Môn học Lịch sử các học thuyết kinh tế

Chia sẻ: Nguyễn Thị Giỏi | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:17

Thêm vào BST

Báo xấu

1.358
lượt xem 316
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Chủ nghĩa trọng thương hình và phát triển ở Châu Âu vào giữa thế kỷ khoảng 3 thế kỷ. Thế kỷ XV- XVIII: gọi là: hậu kỳ phong kiến. tích lũy nguyên thủy của CNTB

Chủ đề:

Bình luận(1) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Môn học Lịch sử các học thuyết kinh tế

LÒCH SÖ CA C HO C THUYE T KINH TE . Û Ù Ï Á Á A – CHU NGHÓ A TRO NG THÖÔNG : Û Ï 1/ Hoa n caûnh ra ñô i : ø ø CNTT hình tha nh va phaùt trie n ôû Cha u A u va o giö a theá kyû XV va toàn taï i trong ø ø å â Â ø õ ø khoaûng 3 theá kyû. Theá kyû XV XVIII : goï i la : Ha u ky phong kieán. ø ä ø Tích lu y nguye n thuûy cuûa CNTB õ â Trong thô i ky na y cheá ño phong kieán ôû Cha u A u baét ñaàu tan ra , quan he saûn xuaát ø ø ø ä â Â õ ä TBCN baét ñaàu xuaát hie n. ä Söï xuaát hie n chuû nghóa troï ng thöông gaén lieàn vôùi nhö ng tieàn ñeà lòch söû sau : ä õ * Kinh teá : _Va o thô i ñie m na y hang hoùa ôû Cha u A u phaùt trie n maï nh. Thò tröô ng da n to c trong ø ø å ø ø â Â å ø â ä nöôùc môû ro ng xuaát hie n caùc hoaï t ño ng giao tho ng quoác teá. ä ä ä â _ Tieàn te kho ng ch ñöôï c söû duï ng la m phöông tie n trung gian trong trao ño i ha ng hoùa ä â æ ø ä å ø ma tieàn te co n söû duï ng la m tö baûn ñe sinh lôï i 1 caùch pho bieán. ø ä ø ø å å * Chính trò xa ho i : õ ä _ Giai caáp phong kieán baét ñaàu suy ta n, vò theá cuûa taàng lôùp thöông nha n trong xa ho i ø â õ ä taêng cöô ng. ø _ Xuaát hie n khoái lie n minh cuûa nha nöôùc phong kieán trung öông va tö baûn thöông ä â ø ø nha n döï a vaø o nhau ñe toàn taï i. â å * Vaên hoùa tö töôûng: _ Phaùt trie n cuûa khoa hoïc ña c bie t khoa hoï c töï nhie n. å ë ä â _ Xuaát hie n phong tra o phuï c höng ( do giai caáp tö saûn khôûi xöôùng nhaèm choáng laï i tö ä ø töôûng ñen toái cuûa phong kieán thô i trung co , ñeà cao tö töôûng töï do nha n quyeàn, bình ø å â ñaúng ). _ Söï chuye n bieán ta m lyù va loái soáng cuûa ngöô i da n. å â ø ø â Keát lua n : Söï kie n tre n la m thay ño i nhanh choùng bo ma t phong kieán trung co neàn saûn ä ä â ø å ä ë å xuaát phong kieán baét ñaàu nhöô ng cho cho cheá ño tö baûn thöông maïi ø ã ä CNTT xuaát hie n. ä 2/ La p tröô ng cô baûn cuûa CNTT : 3 la p tröô ng ä ø ä ø * Söï gia u coù : Caùc nha troï ng thöông coi tieàn va ng baï c la bie u hie n duy nhaát cuûa cuûa ø ø ø ø å ä caûi cuûa söï gia u coù. ø Ba quan ñie m : å + Quoác gia gia u coù phaûi la quoác gia coù khoái löôï ng va ng baï c kho ng loà. ø ø ø å + Moï i hoaï t ño ng kinh teá ñeàu phaûi höôùng va o muï c tie u duy nhaát : la m sao coù the coù ä ø â ø å nhieàu tieàn. + Tieàn te la muï c ñích ha ng hoùa ch la phöông tie n ñe la m taêng khoái löôï ng tieàn. ä ø ø æ ø ä å ø * Y nie m veà thöông maï i : ch coù the tích lu y tieàn te tho ng qua hoaï t ño ng thöông maï i Ù ä æ å õ ä â ä ña c bie t ngoaï i thöông. ë ä
_ Trong thöông maï i phaûi thöï c hie n baùn nhieàu mua ít. ä _ Lôï i nhua n thu ñöôï c trong thöông maï i la keát quaû cuûa söï trao ño i kho ng ngang giaù. ä ø å â _ Thöông maï i la mo t cuo c chieán tranh, giö a caùc quoác gia taát yeáu coù söï ñoái la p veà lôï i ø ä ä õ ä ích “ Da n toc na y la m gia u baèng caùch cöôùp ñoaït ta i saûn cuûa da n to c kia “. â ä ø ø ø ø â ä * Su ng baùi nha nöôùc : Tieàn te ch coù the tích lu y vôùi söï can thie p cuûa nha ngöô i, ñeà ø ø ä æ å õ ä ø ø cao vai tro cuûa nha nöôùc, caùc nha troï ng thöông chöa thaáy ñöôï c tính khaùch quan caùc ø ø ø hoaï t ño ng kinh teá , tu y thuo c va o nha nöôùc. ä ø ä ø ø 3/ Caùc thô i ky phaùt trie n cuûa chuû nghóa troï ng thöông : 3 thô i ky : ø ø å ø ø + Thô i ky ñaàu cuûa CNTT : die n ra khoaûng TK XV ø ø ã XVI goï i la Chuû nghóa tieàn te ø ä hay Chuû nghóa troï ng tieàn. Ña c ñie m : su ng baùi tieàn te 1 caùch tuye t ñoái coi tieàn la taát caû. ë å ø ä ä ø _ Hai cöông lónh : + Phaûi ca n ñoái tieàn theo nguye n taéc thu > chi : baèng moï i caùch ñem tieàn veà ca ng nhieàu â â ø ca ng toát. ø + Phaûi giö tieàn laï i trong nöôùc kho ng ñe tieàn te chaï y ra nöôùc ngoa i chi tie u ca ng ít õ â å ä ø â ø ca ng toát. ø Chính saùch : +Caám xuaát kha u tieàn. å + Haï n cheá toái ña nha p ha ng nöôùc ngoa i va o trong nöôùc. ä ø ø ø + Khuyeán khích xuaát khaàu ha ng ra nöôùc ngoa i. ø ø + Phaù giaù ñoàng tieàn trong nöôùc giaûm giaù ha ng thu huùt nhieàu tieàn tö nöôùc ngoa i. ø ø ø Keát quaû : Söï giao thöông ha ng hoùa bò ngaên caûn. ø Neàn kinh teá ha ng hoùa bò maát ca n ñoái nghie m troïng tieàn > ha ng. ø â â ø Muï c tie u tích lu y tieàn cho CNTB ra ñô i. â õ ø + Thô i ky sau cuûa CNTT : TK XVI ø ø cuoái TK XVII : Chuû nghóa troï ng thöông thöïc söï hay Chuû nghóa troï ng thöông tröôûng tha nh. ø Tieàn la bieu hie n cuûa cuûa caûi, quoác gia muoán gia u la phaûi tích lu y tieàn, va n coi troï ng ø å ä ø ø õ ã tieàn. Le n aùn vie c tích trö tieàn chuû tröông ñe cho tieàn va n ño ng vì qua ñoù môùi thu ñöôï c tieàn â ä õ å ä ä nhieàu hôn. _ Hai cöông lónh : Mua nhieàu ñe baùn nhieàu hôn nha p nhieàu xuaát nhieàu. å ä Thò tröô ng la tre n heát, baèng moï i caùch chieám lónh thò tröô ng theá giôùi. ø ø â ø Chính saùch : Kho ng caám xuaát kha u tieàn : khuyeán khích mang tieàn ra nöôùc ngoaø i, mua â å reû nöôùc na y ñe baùn maéc nöôùc kia. ø å Khuyeán khích xuaát kha u, taùn tha nh nha p kha u vôùi qui mo lôùn hôn neáu coù taùc duï ng toát å ø ä å â ñoái vôùi saûn xuaát trong nöôùc. Phaùt trie n co ng nghie p ( ña c bie t co ng nghie p cheá bieán ) ñe taï o nguoàn ha ng ñe xuaát å â ä ë ä â ä å ø å kha u. å Keát quaû : Söï giao thöông ha ng hoaù ñöôï c môû ro ng phaùt trie n. ø ä å Neàn kinh teá trong nöôùc phaùt trie n maï nh. å Thô i ky ñaàu ø ø Thô i ky sau ø ø
Coi troï ng baûng ca n ñoái tieàn te . â ä Coi troï ng baûng ca n ñoái thöông maï i. â Coi troï ng nguye n taéc thu > chi. â Coi troï ng xuaát > kha u å Tích lu y tieàn te vì coi tieàn te la cuûa caûi õ ä ä ø Kinh doanh tieàn te vì coi tieàn kho ng ch la ä â æ ø Chuû tröông xuaát kha u ha ng ra nöôùc ngoa i å ø ø cuûa caûi ma tieàn co n la tö baûn. ø ø ø vôùi giaù cao ñe thu huùt nhieàu tieàn. å Xuaát ha ng vôùi giaû reû muï c tie u chieám lónh ø â thò tröô ng. ø + Thô i ky cuoái cuûa CNTT : Cuoái TK XVII giö a TK XVIII : CNTT baét ñaàu tan ra ø ø õ õ Ba nguye n nha n da n ñeán tan ra : â â ã õ _ Do keát thuùc thô i ky tích lu y nguye n thuûy cuûa CNTT, neàn saûn xuaát tö baûn ra ñô i, phaùt ø ø õ â ø trie n va troïng ta m lôï i ích kinh teá chuye n tö löu tho ng å ø â å ø â saûn xuaát , saûn xuaát nguoàn la m gia u cuûa CNTB. ø ø _ Do giai caáp tö saûn luùc na y ña lôùn maï nh khoâ ng caàn ñeán söï baûo trôï cuûa nha nöôùc ø õ ø phong kieán, tha m chí choáng laï i söï can thie p cuûa nha nöôùc phong kieán ä ä ø khoái lie n â minh TBTN, nha nöôùc phong kieán hoa n toa n tan ra . ø ø ø õ _ Do söï phaùt trie n cuûa khoa hoï c ña t cô sôû cho mo t phöông phaùp lua n nghie n cöùu kinh å ë ä ä â teá sa u saéc hôn. CNTT kho ng co n phu hôï p bò phe phaùn maïnh me â â ø ø â õ hoï c thuyeát kinh teá môùi thích öùng vôùi thöï c tie n baét ñaàu xuaát hie n. ã ä 4/ Caùc hình thöùc CNTT : 3 hình thöùc tie u bie u â å + CNTT tieàn te ( Ta y Ban Nha ) ä â + CNTT co ng nghie p ( Phaùp ) â ä + CNTT thöông maï i ( Anh ) 5/ Nha n xeùt ñaùnh giaù veà chuû nghóa troï ng thöông : ä Trong TK XV XVII : CNTT la mo t böôùc tieán lôùn so vôùi nhö ng tö töôûng vôùi chính ø ä õ saùch cuûa thô i phong kieán trung co .ø å Tö töôûng KTHH ñeà cao KTHH khuyeán khích giao löu buo n baùn, thuùc ña y saûn xuaát â å phaùt trie n. å Noù nha n thöùc giaûi thích caùc vaán ñeà kinh teá tre n cô sôû tri thöùc khoa hoï c môû ra ky ä â õ nguye n môùi trong vie c nha n thöùc caùc vaán ñeà kinh teá , ñoaïn tuye t vôùi tö töông to n giaùo â ä ä ä â Haï n cheá + Caùc nha troï ng thöông giaûi thích vaán ñeà kinh teá co n quaù ñôn giaûn ø ø + Tha nh töï u lyù lua n ñöôïc co n raát nhoû beù tính lyù lua n co n raát thaáp. ø ä ø ä ø + Ch dö ng laï i ôû mo taû hie n töôï ng beà ngoa i chöa thöï c söï tìm ra caùc quy lua t phaûn aùnh æ ø â ä ø ä baûn chaát be n trong cuûa caùc hie n töôïng kinh teá . â ä + Taàm nhìn co n phieán die n, ch döø ng laï i ôû löu tho ng chöa nghie n cöùu lónh vöï c saûn ø ä æ â â xuaát. B – CHU NGHÓ A TRO NG NO NG : Û Ï Â 1/ Hoa n caûnh ra ñô i : ø ø Ra ñô i va o khoaûng giö a TK XVIII trong hoa n caûnh lòch söû heát söùc ña c bie t : ø ø õ ø ë ä + Phaùp la mo t quoác gia no ng nghie p hôn 90% da n soá la no ng da n. Co ng cuï , phöông ø ä â ä â ø â â â thöùc canh taùc laï c ha u, hôn 1/3 die n tích ñaát boû hoang. ä ä
+ Caùc ma u thua n xa hoi Phaùp bo c lo raát ga y gaét, nöôùc Phaùp coù 2 tra n tuyeán ñoái la p : â ã õ ä ä ä â ä ä giai caáp phong kieán, vua, taêng lö , quùy to c >< no ng da n , tö saûn, thò da n. õ ä â â â Ña c ñie m : ë å Giai caáp phong kieán giö ñaát ñai soáng sa hoa höôûng thuï . õ Ma t tra n choáng phong kieán bò aùp böùc ñe neùn, caêm thu , cheá ño phong kieán no i da y. ë ä ø ø ä å ä Phaùp tieán gaàn tôùi CM tö saûn : Kinh teá suy suï p : do 2 nguye n nha n : â â + Do söï thoáng trò cuûa cheá ño phong kieán. ä + Do ma u thua n cuûa CNTT co ng nghie p â ã â ä Kinh teá suy suï p Tö söï kie n ñoù : Phaùp xuaát hie n yeu caàu giaûi quyeát ma u thua n beá taét trong xa ho i la t ø ä ä â â ã õ ä ä ño cheá ño phong kieán phaùt trie n no ng nghie p ñe vöï c da y neàn kinh teá å ä å â ä å ä Chuû nghóa troï ng no ng xuaát hie n. â ä 2/ La p tröô ng cô baûn : ä ø Chuû nghóa troï ng no ng coù 3 la p tröô ng cô baûn sau : â ä ø + Söï gia u coù tha t söï cuûa mo t quoác gia kho ng bie u hie n ôû khoái löôï ng va ng baï c ma bie u ø ä ä â å ä ø ø å hie n ôû khoái löôï ng no ng saûn, mo t quoác gia cöô ng thònh la mo t quoác gia coù nhieàu löôï ng ä â ä ø ø ä thöï c thöï c pha m. å + Saûn xuaát no ng nghie p la nguoàn duy nhaát taïo ra mo i cuûa caûi va t chaát, ch coù no ng â ä ø ã ä æ â nghie p môùi ñem laï i söï gia u coù aám no haï nh phuùc. ä ø + Nha nöôùc kho ng can thie p va o caùc hoaï t ño ng kinh teá to n troï ng söï töï do , töï do saûn ø â ä ø ä â xuaát, kinh doanh trao ño i. å No i dung chuû yeáu : ä Francois Quesney la nha kinh teá ngöô i Phaùp (1694 – 1764) ø ø ø * Thuyeát traä t töï thie n ñònh : â Quesney phe phaùn, baùc boû CNTT , suï gia u coù kho ng bie u hie n ôû va ng baï c ma ôû cuûa â ø â å ä ø ø caûi ñaùp öùng nhu caàu tie u du ng cuûa con ngöô i . Tröôùc heát laø löông thöï c thöï c pha m. Tuy â ø ø å nhie n, kho ng phaûi moï i cuûa caûi bie u hie n söï gia u coù. Söï gia u coù ch bie u hie n cuûa caûi â â å ä ø ø æ å ä sinh so i naûy nôû Quesney goï i la taï o ra thu nha p thuaàn tuùy. â ø ä Theo Quesney : Thu nha p thuaàn tuyù = soá thu ñöôï c – soá tie u phí. ä â Nhö ng ha nh vi na o taïo ra ñöôï c thu nha p thuaàn tuyù la ha nh vi saûn xuaát, ha nh vi saûn õ ø ø ä ø ø ø xuaát thöï c söï ch coù trong no ng nghie p. Ngoa i no ng nghie p caùc nga nh khaùc la kho ng æ â ä ø â ä ø ø â sinh lôï i, khoâ ng taêng the m. â Nha n ñònh : Theo Quesney coù 2 nguye n taéc hình tha nh giaù trò ä â ø + Trong co ng nghie p giaù trò saûn pha m taï o ra se ngang baèng vôùi to ng chi phí. â ä å õ å + Trong no ng nghie p giaù trò taï o ra bao giô cu ng lôùn hôn to ng chi phí. â ä ø õ å + Trong co ng nghie p quaù trình taï o ra saûn pha m ch la söï keát hôï p chaát cu . â ä å æ ø õ + Trong no ng nghie p nhô söï taùc ñoä ng cuûa töï nhie n : kho ng khí… ne n coù söï gia taêng veà â ä ø â â â chaát taï o ra chaát môùi. Keát lua n : Thu nha p thuaàn tuùy la keát quaû cuûa töï nhie n la tang va t cuûa töï nhie n. ä ä ø â ø ë ä â * Thuyeát chu trình kinh teá : Quesney chia xa ho i tha nh 3 giai caáp : õ ä ø
+ Giai caáp saûn xuaát : bao goàm nhö ng ngöô i hoaït ño ng trong no ng nghie p ( no ng dan ) õ ø ä â ä â â + Giai caáp sôû hö u : nhö ng ngöô i chieám hö u ñaát ñai ( ñòa chuû ) õ õ ø õ + Giai caáp kho ng saûn xuaát : nhö ng ngöô i hoaï t ño ng trong lónh vöïc co ng nghie p, â õ ø ä â ä thöông maï i ( co ng thöông ) â Mo taû söï löu tho ng cuûa cuûa caûi giö a 3 giai caáp trong sô ñoà bie u Quesney â â õ å * Giai caáp saûn xuaát : Giaû söû giai caáp thu nha p 5 tyû ( Thu nha p thuaàn tuùy ) ä ä Giö 2 tyû ñe tie u du ng õ å â ø No p 2 tyû cho giai caáp sôû hö u ( ñòa to ) ä õ â Du ng 1 tyû trao ño i vôùi giai caáp kho ng saûn xuaát ø å â Laáy co ng nghe pha m tie u du ng : â ä å â ø quaàn aùo, gia y deùp, nha cöûa… ø ø Saûn xuaát : co ng cuï , maùy moùc, pha n boùn… â â Taát caû caùc nhu caàu ñeàu ñöôï c thoûa ma n, giai caáp na y tieáp tuï c hoaï t ño ng. õ ø ä * Giai caáp sôû hö u : Soáng döï a va o giai caáp saûn xuaát , coù 2 tyû ñòa to do giai caáp saûn xuaát õ ø â no p. ä _ Nha n 2 tyû : 1 tyû do giai caáp saûn xuaát ä 1 tyû do giai caáp sôû hö u õ Du ng 2 tyû na y trao ño i vôùi giai caáp saûn xuaát ñe laáy no ng saûn, löông thöï c thöï c pha m, ø ø å å â å nguye n lie u. â ä Nhu caàu ñöôï c thoûa ma n tieáp tuï c toàn taï i hoaï t ño ng. õ ä Caùc giai caáp gaén lieàn vôùi nhau trong mo t vong lua n chuye n ñi tö saûn xuaát ñeán pha n ä ø â å ø â phoái thu nha p va tie u du ng. ä ø â ø Chu trình kinh teá tre n tua n theo nhö ng ñònh lua t töï nhie n va khaùch quan gioáng nhö söï â â õ ä â ø tuaàn hoa n maùu trong cô the con ngöô i. Mo i giai caáp gioáng nhö cô quan trong cô the . ø å ø ã å Keát lua n : Do ñoù phaûi xoaù boû moï i söï haï n cheá, ngaên caûn tö be n ngoa i ñe cho cuûa caûi ä ø â ø å löu tho ng töï do giö a caùc giai caáp gioáng nhö maùu khaép cô the . â õ å * Thuyeát traä t töï thie n ñònh : â Quesney cho raèng xa ho i la mo t bo pha n cuûa giôùi töï nhie n, ñoàng nhaát cuûa giôùi töï õ ä ø ä ä ä â nhie n, tra t töï xa ho i naèm trong tra t töï chung cuûa vu truï va nhö ng ñònh lua t chi phoái töï â ä õ ä ä õ ø õ ä nhie n, chi phoái xa ho i . Do thöôï ng ñeá taï o ra, saép ña t. â õ ä ë Nhö ng ñònh lua t do thöôï ng ñeá saùng taï o la baát di baát dòch baát khaû cöï tuye t la nhö ng õ ä ø ä ø õ ñieàu coù lôï i nhaát cho con ngöô i. ø Traùch nhie m con ngöô i ch khaùm phaù, thöï c hie n. ä ø æ ä Phaûi la tra t töï thie n ñònh, phaùp lua t qui ñònh xaõ ho i la mo t he thoáng ñieàu khoûa thích ø ä â ä ä ø ä ä hôï p nhaát ñe höôùng tôùi thöï c hie n traä t töï thie n ñònh. Nha nöôùc kho ng ne n, kho ng ñöôï c å ä â ø â â â pheùp can thie p va o caùc hoaï t ño ng kinh teá , vì söï can thie p na y la m sai le ch tra t töï ä ø ä ä ø ø ä ä thie n ñònh. â 3/ Nha n xeùt ñaùnh giaù veà CNTN: ä Tha nh töï u : La mo t böôùc tieán lôùn so vôùi CNTT ø ø ä _ Caùc nha troï ng no ng ña chuye n ñoái töôï ng nghie n cöùu tö löu tho ng saûn xuaát ø â õ å â ø â _ Nguoàn goác cuûa söï gia u coù trong lónh vöï c saûn xuaát, löu tho ng kho ng taï o ra cuûa caûi va ø â â ø giaù trò.
_ Cuo c caùch maï ng trong lòch söû kinh teá cuûa nhaâ n loaï i. ä _ Caùc nha troï ng no ng laàn ñaàu tie n ne u le n tö töôûng caùc quy lua t khaùch quan chi phoái ø â â â â ä ñô i soáng sinh hoaï t kinh teá ø ñöa ñeán tính khoa, ñoàng nhaát khaùch quan vôùi thöôï ng ñeá ma u saéc duy ta m. ø â Laàn ñaàu tie n nghie n cöùu vaán ñeà löu tho ng cuûa caûi ñe taùi saûn xuaát tre n phaï m vi toa n â â â å â ø xa ho i , ña t cô sôû cho vie c nghie n cöùu caùc moái quan he baûn chaát cuûa neàn saûn xuaát tö õ ä ë ä â ä baûn. Haï n cheá : 3 ñie m chính. å _ Saûn xuaát cuûa caùc nhaø troï ng no ng co n heï p hoø i cöùng nhaéc, co n mang tính maùy moùc â ø ø sie u hình. â _ Saûn xuaát kho ng ch gia taêng veà soá löôï ng cuûa caûi ma co n gia taêng veà giaù trò cuûa caûi. â æ ø ø _ Caùc nha troï ng no ng kho ng thaáy ñöôï c vai tro cuûa löu tho ng va phuû nha n moï i cô sôû ø â â ø â ø ä phaùt sinh lôïi nhua n trong löu tho ng. ä â Caùc nha troïng no ng ña coá gaéng nghie n cöùu moái lie n he baûn chaát cuûa neàn saûn xuaát tö ø â õ â â ä baûn trong khi chöa pha n tích ñöôï c nhö ng khaùi nie m cô sôû. â õ ä C – HO C THUYE T KINH TE CUA ADAM SMITH Ï Á Á Û 1/ La p tröô ng cô baûn : ä ø _ Caùc nha co ñie n cho raèng söï gia u coù cuûa mo t quoác gia kho ng bie u hie n ôû khoái ø å å ø ä â å ä löôï ng va ng, khoái löôï ng no ng saûn ma bie u hie n ôû toa n bo caùc loaï i kinh teá ñaùp öùng nhu ø â ø å ä ø ä caàu cuûa con ngöô i. ø _ Lao ño ng cuûa con ngöô i la nguoàn duy nhaát taïo ra moï i cuûa caûi va t chaát ä ø ø ä nguoàn goác duy nhaát cuûa söï gia u coù. ø _ Nha nöôùc, chính phuû phaûi to n troïng söï töï do cuûa con ngöô i . To n troïng caùc quy lua t ø â ø â ä khaùch quan , nha nöôùc kho ng ne n can thie p va o caùc hoaï t ñong kinh teá. ø â â ä ø ä Adam Smith nha kinh teá ngöô i Anh (5/6/1723) ø ø _ Theá giôùi quan va phöông phaùp lua n cuûa Adam Smith ø ä + Theá giôùi quan : coù 2 ñie m no i bat å å ä Chuû nghóa duy va t : Adam Smith luo n luo n tin töôûng TGVC bò chi phoái bôûi caùc quy ä â â lua t khaùch quan kho ng tu y thuo c va o yù muoán cuûa con ngöô i, co n mang tính sie u hình ä â ø ä ø ø ø â xa laï vôùi pheùp bie n chöùng. ä Adam Smith luo n luo n choáng laï i cheá ño phong kieán, uûng ho caùc tö töôûng töï do da n â â ä ä â chuû. O ng luo n coi CNTB la mo t xa ho i hôï p lyù duy nhaát va vónh cöûu Â â ø ä õ ä ø Adam Smith theo chuû nghóa töï do tö saûn. Adam Smith ca ngôï i CNTB trung thöï c chính xaùc. + Nha n sinh quan : â Chuû nghóa caù nha n, tö saûn : Con ngöô i cu ng luùc bò chi phoái bôûi 2 söùc maï nh baûn naêng. â ø ø Baûn naêng vò kyû, thuùc ña y lôï i ích caù nha n phaùt trie n tinh thaàn chieám hö u. å â å õ Baûn naêng vò tha : Thuùc ña y tính co ng ñoàng khuyeán khích hôï p taùc. å ä Hai baûn naêng na y ñoái la p, thoáng nhaát taï o tha nh löï c ña y löï c huùt. ø ä ø å Pha n bie t 2 lónh vöï c cuûa ñô i soáng : Lónh vöï c kinh teá , lónh vöï c ñaï o ñöùc. â ä ø
Lónh vöï c kinh teá : Con ngöô i bò chi phoái bôûi baûn naêng vò kyû ha nh ño ng theo nguye n ø ø ä â taéc ích kyû, tham lam caïnh tranh. Lónh vöï c ñaïo ñöùc : Phaûi ha nh ño ng theo nguye n taéc vò tha phaûi coù tính ñoàng loaï i.ø ä â Khaùi nie m veà con ngöô i trong lónh vöï c kinh teá : ä ø Con ngöô i luo n theo ñuo i lôï i ích caù nha n ch bieát ch thaáy lôï i ích caù nha n, ha nh ño ng ø â å â æ æ â ø ä theo lôï i ích caù nha n. Cô sôû la p lua n trong toa n bo hoï c thuyeát cuûa Adam Smith mang â ä ä ø ä tính 2 ma t : ë Ñi sa u pha n tích baûn chaát be n trong â â â Mo taû caùc hie n töôïng kinh teá theo bie u hie n beà ngoa i â ä å ä ø O ng quan nie m baûn chaát hie n töôï ng ñoàng nhaát Â ä ä 2/ No i dung cô baûn hoï c thuyeát : 3 lyù thuyeát ä a/ Lyù thuyeát veà neàn kinh teá ha ng hoùa : ø + Lyù lua n veà söï pha n co ng lao ño ng : ä â â ä Tö töôûng cô baûn : Pha n co ng lao ño ng söï tieán bo heát söùc vó ñaï i trong vie c phaùt trie n â â ä ä ä å söùc saûn xuaát cuûa lao ño ng , la nguoàn goác cuûa söï gia u coù. ä ø ø No i dung : Kho ng phaûi la va ng baïc ma la khoái löôï ng cuûa caûi va t duï ng caàn thieát la ä â ø ø ø ø ä ø bie u hie n cuûa söï gia u coù, va tu y theo keát quaû lao ño ng cuûa mo i quoác gia coù ñöôï c å ä ø ø ø ä ã nhieàu hay ít caùc va t duï ng na y. Do ñoù möùc ño gia u coù cuûa mo t quoác gia ñöôï c phaûn aùnh ä ø ä ø ä baèng mo t tyû le . ä ä Keát quaû lao ño ng ; ä Nhu caàu tie u du ng â ø Tyû le na y tu y thuo c 2 nha n toá : ä ø ø ä â Tyû troï ng soá löôï ng chieám tyû troï ng bao nhie u trong â da n soá â Naêng suaát cuûa lao ño ng (A.S nha n toá thöù 2 quan ä â troï ng ) Adam Smith naêng suaát lao ño ng ca ng cao möùc ño gia u coù taêng, naêng suaát quyeát ñònh ä ø ä ø gia u coù. ø Nguye n nha n : Da n ñeán naêng suaát lao ño ng cao nhô phan co ng lao ño ng , pha n co ng â â ã ä ø â â ä â â lao ño ng coù 3 taùc duï ng : ä + Taêng the m ta i kheùo leùo cuûa ngöôø i lao ño ng . â ø ä + Tieát kie m soá thô i gian thöô ng bò maát maùt khi thay ño i cong vie c. ä ø ø å â ä + Giuùp ngöô i lao ño ng caûi tieán phaùt minh ra caùc co ng cuï tinh xaûo. ø ä â Adam Smith khaúng ñònh : _ mo t quoác gia ca ng tie n tieán trình ño phan co ng ca ng cao ä ø â ä â â ø _ pha n co ng lao ño ng la baét nguoàn tö thie n höôùng trao ño i â â ä ø ø â å cuûa con ngöô i , thie n höôùng trao ño i la mo t ña c tröng cuûa loa i ngöô i keát quaû cuûa khaû ø â å ø ä ë ø ø naêng suy lua n va tieáng noùi. ä ø Adam Smith suy lua n : Neáu coù thie n höôùng trao ño i moï i ngöô i töï cung caáp thuû tuïc caàn ä â å ø thieát. Do va y kho ng taï o ne n söï khaùc bie t veà ta i naêng. ä â â ä ø Chính thie n höôùng trao ño i ña thuùc ña y mo i ngöô i hieán da n caû ñô i mình cho mo t co ng â å õ å ã ø â ø ä â vie c chuye n mo n nhaát ñònh va phaùt trie n ñeán möùc hoa n haûo nhö ng naêng khieáu ba m ä â â ø å ø õ å sinh cuûa mình trong lónh vöï c chuye n mo n. â â
Ñieàu kie n ñe phaùt trie n pha n co ng lao ño ng : ñoù la söï phaùt trie n thò tröô ng , söï phaùt ä å å â â ä ø å ø trie n cuûa thò tröô ng tu y thuo c söï phaùt trie n cuûa giao tho ng va n taûi. å ø ø ä å â ä A.S : “pha n co ng lao ño ng la nguye n nha n ñöa tôùi söï gia u coù cuûa mo t quoác gia, mo t â â ä ø â â ø ä ä da n to c ca ng gia u coù khi noù ca ng la m chuye n mo n hoùa ta i naêng cuûa caùc tha nh vie n â ä ø ø ø ø â â ø ø â va ñaï t tôùi mo t naêng suaát cao hôn” ø ä + Lyù lua n veà tieàn te : ä ä Tieàn te chính la phöông tie n trong trao ño i la 1 baùnh xe vó ñaï i cuûa löu tho ng. ä ø ä å ø â A.S cho raèng : “khi pha n co ng lao ño ng hình tha nh mo i ngöô i se soáng va trao ñoå i va â â ä ø ã ø õ ø ø xa ho i töï noù se trôû tha nh mo t lie n minh trao ño i. Do nhö ng khoù khaên trong vie c trao õ ä õ ø ä â å õ ä ño i tröï c tieáp. Ngöô i ta ña söû duï ng mo t loaï i ha ng hoùa la phöông tie n trung gian trao å ø õ ä ø ø ä ño i”å Luùc ñaàu coù nhieàu ha ng hoùa du ng la m phöông tie n trao ño i chung daàn daàn thích du ng ø ø ø ä å ø kim loaï i hôn baát ky hang hoùa na o khaùc. ø ø ø Vie c söû duïng kim loaï i daï ng tho ga y ra nhieàu phieàn toaùi ä â â cheá taï o ra tieàn ñuùc, thay tieàn ñuùc baèng tieàn giaáy la hoa n toa n hôï p lyù, vì tre n giaáy cho ta co ng cuï reû hôn , thua nø ø ø â â ä tie n hôn. ä Keát lua n : ä Söï gia u coù kho ng bie u hie n la tieàn ma bie u hie n ôû khoái löôïng cuûa caûi mua ñöôï c baèng ø â å ä ø ø å ä tieàn. + Lyù lua n veà giaù trò ha ng hoùa : ä ø Tö töôûng : lao ño ng la thöôùc ño duy nhaát chính xaùc cuûa giaù trò ha ng hoùa la tie u chua n ä ø ø ø â å tuye t ñích cuûa giaù trò ha ng hoùa. ä ø A.S la cha ñeû cuûa thuyeát giaù trò lao ño ng. ø ä No i dung : A.S pha n bie t 2 loaï i giaù trò : giaù trò söû duï ng va giaù trò trao ñoå i ä â ä ø _ Giaù trò söû duï ng : la cong duï ng cuûa ha ng hoùa ñoù thoûa ma n nhu caàu na o ñoù ø â ø õ ø _ Giaù trò trao ño i : khaû naêng va t ñoù laáy caùc va t khaùc å ä ä + Nha n ñònh : ä + Giaù trò söû duï ng kho ng quyeát ñònh giaù trò trao ño i â å O ng cho raèng caùi na o ma giaù trò söû duï ng ca o giaù trò trao ño i thaáp Â ø ø ø å + Cô sôû cuûa giaù trò trao ño i chính la lao ño ng , lao ño ng la tie u chua n thöï c teá cao nhaát å ø ä ä ø â å ñe qua ñoù coù the so saùnh va ñaùnh giaù, giaù trò cuûa moï i loaï i ha ng hoùa baát cöù ña u va baát å å ø ø â ø cöù luùc na o. ø O ng pha n bie t giaù thöï c teá ( giaù trò ha ng hoùa ) giaù danh nghóa ( giaù tính baèng tieàn ) Â â ä ø A.S ne u ra 2 ñònh nghóa veà giaù trò : â • Giaù trò ha ng hoùa la do soá löôï ng lao ño ng hao phí ñe saûn xuaát ra ha ng hoùa ñoù ø ø ä å ø quyeát ñònh. • Giaù trò baát cöù ha ng hoùa na o cu ng ngang baèng vôùi soá löôï ng lao ño ng ma ngöô i ø ø õ ä ø ø ta coù the mua ñöôï c chi phoái baèng ha ng hoùa ñoù. å ø A.S cho raèng lao ño ng hao phí mua ñöôï c nhö nhau ä giaù trò ha ng hoùa = giaù trò lao ø ño ng = tieàn löông ( kho ng chính xaùc ) ä â A.S trình ba y veà caùc caáu phaàn cuûa giaù trò ha ng hoùa : 2 tröô ng hôï p ø ø ø
• Trong neàn saûn xuaát nguye n thuûy chöa coù tích luõ y tö baûn chöa coù chieám hö u ñaát â õ ñai . Do ñoù lao ño ng la yeáu toá duy nhaát ñe saûn xuaát ra ha ng hoùa , giaù trò ha ng ä ø å ø ø hoùa = lao ño ng = tieàn löông. ä • Trong neàn saûn xuaát vaên minh coù tích lu y tö baûn coù chieám hö u ñaát ñai coù lao õ õ ño ng la m thue . Do ñoù tham gia va o saûn xuaát coù 3 yeáu toá : lao ño ng , tö baûn, ñaát ä ø â ø ä ñai . Giaù trò ha ng hoùa se bao goàm : tieàn löông ñe traû cho co ng nha n ø õ å â â Lôï i nhua n traû cho tö baûn ä Ñòa to traû cho ñòa chuû â Keát lua n : ä Trong xa ho i vaên minh tieàn löông, lôï i nhua n, ñòa to la 3 nguoàn goác ñaàu tie n cuûa moï i õ ä ä â ø â thu nha p cung nhö cuûa moï i giaù trò trao ño i. ä õ å A.S pha n bie t giaù caû töï nhie n va giaù caû thò tröô ng : â ä â ø ø Giaù caû töï nhie n â Giaù caû thò tröô ng ø _ Bie u hie n cuûa giaù trò å ä _ Giaù baùn thöï c teá cuûa ha ng hoùa tre n thò ø â _ La giaù caû trung ta m, coù tính khaùch quan, o n tröô ng ø â å ø ñònh. _ Luo n bieán ño ng, do taùc ño ng cuûa â ä ä cung caàu. _ Giaù caû thò tröô ng dao ño ng quanh giaù ø ä caû töï nhie n va se ngang baèng vôùi giaù â ø õ töï nhie n, khi ñöa haø ng hoùa ra thò â tröô ng vôùi mo t löôï ng ha ng hoùa vö a ñuû ø ä ø ø thoûa ma n nhu caàu thöï c teá. õ Nha n xeùt : ä + Tha nh töï u : ø _ Y nghóa cuûa söï pha n co ng lao ño ng Ù â â ä _ Pha n bie t giö a 2 thuoä c tính ha ng hoùa ( giaù trò söû duï ng , giaù trò trao ño i, khaúng ñònh â ä õ ø å giaù trò söû duïng kho ng quyeát ñònh giaù trò trao ño i ) â å _ Pha n bie t giö a giaù caû töï nhie n, giaù caû thò tröô ng tìm ra quy lua t kinh teá cuûa söï hình â ä õ â ø ä tha nh giaù caû tre n thò tröô ng . ø â ø _ Tieàn la phöông tie n phuï c vuï cho trao ño i ha ng hoùa noù kho ng phaûi la cuûa caûi cuûa ø ä å ø â ø bie u hie n söï gia u coù. å ä ø _ Tieàn la thöôùc ño danh nghóa. ø _ Lao ño ng la thöôùc ño duy nhaát chính caùc. ä ø + Haï n cheá : A.S chöa nhaát quaùn trong vie c ñònh nghóa giaù trò ha ng hoùa ä ø A.S la n lo n giö a quaù trình hình tha nh giaù trò va pha n phoái giaù trò ã ä õ ø ø â bieán caùc bo pha n ä ä thu nha p tö giaù trò tha nh nguoàn goác cuûa giaù trò. ä ø ø A.S ñoàng nhaát kinh teá ha ng hoùa ñôn giaûn ñôn vôùi kinh teá ha ng hoùa TBCN ø ø aùp duï ng va o CNTB nhö ng ñieàu kie n ña c tröng cuûa kinh teá ha ng hoùa giaûn ñôn ø õ ä ë ø
A.S kho ng thaáy ñöôï c raèng : trong neàn kinh teá ha ng hoùa ñôn giaûn ñôn chi phí saûn xuaát â ø ngang baèng vôùi giaù trò ha ng hoùa. ø Trong neàn kinh teá ha ng hoùa tö baûn giaù trò saûn xuaát < giaù trò cuûa ha ng hoùa saûn xuaát ra. ø ø b/ Lyù thuyeát pha n phoái thu nha p cuûa A.S ( Lyù lua n tieàn löông, lôï i nhua n, ñòa to ) â ä ä ä â La ngöô i ñaàu tie n chia xa ho i tö baûn tha nh 3 giai caáp töông öùng vôùi ba hình thöùc thu ø ø â õ ä ø nha p. ä Giai caáp CN : Thu nha p la tieàn löông. ä ø Giai caáp tö baûn : Thu nha p la lôïi nhua n ä ø ä Giai caáp ñòa chuû : Thu nha p la ñòa to . ä ø â A.S ña giaûi thích ñöôï c nhö ng vaán ñeà cô baûn cuûa xa ho i tö baûn õ õ õ ä 3 lyù lua n : ä * Lyù lua n tieàn löông :ä Tieàn löông trong baát cöù xa ho i na o cu ng la keát quaû cuûa lao ño ng õ ä ø õ ø ä _ trong xa ho i nguye n thuûy : Toa n bo saûn pha m thuo c veà ngöô i lao ño ng õ ä â ø ä å ä ø ä _ Trong xa ho i vaên minh : Tieàn löông la mo t bo pha n trong giaù trò saûn pha m do ngöô i õ ä ø ä ä ä å ø co ng nha n saûn xuaát ra . â â Ñòa to la khoaûn khaáu trö thöù nhaát va o saûn pha m cuûa lao ño ng . â ø ø ø å ä Lôï i nhua n la khoûa khaáu trö thöù hai va o saûn pha m cuûa lao ño ng . ä ø ø ø å ä A.S cho raèng coù söï ñoái la p vo ích trong tieàn löông co ng nha n muoán ca ng nhieàu löông ä â â â ø ca ng toát, co n chuû thì muoán traû ca ng ít. ø ø ø + Quan ñie m cuûa A.S : tieàn löông phaûi traû ñuû ñe co ng nha n soáng, tieàn löông thaáp hôn å å â â möùc toái thie u la thaûm hoaï cho söï toàn taï i cuûa mo t da n to c. å ø ä â ä Möùc löông cao töông ñoái se kích thích ngöô i co ng nha n la m vie c tích lu y la nha n toá õ ø â â ø ä õ ø â khuyeán khích moï i söï phaùt trie n . å Qui mo , möùc tieàn löông tu y thuo c 2 nha n toá : Giaù caû ma t ha ng thieát yeáu. â ø ä â ë ø Nhu caàu veà lao ño ng tre n thò tröô ng ä â ø A.S cho raèng quy mo cuûa tö baûn giö vai tro quyeát ñònh trong vie c qui ñònh möùc tieàn â õ ø ä löông. Do ñoù co ng nha n phaûi quan ta m ñeán vie c la m taêng ta i saûn cho chuû. â â â ä ø ø A.S cho raèng bieán ño ng kinh teá cuûa mo t nöôùc se quyeát ñònh bieán ño ng cuûa tieàn löông. ä ä õ ä Kho ng phaûi ôû caùc nöôùc gia u coù nhaát ma ôû caùc nöôùc trôû ne n gia u coù nhanh nhaát tieàn â ø ø â ø co ng lao ño ng se taêng le n nhanh nhaát. â ä õ â Tieàn löông thaáp hôn möùc toái thie u ch coù ôû nhö ng nöôùc ñang die n ra suy thoaùi kinh teá . å æ õ ã Co n ôû nhö ng nöôùc ma kinh teá phaùt trie n maï nh tieàn löông > möùc toái thie u A.S phuû ø õ ø å å nha n cuo c ñaáu tranh cuûa co ng nha n trong vie c ño i taêng löông. ä ä â â ä ø * Lyù lua n veà lôï i nhua n : ä ä Lôï i nhua n la khoaûn trö va o giaù trò saûn pha m cuûa lao ño ng , la keát quaû lao ño ng cuûa ä ø ø ø å ä ø ä co ng nha n. â â “Giaù trò ma co ng nha n la m taêng the m cho va t lie u ñöôï c chia la m 2 phaàn : Mo t phaàn ø â â ø â ä ä ø ä du ng traû löông cho hoï , co n phaàn kia la lôï i nhua n cuûa kinh doanh tính tre n toa n bo tö ø ø ø ä â ø ä baûn” Ña y la tha nh töï u cao nhaát cuûa kinh teá tö saûn maàm moáng cuûa lyù lua n giaù trò tha ng dö. â ø ø ä ë
Bieán ño ng cuûa lôï i nhua n ñoái la p vôùi bieán ño ng cuûa tieàn löông nha n toá la m taêng tieàn ä ä ä ä â ø löông se lam giaûm lôï i nhua n . õ ø ä Tích lu y tö baûn se la m cho tieàn löông taêng nhöng la m cho lôï i nhua n ca ng thaáp ñi õ õ ø ø ä ø A.S pha n bie t giö a nöôùc gia u, ngheø o. â ä õ ø Nöôùc gia u löông cao lôï i nhua n thaáp ø ä Nöôùc nghe o löông thaáp lôï i nhua n cao ø ä Trong mo t nöôùc tieàn löông tha nh thò > no ng tho n ä ø â â Lôï i nhua n < no ng tho n ä â â Lôï i töùc la 1 phaàn cuûa lôï i nhua n vaø bieán ño ng cuûa lôï i töùc la ñoàng nhaát va phaûn aùnh ø ä ä ø ø bieán ño ng cuûa lôï i nhua n. ä ä A.S chöa giaûi thích nguoàn goác cuûa lôï i nhua n tren cô sôû nguye n taéc trao ño i ngang giaù. ä â â å Theo A.S : Lôï i nhua n la khoaûn ñöôï c co ng the m va o giaù trò ñe traû cho söï maï o hie m ä ø ä â ø å å cuûa doanh nghie p Lôïi nhua n la keát quaû baùn giaù cao.ä ä ø * Lyù lua n ñòa to cuûa Adam Smith: ä â Ñòa to la khoaûn khaáu trö va o saûn pha m cuûa ngöô i lao ño ng , la keát quaû cuûa ldd , ño c â ø ø ø å ø ä ø ä quyeàn chieám hö u ra ruo ng ñaát la ñieàu kie n phaùt sinh ñòa to . õ ä ø ä â Ñòa to la keát quaû chuù kho ng phaûi la nguye n nha n. â ø â ø â â A.S : Coù nhö ng saûn phaå m luo n coù khaû naêng traû ñöôï c ñòa to va cu ng coù loaï i saûn phaå m õ â â ø õ coù the hoa c kho ng the traû ñòa to , tuy thuo c nhu caàu thò tröô ng . å ë â å â ø ä ø A.S : Löông thöï c cho con ngöô i la saûn pha m duy nhaát ma nhaát thieát va luo n mang laï i ø ø å ø ø â tieàn thue cho ngöô i chuû ñaát. Do da n soá taêng â ø â cung < caàu löông thöï c se ñöôï c baùn õ ra cao hôn giaù trò keát quaû coù ñöôï c ñòa to traû cho chuû ñaát. â Ñòa to la keát quaû cuûa vie c baùn giaù cao. â ø ä A.S : Ñòa to la baét nguoàn tö nhö ng ñieàu kie n töï nhie n, lao ño ng trong no ng nghie p â ø ø õ ä â ä â ä luo n coù naêng suaát cao hôn do ñoù coù söï ho trôï cuûa töï nhie n va taï o ra nhieàu cuûa caûi giaù â ã â ø trò cao hôn so vôùi trong co ng nghie p. â ä Giaù trò saûn pha m taï o ra trong co ng nghie p ch coù tieàn löông , lôï i nhua n. å â ä æ ä Giaù trò saûn pha m taï o ra trong no ng nghie p ngoa i tieàn löông , lôï i nhuan, co n coù ñòa to å â ä ø ä ø â ñe traû cho chuû ñaát. å Ñaát ñai trong haàu heát caùc tình huoáng saûn sinh ra mo t soá löông thöï c nhieàu hôn vôùi soá ä löôï ng vö a ñuû ñe duy trì söï sinh soáng cuûa ngöô i lao ño ng . Soá löông thöï c dö thö a cu ng ø å ø ä ø õ luo n nhieàu hôn so vôùi löôï ng ñuû ñe hoa n laï i soá tieàn voán boû ra ñe thue möôùn ngöô i lao â å ø å â ø ño ng . Cu ng vôùi lôï i nhua n cho vie c kinh doanh ñoù. Vì va y mo t caùi gì ñoù luo n con laï i ä ø ä ä ä ä â ø ñoù la tieàn thue traû cho chuû ñaát. ø â * Lyù thuyeát tra t töï töï nhie n (Thuyeát ba n tay vo hình ) ä â ø â No i dung : Trong 1 xa ho i vaên minh con ngöô i luo n caàn phaûi hôï p taùc va trao ño i vôùi ä õ ä ø â ø å nhau , trong khi trao ño i saûn pha m cho nhau con ngöô i luo n bò chi phoái bôûi lôï i ích caù å å ø â nha n . Tuy nhie n, khi theo ñuo i lôïi ích caù nha n luo n coù mo t ba n tay vo hình buo c â â å â â ä ø â ä ngöô i ta phaûi ñaùp öùng lôï i ích chung cuûa xa ho i , ba n tay vo hình ñoù cuûa A.S la caùc quy ø õ ä ø â ø lua t kinh teá khaùch quan töï phaùt hoaï t ño ng chi phoái ha nh ño ng cuûa con ngöô i . ä ä ø ä ø He thoáng quy lua t khaùch quan la tra t töï töï nhie n cuûa xa ho i. ä ä ø ä â õ ä
Nhö ng ñieàu kie n caàn thieát ñe caùc quy lua t khaùch quan ha nh ño ng : õ ä å ä ø ä + Phaûi coù söï toàn taï i va phaùt trie n neàn saûn xuaát trao ño i ha ng hoùa. ø å å ø + Neàn kinh teá phaûi döï a tre n cô cheá töï do ( töï do saûn xuaát, kinh doanh, trao ño i) â å + Quan he giö a nhö ng ngöô i vôùi ngöô i quan he phuï thuo c veà ma t kinh teá , nhö ng ñieàu ä õ õ ø ø ä ä ë õ kie n na y chæ coù trong CNTB. Do ñoù CNTB la 1 xa ho i hôï p töï nhie n co n caùc xa ho i ä ø ø õ ä â ø õ ä khaùc la traùi töï nhie n. ø â + Nha nöôùc kho ng ne n can thie p vao caùc hoaï t ño ng kinh teá . ø â â ä ø ä Cô cheá töï ñieàu tieát cuûa thò tröô ng se giaûi quyeát moï i vaán ñeà 1 caùch toát nhaát. Nha nöôùc ø õ ø phaûi la toái thie u, nha nöôùc coù 3 chöùc naêng : quoác pho ng, cai quaûn co ng lyù, phaùt trie n ø å ø ø â å caùc cuûa caûi co ng co ng. â ä * Lyù thuyeát veà lôï i theá so saùnh ( Lyù thuyeát ma u dòch quoác teá ) ä Baét nguoàn tö lôï i theá tuye t ñoái cuûa A.S ø ä A.S khaúng ñònh taàm quan troï ng cuûa thöông maï i quoác teá trong vie c laø m gia u coù caû 2 ä ø quoác gia . Tö ñoù bie n minh cho CN töï do kinh teá va söï ho a hôï p cuûa caùc da n to c trong ø ä ø ø â ä quan he giao thöông quoác teá. ä No i dung ; ä A.S cho raèng do pha n co ng lao ño ng , coù the tieát kie m ñöôï c chi phí taï o ra löôï ng cuûa â â ä å ä caûi lôùn hôn söï pha n co ng lao ño ng â â ä A.S cho raèng söï chuye n mo n hoùa caù nha n coù the môû ro ng cho caùc da n to c tre n theá â â â å ä â ä â giôùi. A.S cho raèng hoa n caûnh töï nhie n luo n taï o khaû naêng cho söï chuye n mo n hoùa döï a tre n ø â â â â â nhö ng lôï i theá tuye t ñoái cuûa caùc da n to c. õ ä â ä Neáu caùc quoác gia ñi va o chuye n mo n hoaù ma t ha ng na o ma mình coù lôï i theá tuye t ñoái. ø â â ë ø ø ø ä To ng löï c cuûa caûi tö ng quoác gia cu ng nhö cuûa caû theá giôùi cuûa caûi se taêng le n, keát quaû å ø õ õ â möùc soáng taêng nhu caàu caùc quoác gia ñöôï c thoaû ma n toát hôn . õ Lôï i theá tuyeä t ñoái bie u hie n ôû naêng suaát cao hôn chí phí thaáp hôn. å ä Keát lua n: A.S Cho raèng thöông maï i quoác teá la m cho theá giôùi söû duï ng caùc nguoàn löï c coù ä ø hie u quaû hôn, caùc quoác gia thu ñöôï c lôï i ích nhieàu hôn. ä Döï a va o cô cheá töï do ma u dòch mo i quoác gia se nha n bieát lôï i theá cuûa mình. Baát cöù ø ä ã õ ä mo t söï can thie p va o tieán trình töï nhie n cuûa do ng thöông maï i ñeàu se tö boû cô ho i nha n ä ä ø â ø õ ø ä ä ñöôï c nhö ng lôï i ích tieàm ta ng tö thöông maï i. õ ø ø Haï n cheá : mo t quoác gia ma vie c saûn xuaát ch caàn hao phí mo t löôï ng lao ño ng va tö ä ø ä æ ä ä ø baûn töông ñoái ít hôn thì se kho ng caàn giao thöông vôùi nöôùc ngoa i. õ â ø Keát lua n: A.S la mo t nha kinh ñie n , mo t ñaï i bie u xuaát saéc cuûa tröô ng phaùi co ñien la ä ø ä ø å ä å ø å å ø cha ñeû cuûa kinh teá hoï c. HTKT cuûa A.S tuy co n coù ma u thua n va haï n cheá nhöng veà cô ø â ã ø baûn va n mang tính khaùch quan khoa hoï c. ã D/ HO C THUYE T KINH TE CUA RICARDO : Ï Á Á Û Ricardo la nha kinh teá hoï c ngöô i Anh (goác Do Thaùi) 19-4-1772 taï i Lua n Ño n. ø ø ø â â 1823 o ng maát taï i Lua n Ño n. â â â Theá giôùi quan cuûa o ng Ricardo: chuû nghóa duy va t sie u hình. â ä â Nha n sinh quan: chuû nghóa caù nha n thöï c duï ng tö saûn. â â
Tö saûn mo t caùch trie t ñe . ä ä å No i dung hoï c thuyeát cuûa Ricardo: ä * Lyù thuyeát veà giaù trò ha ng hoùa (thuyeát giaù trò lao ño ng) ø ä Giaù trò ha ng hoùa tu y thuo c va o saûn löôï ng lao ño ng caàn thieát ñe saûn xuaát ra ha ng hoùa ø ø ä ø ä å ø ñoù. 4 lua n ñie m chính: ä å Ricardo pha n bie t 2 ma t cuûa giaù trò : Giaù trò söû duï ng â ä ë Giaù trò trao ño i. å O ng khaúng ñònh tính hö u ích (giaù trò söû duï ng) kho ng phaûi la thöôùc ño cuûa giaù trò trao Â õ â ø ño i . Ma c du va y noù laï i tuye t ñoái caàn thieát cho giaù trò trao ño i. å ë ø ä ä å Ricardo: Neáu mo t va t kho ng coù mo t chuùt lôï i ích na o thì va t ñoù hoa n toa n kho ng coù giaù ä ä â ä ø ä ø ø â trò trao ño i. Du cho noù la khan hieám hoa c phaûi boû nhieàu lao ño ng ñe môùi coù ñöôïc . å ø ø ë ä å Ricardo : Giaù trò trao ño i ha ng hoùa ñöôï c hình tha nh tö 2 nguoàn: Tính chaát khan hieám. å ø ø ø Saûn löôï ng lao ño ng caàn thieát saûn xuaát ra chuùng. ä Nha n ñònh : Giaù trò trao ño i cuûa 1 soá ha ng hoùa ch do söï hieám coù quyeát ñònh vì kho ng ä å ø æ â mo t lao ño ng na o coù theå la m taêng saûn löôï ng cuûa chuùng. ä ä ø ø Ví duï : Böùc tranh quùy, ñoà co …do söï hieám coù, tuy nhie n ha ng hoùa na y ch chieám tyû le å â ø ø æ ä raát nhoû. Vì va y khi noùi ñeán nhö ng quy lua t ñieàu tieát giaù trò trao ño i phaûi noùi ñeán ä õ ä å nhö ng ha ng hoùa ma cong nghie p cuûa moï i ngöô i coù the nha n le n tu y yù muoán. õ ø ø â ä ø å â â ø Löôï ng lao ño ng coá ñònh trong mo t va t pha m qui ñònh giaù trò cuûa va t pha m ñoù, pha n ä ä ä å ä å â bie t khaùi nie m giaù trò tuye t ñoái, giaù trò töông ñoái. ä ä ä _ Giaù trò tuye t ñoái: la saûn löôï ng lao ño ng keát tinh chính la giaù trò cuûa va t pha m. ä ø ä ø ä å _ Giaù trò töông ñoái: la giaù trò ñöôï c bie u hie n ôû mo t löôï ng nhaát ñònh ha ng hoùa khaùc. ø å ä ä ø Giaù trò töông ñoái la hình thöùc caàn thieát ñe bie u hie n giaù trò tuye t ñoái. ø å å ä ä R phe phaùn A.S : kho ng nhaát quaùn trong vie c ñònh nghóa giaù trò ha ng hoùa. â â ä ø R: ch ne n giö laï i ñònh nghóa giaù trò la löôï ng lao ño ng hao phí. æ â õ ø ä R khaúng ñònh: löôï ng lao ño ng hao phí ñe saûn xuaát ra mo t ha ng hoùa va löôï ng lao ño ng ä å ä ø ø ä ma ta coù the du ng ha ng hoùa ñoù ño i laáy tre n thò tröô ng la nhö ng ñaïi löôï ng khaùc xa ø å ø ø å â ø ø õ nhau. Giaù trò ha ng hoùa kho ng phuï thuo c va o caùc khoaûn thu nha p giaù trò ch phuï thuo c vao soá ø â ä ø ä æ ä ø löôï ng thô i gian hao phí kho ng nhö ng trong kinh teá ha ng hoùa giaûn ñôn ma caû trong xa ø â õ ø ø õ ho i tö baûn giaù trò ha ng hoaù cu ng do lao ño ng hao phí quyeát ñònh. ä ø õ ä R pha n tích cô caáu cuûa giaù trò ha ng hoùa, giaù trò ha ng hoùa goàm 2 tha nh phaàn caáu taï o: â ø ø ø lao ño ng hie n taï i (lao ño ng tröï c tieáp), lao ño ng quaù khöù (lao ño ng va t chaát hoùa). ä ä ä ä ä ä _ R phe phaùn A.S : A.S tö boû giaù trò lao ño ng vì tö cho xaùc ñònh giaù trò = lao ño ng â ø ä ø ã ä A.S ña ñi tôùi cho xaùc ñònh giaù trò = to ng thu nha p. õ ã å ä Caàn pha n bie t giö a thöï c the va chöùc naêng cuûa giaù trò ha ng hoùa. â ä õ å ø ø Laáy caùi sau thay cho caùi tröôùc. Pha n bie t giö a 2 khaùi nie m giaù caû töï nhie n va giaù caû thò tröô ng . â ä õ ä â ø ø R cho raèng: giaù caû töï nhie n bie u hie n giaù trò tuye t ñoái, giaù caû töï nhie n do chi phí saûn â å ä ä â xuaát quyeát ñònh .
Giaù caû thò tröô ng bie u hie n giaù trò töông ñoái giaù caû thò tröô ng chòu taùc ño ng cuûa nhieàu ø å ä ø ä nha n toá. Ngoa i lao ño ng hao phí co n chòu taùc ño ng söï khan hieám, bieán ño ng cuûa tieàn â ø ä ø ä ä te … ä R nha n ñònh : Giaù caû thò tröô ng luo n coù söï che nh le ch so vôùi giaù caû töï nhie n. Vì kho ng ä ø â â ä â â mo t ha ng hoùa na o söï cung öùng tre n thò tröô ng luo n theo ye u caàu va yù muoán cuûa moï i ä ø ø â ø â â ø ngöô i. ø Tuy nhie n aûnh höôûng quan he cung caàu giaù caû thò tröô ng cuûa ha ng hoùa ch la nhaát thô i â ä ø ø æ ø ø . Chính nhö ng chi phí saûn xuaát se ñieàu tieát giaù caû cuûa taát caû ha ng hoùa. õ õ ø Nha n xeùt: R la mo t nha lyù lua n trie t ñe cuûa thuyeát giaù trò lao ño ng , thuyeát giaù trò lao ä ø ä ø ä ä å ä ño ng cuûa R coù tính nhaát quaùn kie n ñònh tính khoa hoï c. Tuy nhie n R ña kho ng the phaùt ä â â õ â å trie n lyù thuyeát na y tôùi cu ng (haï n cheá cuûa o ng) å ø ø â Haï n cheá: Coi giaù trò ha ng hoùa la phaï m tru vónh vie n. ø ø ø ã Chöa bieát tôùi tính 2 ma t cuûa lao ño ng saûn xuaát ha ng hoùa. ë ä ø * Lyù thuyeát pha n phoái thu nha p: â ä Tha nh töï u : ñöôï c xa y döïng tre n cô sôû thuyeát giaù trò lao ño ng. ø â â ä _ Lyù lua n veà lôï i nhua n: 4 lua n ñie m sau: ä ä ä å + Lôï i nhua n la khoaûn trích ra. ä ø + Lôï i nhua n la keát quaû cuûa lao ño ng . ä ø ä R: giaù trò haø ng hoùa do co ng nha n saûn xuaát bao giô cu ng lôùn hôn soá tieàn co ng ma anh â â ø õ â ø ta ñöôï c traû, soá tieàn co n laï i la lôï i nhua n. ø ø ä + Lôï i nhua n = giaù trò co ng nha n taï o ra – tieàn löông. ä â â Marx: Ña y la chìa khoùa giaûi quyeát ñieàu bí a n cuûa lôï i nhua n. â ø å ä R cho raèng ñoù la söï ñoái la p giö a lôï i nhua n va tieàn löông. ø ä õ ä ø Trong ñieàu kie n giaù caû ha ng hoùa kho ng ño i lôï i nhua n cao hay thaáp tu y theo tieàn co ng ä ø â å ä ø â cao hay thaáp. Vie c taêng giaûm lôï i nhua n luo n ñem laï i keát quaû, kho ng la nguye n nha n ä ä â â ø â â cuûa vie c ñoàng thô i giaûm hay taêng tieàn löông. ä ø Tre n thöï c teá toàn taï i mo t tyû suaát lôïi nhua n chung giö a caùc nga nh khaùc nhau trong mo t â ä ä õ ø ä nöôùc do söï di chuye n tö baûn va lao ño ng giö a caùc nga nh. å ø ä õ ø Theo R tyû suaát lôï i nhua n coù xu höôùng nga y ca ng giaûm xuoáng. ä ø ø Nguye n nha n thöï c söï va duy nhaát ga y ra xu höôùng giaûm do tieàn löông coù xu höôùng â â ø â taêng ( kho ng chính xaùc ) â Marx: Nguye n nha n tyû suaát lôï i nhua n giaûm do caáu taï o hö u cô cuûa tö baûn coù xu höôùng â â ä õ taêng. R mo taû lôï i nhua n caên cöù va o vie c naêng suaát lao ño ng cao . Do naêng suaát lao ño ng cao â ä ø ä ä ä giaù trò co ng nha n saûn xuaát se lôùn hôn tieàn löông . Do ñoù coù ñöôï c lôïi nhua n trong tö â â õ ä baûn. + Lôï i nhua n coù tính quy lua t vónh vie n. ä ä ã Nha n xeùt: Theo R lôï i nhua n la keát quaû traû co ng thaáp hôn giaù trò co ng nha n taï o ra ä ä ø â â â (chöa giaûi thích ñöôï c ma u thua n chung cuûa giai caáp tö baûn) â ã * Lyù lua n veà tieàn löông : 4 lua n ñie m: ä ä å
1. Tieàn löông la giaù caû thò tröô ng cuûa lao ño ng . Lao ño ng cu ng nhö hang hoùa khaùc coù ø ø ä ä õ ø giaù caû töï nhie n, giaù caû thò tröô ng. â ø 2. Giaù caû töï nhie n cuûa lao ño ng coù tuy thuo c va o giaù caû cuûa sinh hoaït caàn thieát, phuï â ä ø ä ø thuo c va o ta p quaùn cuûa mo i da n to c. Giaù caû nga y nay coù xu höôùng taêng do giaù caû ä ø ä ã â ä ø löông thöï c taêng do ñieàu kie n saûn xuaát löông thöïc nga y ca ng khoù khaên. ä ø ø 3. Tieàn löông phuï thuo c va o cung caàu lao ño ng . ä ø ä Giaù caû thò tröô ng lao ño ng do giaù caû töï nhie n cuûa lao ño ng quyeát ñònh coù xu höôùng ø ä â ä phu hôï p vôùi giaù caû töï nhie n cuûa lao ño ng. Do söï bieán ño ng da n soá coù ñieàu tieát. ø â ä ä â R neáu kho ng ke ñeán söï thay ño i cuûa tieàn thì bieán ño ng tieàn löông do 2 nguye n nhaâ n: â å å ä â _ Nhö ng thay ño i veà cung caàu trong lao ño ng , söï bieán ño ng giaù caû cuûa caùc tö lie u sinh õ å ä ä ä hoaï t. _ Tieàn löông, lôï i nhua n la bieán ño ng ngöôï c chieàu trong ñoù lôï i nhua n bieán ño ng vôùi ä ø ä ä ä naêng suaát lao ño ng. ä R cho raèng tieàn löông kho ng taùc ño ng ñeán giaù caû ha ng hoùa vie c haï thaáp tieàn löông â ä ø ä la m cho lôï i nhua n taêng le n. Ngöôï c laï i tieàn löông taêng la m cho lôï i nhua n giaûm giaù trò ø ä â ø ä ha ng hoùa kho ng bieán ño i. ø â å R cho raèng tieàn löông va n ño ng theo 2 xu höôùng traùi ngöôï c: ä ä + Xu höôùng haï thaáp tieàn löông. + Xu höôùng taêng tieàn löông. Do giaù no ng saûn nga y ca ng cao â ø ø R khaúng ñònh xu höôùng taêng tieàn löông se thaáp. Ch coù nhö ng tieán bo veà naêng suaát õ æ õ ä cuûa khu vöï c no ng nghie p môùi quyeát ñònh giaù caû lao ño ng veà la u da i. â ä ä â ø 4. R cho raèng quy lua t chung, töï nhie n cho moï i xa ho i la tieàn löông phaûi ôû möùc toái ä â õ ä ø thie u. Ch trong ñieàu kie n ña c bie t thua n lôï i khi khaû naêng taêng naêng saûn xuaát vöôï t qua å æ ä ë ä ä söï gia taêng da n soá thì tieàn löông môùi cao hôn möùc toái thieûu co n trong ñieàu kie n bình â ø ä thöô ng vôùi ñaát ñai haï n cheá vôùi söï giaûm suùt hie u quaû cuûa ñaàu tö bo sung, cuûa caûi se ø ä å õ taêng cha m hôn so vôùi taêng da n soá va tieàn löông phaûi thaáp hôn giaù caû töï nhie n cuûa lao ä â ø â ño ng. ä _ Lyù lua n ñòa to cuûa Ricardo: ä â + Ñòa to la mo t saûn phaå m cuûa lao ño ng du ng ñe traû cho chuû ñaát ñe coù quyeàn khai thaùc â ø ä ä ø å å nhö ng khaû naêng töï nhie n cuûa ñaát ñai. Va söï xuaát hie n cuûa ñòa to gaén lieàn vôùi söï xaùc õ â ø ä â la p quyeàn tö hö u cuûa ñaát ñai. Neáu ñaát ñai la vo haï n, chaát löôï ng nhö nhau se kho ng coù ä õ ø â õ â ñòa to . â + Ñòa to kho ng ñieàu tieát giaù trò no ng saûn ma phuï thuo c va o giaù trò no ng saûn . â â â ø ä ø â R giaù trò no ng saûn la möùc lao ño ng tre n ñaát xaáu nhaát va ñaát xaáu kho ng phaûi traû ñòa to , â ø ä â ø â â tre n nhö ng loaï i ñaát trung bình va ñaát toát se thu ñöôï c khoaûn phuï tro i ñe traû cho chuû â õ ø õ ä å ñaát. + Cô cheá hình tha nh ñòa to : luùc khôûi ñaàu bao giô cu ng choï n ñaát toát nhaát ñe canh taùc ø â ø õ å va giaù trò cuûa no ng saûn ñöôï c xaùc ñònh tre n ñaát loaï i 1, giaù trò ñoù giaû ñònh = a; do da n soá ø â â â taêng nhu caàu no ng saûn taêng â canh taùc sang ñaát xaáu hôn. Giaù trò no ng saûn ñöôï c xaùc â ñònh theo chi phí tre n ñaát ñai loaï i 2 giaû ñònh = b. Do ñoù ngöô i canh taùc ñaát loaï i 1 se â ø õ
thu ñöôï c phuï tro i b-a , khoaûn phuï tro i na y phaûi traû cho chuû ñaát. Ñoù laø ñòa to tre n ñaát ä ä ø â â loaï i 1. + Da n soá tieáp tuï c taêng â canh taùc sang ñaát xaáu hôn, ñaát loaï i 3. Giaù trò cuûa no ng saûn â na y ñöôï c xaùc ñònh theo chi phí ñaát loaï i 2 . Giaû ñònh = c. Luùc na y xuaát hie n 2 khoaûn ø ø ä ñòa to : â Ñòa to tre n ñaát loaïi 1 c-a â â Ñòa to tre n ñaát loaïi 2 c-b â â phaûi traû cho chuû ñaát. R cho raèng ñòa to kho ng tyû le vôùi möùc ño mau mô tuye t ñoái ma tyû leä vôùi möùc ño ma u â â ä ä ø õ ä ø ä ø mô töông ñoái. Moï i nguye n nha n thuùc ña y canh taùc ñaát xaáu se na ng cao ñòa to ñaát toát õ â â å õ â â le n. â R cho raèng ñòa to la baèng chöùng cuûa söï baàn cu ng baát lôï i, ñòa to ca ng cao â ø ø â ø chöùng toû xa ho i ca ng thieáu no ng saûn. õ ä ø â Luùc khôûi ñaàu ñaát ñai raát toát raát nhieàu, kho ng mang laï i ñòa to chi khi trôû ne n nghe o na n â â â ø ø cu ng mo t loaï i lao ño ng , chi phí se cho mo t löôï ng saûn pha m ít hôn va luùc ñoù môùi coù ø ä ä õ ä å ø ñòa to . â R söï caûi tieán trong mo i tröô ng se lam giaûm ñòa to traùi laï i taêng tích lu y voán taêng ñòa to . â ø õ ø â õ â Ñòa to taêng la xu höôùng taát yeáu, lôï i ích cuûa giai caáp ñòa chuû la ma u thua n vôùi lôï i ích â ø ø â ã chung cuûa xa ho i . õ ä R phuû nha n söï toàn taï i cuûa ñòa to tuye t ñoái, o ng cho raèng ñòa to tuye t ñoái ma u thua n ä â ä â â ä â ã vôùi giaù trò. R coi ñòa to la vónh vie n. â ø ã Keát lua n cuûa Ricardo veà pha n phoái thu nha p döôùi chuû nghóa tö baûn. ä â ä Trong quaù trình tích luy tö baûn va söï phaùt trie n cuûa CNTB cu ng luùc tieàn löông co ng õ ø å ø â nha n va ñòa to cuûa ñòa chuû coù xu höôùng nga y ca ng taêng. Traùi laï i, lôï i nhua n cuûa tö baûn â ø â ø ø ä coù xu höôùng nga y ca ng giaûm. Do ñoù caán phaûi baûo ve lôï i nhua n cuûa tö baûn choáng laï i ø ø ä ä ye u saùch cuûa co ng nha n. Choáng laï i tham voï ng cuûa ñòa chuû. â â â Nha n xeùt: ä Lyù thuyeát pha n phoái thu nha p Ricardo coù 2 haïn cheá sau: â ä The hie n tính giai caáp baûo ve cho lôïi ích cuûa giai caáp tö saûn. å ä ä Xuaát phaùt tö nhö ng yeáu toá töï nhie n ñe lyù giaûi veà vaán ñeà xa ho i. ø õ â å õ ä _ Lyù thuyeát veà lôï i theá so saùnh ( lyù thuyeát ma u dòch quoác teá ) ä Baét nguoàn tö lôï i theá tuye t ñoái cuûa A.S ø ä A.S khaúng ñònh taàm quan troï ng cuûa thöông maï i quoác teá trong vie c laø m gia u coù caû 2 ä ø quoác gia. Tö ñoù bie n minh cho CN töï do kinh teá va söï ho a hôï p cuûa caùc da n to c trong ø ä ø ø â ä quan he giao thöông quoác teá. ä No i dung: ä A.S cho raèng do pha n co ng lao ño ng, coù the tieát kie m ñöôï c chi phí taï o ra löôï ng cuûa â â ä å ä caûi lôùn hôn söï pha n co ng lao ño ng. â â ä A.S cho raèng söï chuye n mo n hoùa caù nha n coù the môû ro ng cho caùc da n to c tre n theá â â â å ä â ä â giôùi.
A.S cho raèng hoa n caûnh töï nhie n luo n taï o khaû naêng cho söï chuye n mo n hoùa döï a tre n ø â â â â â nhö ng lôï i theá tuye t ñoái cuûa caùc da n to c. õ ä â ä Neáu caùc quoác gia ñi va o chuye n mo n hoùa ma t ha ng na o ma mình coù lôï i theá tuye t ñoái. ø â â ë ø ø ø ä To ng löï c cuûa caûi tö ng quoác gia cu ng nhö cuûa caû theá giôùi cuûa caûi se taêng le n. Keát quaû ä ø õ õ â möùc soáng taêng nhu caàu caùc quoác gia ñöôï c thoûa ma n toát hôn. õ Lôï i theá tuyeä t ñoái bie u hie n ôû naêng suaát cao hôn chi phí thaáp hôn å ä Keát lua n: A.S cho raèng thöông maï i quoác teá la m cho theá giôùi söû duï ng caùc nguoàn löï c coù ä ø hie u quaû hôn, caùc quoác gia thu ñöôï c lôï i ích nhieàu hôn. ä Döï a va o cô cheá töï do ma u dòch mo i quoác gia se nha n bieát lôï i theá cuûa mình . Baát cöù 1 ø ä ã õ ä söï can thie p va o tieán trình töï nhie n cuûa do ng thöông maïi ñeàu se tö boû cô ho i nha n ä ø â ø õ ø ä â ñöôï c nhö ng lôï i ích tieàm ta ng tö thöông maï i. õ ø ø Haï n cheá: mo t quoác gia ma vie c saûn xuaát ch caàn hao phí mo t löôï ng lao ño ng va tö baûn ä ø ä æ ä ä ø töông ñoái ít hôn thì se kho ng caàn giao thöông vôùi nöôùc ngoa i. õ â ø * Thuyeát lôï i theá so saùnh/ thuyeát töông ñoái: R cho raèng thöông maï i quoác teá coù lôï i cho caû 2 quoác gia ngay caû trong tröô ng hôïp 1 ø trong 2 quoác gia coù hie u quaû saûn xuaát cao hôn trong taát caû caùc lónh vöï c. ä No i dung: R cho raèng trong he thoáng thöông maï i hoa n toa n töï do , do lôï i ích cuûa mình ä ä ø ø mo i nöôùc se töï chuye n mo n hoùa va o lónh vöï c coù lôï i nhaát, baèng caùch töï chuye n mo n ã õ â â ø â â hoùa mo i nöôùc se phaùt huy ñöôï c lôï i theá cuûa mình ñaï t hie u quaû cao nhaát. ã õ ä Chuye n mon hoaù la giaûi phaùp logic khi caù nha n coù hie u quaû hôn trong vie c saûn xuaát â â ø â ä ä saûn pha m A va mo t caù nha n coù hie u quaû hôn trong vie c saûn xuaát saûn pha m B. Nhöng å ø ä â ä ä å phaûi la m theá na o khi 1 trong 2 ngöô i coù hie u quaû hôn trong caû 2 lónh vöï c. Trong ø ø ø ä tröô ng hôï p na y, ngöô i gioûi nhaát se töï chuye n mo n hoùa va o lónh vöï c ma anh ta ñöôï c ø ø ø õ â â ø ø ña t va o mo t caùch töông ñoái toát nhaát. ë ø ä