Mỗi liên hệ giữa ứng dụng công nghệ thông tin và sự phát triển ý nghĩa - Phần 4

Chia sẻ: Nguyen Nhi | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:16

Thêm vào BST

Báo xấu

117
lượt xem 21
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tham khảo tài liệu 'mỗi liên hệ giữa ứng dụng công nghệ thông tin và sự phát triển ý nghĩa - phần 4', kinh tế - quản lý, quản lý nhà nước phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Mỗi liên hệ giữa ứng dụng công nghệ thông tin và sự phát triển ý nghĩa - Phần 4

4. CÁC Y U T QUAN TR NG TRONG VI C S D NG CÔNG NGH THÔNG TIN TRUY N THÔNG PH C V CHO M C TIÊU PHÁT TRI N M c ích c a ph n này nh m: • Th o lu n v các v n quan tr ng quy t nh n thành công hay th t b i c a các d án công ngh thông tin ph c v cho phát tri n và chương trình; • Bao g m các cu c th o lu n v các v n vĩ mô trong quan h gi a công ngh thông tin truy n thông và phát tri n; và • Thành l p m i liên k t chính gi a mô- un này v i các mô un khác trong cu n sách c a H c vi n công ngh thông tin truy n thông c bi t cho các nhà lãnh o Chính ph . 4.1 Chính sách công ngh thông tin truy n thông ph c v cho phát tri n: Luôn có m t cu c tranh lu n trong v n chính sách công ngh thông tin truy n thông hay các ng d ng công ngh thông tin truy n thông cái nào có trư c? ây là m t d ng câu h i gà hay tr ng có trư c. Trong m t s trư ng h p, các ng d ng ã d n ư ng cho s phát tri n các chính sách, trong m t s trư ng h p khác, chính sách và khuôn kh pháp lý ã xác nh trư c cho các ng d ng công ngh thông tin truy n thông. M c tiêu c a mô un này không nh m tranh lu n xem cái nào có trư c nhưng ch ra r ng c hai khuôn kh chính sách và các ng d ng là c n thi t và c n có s rõ ràng trong chính sách, quy ho ch các c p th c hi n. i v i các nư c trong khu v c châu Á Thái Bình Dương, chính sách rõ ràng trong giai o n u tiên khi mà chính ph ưa ra quy t nh là quan tr ng. Ph n 2 c a lo t bài này bàn v các quá trình chính sách công ngh thông tin r ng rãi và Mô un 7 t p trung vào quy ho ch d án công ngh thông tin, mô un này ch c g ng ơn gi n là mô t các v n r ng l n và m i quan tâm trong vi c quy t nh c hai tính ch t, m c s d ng công ngh thông tin truy n thông trong các chính sách chương trình phát tri n. 95
h u h t các nư c ang phát tri n, chính sách công ngh thông tin truy n thông ph c v cho phát tri n là lĩnh v c c a công ngh thông tin và phòng vi n thông. Các phòng ban có xu hư ng t p trung hơn vào kinh doanh và các v n công ngh ư c marketing quá và không y theo nh hư ng phát tri n. Ngay c khi m t s lĩnh v c công ngh thông tin và vi n thông quan tâm n vi c phát tri n, phương pháp ti p c n nói chung t các công ngh phát tri n hơn h t, v i s nh n m nh v k t n i và cơ s h t ng, chính ph i n t , chuy n phát và tăng trư ng, ch không ph i là c i ti n d a trên nhu c u và s phát tri n ch t lư ng cu c s ng ngư i dân là trung tâm. Các b ph n phát tri n, m t khác, không có xu hư ng có nh hư ng phát tri n công ngh thông tin truy n thông ph c v cho phát tri n t t , th m chí n u h làm, h không có kh năng nh hư ng áng k n chính sách công ngh thông tin truy n thông ph c v cho phát tri n vì h không th tham gia v i các phòng ban công ngh thông tin. Trong khi tình hình ang d n b t u thay i, c n ph i hi u là các chính sách m i cho công ngh thông tin truy n thông ph c v cho phát tri n liên quan n c công ngh và s phát tri n các phòng ban n u nh ngcơ h i chưa t ng có trư c ó phát sinh t vi c s d ng chi n lư c phát tri n c a công ngh thông tin truy n thông không rơi vào lãng phí M t chính sách công ngh thông tin truy n thông ph c v cho phát tri n r t khác v i m t chính sách Công ngh thông tin. Nó òi h i s h p nh t c a s thi hành k lu t khác nhau thu c kĩ thu t và xã h i h c nông thôn. Trong th c t , vi c s d ng công ngh thông tin truy n thông phát tri n là m t ch trương a ngành, òi h i n l cc ac i ngũ. Quan h i tác và h p tác là r t c n thi t trong vi c ho ch nh chính sách công ngh thông thông tin ph c v phát tri n, trong l p k ho ch và th c hi n k ho ch. Trong m c 2.2 c a mô un này, ã nh c n h i t công ngh như là m t y u t thúc y chính cho vi c s d ng ngày càng tăng c a công ngh thông tin truy n thông. Nó c p n s h i t c a công ngh thông tin truy n thông hơn là s h i t công ngh v i nhau. Ngày nay, i u này có nghĩa là s sáp nh p c a nhi u ngành, s h i t c a các ngành khoa h c chính xác (lý thuy t i u khi n, lý thuy t h th ng, và th ng kê), công ngh (khoa h c máy tính và k thu t i n), và khoa h c xã h i và hành vi (qu n lý lý thuy t, xã h i h c, Tâm lí, kinh t , vv). Theo ó, 96
gi i thi u v công ngh thông tin truy n thông trong b t kỳ n l c phát tri n nào òi h i ph i thay i v xã h i - văn hóa quan tr ng và t ch c mà ã ư c cơ c u ch c năng và trách nhi m riêng bi t . M t h i t song song ho c liên minh qu c gia bao g m chính ph , khu v c tư nhân và xã h i nhân dân là c n thi t t i a hóa các cơ h i em l i b i công ngh thông tin truy n thông m i – qua ó nh hư ng môi trư ng cho phát tri n t nư c. Chính ph có th t o các chính sách thu n l i và quy nh môi trư ng, cung c p m t qu chung cho s phát tri n c a a i m, cam k t cho chính ph i n t , và tăng cư ng năng l c qu c gia v hư ng ch p nh n và s d ng công ngh thông tin cho m c tiêu phát tri n qu c gia. Khu v c tư nhân l n lư t có th cung c p cơ s h t ng công ngh thông tin truy n thông và u tư vào d ch v . Quan h i tác công tư ư c th o lu n r ng rãi trong Mô un 8, có th có nhi u lo i - t s tham gia ơn gi n trong vi c phát tri n ng d ng công ngh thông tin như là m t ph n c a trách nhi m xã h i hoàn thành d án ưa vào m t cơ s , ư c xây d ng, s h u và i u hành b i khu v c tư nhân . L i ích c a quan h i tác ó là tài chính và k thu t cơ s h t ng r t l n, các chính ph nghèo nàn không có kh năng, ư c chuy n sang khu v c tư nhân mà hi u qu tri n khai công ngh v i chi phí th p hơn nhi u và d a trên n n kinh t có quy mô. Xã h i dân s có th huy ng c ng ng và t o ra n i dung có liên quan gi m nghèo và n i dung i n t thông qua quá trình tham gia. Quy n s h u, ho t ng s tr thành nh hư ng c a c ng ng và làm ch c ng ng, mang n m t ni m t hào v thành tích và u tư tr l i có th nhìn th y r t nhanh chóng. Trong lo i a các bên liên quan quan h i tác, m i i tác trong liên minh qu c gia, k t h p v i các c ng ng mà h làm vi c v i và phát huy nh ng c tính riêng c a mình và mô hình mà nó tìm th y phù h p nh t c p s , nơi nh ng ngư i nghèo là ngư i hư ng l i cu i cùng. S cư ng i u xung quanh công ngh thông tin truy n thông, v i các nhà lãnh o th gi i, các chính tr gia, doanh nhân và các chuyên gia phát tri n d a trên s lôi kéo nhi u ngư i ng h công ngh thông tin truy n thông, t công ngh thông tin 97
truy n thông và các chuyên gia phát tri n v i m t trách nhi m l n hơn và trách nhi m cho c nh ng thành công và th t b i. Quan tr ng hơn, công ngh thông tin có nh hư ng lan r ng v xã h i, v i nh ng thay i ang di n ra t i t t c các ph n c a t ch c hay c ng ng và thư ng v i nh ng k t qu không th oán trư c. i u này d n n s không ch c ch n v k t qu và tác ng. i u quan tr ng là nh n ra r ng các can thi p d a trên công ngh thông tin truy n thông v n ã khác nhau t nh ng t c l thông thư ng. m t s nư c châu Á Thái Bình Dương, quy nh và cơ ch ki m soát giá c nh ng gì công ngh có th ư c s d ng, và nh ng n i dung gì ư c phân ph i qua các công ngh này. Khuôn kh chính sách cũng có xu hư ng t p trung hơn và ki m soát i v i các công ngh . Nh ng quy nh th c t như v y d x y ra xung t v i ti m năng c a công ngh thông tin truy n thông. Công ngh không ch ơn thu n là ph n c ng mà là s thành l p m t b ph n qu n lý và th c ti n ho t ng. Vì v y, chính sách qu n s d ng c a h c n duy trì m , linh ho t, sáng t o và có kh năng áp ng. ánh giá thư ng xuyên là c n thi t m b o r ng các nhu c u c bi t c a các d án d a trên công ngh thông tin truy n thông và các chương trình ư c th c hi n. Module 2 l p lu n cho các lo i hình g n k t trong hình thành chính sách công ngh thông tin truy n thông ph c v cho phát tri n và th c hành. Các sáng ki n thi t k và th c hi n b i các chính ph thông thư ng như m t ph n c a m t chương trình ngh s phát tri n r ng rãi có xu hư ng ph n ánh s quá l thu c vào quy ư c c a các t ch c hi n có: h k t h p các h th ng th b c và quan liêu c a trong qu n lí. Nhưng các mô hình qu n lý d án ho c các sáng ki n ư c t p trung tri n khai th c hi n không y thì a phương l i có nhu c u xem xét. S phát tri n c a các gi i pháp a phương là c n thi t. Mô un 3 bàn v các thi t k và phát tri n d ng công ngh thông tin truy n thông liên quan n c chính ph và các công dân. Phương pháp thông thư ng qu n lý d án s d ng công ngh thông tin truy n thông thư ng gi nh r ng cơ s h t ng là c n thi t u tiên và do ó, u tư ph n c ng, các tòa nhà, thi t b và thuê nhân viên, ư c ưu tiên. Ph n l n u tư 98
nói chung i vào các chi phí trên kia và vài ngu n l c ư c l i cho các ho t ng c a d án. S u tư song song vào con ngư i, trong nghiên c u ch t lư ng c a xã h i, qu n lý d án và huy ng c ng ng và s tham gia, hi m khi di n ra. Vì v y, không ph i áng ng c nhiên khi th y r ng m t s khía c nh n l c c bi t c a công ngh thông tin truy n thông ph c v cho phát tri n ã làm vi c nhưng em l i r t ít s thay i trong cu c s ng c a ngư i dân. Mô un 7 t p trung vào qu n lý d án công ngh thông tin truy n thông ph c v cho phát tri n trong khi Mô un 8 xem xét các mô hình kinh phí có th giúp hư ng d n u tư vào các chương trình, d án công ngh thông tin truy n thông ph c v cho phát tri n t i a hoá vi c s d ng công ngh thông tin truy n thông cho các nư c ang phát tri n s òi h i m t s hi u bi t không ch c a nh ng cơ h i mà công ngh thông tin truy n thông em l i, mà còn nh ng h n ch và có kh năng th t gi m thương mai. i u quan tr ng là bi t khi nào, âu và li u k t h p công ngh thông tin truy n thông như là m t y u t quan tr ng trong chu kỳ d án. Và khi m t quy t nh s d ng công ngh thông tin truy n thông ã ư c th c hi n, sau ó là c n thi t ki m tra xem công ngh thông tin truy n thông có k t h p oc v i chu kì c a d án không. Có m t s m i quan tâm c n ư c gi i quy t ây và i u này s ư c th o lu n trong ph n ti p theo. K t lu n: • Công ngh thông tin truy n thông ph c v cho phát tri n òi h i h th ng chính sách m i trong quy ho ch, qu n lý và th c hi n d án c trưng b i s tham gia và tham gia tích c c c a các thành ph n khác nhau c a n n kinh t và c ng ng. • T i a hoá vi c s d ng công ngh thông tin truy n thông c n ph i có s hi u bi t rõ ràng v nh ng ti m năng và c h n ch c a chúng. • S h i t có nghĩa là r t nhi u các công ngh k t h p l i v i nhau. Nó có nghĩa là m t sáp nh p c a nhi u k lu t, c bi t là trong khoa h c k thu t và khoa h c xã h i và hành vi. • H i t cũng có nghĩa là m t quan h i tác a bên liên quan, nơi chính ph có th th c hi n chính sách thu n l i, quy nh, tài tr và xây d ng năng l c; khu v c 99
tư nhân có th xây d ng cơ s h t ng và u tư vào d ch v xã h i dân s có th làm vi c v i các c ng ng; và c ng ng có th s h u và chèo lái các sáng ki n Bài t p Xác nh các b ph n có nhi m v ho ch nh chính sách công ngh thông tin truy n thông t i nư c b n. Li u b ph n tư v n có liên B , liên cơ quan ho c nhóm tư v n có bao g m t t c nhà cung c p và các B , nh ng ngư i s d ng? N u có, xem xét l i các thành ph n c a nó và quy t nh t t c nh ng ngư i nên bao g m, và ư c bao g m. N u không có tư v n ho c nhóm tư v n và b n là ngư i ang so n th o m t ngh cho hi n pháp, nh ng l p lu n gì b n s s d ng bi n minh cho nh ng sáng t o và thành ph n c a b n (ch nh cơ quan ph i ư c i di n trong nhóm)? 4.2 Xây d ng k ho ch can thi p công ngh thông tin truy n thông ph c v cho phát tri n: Khi xem xét s can thi p c a công ngh thông tin truy n thông ph c v cho phát tri n, quy t nh u tiên là li u s can thi p c n ư c công ngh thông tinh truy n thông nh hư ng hay h tr . C hai cách ti p c n này r t quan tr ng, và trong th c t có s thay i l n trong cách th c mà công ngh thông tin truy n thông ã ư c s d ng trong các chương trình phát tri n d án. Cách ti p c n công ngh thông tin truy n thông nh hư ng là d a trên gi nh r ng ti p c n thông tin k p th i và có liên quan thông qua ó công ngh thông tin truy n thông s thúc y tăng trư ng kinh t vì t o ra cơ h i tăng thu nh p. Ví d , các sáng ki n như trung tâm vi n thông cung c p quy n truy c p vào e-mail và s d ng các trang web như m t công c ti p th ư c ưa thích hơn b i vì h cung c p cơ h i qu ng bá hàng hóa và c i thi n doanh s bán hàng. Hơn n a, cách ti p c n công ngh thông tin truy n thông hư ng t i phát tri n có nhi u kh năng nh n m nh truy n thông là m t k t qu t t. Cách ti p c n công ngh thông tin truy n thông h tr u tiên là làm rõ m c tiêu phát tri n i u mà các d án tìm ki m t ư c; ưa ra các thông tin và nhu c u thông tin liên l c; và sau ó 100
xem cách th c chi phí hi u qu c a vi c s d ng công ngh thông tin truy n thông gi i quy t các m c tiêu và các nhu c u. Cho dù l a ch n cách ti p c n nào, các d án ư c lên k ho ch c n th n là r t c n thi t tránh nh ng kho ng tr ng gi a thi t k và th c t trong b i c nh, trong cách ti p c n l p k ho ch và th c hi n, trong nh n th c và tri t lý gi a các bên liên quan khác nhau. N u không có k ho ch, h u qu thư ng là gây ra s không phù h p gi a s ưu tiên, u tư, phân ph i và k t qu . Cơ quan Phát tri n Qu c t Australia (AusAID) ã phát tri n m t khuôn kh và danh sách ki m tra cho vi c thi t k các d án công ngh thông tin truy n thông ph c v cho phát tri n s mang l i s rõ ràng cho quá trình l p k ho ch. H p 2: Hư ng d n th c hành t t cho vi c s d ng c a công ngh thông tin truy n thông ph c v phát tri n T i sao? Là vi c s d ng d án d a trên công ngh thông tin có nh m t ư c m t cách rõ ràng m c tiêu gi m nghèo? Ai? Có nhóm m c tiêu rõ ràng nào quy nh cho xoá ói gi m nghèo không? Như th nào? Hình th c c a công ngh thông tin truy n thông ư c tri n khai có thích h p v chi phí, h tr , s duy trì và tính tương thích v i các dòng thông tin hi n có không? Như th nào? Hình th c c a công ngh thông tin truy n thông ư c tri n khai m r ng có cho phép nó ư c nhân r ng và m r ng không? Như th nào? Hình th c trung gian thích h p có ư c s d ng không? Như th nào? Ph m vi cho quan h i tác công tư là gì? Cái gì? N i dung ư c truy n b i các công ngh thông tin có liên quan n khán gi và ư c th hi n b ng ngôn ng phù h p v i m c 101
tiêu c a i tư ng không? Bao lâu? D án t duy trì qua nh ng th i kỳ nào? T t như th Quy trình o lư ng, giám sát và quy trình ánh giá ư c th c nào? hi n giai o n nào? R i ra ra sao? Qu n lý r i ro: 'Nh ng s ki n b t ng ho c các tình hu ng nào có th phát sinh' và c n ph i làm gì qu n lý i u này?' Ngu n: Richard Curtain, Information and Communications Technologies and Development: Help or Hindrance? (Canberra: AusAID, 2004), 29, http://www.developmentgateway.com.au/jahia/webdav/site/adg/shared/CurtainICT4DJan04.pdf. Gi i quy t nh ng câu h i này trên ây v i s tham v n t t c các i tác và các bên liên quan s giúp các nhà ho ch nh và th c hi n d án tránh nh ng c m b y mà ã d n t i s th t b i c a r t nhi u d án công ngh thông tin truy n thông ph c v cho phát tri n. Bài h c kinh nghi m t nhi u s can thi p công ngh thông tin truy n thông xác nh n r ng các thành ph n th c hành t t ư c trong th c t là y u t quan tr ng trong quy ho ch công ngh thông tin truy n thông ph c v phát tri n Trư c tiên, các sáng ki n công ngh thông tin nên nêu rõ ràng v m c tiêu phát tri n và k t qu mong i. Trong m t phân tích ư c th c hi n cho Cơ quan Phát tri n Qu c t Australia - K ho ch Virtual Colombo, Curtain ã l p lu n r ng m c tiêu c a các d án công ngh thông tin truy n thông c n ph i có s t p trung rõ ràng s c nét và ư c liên k t v i các m c tiêu phát tri n thiên niên k c th . Các giá tr c a vi c t o ra các liên k t rõ ràng là có th lo i tr các d án mà không th ch ng minh kh năng tác ng n m c tiêu phát tri n c th . Nó cũng s giúp trong vi c xác nh li u các d án c n ư c s d ng công ngh thông tin truy n thông nh hư ng hay công ngh thông tin truy n thông h tr . Công ngh l a ch n sau ó tr nên ơn gi n hơn. Như m t bài t p i úng hư ng trong lâu dài s giúp gi m thi u các kh năng th t b i d án. Th hai, s can thi p c a công ngh thông tin truy n thông ph c v cho phát tri n c n ph i theo nhu c u ch không ph i theo cung c p nh hư ng, nhu c u ph i 102
xu t phát t c ng ng. i u này ng ý s c n thi t ph i xây d ng quan h i tác v i c ng ng và nuôi dư ng m t ý th c s h u c ng ng. Th ba, các gi i pháp công ngh thông tin truy n thông nên nh y c m v i i u ki n và h n ch c a a phương, k c nh ng liên quan n cơ s h t ng, s ti p c n, s liên quan và ngôn ng , và chúng c n ư c thi t l p cho n cu i cùng và ư c m b o s b n v ng. Vi c l a ch n công ngh truy c p cung c p k t n i, ph n c ng và các y u t ph n m m; h th ng an ninh b o v c h th ng và d li u ch ng hack, virus và các vi ph m an ninh quan tr ng khác. Mô un 4, 5 và 6 th o lu n nh ng v n này c th hơn. Th tư, m t cam k t chính tr m nh m t chính ph là i u b t bu c. Nhưng cam k t ph i ư c ng h b i m t phân b ngân sách c v s lư ng và b n ch t phân ph i c a nó. Trư ng h p các ngu n l c có h n, quan h i tác a bên liên quan có th làm gi m b t gánh n ng c a m i ngư i tham gia. B ng cách m b o quan h i tác a bên liên quan, chính ph có th gi m b t vai trò c a chính mình mà t o i u ki n t o ra và ph bi n công b ng thích ng cơ s h t ng và m r ng quy mô thành công c a các d án thí i m. Khu v c tư nhân và các t ch c xã h i dân s có th cung c p kinh phí h tr trong vi c phát tri n n i dung, và t o i u ki n và cho phép c ng ng tham gia. Quan h i tác chi n lư c qu c t và khu v c cũng có th ư c khám phá. B i ngu n l c khan hi m, các h th ng ph quát có th ư c t o ra vì l i ích c a t t c . H p tác c p này c n có th i gian xây d ng, nhưng k t qu là ch c ch n có kh năng t o ra m t tình hu ng các u hư ng l i. Th năm, m b o r ng các d án công ngh thông tin là quá trình nh hư ng và không th i h n c th ho c ch ơn thu n là m c tiêu hư ng là r t c n thi t. H u h t các d án phát tri n, c bi t là n u chúng ư c tài tr , ho t ng v i m c tiêu c nh và khung th i gian c nh. Trong khi ây là nh ng k ho ch khó khăn, ph i công nh n r ng s d ng công ngh thông tin truy n thông có hi u qu như là công c phát tri n òi h i ph i s d ng lâu dài và b n v ng. i u này là do vi c s d ng công ngh thông tin truy n thông òi h i c quan i m và thay i có tính ch t h th ng trong các t ch c và c ng ng và r t c n 103
thi t cung c p m t th i gian d n y cho công ngh thông tin truy n thông ư c ưa vào trong các k c u xã h i c a c ng ng. Ngoài ra còn có th i gian liên k t v i các quy t nh s d ng, vi c tri n khai các công ngh phù h p, xây d ng năng l c và s d ng. Các quá trình này, m c dù lý tư ng song song, thư ng ư c th c hi n m t cách tu n t và tuy n tính, òi h i ph i có thêm th i gian hơn so v i k ho ch ban u. Vì lý do này, ôi khi th i i m d án b t u có lãi c ph n, các khung th i gian c nh ã vư t quá, h tr các nhà tài tr ư c thu h i và các d án dư ng như lo ng cho ng. Làm th nào l a ch n công ngh ư c th c hi n cũng là m t khía c nh quan tr ng c n ư c quan tâm. Reddi và Dighe ã ưa ra danh sách các câu h i sau ây th c hi n s l a ch n công ngh : • Công ngh th c hi n có d dàng không? Nh ng i u ki n v t ch t phù h p cho s l a ch n công ngh này là gì (ví d như i n)? • Các bư c ã ư c ti n hành m b o truy c p? Trung tâm công ngh t âu? V trí v t lý và xã h i có phù h p và an toàn cho các nhóm i tư ng, c bi t là ph n , n và i mà không c n nhi u n l c và không có s gián o n nhi u n trách nhi m c a h ? • Ai s h u và ki m soát truy c p vào công ngh này? • Chi phí c a công ngh này ang ư c tri n khai trong i u ki n kinh phí c a cơ quan và cho ngư i s d ng là gì? Các chi phí cơ h i là gì? • Vi c s d ng công ngh là ơn gi n hay ph c t p? • Công ngh có tính tương tác không? Làm th nào xây d ng công ngh có s tương tác? • Công ngh có d di chuy n không? Nó có th ư c s d ng b t c lúc nào, b t c nơi nào, ho c là nó c nh trong th i gian và không gian không, như truy n hình ch ng h n? • Nó có d dàng b o trì, s a ch a, ch nh s a và c p nh t công ngh không? Ai có trách nhi m th c hi n các nhi m v này? 104
Reddi cũng ch ra r ng: Thư ng thì s l a ch n v trí c a công ngh này ư c xác nh b i câu h i v an toàn', ch không ph i kh năng ti p c n. Trư ng h p công ngh này ư c t trong m t c ng ng thi t l p cũng ph i xác nh các v n xã h i như n n t ng truy c p. N u công ngh này n m m t văn phòng lãnh o hay trư ng h c a phương, cơ h i gì mang lai cho nh ng ngư i nghèo, nh ng ngư i s ng ngoài rìa c a c ng ng có kh năng truy c p không? Li u ph n và các bé gái có th thăm các a i m t i b t kỳ th i gian thu n ti n cho h ? N u có là m t ngư i giám h xác nh qu n lý v trí và s d ng công ngh này, vai trò c a các cơ quan giám sát ra sao? N u ki m soát và ho t ng ư c t trong tay c a m t chính ph nhân viên ho c giáo viên trư ng h c, nh ng nh hư ng n quy n truy c p là như th nào Chi phí s d ng công ngh cũng là m t y u t quan tr ng c a kh năng ti p c n. Các nư c có th t n d ng các cơ h i ư c cung c p tìm gi i pháp chi phí th p. Các trung tâm vi n thông là m t trong nh ng gi i pháp ã ư c ch ng minh là h u ích. Như ư c th o lu n trong ph n 2, Trung tâm vi n thông là m t bu ng i n tho i công c ng nh ho c c a hàng thông tin trong m t c ng ng làng v i tình nguy n viên ho c doanh nghi p tr c a làng cung c p liên k t quan tr ng gi a làng và th gi i. Các trung tâm vi n thông có th có nhi u ch c năng, bao g m ph c v như là m t không gian c ng ng không ch truy c p thông tin mà còn cho các cu c h i tho i làng, các cu c th o lu n và trong các ho t ng. Các câu h i c n ư c gi i quy t khi l p k ho ch can thi p công ngh thông tin truy n thông nh hư ng và công ngh thông tin truy n thông h tr công ngh thông tin là m i quan tâm v n i dung. Reddi Dighe ngh nh ng câu h i hư ng d n sau ây: • Ngư i s d ng là ai và nhu c u c a h là gì - t c là h sơ ngư i dùng, bao g m nhu c u h c t p, các c p h c và phong cách là gì? N i dung phù h p dành cho ai? 105
• Nh ng thành ki n - xã h i, văn hóa, kinh t , tôn giáo, ngôn ng và gi i tính liên quan mà n i dung chú ý t i • N i dung có liên quan n c ng ng? Ví d , là nó có liên quan n kinh nghi m c a ph n ? Nó có phát tri n a phương? S tham gia c a c ng ng trong n i dung phát tri n là gì? • Các n i dung ư c t ch c như th nào • N i dung có chính xác và c p nh t? • Làm th nào có công ngh s a i làm cho ngư i s d ng ư c d dàng, nghe và hi u ư c n i dung? • Có ph i c cá nhân và nhóm h c t p ư c xây d ng và khuy n khích? • Li u các n i dung có khuy n khích, thúc y và t o i u ki n tương tác và ph n h i? • Nh ng h th ng h tr , ch ng h n như h tr cp u tiên và tài li u h c t p, ã ư c bao g m và s n có chưa? • Nh ng cơ ch ư c ưa ra s a ch a, s a i n i dung? Các d án công ngh thông tin truy n thông rơi vào khó khăn vì nhi u lý do. Phân kỳ gi a các m c tiêu c a ngư i qu n lý d án và c a các nhóm i tư ng là m t nguyên nhân chung c a s th t b i. Kho ng cách gi a thi t k và th c t gây ra b i hoàn c nh khác nhau và i u ki n ang ho t ng cũng là m t nguyên nhân thư ng xuyên gây th t b i d án. Trong khi i u này có th úng cho nhi u s can thi p phat tri n, c bi t là cho các can thi p công ngh thông tin truy n thông cho phát tri n, k t khi v n c a d li u có s n, công ngh cơ s h t ng, quy trình công vi c, thái văn hóa và ng l c, biên ch và k năng, th i gian d án khung, qu n lý c u trúc và các quy nh ngân sách không y , kho ng cách gi a quy ho ch và th c hi n d n n không phù h p. R t nhi u trong s nh ng v n này ư c th o lu n trong mô un 7 c a chu i nghiên c u này. Cu i cùng, các can thi p công ngh thông tin truy n thông trong các nư c ang phát tri n ph i i m t v i nh ng thách th c c a quy mô. Các nư c ã u tư vào h th ng quy mô l n ã có gi i quy t các v n quy ho ch t p trung và tri n khai so v i các a phương liên quan và nhu c u c a khu v c. T t c trong s h 106
có ã ph i i m t v i các v n v truy c p, bình ng và tương tác m t m c , và ph i vư t qua do phát tri n công ngh ang n i lên trong s các cu c cách m ng k thu t s . Ngư c l i s can thi p c a công ngh thông tin k thu t s có xu hư ng ưa ra sáng ki n nh , t i a phương, áp ng cho c ng ng, và trong các v n nh y c m. i u này là s c m nh c a chúng. Tuy nhiên r t nhi u các sáng ki n tr thành thí i m và không theo xu hư ng. K t qu là, khi nhà tài tr kinh phí d ng l i, các sáng ki n thí i m này cũng k t thúc t t. Khi h ã thành công, nh ng n l c ã ư c th c hi n nhân r ng nhưng ôi khi không tính n hoàn c nh và các i u ki n khác nhau và do ó ph nh n nh ng tính năng làm cho h r t thành công. Theo Chương trình thông tin Phát tri n Châu Á-Thái Bình Dương (APDIP) c a UNDP ã ch ra, " a phương hóa nh ng thích nghi v i cơ h i do công ngh thông tin truy n thông mang l i khá d dàng t ư c... i u ch nh c p qu c gia òi h i th c ti n c i cách, th ch qu n lý thay i mà có th ư c d ki n là ph i vư t qua nh ng tr ng i, thái hoài nghi…. ã có m t s phân tích s thành công hay th t b i c a các d án công ngh thông tin truy n thông cho phát tri n ư c th c hi n b i các h c gi và các cơ quan toàn c u .M c tiêu rõ nét, nhóm i tư ng, trung gian, môi trư ng chính sách, t ch c s p x p, m i liên k t quan tr ng, quy trình, n l c xây d ng năng l c, l a ch n công ngh , và các mô hình tài tr - ây là nh ng t t c các y u t ã ư c ưa ra kh ng nh cho s khác bi t gi a thành công và th t b i. K t lu n: • Cách ti p c n l y con ngư i là trung tâm thay vì l y công ngh thông tin là trung tâm r t quan tr ng cho các chương trình phát tri n công ngh thông tin truy n thông và ưa d án n thành công • Các y u t gi i thích cho s khác bi t gi a thành công và th t b i c a m t d án phát tri n công ngh thông tin truy n thông bao g m s xác nh rõ các m c tiêu, nhóm i tư ng, trung gian, chính sách và s p x p th ch , n l c xây d ng năng l c, l a ch n công ngh và các mô hình tài tr . • M t sáng ki n quy mô nh t ư c thành công òi h i nhi u hơn là ch ư c nhân r ng trong m t b i c nh khác nhau thành công. M r ng quy mô òi h i 107
m t n l c công ngh thông tin truy n thông ph c v cho phát tri n òi h i c i cách th ch và thay i qu n lý. Bài t p Ch n b t kỳ m t chương trình công ngh thông tin truy n thông nào ph c v cho phát tri n t nư c b n, và phân tích nó trong i u ki n chính sách, l p k ho ch và th c hi n. Trong góc nhìn vào chính sách, xác nh chính sách công ngh thông tin truy n thông ph c v cho phát tri n ho c các chính sách b sung ho c h tr chương trình là gì. Trong xem xét quy ho ch và các khía c nh th c hi n, s d ng tài li u hư ng d n th c hành t t cho các d án công ngh thông tin truy n thông phát tri n (H p 2) ánh giá chương trình. Cu i cùng, trên cơ s nh ng gì b n xác nh ư c i v i nh nhg h n ch c a chương trình, ngh các cách c i thi n chương trình. Ki m tra l i S d ng khung ăng nh p cơ b n ư c cung c p (xem trang sau), 1. Xác nh m t chương trình công ngh thông tin truy n thông h tr c th mà b n s phát tri n và mô t chương trình m c tiêu t ng th và m c tiêu c th . 2. Xác nh vi c th c hi n các ch tiêu cho chương trình trong i u ki n c th . B n s thi t l p cơ ch gì t ư c các m c tiêu c a chương trình? B n s thi t l p khuôn kh và h th ng gì? Chúng s ho t ng như th nào? 3. Nh ng phương pháp gì giúp b n ánh giá hi u su t? giai o n nh ng nào s b n ánh giá hi u su t? Các ch s nh hư ng c a b n tác ng lên i u gì? Làm th nào b n s cho ngu n c p d li u ó vào chương trình ti p theo c a b n? Công ngh thông tin truy n thông và các m c tiêu thiên niên k - Khuôn kh k ho ch c a các nhà ho ch nh chính sách/ Nh ng ngư i qu n lí th c hi n chương trình/ B sưu t p d li u khung cho m i nhi m v , ho t ng và tác ng. 108
Chư ng trình Hi u su t các ch Nh ng h th ng, Làm th nào t ng th , chi n s cho chương th t c gì s ơc b n ánh giá lư c và m c tiêu trình thành l p ư c ti n b , u ra và tác ng? T ng k t ây là mô un u tiên trong chu i mô un c a H c vi n công ngh thông tin ch y u cho lãnh o Chính ph ưa ra các tranh cãi r ng rãi v s phát tri n và l p lu n cho vi c áp d ng ý nghĩa c a vi c ng d ng công ngh thông tin truy n thông thích h p i v i vi c thúc y nhanh t c phát tri n các nư c ang phát tri n trong khu v c châu Á Thái Bình Dương. Ph n u c a mô un gi i thi u b n c khái quát v các m c tiêu phát tri n c a Thiên niên k và s ti n b c a khu v c Châu Á Thái Bình Dương nh m t ư c nh ng m c tiêu này. Ph n này cũng gi i thi u c gi , c bi t là nh ng ngư i có ít ho c không có n n t ng v công ngh v công ngh thông tin truy n thông và các c tính c a chúng – nh ng c tính mà giúp chúng tr thành nh ng công c chi n lư c cho s phát tri n. Ph n th hai c a mô- un tìm hi u vi c s d ng công ngh thông tin truy n thông trong các lĩnh v c c th c a m c tiêu thiên niên k . Nghiên c u trư ng h p ư c l a ch n mô t s a d ng c a vi c s d ng công ngh thông tin truy n thông, m i nghiên c u làm n i b t nh ng th m nh và nh ng i m y u có th tìm th y trong các ng d ng công ngh thông tin truy n thông các lĩnh v c quan tr ng c a phát tri n. Ph n cu i cùng c a mô un mô t , trong i u ki n m r ng, thách 109
th c trong vi c áp d ng công ngh thông tin truy n thông phát tri n. Nó nh n m nh s c n thi t cho các chương trình công ngh thông tin truy n thông cho phát tri n và các d án 'c a dân, do dân, và vì dân". Coi con ngư i là trung tâm, hơn là công ngh là phương pháp ti p c n luôn thành công hơn. 110