Nghiên cứu ảnh hưởng của đạm đến một số chỉ tiêu sinh trưởng, phát triển và năng suất lúa tại huyện phúc thọ, tỉnh hà tây

Chia sẻ: Sunshine_3 Sunshine_3 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:6

Thêm vào BST

Báo xấu

109
lượt xem 12
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tham khảo bài viết 'nghiên cứu ảnh hưởng của đạm đến một số chỉ tiêu sinh trưởng, phát triển và năng suất lúa tại huyện phúc thọ, tỉnh hà tây', luận văn - báo cáo, báo cáo khoa học phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Nghiên cứu ảnh hưởng của đạm đến một số chỉ tiêu sinh trưởng, phát triển và năng suất lúa tại huyện phúc thọ, tỉnh hà tây

Nghiªn cøu ¶nh h−ëng cña ®¹m ®Õn mét sè chØ tiªu sinh tr−ëng, ph¸t triÓn vµ n¨ng suÊt lóa t¹i huyÖn phóc thä, tØnh hµ t©y Affection of nitrogen on the growth, development and the grain yield of rice plant in Phuctho district, Hatay province NguyÔn ThÞ Lan1, §ç ThÞ H−êng1 v NguyÔn V¨n Th¸i SUMMARY The experiment was carried out in Tinh Gia breeding farm at Phuc Tho district, Ha Tay province to determine the affection of the Nitrogen levels (N) on the growth, development and yield of the rice cultivar N18 in autumn cropping season of 2005. The plants were applied with different nitrogen fertilizer levels (0; 50; 100; 150; 200 and 250 kg N per ha) with the same base of farmyard manure (5 ton per ha), P2O5 (90kg per ha) and K2O (90kg per ha). The experiment was laid in Randomized Complete Block design (RCB) with 3 replications, plot size of 18m2. The results showed that all the growth characters viz., leaf area index (LAI), dry mater accumulation, yield components and grain yield of the plant were highly affected as increasing N fertilizer levels. It was found that N fertilizer applied at the rate of 150 kg per ha gave the highest grain yield (5.53 ton per ha). However the economic effect of N under this treatment (9.1 kg grain per 1 kg nitrogen) was lower than under the treatment 100 kg N per ha (9.2) Key words: Grain yield, nitrogen, N18 cultivar, rice plant,. 1. §ÆT VÊN §Ò bãn 160kg ®¹m cho n¨ng suÊt cao nhÊt. Nh−ng bãn tíi 240kg ®¹m n¨ng suÊt chØ cßn §¹m (N) l yÕu tè v« cïng quan träng ®èi t−¬ng ®−¬ng møc bãn 80kg ®¹m (Mai V¨n víi c¬ thÓ sinh vËt v× nã l th nh phÇn c¬ b¶n QuyÒn; 2000. DÉn theo Vâ Minh Kha). Theo cña cña protein, nucleotit, AND, ARN v NguyÔn Thuû Träng (2000): khi bãn 120kg N enzym;... §¹m cßn l yÕu tè c¬ b¶n tham gia + 60kg P2O5 + 60kg K2O/ha trªn nÒn 10 tÊn v o qu¸ tr×nh ®ång ho¸ cacbon, kÝch thÝch sù ph©n chuång/ha cho lóa Khang d©n 18 vô ph¸t triÓn cña bé rÔ v viÖc hÊp thu c¸c chÊt Xu©n ë L©m Thao, Phó Thä cho n¨ng suÊt cao dinh d−ìng kh¸c. C©y lóa cÇn ®¹m trong suèt nhÊt. KÕt qu¶ nghiªn cøu cña NguyÔn Nh− H qu¸ tr×nh sèng ®Æc biÖt l gia ®o¹n sinh tr−ëng (2006) t¹i x Quang Minh, HuyÖn B¾c Quang sinh d−ìng. Do vËy, viÖc sö dông ph©n bãn tØnh H Giang víi gièng lóa chÞu h¹n CH5 ®Æc biÖt l ph©n ®¹m trong s¶n xuÊt lóa l rÊt trong c¸c vô mïa tõ 2002 ®Õn 2005 cho thÊy cÇn thiÕt nh−ng ph¶i bãn ®ñ, bãn hîp lý, c©n nªn bãn (120N + 90 P2O5 + 90 K2O)kg/ha trªn ®èi v ®óng c¸ch. NÕu bãn ph©n kh«ng c©n nÒn 8 tÊn ph©n chuång ë mËt ®é 55 khãm/m2. ®èi v hîp lý sÏ l m gi¶m 20 - 50% n¨ng suÊt (NguyÔn V¨n Bé, 1999). Dßng N 18 l dßng lóa thuÇn ®ang trong thêi gian më réng s¶n xuÊt thö nghiÖm ®Ó ë ViÖt Nam, c¸c nghiªn cøu vÒ vai trß ®−îc c«ng nhËn l gièng quèc gia. V× vËy, cña ®¹m cho lóa trªn ®Êt phï sa s«ng Hång nghiªn cøu n y cña chóng t«i nh»m x¸c ®Þnh cho thÊy: trong ®iÒu kiÖn bãn (6 tÊn ph©n ®−îc l−îng ph©n ®¹m bãn thÝch hîp gãp phÇn chuång + 90kg P2O5 + 60kg K2O)/ha, l−îng ho n thiÖn quy tr×nh th©m canh dßng N 18. 1 Khoa N«ng häc, Tr−êng §H N«ng nghiÖp I.
T¹p chÝ KHKT N«ng nghiÖp 2007: TËp V, Sè 1: 8-12 §¹i häc N«ng nghiÖp I 2. VËT LIÖU V PH¦¥NG PH¸P NGHI£N NÒn thÝ nghiÖm: (5 tÊn ph©n chuång + 90kg CøU P2O5 + 90kg K2O)/ha. D¹ng ®¹m Urª 46% N, l©n Supe 16,5% P2O5 v KCl 60% K2O. ThÝ nghiÖm ®−îc thùc hiÖn t¹i tr¹i gièng lóa TÝch Giang, huyÖn Phóc Thä, tØnh H T©y C¸ch bãn: Bãn lãt to n bé ph©n chuång + trong vô mïa 2005. §Êt thÝ nghiÖm cã ®é d y l©n + 1/3N +1/2 K2O. tÇng canh t¸c tõ 15 - 18 cm; pH KCL tõ 5,5 -7,0; Bãn thóc lÇn 1: thóc ®Î nh¸nh 1/3N. h m l−îng chÊt h÷u c¬ (OM%) 1,8 - 2,2%. Bãn thóc lÇn 2 (bãn thóc ®ßng): 1/3N + §èi t−îng nghiªn cøu l dßng lóa thuÇn N 1/2 K2O 18 do Bé m«n C«ng nghÖ sinh häc Khoa N«ng häc Tr−êng §HNN I chän t¹o cã chøa gen Xa ThÝ nghiÖm ®−îc thiÕt kÕ kiÓu khèi ngÉu 21 kh¸ng bÖnh b¹c l¸. Dßng N 18 cÊy vô mïa nhiªn ®Çy ®ñ (RCB) (Gomez K. And Gomez cã thêi gian sinh tr−ëng 100 - 105 ng y, thÝch A.; 1986), diÖn tÝch « 18 m2 (kÝch th−íc 3 m × hîp trªn ch©n ®Êt v n v v n cao. ë ®ång b»ng 6 m) víi 3 lÇn nh¾c l¹i. MËt ®é cÊy 40 B¾c Bé v Trung du, N 18 bÞ nhiÔm bÖnh kh« khãm/m2 v cÊy 1 d¶nh/khãm. v»n nhÑ. C¸c chØ tiªu theo dâi: Mét sè chØ tiªu sinh ThÝ nghiÖm gåm 6 møc bãn ®¹m (6 c«ng tr−ëng, chØ sè diÖn tÝch l¸ (LAI), kh¶ n¨ng thøc); néi dung c¸c c«ng thøc (tÝnh theo nhiÔm s©u bÖnh h¹i chÝnh, tÝnh chèng ®æ (theo kg/ha) nh− sau: tiªu chuÈn cña Bé NN & PTNT 2004) v C«ng thøc I: 0 N (§/C) nhãm chØ tiªu vÒ n¨ng suÊt. C«ng thøc II: 50 N C«ng thøc III:100 N 3. KÕT QU¶ NGHI£N CøU V TH¶O LUËN C«ng thøc IV: 150 N C«ng thøc V: 200 N 3.1. ¶nh h−ëng cña l−îng ®¹m bãn ®Õn mét C«ng thøc VI 250 N sè chØ tiªu sinh tr−ëng B¶ng 1. Mét sè chØ tiªu sinh tr−ëng cña dßng N18 v¬i c¸c møc bãn ®¹m kh¸c nhau ChiÒu cao c©y Sè d¶nh tèi Sè d¶nh h÷u TGST C«ng thøc (cm) ®a/khãm hiÖu (ng y) I (§/C) 122,3 ± 0,5 8,8 ± 0,2 5,3 98 II 124,8 ± 0,8 8,8 ± 0,3 5,4 100 III 125,6 ± 0,6 9,3 ± 0,1 5,5 100 IV 125,8 ± 0,4 9,5 ± 0,2 5,3 101 V 126,7 ± 0,7 9,5 ± 0,2 5,2 102 VI 128,3 ± 0,5 9,9 ± 0,2 5,0 103 Ghi chó: TGST: Thêi gian sinh tr−ëng. C¸c møc ®¹m bãn kh¸c nhau cã ¶nh 0 kgN (122,3 cm v 8,8 d¶nh/khãm). Nh−ng ë h−ëng ®Õn chiÒu cao còng nh− sè d¶nh tèi chØ tiªu sè d¶nh h÷u hiÖu th× sù kh¸c nhau ®a/khãm (b¶ng 1). L−îng N bãn t¨ng lªn kh«ng nhiÒu v cã biÓu hiÖn bãn nhiÒu ®¹m sè chiÒu cao v sè nh¸nh còng t¨ng, cao nhÊt l nh¸nh h÷u hiÖu gi¶m (bãn 250kg N chØ cßn møc bãn 250kg N (128,3 cm v 9,9 5,0 d¶nh h÷u hiÖu/khãm, trong khi ®ã c«ng d¶nh/khãm); thÊp nhÊt l c«ng thøc ®èi chøng thøc ®èi chøng cã 5,3 d¶nh h÷u hiÖu/khãm).
Sè d¶nh h÷u hiÖu/khãm t¨ng dÇn tõ 0 kgN v ë tÊt c¶ c¸c c«ng thøc thÝ nghiÖm, kh¶ ®¹t cao nhÊt ë møc 150 kgN (5,5 d¶nh hi÷u n¨ng tÝch luü chÊt kh« t¨ng tõ giai ®o¹n ®Î hiÖu/khãm). Thêi gian sinh tr−ëng còng d i nh¸nh ré ®Õn giai ®o¹n chÝn s÷a (b¶ng 2). Tuy h¬n khi l−îng ®¹m bãn t¨ng, thÊp nhÊt l ®èi nhiªn, trong cïng mét giai ®o¹n theo dâi, møc chøng 98 ng y v d i nhÊt l 103 ng y ë møc bãn ®¹m t¨ng th× kh¶ n¨ng tÝch luü chÊt kh« 250kg N. t¨ng ë giai ®o¹n ®Î nh¸nh ré; nh−ng ë c¸c gia ®o¹n sau, kh¶ n¨ng tÝch luü chÊt kh« cã biÓu 3.2. ¶nh h−ëng cña l−îng ®¹m bãn kh¸c nhau ®Õn LAI v tÝch luü chÊt kh« ë 3 giai hiÖn gi¶m khi l−îng ®¹m bãn v−ît qu¸ 150kg ®o¹n N/ha (giai ®o¹n trç) v 100kgN/ha (giai ®o¹n chÝn s÷a). L−îng chÊt kh« tÝch luü ®−îc cao KÕt qu¶ nghiªn cøu vÒ ¶nh h−ëng cña c¸c nhÊt ë c«ng thøc bãn 250 kg N/ha (®¹t 24,9 møc bãn ®¹m kh¸c nhau ®Õn chØ sè diÖn tÝch g/khãm), ë c«ng thøc 150 kgN/ha (®¹t 37,5 l¸ (LAI: m2l¸/m2 ®Êt) v tÝch luü chÊt kh« g/khãm) v c«ng thøc bãn 100 kg N/ha (®¹t (g/khãm) ë 3 giai ®o¹n ®Î nh¸nh ré, trç v 56,2g/khãm) t−¬ng øng víi giai ®o¹n ®Î chÝn s÷a ®−îc tr×nh b y trong b¶ng 2. nh¸nh ré, trç v chÝn s÷a. Nh− vËy ë thêi kú sinh tr−ëng sinh thùc ®¹m kh«ng cßn l nh©n B¶ng 2. ChØ sè LAI v chÊt kh« tÝch luü ë c¸c giai ®o¹n sinh tr−ëng tè gi÷ vai trß chñ ®¹o. §Î nh¸nh ré Trç ChÝn s÷a 3.3 T×nh h×nh s©u bÖnh h¹i chÝnh v kh¶ C«ng thøc ChÊt ChÊt ChÊt n¨ng chèng ®æ LAI LAI LAI kh« kh« kh« Qua theo dâi vÒ t×nh h×nh s©u bÖnh h¹i I (§/c) 5,8 18,9 3,5 30,2 1,8 46,2 ®èi víi dßng N18 vô mïa n¨m 2005 t¹i ®Þa II 5,8 22,0 4,1 34,5 2,0 52,2 ®iÓm nghiªn cøu cho thÊy: ë c¸c c«ng thøc III 6,1 22,2 4,5 36,8 2,1 56,2 bãn ®¹m kh¸c nhau ®Òu xuÊt hiÖn s©u bÖnh h¹i chÝnh: ®èm n©u; kh« v»n; ®èm säc vi IV 6,4 22,6 4,5 37,5 2,2 54,8 khuÈn; b¹c l¸; s©u cuèn l¸ nhá; bä trÜ; bä xÝt; V 6,5 24,1 4,5 33,3 2,0 50,3 rÇy n©u; s©u ®ôc th©n nh−ng ë møc ®é nhÑ. VI 6,6 24,9 4,4 33,7 2,0 50,2 Dßng N18 cã chiÒu cao c©y thuéc nhãm trung b×nh, c©y cøng, ®Î nh¸nh khoÎ nªn kh¶ L¸ l c¬ quan quang hîp cña c©y, tuæi thä n¨ng chèng ®æ tèt. Song ë c¸c møc bãn ®¹m cña l¸ cã ý nghÜa quan träng víi n¨ng suÊt sau kh¸c nhau th× kh¶ n¨ng chèng ®æ cã kh¸c n y. ChØ sè diÖn tÝch l¸ cã mèi liªn quan mËt nhau: bãn tõ (0; 50; 100 v 150) kgN/ha kh¶ thiÕt tíi n¨ng suÊt. Qua kÕt qu¶ cho thÊy: LAI n¨ng chèng ®æ ®¹t ®iÓm 1, bãn (200 v gi¶m dÇn tõ giai ®o¹n ®Î ré; trç v giai ®o¹n 250)kgN/ha kh¶ n¨ng chèng ®æ ®¹t ®iÓm 3. chÝn s÷a ë c¸c møc ®¹m bãn kh¸c nhau. Nh−ng, trong khi lóa ®Î ré møc ®¹m bãn t¨ng 3.4. ¶nh h−ëng cña l−îng bãn ®¹m ®Õn mét th× LAI còng t¨ng (thÊp nhÊt ë c«ng thøc ®èi sè chØ tiªu cÊu th nh n¨ng suÊt v n¨ng suÊt chøng ®¹t 5,8m2 l¸/m2 ®Êt, cao nhÊt ë c«ng thøc C¸c yÕu tè cÊu th nh n¨ng suÊt v n¨ng VI ®¹t 6,6 m2 l¸/m2 ®Êt l ). C¸c giai ®o¹n trç v suÊt l mét trong nh÷ng chØ tiªu v« cïng qua chÝn s÷a th× LAI t¨ng dÇn tõ 0 kg ®¹m ®Õn 150 träng ®Ó ®¸nh gi¸ gièng. B¶ng 3 tr×nh b y kÕt kg ®¹m sau ®ã LAI cã xu thÕ gi¶m khi ®¹m qu¶ theo dâi vÒ ¶nh h−ëng cña l−îng bãn ®¹m t¨ng. Theo chóng t«i ®iÒu n y l phï hîp víi ®Õn c¸c yÕu tè cÊu th nh n¨ng suÊt v n¨ng quy luËt vÒ vai trß cña ®¹m víi c©y lóa. suÊt cña dßng N 18.
B¶ng 3. Mét sè chØ tiªu cÊu th nh n¨ng suÊt v n¨ng suÊt ChØ tiªu Sè Tû lÖ h¹t ch¾c Khèi l−îng NSLT NSTT NSTT so Sè b«ng/m2 C«ng thøc h¹t/b«ng (%) 1000 h¹t (g) (t¹/ha) (t¹/ha) §/C (%) I (§/c) 212 186 74,9 21,8 64,4 41,7d 100 II 216 224 66,7 22,0 71,0 45,6 c 109,4 III 216 218 68,3 22,1 71,7 50,9b 122,1 IV 220 234 68,0 22,2 77,7 55,3 a 132,6 V 200 220 63,6 21,9 61,3 47,2c 113,2 VI 206 231 62,4 22,0 66,3 41,7 d 100 Ghi chó: NSLT: n¨ng suÊt lý thuyÕt; NSTT: n¨ng suÊt thùc thu N¨ng suÊt thùc thu: LSD0,05 = 3,2 t¹/ha; CV% = 3,70. Nang suÊt (t¹/ha 60 55.3 50.9 45.6 47.2 50 41.7 41.7 40 30 20 10 0 I(Ð/c) II III IV V VI C«ng thøc H×nh 1. N¨ng suÊt thùc thu cña c¸c c«ng thøc thÝ nghiÖm KÕt qu¶ trong b¶ng 4 cho nhËn xÐt sau: Sè b«ng/m2: Trong c¸c yÕu tè cÊu th nh n¨ng suÊt cña lóa th× chØ tiªu n y cã vai trß quyÕt ®Þnh v bÞ chi phèi bëi: mËt ®é, sè nh¸nh h÷u hiÖu, c¸c biÖn ph¸p kü thuËt canh t¸c, gièng v ®iÒu kiÖn ngo¹i c¶nh. KÕt qu¶ thÝ nghiÖm cho thÊy chØ tiªu n y giao ®éng tõ 200 b«ng/m2 (bãn 200 kg N/ha) ®Õn 220 b«ng/m2 (møc 150 kgN/ha). Nh− vËy bãn t¨ng ®¹m trªn møc 150 kg N chØ tiªu sè b«ng/m2 cã xu thÕ gi¶m. C¸c chØ tiªu: sè h¹t/b«ng ®¹t cao nhÊt ë bãn 150 kg N (234 h¹t/b«ng) thÊp nhÊt l c«ng thøc ®èi chøng (186 h¹t/b«ng). Tû lÖ h¹t ch¾c/b«ng ®¹t cao nhÊt ë c«ng thøc 0 kg N (74,9%) v thÊp nhÊt víi møc bãn 250 kg N (62,4%). Cßn khèi l−îng 1000 h¹t cã sù kh¸c nhau kh«ng nhiÒu ë c¸c c«ng thøc nghiªn cøu. N¨ng suÊt thùc thu: bãn ®¹m ë c¸c møc kh¸c nhau cho n¨ng suÊt kh¸c ë møc ý nghÜa 5%. Khi t¨ng l−îng ®¹m tõ 0 kg ®¹m ®Õn 150 kg ®¹m n¨ng suÊt thùc thu t¨ng. Tuy nhiªn, bãn 150 kg N/ha ®¹t n¨ng suÊt cao nhÊt (55,3 t¹/ha). Cßn khi bãn 200 kg N/ha v 250 kg N/ha n¨ng suÊt l¹i cã xu thÕ gi¶m chØ b»ng ®èi chøng (41,7 t¹/ha). KÕt qu¶ nghiªn cøu cña chóng t«i phï hîp víi kÕt qu¶ cña NguyÔn Thuû Träng (2000); NguyÔn V¨n Bé (1999) v NguyÔn Nh− H (2006). 3.5. HiÖu qu¶ cña ®¹m víi n¨ng suÊt lóa N 18
Tõ n¨ng suÊt thùc thu trong c¸c c«ng thøc, chóng t«i tÝnh hiÖu qu¶ cña bãn ®¹m cho dßng N 18, sè liÖu thu ®−îc tr×nh b y trong b¶ng 5. B¶ng 4. HiÖu qu¶ cña ®¹m víi lóa N 18 (kg thãc/1 kg N) ChØ tiªu HiÖu qu¶ N¨ng suÊt thùc thu V−ît so víi ®èi chøng C«ng thøc (kg thãc/1kgN) I (§/c) 41,7 0 0 II 45,6 3,9 7,8 III 50,9 9,2 9,2 IV 55,3 13,6 9,1 V 47,2 5,5 2,8 V 41,7 0 0 KÕt qu¶ cho thÊy hiÖu qu¶ cña c¸c møc ®¹m cã kh¸c nhau, hiÖu qu¶ cao thÓ hiÖn ë møc 100 kgN/ha (9,2 kg thãc/1kgN) v 150 kgN/ha (9,1 kg thãc/1kg N). Bãn t¨ng ®¹t 200 kg N/ha hiÖu qu¶ chØ cßn 2,8 kg thãc/1kg N v bãn 250 kg N/ha hiÖu qu¶ 0 kg thãc/1kg N. Nh− vËy h¹ch to¸n kinh tÕ ë møc 250 kg N/ha l lç (mÊt tiÒn mua ®¹m) m kh«ng thu thªm ®−îc thãc. 4. KÕt luËn HiÖu lùc cña ®¹m víi chiÒu cao c©y; sè d¶nh tèi ®a/khãm v thêi gian sinh tr−ëng ë lóa N 18 l kh¸c nhau. Khi bãn t¨ng ®¹m th× chiÒu cao, sè d¶nh tèi ®a/khãm v thêi gian sinh tr−ëng t¨ng theo ®¹t cao nhÊt ë møc bãn 250 kg N/ha. Nh−ng sè d¶nh h÷u hiÖu l¹i cã xu thÕ t¨ng tõ 0 kg N/ha ®Õn 100 kg N/ha, nh−ng nÕu t¨ng tiÕp l−îng N bãn th× sè d¶nh h÷u hiÖu b¾t ®Çu gi¶m dÇn. ChØ sè diÖn tÝch l¸ gi¶m dÇn nh−ng kh¶ n¨ng tÝch luü chÊt kh« t¨ng dÇn theo c¸c giai ®o¹n theo dâi ë tÊt c¶ c¸c c«ng thøc. Tuy nhiªn, trong cïng mét giai ®o¹n theo dâi khi møc bãn ®¹m t¨ng: LAI v tÝch luü chÊt kh« t¨ng ë giai ®o¹n ®Î nh¸nh (®¹t cao nhÊt ë c«ng thøc VI: 6,6 m2 l¸/m2 ®Êt v 24,9 g/khãm), ë giai ®o¹n sau c¸c chØ tiªu tiªu n y t¨ng, sau ®ã gi¶m khi møc bãn ®¹m v−ît qu¸ 150 kg N/ha (giai ®o¹n trç) v 100 kg N/ha (giai ®o¹n chÝn s÷a). N¨ng suÊt thùc thu cã sù kh¸c nhau ë møc ý nghÜa 5%, trong ®ã møc bãn 150 kg N/ha ®¹t kÕt qu¶ cao nhÊt (5,53 tÊn/ha), hiÖu qu¶ kinh tÕ cao nhÊt ë c«ng thøc bãn 100 kg N/ha trªn nÒn (ph©n chuång 5 tÊn + 90 kg P2O5 + 90 kg K2O)/ha. T i liÖu tham kh¶o Bé NN & PTNT (2004). Quy ph¹m kh¶o nghiÖm gièng lóa, NXB N«ng nghiÖp, H Néi. NguyÔn V¨n Bé (1999). Bãn ph©n c©n ®èi v hîp lý cho c©y trång. NXB N«ng nghiÖp, H Néi. NguyÔn Nh− H (2006). Nghiªn cøu møc ph©n bãn v mËt ®é cÊy thÝch hîp cho lóa chÞu h¹n t¹i H Giang. T¹p chÝ KHKTNN. tr−êng §HNN I; Sè 4+5/2006. Trang 135-138.
T¹p chÝ KHKT N«ng nghiÖp 2007: TËp V, Sè 1: 92 §¹i häc N«ng nghiÖp I NguyÔn Thuû Träng (2000). Nghiªn cøu x¸c ®Þnh yÕu tè dinh d−ìng ®a l−îng h¹n chÕ n¨ng suÊt lóa v c«ng thøc bãn ph©n hîp lý cho lóa t¹i huyÖn L©m Thao, Phó Thä. LuËn ¸n Th¹c sÜ khoa häc N«ng nghiÖp. Kwanchai.A.Gomez and Arturo A. Gomez (1986). Statistical procedures for Agricultural research. Second Edition 1986 Vâ Minh Kha (1995). B−íc ®i v gi¶i ph¸p ®Ó thùc hiÖn hÖ thèng c©y trång phèi hîp c©n ®èi tiÕn tíi n«ng nghiÖp bÒn v÷ng ë ViÖt nam ®Õn n¨m 2000. Héi th¶o quèc gia vÒ chiÕn l−îc ph©n bãn víi ®Æc ®iÓm ®Êt ViÖt Nam; H Néi.