Nghiên cứu đặc điểm lâm sàng và hình ảnh học u màng não mỏm yên bướm trước

Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 18 * Phụ bản của Số 6 * 2014 <br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br />  <br /> <br /> NGHIÊN CỨU ĐẶC ĐIỂM LÂM SÀNG VÀ HÌNH ẢNH HỌC  <br /> U MÀNG NÃO MỎM YÊN BƯỚM TRƯỚC <br /> Trần Huy Hoàn Bảo* <br /> <br /> TÓM TẮT <br /> Mục tiêu: Nghiên cứu đặc điểm lâm sàng và hình ảnh học của u màng não mỏm yên bướm trước. <br /> Phương pháp: Tiền cứu 69 bệnh nhân u màng não mỏm yên bướm trước được phẫu thuật vi phẫu tại Bệnh <br /> viện Chợ Rẫy từ 1/2008 đến 12/2012. <br /> Kết quả: 69 bệnh nhân trong nghiên cứu gồm 18 nam và 51 nữ, tuổi từ 12 đến 71 tuổi ( tuổi trung bình 49 <br /> tuổi). Triệu chứng thường gặp là đau đầu (89,9%), giảm thị lực (42%), động kinh và rối loạn vận động (17,4%). <br /> Kích thước u từ 3 cm đến 8,5 cm, trung bình là 5,5 cm. Trên hình ảnh chụp cắt lớp vi tính, phần lớn các u màng <br /> não mỏm yên bướm trước tăng đậm độ so với chất xám 82,6%, bắt cản quang khi bơm thuốc 95,7%, u có nang <br /> 5,8% và vôi hoá 8,7%.Trên hình ảnh cộng hưởng từ, 60,9% đồng tín hiệu và 39,1% giảm tín hiệu so với chất <br /> xám trên T1W, 92,8% tăng tín hiệu đồng nhất sau khi tiêm thuốc đối quang từ, 34,8% chèn ép dây thần kinh thị <br /> giác và 40,6% bao bọc động mạch cảnh và các nhánh của nó. Tất cả 69 trường hợp được điều trị phẫu thuật với <br /> 63 trường hợp (95,7%) qua đường mổ trán thái dương và 3 trường hợp (4,3%) qua đường trán ổ mắt cung gò <br /> má. Phân loại u màng não mỏm yên bướm trước theo Al – Mefty: 21,7% loại I, 73,9% loại II và 4,4% loại III. Kết <br /> quả mô bệnh học: u màng não dạng thượng mô 84,1%, u màng não dạng tăng sinh mạch 7,2%, u màng não <br /> dạng chuyển tiếp 4,3%, u màng não dạng thể cát 1,6% và 2,9% u màng não ác tính. <br /> Kết  luận:  U màng não mỏm yên bướm trước đa số là u lành tính, phát triển chậm, khi phát hiện thì kích <br /> thước u khá lớn, xâm lấn và bao bọc các cấu trúc thần kinh mạch máu quan trọng. Hiện nay, với các phương tiện <br /> chẩn đoán hình ảnh học hiện đại giúp chẩn đoán sớm, khảo sát đầy đủ khối u nhiều mặt, phân loại u để lựa chọn <br /> phương pháp phẫu thuật phù hợp nhằm đạt kết quả tốt, giảm tỷ lệ tử vong và biến chứng. <br /> Từ khóa: U màng não, Mỏm yên bướm trước <br /> <br /> ABSTRACT <br /> THE CLINICAL CHARACTERISTICS, RADIOGRAPHIC OF ANTERIOR CLINOIDAL MENINGIOMAS (ACMS) <br /> Tran Huy Hoan Bao  * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 18 ‐ Supplement of No 6‐ 2014: 229 – 234 <br /> Objective: Studying the clinical features and radiographic presentations of Anterior Clinoidal Meningiomas (ACMs).  <br /> Methods: A prospective study on 69 cases with anterior clinoidal meningiomas underwent microsurgical <br /> removal at Cho Ray hospital from 1/1/2008 to 31/12/2012.  <br /> Results: Sixty nine patients (18 men and 51 women), from 12 to 72 years old (mean: 49 years). The clinical <br /> features were dominated by: headache 89.9%, decreased visual acuity (42%), seizure and hemiparesis (17.4%). <br /> The tumor were from 3 cm to 8.5 cm (mean: 5.5 cm). On CT scans, hyperdense 82.6%, enhance 95.7%, cystic <br /> areas 5.8% and calcified 8.7%. On MRI scans, isointense 60.9% and hypointense 39.1 with gray matter in T1W, <br /> enhance strongly and uniformly 92.8%, compressed optic nerve 34.8%, encasement ICA and its branches 40.6%. <br /> Sixty nine patients were operated through the frontaltemporal (pterion) approach (n = 63) and orbitozygomatic <br /> approach (n = 3). Al – Mefty’s anterior clinoid meningioma classification: group I (21.7%), group II (73.9%) and <br /> group III (4.4%). Histopothological investigation: meningothelial 84.1%, angiomatous 7.2%, transitional 4.3%, <br /> * Khoa Phẫu Thuật Thần Kinh BV Chợ Rẫy <br /> Tác giả liên lạc: Trần Huy Hoàn Bảo ĐT: 090 3663482;  <br /> <br /> Bệnh Lý Sọ Não  <br /> <br />  <br /> <br /> Email: drhoanbao@yahoo.com <br /> <br /> 229 <br /> <br /> Nghiên cứu Y học <br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 18 * Phụ bản của Số 6 * 2014<br /> <br />  <br /> psammomatous 1.6% and malignant 2.9%. <br /> Conclusion: Anterior clinoid meningiomas are benign with silent evolution, these meningiomas can grow to <br /> a  large  size before  causing symptoms,  compress  and  encasement important  surrounding  structure,  optic  nerve <br /> and  ICAs  and  their  branches.  With  current  modern  radiographic  techniques,  anterior  clinoid  meningingioms <br /> were diagnosed early, classification of this tumors to choose a suitable operated method, achieved a good result the <br /> results, decreased morbidity and mortality rates. <br /> Keywords: Anterior clinoid meningiomas, microsurgical removal <br /> <br /> ĐẶT VẤN ĐỀ. <br /> U màng não là thương tổn tân sinh, xuất phát <br /> từ tế bào màng nhện. Đây là thương tổn lành tính <br /> chiếm  khoảng  20%  các  u  trong  sọ,  phát  triển <br /> chậm và ít xâm lấn vào nhu mô não, vì thế có thể <br /> chữa  khỏi  bằng  phẫu  thuật.  U  màng  não  cánh <br /> xương  bướm  chiếm  tỉ  lệ  11,9%  ‐  17%  các  loại  u <br /> màng não nội sọ(1). U màng não mỏm yên bướm <br /> trước chiếm tỷ lệ gần 50% u màng não cánh nhỏ <br /> xương  bướm,  đa  số  là  u  lành  tính  thường  phát <br /> triển chậm, vì vậy khi có biểu hiện lâm sàng thì <br /> kích thước u khá lớn, nếu được chẩn đoán sớm, <br /> điều trị phẫu thuật triệt để sẽ đạt kết quả tốt và ít <br /> để lại di chứng. Đây là loại u khó điều trị do u có <br /> thể xâm lấn, bao bọc các cấu trúc quan trọng như <br /> động  mạch  cảnh  trong,  các  dây  thần  kinh  II,  III, <br /> IV, V, VI. Do vậy việc phẫu thuật lấy bỏ toàn bộ <br /> khối  u,  bảo  tồn  mạch  máu,  chức  năng  các  dây <br /> thần kinh sọ là vấn đề hết sức khó khăn và phức <br /> tạp.  Để  đạt  được  kết  quả  phẫu  thuật  lấy  u  một <br /> cách  triệt  để,  làm  giảm  tỷ  lệ  tử  vong,  các  biến <br /> chứng và tỷ lệ tái phát thấp nhất, cần có sự hiểu <br /> biết  kỹ  lưỡng  về  vi  giải  phẫu  của  vùng  xương <br /> bướm, đặc điểm lâm sàng và hình ảnh học của u <br /> màng não mỏm yên bướm trước(3,4).  <br /> <br /> ĐỐI TƯỢNG ‐ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU <br /> Đối tượng nghiên cứu <br /> Gồm  69  trường  hợp  nhập  Bệnh  viện  Chợ <br /> Rẫy  từ  01/01/2008  đến  31/12/2012  được  chẩn <br /> đoán u màng não mỏm yên bướm trước. <br /> <br /> Phương pháp nghiên cứu  <br /> tiến  cứu  theo  phương  pháp  mô  tả  69  bệnh <br /> nhân  u  màng  não  mỏm  yên  bướm  trước  được <br /> <br /> 230<br /> <br /> phẫu thuật vi phẫu từ 01/01/2008 đến 31/12/2012 <br /> tại bệnh viện Chợ Rẫy. <br /> <br /> KẾT QUẢ <br /> Tuổi và giới  <br /> Bao gồm 51 nữ và 18 nam. Tỷ lệ nữ/ nam là <br /> 2,83/1. Tuổi nhỏ nhất là 12 tuổi và lớn nhất là 71 <br /> tuổi,  tuổi  trung  bình  là  49  ±11,9  tuổi,  hai  nhóm <br /> tuổi tập trung nhiều nhất từ 40‐49 và 50‐59. <br /> <br /> Triệu chứng lâm sàng <br /> Thời gian từ lúc khởi bệnh đến khi nhập viện <br /> Bảng 1: Thời gian từ lúc khởi bệnh đến khi nhập viện <br /> Thời gian<br /> < 3 tháng<br /> 3 - 12 tháng<br /> 12 tháng - 2 năm<br /> > 2 năm<br /> Tổng cộng<br /> <br /> Số trường hợp<br /> 14<br /> 37<br /> 7<br /> 11<br /> 69<br /> <br /> Tỷ lệ %<br /> 20,3<br /> 53,7<br /> 10,1<br /> 15,9<br /> 100<br /> <br /> Thời  gian  từ  lúc  khởi  phát  bệnh  đến  khi <br /> nhập viện được tính bằng tháng. Thời gian khởi <br /> bệnh sớm nhất là 1tháng và lâu nhất là 48 tháng. <br /> Thời  gian  trung  bình  là  10,7  tháng  với  độ  lệch <br /> chuẩn 13,1 tháng (trung vị 6 tháng). <br /> <br /> Lý do nhập viện  <br /> 69 trường hợp nhập viện với các lý do như sau <br /> Bảng 2: Lý do nhập viện <br /> Triệu chứng khởi phát Số trường hợp<br /> Nhức đầu<br /> 62<br /> Giảm thị lực<br /> 22<br /> Rối loạn vận nhãn<br /> 3<br /> Động kinh<br /> 11<br /> Rối loạn vận động<br /> 9<br /> Rối loạn tri giác<br /> 3<br /> Lồi mắt<br /> 4<br /> Rối loạn tâm thần<br /> 3<br /> <br /> Tỷ lệ %<br /> 89,9<br /> 31,9<br /> 4,3<br /> 15,9<br /> 13,1<br /> 4,3<br /> 5,8<br /> 4,3<br /> <br /> Chuyên Đề Phẫu Thuật Thần Kinh <br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 18 * Phụ bản của Số 6 * 2014 <br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br />  <br /> Triệu chứng thường gặp của u màng não mỏm <br /> yên  bướm  trước  là  đau  đầu:  62/69  trường  hợp <br /> (89,9%) và giảm thị lực: 22/69 trường hợp (31,9%). <br /> 11/69  trường  hợp  (15,9%)  động  kinh  trong <br /> bệnh  sử  và  cũng  là  triệu  chứng  nhập  viện  của <br /> bệnh nhân.  <br /> <br /> Triệu chứng lâm sàng  <br /> Bảng 3: Triệu chứng lâm sàng <br /> Số trường hợp<br /> 62<br /> 29<br /> 6<br /> 12<br /> 12<br /> 4<br /> 3<br /> 6<br /> 3<br /> <br /> ‐ Có 15 trường hợp nhập viện với Karnofsky <br /> từ  80‐100  điểm,  biểu  hiện  chủ  yếu  là  nhức  đầu <br /> nhưng có thể làm việc được. <br /> <br /> Hình ảnh học <br />  Hình ảnh trên cắt lớp vi tính <br /> <br /> Triệu chứng lâm sàng 69 trường hợp như sau <br /> Triệu chứng lâm sàng<br /> Nhức đầu<br /> Giảm thị lực<br /> Rối loạn vận nhãn<br /> Động kinh<br /> Rối loạn vận động<br /> Rối loạn ngôn ngữ<br /> Rối loạn tri giác<br /> Lồi mắt<br /> Rối loạn tâm thần<br /> <br /> trường hợp giảm thị lực nghiêm trọng và 1 trường <br /> hợp rối loạn vận động (yếu nửa người). <br /> <br /> Tỷ lệ %<br /> 89,9<br /> 42,0<br /> 8,7<br /> 17,4<br /> 17,4<br /> 5,8<br /> 4,3<br /> 8,7<br /> 4,3<br /> <br /> Khảo sát đặc điểm của khối u trên hình ảnh <br /> chụp cắt lớp vi tinh trong nghiên cứu của chúng <br /> tôi như sau. <br /> Bảng 5: Đặc điểm khối u <br /> <br /> Nhận xét  <br /> ‐ Triệu chứng nhức đầu chiếm tỷ lệ cao nhất <br /> (62/69 trường hợp) 89,9%. <br /> <br /> Đặc điểm của u<br /> U tăng đậm độ so với chất xám<br /> U đồng đậm độ so với chất xám<br /> U giảm đậm độ so với chất xám<br /> U bắt cản quang khi bơm thuốc<br /> U có canxi<br /> U có nang<br /> U có kèm dày xương sọ<br /> U có kèm hủy xương sọ<br /> Phù não quanh u<br /> <br /> Số ca<br /> 57<br /> 10<br /> 2<br /> 66<br /> 10<br /> 4<br /> 11<br /> 6<br /> 57<br /> <br /> Tỷ lệ %<br /> 82,6<br /> 14,5<br /> 2,9<br /> 95,7<br /> 14,5<br /> 5,8<br /> 15,9<br /> 8,7<br /> 82,6<br /> <br /> Nhận xét: <br /> <br /> ‐  Triệu  chứng  giảm  thị  lực  (29/69  trường <br /> hợp) chiếm tỷ lệ 42%, với 21 trường hợp có phù <br /> gai và 5 trường hợp teo gai. <br /> <br /> ‐  Phần  lớn  các  u màng não tăng đậm  độ  so <br /> với  chất  xám  (82,6%),  bắt  cản  quang  khi  bơm <br /> thuốc (95,7%), phù não quanh u (82,6%). <br /> <br /> ‐  Động  kinh  và  rối  loạn  vận  động  có  tỷ  lệ <br /> thấp hơn (12/69 trường hợp) chiếm tỷ lệ 17,4%. <br /> <br /> ‐ Chỉ có 4/69 (5,8%) trường hợp u có nang và <br /> 6/69 (8,7%) có vôi hóa. <br /> <br /> ‐  Các  triệu  chứng  ít  gặp  hơn  như  rối  loạn <br /> ngôn  ngữ  (5,8%),  rối  loạn  tri  giác  (4,3%)  và  rối <br /> loạn tâm thần (4,3%). <br /> <br /> Hình ảnh trên cộng hưởng từ <br /> <br /> Tình trạng bệnh nhân lúc nhập viện theo thang <br /> điểm Karnofsky <br /> <br /> Tất  cả  69  trường  hợp  đều  được  chụp  cộng <br /> hưởng từ không và có bơm thuốc đối quang từ <br /> trước  mổ.  Đặc  điểm  khối  u  trên  hình  ảnh  cộng <br /> hưởng từ như sau: <br /> <br /> Đánh giá 69 trường hợp u màng não mỏm yên <br /> bướm trước theo thang điểm Karnofsky như sau: <br /> <br /> Bảng 6: Đặc điểm khối u và cấu trúc liên quan trên <br /> phim CHT <br /> Đặc điểm<br /> <br /> Bảng 4: Tình trạng bệnh nhân lúc nhập viện <br /> Karnofsky<br /> Từ 0-40<br /> Từ 50-70<br /> Từ 80-100<br /> Tổng cộng<br /> <br /> Số trường hợp<br /> 18<br /> 36<br /> 15<br /> 69<br /> <br /> Tỉ lệ %<br /> 26,1<br /> 52,2<br /> 21,7<br /> 100<br /> <br /> Nhận xét: <br /> ‐ 18 trường hợp nhập viện với Karnofsky từ 0‐ <br /> 40 điểm, trong đó có 3 trường hợp giảm tri giác, 14 <br /> <br /> Bệnh Lý Sọ Não  <br /> <br />  <br /> <br /> Đồng tín hiệu so với chất xám trên T1W<br /> Giảm tín hiệu so với chất xám trên T1W<br /> Đồng tín hiệu chất xám trên T2W<br /> Tăng nhẹ tín hiệu chất xám trên T2W<br /> Tăng tín hiệu đồng nhất sau khi tiêm thuốc<br /> tương phản<br /> Bao bọc động mạch<br /> Chèn ép thị thần kinh và giao thoa thị giác<br /> Phù não quanh u<br /> <br /> Số trường Tỉ lệ<br /> hợp<br /> %<br /> 42<br /> 27<br /> 36<br /> 27<br /> 64<br /> <br /> 60,9<br /> 39,1<br /> 52,2<br /> 39,1<br /> 92,8<br /> <br /> 28<br /> 24<br /> 63<br /> <br /> 40,6<br /> 34,8<br /> 91,3<br /> <br /> 231 <br /> <br /> Nghiên cứu Y học <br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 18 * Phụ bản của Số 6 * 2014<br /> <br />  <br /> Nhận xét: <br /> <br /> Kết quả mô bệnh học  <br /> <br /> ‐ Phần lớn các trường hợp đồng (60,9%) hoặc <br /> giảm (39,1%) tín hiệu so với chất xám trên T1W. <br /> <br /> Tất cả 69 trường hợp được phẫu thuật và có <br /> kết quả mô bệnh học như sau: <br /> <br /> ‐  64/69  trường  hợp  (92,8%)  tăng  tín  hiệu <br /> đồng nhất sau khi tiêm chất đối quang từ, 63/69 <br /> trường hợp (91,3%) kèm phù não quanh u. <br /> <br /> Bảng 9: Kết quả mô bệnh học <br /> <br /> ‐  28/69  trường  hợp  (34,8%)  chèn  ép  dây  thần <br /> kinh thị giác và 28/69 trường hợp (40,6%) trường <br /> hợp bao bọc động mạch cảnh và các nhánh của nó. <br /> <br /> Kích thước khối u <br /> Trong nghiên cứu của chúng tôi, kích thước <br /> của khối u được phân bố như sau:  <br /> Bảng 7: Kích thước khối u <br /> Kích thước khối u<br /> < 4 cm<br /> 4 - < 6 cm<br /> ≥ 6 cm<br /> Tổng cộng<br /> <br /> Số trường hợp<br /> 8<br /> 46<br /> 15<br /> 69<br /> <br /> Tỉ lệ %<br /> 11,6<br /> 66,7<br /> 21,7<br /> 100<br /> <br /> Nhận xét:  <br /> ‐ U có đường kính nhỏ nhất là 3 cm, lớn nhất <br /> là 8,5 cm, trung bình là 5,5 cm (sd = 1 cm). <br /> ‐  Phần  lớn  bệnh  nhân  nhập  viện  với  u  có <br /> kích thước lớn và khổng lồ, 61/69 (89,4%) trường <br /> hợp u có kích thước lớn hơn 4 cm. <br /> <br /> Phân loại u màng não mỏm yên bướm trước <br /> Áp  dụng  bảng  phân  loại  u  màng  não  mỏm <br /> yên bướm trước của Al – Mefty, dựa vào hình ảnh <br /> cộng hưởng từ và đánh giá mối liên quan giữa u <br /> và động mạch cảnh trong lúc mổ, 69 trường hợp <br /> trong nghiên cứu này phân bố như sau: <br /> Bảng 8: Phân loại Al‐Mefty <br /> Phân loại Al-Mefty<br /> <br /> Số trường hợp<br /> <br /> Tỉ lệ %<br /> <br /> Loại I<br /> Loại II<br /> Loại III<br /> Tổng cộng<br /> <br /> 15<br /> 51<br /> 3<br /> 69<br /> <br /> 21,7<br /> 73,9<br /> 4,4<br /> 100<br /> <br /> Nhận  xét:  Phần  lớn  các  u  màng  não  mỏm <br /> yên  bướm  trước  có  lớp  màng  nhện  ngăn  cách <br /> giữa u và mạch máu, có thể bóc tách được trong <br /> quá trình phẫu thuật 51/69 trường hợp (73,9%). <br /> <br /> 232<br /> <br /> Mô bệnh học<br /> Số trường hợp Tỉ lệ %<br /> U màng não dạng thượng mô<br /> 58<br /> 84,1%<br /> U màng não dạng thể cát<br /> 1<br /> 1,6%<br /> U màng não dạng tăng sinh mạch<br /> 5<br /> 7,2%<br /> U màng não dạng chuyển tiếp<br /> 3<br /> 4,3%<br /> U màng não dạng thoái sản<br /> 2<br /> 2,9%<br /> Tổng cộng<br /> 69<br /> 100%<br /> <br /> Nhận xét:  <br /> Phần lớn u màng não mỏm yên bướm trước <br /> là dạng thượng mô: 59/69 trường hợp (84,1%). <br /> Có 2/69 trường hợp (2,9%) là u màng não ác tính. <br /> <br /> BÀN LUẬN <br /> Một số đặc điểm lâm sàng u màng não mỏm yên <br /> bướm trước <br /> ‐ Trong các thống kê về u màng não, nữ giới <br /> thường  chiếm  tỷ  lệ  cao  hơn,  tỷ  lệ  nam/nữ  từ <br /> 1/1,3 đến 1/3. Trong nhóm nghiên cứu của chúng <br /> tôi, tỷ  lệ nam/nữ  là  1/2,8.  So  với  Samuel  Tobias <br /> thì  tỷ  lệ  nam/nữ  của  chúng  tôi  cao  hơn.  Tỷ  lệ <br /> nam/nữ từ 1/12 dến 1/2,8 tùy theo từng tác giả(10). <br /> U  màng  não  thường  phát  triển  âm  thầm, <br /> chậm  trước  khi  có  biểu  hiện  lâm.  Theo  bảng  5, <br /> phần lớn bệnh nhân (84%) có thời gian từ khi có <br /> triệu  chứng  đến  khi  được  chẩn  đoán  dưới  12 <br /> tháng, có 11/69 trường hợp (16%) các triệu chứng <br /> kéo dài trên 2 năm.  <br /> Theo  bảng  6,  phần  lớn  bệnh  nhân  (89,9%) <br /> nhập viện vì đau đầu, cùng các triệu chứng khác <br /> như ói, động kinh, giảm thị lực, tổn thương dây <br /> thần kinh vận nhãn. Nhức đầu và giảm thị lực là <br /> hai triệu chứng khởi phát sớm và chiếm tỷ lệ cao <br /> trong  loại  u  này,  nhưng  cũng  dễ  chẩn  đoán <br /> nhầm  do  nghĩ  đến  các  bệnh  về  xoang  hay  mắt. <br /> Vì  vậy, để phát hiện  sớm  u  khi  bệnh  nhân đến <br /> khám  vì  các  triệu  chứng  trên,  đồng  thời  với  sự <br /> phổ cập các phương tiện chẩn đoán hiện nay thì <br /> chỉ định chụp cắt lớp vi tính hay cộng hưởng từ <br /> cho bệnh nhân là điều cần thiết. <br /> <br /> Chuyên Đề Phẫu Thuật Thần Kinh <br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 18 * Phụ bản của Số 6 * 2014 <br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br />  <br /> Biểu  hiện  lâm  sàng  u  màng  não  mỏm  yên <br /> bướm trước khá mờ nhạt. Theo bảng 7, hầu hết <br /> các  u  màng  não  mỏm  yên  bướm  trước  có  biểu <br /> hiện  của  tăng  áp  lực  nội  sọ  (89,9%),  các  triệu <br /> chứng thường gặp khác như giảm thị lực (42%), <br /> động kinh (17,4%) và rối loạn vận động (17,4%). <br /> Nhức  đầu  luôn  là  triệu  chứng  thường  gặp  ở <br /> bệnh  nhân  u  màng  não  mỏm  yên  bướm  trước, <br /> của nghiên cứu hiện tại là 89,9%, cũng tương tự <br /> các  tác  giả  khác  như  Nakamura  (82,7%),  Ringel <br /> (88%) (5,8). Giảm thị lực chiếm tỷ lệ cao ở nghiên <br /> cứu này 42%, cũng tương đương với nghiên cứu <br /> của  Ringel  (44,4%)  và  có  thấp  hơn  Nakamura <br /> 60,9%  và  Tobias  (53,9%).  Ngoài  ra  các  triệu <br /> chứng  khác  trong  nghiên  cứu  này;  rối  loạn  tri <br /> giác  (4,3%),  rối  loạn  vận  nhãn  (8,7%),  lồi  mắt <br /> (8,7%)  cũng  có  tỷ  lệ  tương  tự  như  của  Tobias, <br /> Ringel, Nakamura(5,8,10).  <br /> <br /> Phần  lớn  bệnh  nhân  u  màng  não  mỏm  yên <br /> bướm trước nhập viện trong nghiên cứu này với <br /> kích  thước  u  lớn  hơn  so  với  các  tác  giả  Al  – <br /> Mefty  (4,2  cm),  Tobias  (3,7  cm),  Russell  (4,5 <br /> cm)(1,9,10). <br /> Trong  nghiên  cứu  này,  66/69  trường  hợp <br /> (95,7%)  u  bắt  cản  quang  khi  bơm  thuốc,  cũng <br /> tương đương với các tác giả khác như Greenberg <br /> 95%  và  Osborn  là  trên  90%.  Cũng  theo <br /> Greenberg và Osborn, tỷ lệ u màng não có canxi <br /> hóa là 15 – 27% và 20 – 25%. Theo các tác giả thì <br /> sự canxi hóa có liên quan đến u màng não dạng <br /> thể cát(7,6). Trong nghiên cứu của chúng tôi u có <br /> canxi chiếm tỷ lệ 14%, tuy nhiên chỉ có 1 trường <br /> hợp u màng não dạng thể cát (1,6%). <br /> <br /> Qua bảng 7, phần lớn bệnh nhân không thể <br /> tiếp tục được công việc, phải đến khám và nhập <br /> viện  điều  trị  (78,3%), trong  đó  18/69 bệnh  nhân <br /> cần phải có sự chăm sóc và điều trị tích cực do <br /> rối loạn tri giác hoặc liệt vận động có sự giúp đỡ <br /> trong sinh hoạt hàng ngày hoặc rối loạn tri giác, <br /> chỉ  có  15/69  bệnh  nhân  (21,7%  )  chỉ  có  có  triệu <br /> chứng đau đầu nhẹ, vẫn còn tiếp tục công việc. <br /> <br /> Trong nghiên cứu này 92,8% u tăng tín hiệu <br /> đồng nhất sau khi bơm thuốc đối quang từ, tỷ lệ <br /> này  cũng  tương  đương  với  Osborn  (90%)  và <br /> Zimmerman  (92%).  Bao  bọc  động  mạch  cảnh <br /> trong và phù não quanh u trong nghiên cứu của <br /> chúng  tôi  chiếm  tỷ  lệ  40,6%  và  91,3%  cũng <br /> không  khác  biệt  so  với  Nakamura  44,5%  và <br /> 85,2%(5).  Theo  Al  –  Mefty,  liên  quan  giữa  u  và <br /> động  mạch  cảnh  là  yếu  tố  quan  trọng  để  lựa <br /> chọn  phương  pháp  phẫu  thuật  và  tiên  lượng <br /> cuộc phẫu thuật(1). <br /> <br /> Hình ảnh học <br /> <br /> Phân loại u <br /> <br /> 69 trường hợp được chẩn đoán ban đầu với <br /> chụp  cắt  lớp  vi  tính.  Tất  cả  69  trường  hợp  đều <br /> được  chụp  cộng  hưởng  từ  có  tiêm  thuốc  đối <br /> quang từ. Theo chúng tôi, chụp cắt lớp vi tính có <br /> cản  quang  có  thể  cho  biết  những  thông  tin  cần <br /> thiết để chẩn đoán, tuy nhiên với vị trí đặc biệt <br /> này  cần  chụp  thêm  cộng  hưởng  từ  để  khảo  sát <br /> thêm các mối liên quan với những cấu trúc quan <br /> trọng quanh u để phẫu thuật viên hoạch định và <br /> tiên  lượng  tốt  cuộc  phẫu  thuật.  Trong  nghiên <br /> cứu này, có 5 trường hợp được chụp mạch máu <br /> với cộng hưởng từ, có 3 trường hợp được chụp <br /> khảo sát mạch máu xóa nền và thuyên tắc mạch <br /> trước phẫu thuật. <br /> <br /> Ngày  nay  phân  loại  u  màng  não  mỏm  yên <br /> bướm trước theo Al – Mefty liên quan đến việc <br /> lựa  chọn  phương  pháp  phẫu  thuật  và  được <br /> nhiều tác giả chấp nhận. Theo nhiều tác giả, việc <br /> cố gắng bóc tách lấy toàn bộ u màng não mỏm <br /> yên  bướm  trước  nhóm  I  tăng  nguy  cơ  tổn <br /> thương  động  mạch,  tăng  tỷ  lệ  tử  vong  và  tổn <br /> thương động mạch sau mổ. <br /> <br /> Đường kính của khối u lớn hơn 4 cm trong <br /> nghiên  cứu  của  chúng  tôi  chiếm  tỷ  lệ  88,4%. <br /> <br /> Bệnh Lý Sọ Não  <br /> <br />  <br /> <br /> Mô bệnh học <br /> Tỷ lệ u màng não dạng thượng mô và dạng <br /> tăng sinh mạch trong nghiên cứu của chúng tôi <br /> cao  hơn  Nakamura  (78,7%  và  1%)  và  Bassiouni <br /> (60,4% và 2,8%)(2,5). <br /> Theo  Akagami,  Mc  Carthy,  Black,  mô  học <br /> của  u  màng  não  là  một  yếu  tố  tiên  lượng  thời <br /> <br /> 233 <br /> <br />