intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE
 » 
 » 

Luận văn Thuỷ Văn Công Trình

Chia sẻ: Nguyen Nhi | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:96

Thêm vào BST
Báo xấu
530
lượt xem 173
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Thuỷ văn công trình 1. Đặc điểm của hiện t-ợng THủy văn và Ph-ơng pháp nghiên cứu. Nội dung nghiên cứu của môn học Thuỷ Văn Công Trình Đặc điểm của hiện t-ợng Thuỷ Văn Đối t-ợng nghiên cứu là nguồn n-ớc trong sông ngòi hay dòng chảy. Có thể dùng các đặc trưng để mô tả dòng chảy : • l-u l-ợng dòng chảy • mực n-ớc trong sông ngòi : : Q H ( m3/s ) (m)Hai đại l-ợng này thay đổi theo không gian và biến đổi theo thời gian. Vì vậy coi các đặc tr-ng này là...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thuỷ Văn Công Trình

  1. …………..o0o………….. LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP Thuỷ Văn Công Trình
  2. §Ò c−¬ng Thuû V¨n C«ng Tr×nh http://www.ebook.edu.vn Thuû v¨n c«ng tr×nh 1. §Æc ®iÓm cña hiÖn t−îng THñy v¨n vμ Ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu. Néi dung nghiªn cøu cña m«n häc Thuû V¨n C«ng Tr×nh §Æc ®iÓm cña hiÖn t−îng Thuû V¨n §èi t−îng nghiªn cøu lµ nguån n−íc trong s«ng ngßi hay dßng ch¶y. Cã thÓ dïng c¸c ®Æc tr−ng ®Ó m« t¶ dßng ch¶y : • l−u l−îng dßng ch¶y ( m3/s ) Q : • mùc n−íc trong s«ng ngßi H : (m) Hai ®¹i l−îng nµy thay ®æi theo kh«ng gian vµ biÕn ®æi theo thêi gian. V× vËy coi c¸c ®Æc tr−ng nµy lµ c¸c hiÖn t−îng Thuû V¨n. C¸c ®Æc ®iÓm cña hiÖn t−îng Thñy V¨n : • lµ hiÖn t−îng tÊt ®Þnh ( tÊt nhiªn ) lµ hiÖn t−îng cña tù nhiªn, hiÖn t−îng vËt lÝ, cã nguyªn nh©n vµ kÕt qu¶ • lµ hiÖn t−îng mang tÝnh ngÉu nhiªn ( tr−íc khi ®o ®¹c, quan tr¾c ta kh«ng thÓ biÕt tr−íc ®−îc c¸c ®¹i l−îng ) Tãm l¹i, ®Æc ®iÓm cña hiÖn t−îng Thñy V¨n lµ : mang tÝnh ngÉu nhiªn vµ tÊt ®Þnh. Ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu t−¬ng øng víi hai ®Æc ®iÓm cña hiÖn t−îng thuû v¨n cã hai ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu t−¬ng øng : Ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu nguyªn nh©n h×nh thµnh dùa trªn ®Æc ®iÓm thø nhÊt cña hiÖn t−îng thuû v¨n lµ hiÖn t−îng tÊt nhiªn, lµ hiÖn t−îng cña tù nhiªn, hiÖn t−îng vËt lý tu©n theo nh÷ng quy luËt riªng cña nã. • NhiÖm vô cña ph−¬ng ph¸p lµ nghiªn cøu, nhËn thøc nh÷ng quy luËt diÔn biÕn cña hiÖn t−îng thuû v¨n • KÕt qu¶ cña ph−¬ng ph¸p gióp ta biÕt ®−îc xu thÕ, diÔn biÕn cña hiÖn t−îng thuû v¨n tõ ®ã ph©n tÝch sù hîp lý cña c¸c kÕt qu¶ ph−¬ng ph¸p kh¸c • Gåm c¸c ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu Ph−¬ng ph¸p t−¬ng tù Thñy V¨n ( l−u vùc t−¬ng tù ) o Ph−¬ng ph¸p néi suy ®Þa lý o Ph−¬ng ph¸p c«ng thøc kinh nghiÖm o Ph−¬ng ph¸p thèng kª x¸c suÊt dùa trªn ®Æc ®iÓm thø hai cña hiÖn t−îng thuû v¨n lµ hiÖn t−îng ngÉu nhiªn • NhiÖm vô cña ph−¬ng ph¸p øng dông lý thuyÕt thèng kª - x¸c suÊt vµo hiÖn t−îng thuû v¨n • KÕt qu¶ cña ph−¬ng ph¸p design by ryp x¸c ®Þnh ®−îc c¸c trÞ sè ®Þnh l−îng cña hiÖn t−îng thuû v¨n 1 NguyÔn V¨n Lùc 45 TH
  3. §Ò c−¬ng Thuû V¨n C«ng Tr×nh http://www.ebook.edu.vn Néi dung nghiªn cøu cña m«n häc Thuû V¨n C«ng Tr×nh NhiÖm vô cña m«n häc • tÝnh to¸n nguån n−íc, ®¸nh gi¸ tiÒm n¨ng cña tµi nguyªn n−íc trong hÖ thèng • ph−¬ng ph¸p tÝnh to¸n c©n b»ng n−íc trong hÖ thèng khi cÊu tróc cña hÖ thèng ®· ®−îc x¸c ®Þnh • sù thay ®æi cña dßng ch¶y khi cã t¸c ®éng cña con ng−êi vµo trong hÖ thèng Néi dung cña m«n Thñy V¨n C«ng Tr×nh nh÷ng nhiÖm vô trªn quy ®Þnh néi dung cña m«n häc Thuû V¨n C«ng Tr×nh, néi dung m«n häc cung cÊp c¸c kiÕn thøc c¬ b¶n vÒ sù h×nh thµnh dßng ch¶y s«ng ngßi, c¸c ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu, c¸c ph−¬ng ph¸p tÝnh to¸n ®Æc tr−ng thiÕt kÕ cho hÖ thèng. Néi dung m«n häc gåm hai phÇn: • PhÇn mét : TÝnh to¸n thuû v¨n cung cÊp c¸c kiÕn thøc c¬ b¶n vÒ quy luËt dßng ch¶y s«ng ngßi, c¸c ph−¬ng ph¸p tÝnh to¸n c¸c ®Æc tr−ng Thñy V¨n thiÕt kÕ phôc vô cho quy ho¹ch vµ thiÕt kÕ hÖ thèng n−íc. • PhÇn hai : §iÒu tiÕt dßng ch¶y b»ng hå chøa tr×nh bµy nguyªn lý c¬ b¶n cña c©n b»ng n−íc vµ c¸c ph−¬ng ph¸p tÝnh to¸n ®iÒu tiÕt dßng ch¶y b»ng kho n−íc vµ nguyªn t¾c lùa chän c¸c th«ng sè cÊu tróc cña hÖ thèng nguån n−íc. 1. §Æc ®iÓm cña hiÖn t−îng THñy v¨n vμ Ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu. Néi dung nghiªn cøu cña m«n häc Thuû V¨n C«ng Tr×nh §Æc ®iÓm cña hiÖn t−îng Thuû V¨n • lµ hiÖn t−îng tÊt ®Þnh ( tÊt nhiªn ) • lµ hiÖn t−îng mang tÝnh ngÉu nhiªn Ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu Ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu nguyªn nh©n h×nh thµnh Ph−¬ng ph¸p thèng kª x¸c suÊt Ph−¬ng ph¸p t−¬ng tù Thñy V¨n ( l−u vùc t−¬ng tù ) o Ph−¬ng ph¸p néi suy ®Þa lý o Ph−¬ng ph¸p c«ng thøc kinh nghiÖm o Néi dung nghiªn cøu cña m«n häc Thuû V¨n C«ng Tr×nh • PhÇn mét : TÝnh to¸n thuû v¨n • PhÇn hai : §iÒu tiÕt dßng ch¶y b»ng hå chøa 2 NguyÔn V¨n Lùc 45 TH
  4. §Ò c−¬ng Thuû V¨n C«ng Tr×nh http://www.ebook.edu.vn 2. HÖ thèng s«ng ngßi vμ l−u vùc s«ng. C¸c ®Æc tr−ng h×nh th¸i cña s«ng ngßi vμ l−u vùc. ý nghÜa nghiªn cøu chóng. HÖ thèng s«ng ngßi vµ l−u vùc s«ng HÖ thèng s«ng Dßng s«ng lµ mét dßng n−íc cã kÝch th−íc t−¬ng ®èi lín vµ ®−îc tËp trung trªn mét khu vùc nµo ®ã ®−îc cung cÊp n−íc bëi m−a S«ng chÝnh lµ s«ng ®æ trùc tiÕp vµo biÓn S«ng nh¸nh cÊp I lµ nh÷ng s«ng trùc tiÕp ®æ vµo s«ng chÝnh. S«ng nh¸nh cÊp II lµ nh÷ng s«ng trùc tiÕp ®æ vµo s«ng chÝnh cÊp I . . . Toµn bé s«ng nh¸nh, s«ng chÝnh hîp thµnh hÖ thèng s«ng. ViÖt Nam cã 2360 s«ng dµi h¬n 25 km, cã 9 hÖ thèng s«ng lín : 538 s«ng nh¸nh cÊp I Cöu Long 808 s«ng nh¸nh cÊp II Hång 583 s«ng nh¸nh cÊp III §ång Nai 224 s«ng nh¸nh cÊp IV C¶ 51 s«ng nh¸nh cÊp V M∙ 5 s«ng nh¸nh cÊp VI Ba Th¸i B×nh Thu Bån K× cïng + B¾c Giang C¸c ®Æc tr−ng h×nh th¸i cña s«ng ngßi ( bao gåm 6 ®Æc tr−ng ) ChiÒu dµi s«ng MÆt c¾t ngang s«ng MÆt c¾t däc s«ng §é dèc lßng s«ng HÖ sè uèn khóc MËt ®é l−íi s«ng 3 NguyÔn V¨n Lùc 45 TH
  5. §Ò c−¬ng Thuû V¨n C«ng Tr×nh http://www.ebook.edu.vn C¸c ®Æc tr−ng h×nh th¸i cña s«ng ngßi Stt §Æc tr−ng §Þnh nghÜa KÝ hiÖu C¸ch x¸c ®Þnh ¶nh h−ëng lµ kho¶ng c¸ch ®o däc s«ng theo ®o hai lÇn: tõ cöa s«ng lªn NÕu c¸c ®Æc tr−ng kh¸c gièng nhau th× chiÒu ChiÒu dµi L 1 ®−êng n−íc ch¶y tõ nguån ®Õn cöa nguån vµ ng−îc l¹i, sai sè < 2% dµi ¶nh h−ëng ®Õn kh¶ n¨ng tËp trung n−íc, s«ng (m) s«ng lµ ®−îc s«ng dµi, tËp trung n−íc chËm o x¸c ®Þnh h−íng n−íc ch¶y o lÊy mÆt c¾t vu«ng gãc lµ mÆt c¾t vu«ng gãc víi h−íng n−íc o lu«n lu«n thay ®æi theo l−îng n−íc ⇒ mÆt c¾t ngang s«ng ch¶y cña s«ng t¹i mét vÞ trÝ nµo ®ã B MÆt c¾t o chia thµnh mÆt c¾t ®¬n vµ mÆt c¾t kÐp 2 o ®é réng s«ng: lµ kho¶ng c¸ch tõ o ®é réng s«ng: ®o kho¶ng (m) o ®é réng s«ng vµ ®é s©u s«ng t¹i mçi ®iÓm lµ ngang s«ng mÐp bê ph¶i ®Õn mÐp bê tr¸i c¸ch hai mÐp bê kh¸c nhau hA o ®é s©u t¹i mét ®iÓm: b»ng ®é cao o ®é s©u s«ng: ®o ®é s©u tõ (m) ®iÓm ®ã ®Õn ®¸y cña mùc n−íc trõ ®i ®é cao ®¸y lµ mÆt c¾t th¼ng ®øng däc theo chiÒu o biÓu thÞ sù theo ®æi ®é dèc cña ®¸y s«ng, ®é MÆt c¾t däc dµi ®o¹n s«ng biÓu thÞ sù thay ®æi ®é o c¾t däc theo chiÒu dµi s«ng dèc mÆt n−íc theo chiÒu däc s«ng 3 dèc ®¸y s«ng, ®é dèc mÆt n−íc theo o th−êng chØ vÏ qua nh÷ng ®iÓm cã ®Þa h×nh o th−êng c¾t qua nh÷ng n¬i cã s«ng chiÒu däc s«ng biÕn ho¸ râ rÖt ®Þa h×nh biÕn ho¸ râ rÖt ΔH J= ΔL : chiÒu dµi ®o¹n s«ng J ®é dèc cµng lín dßng ch¶y cµng m¹nh o ΔL §é dèc lßng x¸c ®Þnh chªnh lÖch ®é cao o 4 kh¶ n¨ng tËp trung n−íc nhanh ( kh«ng thø o ΔH : chªnhh lÖch ®é cao s«ng ®o¹n s«ng nguyªn ) ®o¹n s«ng x¸c ®Þnh chiÒu dµi ®o¹n s«ng o L ξ= ξ L : ChiÒu dµi s«ng HÖ sè uèn HÖ sè uèn khóc cµng lín th× kh¶ n¨ng tËp x¸c ®Þnh chiÒu dµi s«ng l o 5 ( kh«ng thø trung n−íc cµng chËm khóc l : ®−êng th¼ng tõ nguån x¸c ®Þnh ®−êng th¼ng nèi tõ o nguyªn ) ®Õn cöa ra nguån ®Õn cöa ra x¸c ®Þnh tæng chiÒu dµi cña o ph©n tÝch ®−îc ®Æc ®iÓm cña nguån n−íc, o ∑l tÊt c¶ c¸c con s«ng trong l−u chÕ ®é lò trong s«ng i D= Σli : tæng chiÒu dµi c¸c MËt ®é l−íi 6 D F vùc o mËt ®é l−íi s«ng cµng lín s«ng suèi cµng s«ng con s«ng trong l−u vùc x¸c ®Þnh diÖn tÝch l−u vùc dµy, nguån n−íc cµng phong phó o F : diÖn tÝch l−u vùc 4 NguyÔn V¨n Lùc 45 TH
  6. PhÇn I : Ph©n tÝch, tÝnh to¸n Thuû V¨n L−u vùc s«ng L−u vùc s«ng lµ khu vùc tËp trung n−íc cña mét con s«ng, ®−îc ph©n chia bëi c¸c ®−êng ph©n l−u §−êng ph©n l−u ( ®−êng chia s«ng ) lµ ®−êng nèi tÊt c¶ c¸c ®iÓm ®Þa h×nh cao nhÊt xung quanh l−u vùc ®−êng ph©n l−u ®iÓm cao nhÊt so víi hai bªn ®iÓm chia n−íc BiÓn L−u vùc kÝn lµ l−u vùc cã ®−êng ph©n n−íc mÆt trïng víi ®−êng ph©n n−íc ngÇm L−u vùc hë lµ l−u vùc cã ®−êng ph©n n−íc mÆt kh«ng trïng víi ®−êng ph©n n−íc ngÇm ⇒ cã sù trao ®æi n−íc ngÇm gi÷a hai l−u vùc kh¸c nhau C¸c ®Æc tr−ng h×nh th¸i cña l−u vùc s«ng ( bao gåm 6 ®Æc tr−ng ) DiÖn tÝch l−u vùc ChiÒu réng b×nh qu©n ChiÒu dµi l−u vùc §é cao b×nh qu©n §é dèc b×nh qu©n HÖ sè h×nh d¹ng ý nghÜa nghiªn cøu Nghiªn cøu l−u vùc vµ c¸c ®Æc tr−ng h×nh th¸i l−u vùc, cho biÕt kh¶ n¨ng sinh dßng ch¶y trªn l−u vùc, kh¶ n¨ng tËp trung n−íc . . . 5 NguyÔn V¨n Lùc 45 TH
  7. PhÇn I : Ph©n tÝch, tÝnh to¸n Thuû V¨n C¸c ®Æc tr−ng h×nh th¸i cña l−u vùc Stt §Æc tr−ng §Þnh nghÜa KÝ hiÖu C¸ch x¸c ®Þnh ¶nh h−ëng DiÖn tÝch lµ ®Æc tr−ng chÝnh, ¶nh h−ëng ®Õn nguån cung F lµ phÇn diÖn tÝch ®−îc khèng chÕ bëi ®−êng dïng m¸y ®o diÖn tÝch o 1 cÊp n−íc cho s«ng: F lín th× Q lín l−u vùc ( km2 ) ph©n l−u ph−¬ng ph¸p kÎ « vu«ng o F B B= ChiÒu réng ¶nh h−ëng ®Õn kh¶ n¨ng tËp trung n−íc cña F : diÖn tÝch l−u vùc o 2 L ®o diÖn tÝch l−u vùc ( km ) o l−u vùc b×nh qu©n ®o chiÒu dµi l−u vùc L : chiÒu dµi l−u vùc o lµ chiÒu dµi ®−êng gÊp khóc nèi tõ cöa s«ng ChiÒu dµi L qua c¸c ®iÓm gi÷a c¸c ®o¹n th¼ng c¾t ngang ¶nh h−ëng ®Õn kh¶ n¨ng tËp trung n−íc vµ l−u vùc o 3 ( km ) qua l−u vùc cho ®Õn ®iÓm xa nhÊt cña l−u kh¶ n¨ng sinh dßng ch¶y cña l−u vùc th«ng th−êng lÊy chiÒu dµi l−u vùc vùc b»ng chiÒu dµi s«ng chÝnh n ∑f h n: sè m¶ng diÖn tÝch ii i =1 H bq = n h: chiÒu cao b×nh ⎛ ⎞ ¶nh h−ëng ®Õn qu¸ tr×nh tËp trung dßng ⎜ ∑ fi = F⎟ o §é cao b×nh qu©n gi÷a hai Hbq 4 ch¶y ⎝ i =1 ⎠ qu©n chia m¶ng ®−êng ®ång møc (m) o vÏ c¸c ®−êng ®ång møc fi: diÖn tÝch gi÷a hai o o tÝnh diÖn tÝch tõng m¶ng ®−êng ®ång møc ⇒®é cao b×nh qu©n n: sè m¶ng diÖn tÝch n §é dèc b×nh o chia m¶ng ∑ li Δh: chªnh lÖch cao qu©n o vÏ c¸c ®−êng ®ång møc ¶nh h−ëng ®Õn qu¸ tr×nh tËp trung dßng J J = Δh n i =1 o ®é gi÷a hai ®−êng o tÝnh ®é chªnh cao gi÷a hai ⎛ ⎞ ch¶y ⎜ ∑ fi = F⎟ ( kh«ng ®ång møc 5 ®−êng ®ång møc ⎝ i =1 ⎠ thø li: kho¶ng c¸ch o tÝnh kho¶ng c¸c b×nh qu©n nguyªn ) gi÷a hai ®−êng ®ång møc b×nh qu©n gi÷a hai ®−êng ®åmg møc ⇒ ®é dèc b×nh qu©n Kd Kd nhá, l−u vùc dµi vµ hÑp, tËp trung o B HÖ sè h×nh ( kh«ng x¸c ®Þnh ®é réng b×nh qu©n Kd = o B : ®é réng b×nh qu©n l−u vùc 6 n−íc tõ tõ vµ ng−îc l¹i d¹ng L thø x¸c ®Þnh chiÒu dµi l−u vùc o L : chiÒu dµi l−u vùc nguyªn ) NguyÔn V¨n Lùc 6 45 TH
  8. §Ò c−¬ng Thuû V¨n C«ng Tr×nh 2. HÖ thèng s«ng ngßi vμ l−u vùc s«ng. C¸c ®Æc tr−ng h×nh th¸i cña s«ng ngßi vμ l−u vùc. ý nghÜa nghiªn cøu chóng. HÖ thèng s«ng ngßi vµ l−u vùc s«ng HÖ thèng s«ng Toµn bé s«ng nh¸nh, s«ng chÝnh hîp thµnh hÖ thèng s«ng. C¸c ®Æc tr−ng h×nh th¸i cña s«ng ngßi ( bao gåm 6 ®Æc tr−ng ) ChiÒu dµi s«ng MÆt c¾t ngang s«ng MÆt c¾t däc s«ng §é dèc lßng s«ng HÖ sè uèn khóc MËt ®é l−íi s«ng L−u vùc s«ng C¸c ®Æc tr−ng h×nh th¸i cña l−u vùc s«ng ( bao gåm 6 ®Æc tr−ng ) DiÖn tÝch l−u vùc ChiÒu réng b×nh qu©n ChiÒu dµi l−u vùc §é cao b×nh qu©n §é dèc b×nh qu©n HÖ sè h×nh d¹ng ý nghÜa nghiªn cøu 7 NguyÔn V¨n Lùc 45 TH
  9. §Ò c−¬ng Thuû V¨n C«ng Tr×nh 3. C¸c ®¹i l−îng biÓu thÞ dßng ch¶y s«ng ngßi. C«ng thøc liªn hÖ gi÷a c¸c ®¹i l−îng. ý nghÜa nghiªn cøu chóng. C¸c ®¹i l−îng biÓu thÞ dßng ch¶y ( bao gåm 5 ®Æc tr−ng ) m3/s Q l−u l−îng dßng ch¶y l−îng n−íc ch¶y ra mÆt c¾t cöa ra sau mét ®¬n vÞ thêi gian lµ 1s l−u l−îng t¹i mét thêi ®iÓm bÊt k× gäi lµ l−u l−îng tøc thêi m3 W tæng l−îng dßng ch¶y tæng l−îng n−íc ch¶y qua mÆt c¾t ngang trong mét thêi ®o¹n nµo ®ã nÕu thêi ®o¹n = 1 s ⇒ trïng víi l−u l−îng Q l/s.km2 m moduyn dßng ch¶y l−îng n−íc b×nh qu©n trªn mét ®¬n vÞ diÖn tÝch cña l−u vùc Y mm líp dßng ch¶y ( ®é s©u dßng ch¶y ) l−îng n−íc b×nh qu©n trªn l−u vùc t¹i mét thêi ®o¹n nÕu ®em tæng l−îng dßng ch¶y t¹i thêi ®o¹n ®em r¶i ®Òu trªn toµn bé diÖn tÝch l−u vùc th× ta ®−îc líp dßng ch¶y nµy α hÖ sè dßng ch¶y kh«ng thø nguyªn tû sè gi÷a líp dßng ch¶y vµ l−îng m−a t−¬ng øng sinh ra líp dßng ch¶y ®ã α cµng lín tæn thÊt cµng bÐ vµ ng−îc l¹i ý nghÜa nghiªn cøu ViÖc nghiªn cøu hai ®¹i l−îng l−u l−îng Q vµ tæng l−îng W ph¶n ¸nh toµn bé l−îng n−íc cña l−u vùc • l−u vùc lín : Q lín, W lín • : Q nhá, W nhá l−u vùc nhá Hai ®¹i l−îng : moduyn dßng ch¶y m vµ líp dßng ch¶y y cho biÕt l−îng n−íc trªn mét ®¬n vÞ diÖn tÝch cña l−u vùc . Cho phÐp ta so s¸nh ®−îc møc ®é phong phó dßng ch¶y cña l−u vùc nµy so víi l−u vùc kh¸c §¹i l−îng hÖ sè dßng ch¶y α ®¸nh gi¸ møc ®é tæn thÊt cña l−u vùc, ph¶n ¸nh t×nh h×nh s¶n sinh dßng ch¶y trªn l−u vùc. 8 NguyÔn V¨n Lùc 45 TH
  10. §Ò c−¬ng Thuû V¨n C«ng Tr×nh C«ng thøc liªn hÖ gi÷a c¸c ®¹i l−îng biÓu thÞ dßng ch¶y Q W=Q.T Q W Y α= .10 −3 m = .10 3 y= F F ý nghÜa X m3/s m3 l / s.km2 mm ko thø nguyªn Q lµ ®¹i l−îng quan träng o Q3 Q.T − 3 Q.T − 3 l−u l−îng biÕt Q ⇒ c¸c ®¹i l−îng kh¸c Q.T .10 .10 .10 o F F F.X dßng ch¶y ph¶n ¸nh t×nh h×nh n−íc cña l−u vùc o W W W W W tæng l−îng dßng ch¶y trong thêi ®o¹n tæng l−îng .10 −3 .10− 3 .103 o T T.F F ph¶n ¸nh toµn bé l−îng n−íc cña l−u vùc F.X dßng ch¶y o m m.T .10− 6 l−u l−îng trªn mét ®¬n vÞ diÖn tÝch o m.T .10− 6 moduyn m.F .10 −3 m.T .F .10 −3 ph¶n ¸nh kh¶ n¨ng phong phó nguån o dßng ch¶y X n−íc cña l−u vùc y l−îng n−íc b×nh qu©n trªn l−u vùc Y Y.F 3 Y6 o Líp .10 .10 Y .F .103 ph¶n ¸nh kh¶ n¨ng phong phó nguån o T T X dßng ch¶y n−íc cña l−u vùc α lµ tØ sè gi÷a líp dßng ch¶y vµ l−îng m−a o α . X .106 α .F . X .103 t−¬ng øng sinh ra nã HÖ sè α .F . X .103 α.X ph¶n ¸nh t×nh h×nh s¶n sinh dßng ch¶y o dßng ch¶y T T trªn l−u vùc 0 ≤ α ≤ 1 9 NguyÔn V¨n Lùc 45 TH
  11. §Ò c−¬ng Thuû V¨n C«ng Tr×nh 4. Nguyªn lý c©n b»ng n−íc. Ph−¬ng tr×nh c©n b»ng n−íc tæng qu¸t cho mét khu vùc bÊt k×; cho l−u vùc hë, l−u vùc kÝn trong thêi ®o¹n bÊt k× vμ thêi k× nhiÒu n¨m. C¸c x¸c ®Þnh c¸c thμnh phÇn cña chóng. Nguyªn lý c©n b»ng n−íc HiÖu sè gi÷a l−îng n−íc ®Õn vµ l−îng n−íc ®i khái mét khu vùc b»ng sù thay ®æi tr÷ l−îng n−íc chø trong khu vùc ®ã tÝnh trong thêi ®o¹n bÊt k× ΔU W®Õn - Wra = Ph−¬ng tr×nh c©n b»ng n−íc tæng qu¸t ( cho mét khu vùc bÊt k×, cho l−u vùc hë, l−u vùc kÝn trong thêi ®o¹n bÊt k× vµ nhiÒu n¨m ) Ph−¬ng tr×nh c©n b»ng n−íc tæng qu¸t cho mét khu vùc bÊt k× X m−a Ta sÏ tÝnh c¸c thµnh phÇn cña W®Õn vµ Wra Z1 cña mét khu vùc t¹i mét thêi ®o¹n bÊt k×. Ym1 Z2 Ym2 Bao gåm c¸c thµnh phÇn : Yng1 Yng2 TÇng kh«ng thÊm W®Õn = X + Ym1 + Yng1 + Z1 l−îng n−íc m−a l−îng dßng ch¶y l−îng dßng ch¶y l−îng n−íc ng−ng r¬i xuèng bÒ mÆt ®Õn khu ngÇm ®Õn khu tô trªn bÒ mÆt mÆt khu vùc vùc ®ang xÐt vùc ®ang xÐt khu vùc ®ang xÐt Wra = Z2 + Ym2 + Yng2 l−îng n−íc bèc l−îng dßng ch¶y l−îng dßng ch¶y h¬i khái khu mÆt ra khái ngÇm ra khái vùc ®ang xÐt khu vùc ®ang xÐt khu vùc ®ang xÐt U1 tr÷ l−îng n−íc trong khu vùc ®Çu thêi ®o¹n U2 tr÷ l−îng n−íc trong khu vùc cuèi thêi ®o¹n ⇒ Ph−¬ng tr×nh c©n b»ng n−íc tæng qu¸t cho mét khu vùc bÊt k× trong mét thêi ®o¹n bÊt k× cã d¹ng : ( X + Ym1 + Yng1 + Z1 ) - ( Z2 + Ym2 + Yng2 ) = U1 - U2 10 NguyÔn V¨n Lùc 45 TH
  12. §Ò c−¬ng Thuû V¨n C«ng Tr×nh Ph−¬ng tr×nh c©n b»ng n−íc tæng qu¸t cho l−u vùc • L−u vùc hë Ym1 = 0 §èi víi l−u vùc hë ta cã : ⇒ ( X + Yng1 + Z1 ) - ( Z2 + Ym2 + Yng2 ) = U1 - U2 §Æt : Z = Z2 - Z1 ⇒ Ph−¬ng tr×nh c©n b»ng cho l−u vùc hë : ( X + Yng1 ) - ( Z + Ym2 + Yng2 ) = U1 - U2 • L−u vùc kÝn Ym1 = 0 §èi víi l−u vùc nãi chung : Yng1 = 0 §èi víi l−u vùc kÝn ta cã : ⇒ X - ( Z + Ym2 + Yng2 ) = U1 - U2 §Æt : Y = Yng1 + Yng2 ⇒ Ph−¬ng tr×nh c©n b»ng cho l−u vùc kÝn : = ΔU X - Y - Z tr÷ l−îng n−íc ®Çu, cuèi l−îng m−a tæng dßng ch¶y bèc h¬i Ph−¬ng tr×nh c©n b»ng n−íc cho l−u vùc kÝn trong thêi k× nhiÒu n¨m NhËn thÊy r»ng hµng n¨m nÕu tr÷ l−îng n−íc ®Çu n¨m nhiÒu h¬n tr÷ l−îng n−íc cuèi n¨m th× cã ΔU > 0 ⇒ nhiÒu n−íc N¨m cã tr÷ l−îng n−íc ®Çu n¨m nhá h¬n tr÷ l−îng n−íc cuèi n¨m th× cã ΔU < 0 ⇒ Ýt n−íc NÕu tÝnh to¸n trong thêi ®o¹n nhiÒu n¨m, do cã sù xen kÏ gi÷a nh÷ng n¨m nhiÒu n−íc víi nh÷ng n¨m Ýt n−íc nªn ta cã: 1n ∑ ΔU ⎯n⎯∞ → 0 → ⎯ n1 Do ®ã ta cã : Ph−¬ng tr×nh c©n b»ng n−íc cho l−u vùc kÝn trong thêi k× nhiÒu n¨m: =0 X0 - Y0 - Z0 ⇒ Y0 = X0 - Z0 dßng ch¶y b×nh l−îng m−a b×nh l−îng bèc h¬i b×nh qu©n nhiÒu n¨m qu©n nhiÒu n¨m qu©n nhiÒu n¨m dßng ch¶y chuÈn chuÈn l−îng m−a n¨m chuÈn l−îng bèc h¬i n¨m C¸ch x¸c ®Þnh c¸c thµnh phÇn cña ph−¬ng tr×nh C¸c thµnh phÇn cña ph−¬ng tr×nh ®−îc x¸c ®Þnh : tõ c¸c tµi liÖu ®o m−a ta x¸c ®Þnh ®−îc X0, tõ c¸c tµi liÖu ®o bèc h¬i ta x¸c ®Þnh ®−îc Z0 vµ x¸c ®Þnh ®−îc Y0 tõ X0 vµ Z0 ý nghÜa cña ph−¬ng tr×nh Tõ ph−¬ng tr×nh c©n b»ng n−íc ta cã thÓ x¸c ®Þnh ®−îc c¸c trÞ sè dßng ch¶y chuÈn ( cã Ýt tµi liÖu ) tõ c¸c ®Æc tr−ng lµ m−a vµ bèc h¬i ( cã nhiÒu tµi liÖu ). 11 NguyÔn V¨n Lùc 45 TH
  13. §Ò c−¬ng Thuû V¨n C«ng Tr×nh 4. Nguyªn lý c©n b»ng n−íc. Ph−¬ng tr×nh c©n b»ng n−íc tæng qu¸t cho mét khu vùc bÊt k×; cho l−u vùc hë, l−u vùc kÝn trong thêi ®o¹n bÊt k× vμ thêi k× nhiÒu n¨m. C¸c x¸c ®Þnh c¸c thμnh phÇn cña chóng. Nguyªn lý c©n b»ng n−íc HiÖu sè gi÷a l−îng n−íc ®Õn vµ l−îng n−íc ®i khái mét khu vùc b»ng sù thay ®æi tr÷ l−îng n−íc chø trong khu vùc ®ã tÝnh trong thêi ®o¹n bÊt k× Ph−¬ng tr×nh c©n b»ng n−íc tæng qu¸t Ph−¬ng tr×nh c©n b»ng n−íc tæng qu¸t cho mét khu vùc bÊt k× ( X + Ym1 + Yng1 + Z1 ) - ( Z2 + Ym2 + Yng2 ) = U1 - U2 Ph−¬ng tr×nh c©n b»ng n−íc tæng qu¸t cho l−u vùc • L−u vùc hë ( X + Yng1 ) - ( Z + Ym2 + Yng2 ) = U1 - U2 • L−u vùc kÝn = ΔU X - Y - Z Ph−¬ng tr×nh c©n b»ng n−íc cho l−u vùc kÝn trong thêi k× nhiÒu n¨m ⇒ Y0 = X0 - Z0 C¸ch x¸c ®Þnh c¸c thµnh phÇn cña ph−¬ng tr×nh ý nghÜa cña ph−¬ng tr×nh 12 NguyÔn V¨n Lùc 45 TH
  14. §Ò c−¬ng Thuû V¨n C«ng Tr×nh 5. M−a. C¸ch ®o m−a vμ ®¹i l−îng biÓu thÞ m−a. C¸c ph−¬ng ph¸p tÝnh l−îng m−a b×nh qu©n l−u vùc. Ph©n tÝch ¶nh h−ëng cña m−a tíi dßng ch¶y. M−a. C¸c ®¹i l−îng biÓu thÞ m−a vµ C¸ch ®o m−a §Þnh nghÜa M−a lµ hiÖn t−îng n−íc ë thÓ láng hoÆc thÓ r¾n trong khÝ quyÓn r¬i xuèng bÒ mÆt tr¸i ®Êt C¸ch biÓu thÞ • l−îng m−a X mm lµ líp n−íc m−a r¬i xuèng mÆt ®Êt trong kho¶ng thêi gian nµo ®ã ( th−êng ®−îc tÝnh b»ng ®¬n vÞ mm ) • c−êng ®é m−a a, i mm/ph mm/h lµ l−îng m−a r¬i xuèng trong mét ®¬n vÞ thêi gian th«ng th−êng m−a h×nh thµnh tõng trËn, hoÆc x¶y ra trong tõng trËn, nªn ®Ó m« t¶ trËn m−a ta dïng ®å thÞ biÓu diÔn qu¸ tr×nh m−a C¸ch ®o m−a ( quan tr¾c ) • thïng ®o m−a ®o ®−îc l−îng m−a t¹i thêi ®iÓm cô thÓ : 1 giê, trËn, ngµy . . . th−êng tiÕn hµnh ®o tõ 7h s¸ng h«m tr−íc → 7h s¸ng h«m sau hoÆc tõ 19h tèi h«m tr−íc → 19h tèi h«m sau • m¸y ®o m−a tù ghi ⇒ biÓu ®å biÓu thÞ c−êng ®é m−a a giai ®o¹n trung t©m m« t¶ c−êng ®é m−a biÕn l−îng lín, c−êng ®é lín ®æi theo thêi gian giai ®o¹n cuèi l−îng bÐ, c−êng ®é bÐ giai ®o¹n ®Çu l−îng kÕt thóc m−a bÐ, c−êng ®é bÐ t thêi gian b¾t ®Çu m−a C¸c ph−¬ng ph¸p tÝnh l−îng m−a b×nh qu©n l−u vùc Ph−¬ng ph¸p b×nh qu©n sè häc n n : sè tr¹m ®o m−a ∑X i X = i =1 Xi : l−îng m−a trong thêi ®o¹n nµo ®ã cña tr¹m thø i n Ph−¬ng ph¸p nµy chØ sö dông tèt khi trªn l−u vùc cã nhiÒu tr¹m ®o m−a vµ ®−îc bè trÝ ë nh÷ng vÞ trÝ ®Æc tr−ng. 13 NguyÔn V¨n Lùc 45 TH
  15. §Ò c−¬ng Thuû V¨n C«ng Tr×nh Ph−¬ng ph¸p ®a gi¸c Th¸i S¬n C¬ së cña ph−¬ng ph¸p lµ coi l−îng m−a ®o ®−îc ë mét vÞ trÝ trªn l−u vùc ®¹i diÖn cho mét vïng nhÊt ®Þnh quanh nã ( ®−îc x¸c ®Þnh bëi h×nh ®a gi¸c ) C¸ch lµm cô thÓ nh− sau : Nèi c¸c tr¹m ®o m−a trªn b¶n ®å thµnh c¸c tam gi¸c o VÏ c¸c ®−êng trung trùc cña c¸c tam gi¸c ®ã thµnh ®a gi¸c o L−îng m−a n»m trong tr¹m n»m trªn ®a gi¸c ®ã lµ l−îng m−a ®¹i diÖn cho phÇn diÖn o tÝch ®ã. n n : sè tr¹m ®o m−a ( sè ®a gi¸c ) ∑ fi X Xi : l−îng m−a trong thêi ®o¹n nµo ®ã cña tr¹m thø i i = X = in 1 fi : diÖn tÝch cña khu vùc thø i ⎛ ⎞ ⎜ ∑ fi = F⎟ F : diÖn tÝch l−u vùc ⎝ i =1 ⎠ ¦u ®iÓm cña ph−¬ng ph¸p lµ cã tÝnh ®Õn sù ®ãng gãp cña l−îng m−a ph©n bè kh«ng ®Òu vµ ph−¬ng ph¸p nµy còng chØ cho kÕt qu¶ tèt khi cã nhiÒu tr¹m ®o m−a vµ ph©n bè ®Òu trªn l−u vùc ( n ≥ 3 ) Ph−¬ng ph¸p b¶n ®å ®¼ng trÞ gi¶ sö trªn l−u vùc cÇn tÝnh to¸n n»m trong vïng b¶n ®å ®¼ng trÞ l−îng m−a. n ⎛X +X i +1⎞ n : sè m¶nh diÖn tÝch cña l−u vùc ∑ fi ⎜ i ⎟ ⎜ ⎟ 2 Xi, Xi+1 : gi¸ trÞ c¸c ®−êng ®¼ng trÞ kÒ nhau ⎝ ⎠ i =1 X= fi : diÖn tÝch n»m gi÷a hai ®−êng ®¼ng trÞ t−¬ng øng ⎛n ⎞ ⎜ ∑ fi = F ⎟ F : diÖn tÝch l−u vùc ⎝ i =1 ⎠ Ph−¬ng ph¸p nµy cã ®é chÝnh x¸c cao vµ kh¾c phôc ®−îc nh÷ng phøc t¹p vÒ ph©n bè m−a theo kh«ng gian do ¶nh h−ëng cña ®Þa h×nh. Tuy nhiªn, khi sö dông ph−¬ng ph¸p nµy ph¶i x©y dùng c¸c ®−êng ®¼ng trÞ nªn khèi l−îng c«ng viÖc kh¸ lín. Ph©n tÝch ¶nh h−ëng cña m−a tíi dßng ch¶y Trong c¸c yÕu tè ¶nh h−ëng tíi dßng ch¶y th× m−a lµ yÕu tè quan träng nhÊt. NÕu kh«ng cã m−a th× kh«ng h×nh thµnh dßng ch¶y. N−íc m−a r¬i xuèng mÆt ®Êt mét phÇn ch¶y trµn trªn mÆt ®Êt sau ®ã tËp trung vµo c¸c lßng, r·nh khe suèi vµ tËp trung vµo s«ng t¹o thµnh dßng ch¶y mÆt cña s«ng ngßi. Mét phÇn n−íc thÊm xuèng lßng ®Êt sau ®ã dån dÇn vµo trong s«ng b»ng con ®−êng d−íi mÆt ®Êt t¹o thµnh dßng ch¶y ngÇm. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh dßng ch¶y trªn l−u vùc tr¶i qua 4 giai ®o¹n : Qu¸ tr×nh m−a Qu¸ tr×nh tæn thÊt Qu¸ tr×nh ch¶y trµn trªn s−ên dèc Qu¸ tr×nh tËp trung dßng ch¶y trong s«ng 14 NguyÔn V¨n Lùc 45 TH
  16. §Ò c−¬ng Thuû V¨n C«ng Tr×nh Trong 4 giai ®o¹n nµy th× qu¸ tr×nh m−a ®ãng vai trß quan träng trong viÖc h×nh thµnh dßng ch¶y. Khi x¶y ra qu¸ tr×nh m−a, lóc ®Çu ch−a t¹o thµnh dßng ch¶y ch¶y do cã qu¸ tr×nh tæn thÊt, n−íc m−a bÞ mÊt ®i b»ng c¸c con ®−êng thÊm, bèc h¬i, tÝch ®äng trªn c¸c bÒ mÆt cña l−u vùc ( ®iÒn tròng ), c¸c th¶m phñ thùc vËt . . . NÕu qu¸ tr×nh m−a kÕt thóc khi c−êng ®é m−a kh«ng lín h¬n c−êng ®é tæn thÊt th× kh«ng sinh dßng ch¶y trªn l−u vùc. Qu¸ tr×nh ch¶y trµn trªn s−ên dèc chØ x¶y ra t¹i mét thêi ®iÓm khi c−êng ®é m−a v−ît qu7¸ c−êng ®é tæn thÊt, lóc nµy b¾t ®Çu h×nh thµnh dßng ch¶y. C−êng ®é m−a t¨ng th× c−êng ®é cÊp n−íc t¨ng, l−îng n−íc tËp trung thµnh dßng trong c¸c lßng r·nh khe suèi vµ dån ra mÆt c¾t cöa ra. §©y lµ qu¸ tr×nh tËp trung dßng ch¶y trong s«ng. 5. M−a. C¸ch ®o m−a vμ ®¹i l−îng biÓu thÞ m−a. C¸c ph−¬ng ph¸p tÝnh l−îng m−a b×nh qu©n l−u vùc. Ph©n tÝch ¶nh h−ëng cña m−a tíi dßng ch¶y. M−a. C¸c ®¹i l−îng biÓu thÞ m−a vµ C¸ch ®o m−a §Þnh nghÜa M−a lµ hiÖn t−îng n−íc ë thÓ láng hoÆc thÓ r¾n trong khÝ quyÓn r¬i xuèng bÒ mÆt tr¸i ®Êt C¸ch biÓu thÞ • l−îng m−a X mm • c−êng ®é m−a a, i mm/ph mm/h C¸ch ®o m−a ( quan tr¾c ) • thïng ®o m−a • m¸y ®o m−a tù ghi C¸c ph−¬ng ph¸p tÝnh l−îng m−a b×nh qu©n l−u vùc Ph−¬ng ph¸p b×nh qu©n sè häc Ph−¬ng ph¸p ®a gi¸c Th¸i S¬n Ph−¬ng ph¸p b¶n ®å ®¼ng trÞ Ph©n tÝch ¶nh h−ëng cña m−a tíi dßng ch¶y Qu¸ tr×nh h×nh thµnh dßng ch¶y trªn l−u vùc tr¶i qua 4 giai ®o¹n : Qu¸ tr×nh m−a Qu¸ tr×nh tæn thÊt Qu¸ tr×nh ch¶y trµn trªn s−ên dèc Qu¸ tr×nh tËp trung dßng ch¶y trong s«ng 15 NguyÔn V¨n Lùc 45 TH
  17. §Ò c−¬ng Thuû V¨n C«ng Tr×nh 6. C¸c lo¹i Bèc h¬i. C¸ch biÓu thÞ vμ ph−¬ng ph¸p ®o, x¸c ®Þnh chóng. C¸c lo¹i bèc h¬i §Þnh nghÜa Bèc h¬i lµ hiÖn t−îng n−íc ë thÓ láng hoÆc thÓ r¾n biÕn thµnh thÓ h¬i. Ph©n lo¹i • bèc h¬i n−íc mÆt • bèc h¬i mÆt ®Êt • bèc h¬i qua l¸, qua th¶m thùc vËt C¸ch biÓu thÞ vµ ph−¬ng ph¸p ®o, x¸c ®Þnh bèc h¬i BiÓu thÞ • l−îng bèc h¬i Z mm • c−êng ®é bèc h¬i mm/ph Tæng l−îng bèc h¬i ( theo thÓ tÝch ) ®−îc tÝnh : Wz = Z . F . 103 ( m3 ) Ph−¬ng ph¸p ®o vµ x¸c ®Þnh bèc h¬i Tuú theo ®Æc tr−ng cña c¸c lo¹i bèc h¬i mµ cã c¸c c¸ch x¸c ®Þnh t−¬ng øng : • §o bèc h¬i n−íc mÆt dïng mét sè dông cô sau: thïng ®o bèc h¬i GGI3000 o 3000 cm2 cña Liªn X« cò chËu A cña ch©u ¢u, ch©u Mü o èng Pitche o th−êng ®Æt trong c¸c lÒu khÝ t−îng C¸c dông cô nµy ®Òu ®−îc ®Æt trong v−ên khÝ t−îng thïng ®Æt trªn bÌ ®o bèc h¬i o bèc h¬i n−íc mÆt sau khi ®o ®¹c ph¶i cã thªm c¸c hÖ sè hiÖu chØnh Ki Zn = K1 . ZGGI3000 K2 . ZPitche K2 . ZbÌ • §o bèc mÆt ®Êt • §o bèc h¬i qua l¸, qua th¶m thùc vËt 16 NguyÔn V¨n Lùc 45 TH
  18. §Ò c−¬ng Thuû V¨n C«ng Tr×nh 7. BiÕn cè ngÉu nhiªn. X¸c suÊt cña biÕn cè. C¸c ®Þnh nghÜa vÒ tÝnh x¸c suÊt. BiÕn cè ngÉu nhiªn HiÖn t−îng ngÉu nhiªn HiÖn t−îng ngÉu nhiªn lµ hiÖn t−îng mµ mçi lÇn x¶y ra mét kÕt qu¶ mµ ta kh«ng thÓ biÕt PhÐp thö PhÐp thö lµ sù thùc hiÖn mét nhãm c¸c ®iÒu kiÖn nµo ®ã (thÝ nghiÖm, quan s¸t, hiÖn t−îng) BiÕn cè BiÕn cè lµ mét sù kiÖn cã thÓ x¶y ra hoÆc kh«ng x¶y ra trong mét phÐp thö Kh«ng gian biÕn cè s¬ cÊp Kh«ng gian biÕn cè s¬ cÊp lµ tËp hîp tÊt c¶ c¸c kÕt qu¶ s¬ cÊp nhÊt cña phÐp thö BiÕn cè ngÉu nhiªn BiÕn cè ngÉu nhiªn lµ sù kiÖn bÊt k× cã thÓ x¶y ra hoÆc kh«ng x¶y ra trong phÐp thö. BiÕn cè ngÉu nhiªn lµ tËp hîp con cña kh«ng gian c¸c biÕn cè s¬ cÊp §−îc kÝ hiÖu b»ng c¸c ch÷ viÕt hoa A, B, C . . . X¸c suÊt cña biÕn cè §Þnh nghÜa X¸c suÊt lµ sè ®o kh¶ n¨ng xuÊt hiÖn cña biÕn cè. KÝ hiÖu P(A) : X¸c suÊt cña biÕn cè A 0 ≤ P(A) ≤ 1 U BiÕn cè ch¾c ch¾n lµ biÕn cè lu«n x¶y ra trong mét phÐp thö P(U) = 1 V BiÕn cè rçng lµ biÕn cè kh«ng bao giê x¶y ra trong phÐp thö P(V) = 1 BiÕn cè ngÉu nhiªn 0≤P≤1 C¸c ®Þnh nghÜa cña x¸c suÊt §Þnh nghÜa cæ ®iÓn gi¶ sö ta cã mét tr−êng biÕn cè c¬ b¶n n : tæng sè tr−êng hîp cña tr−êng biÕn cè c¬ b¶n m : tæng sè tr−êng hîp thuËn lîi x¶y ra biÕn cè A Ta cã thÓ ®Þnh nghÜa X¸c suÊt cña biÕn cè A : x¸c suÊt ®Ó biÕn cè A x¶y ra trong phÐp thö lµ tØ sè gi÷a tæng sè tr−êng hîp thuËn lîi x¶y m PA = ra cho biÕn cè A so víi tæng tr−êng hîp ®ång kh¶ n¨ng cã thÓ x¶y ra trong phÐp thö. n tuy nhiªn nhiÒu tr−êng hîp ta kh«ng thÓ biÕt ®−îc tæng sè tr−êng hîp thuËn lîi cho biÕn cè 17 NguyÔn V¨n Lùc 45 TH
  19. §Ò c−¬ng Thuû V¨n C«ng Tr×nh A x¶y ra lµ bao nhiªu ? còng nh− tæng sè tr−êng hîp cña biÕn cè c¬ b¶n ? ⇒ §Þnh nghÜa thèng kª §Þnh nghÜa thèng kª Cã biÕn cè A ⇒ tiÕn hµnh thÝ nghiÖm trong n lÇn thÝ nghiÖm cã m lÇn xuÊt hiÖn biÕn cè A m tØ sè ®−îc gäi lµ tÊn sè xuÊt hiÖn cña biÕn cè A : tÇn suÊt n NÕu ta thùc hiÖn thÝ nghiÖm nhiÒu lÇn, tû sè nµy dao ®éng xung quanh mét gi¸ trÞ æn ®Þnh gäi lµ x¸c suÊt xuÊt hiÖn cña biÕn cè A X¸c suÊt xuÊt hiÖn cña biÕn cè A trong mét lÇn thÝ nghiÖm lµ tÇn sè xuÊt hiÖn cña biÕn cè m PA = lim A khi sè lÇn thÝ nghiÖm t¨ng lªn v« h¹n n→∞ n ®©y lµ c«ng thøc th−êng ®−îc sö dông trong Thuû V¨n 7. BiÕn cè ngÉu nhiªn. X¸c suÊt cña biÕn cè. C¸c ®Þnh nghÜa vÒ tÝnh x¸c suÊt. BiÕn cè ngÉu nhiªn HiÖn t−îng ngÉu nhiªn PhÐp thö BiÕn cè Kh«ng gian biÕn cè s¬ cÊp BiÕn cè ngÉu nhiªn X¸c suÊt cña biÕn cè §Þnh nghÜa X¸c suÊt lµ sè ®o kh¶ n¨ng xuÊt hiÖn cña biÕn cè. P(A) : X¸c suÊt cña biÕn cè A U BiÕn cè ch¾c ch¾n V BiÕn cè rçng BiÕn cè ngÉu nhiªn C¸c ®Þnh nghÜa cña x¸c suÊt §Þnh nghÜa cæ ®iÓn §Þnh nghÜa thèng kª 18 NguyÔn V¨n Lùc 45 TH
  20. §Ò c−¬ng Thuû V¨n C«ng Tr×nh 8. BiÕn ngÉu nhiªn ( §¹i l−îng ngÉu nhiªn ). LuËt ph©n bè x¸c suÊt vμ C¸c c¸ch biÓu thÞ luËt ph©n bè x¸c suÊt cña biÕn ngÉu nhiªn. §¹i l−îng ngÉu nhiªn ( BiÕn ngÉu nhiªn ) §Þnh nghÜa §¹i l−îng ngÉu nhiªn lµ ®¹i l−îng tr−íc khi thÝ nghiÖm ta kh«ng biÕt nã b»ng bao nhiªu, nh−ng sau khi thÝ nghiÖm nã lu«n nhËn gi¸ trÞ cô thÓ Ph©n lo¹i §¹i l−îng ngÉu nhiªn ®−îc chia lµm 2 lo¹i: • §¹i l−îng ngÉu nhiªn rêi r¹c lµ nh÷ng ®¹i l−îng ngÉu nhiªn nhËn nh÷ng gi¸ trÞ rêi r¹c sè chÊm cña xóc s¾c 1, 2, 3, 4 ,5 ,6 VD. • §¹i l−îng ngÉu nhiªn liÖn tôc lµ nh÷ng ®¹i l−îng ngÉu nhiªn nhËn nh÷ng gi¸ trÞ liªn tiÕp nhau. Q = { 0, ∞ } l−u l−îng cña con s«ng VD. TrÞ sè cã thÓ cña ®¹i l−îng ngÉu nhiªn lµ nh÷ng gi¸ trÞ mµ ®¹i l−îng ngÉu nhiªn cã thÓ nhËn X = { x1, x2, . . . xn } mçi gi¸ trÞ cã thÓ cña ®¹i l−îng ngÉu nhiªn ®−îc coi lµ mét biÕn cè, mçi biÕn cè sÏ cã mét x¸c suÊt xuÊt hiÖn t−¬ng øng n ∑p = 1 { p 1 , p2 , . . . pn } vµ i i =1 LuËt ph©n bè x¸c suÊt vµ c¸ch biÓu thÞ luËt ph©n bè x¸c suÊt cña §LNN x ~ p LuËt ph©n bè x¸c suÊt LuËt ph©n bè x¸c suÊt lµ quan hÖ gi÷a nh÷ng trÞ sè cã thÓ cña ®¹i l−îng ngÉu nhiªn vµ x¸c suÊt xuÊt hiÖn t−¬ng øng cña chóng C¸ch biÓu thÞ luËt ph©n bè x¸c suÊt cã 5 c¸ch biÓu thÞ B¶ng ph©n bè x¸c suÊt gåm hai dßng ( hai hµng ) dßng 1 : biÓu thÞ nh÷ng trÞ sè cã thÓ cña ®¹i l−îng ngÉu nhiªn o dßng 2 : biÓu thÞ c¸c gi¸ trÞ x¸c suÊt t−¬ng øng o ... x1 x2 xn x ... p1 p2 pn p Ph−¬ng ph¸p nµy chØ thÝch hîp ®Ó biÓu diÔn cho ®¹i l−îng ngÉu nhiªn rêi r¹c rÊt khã kh¨n khi cã nhiÒu trÞ sè 19 NguyÔn V¨n Lùc 45 TH
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

LV.15: Bộ Đồ Án Tốt Nghiệp Chuyên Ngành Cơ Khí
65 tài liệu
2431 lượt tải
THÔNG TIN
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2