Một số đặc điểm sinh trưởng cá đục bạc (Sillago sihama Forsskal, 1775) ở đầm Nha Phu - Khánh Hòa

Tạp chí Khoa học - Công nghệ Thủy sản<br /> <br /> Số 2/2014<br /> <br /> KEÁT QUAÛ NGHIEÂN CÖÙU ÑAØO TAÏO SAU ÑAÏI HOÏC<br /> <br /> MỘT SỐ ĐẶC ĐIỂM SINH TRƯỞNG CÁ ĐỤC BẠC<br /> (Sillago sihama Forsskal, 1775) Ở ĐẦM NHA PHU - KHÁNH HÒA<br /> SOME GROWTH CHARACTERISTICS OF SAND WHITING<br /> (Sillago sihama Forsskal, 1775) AT NHA PHU LAGOON - KHANH HOA PROVINCE<br /> Hồ Sơn Lâm1, Huỳnh Minh Sang2, Lê Anh Tuấn3<br /> Ngày nhận bài: 29/7/2013; Ngày phản biện thông qua: 02/10/2013; Ngày duyệt đăng: 02/6/2014<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Nghiên cứu đặc điểm sinh học có ý nghĩa lớn trong công tác hoạch định chiến lược quản lý nguồn lợi của các đối<br /> tượng thủy sản. Đặc điểm sinh trưởng của cá đục bạc (Sillago sihama Forsskal, 1775) ở đầm Nha Phu – Khánh Hòa xác<br /> định từ tháng 6/2012 đến tháng 5/2013. Tổng số 400 mẫu cá được thu hàng tháng tại đầm Nha Phu với số lượng > 30 cá<br /> thể/tháng và phân tích chỉ số sinh trưởng bao gồm kích thước khai thác, tương quan chiều dài – khối lượng theo phương<br /> trình của Beverton – Holt (1957); hệ số độ béo (Q, Qo ) được xác định theo phương pháp của Fulton (1902), Clark (1928)<br /> và các thông số của phương trình tăng trưởng Von Betalanffy. Cá đục bạc khai thác chủ yếu là những cá thể có kích thước<br /> dao động từ 131 mm đến 180 mm. Tương quan chiều dài và khối lượng cá có dạng W = 4 x 10-6 x L3,103; R2 = 0,989. Hệ<br /> số độ béo Fulton đạt giá trị lớn nhất vào tháng 10 (0,000751 ± 0,000049), thấp nhất vào tháng 5 (0,000683 ± 0,000040)<br /> và trung bình 0,000715 ± 0,000043. Hệ số độ béo Clark cũng đạt giá trị cao trong khoảng thời gian từ tháng 9 đến tháng<br /> 11, trong đó, tháng 10 là thời điểm hệ số độ béo cá đạt giá trị cao vào tháng 10 (0,00071 ± 0,000031), thấp nhất vào<br /> tháng 5 (0,00066 ± 0,000033) và trung bình là 0,000677 ± 0,0000319. Phương trình sinh trưởng Von Betalanffy có dạng:<br /> Lt = 336 x [1- e -0,36 x t]. Tuổi khai thác của cá đục bạc ở đầm Nha Phu – Khánh Hòa chủ yếu là những cá thể ở độ tuổi 2+.<br /> Chỉ số tăng trưởng của cá đục bạc ở đầm Nha Phu - Khánh Hòa là 10,61. Những dẫn liệu ban đầu về đặc điểm sinh trưởng<br /> của cá đục bạc là cơ sở khoa học và thực tiễn cho các giải pháp khai thác hợp lý loài cá này ở đầm Nha Phu - Khánh Hòa.<br /> Từ khóa: sinh trưởng, cá đục bạc, cá đục trắng, Sillago sihama<br /> <br /> ABSTRACT<br /> Biology research has a importance role in resource management strategic of aquaculture animals. Growth<br /> characteristics on sand whiting (Sillago sihama Forsskal, 1775) at Nha Phu lagoon - Khanh Hoa province was collected<br /> from June 2012 to May 2013. Total of 400 samples of sand white were monthly collected at Nha Phu lagoon and analyse<br /> the correlations between fish’s length and weight identified with Berverton–Holt (1957) equation was W = 4 x 10-6 x L3,103;<br /> R2 = 0,989. The extraction sand whiting mainly individuals ranging in size from 131 mm to 180 mm. The coefficient of<br /> fat is determined by the method of Fulton (1902) results showed that this indicator reached a maximum value in October<br /> (0,000751 ± 0,000049), the lowest in may (0,000683 ± 0,000040) and average 000715 ± 0,000043. The coefficient of<br /> fat is determined by the method of Clark (1928) results showed that this indicator reached a maximum value in October<br /> (0,00071 ± 0,000031), the lowest in may (0,00066 ± 0,000033) and average 0,000677 ± 0,0000319. Von Bertalanffy growth<br /> equation on the length were Lt = 336 x [1- e -0,36 x t]. The age of sand whiting exploitation in Nha Phu lagoon - Khanh Hoa<br /> is mainly individuals aged 2+. The growth index of sand whiting in Nha Phu lagoon - Khanh Hoa provice is 10.61. The<br /> initial resulting on growth of sand whiting is scientific basis and practical solutions to exploit this species at Nha Phu<br /> lagoon - Khanh Hoa Province.<br /> Keywords: growth characteristics, sand whiting, silver sillago, Sillago sihama<br /> <br /> Hồ Sơn Lâm: Cao học Nuôi trồng thủy sản 2011 – Trường Đại học Nha Trang<br /> TS. Huỳnh Minh Sang: Viện Hải dương học Nha Trang<br /> 3<br /> TS. Lê Anh Tuấn: Viện Nuôi trồng thủy sản – Trường Đại học Nha Trang<br /> 1<br /> 2<br /> <br /> TRƯỜNG ĐẠI HỌC NHA TRANG • 111<br /> <br /> Tạp chí Khoa học - Công nghệ Thủy sản<br /> I. ĐẶT VẤN ĐỀ<br /> Hiện nay ở Việt Nam, nguồn lợi các loài thủy<br /> sản đang giảm sút do tình hình khai thác không hợp<br /> lý. Một trong những đối tượng khai thác thủy sản có<br /> giá trị kinh tế cao mà sản lượng khai thác đang suy<br /> giảm đó là cá đục bạc Sillago sihama. Trước đây<br /> tại vùng biển Khánh Hòa, cá đục bạc có sản lượng<br /> tương đối cao, đã được một số công ty xuất khẩu<br /> thu mua. Thực tế hiện nay cho thấy, sản lượng cá<br /> đục bạc đã giảm đáng kể, cá đục bạc đánh bắt có<br /> kích thước tương đối nhỏ, chủ yếu là nhóm cá có<br /> kích thước < 150 mm và ngày càng khan hiếm tại<br /> các chợ cá, bến cá. Sản lượng cá đục bạc không<br /> cung cấp đủ cho các công ty xuất khẩu cũng như<br /> người dân. Trong tình hình như thế, bảo tồn và quản<br /> lý nguồn lợi loài cá đục trở nên rất cấp thiết.<br /> Trước thực trạng đó, nghiên cứu các đặc điểm<br /> sinh học của cá đục bạc làm cơ sở cho những<br /> hoạch định chiến lược quản lý nguồn lợi của loài cá<br /> này mang tính cấp thiết. Các đặc điểm sinh học của<br /> cá đục đã được nghiên cứu tương đối nhiều trên thế<br /> giới [6], [9], [16], đặc biệt là Ấn Độ [8], [12], [13]. Tuy<br /> nhiên, ở Việt Nam các thông tin nghiên cứu về đặc<br /> điểm sinh học của cá đục bạc còn rất ít, và chưa có<br /> công trình nào nghiên cứu về đặc điểm sinh trưởng<br /> của cá đục bạc ở đầm Nha Phu – Khánh Hòa được<br /> công bố. Nghiên cứu này được thực hiện nhằm xác<br /> định một số đặc điểm sinh trưởng của cá đục bạc<br /> ở đầm Nha Phu – Khánh Hòa bao gồm: kích thước<br /> khai thác, mối tương quan chiều dài - khối lượng, hệ<br /> số độ béo, phương trình Von Bertalanffy và chỉ số<br /> tăng trưởng. Các thông số về đặc điểm sinh trưởng<br /> đó sẽ làm cơ sở cho những nghiên cứu tiếp theo<br /> nhằm định hướng cho việc quản lý nguồn lợi và đưa<br /> cá đục bạc trở thành đối tượng nuôi mới.<br /> II. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU<br /> Đối tượng nghiên cứu là cá đục bạc (Silago<br /> sihama Forsskal, 1775).<br /> Mẫu cá đục bạc được thu trực tiếp từ các ghe<br /> đánh bắt trên đầm Nha Phu – Khánh Hòa, trong 12<br /> tháng từ tháng 6 năm 2012 đến tháng 5 năm 2013.<br /> Mỗi tháng thu ít nhất là 30 mẫu cá. Kích thước khai<br /> thác của cá đục đánh bắt được qua 12 tháng nghiên<br /> cứu có sự chênh lệch lớn, dao động trong khoảng<br /> từ 82 mm đến 320 mm. Tổng số mẫu cá thu được<br /> trong 12 tháng là 400. Cá thu được chuyển ngay về<br /> Phòng thí nghiệm – Viện Hải dương học để phân<br /> tích các đặc điểm sinh trưởng.<br /> Chiều dài toàn thân cá (Lt) được xác định bằng<br /> thước mica 500 mm Deli - 6250 có độ chính xác đến<br /> 0,1 mm. Khối lượng cá được xác định bằng cân điện<br /> tử TE412 của Canada có độ chính xác đến 0,01g.<br /> <br /> 112 • TRƯỜNG ĐẠI HỌC NHA TRANG<br /> <br /> Số 2/2014<br /> Mối tương quan chiều dài và khối lượng được<br /> xác định theo phương trình của Beverton – Holt<br /> (1957) [3]: W = aLb. Trong đó: W: Khối lượng toàn<br /> thân (g); L: Chiều dài toàn thân của cá đo từ mút<br /> mõm đến hết vây tia đuôi dài nhất (mm); a; b: Là các<br /> hệ số cần xác định, tính theo phương pháp tính toán<br /> hồi quy thực nghiệm.<br /> Hệ số độ béo được xác định theo phương pháp:<br /> - Fulton (1902):<br /> <br /> W<br /> Q =  * 100<br /> L3<br /> <br /> W0<br /> Q0 = <br /> * 100<br /> L3<br /> Trong đó: Q: Hệ số độ béo theo Fulton; Qo: Hệ<br /> số độ béo theo Clark; W: Khối lượng toàn thân (g);<br /> Wo: Khối lượng cá đã bỏ nội quan; L: Chiều dài toàn<br /> thân của cá đo từ mút mõm đến hết vây tia đuôi dài<br /> nhất (mm).<br /> Phương trình sinh trưởng Von Bertalanffy về<br /> chiều dài của cá được xác định theo công thức:<br /> Lt = L∞[1 – e-k(t-to)]<br /> Trong đó: to: Thời gian lý thuyết ở chiều dài cá<br /> bằng 0; t: Thời gian (năm); L∞: Chiều dài cực đại của<br /> cá; k: Hệ số đường cong của phương trình. Các giá<br /> trị L∞, k được xác định theo phương pháp của King<br /> (2001) [7].<br /> Từ kết quả nghiên cứu về các thông số sinh<br /> trưởng phương trình Von Bertalanffy ta ước tính<br /> nhóm kích thước tương ứng với độ tuổi khác nhau<br /> bằng cách thay t = 1, 2, 3 và 4, kết hợp với nhóm kích<br /> thước khai thác để đánh giá độ tuổi khai thác chủ yếu<br /> của cá đục bạc ở đầm Nha Phu – Khánh Hòa.<br /> Chỉ số tăng trưởng của cá đục bạc được xác<br /> định theo công thức: Φ’ = Ln(K) + 2Ln(L∞) [4].<br /> - Clark (1928):<br /> <br /> III. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN<br /> 1. Kích thước khai thác<br /> Kích thước khai thác của cá đục đánh bắt được<br /> qua 12 tháng nghiên cứu có sự chênh lệch lớn, dao<br /> động trong khoảng từ 82 mm (tương ứng 3,73 g)<br /> đến 320 mm (tương ứng 229,48 g), trung bình là<br /> 163,6 ± 33,1 (tương ứng 35,4 ± 26,1g). Trong đó,<br /> cá đục bạc khai thác chủ yếu là những cá thể có<br /> kích thước dao động từ 131 mm đến 180 mm. Tỷ lệ<br /> nhóm cá có kích thước 131 mm đến 180 mm khai<br /> thác chiếm tỷ lệ cao quanh trong năm, trừ tháng 3<br /> (chỉ chiếm 23%), cao nhất là tháng 11 chiếm đến<br /> 82%, trung bình là 60%. Nhóm cá có kích thước ><br /> 280 mm chỉ bắt gặp ở tháng 1, đồng thời nhóm cá<br /> có kích thước từ 281 mm đến 330 mm cũng ít bắt<br /> gặp trong tự nhiên, điều này cho thấy nhóm cá có<br /> kích thước lớn đang ngày càng khan hiếm.<br /> <br /> Tạp chí Khoa học - Công nghệ Thủy sản<br /> <br /> Số 2/2014<br /> <br /> Bảng 1. Nhóm kích thước khai thác theo thời gian<br /> Tháng<br /> <br /> Nhóm<br /> kích thước<br /> <br /> 1<br /> <br /> 2<br /> <br /> 3<br /> <br /> 4<br /> <br /> 5<br /> <br /> 6<br /> <br /> 7<br /> <br /> 8<br /> <br /> 9<br /> <br /> 10<br /> <br /> 11<br /> <br /> 12<br /> <br /> 81 - 130<br /> 131 -180<br /> 181 - 230<br /> 231 - 280<br /> 281 - 330<br /> <br /> 0%<br /> 50%<br /> 41%<br /> 3%<br /> 6%<br /> <br /> 0%<br /> 50%<br /> 50%<br /> 0%<br /> 0%<br /> <br /> 0%<br /> 23%<br /> 50%<br /> 27%<br /> 0%<br /> <br /> 3%<br /> 48%<br /> 43%<br /> 6%<br /> 0%<br /> <br /> 3%<br /> 75%<br /> 19%<br /> 3%<br /> 0%<br /> <br /> 23%<br /> 67%<br /> 7%<br /> 3%<br /> 0%<br /> <br /> 31%<br /> 66%<br /> 3%<br /> 0%<br /> 0%<br /> <br /> 13%<br /> 67%<br /> 20%<br /> 0%<br /> 0%<br /> <br /> 28%<br /> 72%<br /> 0%<br /> 0%<br /> 0%<br /> <br /> 23%<br /> 65%<br /> 12%<br /> 0%<br /> 0%<br /> <br /> 10%<br /> 82%<br /> 8%<br /> 0%<br /> 0%<br /> <br /> 22%<br /> 52%<br /> 23%<br /> 3%<br /> 0%<br /> <br /> Bảng 2. Tỷ lệ các nhóm kích thước khai thác<br /> Nhóm kích thước (mm)<br /> <br /> Số lượng (con)<br /> <br /> Tỷ lệ (%)<br /> <br /> 81 - 130<br /> 131 -180<br /> 181 - 230<br /> 231 - 280<br /> <br /> 45<br /> 239<br /> 99<br /> 15<br /> <br /> 11<br /> 60<br /> 25<br /> 4<br /> <br /> 281 - 330<br /> <br /> 2<br /> <br /> 1<br /> <br /> 2. Mối tương quan giữa chiều dài và khối lượng<br /> Nguyên tắc của mối quan hệ giữa chiều dài và<br /> trọng lượng là chiều dài cá tăng liên quan đến tăng<br /> trọng lượng của nó. Về mặt lý thuyết, mối quan hệ<br /> đó có thể được mô tả bằng cách sử dụng công thức<br /> W = a L3 [11], a là hệ số. Tuy nhiên trong tự nhiên,<br /> kích thước cơ thể của cá không ngừng thay đổi<br /> theo thời gian. Hình thái và trọng lượng cá không<br /> tăng liên tục trong suốt quá trình sinh tồn. Như vậy,<br /> quy luật của phương trình thể hiện mối quan hệ<br /> chiều dài và trọng lượng như trên không thể hiện<br /> chính xác toàn bộ quá trình sinh trưởng của một<br /> loài cá [15]. Do đó, một công thức thỏa đáng hơn<br /> để thể hiện mối quan hệ trọng lượng chiều dài theo<br /> Beverton – Holt là W = a Lb; a, b: Là các hệ số cần<br /> xác định, tính theo phương pháp tính toán hồi quy<br /> thực nghiệm. Giá trị của “b” trong phương trình<br /> thường nằm trong khoảng 2,5 ÷ 4. Tốc độ tăng<br /> trưởng lý tưởng của một con cá theo lý thuyết có giá<br /> trị của “b” tương đương bằng 3 (đồng tăng trưởng),<br /> nếu giá trị của “b” là khác với 3 thì cá không đồng<br /> tăng trưởng [17]. Kết quả nghiên cứu cũng cho thấy<br /> cá đục bạc ở đầm Nha Phu - Khánh Hòa thuộc loài<br /> cá tăng trưởng bất đồng đẳng (b = 3,133).<br /> Tăng trưởng về chiều dài và khối lượng của cá<br /> đục bạc có mối tương quan chặt chẽ với nhau được<br /> biểu diễn theo phương trình W = 4 x 10-6 x L3,133<br /> với hệ số tương quan R = 0,9944 (hình 1). Điều<br /> này có nghĩa là khi chiều dài cá đục bạc tăng thì<br /> khối lượng cá cũng tăng theo. Tuy nhiên, đồ thị cho<br /> thấy sự tăng trưởng về chiều dài và khối lượng của<br /> cá đục bạc không đều nhau, giai đoạn đầu cá tăng<br /> nhanh về kích thước, giai đoạn sau cá tăng nhanh<br /> về khối lượng (hình 1). Cụ thể, kích thước cá tăng<br /> từ khoảng 100 - 150 mm thì khối lượng cá tăng<br /> <br /> thêm chưa đến 25 g, trong khi kích thước cá tăng từ<br /> 250 - 300 mm thì khối lượng cá tăng thêm gần 100<br /> g. Điều này hoàn toàn phù hợp với quy luật của tự<br /> nhiên, thời gian đầu cá tăng nhanh về kích thước<br /> nhằm tăng tính cạnh tranh cùng loài, đồng thời vượt<br /> ra khỏi kích thước săn mồi của vật dữ, từ đó đảm<br /> bảo cho sự sinh tồn của loài [1].<br /> Mối tương quan chiều dài và khối lượng của cá<br /> đục bạc đã được nghiên cứu tương đối nhiều trên<br /> thế giới. Mối quan hệ giữa chiều dài và khối lượng<br /> của cá đục bạc sống ở vùng nước Mandapam và<br /> Rameswaram, Ấn Độ là:<br /> W = 115 x 10-7 x L2,886 [13]<br /> và ở vùng cửa sông Zuari, Ấn Độ có dạng:<br /> W = 6 x 10-6 x L3,042 [14]<br /> Mối tương quan về chiều dài và khối lượng<br /> cá đục bạc cũng đã được nghiên cứu ở bờ biển<br /> phía đông Địa Trung Hải của Thổ Nhĩ Kỳ, theo đó<br /> phương trình tương quan chiều dài và khối lượng là<br /> W = 14 x 10-7 x L3,355 [16]<br /> Như vậy, cá đục bạc ở đầm Nha Phu - Khánh<br /> Hòa (b = 3,133) có trọng lượng tăng nhanh hơn<br /> trên một đơn vị tăng chiều dài so với cá đục bạc<br /> vùng biển Ấn Độ (b = 2,886; 3,042) nhưng lại<br /> thấp hơn so với cá đục bạc vùng biển Thổ Nhĩ Kỳ<br /> (b = 3,355).<br /> <br /> Hình 1. Mối tương quan giữa chiều dài và khối lượng của<br /> cá đục bạc<br /> <br /> 3. Hệ số độ béo<br /> Hệ số độ béo (Q, Qo) của cá đục bạc ở đầm Nha<br /> Phu - Khánh Hòa có sự biến động theo thời gian.<br /> Cá đạt hệ số độ béo Q cao trong khoảng thời gian<br /> từ tháng 9 đến tháng 11, trong đó, tháng 10 là thời<br /> điểm hệ số độ béo cá đạt giá trị cao vào tháng 10<br /> (0,000751 ± 0,000049), thấp nhất vào tháng 5<br /> <br /> TRƯỜNG ĐẠI HỌC NHA TRANG • 113<br /> <br /> Tạp chí Khoa học - Công nghệ Thủy sản<br /> <br /> Số 2/2014<br /> 4. Phương trình sinh trưởng Von Betalanffy<br /> Các hệ số của phương trình tăng trưởng Von<br /> Betalanffy áp dụng cho cá đục bạc ở đầm Nha<br /> Phu – Khánh Hòa là K = 0,36/năm và L∞ = 336 mm,<br /> W∞ = 270,5 g. Vậy phương trình sinh trưởng<br /> Von Betalanffy của cá đục bạc vùng biển Khánh Hòa<br /> có dạng: Lt = 336 x [1- e -0,36 x t]. Nghiên cứu tiến<br /> hành ở phía Tây nước Úc và đề xuất ra hai mô hình<br /> tăng trưởng cho Sillago spp [6]. Mô hình I bao gồm<br /> các loài cá có chiều dài tiệm cận L∞ tương đối nhỏ<br /> (< 190 mm) và có tốc độ tăng trưởng cao, hệ số<br /> K ≥ 1. Mô hình II bao gồm các loài có kích thước<br /> lớn, cá có chiều dài tiệm cận L∞ tương đối lớn<br /> (> 300 mm) và hệ số tăng trưởng K ≤ 0,5. Theo đó<br /> thì cá đục bạc ở đầm Nha Phu - Khánh Hòa thuộc<br /> mô hình II.<br /> Các chỉ số L∞; K và t0 của phương trình Von<br /> Betalanffy áp dụng cho cá đục bạc ở vùng Pulicat, Ấn<br /> Độ có giá trị tương ứng là 406,82 mm; 0,2226/năm<br /> và 0,2745/năm [8].<br /> Chiều dài theo độ tuổi của cá đục bạc ở đầm<br /> Nha Phu – Khánh Hòa được tính toán dựa trên<br /> phương trình tăng trưởng Von Betalanffy, được thể<br /> hiện ở bảng 3.<br /> <br /> (0,000683 ± 0,000040) và trung bình là 0,000715 ±<br /> 0,000043. Hệ số độ béo Qo cũng đạt giá trị cao trong<br /> khoảng thời gian từ tháng 9 đến tháng 11, trong đó,<br /> tháng 10 là thời điểm hệ số độ béo cá đạt giá trị<br /> cao vào tháng 10 (0,00071 ± 0,000031), thấp nhất<br /> vào tháng 5 (0,00066 ± 0,000033) và trung bình là<br /> 0,000677 ± 0,0000319.<br /> Theo diễn biến của hệ số độ béo theo thời gian<br /> (hình 2) thì thời điểm thích hợp để khai thác loài cá<br /> này từ tháng 9 đến tháng 11 vì lúc này cá đục bạc<br /> đạt độ béo cao. Tuy nhiên, để có được thời điểm<br /> khai thác hợp lý nhất cần phải kết hợp thêm thông<br /> tin về mùa vụ sinh sản của loài cá này.<br /> <br /> Hình 2. Diễn biến hệ số độ béo Q, Qo của cá đục bạc<br /> theo thời gian<br /> <br /> Bảng 3. Kích thước của cá đục bạc theo độ tuổi của một số nghiên cứu<br /> Tuổi<br /> <br /> Nhóm<br /> kích<br /> thước<br /> (mm)<br /> <br /> 1+<br /> <br /> 2+<br /> <br /> 3+<br /> <br /> 4+<br /> <br /> 130 - 140<br /> <br /> 160 - 200<br /> <br /> 200 - 240<br /> <br /> 240 - 280<br /> <br /> 108 - 145<br /> <br /> 145 - 187<br /> <br /> 190 - 224<br /> <br /> 92 - 112<br /> <br /> 162 - 182<br /> <br /> 212 - 232<br /> <br /> Tham khảo<br /> <br /> Radhakrishnan (1954)<br /> Shamsan (2008)<br /> <br /> 246 - 256<br /> <br /> Nghiên cứu này<br /> <br /> Kích thước của cá đục bạc ở đầm Nha Phu theo tuổi cá tương đồng với các nghiên cứu trước đó của được<br /> tiến hành tại vùng Mandapam [12] và vùng cửa sông Zuari, Ấn Độ [14].<br /> Từ kết quả được thể hiện ở bảng 2 và bảng 3 thì tuổi khai thác của cá đục bạc ở đầm Nha Phu - Khánh<br /> Hòa chủ yếu là những cá thể ở độ tuổi 2+.<br /> 5. Chỉ số tăng trưởng<br /> Chỉ số tăng trưởng của cá đục ở đầm Nha Phu - Khánh Hòa có dạng:<br /> Φ’ = Ln(K) + 2Ln(L∞)<br /> với K = 0,36/năm và L∞ = 336 (mm), vậy Φ’ = 10,61.<br /> Bảng 4. Chỉ số tăng trưởng Φ’ của một số nghiên cứu<br /> Φ’<br /> <br /> Khu vực<br /> <br /> Nguồn tham khảo<br /> <br /> 10,51<br /> <br /> Pulicat, Ấn Độ<br /> <br /> Krishnamurthy và Kaliyamurthy (1978)<br /> <br /> 10,91<br /> <br /> Karwar, Ấn Độ<br /> <br /> Shamsan (2008)<br /> <br /> 10,68<br /> <br /> Mangalore, Ấn Độ<br /> <br /> Shamsan (2008)<br /> <br /> 10,04<br /> <br /> Goa, Ấn Độ<br /> <br /> Shamsan (2008)<br /> <br /> 10,61<br /> <br /> Nha Phu – Khánh Hòa<br /> <br /> Nghiên cứu này<br /> <br /> Chỉ số tăng trưởng Φ’ của cá đục bạc ở đầm Nha Phu - Khánh Hòa lớn hơn ở vùng Pulicat [9] và vùng Goa [14]<br /> nhưng lại thấp hơn vùng Karwar và Mangalore [14] của Ấn Độ và sự sai khác này là không lớn và nằm trong khoảng<br /> dao động so với các nghiên cứu trước kia, điều này cho thấy độ tin cậy của nghiên cứu.<br /> <br /> 114 • TRƯỜNG ĐẠI HỌC NHA TRANG<br /> <br /> Tạp chí Khoa học - Công nghệ Thủy sản<br /> IV. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ<br /> 1. Kết luận<br /> Cá đục bạc khai thác chủ yếu là những cá thể<br /> có kích thước dao động từ 131 mm đến 180 mm.<br /> Tương quan giữa chiều dài và khối lượng<br /> cá đục bạc ở đầm Nha Phu được biểu diễn theo<br /> phương trình W = 4 x 10-6 x L3,133 với hệ số tương<br /> quan R = 0,9944.<br /> Hệ số độ béo theo Fulton của cá đục bạc có<br /> sự biến đổi theo thời gian và đạt giá trị cao nhất<br /> vào tháng 10 (0,000751 ± 0,000049), thấp nhất<br /> vào tháng 5 (0,000683 ± 0,000040) và trung bình<br /> là 0,000715 ± 0,000043. Hệ số độ béo theo Clark<br /> cũng đạt giá trị cao trong khoảng thời gian từ tháng<br /> 9 đến tháng 11, trong đó, tháng 10 là thời điểm hệ số<br /> <br /> Số 2/2014<br /> độ béo cá đạt giá trị cao vào tháng 10 (0,00071 ±<br /> 0,000031), thấp nhất vào tháng 5 (0,00066 ±<br /> 0,000033) và trung bình là 0,000677 ± 0,0000319.<br /> Phương trình sinh trưởng Von Betalanffy áp<br /> dụng cho cá đục bạc ở đầm Nha Phu, Khánh Hòa<br /> có dạng:<br /> Lt = 336 x [1- e -0,36 x t].<br /> Tuổi khai thác của cá đục bạc ở đầm Nha Phu Khánh Hòa chủ yếu là những cá thể ở độ tuổi 2+.<br /> Chỉ số tăng trưởng của cá đục bạc ở đầm Nha<br /> Phu - Khánh Hòa là 10,61.<br /> 2. Kiến nghị<br /> Cần phải có những nghiên cứu sâu hơn về các<br /> đặc điểm sinh học khác của cá đục ở vùng biển<br /> Khánh Hòa như: dinh dưỡng, vòng đời,…<br /> <br /> TÀI LIỆU THAM KHẢO<br /> Tiếng Việt<br /> 1.<br /> <br /> Trần Kiên, 1978. Sinh thái động vật. NXB Giáo dục, 247.<br /> <br /> 2.<br /> <br /> G.V. Nikolski, 1963. Sinh thái học cá (tài liệu tiếng Việt do Nguyễn Văn Thái dịch). NXB Đại học và Trung học chuyên<br /> nghiệp, 443.<br /> <br /> 3.<br /> <br /> Beverton R. J. N., and Holt S. J., 1957. On the Dynamic of the Exploited Fish Population. Fish. Invest, London, 533.<br /> <br /> 4.<br /> <br /> FAO (Fisheries technical paper), 1992. Introduction to tropical fish stock assessment, Part I - Manual. FAO, Rome: 376.<br /> <br /> 5.<br /> <br /> Goncalves J. M. S., Bentes L., Lino, P. G., Ribeiro J., Canario A. V. M. and Erzini K., 1997. Weight -Length relationships<br /> for selected fish species of the Small - Scale demersal fisheries of the South and South -West coast of Portugal. Fish, Res,<br /> 30: 253-256.<br /> <br /> 6.<br /> <br /> Hyndes G. A. and Potter I. C., 1997. Age, Growth and Reproduction of sillago schomburgkii in South-Western Australian<br /> near shore waters and comparisons of life history styles of a Suite of Sillago species. Env. Biol. Fish, 49: 435-447.<br /> <br /> 7.<br /> <br /> King M., 2001. Fisheries biology asenssment and mamagement. Osney, Oxford. England: 341.<br /> <br /> 8.<br /> <br /> Krishnamurthy K. N. and Kaliyamurthy M., 1978. Studies on the age and growth of Indian sandwhiting (Silago sihama<br /> Forskal) from Pulicat Lake with Observations on its Biology and Fishery. Indian J. Fish., 25 (1&2): 84-97.<br /> <br /> 9.<br /> <br /> Krishnamurthy K. N. and Kaliyamurthy M., 1978. Studies on the age and growth of Indian sandwhiting (Silago sihama<br /> Forskal) from Pulicat lake with observations on its Biology and Fishery. Indian J. Fish, 25 (1&2): 84-97.<br /> <br /> Tiếng Anh<br /> <br /> 10. Kumai H. and Nakamura M., 1978. Spawning of the Silver whiting (Silago sihama Forsskal) Cultivated in the Laboratory.<br /> Bull. Jap. Soc. Scient. Fish, 44 (9): 10-55<br /> 11. Le Cren, E. D., 1951. Length - Weight relationship and seasonal cycle in gonad weight and condition in the Perch perca<br /> Fluviatilis; J. Anim. Ecol., 20: 201-239.<br /> 12. Radhakrishnan N., 1954. Occurrence of growth rings on the otoliths of the Indian whiting (Silago sihama Forsskål). Curr.<br /> Sci., 23: 196-197.<br /> 13. Radhakrishnan N., 1957. Contribution to the Biology of Indian sandwhiting (Silago sihama Forskal). Indian J. Fish.,<br /> 4 (2): 254-283.<br /> 14. Shamsan E. F., 2008. Ecobiology and fisheries of an economically important estuarine fish (Silago sihama Forsskal). Thesis<br /> submitted for the degree of doctor of philosophy in Marine Science. Goa University, 271.<br /> 15. Srivastava, C. B. L., 1999. A text book of fishery science and Indian fisheries. Keitab Mahal, Allahabad: 527.<br /> 16. Taskavak E. and Bilecenoglu M., 2001. Length - Weight relationships for 18 lessepsian (Red Sea) Immigrant fish species<br /> from the Eastern Mediterranean coast of Turky. J. Mar. Biol. Ass. U.K., 81: 895-896.<br /> 17. Tesch F. W., 1968. Age and Growth; [In: Methods for assessment of fish production in freshwater, (Eds.): Recker, W. E.].<br /> Blackwell scientific Publications. Oxford and Edinburgh: 93-123.<br /> <br /> TRƯỜNG ĐẠI HỌC NHA TRANG • 115<br /> <br />