Nghiên cứu đặc điểm của huyệt nội quan và ảnh hưởng của điện châm huyệt này lên môt số chỉ sổ sinh học

Chia sẻ: Sunshine_3 Sunshine_3 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:6

Thêm vào BST

Báo xấu

85
lượt xem 10
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Châm cứu là một phương pháp chữa bệnh không dùng thuốc đã có lịch sử tồn tại và phát triển hàng nghìn năm ở một số nước châu á. Tổ chức Y tế Thế giới công nhận đây là một giải pháp điều trị bệnh có hiệu quả, rẻ tiền và dễ áp dụng. Việc làm sáng tỏ cơ chế tác dụng của châm cứu đã và đang được nhiều nhà khoa học trong và ngoài nước quan tâm. Để góp phần làm sáng tỏ cơ chế tác dụng của châm cứu, những mô hình nghiên cứu ở nước ta hiện nay thường là nghiên cứu tác dụng của điện châm...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Nghiên cứu đặc điểm của huyệt nội quan và ảnh hưởng của điện châm huyệt này lên môt số chỉ sổ sinh học

Nghiªn cøu ¶nh h−ëng cña ®iÖn ch©m huyÖt Néi quan lªn mét sè chØ sè tuÇn hoµn Bïi Mü H¹nh, Ph¹m ThÞ Minh §øc Bé m«n Sinh lý häc, §¹i häc Y Hµ Néi 40 nam sinh viªn khoÎ m¹nh, tuæi tõ 19-24 ®−îc chän ngÉu nhiªn ®Ó nghiªn cøu ¶nh h−ëng cña ®iÖn ch©m huyÖt Néi quan (PC6) lªn c¸c chØ sè tuÇn hoµn t¹i 3 thêi ®iÓm: tr−íc ch©m, sau ch©m 30 phót vµ sau mét ®ît ch©m 8 ngµy (mçi ngµy ch©m 30 phót). Chän 20 trong sè 40 ®èi t−îng trªn lµm nhãm chøng ®Ó ch©m ngoµi huyÖt. C¸c chØ sè tuÇn hoµn bao gåm: nhÞp tim, huyÕt ¸p t©m thu, huyÕt ¸p t©m tr−¬ng, ®iÖn tim (thêi gian vµ biªn ®é c¸c sãng P, QRS, T, thêi gian c¸c kho¶ng PR, QT vµ TP). KÕt qu¶ cho thÊy: §iÖn ch©m huyÖt Néi quan lµm gi¶m nhÞp tim, huyÕt ¸p t©m thu mét c¸ch râ rÖt sau 30 phót vµ sau mét liÖu tr×nh ch©m 8 ngµy. Trªn ®iÖn tim, thêi gian QT, TP kÐo dµi sau 8 ngµy ch©m (p0,05). I. §Æt vÊn ®Ò nh÷ng biÕn ®æi vÒ chøc n¨ng cña c¶ kinh T©m Ch©m cøu lµ mét ph−¬ng ph¸p ch÷a bÖnh vµ T©m bµo l¹c gÇn gièng nh− nhau. Khi t¸c kh«ng dïng thuèc ®· cã lÞch sö tån t¹i vµ ph¸t ®éng vµo nh÷ng huyÖt n»m trªn hai kinh nµy (trong ®ã cã huyÖt PC6) ®Òu cã thÓ ¶nh h−ëng triÓn hµng ngh×n n¨m ë mét sè n−íc ch©u ¸. ®Õn hÖ thèng tim m¹ch. Do vËy, huyÖt PC6 hay Tæ chøc Y tÕ ThÕ giíi c«ng nhËn ®©y lµ mét ®−îc phèi hîp víi mét sè huyÖt ®Ó ®iÒu trÞ gi¶i ph¸p ®iÒu trÞ bÖnh cã hiÖu qu¶, rÎ tiÒn vµ thiÕu m¸u c¬ tim, cao huyÕt ¸p [7], [9]. VËy dÔ ¸p dông. ViÖc lµm s¸ng tá c¬ chÕ t¸c dông ®iÖn ch©m ®¬n lÎ huyÖt PC6 cã ¶nh h−ëng thÕ cña ch©m cøu ®· vµ ®ang ®−îc nhiÒu nhµ nµo ®èi víi chøc n¨ng tim m¹ch ë ng−êi b×nh khoa häc trong vµ ngoµi n−íc quan t©m. §Ó th−êng? KÕt qu¶ thu ®−îc cã phï hîp víi gãp phÇn lµm s¸ng tá c¬ chÕ t¸c dông cña nh÷ng t¸c dông trªn thùc tÕ l©m sµng cña ch©m cøu, nh÷ng m« h×nh nghiªn cøu ë n−íc huyÖt hay kh«ng? XuÊt ph¸t tõ c©u hái nµy ta hiÖn nay th−êng lµ nghiªn cøu t¸c dông cña chóng t«i tiÕn hµnh ®Ò tµi nghiªn cøu víi môc ®iÖn ch©m ®¬n lÎ tõng huyÖt lªn c¸c th«ng sè tiªu: chøc n¨ng cña c¬ thÓ nh− tuÇn hoµn, miÔn dÞch, tuÇn hoµn, néi tiÕt, thÇn kinh...[3], [4],[5]. M« t¶ ¶nh h−ëng cña ®iÖn ch©m huyÖt Néi KÕt qu¶ cho thÊy ®iÖn ch©m mét sè huyÖt cã quan lªn nhÞp tim, huyÕt ¸p ®éng m¹ch vµ t©m ®å. thÓ ¶nh h−ëng ®Õn nhiÒu hÖ thèng trong c¬ thÓ II. §èi t−îng vµ ph−¬ng ph¸p trong ®ã cã hÖ tuÇn hoµn. Mét sè chØ sè nh− nghiªn cøu nhÞp tim, huyÕt ¸p ®éng m¹ch, ®iÖn tim... cã 1. §èi t−îng nghiªn cøu: 40 nam sinh thÓ thay ®æi d−íi t¸c dông cña ®iÖn ch©m hay viªn Y b×nh th−êng tuæi tõ 19-24. chiÕu laser vµo huyÖt. 2. C¸c chØ sè nghiªn cøu HuyÖt Néi quan (PC6) lµ mét huyÖt l¹c cña kinh T©m bµo l¹c, n»m gi÷a g©n c¬ gan tay lín - HuyÕt ¸p t©m thu - HATT (mmHg) vµ gan tay bÐ, trªn nÕp l»n cæ tay hai thèn. - HuyÕt ¸p t©m tr−¬ng - HATTg (mmHg) Kinh T©m bµo l¹c ®−îc vÝ nh− cung thµnh b¶o - NhÞp tim (chu kú/phót - c/min) vÖ cho kinh T©m mµ T©m qu©n chñ chi quan, - Mét sè chØ sè trªn ®iÖn tim: thêi gian (ms), qu¶n lý vÒ ý chÝ vµ t− duy con ng−êi, ®iÒu khiÓn biªn ®é (mV) cña c¸c sãng P, QRS, T vµ thêi sù vËn hµnh cña huyÕt m¹ch [1]. Chøc n¨ng vµ gian c¸c kho¶ng PR, QT, TP (ms). C«ng tr×nh ®−îc thùc hiÖn t¹i Labo Th¨m dß chøc n¨ng – Bé m«n Sinh lý häc – Tr−êng §¹i häc Y Hµ Néi 35
3. Ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu víi thêi gian lµ 30 phót. NhÞp tim, huyÕt ¸p 3.1. X¸c ®Þnh vÞ trÝ huyÖt Néi quan: HuyÖt ®éng m¹ch, ®iÖn tim ®−îc kh¶o s¸t t¹i 3 thêi PC6 ®−îc x¸c ®Þnh theo c¸ch lÊy thèn cña Y ®iÓm: tr−íc ch©m, sau ch©m 30' vµ sau 8 häc cæ truyÒn sau ®ã dïng m¸y dß huyÖt ngµy ch©m. Nhãm chøng chÝnh lµ 20 trong sè Neurometer RB - 68 ®Ó x¸c ®Þnh l¹i vÞ trÝ 40 nam sinh viªn trªn cã c¸c th«ng sè thay ®æi huyÖt. râ nhÊt ®−îc ®iÖn ch©m ngoµi huyÖt. Víi nhãm ch©m ngoµi huyÖt th× ®¸nh gi¸ c¸c chØ sè 3.2. Kü thuËt ch©m: Ch©m kim vu«ng gãc nghiªn cøu tr−íc vµ sau ch©m. víi mÆt da vµo gi÷a huyÖt s©u kho¶ng 0,5-1,5 cm (dùa vµo c¶m gi¸c ®¾c khÝ cña ®èi t−îng). 6. Xö lý sè liÖu §iÖn ch©m víi tÇn sè 2 - 3 Hz, c−êng ®é 2 - 3 TÊt c¶ sè liÖu thu ®−îc ®−îc xö lý theo mA trong thêi gian 30 phót. Nhãm chøng ®−îc ch−¬ng tr×nh EPI Info 6.0 víi ph−¬ng ph¸p so ®iÖn ch©m ngoµi huyÖt víi kü thuËt gièng ®iÖn s¸nh tù ®èi chøng trªn tõng ®èi t−îng gi÷a c¸c ch©m t¹i huyÖt nh−ng c¸ch huyÖt 1 cm vµ thêi ®iÓm. kh«ng trïng víi huyÖt kh¸c. III. KÕt qu¶ 4. Ph−¬ng tiÖn 1. NhÞp tim vµ huyÕt ¸p ®éng m¹ch khi - M¸y dß huyÖt Neurometer RB68 - NhËt ®iÖn ch©m huyÖt PC6. B¶n ®Ó x¸c ®Þnh vÞ trÝ huyÖt lµ mét vïng da cã KÕt qu¶ vÒ nhÞp tim vµ huyÕt ¸p ®−îc tr×nh c−êng ®é dßng ®iÖn cao nhÊt, ®iÖn trë thÊp bµy trong b¶ng 1 cho thÊy sau ®iÖn ch©m huyÖt nhÊt. PC6 30 phót vµ sau mét liÖu tr×nh 8 lÇn, nhÞp tim - M¸y ®iÖn ch©m cña ViÖn ThiÕt bÞ y tÕ s¶n vµ HATT gi¶m râ rÖt (p < 0,01-0,001), HATTg xuÊt víi c¸c th«ng sè kü thuËt nh− d¹ng xung, gi¶m nh−ng ch−a ®¹t møc cã ý nghÜa thèng kª tÇn sè xung, c−êng ®é, biªn ®é æn ®Þnh. (p>0,05). Còng chÝnh nh÷ng ®èi t−îng nµy khi 5. Quy tr×nh nghiªn cøu ch©m ngoµi huyÖt l¹i kh«ng cã sù thay ®æi c¸c Mçi sinh viªn ®−îc ®iÖn ch©m t¹i huyÖt PC6 chØ sè vÒ nhÞp tim vµ huyÕt ¸p ®éng m¹ch so víi mét ®ît 8 ngµy, mçi ngµy ®iÖn ch©m mét lÇn tr−íc khi ®iÖn ch©m (p > 0,05). B¶ng 1. NhÞp tim vµ huyÕt ¸p ®éng m¹ch khi ®iÖn ch©m huyÖt PC6 Thêi ®iÓm Tr−íc ch©m Sau ch©m 30' Sau 8 lÇn ch©m ChØ sè (⎯X± SD) (1) (2) (3) 64,50 ± 11,07 60,25 ± 8,31 61,10 ± 7,55 Trong huyÖt NhÞp tim p1-2 < 0,001 p1-3 < 0,01 (c/min) 62,95 ± 9,08 61,05 ± 8,71 Ngoµi huyÖt p1-2 >0,05 112,25± 9,60 106,38 ± 7,42 106,45 ± 7,07 Trong huyÖt HATT p1-2 < 0,001 p1-3 < 0,001 (mmHg) 117,65± 10,92 116,6 ± 9,26 Ngoµi huyÖt p1-2 >0,05 64,55 ± 8,57 63,30 ± 7,12 62,95 ± 6,84 Trong huyÖt HATTg p1-2 > 0,05 p1-3 > 0,05 (mmHg) 72,85 ± 9,01 74,4 ± 9,37 Ngoµi huyÖt p1-2 > 0,05 36
3.2. §iÖn tim d−íi t¸c ®éng cña ®iÖn ch©m huyÖt PC6 (B¶ng 2,3) B¶ng 2. §iÖn t©m ®å khi ®iÖn ch©m trong huyÖt Néi quan Thêi ®iÓm Tr−íc ch©m Sau ch©m 30' Sau ch©m 8 lÇn ChØ sè (⎯X ± SD) (1) (2) (3) Biªn ®é (mV) 0,16 ± 0,04 0,17 ± 0,04 0,17 ± 0,03 p1-2 > 0,05 p1-3 > 0,05 P Thêi gian 79,5 ± 3,77 79,3 ± 3,88 79,3 ± 4,02 (ms) p1-2 > 0,05 p1-3 > 0,05 152,95 ± 14,93 151,98 ± 15,98 151,03 ± 16,36 PR (ms) p1-2 > 0,05 p1-3 > 0,05 Biªn ®é (mV) 1,28 ± 0,33 1,27 ± 0,33 1,28 ± 0,33 p1-2 > 0,05 p1-3 > 0,05 QRS Thêi gian 91,25 ± 6,71 91,30 ± 6,16 90,8 ± 5,92 (ms) p1-2 > 0,05 p1-3 > 0,05 387,85 ± 25,98 390,60 ± 23,67 389,08 ± 22,66 QT (ms) p1-2 < 0,05 p1-3 > 0,05 415,48 ± 134,90 470,67 ± 113,14 456,67 ± 108,30 TP (ms) p1-2 < 0,001 p1-3 < 0,001 Biªn ®é (mV) 0,44 ± 0,09 0,44 ± 0,09 0,44 ± 0,09 p1-2 > 0,05 p1-3 > 0,05 T Thêi gian 296,0 ± 28,77 299,3 ± 25,43 298,28 ± 24,05 (ms) p1-2 > 0,05 p1-3 > 0,05 B¶ng 3. §iÖn t©m ®å khi ®iÖn ch©m ngoµi huyÖt PC6 Thêi ®iÓm Tr−íc ch©m Sau ch©m 30' p1-2 C¸c chØ sè (⎯X ± SD) (1) (2) Biªn ®é (mV) 0,14 ± 0,04 0,15 ± 0,05 > 0,05 P Thêi gian (ms) 75,0 ± 8,27 75,5 ± 7,59 > 0,05 PR (ms) 153,2 ± 19,19 150,45 ± 19,15 > 0,05 Biªn ®é (mV) 1,10 ± 0,38 1,11 ± 0,37 > 0,05 QRS Thêi gian (ms) 93,0 ± 8,42 92,65 ± 8,42 > 0,05 QT (ms) 388,95 ± 26,78 388,55 ± 21,97 > 0,05 TP (ms) 432,17 ± 133,45 464,39 ± 135,67 > 0,05 Biªn ®é (mV) 0,41 ± 0,08 0,41 ± 0,08 > 0,05 T Thêi gian (ms) 295,95 ± 29,51 295,90 ± 24,0 > 0,05 KÕt qu¶ ë b¶ng 2,3 cho thÊy ngay sau ®iÖn thay ®æi vÒ thêi gian vµ biªn ®é cña c¸c sãng ch©m huyÖt PC6 1 lÇn, thêi gian QT kÐo dµi râ P, T, QRS vµ kho¶ng PR. §iÖn ch©m ngoµi rÖt (p < 0,05) nh−ng sau 8 lÇn ®iÖn ch©m huyÖt kh«ng lµm thay ®æi c¸c chØ sè vÒ ®iÖn tim kho¶ng thêi gian nµy thay ®æi kh«ng ®¹t møc (p > 0,05). cã ý nghÜa thèng kª (p>0,05). Thêi gian TP kÐo dµi râ rÖt sau ®iÖn ch©m 30' còng nh− sau 8 lÇn ®iÖn ch©m víi p
IV. Bµn luËn c¬ chÕ thÇn kinh vµ thÓ dÞch ®iÒu hoµ ho¹t ®éng chøc n¨ng cña c¶ tim vµ m¹ch m¸u. Nh− 1. NhÞp tim chóng ta ®· biÕt, HATT thÓ hiÖn lùc co c¬ tim KÕt qu¶ nghiªn cøu ë b¶ng 1 cho thÊy ®iÖn cßn HATTg th× phô thuéc vµo tÝnh ®µn håi vµ ch©m huyÖt PC6 lµm gi¶m nhÞp tim mét c¸ch thiÕt diÖn cña m¹ch. ViÖc chØ g©y gi¶m HATT râ rÖt sau 30 phót vµ sau 8 lÇn ®iÖn ch©m sau ®iÖn ch©m huyÖt PC6 cã thÓ do nhÞp tim (p
trong mét c¬ thÓ toµn vÑn viÖc −u tiªn ho¹t ho¸ ®iÖn ch©m huyÖt Hîp cèc lªn mét sè chØ sè hÖ c¬ quan nµo cßn tuú thuéc vµo receptor t¹i n¬i tuÇn hoµn, T¹p chÝ Y häc ViÖt Nam, 247(5), ®ã. Cã lÏ v× lý do nµy mµ ®iÖn ch©m hay chiÕu tr.5-10. laser vµo huyÖt th−êng g©y t¸c dông −u tiªn ho¹t 4. NguyÔn ThÞ Ngäc Thu (2002), Nghiªn ho¸ receptor hÖ phã giao c¶m nhiÒu h¬n. §Ó t×m cøu ®Æc ®iÓm cña huyÖt ThÇn m«n vµ ¶nh hiÓu s©u h¬n vÒ vÊn ®Ò nµy, chóng t«i thÊy cÇn h−ëng cña ®iÖn ch©m huyÖt nµy lªn ®iÖn n·o tiÕp tôc nghiªn cøu thªm. ®å vµ mét sè chØ sè tuÇn hoµn. LuËn v¨n th¹c Mét c©u hái ®−îc ®Æt ra lµ ®iÖn ch©m huyÖt sü Y häc, §¹i häc Y Hµ Néi. PC6 cã thùc sù lµm gi¶m nhÞp tim, HATT, kÐo 5. Lª §×nh Tïng (2002), Nghiªn cøu chiÕu dµi thêi gian QT, TP hay kh«ng? LiÖu sù thay laser He-Ne huyÖt Hîp cèc lªn mét sè chØ sè ®æi nµy cã ph¶i lµ do ®èi t−îng ®−îc nghØ ng¬i sinh häc, LuËn v¨n th¹c sü Y häc, §¹i häc Y trong suèt qu¸ tr×nh ch©m cøu hay kh«ng? §Ó Hµ Néi. lo¹i trõ nh÷ng kh¶ n¨ng nµy, chóng t«i ®· chän 6. Cao Q., Liu J., Chen S., Han Z. (1998), chÝnh nh÷ng ®èi t−îng cã nh÷ng biÕn ®æi râ rÖt Effect of electroacupuncture at Neiguan on nhÊt ®Ó lµm nhãm chøng (®iÖn ch©m ngoµi myocardial microcirculation in rabbits with huyÖt PC6), c¶ 2 nhãm ®Òu ®−îc nghØ ng¬i vµ acute myocardial ischemia, J Tradit Chin chÞu chÕ ®é kÝch thÝch nh− nhau. KÕt qu¶ ë Med., 18(2), 134-139. b¶ng 1,3 cho thÊy chØ ch©m ®óng huyÖt PC6 míi lµm gi¶m nhÞp tim, HATT, kÐo dµi thêi gian 7. Chiu Y.J., Chi A., Reid I.A. (1997), Cardiovascular and endocrine effect of QT, TP. §iÒu nµy mét lÇn n÷a kh¼ng ®Þnh yÕu tè quyÕt ®Þnh hiÖu qu¶ cña ®iÖn ch©m trong acupuncture in hypertensive patiens, Clin-Exp- Hypertens, 19(7), 1047-1063. l©m sµng ®Çu tiªn ph¶i lµ ch©m ®óng huyÖt. NÕu ch©m lÖch khái vÞ trÝ huyÖt dï chØ 1 cm, 8. Haker E., Egekvist H., Bjerring P (2000), hiÖu qu¶ ®· kh«ng cã hoÆc cã còng kh«ng râ Effect of sensory stimulation (acupuncture) on nh− ch©m vµo huyÖt. sympathetic and parasympathetic activities in healthy subjects, J Auton Neuv Syst, 79(1), 52- 59. V. KÕt luËn 9. Li L, Chen H., Xi Y. et al (1994), Qua phÇn kÕt qu¶ vµ bµn luËn ®· nªu ë Comparative observation on effect of EA of trªn, chóng t«i cã kÕt luËn nh− sau: Neiguan at chen time versus xu time on left §iÖn ch©m huyÖt PC6 lµm gi¶m nhÞp tim, ventricular function in patients with coronary gi¶m huyÕt ¸p t©m thu mét c¸ch râ rÖt (p
Summary The effect of Neiguan (PC6) electro acupuncture (EA) on some blood circulation parameters 40 healthy male students from 19-24 of age were selected randomly for studying some blood circulation parameters such as: heart beat, systolic pressure, diastolic pressure and electrocardiography (ECG) characteristics under the effect of PC6 EA (before EA, after 30 minutes and 8 continuous times of EA). 20 among these subjects were done EA outside the PC6. The results was following: After the PC6 EA heart beat, systolic pressure decreased and QT, TP interval increase remarkably (p0,05). 40