intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Mô tả một số đặc điểm dịch tễ, lâm sàng và cận lâm sàng của bệnh tiêu chảy cấp do Rotavirus ở trẻ dưới 5 tuổi điều trị tại khoa Tiêu hóa - Máu Bệnh viện Sản Nhi Nghệ An từ tháng 1/2020 đến tháng 4/2020

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:6

10
lượt xem
2
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài viết trình bày mô tả một số đặc điểm dịch tễ, lâm sàng và cận lâm sàng của bệnh tiêu chảy cấp do Rotavirus ở trẻ dưới 5 tuổi điều trị tại Khoa Tiêu Hóa - Máu Bệnh viện Sản Nhi Nghệ An từ tháng 1/2020 đến tháng 4/2020.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Mô tả một số đặc điểm dịch tễ, lâm sàng và cận lâm sàng của bệnh tiêu chảy cấp do Rotavirus ở trẻ dưới 5 tuổi điều trị tại khoa Tiêu hóa - Máu Bệnh viện Sản Nhi Nghệ An từ tháng 1/2020 đến tháng 4/2020

  1. CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU KHOA HỌC KỶ NIỆM 60 NĂM TRƯỜNG ĐẠI HỌC Y KHOA VINH HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN MÔ TẢ MỘT SỐ ĐẶC ĐIỂM DỊCH TỄ, LÂM SÀNG VÀ CẬN LÂM SÀNG CỦA BỆNH TIÊU CHẢY CẤP DO ROTAVIRUS Ở TRẺ DƯỚI 5 TUỔI ĐIỀU TRỊ TẠI KHOA TIÊU HÓA - MÁU BỆNH VIỆN SẢN NHI NGHỆ AN TỪ THÁNG 1/2020 ĐẾN THÁNG 4/2020 Bùi Kim Khánh Trình*, Bùi Kim Thuận*, Nguyễn Thị Hải Lâm* TÓM TẮT 84 (ngày), có nôn 78,9%, có sốt 77,6%. Đi ngoài Đặt vấn đề: Tiêu chảy là nguyên nhân gây tử phân lỏng toàn nước chiếm đa số với 81,6%. Có vong đứng thứ 2 ở trẻ em dưới 5 tuổi trên toàn mất nước chiếm 69,7%, không mất nước 30,3%. thế giới sau bệnh lý đường hô hấp. [1] Bệnh do Số lượng bạch cầu hầu hết nằm trong giá trị bình nhiều nguyên nhân trong đó Rotavirus là nhóm thường. Có biểu hiện Hạ natri và hạ kali với tỉ lệ đứng hàng đầu gây nên tiêu chảy cấp tính nặng lần lượt là 5,8%, 18,4%. đe dọa tính mạng của trẻ em, và chiếm gần 40% Kết luận: Các đặc điểm lâm sàng, cận lâm các ca tiêu chảy cấp nhập viện trên toàn thế giới. sàng XHGTCMC ở trẻ em
  2. TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 495 - THÁNG 10 - SỐ ĐẶC BIỆT - 2020 Aim: Describe epidemiology, clinical and ước tính có khoảng 1,7 tỷ lượt trẻ mắc tiêu subclinical manifestations of rotavirus-induced chảy và khoảng 525000 trẻ dưới 5 tuổi tử acute diarrhea in children less than five years of vong, chiếm 7% tổng số ca tử vong ở trẻ em age at gastroenterology & hematology dưới 5 tuổi [1],[2]. Tại Việt Nam tiêu chảy department of nghe an obstetrics & pediatrics được đưa vào số những bệnh truyền nhiễm hospital since january 2020 to april 2020. được báo cáo thường xuyên, là một trong Study subjects and methods: This study mười bệnh có tỷ lệ mắc và tử vong cao nhất conducted randomized children less than 5 years trong nhiều năm qua. Số ca bệnh tiêu chảy of age diagnosed with acute diarrhea at gastroenterology & hematology department of trong năm 2012 chỉ đứng sau số ca mắc cúm nghe an obstetrics & pediatrics hospital since [3]. Bình quân trẻ dưới 5 tuổi mắc 3,3 đợt january 2020 to april 2020. tiêu chảy mỗi năm [4]. This is a prospective study according to the Tiêu chảy cấp có nhiều nguyên nhân method of cross-sectional study. trong đó Rotavirus là nguyên nhân hàng đầu Result: Acute diarrhea due to rotavirus range gây nên tiêu chảy cấp tính nặng đe dọa tính for 30.1%. The average age is 16.06 ± 9.33 mạng của trẻ em, và chiếm gần 40% các ca months, the male / female ratio is 1.45 / 1. tiêu chảy cấp nhập viện trên toàn thế giới. Children who have not taken the oral vaccine are Khoa Tiêu hóa - Máu của Bệnh viện Sản at higher risk for severe diarrhea than those who Nhi Nghệ An hàng năm có một lượng lớn trẻ have already received the vaccine. Typical đến khám và điều trị tiêu chảy cấp do symptoms and signs among children with Rotavirus, song chưa có nhiều nghiên cứu rotavirus infection include diarrhea, vomiting nào đánh giá đặc điểm dịch tễ học, lâm sàng, and fever. The highest number of diarrhea daily cận lâm sàng bệnh Tiêu chảy cấp do was 9.51 ± 5.05 (times) for 5.35 ± 1.67 (days), 78.9% of vomiting, 77.6% of fever. Loose or Rotavirus một cách cụ thể và khái quát. Vì watery stools counts for 81,6%. dehydration sign vậy chúng tôi tiến hành nghiên cứu đề tài counts for 69,7%, No signs of dehydration “Mô tả một số đặc điểm dịch tễ, lâm sàng và counts for 30,3%. The number of leukocytes is cận lâm sàng của bệnh tiêu chảy cấp do mostly within the normal threshold. Rotavirus ở trẻ dưới 5 tuổi điều trị tại Khoa hyponatremia and hypokalemia with 5.8% and Tiêu Hóa - Máu Bệnh viện Sản Nhi Nghệ An 18.4% respectively. từ tháng 1/2020 đến tháng 4/2020.” Conclusion: Epidemiology, clinical and subclinical manifestations of of rotavirus- II. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU induced acute diarrhea in children less than five 4. Đối tượng nghiên cứu years of age are similar to the classic 76 trẻ dưới 5 tuổi được chẩn đoán tiêu characteristics in medicine. chảy cấp điều trị tại Khoa Tiêu hóa - Máu Key words: Nghe An Obstetrics & Pediatrics Bệnh viện Sản Nhi Nghệ An trong thời gian hospital, acute diarrhea . từ tháng 1/2020 đến tháng 4/2020 với tiêu chuẩn: I. ĐẶT VẤN ĐỀ Tiêu chuẩn chọn: Tiêu chảy là nguyên nhân gây tử vong - Có test Rotavirus dương tính. đứng thứ 2 ở trẻ em dưới 5 tuổi trên toàn thế - Diễn biến trong vòng 14 ngày trước khi giới sau bệnh lý đường hô hấp. Mỗi năm nhập viện. 529
  3. CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU KHOA HỌC KỶ NIỆM 60 NĂM TRƯỜNG ĐẠI HỌC Y KHOA VINH HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN Tiêu chuẩn loại trừ III. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ BÀN LUẬN Mắc các bệnh lý kèm theo 1. Đặc điểm chung của đối tượng 5. Phương pháp nghiên cứu nghiên cứu Nghiên cứu theo phương pháp mô tả cắt Độ tuổi trung bình mắc Tiêu chảy là ngang tiến cứu. Chọn mẫu theo phương 16,06 ± 9,33 tháng, tỷ lệ nam/nữ là 1.45/1. pháp chọn mẫu thuận tiện ở các bệnh nhân 61.8% trẻ mắc bệnh sống ở đồng bằng, nhi phù hợp với tiêu chuẩn lựa chọn và tiêu 38.2% trẻ bệnh sống ở vùng núi. Bà mẹ từ chuẩn loại trừ trong khoảng thời gian nghiên 25 - 35 tuổi và có trình độ học vấn THPT có cứu. Xử lí số liệu bằng phần mềm SPSS con mắc tiêu chảy cấp do Rotavirus chiếm 20.0 và Excel 2010. nhiều nhất, lần lượt là 63,2% và 51,3%. 2.Đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng: 2.1. Đặc điểm lâm sàng: Hình 1. Các triệu chứng lâm sàng Tỷ lệ trẻ có kết hợp cả 3 triệu chứng tiêu chảy, nôn, sốt là cao nhất (65,8%) và thấp nhất là chỉ tiêu chảy chiếm 7,9%. Nhiều nghiên cứu khác cũng chỉ ra rằng tiêu chảy, nôn, sốt là bệnh cảnh lâm sàng đặc trưng của tiêu chảy cấp do Rotavirus. Bảng 1. Đặc điểm triệu chứng tiêu chảy Chỉ số Số lượng Tỷ lệ (%) Số ngày tiêu chảy trung bình 5,35 ± 1,67 (ngày)
  4. TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 495 - THÁNG 10 - SỐ ĐẶC BIỆT - 2020 Bảng 2. Đặc điểm triệu chứng sốt Chỉ số Số lượng Tỷ lệ (%) Có sốt 59 77,6 37,5 - 38,5 39 64,4 Mức độ sốt cao nhất ≥38,5 20 35,6 Tổng số ngày có sốt trung bình 2,47 ± 0,95 (ngày) Tổng 59 100 Sốt là triệu chứng khá phổ biến của trẻ nhiễm Rotavirus, hầu như tất cả các bệnh nhân đều có sốt trong đó phần lớn là sốt nhẹ. 77,6% trẻ có biểu hiện sốt trong đó phần lớn sốt nhẹ dưới 38,5oC (64,4%) và thời gian sốt trung bình là 2,47 ± 0,95 ngày. Bảng 3. Đặc điểm triệu chứng nôn Chỉ số Số lượng Tỷ lệ (%) Có nôn 60 78,9 Tổng số ngày có nôn trung bình 2,93 ± 0,75 (ngày) Số lần nôn cao nhất trong ngày trung bình 5,33 ± 1,65 (lần) Nôn là một triệu chứng rất thường gặp trong tiêu chảy cấp do Rotavirus. 78,9% trẻ có biểu hiện nôn với số lần nôn cao nhất trong ngày trung bình là 5,33 ± 1,65 lần và thời gian nôn trung bình là 2,93 ± 0,75 ngày. Bảng 4. Mức độ nặng về lâm sàng của các ca tiêu chảy cấp do Rotavirus Mức độ nặng Số lượng Tỷ lệ (%) Nhẹ (điểm Vesikari 11) 60 78,9 Trung bình 13,57 ± 3,97 (điểm) Tổng 76 100 Dựa theo phân loại mức độ nặng, đa số các ca là các ca nặng chiếm 78,9%. Do Rotavirus gây tiêu chảy qua 2 cơ chế vừa giảm hấp thu, vừa tăng tiết, nên trẻ bị nhiễm Rotavirus rất dễ bị mất nước, càng tăng thêm do có nôn nhiều và sốt, vì vậy nếu không được chăm sóc kịp thời và thích hợp rất dễ gây ra các biến chứng nguy hiểm. Bảng 5. Tính chất phân Tính chất phân Số lượng Tỷ lệ (%) Phân lỏng toàn nước 62 81,6 Phân lỏng, có nhầy 14 18,4 Phân lỏng, có nhầy, có máu 0 0 Tổng 76 100 Đa số trẻ tiêu chảy cấp do Rotavirus đi ngoài phân lỏng tóe nước (81,6%), 18,4% đi phân lỏng có nhầy và không có ca nào đi phân máu. Tính chất phân lỏng toàn nước là đặc trưng của tiêu chảy cấp do Rotavirus, đã được khẳng định trong nhiều nghiên cứu. 531
  5. CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU KHOA HỌC KỶ NIỆM 60 NĂM TRƯỜNG ĐẠI HỌC Y KHOA VINH HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN Bảng 6. Tình trạng mất nước Mất nước Số lượng Tỷ lệ (%) Không mất nước 23 30,3 Có mất nước 53 69,7 Mất nước nặng 0 0 Tổng 76 100 69,7% trẻ có tình trạng mất nước. Mất nước trong tiêu chảy cấp do Rotavirus phụ thuộc vào triệu chứng tiêu chảy, nôn, sốt, tình trạng dinh dưỡng và các biện pháp bồi phụ nước của bệnh nhân. Bảng 7. Liên quan giữa mức độ nặng của tiêu chảy cấp do Rotavirus và uống vắc-xin Mức độ nặng Nặng Nhẹ, TB Tổng p OR 95% CI Vắc-xin n (%) n (%) Không uống 57 (75) 10 (13,2) 67(88,2) Đã uống 3 (3,9) 6 (7,9) 9 (11,8) 0,002 11,4 2,4 - 53,2 Tổng 60 (78,9) 16 (21,1) 76 (100) Trẻ chưa uống vắc-xin có nguy cơ mắc tiêu chảy nặng cao gấp 11,4 lần so với trẻ đã uống vắc-xin, sự khác biệt này có ý nghĩa thống kê với p=0,002. Bảng 8. Liên quan giữa mức độ nặng của tiêu chảy cấp do Rotavirus và tình trạng dinh dưỡng của trẻ Mức độ nặng Nặng Nhẹ, trung bình Tổng p Suy dinh dưỡng n (%) n (%) Không 53 (69,7) 11 (11,5) 60 (81,2) Có 7 (9,2) 5 (9,6) 12 8,8) >0,05 Tổng 60 (78,9) 16 (21,5) 76 (100) Tỷ lệ Trẻ tiêu chảy nhẹ ở nhóm trẻ không suy dinh dưỡng cao hơn trẻ suy dinh dưỡng, sự khác biệt này không có ý nghĩa thống kê với p>0,05. 2.2. Đặc điểm cận lâm sàng Bảng 9. Kết quả bạch cầu Kết quả Số lượng Tỷ lệ (%) Giảm 0 0 Bình thường 54 71,1 Bạch cầu Tăng 22 28,9 Trung bình 9,06 ± 1,48, khoảng 4,17 - 10,92 Tổng 76 100 Số lượng bạch cầu hầu như nằm trong giá trị bình thường (71,1% và 65,8%). Số lượng bạch cầu trung bình là 9,06 ± 1,48 G/L. Chỉ số bạch cầu nằm trong giới hạn bình thường và không có sự khác biệt giữa hai nhóm tiêu chảy cấp do Rotavirus và tiêu chảy cấp thông thường [5],[6]. 532
  6. TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 495 - THÁNG 10 - SỐ ĐẶC BIỆT - 2020 Bảng 10. Kết quả xét nghiệm điện giải đồ Kết quả Số lượng Tỷ lệ (%) Giảm 4 5,3 Natri Bình thường 72 94,7 Tăng 0 0 Tổng 76 100 Giảm 14 18,4 Kali Bình thường 62 81,6 Tăng 0 0 Tổng 76 100 Có 5,3% số trẻ có tình trạng hạ natri máu, số với 81,6%. 18,4% số trẻ có tình trạng hạ kali máu. Việc - Có mất nước chiếm 69,7%, không mất rối loạn điện giải cũng là vấn đề cấp thiết nước 30,3%. khi trẻ tiêu chảy cấp nhập viện điều trị, đặc - Số lượng bạch cầu hầu hết nằm trong biệt là triệu chứng hạ kali máu bởi vì rối giá trị bình thường. Hạ natri 5,8%, hạ kali loạn điện giải nếu không xử lý kịp thời có 18,4%. thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm như Đặc điểm CLS: - Số lượng bạch cầu hầu phù não, co giật, hôn mê...và có thể gây tử hết nằm trong giá trị bình thường. Hạ natri vong cho trẻ. Vì vậy, trẻ nhập viện cần được 5,8%, hạ kali 18,4%. bổ sung kịp thời nước điện giải, bổ sung kali bằng đường uống, hạn chế được tình trạng TÀI LIỆU THAM KHẢO rối loạn điện giải trên lâm sàng, không để lại 1. World Health Organization (2017), "Diarrhoel disease", WHO May, 2017. những rủi ro đáng tiếc xảy ra. 2. UNICEF Viet Nam (2016), "Báo cáo phân tích tình hình trẻ em 2016", Bộ Lao động - V. KẾT LUẬN Thương binh và Xã hội, pg. 103 - 104. Đặc điểm lâm sàng 3. Phan Công Hùng, Nguyễn Quốc Huy, - Tỷ lệ nhiễm Rotavirus trong các trẻ bị Trần Anh Tuấn (2014), “Tình hình 28 bệnh tiêu chảy cấp là 30,1%. truyền nhiễm khu vực miền Nam năm 2013”, - Độ tuổi trung bình 16,06 ± 9,33 tháng, Tạp chí Y học Dự phòng, số 4, tr. 55 - 60. gặp nhiều nhất từ 12 tháng - 24 tháng tuổi 4. Bộ môn Nhi Trường Đại học y Dược Huế chiếm 52,6%. Tỷ lệ nam/nữ là 1,45/1. (2018), “Bệnh tiêu chảy cấp ở trẻ em”, Giáo -Trẻ chưa uống vắc-xin có nguy cơ mắc trình nhi khoa, tập 1, tr. 109 - 110. tiêu chảy nặng cao gấp 11,4 lần so với trẻ đã 5. Nguyễn Quốc Tính, Nguyễn Thị Cự (2013), uống vắc-xin, sự khác biệt này có ý nghĩa “Đặc điểm bệnh tiêu chảy cấp do Rotavirus thống kê với p=0,002. tại Khoa Nhi - Bệnh viện đa khoa tỉnh Bình - Triệu chứng lâm sàng hay gặp nhất là Định”, Y Dược học, tập 3, Số 5, p. 50 - 56. tiêu chảy kèm nôn và sốt với 65,8%. 6. Lương Cao Đồng và cộng sự (2012), - Số lần tiêu chảy cao nhất trong ngày “Nghiên cứu đặc điểm lâm sàng, cận lâm trung bình là 9,51 ± 5,05 (lần) trong 5,35 ± sàng bệnh nhân nhi bị tiêu chảy cấp do 1,67 (ngày), có nôn 78,9%, có sốt 77,6%. Rotavirus ở Khoa Nhi, Bệnh viện 103”,Tạp - Đi ngoài phân lỏng toàn nước chiếm đa chí Y dược học Quân sự, Vol. 6. 533
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2