Ngh thu t ng bi n trong ph ng v n tuy n d ng ế
Cách tr l i ph ng v n t t nhiên ph thu c vào r t nhi u y u t : công vi c b n mong mu n, văn hóa ế
công ty m i, phong cách ng i tuy n d ng, kinh nghi m c a b n,... còn ph thu c r t nhi u vào tài ườ
ng bi n c a b n. ế
Đôi khi, nh ng câu h i có v truy n th ng cũng ch a ch c đã d tr l i. B n th tham kh o vài ví d sau ư
nhé.
T i sao b n l i tìm công vi c m i?
Không nên tr l i: Giám đ c cũ c a tôi chán l m, ch có kháchng nào a ông ta c ư
L i khuyên: Tr l i theo chi u h ng tích c c v n i b n mu n đ n ch không ph i v do b n ướ ơ ế
chuy n đi
Nên tr l i: Tôi mu n tìm công vi c nhi u c h i s d ng nh ng năng chuyên môn c a tôi h n, ơ ơ
nh n đ c nhi u trách nhi mng vi c h n, và có c h i thăng ti n h n. ượ ơ ơ ế ơ
T i sao ban mu n làm vi c cho chúng tôi?
Không nên tr l i:i đã n p đ n r t nhi u n i nh ng ch có công ty nào nh n tôi c . ơ ơ ư
L i khuyên: Tr c khi ph ng v n, hãy ghé thăm c trang web c a công ty đ tìm hi u thông tin. Khi tr ướ
l i câu này, b n nên s d ng ngh thu t “n nh n t” m t chút, t p trung vào m t s nh ng đi m n i b t
c a công ty. Đó chính là lí do đ b n mu n gia nh p công ty.
Nên tr l i: i c m th y h ng kh i v i nh ng s n ph m c a quý công ty, nh ng l i ích c a chúng đ i
v i c ng đ ng. Doanh thu tăng v t trong ba năm v a qua đi u đáng t o cho công ty cũng nh toàn ư
th nhân viên cùng tham gia công tác. Th t nh di n khi đ c tr thành thành viên c a m t đ n v đ t ượ ơ
nhi u thành tích nh vây, và đ c bi t l i d i s lãnh đ o c a ban giám đ c hi nnh ư ướ
T i sao b n l i thay đ i công vi c quá nhi u l n?
Không nên tr l i: Vì tôi là ng i c thèm chóng chán ườ
L i khuyên: Đ a nh ng lí do h p nh ng chú ý h ng vào th c t hi n t i b n đang mu n làm vi c ư ư ướ ế
cho công ty. Đó chính là đi u mà h b n tâm
Nên tr l i: Khi còn tr , tôi luôn mu n th thách mình trong nhi unh v c. Theo cách đó, tôi th l a
ch n đ ng đi đúng đ n nh t trong s nghi p c a mình, m t công vi c mà tôi th g n lâu dài. ườ
bây gi , tôi nghĩ đây là đi m d ng chân c a mình. Đó là lí do t i sao tôi có m t đây ngày hôm nay.
Đi m m nh c a b n là gì?
Không nên tr l i:i có th nói d i t nh b , không ai bi t ơ ế
L i khuyên: Nói v ba ho c b n l i th c a b n liên quan t i ng vi c b n đang ph ng v n đ a ra ế ư
m ti ví d l i th đó đã giúp đ c b n nh ng gì trong công vi c ế ượ
Nên tr l i: Tôi ng i khá k tính trong công vi c. H i còn làm vi c công ty A, m c dù không làm ườ
bên phòng ki m tra s n ph m, nh ng v i nh ng lô hàng quan tr ng, i v n đích thân ki m tra l i tr c ư ướ
khi xu t x ng, đi u này đôi khi gây khó ch u cho m t s ng i. M t đi m m nh khác c a tôi là… ưở ườ
T i sao tôi nên nh n b n vào làm?
Không nên tr l i:i đang r t c n ti n
L i khuyên: Đây chính c h i b n lăng b n thân. Nh n m nh vào nh ng năng chuyên môn liên ơ
quan t i v trí công vi c b n mu n
Nên tr l i: Khi đ c tin tuy n d ng c a công ty, i đã c m giác mình phù h p v i công vi c này.
gi đây, khi nói chuy n v i ông, i bi t thêm v yêu c u c a ng ty, và tôi tin r ng tôi s là m t ng c ế
viên phù h p v i công vi c. Tôi tin r ng mình s đáp ng đ c mong m i yêu c u c a quý công ty ượ
b ng nh ng kinh nghi m ngh nghi p c a mình…
M c tiêu hi n t i và lâu dài c a b n là gì?
Không nên tr l i: Mong mu n hi n t i c a tôi v t qua cu c ph ng v n này. Còn trong t ng lai, ượ ươ
kho ng m t vài năm n a thôi, tôi s ngh vi c và m c a hàng nh cho riêng mình.
L i khuyên: Đôi khi ntuy n d ng h i b n đi uy b i vì h mu n bi t b n có ý đ nh m vi c lâu dài ế
cho công ty hay ch là công vi c t m th i thôi. Ch ai mu n nh n m t ng i làm vi c ch m t vài năm r i ư
l i ngh đ th c hi n d đ nh c a riêng mình c . M t s khác mu n đánh giá b n qua các k ho ch trong ế
t ng lai.ươ
Nên tr l i: Tr c tiên, trong th i gian ng n, tôi mu n tìm đ c v trí đ th t o l p m i quan h t t ướ ượ
v i khách hàng. R i sau đó, tôi mu n đ c c ng c thêm nghi p v chuyên môn c a mình trong m t vài ượ
năm t i. Khi có đ kinh nghi m nghi p v chuyên môn, tôi c g ng h t mình trong công vi c đ c ế ơ
h i thăng ti n. ế
Qua m t i d trên đây, b n đã bi t nên tr l i th nào khi ph ng v n r i ch ? N u v n d ng t t ế ế ế
kh năng ng bi n, đ ng ng c nhiên n u nhà tuy n d ng h i b n u ti p theo: “Khi nào b n có th b t ế ế ế
đ u làm vi c cho chúng tôi?”.
10 Siêu quy lu t bán hàng
Mt cu c đi u tra g n đây c a ng Gallup v tính trung th c và đ o đ c kinh doanh đã x p ế
h ng nh ng nhân viên bán hàng ôtô và b o hi m đ ng cu i b ng danh sách. Còn hãng th ng
Bill Brooks c tính r ng h n 85% khách ng cái nhìn tiêu c c v t t c đ i ngũ nhân viênướ ơ
bán ng. Tuy nhiên, m i vi c không đ n n i quá t nh v y: b n th ch ng minh đó sai ế ư
l m c a ph n đông m i ng i. Trên th c t , bán hàng m t “siêu” năng không d dàng ườ ế
thành th c. Và b n s c n đ n nh ng “siêu” qui lu t đ bi n ho t đ ng bán hàng tr thành m t ế ế
trong nh ng nhi m v đ n gi n và thành công nh t: ơ
Qui lu t 1: Gi cho mi ng c a b n đóng kín trong khi đôi tai m to. Đi u này r t quan tr ng
trong m t vài phút đ u tiên c a b t c giao d ch bán hàng nào.
B n c n nh r ng:
1. Đ ng nói v b n thân.
2. Đ ng nói v các s n ph m/d ch v c a b n.
3. Và h n t t c , đ ng rao gi ng bán hàng thái quá! ơ
Hi n nhiên, b n mu n gi i thi u v b n thân. B n mu n cho khách hàng ti m năng bi t tên mình ế
m c đích c a cu c giao ti p bán hàng (tr c ti p hay qua đi n tho i), nh ng nh ng đi u đó ế ế ư
đ u không thích h p. R t cu c, t i đi m này, b n th nói v cái v i khách hàng? Tr c ướ
tiên, hãy l ng nghe h , l ng nghe nh ng nhu c u mong mu n c a h . R i trên c s đó b n ơ
m i b t đ u cu c h i tho i sao cho thích h p nh t v i nh ng mong mu n đó.
Qui lu t 2. Bán hàng v i nh ng câu h i, không ph i các câu tr l i. B n hãy nh đi u này:
“Không ai quan tâm t i vi c b n tuy t v i nh th nào, n u b n ch a cho h th y r ng h ư ế ế ư
nh ng ng i tuy t v i”. ư
Hãy quên đi vi c “bán” s n ph m/d ch v c a b n thay vào đó đ t tr ng tâm vào vi c tìm
hi u do t i sao khách hàng mu n mua hàng. Đ m đ c này, b n c n hòa đ ng th c s v i ượ
các khách hàng, b n c n đ t ra các câu h i (nhi u và th t nhi u), nh ng không nên có b t c n ư
ý hay đ ng c nào. ơ
Th hình dung b n thuê m t qu y hàng bán đĩa CD trong l h i âm nh c th ng niên đ a ườ
ph ng. S không m t quá nhi u th i gian đ b n nh n ra r ng công vi c c a b n không ph iươ
bán nh ng chi c đĩa CD mà là đ t tai nghe vào b t c ai ghé qua c a hàng đ h th ng th c ế ưở
âm nh c mi n phí! B n cũng s nhanh chóng th y r ng b t c khi nào m i ng i nh n ra r ng ườ
b n đang c g ng “bán” đĩa CD, ngay l p t c h s ph n ng tìm m i cách đ tránh xa
c a hàng c a b n.
v y, b n hãy bi n công vi c bán ng c a mình thành vi c gi i thi u âm nh c cho b t c ai ế
mong mu n. M t khi đã nghe, h th thích hay không thích. Nh ng ch c ch n, b n s ư
ki m đ c nhi u ti n h n các c a hàng bán đĩa CD khác trong h i ch . ế ượ ơ
Trong ho t đ ng bán ng, có m t đi u b n nên bi t v b n ch t t nhiên c a con ng itâm ế ườ
lí “kháng c bán hàng”. Có nghĩa hành đ ng bán hàng luôn t o ra m t s kháng c nh t đ nh! Và
đi uy d n chúng ta t i qui lu t ti p theo. ế
Qui lu t 3. Hãy t ramò và hi uv nh ng khách hàng ti m năng. B n hãy h i xem h đang ế
s d ng nh ng s n ph m/d ch v nào. Nh ngh đang s d ng quá đ t đ , hay không đ
đ tin c y? Nhi m v c a b n tìm hi u xem các khách hàng th c s mong mu n gì. Hãy đ a ư
ra nh ng câu h i s cung c p cho b n nhi u thông tin v nh ng nhu c u mong mu n c a
khách hàng.
Khi b n bi t nh ng nhu c u c a các khách hàng, ti p theo b n đ ng thuy t ph c h mua ế ế ế
hàng, nh th h s tin t ng và coi b n nh m t nhà t v n giá tr mu n giao d ch muaư ế ưở ư ư
s m nhi u h n trong t ng lai. ơ ươ
Qui lu t 4. Nói chuy n v i khách hàng nh th b n nói chuy n v i gia đình hay b n c a b n. ư
Trong các giao ti p v i khách hàng, b n không nên nói v i gi ng “ki u m u bán hàng”. Đó ế
nh ng l i thuy t ph c sáo r ng mang tính kh u hi u. M t l i phát âm khách sáo, gi ng đi u ế
phóng đ i nh ng l i gi i thi u r p khuôn s không đ c ch p nh n trong môi tr ng bán ượ ườ
hàng chuyên nghi p ngày nay. Thay vào đó, hãy nói chuy n m t cách bình th ng nh th xung ườ ư
quanh b n là b n bè và ng i thân. ườ
Qui lu t 5. Chú ý t i tâm tr ng c a khách hàng. Li u khách hàng đang đi u b c b i? H
đang xúc đ ng hay b i r i? N u đúng nh v y, b n hãy h i: “Có l chúng ta nên g p g vào m t ế ư
d p khác chăng?”. Ph n l n các nhân viên bán hàng th ng quá quan tâm t i nh ng đi u mình ườ
đ nh nói, đ n n i h quên m t r ng ng i đ i tho i v i h là m t ng i bình th ng v i nh ng ế ườ ườ ườ
tâm t riêng .ư
Qui lu t 6. N u khách hàng đ t câu h i, hãy tr l i ng n g n và sau đó ti p t c câu chuy n đangế ế
b d . Hãy nh r ng: nh ng câu h i đó không ph i v b n, đ h xác đ nh xem b n
đúng là ng i h c n hay không.ườ
Qui lu t 7. Ch sau khi b n xác đ nh m t cách chính xác nh ng nhu c u c a các khách hàng, b n
m i b t đ u đ c p đ n nh ng gì b n cung c p. Ph i bi t rõ v ng i b n đang nói chuy n, sau ế ế ườ
đó m i xác đ nh xem mình ph i nói gì v i h .
Qui lu t 8. Đ ng bi n cu c nói chuy n thành m t seminar gi i thi u v s n ph m/d ch v . B n ế
đ ng quá lan man v nh ng mà các khách hàng không đ c p t i cũng nh không mu n l ng ư
nghe. Thay vào đó, ch nói nh ng đi u b n c m th y s h u ích v i khách hàng trong hoàn
c nh c th c a h . n u th , hãy gi i thi u nh ng l i ích theo đúng ngôn t c a khách ế
hàng, ch không ph i c a b n.
Quy lu t 9. Tr thành c u n i gi a khách hàng s n ph m/d ch v . Sau khi th c hi n t t c 8
qui lu t trên, b n đã bi t đ c nhu c u đòi h i c a khách hàng đ i v i lo i hình s n ế ượ
ph m/d ch v c a b n. C ng v i vi c xây d ng m t tình c m tin c y, giúp đ đôi bên, t c là b n
đã thành công trong vi c b c c u n i gi a nhu c u c a khách hàng v i s n ph m/d ch v
b n cung c p.
Quy lu t 10. B n không ph i là m t nhân viên bán hàng. Đ ng k t thúc b ng m t l i đ ngh bán ế
hàng thông th ng đ tránh nh c nh các khách hàng ti m năng r ng h đang giao d ch v i m tườ
“nhân viên bán hàng”. B n không ph i m t nhân viên bán hàng, m t ng i b n đang ườ
cung c p gi i thi u m t s n ph m/d ch v c th nào đó. n u b n làm cho các khách ế
hàng c m nh n đ c đi u này, t c là b n đã tr thành m t nhân viên bán hàng xu t s c. ượ
Cho trên c ng v m t ch doanh nghi p hay m t nhân viên bán hàng, ch c h n b n đ uươ
mong mu n doanh s bán hàng c a công ty nh ng b c ti n nh y v t, nh ng đ làm đ c ướ ế ư ượ
đi u này đòi h i b n năng gây d ng thi n c m cũng nh n m v ng ngh thu t bán hàng. ư
Hãy tìm ra nh ng thi u sót trong ho t đ ng bán hàng c a mình t 10 “siêu” qui lu t trên đ s a ế
đ i, cùng v i th i gian, ch c ch n b n s tr thành m t nhân viên bán hàng siêu đ ng.
M i bí quy t giúp bán hàng thành công ườ ế
th b n ch a t ng bi t ư ế đi u này: ng i ta th ng không thích nh ng ng i bán hàng. Tuy ườ ườ ườ
nhiên đ ng đ m i ác c m này làm b n g c ngã. B n có th th hi n mình d i m t góc nhìn ướ
khác, m t hình nh t t h n v i t cách ng i bán ng b ng vi c b t tay o phát tri n ơ ư ườ
nh ng kĩ năng đ c thù.
10 kinh nghi m sau s giúp b n tr thành ng i bán hàng hoàn h o h n. ườ ơ
1.Im l ng đ l ng nghe
Đi u này đ c bi t có ý nghĩa vào nh ng phút đ u tiên c a cu c ti p xúc v i khách hàng ti m ế
năng. B n không n i v chính b n, v s n ph m c a b n, v d ch v c a b n đ ng
nóiliên quan t i vi c bán hàng.
Đúng b n c n vào đ , t gi i thi u, nh c l i cho khách ng v m c tiêu chuy n vi ng ế ế
thăm c a b n- đi ub n đã nói t i khi đ a ra cu c h n v i khách hàng. Tuy nhn sau ư đó
hãy quan m n hi u nguy n v ng, s thích c a h ch không ph i nói v s n ph m
d ch v c a công ty khi b n ch a hi u h h n. ư ơ
2. Bán hàng nh vào các câu h i ch không ph i là các câu tr l i
N u b n t ra không có b t c m t l i ích nào v i nh ng ng i khác s không ai có th t raế ườ
nhi tnh v i b n đ c. M i ng i ch b t ượ ườ đ u nh n ra b n t m quan tr ng nào đó khi b n
th y h quan tr ng.
Đ c bi t đ ng đ ý nghĩ bán hàng c m ri t l y b n. T t h n h t hãy tìm cách bi t ế ơ ế ế đ c t iượ
sao khách hàng ti m năng có th ho c nên mua hàng c a b n. đây kng có bí m t nào c ,
hãy bi t l ng nghe, ế đ t ra cho h nh ng câu h i, th m chí nh ng câu h i bu n c i m t ct ườ
đ qua nh ng gì h nói, b n xác đ nh đ c nguyên nhân, ượ đ ng c thúc ơ đ y h mua hàng. Tuy
nhiên không nên đ a ra b t c câu h io th p thoáng ý ư đ nh d n khách đ n vi c mua hàng.ế
y t ra tho i mái khi th c hành b c ti p c n này ngay khi khách hàng bi t ướ ế ế đ c b nượ
mu n h ng h t i vi c mua hàng ho c c g ng bán hàng cho h , h s tr nên ướ đ i đ u v i
b n. S kháng c v i vi c bán hàng nh m t phép ngh ch d : ho t ư đ ng bán ng s luôn
t o ra s ch ng đ i.
3. Hãy hành đ ng chính xác nh nh ng gì b n ph n ng khi g p m t ai ư đó l n đ u
y t ra mò. Hãy thông tin v s n ph m c a b n, v s n ph m khách hàng đã dùng.
H cói ng không? S n ph m mà h đã ng li u có đ t không? Có v nnh t t không?
y c g ng làm n i b t đi ukhách hàng th c s mu n qua nh ng câu h i c a b n: đó
có th m t s n ph m t t h n, giá r h n, d v n hành h n, d ch v h u mãi t t h n. N u ơ ơ ơ ơ ế
b n có th kh i ra ơ đ c nh ng ượ đi u này, b n s d thành công h n trong v êc ơ đ a ra nh ngư
u th c a s n ph m ng ty b n. ràng b n không th ư ế đ t nh ng câu h i gi ng nh ư
ng i ườ đi u tra hay thăm dò, t t h n hãy ơ đ a ra câu h i câu tr l i c a nó cho phép b nư
đ nh v đ c nhu c u th c c a khách ng ti m nượ ăng. Qu th c, khi b n tìm hi u nhu c u
khách hàng thay c g ng thuy t ph c h m ế đi u h không mu n, b n đã tr thành m t
nhà c v n tuy t v i theo h ng h ướ đ t hoàn toàn ni m tin vào b n. H s d dàng ch p
nh n mua hàng và tr thành khách hàngu dài.
4. Đ ng r t rè, hãy trò chuy n v i kch hàng nh v i ng i thân ư ườ
Nh ng ng i mua hàng bi tl i sáo r ng c a ng i bán; khi h th y ng i bán hàng xu t ườ ế ườ ườ
hi n, h bi t cách ph n ng r t nhanh. v y hãy th t tho i i, th giãn thân m t nh ế ư ư
v i b n bè ho c ng i thân ườ đ xoá đi s đ phòng khách hàng.
5. Chú ý t i nh ng đi u n ý c a kháchng
Khách hàng c a b n ph n ng nhanh? v không n m, tin t ng? Anh ta c g ng ưở
t ng kh b n? N u g p ph i hoàn c nh y b n hãy t h i th i ế đi m g p g đã thích h p
ch a? N u ch a, hãy ư ế ư đ ngh v i kháchng h n g p vào m t d p khác, khi mà h c m th y
tho ii. B n th y đ y, ph n l n ng in hàng ườ đ u lo l ng v đi u mà b n s nói v i h
vào l n t i. Hãy c g ng thông qua c ch , l i nói thái đ c a khách hàng đ đoán bi t ếđ c ýượ
đ nh mua hàng c a h .
6. N u ếđ c h i, hãy tr l i nhanh chóng và nhi t tìnhượ
Đi u quan tr ng đ i v i khách hàng ti m n ăng không ph i là kh n ăng t b o v c a b n mà
là kh năng nói nh ng đi u gì h cho là đúng và h p lý.
7. Hãy cho khách hàng bi t b n quan tâm t i vi c tho mãn nhu c u c a hế
N u b n không có m t ý t ng dù nh nào v cái m cho khách ng hài ng, t t c nh ngế ưở
b n đ a ra th s không ư đ c h dung n p, hãy th t ng t ng b n ượ ưở ượ đ c m i muaượ
lo i hàng mà b n v n r t ghét. Hãy hi u khách hàng tr c khi b n mu n ướ đ ngh h mua
s n ph m c a mình.
8. Đ ng đ ngh đi u gì mà khách hàng không quan tâm
Ch đ a ra nh ng th ư đáp ng đ c nhu c u hi n t i c a khách hàng. B n có th làmượ
đ c gì v i chi c xe h i sang tr ng gi i thi u cho nhân viên c a mình trong khi h mu n ượ ế ơ đ u
t sinh l i h n? ư ơ Đ ng mc n u nh b n không bi t ch ch ng minh r ng chi c xe h i ế ư ế ế ơ
m i cho nhân viên s c i thi n đ c kh nượ ăng sinh l i c a doanh nghi p. Khi b n đ a ra choư
h nh ng thu n l i, hãy dùng t riêng c a h đ truy n t i ch không ph i dùng t c a b n.
B n s d thuy t ph c thành công h n n u có c h i dùng b a cùng h . ế ơ ế ơ
9. Sau t t c , t i sao b n l i đó?
y đ ngh khách hàng chuy n sang giai đo n ti p theo ế c b c tr c ướ ướ đó đã cho phép b n
xác đ nh đ c m i liên h gi a nhu c u khách ng v i s n ph m c a công ty b n. B n ượ đã
thi t l p ế đ c s tin t ng ng m gi a khách hàng v i mình, vì th bây gi b n có th ượ ưở ế đ a raư
chi c c u n i gi a nhu c u khách hàng v i kh nế ăng đáp ng c a b n. B n đã s n sàng cho
b c ti p theo.ướ ế
10. M i khách hàng dùng th , t i sao không?
B n hãy đ t bóng vào chân khách hàng, đi u này không nghĩa h t kh i x ng n u ướ ế
nh không ưđ c b n m i. Và y gi ượ đã đ n lúc b n không c n ph i che gi u r ng b n ế
ng i bán hàng, m t ng i bán hàng chuyên nghi p, có kĩ nườ ườ ăng và đ y lòng nhi t tình.