zunia.vn

Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z

zunia.vn

» Khoa Học Tự Nhiên

» Môi trường

Nghiên cứu các giải pháp phân bổ tài nguyên nước dưới tác động của biến đổi khí hậu và phát triển kinh tế xã hội của hệ thống thủy lợi hồ chứa nước sông Mực tỉnh Thanh Hóa

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:3

Báo xấu

2
lượt xem 1
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Trong nghiên cứu này, mục đích chính là nghiên cứu các giải pháp phân bổ tài nguyên nước dưới tác động của biến đổi khí hậu và phát triển kinh tế xã hội của hệ thống thủy lợi hồ chứa nước sông Mực tỉnh Thanh Hóa.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Nghiên cứu các giải pháp phân bổ tài nguyên nước dưới tác động của biến đổi khí hậu và phát triển kinh tế xã hội của hệ thống thủy lợi hồ chứa nước sông Mực tỉnh Thanh Hóa

Tuyển tập Hội nghị Khoa học thường niên năm 2015. ISBN: 978-604-82-1710-5 NGHIÊN CỨU CÁC GIẢI PHÁP PHÂN BỔ TÀI NGUYÊN NƯỚC DƯỚI TÁC ĐỘNG CỦA BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU VÀ PHÁT TRIỂN KINH TẾ XÃ HỘI CỦA HỆ THỐNG THỦY LỢI HỒ CHỨA NƯỚC SÔNG MỰC TỈNH THANH HÓA Ngô Văn Quận1, Lê Văn Kiên2 1 Đại học Thủy lợi, email: ngovanquan@tlu.edu.vn 2 Công ty TNHH MTV KTCTTL Sông Chu Thanh Hoá, email: kienktsc@gmail.com 1. GIỚI THIỆU CHUNG Miền. Kết quả nghiên cứu cũng chỉ ra khí hậu nửa đầu thế kỷ 21 cũng cho thấy nhiệt độ Biến đổi khí hậu thực sự đã tác động và không khí trung bình của Việt Nam sẽ tăng ảnh hưởng trực tiếp đến việc quản lý, cung lên đáng kể, có thể lên tới 0.3ºC/thập kỷ. cấp và phân bổ nguồn nước tại các khu vực, Lượng mưa cũng có xu thế tăng lên trên hầu đây sẽ là những thách thức rất lớn đối với các hết các vùng khí hậu, đặc biệt là dải ven biển nhà quản lý quy hoạch và phát triển tài Miền Trung (Thanh, et al., 2013). nguyên nước. Trong những năm gần đây một số nhà khoa học đã quan tâm và nghiên cứu Thêm vào đó, một vài nghiên cứu đã chỉ ra về diễn biến của biến đổi khí hậu nguyên rằng biến đổi khí hậu có ảnh hưởng khác nhân do sự gia tăng các hoạt động tạo ra các nhau tại các vùng trên thế giới như tại Châu chất thải khí nhà kính tác động lên khí hậu Âu nhiệt độ trung bình năm có xu hướng tăng toàn cầu như: Biến đổi khí hậu đã ảnh hưởng nhiều hơn so với nhiệt độ trung bình toàn đến sự thay đổi lượng mưa và nhiệt độ không cầu, kết quả cũng chỉ ra nhiệt độ tăng mạnh khí trung bình trong ba thập kỷ qua có sự nhất vào mùa hè vùng Địa Trung Hải nhưng thay đổi lớn. Cụ thể, nghiên cứu đã chỉ ra lượng mưa lại có xu hướng giảm dần trong trong ba thập nhiên tới tại Hàn Quốc ở các thời gian này (Christensen et al., 2007). lưu vực nhỏ sẽ tăng từ 6.6% đến 9.3% lượng Ngoài ra, tác động của biến đổi khí hậu đã mưa, và nhiệt độ không khí có xu hướng tăng ảnh trựcc tiếp đến chế độ thủy văn và dòng thêm từ 0.80C đến 3.20C (Bae. D.H et al., chảy mặt của lưu vực được thể hiện qua một 2011). Đối với Việt Nam trong năm thập niên số kết quả nghiên cứu như (Lee et al, 2010; qua (1958 – 2007) nhiệt độ trong bình đã Shon et al., 2010). Bên cạnh đó, một vài tăng lên vào khoảng 0.50C đến 0.70C nghiên cứu chỉ ra rằng sản xuất lương thực (MORE., 2009). Nghiên cứu đã chỉ ra sự biến đang và sẽ gặp nhiều rủi ro vì những tác động đổi của các yếu tố và hiện tượng khí hậu cực của hiện tượng biến đổi khí hậu (Dasgupta S., đoan như nhiệt độ cực đại (Tx) trên toàn Việt et al., 2007; HLC, 2008). Nam nhìn chung có xu thế tăng, điển hình là Từ các nghiên cứu trên cho thấy về tác vùng Tây Bắc và vùng Bắc Trung Bộ. Lượng động và những giải pháp trước tình trạng mưa ngày cực đại tăng lên ở hầu hết các vùng biến đổi khí hậu là một trong những vấn đề khí hậu, nhất là trong những năm gần đây. Số đã, đang và sẽ được quan tâm vì nó không ngày mưa lớn cũng có xu thế tăng lên tương chỉ ảnh hưởng đến sản xuất nông nghiệp mà ứng và biến động mạnh, nhất là ở khu vực còn nhiều đến hoạt động kinh tế, xã hội 268
Tuyển tập Hội nghị Khoa học thường niên năm 2015. ISBN: 978-604-82-1710-5 khác. Hồ chứa nước Sông Mực có nhiệm vụ 3. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU cấp nước tưới cho và kết hợp cấp nước phát Hiện tại hồ chứa nước Sông Mực đang điện, khi thiết kế chưa đề cập đến yếu tố cung cấp nước tưới cho 4 xã của huyện Như biến đổi khí hậu, những năm gần đây biến Thanh và 28 xã huyện Nông Cống. Dựa trên đổi khí hậu đã ảnh hưởng xấu đến việc điều điều kiện địa hình, địa giới hành chính, hành của hồ chứa. Mặt khác, theo đà phát nguồn nước, hiện trạng thủy lợi và phạm vi triển của xã hội thì diện tích tưới của hồ nghiên cứu, khu vực nghiên cứu được phân chứa ngày càng tăng, các khu công nghiệp ra làm 7 tiểu vùng với tổng diện tích tưới là mọc lên ngày càng nhiều, gây khó khăn và 558,96 ha; Dân số là 145,43 người; Thủy sản những thách thức cho việc cung cấp nước là 597,66 ha; chăn nuôi là 643.113 con và cấp cũng như không đáp ứng được cung cấp nước cho công nghiệp. nước như thiết kế trước đây của hệ thống Theo kết quả tính toán nếu chỉ xét đến tác thủy lợi hồ chứa nước Sông Mực. Vì vậy, động của BĐKH giữ nguyên hiện trạng công trong nghiên cứu này, mục đích chính là trình công trình khai thác và sử dụng nguồn nghiên cứu các giải pháp phân bổ tài nước trong vùng nghiên cứu thì tính đến nguyên nước dưới tác động của biến đổi khí 2020; 2030 lượng nước đến và nhu cầu có hậu và phát triển kinh tế xã hội của hệ tác động mạnh theo chiều hướng bất lợi như thống thủy lợi hồ chứa nước sông mực tỉnh thay đổi lớn tỷ lệ dòng chảy mùa kiệt do Thanh Hóa. lượng mưa giảm 15% và tăng 18% vào mùa lũ so với thời điểm hiện tại, làm tăng khả 2. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU năng và mức độ nghiêm trọng của hạn hán, Trong nghiên cứu đã sử dụng phương pháp lũ lụt. Theo kết quả tính toán nếu so sánh mô hình toán, cụ thể trong nghiên cứu này với giai đoạn hiện tại cho thấy rằng đến năm tác giả đã ứng dụng mô hình Crowat 8.0 để 2020 lượng nước thiếu hụt trong vùng là xác định nhu cầu nước cho nông nghiệp và 8,97 triệu m3, đến năm 2030 lượng nước mô hình WEAP (Water Evaluation and thiếu hụt lên đến 16,03 triệu m 3 chủ yếu vào Planning System) để mô phỏng và tính toán các tháng mùa kiệt, trong khi đó lượng nước cân bằng nước dưới tác động của biến đổi khí dư thừa và mùa mưa lũ là 9,15 triệu m 3 vào hậu với các phương án khai thác tài nguyên năm 2020 và 15,39 triệu m 3 vào năm 2030. nước khác nhau dựa trên định hướng phát Cũng theo kết quả tính toán nếu xét tổng triển kinh tế tại vùng nghiên cứu cụ thể là hệ hợp cả tác động từ BĐKH và các số liệu thống thủy lợi hồ chứa nước Sông Mực, theo định hướng phát triển kinh tế thì tính Thanh Hóa. Phương pháp tính toán được mô đến 2020; 2030 cho thấy rằng đến năm 2020 thể hiện trong hình dưới đây (hình 1): lượng nước thiếu hụt trong vùng là 29,6 triệu m3, đến năm 2030 lượng nước thiếu hụt lên đến 52,9 triệu m3 chủ yếu vào các tháng mùa kiệt, trong khi đó lượng nước dư thừa và mùa mưa lũ là 30,2 triệu m 3 vào năm 2020 và 50,8 triệu m3 vào năm 2030 so sánh với giai đoạn hiện tại. Dựa trên cơ sở tính toán cân bằng nước việc tìm ra phương án khai thác, sủ dụng và phân bổ nguồn nước là rất cần thiết. Trong nghiên cứu này tác giả đưa ra 3 phương án: PA1-Kiên cố hóa kênh mương cho toàn hệ thống; PA2-Xây dựng thêm một hồ chứa; PA3-Chuyển đổi cơ cấu Hình 1. Phương pháp nghiên cứu tổng thể giống cây trồng trong vùng. Sơ đồ tính toán 269
Tuyển tập Hội nghị Khoa học thường niên năm 2015. ISBN: 978-604-82-1710-5 cân bằng nước được của mô hình WEAP tính toán cân bằng nước, có thể đánh giá được thể hiện (hình 2). được các phương án đề xuất trong việc khai thác và sử dụng tài nguyên nước trong lưu vực. Các kết quả của mô hình WEAP sẽ cho chúng ta thông tin về hoạt động của hồ chứa, của các khu tưới, đô thị và công nghiệp cũng như các nhà máy điện trong toàn bộ thời gian tính toán, bao gồm cả mức độ thiếu nước và thời gian thiếu nước của từng yêu cầu. Qua kết quả cho thấy, khi chạy theo các phương án, tất cả cách khu nhu cầu nước đều thiếu nước tập trung vào các tháng II-V cho cả 3 phương án tính toán. Kết quả tính toán cũng đã dự báo tổng hợp Hình 2: Sơ đồ cân bằng nước cho vùng nhu cầu sử dụng nước, đánh giá tiềm năng Dựa trên kết quả tính toán đã chỉ ra rằng nguồn nước; cũng như xác định các vấn đề lượng nước thiếu hụt lớn nhất là 26,8 triệu trong khai thác sử dụng tài nguyên nước và m3 trong năm 2020 và 47,6 triệu m3 trong dự báo xu thế diễn biến tài nguyên nước trên năm 2030 khi thực hiện PA1; và lượng nước địa bàn vùng nghiên cứu. Từ đó đưa ra được thiếu hụt nhỏ nhất khi thực hiện PA2 là 1,8 giải pháp thích hợp để phân bổ nguồn nước triệu m3 (2020) và 23,4 triệu m3 (2030), trong nhằm cung cấp phương pháp hữu ích cho các khi PA3 lượng nước thiếu hụt trung bình là nhà quy hoạch, quản lý và ra chính sách 17.9 triệu m3 và 37.1 triệu m3 tương ứng với trong quản lý tổng hợp trên các lưu vực nói các năm 2020 và 2030. Từ những kết quả chung và hệ thống hồ chứa nước hồ Sông tính toán trên, ta nhận thấy rằng khi thực hiện Chu nói riêng. phương án xây dựng thêm một hồ chứa có dung tích 48,95 triệu m3 (PA2) để phục vụ 5. TÀI LIỆU THAM KHẢO cung cấp nước cho vùng trong thời gian hồ [1] Bae DH, Jung IW, Demeis PL (2011). Sông Mực đã giảm thiểu được lượng thiếu Hydrologic uncertainties in climate change nước của Sông Mực vào mùa kiệt. Bên cạnh from IPCC AR4 GCM simulations of the đó, với địa hình vùng rất phù hợp với việc Chungju basin. Journal of Hydrology, 401: xây dựng một hồ phía hạ lưu hồ Sông Mực, 90-105. vì diện tích ngập lụt ít, dân cư lại thưa thớt [2] Christensen JH, Whetton P (2007). Fourth nên việc đền bù giải phóng mặt bằng cũng Assessment Report of the không tốn quá nhiều chi phí. Phương pháp Intergovernmental Panel on Climate. này vừa mang lại hiệu quả kinh tế cao vừa Cambridge University Press. Cambridge, giải quyết triệt để nguy cơ thiếu nước trong United Kingdom and New York, NY, USA. [3] Lee DK, Sung SY, Jung HC (2010). tương lai. Chính vì thế phương án 2 sẽ là Estimating the effect of climate change and phương án tối ưu nhất trong 3 phương án nên land use change on surface runoff change, sẽ là phương án được chọn. 241-248. [4] Ngô Đức Thành và CS, (2013). Biến đổi khí 4. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ hậu Việt Nam. Tạp chí Khoa học Trái đất Qua kết quả ứng dụng mô hình WEAP tính và Môi trường, Số 2 (2013) 42-55. toán cân bằng nước trong vùng nghiên cứu cho thấy rằng đây là một công cụ mạnh trong 270

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

THÔNG TIN

TRỢ GIÚP

HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG

Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright ©2025 TaiLieu.VN. All rights reserved.