luận văn: ỨNG DỤNG THỰC TẾ CỦA UCP 600 VÀ ISBP 681 TRONG VIỆC TẠO LẬP VÀ KIỂM TRA BỘ CHỨNG TỪ THANH TOÁN THEO PHƯƠNG THỨC TÍN DỤNG CHỨNG TỪ TẠI MỘT SỐ NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI

Chia sẻ: Nguyễn Thị Bích Ngọc | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:86

Thêm vào BST

Báo xấu

160
lượt xem 42
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Quá trình toàn cầu hóa đang diễn ra cả chiều rộng và chiều sâu, và thương mại quốc tế tăng trưởng theo cấp số nhân đã đòi hỏi các phương thức thanh toán quốc tế cũng như nguồn luật điều chỉnh các phương thức này ngày một hoàn hảo.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: luận văn: ỨNG DỤNG THỰC TẾ CỦA UCP 600 VÀ ISBP 681 TRONG VIỆC TẠO LẬP VÀ KIỂM TRA BỘ CHỨNG TỪ THANH TOÁN THEO PHƯƠNG THỨC TÍN DỤNG CHỨNG TỪ TẠI MỘT SỐ NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI

TRƯ NG I H C NGO I THƯƠNG KHOA QU N TR KINH DOANH --------- --------- KHÓA LU N T T NGHI P tài: NG D NG TH C T C A UCP 600 VÀ ISBP 681 TRONG VI C T O L P VÀ KI M TRA B CH NG T THANH TOÁN THEO PHƯƠNG TH C TÍN D NG CH NG T T I M T S NGÂN HÀNG THƯƠNG M I Sinh viên th c hi n : NGUY N TH THU GIANG L p : TRUNG 2 Khóa : K43G - KT & KDQT Giáo viên hư ng d n : ThS. PH M THANH HÀ HÀ N I - 2008
B¶NG C¸C Tõ VIÕT T¾T TTV : Thanh To¸n Viªn KSV : KiÓm So¸t Viªn NH : Ng©n Hµng NHTM : Ng©n Hµng Th−¬ng M¹i NHPPH : Ng©n Hµng Ph¸t Hµnh NHXN : Ng©n Hµng X¸c NhËn BCT : Bé Chøng Tõ NHNo&PTNT : Ng©n Hµng N«ng NghiÖp Vµ Ph¸t TriÓn N«ng Th«n ViÖt Nam BIDV : Ng©n Hµng §Çu T− Vµ Ph¸t TriÓn ViÖt Nam OCB : Ng©n Hµng Ph−¬ng §«ng. MB : Ng©n Hµng Th−¬ng M¹i Cæ PhÇn Qu©n §éi MSB : Ng©n Hµng Th−¬ng M¹i Cæ PhÇn Hµng H¶i Vietcombank : Ng©n Hµng TMCP Ngo¹i Th−¬ng ViÖt Nam HanoiVCB : Ng©n Hµng Ngo¹i Th−¬ng Hµ Néi VPbank : Ng©n Hµng Ngoµi Quèc Doanh. VIB : Ng©n Hµng Quèc TÕ GPbank : Ng©n Hµng DÇu KhÝ Toµn CÇu Techcombank : Ng©n Hµng TMCP Kü Th−¬ng ViÖt Nam. 2
MôC LôC LêI NãI §ÇU ................................................................................................. 1 CH¦¥NG I: KH¸I QU¸T CHUNG VÒ PH¦¥NG THøC TÝN DôNG CHøNG Tõ, UCP600 Vµ ISBP681 .............................................................. 9 I. Ph−¬ng thøc tÝn dông chøng tõ: ........................................ 9 1. Kh¸i niÖm ph−¬ng thøc tÝn dông chøng tõ: ..................................... 9 2. §Æc ®iÓm cña ph−¬ng thøc tÝn dông chøng tõ: .............................. 16 3. C¸c lo¹i th− tÝn dông chñ yÕu: ......................................................... 20 4. Vai trß cña ph−¬ng thøc tÝn dông chøng tõ trong th−¬ng m¹i quèc tÕ. ............................................................................................................. 22 II. UCP 600 vµ ISBP 681 ......................................................................... 27 1. Sù cÇn thiÕt ph¶i ra ®êi UCP 600 vµ ISBP 681 .............................. 27 2. §Æc ®iÓm lÇn söa ®æi thø 6 cña UCP ............................................... 29 III. ¶nh h−ëng cña UCP 600 vµ ISBP 681 ®Õn ho¹t ®éng th−¬ng m¹i quèc tÕ: ..................................................................... 31 1. ¶nh h−ëng ®Õn th−¬ng m¹i quèc tÕ nãi chung: .............................. 31 2. ¶nh h−ëng ®Õn ho¹t ®éng cña c¸c ng©n hµng th−¬ng m¹i ............ 32 3. ¶nh h−ëng ®Õn ho¹t ®éng cña c¸c doanh nghiÖp xuÊt nhËp khÈu 33 CH¦¥NG 2 .................................................................................................... 36 THùC TIÔN ¸P DôNG UCP 600 Vµ ISBP 681 TRONG VIÖC T¹O LËP Vµ KIÓM TRA Bé CHøNG Tõ THANH TO¸N T¹I MéT Sè NG¢N HµNG TH¦¥NG M¹I .................................................................... 36 I. Thùc tiÔn ¸p dông UCP 600 vµ ISBP 681 trong viÖc t¹o lËp vµ kiÓm tra bé chøng tõ thanh to¸n t¹i mét sè ng©n hµng th−¬ng m¹i ............. 36 1. Khi ng©n hµng th−¬ng m¹i lµ ng©n hµng ph¸t hµnh L/C: ............ 36 3
2. Khi ng©n hµng th−¬ng m¹i lµ ng©n hµng th«ng b¸o...................... 44 3. Khi ng©n hµng th−¬ng m¹i lµ ng©n hµng x¸c nhËn ....................... 52 4. Khi ng©n hµng th−¬ng m¹i lµ ng©n hµng th−¬ng l−îng thanh to¸n. ................................................................................................................. 57 II. §¸nh gi¸ chung vÒ t×nh h×nh øng dông UCP 600 vµ ISBP 681. .................................................................................................... 64 1. ¦u ®iÓm: ............................................................................................. 65 2. H¹n chÕ: ............................................................................................. 66 III. Mét sè khã kh¨n vµ bÊt cËp khi ¸p dông ................. 67 1. BÊt cËp ®Õn tõ phÝa bé tËp qu¸n: .................................................... 67 2. BÊt cËp ®Õn tõ phÝa c¸c doanh nghiÖp ............................................ 70 3. BÊt cËp ®Õn tõ phÝa ng©n hµng: ....................................................... 71 CH¦¥NG III ................................................................................................. 73 MéT Sè KIÕN NGHÞ Vµ GI¶I PH¸P KH¾C PHôC NH÷NG BÊT CËP Vµ KHã KH¡N KHI ¸P DôNG ...................................................... 73 I. Xu h−íng ¸p dông UCP600 vµ ISBP t¹i c¸c ng©n hµng th−¬ng m¹i: ........................................................................................ 73 1. Tu©n theo nh÷ng quy ®Þnh cña UCP600 vµ ISBP681.................... 73 2. Mét sè ®iÒu chØnh: ............................................................................. 74 II. Mét sè gi¶i ph¸p nh»m kh¾c phôc nh÷ng bÊt cËp vµ khã kh¨n khi ¸p dông: .......................................................... 75 1. Mét sè gi¶i ph¸p mang tÝnh chÊt vÜ m«: ......................................... 75 1.1. §èi víi Uû ban ng©n hµng thuéc ICC:..................................... 75 1.2. §èi víi c¸c c¬ quan chøc n¨ng, ng©n hµng nhµ n−íc ViÖt Nam ........................................................................................................... 76 4
2.Mét sè gi¶i ph¸p mang tÝnh chÊt vi m«: .......................................... 77 2.1.§èi víi c¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng trong lÜnh vùc xuÊt nhËp khÈu: ................................................................................................. 77 2.2.§èi víi c¸c ng©n hµng th−¬ng m¹i: .......................................... 78 2.3. §èi víi c¸c c¬ së ®µo t¹o nghiÖp vô ng©n hµng nãi chung vµ thanh to¸n quèc tÕ nãi riªng ............................................................ 81 KÕT LUËN .................................................................................................... 83 TµI LIÖU THAM KH¶O ............................................................................ 85 pHô lôc ........................................................................................................... 5
LêI NãI §ÇU 1. TÝnh cÊp thiÕt cña ®Ò tµi Qu¸ tr×nh toµn cÇu ho¸ ®ang diÔn ra c¶ vÒ chiÒu réng vµ chiÒu s©u, vµ th−¬ng m¹i quèc tÕ t¨ng tr−ëng theo cÊp sè nh©n ®· ®ßi hái c¸c ph−¬ng thøc thanh to¸n quèc tÕ còng nh− nguån luËt ®iÒu chØnh c¸c ph−¬ng thøc nµy ngµy mét hoµn h¶o. TÝn dông chøng tõ lµ ph−¬ng thøc thanh to¸n ®−îc sö dông réng r·i nhÊt trong thanh to¸n quèc tÕ. Quy t¾c vµ thùc hµnh thèng nhÊt vÒ tÝn dông chøng tõ (UCP) do ICC ph¸t hµnh ®−îc coi lµ thµnh c«ng nhÊt trong lÞch sö th−¬ng m¹i quèc tÕ tõ tr−íc ®Õn nay. Cïng víi UCP, ICC còng ban hµnh TËp Qu¸n Ng©n Hµng Tiªu ChuÈn Quèc TÕ (ISBP) ®Ó ®iÒu chØnh viÖc t¹o lËp vµ kiÓm tra bé chøng tõ thanh to¸n theo UCP. UCP600 lµ phiªn b¶n míi nhÊt ®−îc ICC ban hµnh ngµy 1/7/2007 ®Ó thay thÕ cho UCP500.Vµ cïng víi UCP600, ICC còng ban hµnh Bé TËp Qu¸n Ng©n Hµng Tiªu ChuÈn Quèc TÕ míi ISBP681 ®Ó thay thÕ cho ISBP645. UCP600 cã mét sè thay ®æi c¬ b¶n so víi UCP500. Do vËy viÖc t×m hiÓu vÒ UCP600 còng nh− Bé TËp Qu¸n Ng©n Hµng Tiªu ChuÈn Quèc TÕ (ISBP681) lµ v« cïng cÇn thiÕt cho ho¹t ®éng cña c¸c ng©n hµng th−¬ng m¹i. Lô©n v¨n: “øng dông thùc tÕ cña UCP 600 vµ ISBP 681 trong viÖc t¹o lËp vµ kiÓm tra bé chøng tõ thanh to¸n theo ph−¬ng thøc tÝn dông chøng tõ t¹i mét sè ng©n hµng th−¬ng m¹i” víi nh÷ng ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ nh÷ng ®iÓm míi cña UCP600, t×nh h×nh øng dông UCP600 vµ ISBP681 t¹i mét sè ng©n hµng th−¬ng m¹i sÏ phÇn nµo ®¸p øng yªu cÇu nãi trªn. 6
2. Môc ®Ých nghiªn cøu Trªn c¬ së nghiªn cøu nh÷ng lý luËn c¬ b¶n vÒ ph−¬ng thøc tÝn dông chøng tõ vµ nguån luËt ®iÒu chØnh ph−¬ng thøc nµy, kho¸ luËn tËp trung vµo ph©n tÝch nh÷ng thay ®æi c¬ b¶n cña UCP600 so víi UCP500 vµ thùc tiÕn ¸p dông UCP600 vµ ISBP681 t¹i mét sè ng©n hµng th−¬ng m¹i, tõ ®ã ®Ò xuÊt mét sè gi¶i ph¸p vi m« vµ vÜ m« nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ cña ph−¬ng thøc tÝn dông chøng tõ khi ¸p dông phiªn b¶n UCP míi. 3. §èi t−îng vµ ph¹m vi nghiªn cøu - §èi t−îng nghiªn cøu: øng dông thùc tÕ cña UCP 600 vµ ISBP 681 trong viÖc t¹o lËp vµ kiÓm tra bé chøng tõ thanh to¸n theo ph−¬ng thøc tÝn dông chøng tõ - Ph¹m vi nghiªn cøu: T×nh h×nh øng dông t¹i mét sè ng©n hµng th−¬ng m¹i 4. Ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu: - Ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu vµ tæng hîp tµi liÖu t¹i bµn - Ph−¬ng ph¸p ®èi chiÕu so s¸nh - Ph−¬ng ph¸p diÔn gi¶i, quy n¹p - Ph−¬ng ph¸p ph©n tÝch vµ tæng hîp 5. KÕt cÊu cña kho¸ luËn: Ngoµi phÇn më ®Çu, kÕt luËn, môc lôc, phô lôc vµ danh môc tµi liÖu tham kh¶o, kho¸ luËn ®ù¬c chia lµm 3 ch−¬ng: Ch−¬ng 1: Kh¸i qu¸t chung vÒ ph−¬ng thøc tÝn dông chøng tõ, UCP600 vµ ISBP681 7
Ch−¬ng 2: Thùc tÕ ¸p dông UCP600 vµ ISBP681 trong viÖc t¹o lËp vµ kiÓm tra bé chøng tõ thanh to¸n t¹i mét sè ng©n hµng th−¬ng m¹i Ch−¬ng 3: Mét sè kiÕn nghÞ vµ gi¶i ph¸p nh»m kh¾c phôc nh÷ng bÊt cËp vµ khã kh¨n khi ¸p dông. Do h¹n chÕ vÒ kiÕn thøc, thêi gian thùc hiÖn vµ kinh nghiÖm thùc tÕ, kho¸ luËn kh«ng tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt. V× vËy, em rÊt mong nhËn ®−îc sù quan t©m gãp ý cña c¸c thÇy gi¸o, c« gi¸o vµ c¸c b¹n ®Ó kho¸ luËn ngµy cµng hoµn thiÖn vµ cã ý nghÜa h¬n. Em xin bµy tá lêi c¶m ¬n ch©n thµnh tíi c« gi¸o Th.S Ph¹m Thanh Hµ ®· tËn t×nh gióp ®ì em trong suèt qu¸ tr×nh thùc hiÖn khãa luËn còng nh− cung cÊp cho em nh÷ng kiÕn thøc c¬ b¶n còng nh− nh÷ng tµi liÖu cÇn thiÕt cho viÖc nghiªn cøu ®Ò tµi. §ång thêi em còng xin bµy tá lßng biÕt ¬n tíi c¸c thÇy gi¸o, c« gi¸o trong khoa Kinh TÕ & Kinh Doanh Quèc TÕ- Tr−êng §¹i Häc Ngo¹i Th−¬ng Hµ Néi, cïng toµn thÓ c¸c c¸n bé phßng thanh to¸n quèc tÕ cña Ng©n Hµng §Çu T− vµ Ph¸t TriÓn ViÖt Nam, NHTM Cæ PhÇn Kü Th−¬ng ViÖt Nam, Ng©n Hµng N«ng NghiÖp vµ Ph¸t TriÓn N«ng Th«n chi nh¸nh L¸ng H¹, Ng©n Hµng HSBC ®· gióp em hoµn thµnh kho¸ luËn. 8
CH¦¥NG I: KH¸I QU¸T CHUNG VÒ PH¦¥NG THøC TÝN DôNG CHøNG Tõ, UCP600 Vµ ISBP681 I. Ph−¬ng thøc tÝn dông chøng tõ: 1. Kh¸i niÖm ph−¬ng thøc tÝn dông chøng tõ: Tr−íc hÕt cÇn hiÓu ph−¬ng thøc tÝn dông chøng tõ lµ mét ph−¬ng thøc thanh to¸n. Nãi ®¬n gi¶n h¬n ®ã chÝnh lµ c¸ch mµ ng−êi nhËp khÈu tr¶ tiÒn vµ ng−êi xuÊt khÈu thu tiÒn vÒ. Trong th−¬ng mai quèc tÕ, hai bªn mua b¸n cã thÓ lùa chän mét trong sè c¸c ph−¬ng thøc thanh to¸n: ChuyÓn tiÒn, ghi sæ, nhê thu. Tuy nhiªn trong c¸c ph−¬ng thøc ®ã vai trß cña ng©n hµng ch−a cao, ch−a ph¸t huy ®−îc thÕ m¹nh cña ng©n hµng. Tõ thùc tiÔn sù ph¸t triÓn cña th−¬ng m¹i quèc tÕ hiÖn nay, yªu cÇu mét ph−¬ng thøc thanh to¸n míi võa ®¶m b¶o ®−îc quyÒn lîi cña ng−êi mua vµ ng−êi b¸n ®ång thêi l¹i ph¸t huy ®−îc thÕ m¹nh cña ng©n hµng- mét trung gian tµi chÝnh cã uy tÝn vµ cã tiÒm lùc kinh tÕ lín? Ph−¬ng thøc Êy ph¶i ®¶m b¶o r»ng ng−êi b¸n ch¾c ch¾n sÏ thu ®−îc tiÒn khi ®· giao hµng theo ®óng quy ®Þnh trong hîp ®ång, ®ång thêi còng ph¶i ®¶m b¶o r»ng khi ng−êi mua tr¶ tiÒn th× ch¾c ch¾n ng−êi mua sÏ nhËn ®−îc hµng ®óng theo yªu cÇu cña hîp ®ång mua b¸n. Mét ph−¬ng thøc thanh to¸n h÷u hiÖu nhÊt, an toµn nhÊt cho c¶ ng−êi mua, ng−êi b¸n ®ång thêi l¹i cã thÓ ph¸t huy ®−îc thÕ m¹nh cña ng©n hµng ®· ra ®êi. §ã chÝnh lµ ph−¬ng thøc tÝn dông chøng tõ (documentary credit) Theo ®iÒu 2 UCP600 (Quy t¾c thùc hµnh thèng nhÊt vÒ tÝn dông chøng tõ) “TÝn dông lµ bÊt cø mét sù tho¶ thuËn nµo, dï cho ®−îc m« t¶ hoÆc ®Æt tªn nh− thÕ nµo, lµ kh«ng thÓ huû bá vµ theo ®ã lµ mét sù cam kÕt ch¾c ch¾n cña ng©n hµng ph¸t hµnh ®Ó thanh to¸n khi xuÊt tr×nh phï hîp” 9
§Þnh nghÜa trªn cã thÓ hiÓu mét c¸ch ®¬n gi¶n nh− sau: vÒ b¶n chÊt, ph−¬ng thøc tÝn dông chøng tõ lµ mét sù tho¶ thuËn, trong ®ã mét ng©n hµng (ng©n hµng ph¸t hµnh) theo yªu cÇu cña kh¸ch hµng (ng−êi yªu cÇu ph¸t hµnh th− tÝn dông) sÏ tr¶ mét sè tiÒn nhÊt ®Þnh cho mét ng−êi kh¸c (ng−êi h−ëng lîi cña th− tÝn dông) hoÆc chÊp nhËn hèi phiÕu do ng−êi nµy ký ph¸t trong ph¹m vi sè tiÒn ®ã khi ng−êi nµy xuÊt tr×nh cho ng©n hµng mét bé chøng tõ phï hîp víi nh÷ng quy ®Þnh ®Ò ra trong th− tÝn dông. §Ó cã thÓ thùc hiÖn viÖc thanh to¸n hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu b»ng ph−¬ng thøc tÝn dông chøng tõ th× tr−íc hÕt ng−êi nhËp khÈu (ng−êi tr¶ tiÒn) ph¶i lµm ®¬n yªu cÇu ng©n hµng ph¸t hµnh th− tÝn dông. Vµ ®Ó ng©n hµng ph¸t hµnh th− tÝn dông cho ng−êi h−ëng lîi h−ëng th× th«ng th−êng ng−êi yªu cÇu ph¸t hµnh th− tÝn dông ph¶i ký quü mét sè tiÒn nhÊt ®Þnh më L/C vµ còng ph¶i tr¶ mét kho¶n phÝ nhÊt ®Þnh. Tû lÖ ký quü lµ bao nhiªu phÇn tr¨m trÞ gi¸ L/C th× tuú thuéc vµo mèi quan hÖ gi÷a ng−êi nhËp khÈu vµ ng©n hµng. Møc phÝ më L/C th× ¸p dông theo møc phÝ cña tõng ng©n hµng cô thÓ. Nh− vËy th− tÝn dông ®· x¸c lËp ph−¬ng thøc thanh to¸n theo L/C. NÕu kh«ng cã ph−¬ng thøc tÝn dông th× ph−¬ng thøc thanh to¸n nµy còng kh«ng ®−îc ¸p dông. C¸c bªn tham gia c¬ b¶n trong ph−¬ng thøc tÝn dông chøng tõ gåm cã: - Ng−êi yªu cÇu ph¸t hµnh th− tÝn dông: §ã chÝnh lµ ng−êi nhËp khÈu: Ng−êi nhËp khÈu hµng ho¸ hoÆc lµ ng−êi nhËp khÈu uû th¸c cho mét ng−êi kh¸c. - Ng©n hµng ph¸t hµnh th− tÝn dông: Lµ ng©n hµng ®¹i diÖn cho ng−êi nhËp khÈu, nã cÊp tÝn dông cho ng−êi nhËp khÈu. - Ng−êi h−ëng lîi th− tÝn dông: Lµ ng−êi xuÊt khÈu: Ng−êi xuÊt khÈu hay bÊt cø ng−êi nµo mµ ng−êi h−ëng lîi chØ ®Þnh. - Ng©n hµng th«ng b¸o: Lµ ng©n hµng ë n−íc ng−êi h−ëng lîi Quy tr×nh thanh to¸n th− tÝn dông nh− sau: 10
(3) Ng©n hµng (6) Ng©n hµng ph¸t hµnh th«ng b¸o (7) (8) (9) (4) 6) (2) (7) (5) Ng−êi Ng−êi (1) xuÊt khÈu nhËp khÈu C¸c b−íc cô thÓ bao gåm: (1) Hîp ®ång ngo¹i th−¬ng ®ù¬c ký kÕt gi÷a ng−êi xuÊt khÈu vµ ng−êi nhËp khÈu (2) Ng−êi nhËp khÈu lµm ®¬n xin më th− tÝn dông göi ®Õn ng©n hµng ph¸t hµnh yªu cÇu më mét th− tÝn dông cho ng−êi xuÊt khÈu h−ëng. Th«ng th−êng khi lµm ®¬n xin më th− tÝn dông, ng−êi nhËp khÈu ph¶i cung cÊp cho ng©n hµng c¸c giÊy tê cÇn thiÕt tuú theo yªu cÇu cña ng©n hµng ph¸t hµnh, th«ng th−êng gåm nh÷ng giÊy tê sau: hîp ®ång ngo¹i th−¬ng, giÊy chøng nhËn ®¨ng ký kinh doanh, giÊy phÐp xuÊt nhËp khÈu hµng ho¸ (nÕu lµ hµng ho¸ thuéc ®èi t−îng chÞu h¹n ng¹ch xuÊt nhËp khÈu) Trong thùc tÕ, quy tr×nh ph¸t hµnh th− tÝn dông nh− sau: 11
S¥ §å 1: QUY TR×NH PH¸T HµNH TH¦ TÝN DôNG Tr¸ch NhiÖm TiÕn Tr×nh Thùc HiÖn TiÕp nhËn yªu cÇu Chuyªn Viªn kh¸ch Hµng KiÓm tra vµ thÈm Chuyªn Viªn Kh¸ch Hµng ®Þnh N Ktra hå s¬ Tr−ëng §¬n VÞ, Chuyªn Gia Phª DuyÖt TÝn Dông C¸c CÊp Y Th«ng b¸o, më tµi Chuyªn Viªn Kh¸ch Hµng, kho¶n vµ b¸n ngo¹i tÖ Ban Hç Trî Kinh Doanh kiÓm tra, so¹n ®iÖn vµ h¹ch to¸n N Chuyªn Viªn Thanh To¸n Ktra ®iÖn CÊp ThÈm QuyÒn Y Ph¸t ®iÖn vµ l−u hå Chuyªn Viªn Thanh To¸n s¬ Nguån: Ng©n Hµng Th−¬ng M¹i Cæ PhÇn Kü Th−¬ng ViÖt Nam Techcombank. 12
DiÔn gi¶i thùc hiÖn: TiÕp nhËn yªu cÇu: CVKH tiÕp nhËn yªu cÇu cña kh¸ch hµng vµ h−íng dÉn kh¸ch hµng lËp ®¬n xin yªu cÇu ph¸t hµnh th− tÝn dông (theo mÉu s½n cã cña c¸c ng©n hµng) vµ chuÈn bÞ bé hå s¬ (c¸c giÊy tê cÇn thiÕt theo yªu cÇu cña ng©n hµng) KiÓm tra, thÈm ®Þnh vµ phª duyÖt hå s¬ më L/C: CVKH kiÓm tra vµ x¸c ®Þnh râ tÝnh ®Çy ®ñ, râ rµng cña yªu cÇu ph¸t hµnh hoÆc ®iÒu chØnh th− tÝn dông, so s¸nh víi hîp ®ång ngo¹i th−¬ng ®Ó kÞp thêi l−u ý kh¸ch hµng khi cã m©u thuÉn. CVKH chÞu tr¸ch nhiÖm thÈm ®Þnh kh¸ch hµng cã ®ñ ®iÒu kiÖn ®Ó ph¸t hµnh, ®iÒu chØnh th− tÝn dông hay kh«ng theo c¸c h−íng dÉn hiÖn hµnh cña c¸c ng©n hµng. Phª duyÖt hå s¬: Sau khi CVKH kiÓm tra hå s¬ vµ thÈm ®Þnh kh¸ch hµng, tr−ëng ®¬n vÞ, chuyªn gia phª duyÖt tÝn dông c¸c cÊp cã tr¸ch nhiÖm phª duyÖt hå s¬. NÕu ®ång ý th× phª duyÖt chÊp nhËn vµ chuyÓn xuèng cho CVKH, ban hç trî kinh doanh. NÕu kh«ng ®ång ý th× tr¶ l¹i cho CVKH ®Ó yªu cÇu kh¸ch hµng söa ®æi cho phï hîp. Th«ng b¸o, ký kÕt hîp ®ång, më tµi kho¶n vµ mua ngo¹i tÖ: Sau khi th«ng b¸o cho kh¸ch hµng vÒ viÖc ®¬n yªu cÇu më th− tÝn dông ®−îc chÊp nhËn, hîp ®ång dÞch vô gi÷a ng−êi yªu cÇu më L/C vµ ng©n hµng ph¸t hµnh ®−îc ký kÕt vµ mét tµi kho¶n ®−îc më cho kh¸ch hµng. NÕu kh¸ch hµng ch−a cã ngo¹i tÖ th× ng©n hµng sÏ b¸n ngo¹i tÖ cho kh¸ch hµng. 13
KiÓm tra, so¹n ®iÖn vµ h¹ch to¸n: CVTT cã tr¸ch nhiÖm kiÓm tra yªu cÇu më L/C. NÕu cã sai sãt th× th«ng b¸o cho CVKH liªn hÖ víi kh¸ch hµng ®Ó ®iÒu chØnh thÝch hîp. NÕu kh«ng cã sai sãt g× th× tiÕn hµnh so¹n ®iÖn vµ h¹ch to¸n chi phÝ. KiÓm tra ®iÖn: CÊp thÈm quyÒn cã tr¸ch nhiÖm phª duyÖt ®iÖn. NÕu ®ång ý th× chuyÓn cho CVTT ®Ó ph¸t ®iÖn vµ l−u hå s¬. NÕu cã sai sãt th× chuyÓn l¹i cho CVTT ®Ó söa ch÷a. Ph¸t ®iÖn vµ l−u hå s¬: T¹i trung t©m thanh to¸n, sau khi so¹n ®iÖn, ®· kiÓm so¸t, ®· thùc hiÖn thu phÝ, ký quü vµ ®−îc cÊp cã thÈm quyÒn cuèi cïng phª duyÖt th× tiÕn hµnh ph¸t ®iÖn vµo phiªn gÇn nhÊt. Hå s¬ ®−îc l−u gi÷ t¹i ng©n hµng. Muèn më L/C ng−êi nhËp khÈu ph¶i tr¶ mét kho¶n phÝ vµ ký quü nhá h¬n hoÆc b»ng gi¸ trÞ cña L/C (Tuú theo h¹n møc mµ ng©n hµng cÊp cho ng−êi nhËp khÈu mµ ng−êi nhËp khÈu cã thÓ ®−îc miÔn ký quü hoÆc chØ ph¶i ký quü mét phÇn gi¸ trÞ cña L/C). VÒ phÝa ng©n hµng, khi nhËn ®−îc ®¬n yªu cÇu më L/C cña ng−êi nhËp khÈu, ng©n hµng cÇn xem xÐt, t− vÊn cho ng−êi nhËp khÈu vÒ néi dung cña L/C nh−: Sè l−îng c¸c chøng tõ, lo¹i chøng tõ, ngµy th¸ng giao hµng… dùa trªn hîp ®ång mua b¸n ngo¹i th−¬ng, luËt ¸p dông vµ UCP 600. Nh− vËy ng−êi nhËp khÈu ®· thùc hiÖn nghÜa vô cña m×nh vµ sÏ kh«ng thÓ tõ chèi nhËn hµng hoÆc kh«ng thanh to¸n cho ng−êi xuÊt khÈu nÕu ng−êi 14
xuÊt khÈu hoµn thµnh nghÜa vô giao hµng vµ cung cÊp chøng tõ ®óng yªu cÇu cña L/C. (3) C¨n cø vµo ®¬n xin më th− tÝn dông, ng©n hµng ph¸t hµnh th− tÝn dông sÏ lËp mét th− tÝn dông vµ th«ng qua ng©n hµng phôc vô ng−êi xuÊt khÈu (ng©n hµng th«ng b¸o) ë n−íc ng−êi xuÊt khÈu th«ng b¸o th− tÝn dông vµ chuyÓn th− tÝn dông ®Õn ng−êi xuÊt khÈu. Trªn thùc tÕ, quy tr×nh thanh to¸n th− tÝn dông cã thÓ sÏ ph¶i sö dông nhiÒu h¬n mét ng©n hµng th«ng b¸o, bëi v× trong tr−êng hîp ng©n hµng th«ng b¸o L/C ®−îc ng−êi yªu cÇu ®Ò nghÞ trong th− tÝn dông mµ ng©n hµng ®ã l¹i kh«ng cã quan hÖ ®¹i lý víi ng©n hµng ph¸t hµnh L/C th× ng©n hµng ph¸t hµnh ph¶i th«ng qua mét ng©n hµng ®¹i lý cña m×nh (nh−ng cã mèi quan hÖ víi ng©n hµng mµ ng−êi yªu cÇu chØ ®Þnh lµm ng©n hµng th«ng b¸o) th«ng b¸o th− tÝn dông. Nh− vËy trong quy tr×nh sÏ cã 2 ng©n hµng th«ng b¸o: ng©n hµng th«ng b¸o thø nhÊt vµ ng©n hµng th«ng b¸o thø 2. (4) Khi nhËn ®−îc th− tÝn dông, ng©n hµng th«ng b¸o b¸o cho ng−êi xuÊt khÈu vÒ th− tÝn dông vµ khi nhËn ®−îc b¶n gèc cña th− tÝn dông th× chuyÓn ngay cho ng−êi xuÊt khÈu. Thùc tÕ cã tr−êng hîp th− tÝn dông sÏ ®−îc th«ng b¸o s¬ bé, c¸c chi tiÕt ®Çy ®ñ göi sau. Trong tr−êng hîp Êy, ng©n hµng th«ng b¸o khi nhËn ®−îc th«ng b¸o s¬ bé th− tÝn dông tõ ng©n hµng ph¸t hµnh sÏ th«ng b¸o s¬ bé cho ng−êi xuÊt khÈu. Trong th«ng b¸o s¬ bé ghi râ: “c¸c chi tiÕt ®Çy ®ñ göi sau”. Khi nhËn ®−îc b¶n gèc tõ phÝa ng©n hµng ph¸t hµnh th× chuyÓn ngay cho ng−êi xuÊt khÈu. (5) Ng−êi xuÊt khÈu nÕu chÊp nhËn th− tÝn dông th× tiÕn hµnh giao hµng, nÕu kh«ng chÊp nhËn th× ®Ò nghÞ ng©n hµng ph¸t hµnh L/C söa ®æi, bæ sung cho phï hîp víi hîp ®ång. 15
(6) Sau khi giao hµng, ng−êi xuÊt khÈu lËp bé chøng tõ phï hîp theo yªu cÇu cña th− tÝn dông xuÊt tr×nh ®Õn ng©n hµng ph¸t hµnh xin thanh to¸n th«ng qua ng©n hµng phôc vô m×nh (cã thÓ lµ ng©n hµng th«ng b¸o hoÆc ng©n hµng kh¸c) (7) Ng©n hµng ph¸t hµnh kiÓm tra bé chøng tõ nÕu thÊy phï hîp víi th− tÝn dông th× tiÕn hµnh tr¶ tiÒn cho ng−êi xuÊt khÈu. NÕu kh«ng phï hîp, ng©n hµng tõ chèi thanh to¸n vµ göi tr¶ l¹i bé chøng tõ cho ng−êi xuÊt khÈu (nÕu ng−êi nhËp khÈu chÊp nhËn thanh to¸n th× ng©n hµng vÉn thanh to¸n vµ trõ phÝ sai sãt cña bé chøng tõ) (8) Ng©n hµng ph¸t hµnh th− tÝn dông ®ßi tiÒn ng−êi nhËp khÈu vµ tiÕn hµnh chuyÓn bé chøng tõ cho ng−êi nhËp khÈu sau khi ng−êi nhËp khÈu tr¶ tiÒn hoÆc chÊp nhËn thanh to¸n. (9) Ng−êi nhËp khÈu kiÓm tra chøng tõ, nÕu thÊy phï hîp víi th− tÝn dông th× tr¶ tiÒn hoÆc chÊp nhËn thanh to¸n cho ng©n hµng ph¸t hµnh, nÕu kh«ng phï hîp th× cã quyÒn tõ chèi tr¶ tiÒn. Tõ sù ph©n tÝch quy tr×nh cña ph−¬ng thøc tÝn dông chøng tõ, chóng ta sÏ rót ra c¸c ®Æc ®iÓm cña ph−¬ng thøc thanh to¸n nµy. 2. §Æc ®iÓm cña ph−¬ng thøc tÝn dông chøng tõ: a. Ph−¬ng thøc tÝn dông chøng tõ lµ ph−¬ng thøc cã liªn quan ®Õn ba quan hÖ hîp ®ång: Hîp ®ång mua b¸n gi÷a ng−êi xuÊt khÈu vµ ng−êi nhËp khÈu: Hîp ®ång mua b¸n hµng ho¸ lµ sù tho¶ thuËn gi÷a ng−êi mua vµ ng−êi b¸n, trong ®ã ng−êi b¸n cã tr¸ch nhiÖm giao hµng ®óng vµ ®ñ cßn ng−êi mua cã tr¸ch nhiÖm tr¶ tiÒn. Trong hîp ®ång mua b¸n, c¸c bªn tham gia tho¶ thuËn ph−¬ng thøc thanh to¸n tiÒn hµng: chuyÓn tiÒn, nhê thu, ghi sæ, tÝn dông chøng tõ. Khi lùa chän tÝn dông th− lµm ph−¬ng thøc thanh to¸n tiÒn hµng th× 16
th− tÝn dông sÏ ®−îc më. Cã thÓ nãi hîp ®ång mua b¸n hµng ho¸ lµm c¬ së cho ph−¬ng thøc tÝn dông chøng tõ. MÆc dï th− tÝn dông ra ®êi trªn c¬ së hîp ®ång mua b¸n gi÷a ng−êi xuÊt khÈu vµ ng−êi nhËp khÈu nh−ng th− tÝn dông l¹i hoµn toµn ®éc lËp víi hîp ®ång mua b¸n. BÊt cø sù dÉn chiÕu nµo tíi ®iÒu kho¶n trong hîp ®ång mua b¸n ®Òu kh«ng ®−îc coi lµ mét phÇn cÊu thµnh cña tÝn dông th− vµ kh«ng ®−îc ng©n hµng xem xÐt ®Õn. Hîp ®ång dÞch vô gi÷a ng−êi yªu cÇu ph¸t hµnh th− tÝn dông (ng−êi nhËp khÈu) vµ ng©n hµng ph¸t hµnh: Muèn thanh to¸n b»ng ph−¬ng thøc tÝn dông th− th× tr−íc hÕt th− tÝn dông ph¶i ®−îc më. §Ó th− tÝn dông ®−îc më th× ng−êi nhËp khÈu hµng ho¸ (ng−êi tr¶ tiÒn) ph¶i lµm ®¬n (§¬n yªu cÇu ph¸t hµnh th− tÝn dông) göi ®Õn ng©n hµng ph¸t hµnh xin më L/C. C¨n cø vµo ®ã, ng©n hµng ph¸t hµnh sÏ ph¸t hµnh mét th− tÝn dông cho ng−ßi h−ëng lîi h−ëng, vµ ng−êi nhËp khÈu sÏ ph¶i chÞu mét kho¶n lÖ phÝ ®Ó më L/C. Thùc chÊt, ®©y chÝnh lµ mét hîp ®ång dÞch vô gi÷a ng©n hµng vµ ng−êi xin ph¸t hµnh L/C. Theo ®ã, ng©n hµng dïng uy tÝn vµ kh¶ n¨ng tµi chÝnh cña m×nh ®Ó ®¶m b¶o thanh to¸n cho ng−êi xuÊt khÈu khi hä xuÊt tr×nh phï hîp vµ thu phÝ tõ ng−êi nhËp khÈu. Vµ khi ®ã, ng©n hµng sÏ chÞu tr¸ch nhiÖm kiÓm tra bé chøng tõ do ng−êi xuÊt khÈu xuÊt tr×nh tr−íc khi quyÕt ®Þnh thanh to¸n hay tõ chèi thanh to¸n. Th− tÝn dông: Th− tÝn dông ®−îc ra ®êi trªn c¬ së hîp ®ång dÞch vô ®−îc ký kÕt gi÷a ng©n hµng ph¸t hµnh vµ ng−êi nhËp khÈu. Th− tÝn dông h×nh thµnh trªn c¬ së hîp ®ång mua b¸n, nh−ng sau khi ra ®êi l¹i hoµn toµn ®éc lËp víi hîp ®ång mua b¸n. ThËm chÝ trong tr−êng hîp th− tÝn dông cã dÉn chiÕu ®Õn hîp ®ång 17
mua b¸n th× c¸c ng©n hµng còng kh«ng coi hîp ®ång mua b¸n nh− lµ mét bé phËn cÊu thµnh nªn th− tÝn dông. Do vËy, c¸c ng©n hµng th−êng khuyªn kh¸ch hµng cña m×nh kh«ng nªn dÉn chiÕu hîp ®ång mua b¸n vµo th− tÝn dông. Ng−êi nhËp khÈu c¨n cø vµo hîp ®ång ®Ó lµm ®¬n yªu cÇu ph¸t hµnh th− tÝn dông. Ng−êi xuÊt khÈu c¨n cø vµo c¸c ®iÒu kiÖn cña th− tÝn dông tiÕn hµnh giao hµng vµ lËp chøng tõ trªn c¬ së yªu cÇu cña th− tÝn dông. Do ®ã ng−êi xuÊt khÈu khi nhËn ®−îc th− tÝn dông ph¶i kiÓm tra kü c¸c ®iÒu kho¶n cña th− tÝn dông, nÕu cã ®iÒu kho¶n nµo ch−a phï hîp ph¶i yªu cÇu ng−êi nhËp khÈu tiÕn hµnh söa ®æi th− tÝn dông cho phï hîp tr−íc khi thùc hiÖn giao hµng. Ng−êi xuÊt khÈu ph¶i lËp ®Çy ®ñ c¸c chøng tõ phï hîp víi yªu cÇu cña th− tÝn dông vµ xuÊt tr×nh cho ng©n hµng trong thêi h¹n quy ®Þnh. Sau khi kiÓm tra chøng tõ, nÕu th©y hoµn toµn phï hîp víi c¸c quy ®Þnh cña th− tÝn dông, ng©n hµng ph¸t hµnh thanh to¸n tiÒn hµng cho ng−êi xuÊt khÈu. Nh− vËy th− tÝn dông lµ cam kÕt tr¶ tiÒn cña ng©n hµng ph¸t hµnh ®èi víi ng−êi xuÊt khÈu. Nã hoµn toµn ®éc lËp víi hîp ®ång c¬ së. §iÒu 4a UCP600 nªu râ: “VÒ b¶n chÊt, tÝn dông lµ mét giao dÞch riªng biÖt víi c¸c hîp ®ång mua b¸n hoÆc c¸c hîp ®ång kh¸c mµ c¸c hîp ®ång nµy cã thÓ lµm c¬ së cña tÝn dông. C¸c ng©n hµng kh«ng liªn quan ®Õn hoÆc bÞ rµng buéc bëi c¸c hîp ®ång nh− thÕ, thËm chÝ ngay c¶ trong tÝn dông cã bÊt cø sù dÉn chiÕu nµo ®Õn c¸c hîp ®ång nh− thÕ. V× vËy sù cam kÕt cña mét ng©n hµng ®Ó thanh to¸n, th−¬ng l−îng thanh to¸n hoÆc thùc hiÖn bÊt cø nghÜa vô nµo kh¸c trong tÝn dông kh«ng phô thuéc vµo c¸c khiÕu n¹i hoÆc c¸c biÖn hé cña ng−êi yªu cÇu ph¸t sinh tõ quan hÖ cña hä víi ng©n hµng ph¸t hµnh hoÆc ng−êi thô h−ëng.” b. Trong ph−¬ng thøc tÝn dông chøng tõ, c¸c bªn giao dÞch chØ c¨n cø vµo chøng tõ chø kh«ng c¨n cø vµo hµng ho¸: Cã thÓ nãi trong ph−¬ng thøc tÝn dông chøng tõ, ng−êi nµo n¾m chøng tõ së h÷u hµng hãa th× ng−êi ®ã lµ ng−êi cã quyÒn së h÷u ®èi víi hµng ho¸. V× 18
chØ cÇn n¾m chøng tõ lµ cã thÓ ®i nhËn hµng. Trong ph−¬ng thøc tÝn dông chøng tõ, c¸c bªn giao dÞch còng chØ c¨n cø vµo chøng tõ ®Ó xem r»ng xuÊt tr×nh ®ã ®· phï hîp hay ch−a? ®Ó quyÕt ®Þnh viÖc cã thanh to¸n hay chÊp nhËn thanh to¸n kh«ng? ChÝnh c¸c chøng tõ xuÊt tr×nh lµ c¨n cø duy nhÊt ®Ó c¸c ng©n hµng quyÕt ®Þnh tr¶ tiÒn hay tõ chèi thanh to¸n cho ng−êi h−ëng lîi, ®ång thêi còng lµ c¨n cø duy nhÊt ®Ó ng−êi nhËp khÈu hoµn tr¶ hay tõ chèi tr¶ tiÒn cho ng©n hµng. NÕu ng−êi xuÊt khÈu xuÊt tr×nh ®−îc c¸c chøng tõ thÓ hiÖn trªn bÒ mÆt cña chóng lµ phï hîp víi c¸c quy ®Þnh cña th− tÝn dông th× sÏ ®−îc ng©n hµng tr¶ tiÒn. Ng©n hµng kh«ng cã lý do g× ®Ó tõ chèi thanh to¸n tiÒn hµng khi ng−êi xuÊt khÈu xuÊt tr×nh bé chøng tõ hîp lÖ. Bëi v× nh− ®· nãi ë trªn, ph−¬ng thøc tÝn dông chøng tõ lµ cam kÕt tr¶ tiÒn cña ng©n hµng ph¸t hµnh th− tÝn dông ®èi víi ng−êi xuÊt khÈu khi hä xuÊt tr×nh bé chøng tõ phï hîp víi quy ®Þnh trong th− tÝn dông. Ng©n hµng kh«ng chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ tªn hµng, sè l−îng, träng l−îng, chÊt l−îng, tr¹ng th¸i, bao b×, viÖc giao hµng, gi¸ trÞ hay sù hiÖn h÷u cña hµng ho¸ mµ bÊt cø chøng tõ nµo ®¹i diÖn. Còng t−¬ng tù nh− vËy, nÕu bé chøng tõ ng©n hµng xuÊt tr×nh ®Ó ®ßi tiÒn ng−êi nhËp khÈu hîp lÖ th× ng−ßi nhËp khÈu sÏ tr¶ tiÒn cho ng©n hµng, cßn nÕu kh«ng th× ng−êi nhËp khÈu cã quyÒn tõ chèi thanh to¸n. Trong tr−êng hîp ®ã, rñi ro sÏ hoµn toµn thuéc vÒ ng©n hµng. V× vËy, ng©n hµng cÇn ph¶i kiÓm tra kü bé chøng tõ xuÊt tr×nh tr−íc khi chÊp nhËn thanh to¸n cho nhµ xuÊt khÈu. Nh− vËy, trong ph−¬ng thøc tÝn dông chøng tõ, c¸c chøng tõ cã mét tÇm quan träng to lín, nã t−îng tr−ng cho gi¸ trÞ hµng ho¸ mµ ng−êi xuÊt khÈu ®· giao vµ lµ c¨n cø cho ng−êi xuÊt khÈu ®ßi ng©n hµng thanh to¸n tiÒn hµng, ®ång thêi nã còng lµ c¨n cø duy nhÊt ®Ó nhµ nhËp khÈu dùa vµo ®ã quyÕt ®Þnh thanh to¸n hay tõ chèi thanh to¸n ®èi víi ng©n hµng ph¸t hµnh. 19
3. C¸c lo¹i th− tÝn dông chñ yÕu: Ph−¬ng thøc tÝn dông chøng tõ cã −u viÖt h¬n h¼n nh÷ng ph−¬ng thøc thanh to¸n quèc tÕ kh¸c. Tuy vËy, hiÖu qu¶ cña ph−¬ng thøc nµy sÏ ®−îc thÓ hiÖn ®Çy ®ñ h¬n khi ta biÕt lùa chän lo¹i th− tÝn dông phï hîp víi yªu cÇu cña tõng t×nh huèng cô thÓ trong mèi quan hÖ th−¬ng m¹i quèc tÕ n¶y sinh gi÷a c¸c bªn. Theo quy −íc quèc tÕ, th− tÝn dông bao gåm nhiÒu lo¹i. Cã thÓ ph©n biÖt chóng d−íi c¸c gãc ®é kh¸c nhau d−íi ®©y. a. C¨n cø vµo tÝnh chÊt: Th− tÝn dông cã thÓ huû ngang (revocable L/C): Lµ lo¹i th− tÝn dông mµ sau khi L/C ®−îc më th× ng−êi nhËp khÈu cã thÓ yªu cÇu ng©n hang söa ®æi, bæ sung hoÆc huû bá bÊt cø lóc nµo mµ kh«ng cÇn cã sù ®ång ý cña ng−êi h−ëng lîi L/C. Th− tÝn dông cã thÓ huû ngang hÇu nh− kh«ng ®−îc sö dông trong thùc tÕ mµ chØ cã ý nghÜa vÒ mÆt lý thuyÕt. Th− tÝn dông kh«ng thÓ huû ngang (irrevocable L/C): Lµ lo¹i th− tÝn dông mµ sau khi ®−îc më th× ng−êi yªu cÇu ph¸t hµnh th− tÝn dông sÏ kh«ng ®−îc tù ý söa ®æi, bæ sung hay huû bá nh÷ng néi dung cña nã nÕu kh«ng ®−îc sù ®ång ý cña ng−êi h−ëng lîi th− tÝn dông. §Ó ®¶m b¶o ®−îc tÝnh chÊt vµ t¸c dông cña th− tÝn dông, ngµy nay hÇu hÕt th− tÝn dông ®−îc më theo h×nh thøc kh«ng huû ngang. b. C¨n cø vµo thêi ®iÓm thanh to¸n: - L/C tr¶ ngay (at sight L/C): lµ L/C mµ ng©n hµng ph¶i thanh to¸n ngay cho ng−êi h−ëng lîi khi hä xuÊt tr×nh bé chøng tõ phï hîp víi nh÷ng ®iÒu kho¶n quy ®Þnh trong th− tÝn dông. Trong tr−êng hîp nµy, ng−êi xuÊt khÈu sÏ ký ph¸t hèi phiÕu tr¶ ngay ®Ó yªu cÇu thanh to¸n. 20