Một số biện pháp nâng cao chất lượng đào tạo các môn chuyên ngành Sinh học bằng tiếng Anh tại trường Đại học thủ đô Hà Nội

Chia sẻ: ViJichoo _ViJichoo | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:7

Thêm vào BST

Báo xấu

30
lượt xem 2
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bên cạnh những yếu tố thuận lợi trong việc dạy học Sinh học bằng tiếng Anh tại trường Đại học Thủ đô Hà Nội, chúng ta còn gặp không ít những khó khăn như chất lượng đầu vào không cao, thiếu những giảng viên có kinh nghiệm dạy tiếng Anh chuyên ngành... Do đó, việc đề ra các biện pháp nâng cao chất lượng đào tạo tiếng Anh chuyên ngành Sinh học là cần thiết.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Một số biện pháp nâng cao chất lượng đào tạo các môn chuyên ngành Sinh học bằng tiếng Anh tại trường Đại học thủ đô Hà Nội

138 TRƯỜNG ĐẠI HỌC THỦ ĐÔ H NỘI MỘT SỐ SỐ BIỆ BIỆN PHÁP NÂNG CAO CHẤ CHẤT LƯỢ LƯỢNG TẠO CÁC MÔN CHUYÊN NG7NH SINH HỌ Đ7O TẠ H ỌC BẰNG TIẾ TIẾNG ANH TẠ TẠI TRƯỜ TRƯỜNG ĐẠ ĐẠI HỌ HỌC THỦ THỦ ĐÔ H7 NỘ N ỘI Phan Thị Hồng The1 Trường Đại học Thủ ñô Hà Nội Tóm tắt tắt: ắt Bên cạnh những yếu tố thuận lợi trong việc dạy học Sinh học bằng tiếng Anh tại trường Đại học Thủ ñô Hà Nội, chúng ta còn gặp không ít những khó khăn như chất lượng ñầu vào không cao, thiếu những giảng viên có kinh nghiệm dạy tiếng Anh chuyên ngành... Do ñó, việc ñề ra các biện pháp nâng cao chất lượng ñào tạo tiếng Anh chuyên ngành Sinh học là cần thiết. Các biện pháp có thể hướng vào việc phối hợp chặt chẽ giữa giảng dạy tiếng Anh và giảng dạy chuyên môn, bồi dưỡng giảng viên và xây dựng chương trình hay giáo trình chuyên môn Sinh học bằng tiếng Anh phù hợp với sinh viên trường Đại học Thủ ñô Hà Nội. Từ khóa: khóa Sinh học, dạy học Sinh học bằng tiếng Anh, biện pháp nâng cao chất lượng ñào tạo. 1. MỞ ĐẦU Giáo dục Việt Nam ñang tiến hành cải cách sâu rộng, ñặc biệt là ở bậc ñại học nhằm tạo ra nguồn nhân lực có chất lượng cao phục vụ công cuộc công nghiệp hóa, hiện ñại hóa ñất nước. Việc phát triển một ñội ngũ lao ñộng có trình ñộ cao, có khả năng sử dụng ngoại ngữ thành thạo là một nhu cầu cấp bách ñối với quá trình hội nhập nền kinh tế thế giới trong bối cảnh toàn cầu hóa. Một trong những nhược ñiểm của sinh viên Việt Nam hiện nay nói chung và trường Đại học Thủ ñô Hà Nội nói riêng là hạn chế trong việc sử dụng tiếng Anh ñể học tập, nghiên cứu ñộc lập, tiếp cận với nguồn tri thức phong phú và sẵn có trong ñiều kiện phát triển mạnh mẽ của Công nghệ Thông tin. Để khắc phục tình trạng này, trường Đại học Thủ ñô Hà Nội mà cụ thể là khoa Khoa học Tự nhiên (KHTN) ñã tiến hành ñào tạo song ngữ từ năm 2012. Những năm sau ñó các môn tiếng Anh chuyên ngành ñược ñưa vào chương trình ñào tạo trình ñộ Cao ñẳng ñối với các ngành Toán, Lý, Hóa, Sinh, Địa. Đối với các lớp chất lượng cao (CLC) ngoài môn 1 Nhận bài ngày 16.8.2017; gửi phản biện, chỉnh sửa và duyệt ñăng ngày 25.7.2017 Liên hệ tác giả: Phan Thị Hồng The; Email: pththe@daihocthudo.edu.vn
TẠP CHÍ KHOA HỌC − SỐ 17/2017 139 tiếng Anh chuyên ngành, các em còn ñược học thêm môn hướng dẫn giảng dạy chuyên ngành bằng tiếng Anh. Bước ñầu cho thấy việc thêm 2 môn này vào chương trình ñào tạo ñã ñem lại hiệu quả thiết thực cho sinh viên khoa KHTN nói chung và sinh viên chuyên ngành Sinh học nói riêng. 2. NỘI DUNG 2.1. Thực trạng ñào tạo các môn chuyên ngành Sinh học bằng tiếng Anh tại trường Đại học Thủ ñô Hà Nội Trong chương trình ñào tạo ngành Sư phạm Sinh học trình ñộ Cao ñẳng, sinh viên ñược học môn Tiếng Anh chuyên ngành Sinh học (2 tín chỉ) vào học kì (HK) 4 năm thứ 2 của quá trình ñào tạo, còn ñối với ngành sư phạm Sinh học CLC, sinh viên không chỉ ñược học học phần Tiếng Anh chuyên ngành Sinh học (2 tín chỉ) vào HK 4 năm thứ 2 mà còn ñược học học phần hướng dẫn giảng dạy Sinh học bằng tiếng Anh (3 tín chỉ) vào HK 5 năm thứ 3 của quá trình ñào tạo. Việc ñưa học phần Tiếng Anh chuyên ngành Sinh học và học phần Hướng dẫn giảng dạy Sinh học bằng tiếng Anh vào Chương trình ñào tạo Cử nhân chuyên ngành Sinh học giúp cho sinh viên ñược củng cố năng lực tiếng Anh, ñược trau dồi thêm kiến thức chuyên môn, ñược khắc sâu thêm kiến thức về phương pháp dạy học..., ñiều này tạo nền tảng rất tốt sau khi các em sinh viên ra trường làm công tác giảng dạy. Mặt khác còn giúp sinh viên bước ñầu ñọc và sử dụng tài liệu tiếng Anh vào công việc học tập nghiên cứu nâng cao trình ñộ chuyên môn của mỗi người. Điều này thực sự có ý nghĩa góp phần nâng cao chất lượng ñào tạo của Nhà trường trong thời kỳ nền giáo dục quốc gia ñang ñổi mới và hội nhập quốc tế. Thực tế cho thấy ñể theo ñược các học phần chuyên ngành bằng tiếng Anh, sinh viên cần có kiến thức tiếng Anh cơ bản tốt. Chính vì vậy trong chương trình ñào tạo cần dành nhiều thời gian cho sinh viên học các học phần tiếng Anh cơ bản và nâng cao, cụ thể là: trong 3 HK ñầu sinh viên ñã ñược học các học phần tiếng Anh: HK 1: Anh văn 1 (4 tín chỉ): HK 2: Anh văn 2 (3 tín chỉ), HK 3: Anh văn nâng cao (3 tín chỉ). Việc tăng thời lượng các học phần tiếng Anh là cần thiết, tạo nền tảng tốt ñể sinh viên có thể học tốt ñược các môn tiếng Anh chuyên ngành, góp phần nâng cao trình ñộ tiếng Anh của sinh viên, góp phần nâng cao chất lượng ñào tạo. 2.2. Thuận lợi và khó khăn trong ñào tạo tiếng Anh chuyên ngành Sinh học tại trường Đại học Thủ ñô Hà Nội 2.2.1. Thuận lợi - Cơ sở vật chất: Các phòng học phục vụ giảng dạy học phần tiếng Anh chuyên ngành ñược trang bị ñầy ñủ các thiết bị nghe nhìn hiện ñại, có máy tính kết nối internet nhằm tạo ñiều kiện tốt nhất cho sinh viên học các môn tiếng Anh chuyên ngành.
140 TRƯỜNG ĐẠI HỌC THỦ ĐÔ H NỘI - Đội ngũ giảng viên: Bộ môn Sinh có những giảng viên có trình ñộ tiếng Anh có thể ñáp ứng ñược việc ñào tạo tiếng Anh chuyên ngành. - Về phía sinh viên: Sinh viên hứng thú học tập vì nhờ vốn tiếng Anh chuyên ngành ñược trang bị trong quá trình ñào tạo, sinh viên có thể nghiên cứu nội dung chuyên môn bằng tiếng Anh, mở rộng vốn hiểu biết thông qua việc ñọc dịch các tài liệu bằng tiếng Anh. Mặt khác, sinh viên có thêm cơ hội ñi học ở bậc cao hơn, trong ñó có cả cơ hội ñị học tập nghiên cứu ở nước ngoài. Ngoài ra, sinh viên có thêm cơ hội việc làm. Đúng vậy, với vốn kiến thức tiếng Anh cơ bản và chuyên ngành mà sinh viên ñược trong bị trong quá trình ñào tạo, sinh viên có thể làm cho các công ty nước ngoài, có thể dạy ở các trường quốc tế, các trường CLC. Thực tế các bạn có chứng chỉ song ngữ lớp sinh K36, K37 ra trường ñều rất thuận lợi trong quá trình xin việc, có em xin ñược việc làm ở trường quốc tế. Ngoài những thuận lợi nêu trên, việc ñào tạo tiếng Anh chuyên ngành luôn nhận ñược sự quan tâm, ủng hộ của Ban giám hiệu nhà trường, các phòng ban chức năng, Ban chủ nhiệm và toàn thể cán bộ giảng viên khoa KHTN. 2.2.2. Khó khăn Về giáo trình: Chưa có nhiều tài liệu chuyên ngành Sinh học bằng tiếng Anh ñể cho giảng viên và sinh viên tham khảo. Về ñội ngũ giảng viên: Giảng viên giảng dạy tiếng Anh chuyên ngành chưa có nhiều kinh nghiệm về dạy học tiếng Anh chuyên ngành. Về phía sinh viên: - Trình ñộ tiếng Anh của sinh viên còn hạn chế. Sinh viên có thể ñạt yêu cầu về ñầu vào hoặc có thể có ñiểm thi ñại học môn tiếng Anh cao nhưng khả năng thực tế vẫn chưa ñáp ứng ñược yêu cầu học tập. - Trình ñộ tiếp thu bằng tiếng Anh trong lớp học chuyên môn rất ña dạng dẫn tới khó khăn trong việc giảng dạy tiếng Anh chuyên ngành bởi vì giảng viên phải dành nhiều thời gian hơn cho những sinh viên có trình ñộ tiếng Anh chưa cao trong việc trau dồi ngôn ngữ tiếng Anh. Bên cạnh ñó, hình thức ñào tạo theo tín chỉ mới ñược áp dụng ở Việt Nam khiến cho sinh viên gặp nhiều bỡ ngỡ. Thực tế, với cách học tín chỉ vốn ñã phổ biến ở nhiều quốc gia tiên tiến, sinh viên bắt buộc tự tìm hiểu bài ñể có ñược kiến thức nền tảng trước khi ñến lớp. Trong khi ñó, sinh viên ở nước ta có tư tưởng và thói quen học tập chưa phù hợp với
TẠP CHÍ KHOA HỌC − SỐ 17/2017 141 hình thức ñào tạo này do ñó việc tự học chưa ñược xây dựng thành nề nếp. Hệ quả tất yếu là khi tham gia vào bài giảng chuyên ngành bằng tiếng Anh, sinh viên gặp khó khăn. Do ñó cần lựa chọn nội dung kiến thức không quá khó ñối với sinh viên khi giảng dạy học phần tiếng Anh chuyên ngành Sinh học. 2.3. Một số biện pháp nâng cao chất lượng ñào tạo các môn chuyên ngành Sinh học bằng tiếng Anh tại trường Đại học Thủ ñô Hà Nội 2.3.1. Phối hợp chặt chẽ giữa giảng dạy tiếng Anh và giảng dạy chuyên môn - Giảng viên giảng dạy chuyên môn cần yêu cầu sinh viên chuẩn bị báo cáo một số nội dung chuyên môn bằng tiếng Anh. Bằng cách này sinh viên buộc phải nghiên cứu tài liệu chuyên môn bằng tiếng Anh. Qua ñó vừa nâng cao ñược trình ñộ tiếng Anh, vừa nâng cao ñược trình ñộ chuyên môn. Tuy nhiên trình ñộ tiếng Anh và trình ñộ chuyên môn ở các lớp học chuyên môn là không ñồng ñều giữa các sinh viên, ñể hỗ trợ các sinh viên yếu về chuyên môn và yếu về trình ñộ tiếng Anh, có thể mở riêng lớp học chuyên môn, tập trung vào tiếng Anh chuyên ngành. Mặt khác, trong quá trình giảng dạy nếu cần thiết, giảng viên có thể hướng dẫn bằng tiếng Việt ñể sinh viên có thể hiểu bài tốt hơn. - Các giảng viên tiếng Anh cần nắm ñược nội dung chính ñang dạy ở lớp học chuyên ngành, tập trung hướng vào những từ vựng, ngữ pháp gắn với chuyên môn Sinh học. Tuy nhiên, những ñề xuất trên ñây không thể tránh khỏi những khó khăn do việc phải phối hợp giữa chương trình giảng dạy chuyên môn và tiếng Anh chuyên ngành. Đây là ñiều khó thực hiện vì vừa ñòi hỏi giảng viên tiếng Anh phải hiểu nội dung chuyên môn Sinh học vừa yêu cầu sinh viên phải nỗ lực trau dồi tiếng Anh ñể có thể hiểu ñược kiến thức chuyên môn. Do vậy, cần có các biện pháp ñể nâng cao trình ñộ tiếng Anh cơ bản của sinh viên trước khi sinh viên học các học phần tiếng Anh chuyên ngành. Điều này sẽ ñảm bảo người học thực sự có khả năng hiểu và sử dụng ngôn ngữ tiếng Anh phù hợp với chương trình ñào tạo chuyên sâu. 2.3.2. Tăng cường tổ chức các hoạt ñộng ñể sinh viên có cơ hội trau dồi kiến thức tiếng Anh chuyên ngành Việc tổ chức các hoạt ñộng bằng tiếng Anh giúp sinh viên có môi trường thực hành chuyên môn bằng tiếng Anh. Có rất nhiều hoạt ñộng khác nhau, sau ñây là một số gợi ý: Thứ nhất, thành lập các câu lạc bộ, diễn ñàn Anh ngữ trong nhà trường ñể sinh viên có thể tham gia trao ñổi, tranh luận các vấn ñề chuyên môn. Qua các câu lạc bộ, diễn ñàn này có thể giúp cho sinh viên tự học, tự nghiên cứu.
142 TRƯỜNG ĐẠI HỌC THỦ ĐÔ H NỘI Thứ hai, ở mức ñộ cao hơn, nhà trường có thể tạo ñiều kiện cho sinh viên tham dự các Hội nghị, hội thảo chuyên ngành Sinh học bằng tiếng Anh. Những hội nghị, hội thảo này có tác dụng cả với sinh viên (là cơ hội nghe và thảo luận các vấn ñề chuyên môn trực tiếp) cũng như giảng viên (cơ hội trau dồi kiến thức, thử nghiệm bài giảng). Thứ ba, nhà trường cũng có thể tổ chức các cuộc thi tìm hiểu các kiến thức Sinh học bằng tiếng Anh ñể sinh viên có cơ hội sử dụng các kiến thức thực tế ñã ñược học tập. Cuối cùng, sinh viên cần ñược tạo cơ hội thực tập tại các trường dân lập chất lượng cao, các trường quốc tế ñể các em sinh viên các lớp CLC có cơ hội giảng dạy chuyên ngành bằng tiếng Anh. Các biện pháp trên sẽ giúp sinh viên nhận thức ñược mình cần sử dụng những công cụ gì, cần trau dồi những kiến thức nào trong thực tế và sử dụng tiếng Anh chuyên môn như thế nào. 2.3.3. Xây dựng giáo trình tiếng Anh chuyên ngành Sinh học phù hợp với ñối tượng sinh viên Cần cung cấp nhiều hơn nữa tài liệu Sinh học bằng tiếng Anh cho các giảng viên dạy chuyên ngành bằng tiếng Anh, giúp họ phát triển giáo trình các môn học. Trên cơ sở kho giáo trình và hệ thống thông tin ñã có, các giảng viên và nhà quản lí có thể hướng tới việc thiết kế hệ thống giáo trình chuyên môn bằng tiếng Anh phù hợp với ñối tượng sinh viên ngành Sinh học trường Đại học Thủ ñô Hà Nội. Để làm ñược ñiều này, cần có chế ñộ thanh toán giờ giảng thỏa ñáng ñối với giảng viên giảng dạy chuyên môn Sinh học bằng tiếng Anh. Giảng viên ñược quyền và ñược khuyến khích sưu tập, biên tập, biên dịch, sử dụng các tài liệu về Sinh học trong nước và quốc tế. 2.3.4. Bồi dưỡng nâng cao trình ñộ tiếng Anh của giảng viên Việc nâng cao trình ñộ tiếng Anh của các giảng viên trong nước là rất cần thiết ñể các trường có thể chủ ñộng trong việc ñiều phối giảng viên. Các hình thức bồi dưỡng có thể là ngắn hạn, dài hạn, trong nước hoặc ngoài nước, tập trung hoặc không tập trung. Ngoài ra, cần tăng cường tuyển chọn các giảng viên có chuyên môn phù hợp, có trình ñộ thạc sĩ, tiễn sĩ ñược ñào tạo bằng tiếng Anh ở nước ngoài. 2.3.5. Bồi dưỡng nâng cao trình ñộ nghiệp vụ sư phạm cho giảng viên dạy tiếng Anh chuyên ngành Nhiều giảng viên (GV) có thể nắm vững kiến thức chuyên môn bằng tiếng Anh nhưng cách truyền ñạt làm cho sinh viên khó hiểu. Do vậy, việc bổ sung kiến thức sư phạm ñối với các GV giảng dạy trong các chương trình ñào tạo chuyên môn bằng tiếng Anh là hết sức cần thiết.
TẠP CHÍ KHOA HỌC − SỐ 17/2017 143 2.3.6. Tăng cường năng lực tự học tiếng Anh chuyên ngành cho sinh viên Chúng ta ñều biết, tiếng Anh các môn chuyên ngành là môn học khó ñối với sinh viên trường ta nói chung và sinh viên ban sinh nói chung. Do ñó sinh viên cần dành nhiều thời gian cho tự học, tự nghiên cứu tiếng Anh chuyên ngành dưới sự hướng dẫn của GV. Cụ thể là từ hè năm thứ nhất, GV dạy tiếng Anh chuyên ngành cần ñưa giáo trình tiếng Anh chuyên ngành cho sinh viên và yêu cầu sinh viên ñọc dịch tập tài liệu ñó sang tiếng Anh. Tương tự ñối với học phần hướng dẫn dạy học Sinh học bằng tiếng Anh thì GV giao bài tập yêu cầu sinh viên soạn bài bằng tiếng Anh ñối với môt số một dung bằng tiếng Anh vào thời gian hè năm thứ hai. Với cách làm này sinh viên có nhiều thời gian cho học tiếng Anh chuyên ngành và như vậy ñến khi bước vào việc học các học phần bằng tiếng Anh, sinh viên sẽ tránh ñược những bỡ ngỡ, khó khăn và sẽ hào hứng học tập, nâng cao ñược chất lượng ñào tạo. 2.3.7. Một số biện pháp khác - Học tốt 3 học phần tiếng Anh cơ bản và nâng cao trong chương trình ñào tạo. - Học thêm các lớp nghe nói tiếng Anh ở các trung tâm có uy tín ngay từ HK 1 của năm thứ nhất. - Rèn kĩ năng thuyết trình bằng tiếng Anh. Tiến hành nghe tiếng Anh trên chương trình CNN, trên ñài phát thanh... vào mọi lúc có thể. - Tăng số tín chỉ cho học phần tiếng Anh chuyên ngành và học phần phương pháp dạy học Sinh học bằng tiếng Anh. - Khi dạy các học phần chuyên ngành, GV cần yêu cầu sinh viên nghiên cứu một số nội dung chuyên ngành bằng tiếng Anh. Ngoài các biện pháp nêu trên, người quản lí có thể tổ chức các buổi sinh hoạt chuyên môn trong nội bộ giảng viên giảng dạy bằng tiếng Anh, phát triển các kênh trao ñổi thông tin (thông qua website, mạng xã hội) ñể các giảng viên chia sẻ thông tin, kinh nghiệm giảng dạy. Trên ñây là một số biện pháp pháp giúp cho SV có thể học tiếng Anh chuyên ngành Sinh học ñược tốt hơn, góp phần nâng cao chất lượng ñào tạo cử nhân Sinh học. 3. KẾT LUẬN Các phân tích bước ñầu về thực trạng cũng như những yếu tố thuận lợi, khó khăn trong việc dạy học Sinh học bằng tiếng Anh tại trường Đại học Thủ ñô Hà Nội ñã trình bày ở trên cho thấy ñể nâng cao chất lượng dạy học Sinh học bằng tiếng Anh, cần quan tâm tới
144 TRƯỜNG ĐẠI HỌC THỦ ĐÔ H NỘI nhiều yếu tố như chất lượng ñầu vào, ñội ngũ giảng viên, giáo trình và chương trình ñào tạo... Cần có những nghiên cứu ñịnh lượng sâu hơn ñể phân tích mối quan hệ giữa các nhân tố này với chất lượng ñào tạo. Trong hoàn cảnh các chương trình ñào tạo Sinh học bằng tiếng Anh mới ñi vào hoạt ñộng, chưa có nhiều dữ liệu phục vụ cho nghiên cứu, người viết bài này ñề xuất một số biện pháp sơ bộ ñể cải thiện các chương trình ñào tạo này. Các biện pháp hướng vào việc phối hợp chặt chẽ giữa giảng dạy tiếng Anh và giảng dạy chuyên môn, tạo ñiều kiện cho sinh viên trau dồi kiến thức tiếng Anh chuyên ngành, bồi dưỡng giảng viên, xây dựng chương trình hay giáo trình chuyên môn Sinh học bằng tiếng Anh phù hợp... Việc áp dụng các biện pháp này có thể nâng cao chất lượng ñào tạo của trường Đại học Thủ ñô Hà Nội. TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Nguyễn Tấn Hùng (2010), “Dạy và học bằng song ngữ: phương pháp tốt nhất ñể nâng cao trình ñộ chuyên môn và ngoại ngữ của sinh viên”, Tạp chi Khoa học và Công nghệ, trường Đại học Đà Nẵng, số 37. 2. Nguyễn Đăng Tuệ, Hứa Phương Linh (2014), “Một số vấn ñề ñào tạo bằng tiếng Anh cho chuyên ngành kinh tế ở bậc ñại học ở Việt Nam”, Kỉ yếu hội thảo khoa học quốc gia - Đào tạo ñáp ứng nhu cầu của xã hội - Trường Đại học Thủ ñô Hà Nội, tháng 4/2016. 3. Bùi Thị Thanh Hương (2016), “Đề xuất các giải pháp nâng cao chất lượng dạy - học tiếng Anh chuyên ngành Địa lý ở trường Đại học Thủ ñô Hà Nội bằng phân tích SWOP - AHP”, Kỉ yếu hội thảo khoa học quốc gia - Đào tạo ñáp ứng nhu cầu của xã hội - Trường Đại học Thủ ñô Hà Nội, tháng 4/2016 SOME SOLUTIONS TO IMPROVE THE QUALITY OF TEACHING BIOLOGY SUBJECTS BY ENGLISH AT HANOI METROPOLITAN UNIVERSITY Abstract: Abstract Besides the advantages of teaching Biology by English at Hanoi Metropolitan University, we face a wide range of difficulties from low quality freshmen and shortage of experienced English Biology teachers. Therefore, it is necessary to enhance the quality of English Biology education. Solutions may aim at effective coordination between teaching English and teaching Biology, improving the quality of instructors, building curriculums appropriate for students at Hanoi Metropolitan University. Keywords: Keywords Biology, teaching Biology by English, solutions to improving training quality.