño n xây d ng cũng như v n hành sau này. ñ nh d án th y ñi n Sông bung 4” ñư c hình thành. Đ tài phân tích l i ích chi phí d án th y ñi n Sông Bung 4 trong giai ño n th c hi n ñ u tư. Đ tài phân tích, ñánh giá t các s
5 6 li u s li u do Công ty CP Tư v n Xây d ng Đi n 3, Công ty CP Tư CHƯƠNG 1 v n Xây d ng Đi n 1 ñã kh o sát trong giai ño n l p d án ñ u tư và PHÂN TÍCH L I ÍCH - CHI PHÍ TRONG ĐÁNH GIÁ TH M l p thi t k k thu t, và các s li u thu th p ñư c t Ban QLDA th y Đ NH CÁC D ÁN TH Y ĐI N ñi n Sông Bung 4 (ñơn v qu n lý d án) trên cơ s ñó thu th p tính 1.1 Cơ s lý lu n v phân tích l i ích – chi phí toán và ti n hành phân tích chí phí – l i ích c a d án. Phương pháp phân tích l i ích - chi phí (Cost benefit analysis) là m t 4. Phương pháp nghiên c u công c c a chính sách, là cơ s cho các nhà qu n lý ñưa ra nh ng D a trên phương pháp thu th p s li u t nhi u ngu n khác chính sách h p lý v s d ng lâu b n các ngu n tài nguyên thiên nhau: nhiên khan hi m, làm gi m ho c lo i b nh ng nh hư ng tiêu c c • Phương pháp tr c ti p: phát sinh trong các chương trình, k ho ch phát tri n kinh t - xã h i - Thu th p tài li u t Ban QLDA th y ñi n Sông Bung 4 1.1.1 Gi i thi u v phân tích l i ích – chi phí trong quá trình th c hi n ñ u tư xây d ng. 1.1.1.1 S phát tri n c a CBA và m c ñích c a vi c s d ng CBA. • Phương pháp gián ti p a) S phát tri n c a CBA - Nh ng s li u gián ti p là nh ng s li u thu th p t nh ng Khái ni m CBA ñư c ñưa ra l n ñ u tiên vào gi a th k XIX và ñ n ngu n khác nhau như s li u c a các ñơn v tư v n, các cơ quan nh ng năm 90 c a th k trư c thì phân tích l i ích – chi phí không nghiên c u và tài li u liên quan khác. ng ng ñư c hoàn thi n c châu Âu và nư c M , ñư c s d ng Trên cơ s các s li u thu th p ñó s d ng phương pháp phân nhi u lĩnh v c khác nhau. tích l i ích - chi phí ñ tính toán các ch tiêu kinh t ph c v cho m c b) M c ñích c a vi c s d ng CBA. ñích nghiên c u. Đ i v i các nhà ho ch ñ nh chính sách, CBA là công c thi t th c h 5. K t c u lu n văn tr cho vi c ra quy t ñ nh có tính xã h i, t ñó quy t ñ nh phân b Lu n văn g m ph n m ñ u, k t lu n, tài li u tham kh o, ph ngu n l c m t cách h p lý, và chính xác hơn. l c và các chương như sau : Phương pháp CBA có nhi u quan ñi m ti p c n khác nhau, có th Chương 1. Phân tích l i ích – chi phí trong ñánh giá th m giai ño n hình thành (Ex ante CBA), giai ño n gi a (Middle CBA) ñ nh các d án th y ñi n ho c giai ño n cu i (Ex post CBA) c a d án. Chương 2. Gi i thi u t ng quan v d án th y ñi n Sông 1.1.1.2 So sánh phân tích l i ích – chi phí và Phân tích tài chính. Bung 4 Phân tích tài chính ñư c s d ng ch y u trong khu v c tư nhân ñ Chương 3. ng d ng phương pháp phân tích l i ích chi phí xác ñ nh xem k t qu nào t t `nh t theo quan ñi m tư nhân. ñ i v i d án th y ñi n Sông Bung 4. Phân tích l i ích – chi phí ñư c dùng cho vi c ñánh giá các d án công, và k t qu c a d án luôn luôn ñư c ñánh giá trên cơ s m i quan tâm công c ng.
7 8 1.1.2 Các phương pháp s d ng trong CBA. 1.1.2.1 Phương pháp phân tích b ng bi u ñ , ñ th Ngư i ta s d ng hình th c th hi n tr c quan ñ phát tri n chi phí và T l này so sánh l i ích và chi phí ñã ñư c chi t kh u. Thông qua l i ích trên cơ s ñó giúp cho các nhà qu n lý, các nhà theo dõi và ch tiêu này ngư i ta xác ñ nh m t ñ ng v n b ra so v i l i ích thu v n hành d án có th n m b t nhanh ti n trình bi n ñ i trong chi phí v chi m t l là bao nhiêu. qua các năm. M t d án ñư c xem là ñáng giá theo tiêu chí B/C là: B/C > 1 1.1.2.2 Phương pháp phân tích b ng các ch tiêu giá tr Tiêu chu n hi u qu là: B/C → Max a) Giá tr hi n t i ròng (Net present value - NPV) 1.2 Các bư c ti n hành phân tích CBA Giá tr hi n t i ròng c a m t d án ñ u tư nghĩa là toàn b thu nh p Có 8 bư c phan tích CBA như sau: và chi phí c a d án trong su t th i kỳ phân tích ñư c quy ñ i thành Bư c 1: Nh n d ng v n ñ m t giá tr tương ñương hi n t i ñư c chi t kh u b ng t su t sinh Bư c 2: Xác ñ nh các phương án gi i quy t. l i c n thi t. Bư c 3: Nh n d ng các l i ích và chi phí Bư c 4: Lư ng hóa các l i ích và chi phí c a d án Bư c 5: Qui gia giá tr b ng ti n các l i ích và chi phí V i tiêu chí giá tr hi n t i ròng, d án ñư c xem là có ý nghĩa kinh Bư c 6: Chi t kh u các l i ích và chi phí ñ ñưa v giá tr tương t n u NPV > 0, d án b t ch i n u NPV < 0 và tiêu chu n hi u qu ñương hi n t i. là NPV → Max. Bư c 7: Th c hi n phân tích r i ro. b) H s hoàn v n n i t i (IRR – Internal Rate of Return). Bư c 8: Đ xu t d a trên k t qu phân tích H s hoàn v n n i t i IRR ñư c ñ nh nghĩa như là h s mà qua ñó 1.3 V n d ng CBA vào ñánh giá hi u qu ñ u tư các d án th y giá tr hi n th i c a l i ích và chi phí là b ng nhau ñi n. 1.3.1 Nh n d ng v n ñ Đ nh n d ng v n ñ khi ñ u tư m t d án th y ñi n thì ñi u M t d án ñư c xem là ñáng giá v m t kinh t khi t su t sinh l i ñ u tiên ph i xác ñ nh ñư c ñ i tư ng hư ng l i và b h i c a d án. n i t i c a d án l n hơn ho c b ng su t thu l i h p d n t i thi u Đ i tư ng hư ng l i tr c ti p c a d án th y ñi n là ch ñ u ch p nh n ñư c: IRR ≥ MARR tư do bán ñi n và ngư i dân có ñ ñi n ñ s d ng do nư c ta v n Đ i v i các phương án lo i tr nhau, tiêu chu n hi u qu là IRR ≥ trong tình tr ng thi u ñi n. Ngoài ra còn có nh ng l i ích gián ti p MARR và IRR → Max. nhi khi ñ u tư d án th y ñi n s làm thay ñ i cơ c u c a vùng d án c) T su t l i ích – chi phí. (B/C) (tăng thêm nuôi tr ng th y s n trong lòng h th y ñi n, d ch v d l ch…), thay ñ i cơ s h t ng c a d án
9 10 Đ i tư ng b h i chính c a d án th y ñi n là tài nguyên, môi 1.3.6.1 Phân tích ñ nh y trư ng r ng, do d án th y ñi n ph i chuy n ñ i ph n l n di n tích Phân tích ñ nh y là phương pháp kh o sát l n lư t s thay ñ i c a r ng thành lòng h th y ñi n. Ngoài ra còn có h sinh thai th y sinh, t ng y u t ñ u vào như s n lư ng ñi n, v n ñ u tư lên k t qu d án ngư i dân b nh hư ng ph i di d i tái ñ nh cư thông qua s thay ñ i các giá tr ch tiêu ñánh giá d án. 1.3.2 Xác ñ nh các phương án 1.3.6.2 Phân tích tình hu ng Đ i v i d án th y ñi n có r t nhi u phương án thi t k ñ Khác v i phân tích ñ nh y, trong phân tích tình hu ng xem xét s l a ch n tùy thu c vào các tiêu chí ñ i v i m t d án c th , thông bi n ñ i ñ ng th i c a các s li u ñ u vào lên k t qu c a ch tiêu thư ng thì m t d án th y ñi n có th d a vào các tiêu chí như th i ñánh giá hi u qu d án. M t s tình hu ng thư ng ñư c phân tích là gian th c hi n d án, m c ñích chính c a d án, nguyen v t li u tình hu ng t t nh t, tình hu ng thư ng x y ra và tình hu ng x u nh t. chính ñ thi công d án, qui mô d án...và th c gi m tác ñ ng môi Trong m i tình hu ng s xác ñ nh t h p các bi n ñ u vào. trư ng 1.3.6.3 Phân tích r i ro b ng mô ph ng 1.3.3 Nh n d ng các l i ích và chi phí Trong hai phương pháp phân tích ñ nh y và phân tích tình hu ng, 1.3.3.1 Nh n d ng l i ích khi mô t s thay ñ i giá tr bi n ñ u vào ñ u d a trên m c ñ thay L i ích tr c ti p c a m t d án ñi n là doanh thu bán ñi n. ñ i cho trư c. Trong th c t , bi n ñ u vào thư ng là các bi n ng u Ngoài ra còn có các l i ích t ng h p khác như l i ích nuôi tr ng th y nhiên do ñó mô ph ng k t qu ñ u ra dư i d ng bi n ng u nhiên là s n, l i ích do s d ng năng lư ng s ch, v ñ p c nh quan.. h p lý hơn. Phân tích r i ro b ng mô ph ng Monte Carlo là m t s 1.3.3.2 Nh n d ng chi phí m r ng t nhiên c a phân tích ñ nh y và phân tích tình hu ng. a) Chi phí ñ u tư ban ñ u 1.4. Dòng ti n trong phân tích CBA và s khác nhau gi a phân b) Chi phí ho t ñ ng hàng năm tích CBA và phân tích kinh t , tài chính c) Chi phí ngo i tác 1.4.1 Dòng ti n trong phân tích CBA d) Chi phí ngo i tác khác: chi phí s a các tuy n ñư ng vào d án. Dòng ti n trong phân tích CBA ñư c tính toán như sau: 1.3.4. Lư ng hóa và qui ra giá tr b ng ti n l i ích, chi phí L i ích ròng h ng năm = T ng l i ích (B) – T ng chi phí (C) ng d ng lý thuy t phân tích l i ích chi phí trong phân tích kinh t Trong phân tích l i ích chi phí thì dòng chi phí lo i b các kho n các ho t ñ ng ñ u tư ñ lư ng hóa và qui ra giá tr b ng ti n các l i chuy n giao như thu , tr lãi và hoàn tr g c vì ñây ch là kho n ích, chi phí. chuy n giao t quy n ki m soát ngu n l c t nhóm này sang nhóm 1.3.5. Chi t kh u l i ích, chi phí khác trong xã h i. S d ng các ch tiêu giá tr NPV, IRR, B/C ñ xác ñ nh l i ích ròng 1.4.2 S khác nhau gi a dòng ti n trong phân CBA và dòng ti n c a d án. trong phân tích kinh t , tài chính. 1.3.6 Phân tích r i ro c a d án
11 12 B ng 1.3: S khác nhau gi a dòng ti n trong phân tích CBA và phân 1.5.2 Vai trò c a công tác phân tích chi phí l i ích trong ñánh giá tích kinh t , tài chính. th m ñ nh các d án th y ñi n. Phân tích Phân tích Phân tích Trong các n i dung th m ñ nh d án thì t i kho n 1 Đi u 11 Ngh N i dung tài chính kinh t CBA ñ nh s 12/2009/NĐ-CP ngày 10/2/2009 có n i dung th m ñ nh các Giá phân tích Giá tài Giá tài Giá kinh t y u t b o ñ m hi u qu c a d án, trong ñó có th m ñ nh phân tích chính chính tài chính, t ng m c ñ u tư, hi u qu kinh t xã h i c a d án. Dòng l i ích (B) - Doanh thu bán ñi n Có Có Có CHƯƠNG 2 - Doanh thu t nuôi tr ng Không Không Có GI I THI U T NG QUAN V D ÁN TH Y ĐI N th y s n SÔNG BUNG 4 - Doanh thu t du l ch Không Không Có 2.1 T ng quan v D án Dòng chi phí (C) D án th y ñi n Sông Bung 4 n m trong b c thang th y ñi n h - Chi phí ñ u tư ban ñ u Có Có Có th ng sông Vu Gia – Thu B n. V trí c a tuy n công trình n m trên - Chi phí v n hành h ng Có Có Có ñ a bàn xã Tà BHing và xã ZuôiH thu c huy n Nam Giang t nh năm Qu ng Nam. - Phí tài nguyên Có Có Có D án th y ñi n Sông Bung 4 ñư c Th tư ng Chính ph thông qua - Chi phí ngo i tác (d ch Không Không Có báo cáo nghiên c u ti n kh thi t i văn b n s s 465/TTg-CN ngày 21/04/2005. D án ñ u tư ñư c công ty c ph n tư v n xây d ng ñi n v môi trư ng r ng, chi phí môi trư ng...) 3 l p và ñư c EVN phê duy t d án t i quy t ñ nh s 660/QĐ-EVN- HĐQT ngày 7/8/2007. - Các kho n chuy n giao có Không Không 2.1.1 Các thông s chính theo quy t ñ nh ñ u tư (thu , lãi vay, tr n g c) - Đi n lư ng bình quân năm : 623,8 tri u Kwh 1.5 Vai trò c a phân tích l i ích – chi phí trong ñánh giá th m - T ng m c ñ u tư (c ñư ng dây) : 4.254,61 t ñ ng ñ nh các d án - Ch tiêu kinh t tài chính 1.5.1 Yêu c u n i dung th m ñ nh d án ñ u tư xây d ng công + Các ch tiêu kinh t : trình. - B/C: 1,11 Đi u 11 ngh ñ nh s 12/2009/NĐ-CP ngày 10/2/2009 c a Chính ph - EIRR: 11,17% v qu n lý d án ñ u tư xây d ng công trình qui ñ nh v n i dung - NPV: 328,65. 109 VND th m ñ nh d án ñ u tư xây d ng công trình. + Các ch tiêu tài chính:
13 14 - B/C: 1,082 2.5 nh hư ng vê kinh t -xã h i-môi trư ng c a d án - FIRR: 12,86% 2.5.1 Giai ño n chu n b xây d ng và xây d ng - NPV: 241,96. 109 VND 2.5.1.1 Thay ñ i m c ñích s d ng ñ t 2.1.2 Các thông s chính theo thi t k k thu t. 2.5.1.2 Tác ñ ng ñ n môi trư ng xã h i - Đi n lư ng bình quân năm : 586,25 tri u Kwh V i phương án MND là 222,5m thì s có 5 thôn (4 thôn - T ng m c ñ u tư (không ñư ng dây) : 4.932,32 t ñ ng trong lòng h và 1 thôn b ánh hư ng gián ti p do di dân) ph i tái - Ch tiêu kinh t tài chính ñ nh cư. Theo k t qu ñi u tra chi tr b i thư ng c a Ban QLDA + Các ch tiêu kinh t : th y ñi n Sông Bung 4 vào tháng 12 năm 2011 thì s h ph i di d i - B/C: 1,33 là 196 h , g m 1.013 kh u. - EIRR: 17% 2.5.2 Giai ño n v n hành - NPV: 1095,41. 109 VND 2.5.2.1 Tác ñ ng tích c c ñ n kinh t - xã h i c a ñ a phương + Các ch tiêu tài chính: Là ñ a bàn vùng núi cao, s n xu t nông - lâm nghi p chi m t - B/C: 1,09 tr ng chính, công nghi p h u như chưa phát tri n thì vi c ñ u tư xây - FIRR: 12,11% d ng d án th y ñi n sông Bung 4 s làm thay ñ i cơ c u kinh t ñ a - NPV: 242,781. 109 VND phương. T ñó góp ph n thúc ñ y quá trình công nghi p hoá, hi n 2.2. Các h ng m c công trình chính c a d án: ñ i hoá nông nghi p và nông thôn khu v c d án. - Tuy n ñ u m i: Đ p dâng, ñ p tràn x lũ, c ng d n dòng, 2.5.2.2 Các tác ñ ng tiêu c c ñ n kinh t - xã h i c a ñ a phương - Tuy n năng lư ng: C a l y nư c, ñư ng h m d n nư c, tháp ñi u L c lư ng lao ñ ng ñ n xây d ng d án cùng v i m t s áp; nhà máy th y ñi n và kênh x , tr m phân ph i 220kV và ñ u n i lư ng dân di dư t nơi khác ñ n ñây tìm ki m cơ h i làm ăn s làm v i h th ng ñi n. thay ñ i thành ph n dân cư, gia tăng dân s ñ a phương. 2.3 Ti n ñ tri n khai th c hi n. 2.5.2.3 V n ñ y t và s c kh e c ng ñ ng - Kh i công công trình : 25/06/2010 D án th y ñi n sông Bung 4 n m trong vùng khí h u nhi t - Phát ñi n thương m i t máy s 1 : 02/09/2014. ñ i v i lư ng mưa khá l n kéo dài t tháng 4 ñ n tháng 12, môi - Phát ñi n thương m i t máy s 2 : 02/10/2014. trư ng d lan truy n b nh truy n nhi m. Vi c t p trung l c lư ng - Ti n ñ hoàn thành d án : 30/10/2014. nhân công l n trong th i gian dài, kéo theo các ho t ñ ng d ch v 2.4 Ngu n v n th c hi n d án. n u không ñư c ki m soát s d n ñ n tình tr ng v sinh kém. Tình - V n c a ch ñ u tư: 832,78 t ñ ng VN (chi m 16,88%) tr ng ô nhi m rác th i và nư c th i cũng ngày càng tr m tr ng hơn - V n vay ADB: 3.446,29 t ñ ng (chi m 69,87%) - V n vay VDB: 653,26 t ñ ng VN (chi m 13,24%)
15 16 CHƯƠNG 3 thu bán ñi n trong phân tích l i ích chi phí. K t qu xác ñ nh giá tài NG D NG PHƯƠNG PHÁP PHÂN TÍCH L I ÍCH chính ñi n là 4,2 cent/kwh và giá kinh t ñi n là 5,34 cent/kwh. - CHI PHÍ Đ I V I D ÁN TH Y ĐI N SÔNG BUNG 4 3.3.1.2 L i ích thu v do tăng năng su t nuôi tr ng th y s n trong 3.1 Nh n d ng v n ñ v ñ u tư d án th y ñi n Sông Bung 4 lòng h . Đ i tư ng hư ng l i tr c ti p c a d án th y ñi n Sông Di n tích m t h th y ñi n Sông Bung 4 ng v i m c nư c DANG Bung 4 là ch ñ u tư (EVN) do bán ñi n. Ngư i dân các thôn tái ñ nh binh thư ng là 15,65km2 . Các d án th y ñi n tương t trên ñ a bàn cư và chính quy n huy n Nam Giang s ñư c ñ u tư cơ s h t ng.. t nh cũng như các th y ñi n khác trên c nư c ñã s d ng m t h ñ Ngoài ra còn có nh ng l i ích gián ti p như thay ñ i cơ c u kinh t gia tăng nuôi tr ng th y s n. Tuy nhiên do th i gian có h n tác gi c a vùng d án … không ñ ñi u ki n ñ ñi u tra s li u t các d án tương t t i t nh Đ i tư ng b h i chính c a d án th y ñi n là tài nguyên, môi Qu ng Nam v nuôi tr ng th y s n. Tác gi ch tính toán l i ích t trư ng r ng. Ngoài ra khi xây d ng ñ p dâng thì nh hư ng ñ n h kh năng cho thuê m t nư c c a h th y ñi n Sông Bung 4. sinh thái th y sinh do dòng ch y t nhiên b ch n l i. Ngoài nh ng 3.3.1.3 L i ích thu v do mua bán ch ng ch gi m phát th i (CERs). tác ñ ng tiêu c c như trên thì các d án th y ñi n Sông bung 4 cũng D án th y ñi n s d ng năng lư ng tái t o do ñó d án có th nh n nh hư ng và di d i ñ n ñ n 196 h dân, 1013 nhân kh u. ñư c ch ng ch phát th i (CERs- M t ch ng ch phát th i tương 3.2 Xác ñ nh các phương án ñ u tư d án. ñương 1 t n khí CO2) khi ñăng ký d án CDM. Theo h sơ d án ñ u tư thì ng v i m i phương án ñ u tư phân tích Trong trư ng h p không có ho t ñ ng d án th y ñi n Sông Bung 4, kinh t l a ch n phương án t i ưu nh t ñ quy t ñ nh ñ u tư. Hi n thì ngu n ñi n phát ra t nhà máy d ki n s ñư c cung c p b i các nay tác gi ti p c n d án giai ño n gi a (Middle CBA), do ñó tác d án nhi t ñi n ho c b ng cách gia tăng s n lư ng ngu n phát ra t gi ñã thu th p s li u th c t c a d án t Ban QLDA th y ñi n h th ng lư i ñi n hi n t i. Theo tính toán c a ông Vinay Deodhar - Sông Bung 4 (ñ i di n ch ñ u tư) ñ n th i ñi m 30/6/2012 ñ phân Chuyên gia v CDM/Năng lư ng s ch thu c -B ph n Năng lư ng, tích s li u. Giao thông & Ngu n nư c - Ngân hàng phát tri n Châu Á thì d án 3.3 Nh n d ng các l i ích và chi phí, lư ng hóa và qui ra giá tr d tính s mang hi u qu làm gi m m c phát th i CO2 là b ng ti n c a l i ích và chi phí 223.096t/CO2 hàng năm ñ ng th i làm gi m nh ng v n ñ gây ô 3.3.1 Nh n d ng l i ích, lư ng hóa và qui ra giá tr b ng ti n. nhi m khác liên quan ñ n vi c phát ñi n d a trên vi c s d ng nhiên 3.3.1.1 L i ích thu v do bán ñi n. li u hóa th ch. Hi n nay giá ñi n v n b ki m soát b i Chính ph và giá ñi n năng Ch ng ch phát th i c a d án s có hi u l c trong 7 năm k t khi không ph n ánh ñúng giá s n lòng tr c a ngư i dung ñi n. Do ñó tác phát ñi n. Hi n nay giá CERs giao d ch trên th trư ng qu c t là gi phân tích xác ñ nh giá tài chính ñi n ñ tính doanh thu bán ñi n 2,11 euro/CER. V i ñơn giá này thì h ng năm d án thu ñư c 12,3 t trong phân tích tài chính và xác ñ nh giá kinh t ñi n ñ tính doanh ñ ng.
17 18 3.3.1.4 L i ích không lư ng hoá ñư c b ng ti n: L i ích thu v do v - Chi phí s a ch a qu c l 14D do các phương ti n giao thông cho ñ p c nh quan c a h ch a, công trình. Theo báo cáo c a S Giao thông v n t i Qu ng Nam thì do vi c v n Vi c ti p c n lòng h r t d dàng do h ch a th y ñi n Sông Bung 4 chuy n nguyên v t li u, thi t b c a các d án th y ñi n ñã làm ñư c bao b c b i 2 tuy n ñư ng là ñư ng vào khu tái ñ nh cư Pa ñư ng qu c l 14D xu ng c p nghiêm tr ng. păng dài kho ng 20km chay d c theo b h và qu c l 14D. M t - Do ñ c thù c a d án th y ñi n Sông Bung 4 là bán ñi n t i thanh ph n lòng h ti p giám v i khu b o t n thiên nhiên Sông Thanh, nơi cái c a tr m bi n áp 500KV Th nh M cách d án kho ng 15km. có nhi u ña d ng sinh h c s thu hút ñư c lư ng khách du l ch nh t Tuy nhiên vi c ñ u tư xây d ng ñư ng dây 220KV truy n t i l i ñ nh ñ n thăm quan h ng năm. Tác gi tính toán d a theo s li u c a ñư c tách ra thành m t d án ñ c l p do T ng công ty truy n t i ñi n h th y l i Phú Ninh, huy n Phú Ninh t nh Qu ng Nam. qu c gia làm ch ñ u tư, do ñó ñây là chi phí gián ti p c a d án 3.3.2 Nh n d ng chi phí, lư ng hóa và qui ra giá tr b ng ti n. 3.4 Chi t kh u các l i ích và chi phí, tính hi n giá ròng NPV 3.3.2.1 Chi phí ñ u tư ban ñ u. 3.4.1 Phân tích tài chính. Chi phí ñ u tư ban ñ u chính cũng chính là chi phí t ng m c ñ u tư 3.4.1.1 Phân tích s li u c a d án. T ng m c ñ u tư d án sau thu là 4.932,324 t ñ ng. 3.4.1.2 Xác ñ nh t su t chi c kh u tài chính 3.3.3.2 Chi phí ho t ñ ng hàng năm 3.4.1.3 K t qu phân tích theo quan ñi m c a ch ñ u tư. Chi phí ho t ñ ng hành h ng năm g m chi phí v n hành và b o B ng 3.7: K t qu tính toán các ch tiêu tài chính theo quan ñi m ch dư ng, các lo i thu ph i n p h ng năm. ñ u tư 3.3.3.3 Các chi phí ngo i tác Các ch tiêu Giá tr - Chi phí môi trư ng và d ch v môi trư ng r ng: Khi th c hi n d NPV (109 VND) $1.027,02 IRR 15,69% án ñã ph i chuy n ñ i m c ñích r ng t ng di n tích r ng b m t khi B/C 1,39 ñ u tư d án là 452,9 ha, bao g m:128,5 ha r ng ñ c d ng thu c khu Thv ( năm) 16,82 b o t n thiên nhiên Sông Thanh, 141,5 ha r ng phòng h và 182,9 ha K t qu trên cho th y d án kh thi v m t tài chính theo quan ñi m r ng s n xu t. Khi di n tích r ng b m t ñi thì t ng giá tr kinh t ch ñ u tư. r ng cũng nh hư ng. T ng giá tr kinh t r ng ñư c xác ñ nh theo 3.4.1.4 K t qu phân tích theo quan ñi m t ng ñ u tư. các giá tr sau: B ng 3.8: K t qu tính toán các ch tiêu tài chính theo quan ñi m (i) Giá tr phòng h ñ u ngu n t ng ñ u tư (ii) Giá tr b o t n ña d ng sinh h c Các ch tiêu Giá tr (iii) Giá tr h p th các bon và ñi u hòa khí h u 9 NPV (10 VND) $175,22 (iv) Giá tr l a ch n và t n t i IRR 8,00% (v) Giá tr d ch v môi trư ng r ng B/C 1,05
19 20 K t qu trên cho th y d án kh thi v m t tài chính theo quan ñi m B ng 3.11: K t qu phân tích ñ nh y v i theo bi n theo v n ñ u tư t ng ñ u ñ u tư. Ch tiêu T l thay ñ i v n ñ u tư 3.4.2 Phân tích l i ích – chi phí -10% 0 10% V n ñ u tư (t ñ ng) 3.4.2.1 Phân tích s li u 4.078,90 4.532,12 4.985,33 3.4.2.2 Xác ñ nh dòng ti n kinh t c a d án Ch tiêu l i ích chi phí L i ích ròng h ng năm = T ng l i ích (B) – T ng chi phí (C) B/C 2,50 2,27 2,09 - T ng l i ích bao g m doanh thu bán ñi n, doanh thu t nuôi EIRR 12,72% 11,64% 10,70% tr ng th y s n, doanh thu t s d ng năng lư ng s ch (CDM) và 9 NPV.10 VND 760,62 493,99 227,36 doanh thu t d ch v du l ch. Ch tiêu tài chính (CĐT) - T ng chi phí bao g m các chi phí ñ u tư ban ñ u, chi phí v n B/C 1,49 1,39 1,25 hành, chi phí s a ch a thay th , các chi phí ngo i tác như chi phí môi FIRR 17,80% 15,69% 12,13% trư ng và d ch v môi trư ng r ng, các chi phí ngo i tác khác như 9 NPV.10 VND 1.224,42 1.027,02 724,25 s a ch a làm ñư ng qu c l 14D, chi phí ñư ng dây 220KV. Ch tiêu tài chính (TĐT) 3.4.2.3 K t qu tính toán. B ng 3.10 K t qu phân tích l i ích – chi phí theo phương pháp B/C 1,13 1,05 0,96 tr c ti p FIRR 8,75% 8,00% 7,11% 9 Các ch tiêu Giá tr NPV.10 VND 406,46 175,22 -147,01 NPV (109 VND) 493,992 IRR 11,64% 3.5.2.2 K t qu phân tích ñ nh y theo s n lư ng ñi n B/C 2,27 B ng 3.12: K t qu phân tích ñ nh y v i theo bi n s n lư ng ñi n Ch tiêu S n lư ng ñi n T k t qu tính toán trên ta th y r ng d án kh thi ñ i v i xã h i. S n lư ng ñi n (t -10% 0 10% 3.5 Th c hi n phân tích tích r i ro. ñ ng) 524,99 583,32 641,65 3.5.1 Xác ñ nh bi n r i ro Ch tiêu l i ích chi phí Các bi n r i ro xác ñ nh là s n lư ng ñi n và v n ñ u tư ban ñ u. B/C 1,97 2,27 2,40 Tính toán v i biên ñ là ±10% EIRR 10,13% 11,64% 12,21% 3.5.2 K t qu phân tích ñ nh y NPV.109 VND 37,74 493,99 676,83 3.5.2.1 K t qu phân tích ñ nh y theo v n ñ u tư Ch tiêu tài chính (CĐT)
21 22 Ch tiêu S n lư ng ñi n Nh n xét: Khi các bi n ñ u vào thay ñ i cùng m t lúc thì v i tình S n lư ng ñi n (t -10% 0 10% hu ng x u nh t thì d án không hi u qu trên quan ñi m c a n n ñ ng) 524,99 583,32 641,65 kinh t cũng như c a ch ñ u tư, t ng ñ u tư vì NPV nh hơn không. B/C 1,24 1,39 1,51 V i tình hu ng x u thì d án cũng ch hi u qu trên quan ñi m c a FIRR 13,06% 15,69% 18,10% ch ñ u tư. NPV.10 VND 9 673,35 1.380,70 1.380,70 3.5.4 Phân tích r i ro b ng mô ph ng 3.5.4.1 Xác ñ nh bi n ñ u vào và các phân ph i xác su t Ch tiêu tài chính (TĐT) B ng 3.14 Xác ñ nh các bi n r i ro B/C 0,96 1,05 1,14 FIRR 7,12% 8,00% 8,85% D ng Mi n giá tr TT Bi n r i ro Đơn v phân Trung NPV.109 VND -130,32 175,22 480,76 ph i Min Max bình 3.5.3 Phân tích tình hu ng V nñ u 1 tư t VNĐ Tam giác 4.078,95 4.532,17 4.985,39 B ng 3.13: K t qu phân tích tình hu ng S n lư ng 1 2 3 4 5 2 ñi n tr. kWh Tam giác 527,63 586,25 644,88 Phân tích Giá bán tình hu ng TH x u TH cơ TH t t 3 ñi n USD/kWh Tam giác 3,78 4,2 4,62 TH x u TH t t nh t s nh t 4 Lãi su t ±10% ±5% 0 ±5% ±10% Nư c S n lư ng ngoài %/năm Tam giác 1,00% 1,39% 10% ñi n (106 524,99 554,15 583,32 612,49 641,65 Trong kW/h) nư c %/năm Tam giác 6,00% 11,40% 18% V n ñ u tư ( 4.985,3 4.758,77 4.532,1 4.305,5 4.078,9 3.5.4.2 K t qu mô ph ng t ñ ng) 8 7 6 5 B ng 3.15 K t qu phân tích mô ph ng theo quan ñi m Ch ñ u tư K t qu Xác Kỳ Phương Đ l ch NPV CĐT 1.027,0 1.272,5 1.541,6 Ch tiêu Min Max 370,57 674,47 su t v ng sai chu n (t ñ ng) 2 0 4 IRR 9,92% 12,26% 15,69% 17,68% 19,77% NPV (>0) 96,70% 674,43 121.247 348,21 -686,55 1.849,00 IRR B/C 1,13 1,24 1,39 1,51 1,63 (> 8%) 96,70% 12,61% 0,08% 2,88% 3,94% 23,88% NPV TĐT -452,55 -306,54 175,22 420,86 712,00 B/C(>1) 96,70% 1,24 0,02 0,13 0,82 1,78 (t ñ ng) IRR 6,29% 6,65% 8,00% 8,73% 9,65% B/C 0,91 0,91 1,05 1,12 1,22
23 24 Phân tích mô ph ng cho th y NPV, IRR, B/C ñ u ñ t ch tiêu yêu c u v i xác xu t là 96,70%. T k t qu phân tích mô ph ng cho th y m c ñ c r i ro ñ i v i d án là r t th p. Hình 3.6 K t qu ch y mô ph ng ch tiêu NPV theo quan ñi m t ng ñ u tư Hình 3.3 K t qu ch y mô ph ng ch tiêu NPV theo quan ñi m ch 3.6. Đ xu t d a trên k t qu NPV và phân tích ñ nh y ñ u tư Tóm l i, sau khi phân tích r i ro d a trên các tác ñ ng trong các bi n s như s n lư ng ñi n, v n ñ u tư, giá bán ñi n, lãi su t (ADB, B ng 3.16 K t qu phân tích mô ph ng theo quan ñi m T ng ñ u tư VDB) thì k t qu tài chính c a d án nh y c m v i các bi n s s n Xác Kỳ Phương Đ l ch lư ng ñi n, giá ñi n, v n ñ u tư, lãi su t ADB. K t qu phân tích mô Ch tiêu Min Max su t v ng sai chu n ph ng Monte Carlo cho th y kh năng d án không ñ t yêu c u v NPV - hi u qu tài chính xét trên quan ñi m t ng ñ u tư là 20,65%. Đây là (>0) 79,35% 175,46 43.911,4 209,55 578,71 990,96 m c r i ro ch p nh n ñư c. Tuy nhiên theo quan ñi m c a Ch ñ u IRR (> tư thì hi u qu tài chính c a d án ñ t xác su t r t cao, vì d án ñư c 7,5%) 79,35% 8,01% 0,0037% 0,61% 5,87% 10,47% tài tr tư ng ngu n v n vay ADB có lãi su t th p. B/C(>1) 79,35% 1,05 0,0037 0,06 0,84 1,30
25 26 K T LU N VÀ KI N NGH 2. Ki n ngh Vi c ñánh giá th m ñ nh l i ích chi phí ñ i v i m t d án 1. K t lu n th y ñi n ñ ng trên quan ñi m xã h i r t ph c t p và ph i t ng h p Qua k t qu phân tích l i ích chi phí c a d án ñ u tư th y t nhi u ngu n thông tin có cơ s khoa h c các yêu t nh hư ng b i ñi n Sông Bung 4 ñư c trình bày trong ñ tài, các k t lu n ñư c rút d án ñ ñưa vào phân tích, c th như nh hư ng v văn hóa, giáo ra như sau: d c, y t … Hiên nay các nghiên c u này chưa nhi u, do ñó vi c ñánh Sau khi th c hi n ñ u tư ñư c 5 năm, t ng m c ñ u tư và giá, th m ñ nh l i ích chi phí d án v n còn g p nhi u khó khăn do t ng ti n ñ thi công ñã ph i hi u ch nh so v i quy t ñ nh ban ñ u. thi u thông tin. Do v y ki n ngh các cơ quan, vi n nghiên u có V i các s li u th c t c a d án tính ñ n th i ñi m hi n nay thì d nhi u công trình khoa h c liên quan ñ n văn hóa, giáo d c, y t ..môi án cho th y r ng các tiêu chí tài chính trên quan ñi m t ng ñ u tư, trư ng r ng, tài nguyên nư c, khoáng s n ñ c bi t là nghiên c u nh ch ñ u tư, ñã ñư c ch ng minh là d án có kh thi v m t tài chính hư ng c a vi c di dân tái ñ nh cư các d án ñ u tư xây d ng nói ñ ng th i các ch tiêu trong phân tích l i ích chi phí cho th y d án chung và các công trình th y ñi n nói riêng ñ làm cơ s khoa h c hoàn toàn kh thi v m t kinh t xã h i, môi trư ng m c dù ñã ñi u khi ñánh giá th m ñ nh m t d án th y ñi n. ch nh t ng m c và ti n ñ thi công. Vi c ñ u tư d án th y ñi n Sông Bung 4 trên h th ng Sông Vu Gia – Thu B n là phù h p v i chi n lư c phát tri n ngành ñi n nư c ta. Công trình ñáp ng m c tiêu lâu dài c a ngành ñi n là phát tri n b n v ng, khai thác hi u qu ngu n tài nguyên thiên nhiên. V phương di n th trư ng ñi n, n n kinh t nư c ta ñang phát tri n, quá trình công nghi p hóa, hi n ñ i hóa ngày càng m nh m , ñòi h i ph i có ngu n ñi n năng d i dào ñ ph c v s n xu t, kinh doanh. Nhu c u ñi n ngày càng tăng, trong khi s n lư ng s n xu t không th ñáp ng ñ , vì v y c n ph i ñ u tư nhi u hơn n a các nhà máy năng lư ng m i. D án th y ñi n Sông Bung 4 ra ñ i thì ngu n ñi n s nhanh chóng ñư c cung c p cho th trư ng, nh t là v i phương án cung c p ñi n vào mùa khô,khi mà tình hình thi u ñi n ngày càng tr nên gay g t.