Nâng cao hiệu quả quản lý, sử dụng nguồn lực dự trữ quốc gia đến năm 2030

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:4

Thêm vào BST

Báo xấu

8
lượt xem 4
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài viết Nâng cao hiệu quả quản lý, sử dụng nguồn lực dự trữ quốc gia đến năm 2030 trình bày tình hình thực hiện Chiến lược phát triển dự trữ quốc gia đến năm 2020; Hướng tới xây dựng lực lượng dự trữ quốc gia đủ mạnh, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Nâng cao hiệu quả quản lý, sử dụng nguồn lực dự trữ quốc gia đến năm 2030

TÀI CHÍNH - Tháng 6/2022 NÂNG CAO HIỆU QUẢ QUẢN LÝ, SỬ DỤNG NGUỒN LỰC DỰ TRỮ QUỐC GIA ĐẾN NĂM 2030 ĐỖ VIỆT ĐỨC Dự thảo Chiến lược phát triển dự trữ quốc gia đến năm 2030 đã được Bộ Tài chính trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Văn bản số 87/TTr-TCDT ngày 20/4/2022. Theo đó, trong dự thảo Chiến lược đã đề ra mục tiêu đến năm 2030 nâng cao hiệu quả quản lý, huy động, sử dụng nguồn lực dự trữ quốc gia; Xây dựng lực lượng dự trữ quốc gia có quy mô đủ mạnh, cơ cấu hợp lý, danh mục mặt hàng chiến lược, thiết yếu để sẵn sàng, chủ động đáp ứng kịp thời, hiệu quả các mục tiêu dự trữ quốc gia và các nhiệm vụ được Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ giao... Để đạt được các mục tiêu này, dự thảo Chiến lược đã đề ra các nhiệm vụ, giải pháp thực hiện cụ thể. Từ khóa: Bộ Tài chính, dự trữ quốc gia, tài chính ngân sách, kho dự trữ quốc gia, công nghệ bố trí ngân sách nhà nước (NSNN) để tăng cường IMPROVING THE EFFICIENCY OF USING NATIONAL tiềm lực DTQG, phù hợp với khả năng của NSNN RESERVES TO 2030 để sẵn sàng ứng phó hiệu quả trong các tình huống Do Viet Duc đột xuất, cấp bách và hoàn thành tốt các nhiệm vụ The draft National Reserve Development được Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ giao. Strategy to 2030 was submitted by the Ministry Bên cạnh đó, Chiến lược đề ra một số giải pháp of Finance to the Prime Minister for approval in như: Hoàn thiện khung khổ pháp lý về quản lý, điều the dispatch No. 87/TTr-TCDT dated April 20th, hành hoạt động DTQG; tăng cường DTQG đủ mạnh, 2022. Accordingly, in the draft strategy, the goal có cơ cấu hợp lý, chủ động đáp ứng các nhu cầu đột is set to improve the efficiency of management, mobilization and use of national reserve resources xuất, cấp bách của nền kinh tế; thúc đẩy xã hội hóa và to 2030; To build a national reserve of sufficient thu hút nguồn lực ngoài NSNN cho hoạt động DTQG. size, reasonable structure, strategic and essential Tập trung dự trữ các mặt hàng chiến lược, thiết yếu, có product list to be ready and proactively respond giá trị kinh tế cao, tần suất sử dụng nhiều, mặt hàng promptly and effectively to national reserve targets trong nước chưa sản xuất được để chủ động ứng phó and tasks assigned by the Government and the kịp thời trong các tình huống khẩn cấp, đảm bảo quốc Prime Minister. To achieve these goals, the draft strategy has set out specific tasks and solutions. phòng, an ninh và thực hiện các nhiệm vụ được giao. Đồng thời, rà soát, điều chỉnh, bổ sung những mặt Keywords: Ministry of Finance, national reserve, budgetary hàng chiến lược, thiết yếu, cần thiết hoặc loại bỏ những finance, national reserve, technology mặt hàng không còn phù hợp ra khỏi danh mục hàng DTQG. Đẩy mạnh và hiện đại hóa ứng dụng công nghệ thông tin trong các hoạt động quản lý nội bộ và quản lý hàng DTQG; tin học hóa quy trình, nghiệp vụ Ngày nhận bài: 6/5/2022 Ngày hoàn thiện biên tập: 20/5/2022 nhập, xuất, bảo quản hàng DTQG. Ngày duyệt đăng: 27/5/2022 Triển khai nhiệm vụ được Bộ Tài chính giao, thời gian qua, cùng với việc tham gia xây dựng Chiến lược tài chính đến năm 2030, Tổng cục Dự trữ Nhà Mở đầu nước DTNN (Bộ Tài chính) đã phối hợp với các bộ, ngành quản lý hàng DTQG và các cơ quan có Ngày 21/3/2022, Thủ tướng Chính phủ đã ban liên quan tổng kết, đánh giá việc thực hiện Chiến hành Quyết định số 368/QĐ-TTg phê duyệt Chiến lược phát triển DTQG đến năm 2020 (được Thủ lược tài chính đến năm 2030; trong đó đã đề ra một tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 2091/ số mục tiêu, nhiệm vụ đối với lĩnh vực dự trữ quốc QĐ-TTg ngày 28/12/2012). Từ đó làm cơ sở để xây gia (DTQG). Theo đó, giai đoạn 2021 - 2030, ưu tiên dựng nội dung Chiến lược phát triển DTQG đến 35
XÂY DỰNG NỀN TÀI CHÍNH QUỐC GIA PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG năm 2030 trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. DTQG được quan tâm, tăng cường; hàng DTQG được Tình hình thực hiện Chiến lược phát triển bảo quản theo đúng quy chuẩn kỹ thuật. Hệ thống dự trữ quốc gia đến năm 2020 kho DTQG từng bước được đầu tư xây dựng mới, cải tạo, nâng cấp sửa chữa các kho và thực hiện thuê Những kết quả đạt được kho bảo quản của các doanh nghiệp theo quy hoạch được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt để phục vụ Tổng kết, đánh giá việc thực hiện Chiến lược cho công tác bảo quản hàng DTQG, sẵn sàng xuất phát triển DTQG đến năm 2020 cho thấy những kết cấp đáp ứng mục tiêu DTQG. Đẩy mạnh ứng dụng quả tích cực gồm: khoa học công nghệ vào lĩnh vực DTQG giúp cho (i) Hệ thống chính sách, pháp luật về DTQG được công tác điều hành hoạt động DTQG được vận hành thể chế ở khung pháp lý cao nhất đó là Luật DTQG linh hoạt, nhanh chóng, bảo mật, đáp ứng yêu cầu chỉ (được Quốc hội thông qua năm 2012). Triển khai Luật đạo, điều hành, quản lý DTQG. DTQG, Chính phủ đã ban hành 3 Nghị định hướng Một số tồn tại, hạn chế dẫn thi hành Luật; Thủ tướng Chính phủ đã ban hành các Quyết định về chức năng, nhiệm vụ của DTNN, Bên cạnh kết quả đạt được trên, việc thực hiện Quyết định phê duyệt Quy hoạch, Chiến lược, Quy Chiến lược phát triển DTQG đến năm 2020 cũng chế để quản lý, điều hành hoạt động DTQG. Bộ Tài gặp phải một số tồn tại sau: chính cũng đã ban hành gần 40 Thông tư hướng dẫn Một là, tổng mức DTQG còn thấp so với mục tiêu các hoạt động DTQG. Nhìn chung, hệ thống văn bản Chiến lược đã đề ra. quy phạm pháp luật về DTQG đã được ban hành đầy Hai là, danh mục chi tiết và phân công cơ quan đủ, kịp thời, đảm bảo tính thống nhất, đồng bộ, qua quản lý còn tồn tại một số bất cập, nhiều mặt hàng đó tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc trong quá còn dàn trải, nhỏ lẻ, bảo quản đã lâu không có nhu trình triển khai thực hiện nhiệm vụ được giao. cầu xuất cấp, sử dụng; một số bộ, ngành tuy được (ii) Quy mô DTQG đã từng bước được phát triển Chính phủ phân công quản lý hàng DTQG nhưng và củng cố, đến cuối năm 2020, tổng mức DTQG chưa được bố trí kinh phí mua tăng hàng DTQG, làm tăng gấp 1,25 lần năm 2015 và gấp khoảng 1,7 lần giảm hiệu quả, hiệu lực, tính đa dạng của DTQG. so với năm 2010 đã góp phần tạo sự chủ động cho Ba là, mức dự trữ một số mặt hàng thiết yếu đến Chính phủ trong việc quản lý, điều hành, xuất cấp, năm 2020 chưa đạt được mục tiêu đề ra như: Lương sử dụng hàng DTQG. thực, hàng phục vụ quốc phòng, an ninh, mặt hàng (iii) Nguồn lực DTQG được quản lý và sử dụng xăng dầu, một số mặt hàng vật tư, nông nghiệp (hạt cơ bản đáp ứng kịp thời, hiệu quả các nhiệm vụ giống cây trồng, hóa chất sát trùng...). phát sinh của Ngành. Trong giai đoạn 2010 - 2020, Bốn là, nguồn vốn đầu tư bố trí để xây dựng hệ ngành DTNN đã thực hiện xuất cấp hàng hóa trị giá thống kho DTQG giai đoạn 2010 - 2020 còn thấp (đạt khoảng 15.445 tỷ đồng, trong đó xuất cấp khoảng 21% so với quy hoạch phê duyệt); nguồn vốn bố trí 1.038.000 tấn gạo, trị giá trên 10.000 tỷ đồng. Hàng cho cải tạo, sửa chữa kho còn hạn chế, việc đầu tư DTQG xuất cấp luôn đủ về số lượng, đảm bảo chất chưa đồng bộ, chưa đáp ứng được yêu cầu nhập, lượng, phân bổ đúng mục đích, đối tượng góp phần xuất, bảo quản hàng DTQG. ổn định đời sống, sản xuất của nhân dân các vùng bị Năm là, mặc dù công tác xã hội hóa DTQG đã thiên tai, dịch bệnh. được quy định tại Luật DTQG, tuy nhiên quá trình (iv) Danh mục hàng DTQG đã được rà soát, thực hiện còn hạn chế, chưa huy động được nguồn sắp xếp phù hợp, đáp ứng yêu cầu công tác quản lực để phát triển DTQG theo mục tiêu đề ra lý DTQG, đã loại bỏ khỏi danh mục một số mặt Những tồn tại, hạn chế trên là do cả nguyên hàng có thời hạn bảo quản ngắn, công nghệ lạc hậu, nhân khách quan và chủ quan. Cụ thể, nguyên nhân không còn phù hợp như xe phát thanh lưu động khách quan là do giai đoạn 2010 - 2020, NSNN gặp (của Đài Tiếng nói Việt Nam), dầu hỏa, hạt giống nhiều khó khăn, việc cân đối chi cho DTQG còn tùy bông (của Bộ Công Thương)… thuộc vào cân đối chung của NSNN, chưa được bố (v) Công tác quản lý DTQG tại các bộ, ngành trí theo định hướng đề ra (theo tỷ lệ % GDP), dẫn đã được thực hiện đúng quy định, từ việc bố trí cơ đến mức bố trí NSNN chi cho mua tăng các mặt quan quản lý DTQG chuyên trách tại Bộ Tài chính, hàng thiết yếu, chiến lược còn thấp. Do đó, tổng tại các bộ, ngành tuy bố trí cán bộ quản lý DTQG mức DTQG so với GDP rất thấp, chưa đạt được mức kiêm nhiệm nhưng am hiểu về lĩnh vực DTQG. dự trữ quy định. (vi) Công tác quản lý chất lượng và bảo quản hàng Nguyên nhân chủ quan là do việc thực hiện kế 36
TÀI CHÍNH - Tháng 6/2022 hoạch 5 năm và hàng năm tại nhiều bộ, ngành chưa nữa, tác động của biến đổi khí hậu, thiên tai, dịch kịp thời, dẫn tới lượng hàng hóa nhập kho trong năm bệnh (đặc biệt, dịch bệnh COVID-19 có thể kéo dài) còn thấp; làm giảm hiệu lực, hiệu quả của việc quản sẽ ảnh hưởng đến sự phát triển kinh tế - xã hội... lý, điều hành hoạt động DTQG. Việc rà soát danh Bối cảnh khó khăn, thách thức trên đã đặt ra mục hàng DTQG tại các bộ, ngành chưa được thường yêu cầu đối với ngành DTNN là phải đổi mới, hình xuyên. Công tác xã hội hóa hoạt động DTQG chưa thành, tạo lập nguồn lực DTQG đủ mạnh để đảm được các cấp, các ngành quan tâm, dẫn tới chưa huy bảo chủ động, kịp thời đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ động được nguồn lực xã hội hóa cho DTQG... khi có tình huống đột xuất, cấp bách xảy ra. Nhằm Bài học kinh nghiệm thực hiện được mục tiêu, nhiệm vụ đề ra đối với ngành DTNN trong giai đoạn mới, dự thảo Chiến Một số bài học kinh nghiệm có thể rút ra từ việc lược phát triển DTQG đến năm 2030 đã đề ra các thực hiện Chiến lược phát triển DTQG đến năm mục tiêu tổng quát như sau: Nâng cao hiệu quả 2020 như: quản lý, huy động, sử dụng nguồn lực DTQG; Xây Một là, cần phải có nguồn lực DTQG đủ mạnh, cơ dựng lực lượng DTQG có quy mô đủ mạnh, cơ cấu cấu hợp lý, bố trí ở các khu vực, địa bàn chiến lược hợp lý, danh mục mặt hàng chiến lược, thiết yếu để trong cả nước để chủ động, sẵn sàng đáp ứng mục sẵn sàng, chủ động đáp ứng kịp thời, hiệu quả các tiêu của DTQG và các nhiệm vụ khác được Chính mục tiêu DTQG và các nhiệm vụ được Chính phủ, phủ, Thủ tướng Chính phủ giao. Thủ tướng Chính phủ giao. Hai là, xây dựng chiến lược, quy hoạch, kế hoạch Về mục tiêu cụ thể, dự thảo Chiến lược nêu rõ DTQG 5 năm và hàng năm phải dựa trên nhu cầu thực các mục tiêu: tiễn nhiệm vụ được giao; đồng thời phù hợp với khả (i) Nguồn lực DTQG: Ưu tiên bố trí NSNN chi năng cân đối NSNN để cấp có thẩm quyền có cơ sở cho DTQG và huy động các nguồn lực hợp pháp bố trí nguồn lực nhằm chủ động, linh hoạt và ứng phó ngoài NSNN để tăng cường tiềm lực DTQG. nhanh với những tình huống đột xuất, cấp bách xảy ra. (ii) Danh mục hàng DTQG và phân công cơ quan Ba là, trong chỉ đạo, điều hành cần chủ động, linh quản lý thực hiện theo quy định tại các Nghị định hoạt, sáng tạo, phát huy tối đa sức mạnh của cả hệ của Chính phủ hướng dẫn thi hành Luật DTQG và thống chính trị trong thực hiện các mục tiêu, nhiệm các quyết định của Thủ tướng Chính phủ có liên vụ DTQG được giao. quan đến danh mục chi tiết hàng DTQG. Bốn là, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các bộ, (iii) Dự kiến mức DTQG một số mặt hàng chiến ngành quản lý hàng DTQG với các bộ, ngành, địa lược, thiết yếu gồm: Lương thực, đến năm 2025 giữ phương trong việc huy động và sử dụng nguồn lực mức dự trữ tồn kho cuối năm khoảng 250.000 tấn DTQG để ứng phó trước những tình huống đột xuất (quy gạo). Giai đoạn 2026 - 2030, căn cứ tình hình cấp bách xảy ra. thực tế để trình Thủ tướng Chính phủ quyết định Năm là, giữ vững kỷ luật, kỷ cương tài chính - mức mua tăng hàng năm phù hợp. Các mặt hàng NSNN và DTQG; tăng cường thanh tra, kiểm tra, phục vụ quốc phòng, an ninh cần tăng cường DTQG nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ làm công tác các mặt hàng chiến lược, tiên tiến, hiện đại với mức quản lý, điều hành hoạt động DTQG. bố trí kinh phí hàng năm tăng cao hơn mức bình quân Hướng tới xây dựng lực lượng dự trữ quốc gia đủ mạnh, của toàn ngành, đảm bảo yêu cầu tăng cường nguồn đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới lực cho quốc phòng, an ninh để chủ động, sẵn sàng cho nhiệm vụ bảo vệ vững chắc độc lập chủ quyền, Trong những năm tới, vấn đề biến đổi khí thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ và giữ vững an ninh, hậu, thiên tai, dịch bệnh được dự báo còn tiếp chính trị, trật tự, an toàn xã hội và các nhiệm vụ đột tục diễn biến phức tạp, khó lường và có thể tác xuất, cấp bách khác. Các sản phẩm xăng dầu, mức dự động đến kinh tế toàn cầu, làm thay đổi cấu trữ theo quy định tại Quy hoạch hạ tầng dự trữ, cung trúc, trật tự kinh tế của nhiều quốc gia, dẫn đến ứng xăng dầu, khí đốt quốc gia thời kỳ 2021 - 2030, nhiều vấn đề nảy sinh như an ninh lương thực, tầm nhìn đến năm 2050. Các mặt hàng nông nghiệp, gia tăng đói nghèo, chất lượng cuộc sống và sức y tế, giao thông, vận tải, phát thanh truyền hình mức khỏe người dân... DTQG đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ của từng ngành, Ở trong nước, nền kinh tế sẽ dần hồi phục và lấy lĩnh vực trong giai đoạn thực hiện Chiến lược. lại đà tăng trưởng hướng phát triển vào thị trường (iv) Hệ thống kho DTQG: Xây dựng, hoàn thiện nội địa. Tuy nhiên, sức cạnh tranh còn thấp, tiềm ẩn hệ thống kho và cơ sở vật chất kỹ thuật, hạ tầng theo những rủi ro như biến động tỷ giá, lãi suất... Hơn hướng tiên tiến, hiện đại, quy mô lớn, tập trung tại 37
XÂY DỰNG NỀN TÀI CHÍNH QUỐC GIA PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG các vùng, tuyến chiến lược trong cả nước theo quy Sáu là, đầu tư hiện đại hóa ứng dụng công nghệ hoạch đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. thông tin trong quản lý điều hành hoạt động DTQG; (v) Đầu tư, nghiên cứu ứng dụng khoa học kỹ thuật, tin học hóa quy trình nghiệp vụ nhập, xuất, bảo mở rộng hợp tác quốc tế trong nghiên cứu và chuyển quản hàng DTQG. Hoàn thành xây dựng hệ thống giao công nghệ bảo quản tiên tiến, hiện đại, phù hợp công nghệ thông tin đáp ứng yêu cầu quản lý hàng với điều kiện khí hậu và kinh tế - xã hội của Việt Nam, DTQG, quản lý hệ thống kho DTQG, nghiệp vụ đảm bảo chất lượng, hạ thấp tỷ lệ hao hụt hàng DTQG; DTQG, quản lý nguồn nhân lực. nâng cao năng suất lao động và bảo vệ môi trường. Đẩy Bảy là, tổ chức bộ máy DTQG được bố trí ở Trung mạnh hiện đại hóa ứng dụng công nghệ thông tin trong ương và các khu vực, địa bàn chiến lược trong cả quản lý, điều hành hoạt động DTQG. nước đảm bảo sẵn sàng đáp ứng yêu cầu khi có tình Để đạt được các mục tiêu trên, Dự thảo Chiến huống đột xuất, cấp bách xảy ra. lược phát triển DTQG đến năm 2030 đã đề ra các Tám là, tăng cường thanh tra, kiểm tra, cải cách giải pháp sau: thủ tục hành chính trong việc thực hiện chính sách, Một là, hoàn thiện hệ thống pháp luật, chính sách về pháp luật về DTQG. DTQG bảo đảm đồng bộ, thống nhất, minh bạch, khả thi. Chín là, đẩy mạnh hợp tác quốc tế với các nước Hai là, tăng cường nguồn lực DTQG: Hàng năm, trong khu vực và trên thế giới để nghiên cứu, tiếp thu ưu tiên bố trí NSNN để tăng mức chi cho DTQG; và chuyển giao công nghệ bảo quản hàng DTQG, công đồng thời, huy động nguồn lực hợp pháp khác nghệ xây dựng hệ thống kho DTQG, đào tạo nguồn ngoài ngân sách từ các tổ chức, cá nhân trong, ngoài nhân lực; chia sẻ thông tin, kinh nghiệm về tổ chức, nước. Tăng cường hợp tác với các quốc gia, các tổ quản lý, điều hành hoạt động DTQG công nghệ bảo chức trong khu vực và trên thế giới để tìm kiếm sự quản hàng DTQG và dự báo đối với hoạt động DTQG. hỗ trợ, liên kết trong lĩnh vực DTQG. Mười là, nâng cao công tác tuyên truyền, phổ biến Ba là, hoàn thiện danh mục hàng DTQG: Hàng giáo dục pháp luật về DTQG. Tăng cường tuyên năm, thực hiện rà soát để điều chỉnh danh mục truyền, vận động để nâng cao nhận thức của các cấp, hàng DTQG, bổ sung những mặt hàng chiến lược, các ngành, cán bộ công chức, các tầng lớp nhân dân thiết yếu và loại bỏ những mặt hàng không còn phù trong toàn xã hội về hoạt động DTQG, chú trọng hợp ra khỏi danh mục hàng DTQG. tuyên truyền công tác “xã hội hóa” hoạt động DTQG. Bốn là, tăng cường bố trí NSNN để đầu tư xây Dự thảo Chiến lược phát triển DTQG đến năm dựng hệ thống kho DTQG theo quy hoạch được cấp 2030 đã được Bộ Tài chính trình Thủ tướng Chính có thẩm quyền phê duyệt, đảm bảo các điểm kho phủ phê duyệt tại Văn bản số 87/TTr-TCDT ngày DTQG tập trung, đồng bộ, liên hoàn, an toàn, có 20/4/2022. quy mô đủ lớn, công suất và trang thiết bị kỹ thuật Tài liệu tham khảo: tiên tiến, hiện đại theo tiêu chuẩn kho DTQG; đồng thời, đầu tư xây dựng cơ sở vật chất kỹ thuật, hạ 1. Quốc hội (2012), Luật số 22/2012/QH13 về dự trữ quốc gia; tầng đồng bộ, phục vụ cho công tác quản lý, điều 2. Thủ tướng Chính phủ (2022), Quyết định số 368/QĐ-TTg ngày 21/3/2022 hành hoạt động DTQG. phê duyệt Chiến lược tài chính đến năm 2030; Năm là, tăng cường ứng dụng các công nghệ mới 3. Thủ tướng Chính phủ (2012), Quyết định số 2091/QĐ-TTg ngày 28/12/2012 trong công tác bảo quản hàng DTQG, tận dụng tối phê duyệt Chiến lược phát triển DTQG đến năm 2020; đa lợi thế của Cách mạng công nghiệp 4.0 để tiến tới 4. Văn bản số 87/TTr-TCDT ngày 20/4/2022, Dự thảo Chiến lược phát triển dự tự động hóa các khâu trong quy trình nghiệp vụ bảo trữ quốc gia đến năm 2030; quản hàng DTQG. Nghiên cứu, tiếp thu, chuyển Thông tin tác giả: giao có chọn lọc công nghệ bảo quản mới, tiên tiến, Đỗ Việt Đức - Tổng cục trưởng Tổng cục Dự trữ Nhà nước (Bộ Tài chính) hiện đại phù hợp với điều kiện của Việt Nam và đặc Email: Dovietduc@gdsr.gov.vn thù của mỗi loại hàng DTQG. Tiền thuế là của dân, do dân đóng góp để phục vụ lợi ích của nhân dân 38