Nghiên cứu khoa học " Xác định tiêu chuẩn phân chia lập địa (vi mô) cho rừng trồng công nghiệp tại một số vùng sinh thái ở việt nam "

Chia sẻ: Nguye Nhi | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:11

Thêm vào BST

Báo xấu

67
lượt xem 13
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Hiện nay vấn đề trồng rừng phục vụ cho công nghiệp giấy, ván sợi ép là một trong những nhiệm vụ quan trọng của ngành Lâm nghiệp. Để rừng trồng có sức tăng trưởng cao đạt được hiệu quả kinh tế và môi trường, cần phải tiến hành điều tra lập địa trước khi thiết kế trồng rừng. Lập địa được hiểu là những điều kiện của nơi sinh trưởng thực vật. Các yếu tố hình thành lập địa quyết định tạo nên những kiểu rừng khác nhau và ảnh hưởng tới năng suất, sản lượng rừng. ...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Nghiên cứu khoa học " Xác định tiêu chuẩn phân chia lập địa (vi mô) cho rừng trồng công nghiệp tại một số vùng sinh thái ở việt nam "

X¸c ®Þnh tiªu chuÈn ph©n chia lËp ®Þa (vi m«) cho rõng trång c«ng nghiÖp t¹i mét sè vïng sinh th¸i ë viÖt nam Ng« §×nh QuÕ. §ç §×nh S©m ViÖn Khoa häc L©m nghiÖp ViÖt Nam I. §Æt vÊn ®Ò HiÖn nay vÊn ®Ò trång rõng phôc vô cho c«ng nghiÖp giÊy, v¸n sîi Ðp lµ mét trong nh÷ng nhiÖm vô quan träng cña ngµnh L©m nghiÖp. §Ó rõng trång cã søc t¨ng tr−ëng cao ®¹t ®−îc hiÖu qu¶ kinh tÕ vµ m«i tr−êng, cÇn ph¶i tiÕn hµnh ®iÒu tra lËp ®Þa tr−íc khi thiÕt kÕ trång rõng. LËp ®Þa ®−îc hiÓu lµ nh÷ng ®iÒu kiÖn cña n¬i sinh tr−ëng thùc vËt. C¸c yÕu tè h×nh thµnh lËp ®Þa quyÕt ®Þnh t¹o nªn nh÷ng kiÓu rõng kh¸c nhau vµ ¶nh h−ëng tíi n¨ng suÊt, s¶n l−îng rõng. §iÒu tra lËp ®Þa lµ c¬ së ®Ó chän lo¹i c©y trång, ®−a ra c¸c gi¶i ph¸p thÝch hîp vµ ¸p dông c¸c tiÕn bé kü thuËt ®Ó n©ng cao n¨ng suÊt rõng trång. D¹ng lËp ®Þa lµ ®¬n vÞ cuèi cïng cña hÖ thèng ph©n vÞ lËp ®Þa vµ ®−îc x¸c ®Þnh trªn mét ®¬n vÞ nhá (x·, l©m tr−êng, ®¬n vÞ s¶n xuÊt) víi tû lÖ b¶n ®å lín 1/10.000 hay 1/15.000 phôc vô cho c«ng t¸c trång rõng c«ng nghiÖp. §Ò t¸i ®−îc thùc hiÖn trong khu«n khæ cña ®Ò tµi ®éc lËp cÊp nhµ n−íc “Nghiªn cøu bæ sung nh÷ng vÊn ®Ò kü thuËt l©m sinh nh»m thùc hiÖn cã hiÖu qu¶ ®Ò ¸n ®Èy m¹nh trång rõng phñ xanh ®Êt trèng ®åi nói träc h−íng tíi ®ãng cöa rõng tô nhiªn “ (1998-2000). Môc tiªu cña ®Ò tµi lµ: - C¨n cø vµo ®iÒu kiÖn tù nhiªn cña vïng, c¸c môc tiªu cña dù ¸n lùa chän ®Ó ®−a ra c¸c yÕu tè lËp ®Þa phï hîp, ®¬n gi¶n vµ dÔ ¸p dông - Trªn c¬ së ®iÒu kiÖn lËp ®Þa, ®Ò xuÊt h−íng kinh doanh còng nh− tËp ®oµn c©y trång cho tõng nhãm d¹ng lËp ®Þa. - KÕt qu¶ nghiªn cøu x¸c ®Þnh tiªu chuÈn ph©n chia lËp ®Þa cho rõng trång c«ng nghiÖp t¹i 3 vïng sinh th¸i ®−îc coi lµ träng t©m trong c«ng t¸c trång rõng c«ng nghiÖp giÊy, v¸n sîi Ðp ë n−íc ta lµ: Vïng Trung t©m, vïng T©y Nguyªn vµ vïng §«ng Nam Bé. II. Ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu - Thu thËp th«ng tin, t− liÖu vÒ ®iÒu kiÖn tù nhiªn, khÝ hËu, ®Êt ®ai, th¶m thùc vËt tù nhiªn, rõng trång trong vïng quy ho¹ch...trao ®æi víi c¸n bé ®Þa ph−¬ng, l©m tr−êng, ng−êi d©n vÒ kinh nghiÖm vµ kÕt qu¶ trång rõng cña hä. - Chän ®iÓm kh¶o s¸t, x¸c l« rõng cã n¨ng suÊt sinh tr−ëng kh¸c nhau ®o ®Õm sinh tr−ëng ®−êng kÝnh, chiÒu cao cña c©y trång, ®µo phÉu diÖn ®Êt, quan s¸t, m« t¶, lÊy mÉu. - Ph©n tÝch mÉu ®Êt víi c¸c chØ tiªu quan träng ®Ó ®¸nh gi¸ 1
- Tæng hîp t− liÖu, x¸c ®Þnh c¸c tiªu chuÈn lËp ®Þa, ®Ò xuÊt c¬ cÊu c©y trång vµ gi¶i ph¸p kü thuËt. III. KÕt qu¶ nghiªn cøu 3.1. Vïng Trung t©m. 3.1.1. C¸c yÕu tè lËp ®Þa ë vïng trung t©m. KÕt qu¶ nghiªn cøu ®· l−a chän 4 yÕu tè lµm tiªu chu¶n ph©n chia d¹ng lËp ®Þa : §¸ mÑ vµ lo¹i ®Êt ; §é dèc; §é dµy tÇng ®Êt vµ th¶m thùc b× chØ thÞ cho sù tho¸i ho¸ cña ®Êt . a. §¸ mÑ vµ lo¹i ®Êt. Kh¶o s¸t vïng quy ho¹ch cã c¸c lo¹i ®Êt ph¸t triÓn trªn c¸c lo¹i ®¸ mÑ chñ yÕu sau ®©y: - §Êt Feralit ®á vµng ph¸t triÓn trªn ®¸ sÐt vµ ®¸ biÕn chÊt, ký hiÖu Fs. - §Êt Feralit ®á vµng ph¸t triÓn trªn ®¸ v«i ký hiÖu Fv. - §Êt Feralit vµng ®á ph¸t triÓn trªn Macma axit ký hiÖu Fa. - §Êt Feralit vµng nh¹t ph¸t triÓn trªn ®¸ c¸t ký hiÖu Fq. - §Êt Feralit vµng n©u ph¸t triÓn trªn phï sa cæ ký hiÖu Fp. b. §é dèc. CÊp ®é dèc ®Ó ph©n chia d¹ng lËp ®Þa ë vïng Trung t©m ®−îc ph©n thµnh 3 cÊp: Ýt dèc < 15O ký hiÖu I O Dèc tõ 15 - 25 ký hiÖu II Dèc tõ 15 - 35 ký hiÖu III O Dèc > 35 : Kh«ng xÐt - c. §é dµy tÇng ®Êt. . §é dµy tÇng ®Êt trong ph©n chia lËp ®Þa vïng Trung t©m cã thÓ chia ra 3 cÊp : CÊp I > 100cm kÕt von ®¸ lÉn < 20% ký hiÖu 1 CÊp II 50 - 100cm kÕt von ®¸ lÉn 20 -40% ký hiÖu 2 CÊp III < 50cm kÕt von ®¸ lÉn > 40% ký hiÖu 3 §é dµy tÇng ®Êt ®−îc x¸c ®Þnh khi ®µo tíi tÇng ®Êt ë ®ã cã tû lÖ ®¸ mÑ hoÆc kÕt von cao h¬n 70% th× ®é dµy cña tÇng ®Êt ®−îc tÝnh tõ ®ã ®Õn mÆt ®Êt. KÕt von ®¸ lÉn ë tÇng B nÕu cã tû lÖ cao h¬n tû lÖ cho phÐp ë phÇn trªn ph¶i h¹ xuèng 1 cÊp. d. Th¶m thùc b× chØ thÞ. Trªn c¬ së c¸c nghiªn cøu cña diÔn thÕ thø sinh vµ sù tho¸i ho¸ ®Êt trong vïng nghiªn cøu, ®· ph©n ra 3 cÊp thùc b× chØ thÞ nh− sau (xem b¶ng 1): 3.1.2. Tæng hîp c¸c yÕu tè lËp ®Þa: Trªn c¬ së ®iÒu tra kh¶o s¸t vµ ph©n tÝch c¸c yÕu tè cã vai trß quan träng trong viÖc x¸c ®Þnh c©y trång, kü thuËt vµ ph−¬ng thøc trång. Chóng t«i ®Ò xuÊt c¸c yÕu tè vµ tiªu chuÈn d¹ng lËp ®Þa nh− sau ( xem b¶ng 2): 2
B¶ng 1: Nhãm thùc vËt chØ thÞ vïng Trung t©m Nhãm thùc b× a Nhãm thùc b× b Nhãm thùc b× c - Rõng thø sinh nghÌo kiÖt - Tr¶ng Nøa tÐp cã d = 2 - - Tr¶ng chÝt chÌ vÌ, cá tranh. cã mét sè c©y gç t¸i sinh nh−: 3cm sinh tr−ëng kÐm. hu, v¹ng, tr¸m ... Sè l−îng c©y t¸i sinh môc ®Ých < 500c©y/ha. - Tr¶ng c©y bôi thÊp, chÌ vÌ - Rõng Nøa tÐp cã d = 2 - - Nøa tÐp xen lau chÝt, chÌ cá tranh xÊu. 3cm. vÌ, cá tranh. - C©y bôi h¹n sinh nh− : lµnh - Rõng d©y leo, c©y nhì kÝn, - Tr¶ng c©y bôi cao, kÝn rËm ng¹nh, sim, mua, rµng rµng. rËm: + cá tranh, chÝt chÌ vÌ. §é che phñ < 30% h < 1m §é che phñ : 50 - 60% §é che phñ 30 - 50% h > 3m h = 1 - 3m B¶ng 2: Tæng hîp 3 yÕu tè d¹ng lËp ®Þa vïng Trung t©m §é dµy tÇng Tæng hîp 3 yÕu tè lËp ®Þa theo nhãm thùc b× §é dèc ®Êt (cm) Nhãm thùc b× a Nhãm thùc b× b Nhãm thùc b× c O < 15 > 100cm (1) I1a I1b I1c (I) 50 - 100cm (2) I2a I2b I2c < 50cm (3) I3a I3b I3c 15- 25O > 100cm (1) II1a II1b II1c (II) 50 - 100cm (2) II2a II2b II2c < 50cm (3) II3a II3b II3c 25 - 35O > 100cm (1) III1a III1b III1c (III) 50 - 100cm (2) III2a III2b III2c < 50cm (3) III3a III3b III3c > 35O Kh«ng xÐt Nh− vËy mçi d¹ng lËp ®Þa sÏ bao gåm 4 yÕu tè mµ mçi lo¹i ®Êt ®−îc ghi bªn ngoµi mçi tæ hîp cña 3 yÕu tè theo nhãm thùc b× nãi trªn. Nh»m ®¬n gi¶n ho¸ ®Ó dÔ sö dông cã thÓ ghÐp mét sè d¹ng lËp ®Þa cã ®iÒu kiÖn gÇn gièng nhau vÒ ®é ph× tæng qu¸t vµ ph−¬ng h−íng sö dông ®èi víi c©y trång thµnh nh÷ng nhãm d¹ng lËp ®Þa nh− sau: B¶ng 3: Ph©n chia nhãm d¹ng lËp ®Þa trång rõng c«ng nghiÖp vïng Trung t©m Nhãm DL§ D¹ng lËp ®Þa 3
A Fs, Fq, Fa, Fp ( I1a, I1b, I2a, I2b ) Fv (I1a, I1b, I2a, I2b) B B1 Fs, Fq, Fa, Fp (I1c, I2c), Fv ( I1c, I2c) B2 Fs, Fq, Fa, Fp ( II1a, II2a, II1b) C C1 Fs, Fq, Fa, Fp ( II1c, II2c, II2b), Fv ( II1c, II2c, II2b) C2 Fs, Fq, Fv, Fa ( III1a, III2a, III1b, III2b, III1c) D Fs, Fq, Fp, Fa ( I3b, I3c, II3b, II3c, III2c, III3b, III3c) Fv (I3b, I3c, II3b, II3c, III2c, III3b, III3c ) 3.13. H−íng sö dông lËp ®Þa. Trªn c¬ së ph©n tÝch kÕt qu¶ cña c¸c tµi liÖu vµ kÕt qu¶ trång rõng cña c¸c c¬ quan nghiªn cøu vµ s¶n xuÊt trong vïng, ®Æc ®iÓm sinh th¸i cña loµi c©y cã thÓ ®Ò xuÊt h−íng sö dông c¸c d¹ng lËp ®Þa nh− sau ( xem b¶ng 4). B¶ng 4: Ph©n chia nhãm d¹ng lËp ®Þa vµ h−íng sö dông trång rõng c«ng nghiÖp vïng Trung t©m Nhãm Loµi c©y trång theo thø tù D¹ng lËp ®Þa H−íng sö dông DL§ −u tiªn Fs, Fq, Fa, Fp Trång rõng c«ng - Bå ®Ò (Styrax Tonkinensis), (I1a, I1b, I2a, I2b) nghiÖp th©m canh Mì (Mangletia glauca) A (c©y toµn diÖn, bãn B¹ch ®µn (Eu Urophylla), ph©n) Keo tai t−îng. Fv (I1a, I1b, I2a, I2b) - Bå ®Ò, Keo tai t−îng Fs, Fq, Fa, Fp Trång rõng c«ng B¹ch ®µn Urophilla, Keo tai (I1c, I2c) nghiÖp th©m canh t−îng 1 Fv (I1c, I2c) (cµy toµn diÖn, bãn - Keo tai t−îng. B ph©n) Fs, Fq, Fa, Fp (II1a, Trång rõng c«ng Bå ®Ò, mì, keo tai t−îng. 2 II2a, II1b) nghiÖp th©m canh (cµy cuèc theo b¨ng) Fs, Fq, Fa, Fp (II1c, Trång rõng c«ng - Keo tai t−îng, Th«ng 3 l¸ 1 II2c, II2b) nghiÖp th©m canh - Keo tai t−îng Fv (II1c, II2c, II2b) (cµy cuèc theo b¨ng) C Fs, Fq, Fv, Fa Trång rõng thñ c«ng Bå ®Ò, Mì, Keo tai t−îng 2 (III1a, III2a, III1b, III2b, III1c) 4
Fs, Fq, Fp, Fa (I3b, Trång rõng phßng hé - Keo tai t−îng, Th«ng 3 l¸ I3c, II3b, II3c, III2c, - Keo tai t−îng D III3b, III3c) Fv (I3b, I3c, II3b, II3c, III2c, III3b, III3c) Ghi chó: C¸c d¹ng lËp ®Þa Fs, Fv, Fa, Fq, Fp (I3a, II3a, III3a) ®Ó khoanh nu«i hoÆc trång c©y d−îc liÖu d−íi t¸n - kh«ng trång rõng. 3.2 Vïng T©y Nguyªn 3.2.1. C¸c yÕu tè lËp ®Þa vïng T©y Nguyªn. T4Bèn yÕu tè h×nh thµnh c¸c d¹ng lËp ®Þa cho vïng trång c«ng nghiÖp ë Gia Lai - Kontum nh− sau: a. §¸ mÑ vµ lo¹i ®Êt : Qua ®iÒu tra kh¶o s¸t vïng quy ho¹ch rõng trång c«ng nghiÖp, vïng Gia Lai Komtum cã c¸c nhãm ®¸ mÑ chÝnh sau. - Nhãm 1 : nhãm ®Êt Feralit n©u ®á ph¸t triÓn trªn bazan (Fk). - Nhãm 2: M¸cma acid, trong ®ã chñ yÕu granit chiÕm diÖn tÝch lín, phong ho¸ cho ®Êt cã mµu x¸m hoÆc vµng ®á. Thµnh phÇn c¬ giíi c¸t pha, nhÑ, nghÌo dinh d−ìng, ®Æc biÖt trªn ®Êt x¸m, cã 2 lo¹i: + §Êt x¸m ph¸t triÓn trªn m¸cma acid (Xa). + §Êt Feralit n©u vµng ph¸t triÓn trªn m¸cma acid (Fa). - Nhãm 3: PhiÕn th¹ch tÝm, phiÕn th¹ch sÐt: Thuéc ®¸ trÇm tÝch, phiÕn líp trung b×nh, phong ho¸ cho ®Êt mµu tÝm, tµng dµy. Thµnh phÇn c¬ giíi thÞt nhÑ ®Õn thÞt nÆng, dinh d−ìng kh¸, chiÕm diÖn tÝch kh«ng lín ®ã lµ: §Êt Feralit vµng ®á, tÝm ph¸t triÓn trªn phiÕn th¹ch sÐt (Fs). c. §é dÇy tÇng ®Êt: §é dµy: > 100cm kÕt von ®¸ lÉn d−íi 20% ký hiÖu 1 50 - 100cm " 20 - 40% " 2 < 50cm kÕt von ®¸ lÉn 40 - 70% ký hiÖu 3 (®µo tíi tÇng ®Êt mµ ë ®ã cã tû lÖ ®¸ mÑ r¾n hoÆc kÕt von cao h¬n 70% th× ®é dÇy cña tÇng ®Êt ®−îc tÝnh tõ ®ã ®Õn mÆt ®Êt). c. §é dèc: - CÊp ®é dèc ®Ó ph©n chia c¸c d¹ng lËp ®Þa ë T©y Nguyªn ®−îc ph©n thµnh 02 cÊp : Ýt dèc < 15O ký hiÖu I O Dèc 15 - 25 ký hiÖu II O Dèc > 25 : kh«ng xÐt O -§Êt dèc > 25 cã thÓ trång rõng kinh tÕ nh−ng khã trång rõng c«ng nghiÖp nhÊt lµ trång c¸c lo¹i rõng thuÇn lo¹i, ®Òu tuæi vµ th©m canh cao nh− cÇy toµn diÖn vµ bãn ph©n. - d. Th¶m thùc b× chØ thÞ: . Qua kÕt qu¶ ®iÒu tra trong vïng quy ho¹ch cã thÓ chia d¹ng thùc b× thµnh 03 nhãm sau : 5
B¶ng 5 : Nhãm thùc vËt chØ thÞ vïng T©y Nguyªn Nhãm a Nhãm b Nhãm c - Rõng thø sinh nghÌo kiÖt cã - Tr¶ng c©y bôi dµy cã c¸c - Th¶m c©y bôi th−a : ThÈu mét sè c©y gç t¸i sinh : GØe, lo¹i : ThÈu tÊu, Hu ®ay, KhÕ, tÊu, Lµnh ng¹nh, G¨ng gai. Bêi lêi, DÇu r¸i, Giæi, CÇm xe, G¨ng gai, Lµnh ng¹nh Cµ te, Cµ chÝt, B»ng l¨ng, Cã 1 sè c©y gç t¸i sinh nh− : - Tr¶ng cá tranh,Cá lµo, Cá Tr¸m, Sao Rµng rµng, Bêi lêi, Mãng bß èng, Cá thÊp, Cá mü ... - C©y gç t¸i sinh - C©y gç t¸i sinh Ýt < - Lau l¸ch 500 - 1000c/ ha 500c©y/ha - §é che phñ : - §é che phñ : 50 - 60% 30- 50% - §é che phñ h > 3m h = 1 - 3m < 30% h < 1m 3.2.2. Tæng hîp c¸c yÕu tè d¹ng lËp ®Þa: Trªn c¬ së ®iÒu tra kh¶o s¸t vµ ph©n tÝch c¸c yÕu tè cã vai trß quan träng trong viÖc x¸c ®Þnh c©y trång, kü thuËt vµ ph−¬ng thøc trång chóng t«i ®Ò xuÊt c¸c yÕu tè vµ tiªu chuÈn d¹ng lËp ®Þa nh− sau (B¶ng 6): Nh− vËy mçi d¹ng lËp ®Þa sÏ bao gåm 04 yÕu tè mµ mçi lo¹i ®Êt ®−îc ghi bªn ngoµi mçi tæ hîp cña 03 yÕu tè theo nhãm thùc b× nãi trªn. B¶ng 6: Tæng hîp 3 yÕu tè ph©n chia d¹ng lËp ®Þa vïng T©y Nguyªn Tæng hîp 3 yÕu tè lËp ®Þa theo nhãm thùc b× §é dèc §é dµy tÇng ®Êt Nhãm thùc b× Nhãm thùc b× Nhãm thùc b× a b c > 100 cm (1) I 1a I 1b I 1c < 1 5O 50- 100 cm (2) I2a I 2b I 2c (I) < 50cm (3) I 3a I 3c I 3c > 100 cm (1) II 1a II 1b II 1c 15 - 25O 50- 100 cm (2) II 2a II 2b II 2c ( II ) < 50cm (3) II 3a II 3b II 3c VÝ dô: D¹ng lËp ®Þa FkII1a: §Êt n©u ®á trªn bazan, ®é dèc cÊp II, dµy > 100cm, th¶m thùc b× nhãm a. Nh»m ®¬n gi¶n ho¸ ®Ó dÔ sö dông cã thÓ ghÐp mét sè d¹ng lËp ®Þa cã ®iÒu kiÖn gÇn gièng nhau vÒ nguån gèc, ®é ph× tæng qu¸t, ph−¬ng h−íng sö dông, ph−¬ng thøc canh t¸c ®èi víi c©y trång thµnh 6
nh÷ng nhãm d¹ng lËp ®Þa, ®Ó dÔ nhËn biÕt cã thÓ tæng qu¸t ho¸ trong b¶ng 7 vÒ ®iÒu kiÖn ghÐp nhãm d¹ng lËp ®Þa B¶ng 7: §Æc ®iÓm nhËn biÕt c¸c nhãm d¹ng lËp ®Þa Nhãm §é dèc (O) VÞ trÝ §Êt vµ thùc b× H−íng sö dông DL§ B»ng vµ Ch©n vµ TÇng ®Êt dµy, Èm, thùc b× cã Trång rõng c«ng nghiÖp h¬i dèc < s−ên d−íi ®é che phñ > 50% cã c©y gç th©m canh cao, c©y toµn A 15 t¸i sinh < 1000c©y diÖn, bãn ph©n ( cã NLKH H = 2 - 3m thêi gian ®Çu) Dèc nhÑ S−ên d−íi TÇng ®Êt tõ trung b×nh ®Õn Trång rõng c«ng nghiÖp ®Õn trung - S−ên dµy, thùc b× c©y bôi , cã ®é th©m canh,cµy theo b¨ng, B b×nh (< gi÷a che phñ tõ 30-50% bãn ph©n, trång c©y c¶i t¹o 25) H = 1 - 2m ®Êt, chèng xãi mßn Dèc nhÑ S−ên d−íi TÇng ®Êt máng ®Õn trung Trång rõng kinh tÕ, nÕu ®Õn trung - S−ên b×nh, thùc bÞ c©y bôi th−a, trång rõng c«ng nghiÖp C b×nh (< gi÷a tr¶ng cá, ®é che phñ < 30% ph¶i cÇy ngÇm, bãn ph©n, 25) H < 1m trång c©y chèng xãi mßn B¶ng 8 : Ph©n chia nhãm d¹ng lËp ®Þa vïng T©y Nguyªn Nhãm DL§ D¹ng lËp ®Þa Fa I1a, FaI2a , FaI1b, FaI2b , A Fk I1a, FkI2a , FkI1b, FkI2b FsI1a, FsI2a , FsI1b, FsI2b Fa II1a, FaII1b,FaII2a, FaII2b, FaI1c, FaI2c, FaII1c B FkII1a, FkII1b, FkII2a, FkII2b, FkI1c, FkI2c, FkII1c FsII1a, FsII1b, FsII2a, FsII2b, FsI1c, FsI2c, FsII1c FaI3b, FaI3, c, FaII2c, FaII3a, FaII3b, FaII3c C FkI3b, FkI3, c, FkII2c, FkII3a, FkII3b, FkII3c FsI3b, FsI3, c, FsII2c, FsII3a, FsII3b, FsII3c) 3.2.4. H−íng sö dông lËp ®Þa. Trªn c¬ së ph©n tÝch kÕt qu¶ c¸c tµi liÖu: - C¸c loµi c©y trång thÝch hîp vïng sinh th¸i do FAO (GCP / RAS/ 142 / JPN) 1996. - KÕt qu¶ trång rõng vµ lµm giµu rõng cña c¸c c¬ quan nghiªn cøu vµ s¶n xuÊt trong vïng nh− : Trung t©m L©m nghiÖp nhiÖt ®íi, C«ng ty trång rõng c«ng nghiÖp Gialai, L©m tr−êng Mangyang 2 thuéc tØnh Gialai vµ mét sè L©m tr−êng thuéc tØnh Kontum. §Ò xuÊt ph©n chia nhãm d¹ng lËp ®Þa vµ h−íng sö dông c¸c d¹ng lËp ®Þa ®ã nh− sau : 7
B¶ng 9. Ph©n chia nhãm d¹ng lËp ®Þa vµ h−íng sö dông Nhãm H−íng sö D¹ng lËp ®Þa Loµi c©y theo DL§ dông Fa, Fs (I1a, I2a, I1b, I2b) Trång rõng B¹ch ®µn Urophylla,Camal A c«ng nghiÖp Keo A. Crassicarpa,Mangium th©m canh Fk (I1a, I2a, I1b, I2b) B¹ch ®µn Urophylla, keo A. Aulacocarpa, Mangium Fa, Fs ( II1a, II1b, II1c, II1k, Trång rõng Keo Mangium A. Crassicarpa B II2b, I1c, I2c, ) c«ng nghiÖp Th«ng 3 l¸, B¹ch ®µn Urophylla, th©m canh Fk ( II1a, II1b, II1c, II1k, II2b, Keo A. Aulacocarpa, Mangium, Th«ng I1c, I2c, ) Caribe, B¹ch ®µn Urophylla, Camal Fa, Fs ( I3a, I3b, I3c, II2c, Trång rõng Keo l¸ trµm + Th«ng Caribe C II3a, II3b, II3c ) c«ng nghiÖp ph¶i cµy ngÇm + trång b¨ng Fk ( I3a, I3b, I3c, II2c, II3a, c¶i t¹o ®Êt Keo l¸ trµm + Th«ng Caribe II3b, II3c) chèng xãi mßn 3.3. Vïng §«ng Nam Bé. 3.3.1. C¸c yÕu tè lËp ®Þa ë §«ng Nam Bé Dùa trªn c¸c ®iÒu tra thùc ®Þa, ®Æc biÖt c¸c rõng trång c«ng nghiÖp ®· ®−îc g©y trång ë §«ng Nam Bé cã thÓ ®Ò xuÊt c¸c yÕu tè lËp ®Þa liªn quan tíi t¨ng tr−ëng cña c¸c rõng trång c«ng nghiÖp. §ã lµ: lo¹i ®Êt, ®é dµy tÇng ®Êt, møc ®é tho¸t n−íc, c¸c d¹ng thùc b× −u thÕ cña c¸c lËp ®Þa g©y trång. YÕu tè ®é dèc cã thÓ coi lµ t−¬ng ®èi ®ång nhÊt trong ph¹m vi ≤ 150 a. Lo¹i ®Êt Kh¶o s¸t ®iÒu tra rõng trång c«ng nghiÖp vµ dù kiÕn trång rõng c«ng nghiÖp ph©n bè trªn c¸c lo¹i ®Êt chñ yÕu sau: - §Êt x¸m (Fx) trªn phï sa cæ - §Êt x¸m gi©y (Fxg) - §Êt n©u vµng trªn phï sa cæ (Fp) - §Êt ®á vµng trªn phiÕn th¹ch sÐt (Fs) - §Êt n©u ®á trªn bazan (Fk). b. §é dµy tÇng ®Êt Nh− ®· tr×nh bµy ®Æc ®iÓm c¸c lo¹i ®Êt nªu trªn nªn ®é dµy tÇng ®Êt cã thÓ ph©n lµm 3 møc: 8
®é dµy ≤ 50cm - §Êt n«ng: ký hiÖu 3 - §Êt dµy trung b×nh: ®é dµy 50 - 100cm ký hiÖu 2 - §Êt s©u: ®é dµy > 100cm ký hiÖu 1 c. Møc ®é tho¸t n−íc Chia lµm 2 møc ®é: - Tho¸t n−íc b×nh th−êng: ký hiÖu 1 - Tho¸t n−íc kÐm: Vµo mïa m−a th−êng xuÊt hiÖn n−íc óng ngËp trªn mÆt ®Êt kÐo dµi 1/2 th¸ng hoÆc trªn 1 th¸ng. Ngoµi ra nhiÒu n¬i n−íc ngÇm d©ng cao gÇn mÆt ®Êt. Ký hiÖu k d. C¸c d¹ng thùc b× −u thÕ Qua ®iÒu tra thùc tiÔn ë §«ng Nam Bé cã thÓ ph©n chia c¸c d¹ng thùc b× −u thÕ nh− sau: - Tr¶ng cá tranh, cá mü −u thÕ - Tr¶ng cá lµo −u thÕ - Tr¶ng c©y bôi −u thÕ - Trµng le −u thÕ - Rõng thø sinh kiÖt §Ó viÖc ph©n chia c¸c d¹ng lËp ®Þa ®¬n gi¶n h¬n, c¸c d¹ng thùc b× gép l¹i thµnh 3 nhãm chÝnh: - Cá tranh, cá mü, … Ký hiÖu a - Cá lµo + c©y bôi Ký hiÖu b - Rõng le + thø sinh kiÖt Ký hiÖu c 3.3.2. C¸c d¹ng lËp ®Þa chñ yÕu rõng trång c«ng nghiÖp ë §«ng Nam Bé Mçi lËp ®Þa ®−îc ph©n t¸ch ra theo 4 yÕu tè nh− ®· tr×nh bµy trªn. §ã lµ c¸c yÕu tè: lo¹i ®Êt, ®é dµy tÇng ®Êt, møc ®é tho¸t n−íc, c¸c d¹ng thùc b× chñ yÕu. C¸c d¹ng lËp ®Þa chñ yÕu tr×nh bµy ë b¶ng 11 (th−êng gÆp phæ biÕn). Qua b¶ng liÖt kª nh÷ng lËp ®Þa chñ yÕu trång rõng c«ng nghiÖp ë §«ng Nam Bé nhËn thÊy chiÕm −u thÕ lµ c¸c d¹ng lËp ®Þa trªn ®Êt x¸m vµ trªn ®Êt ®á vµng víi ®é dµy tÇng ®Êt s©u (1) hoÆc trung b×nh (2) víi 2 møc ®é tho¸t n−íc kh¸c nhau: tho¸t n−íc vµ kÐm tho¸t n−íc. §iÒu ®¸ng chó ý lµ h¹n chÕ ®é dµy tÇng ®Êt trong c¸c lËp ®Þa trªn ®Êt n©u vµng, ®á vµng, n©u ®á lµ qu¸ tr×nh kÕt von gÆp rÊt phæ biÕn do ¶nh h−ëng cña ®iÒu kiÖn khÝ hËu kh« h¹n mïa kh« vµ møc tho¸t n−íc kÐm cña c¸c lËp ®Þa. B¶ng d−íi ®©y tæng hîp c¸c yÕu tè lËp ®Þa liªn quan vµ ¶nh h−ëng tíi sinh tr−ëng c¸c rõng c«ng nghiÖp: Keo l¸ trµm, B¹ch ®µn, Keo tai t−îng: B¶ng 10: C¸c d¹ng lËp ®Þa chñ yÕu rõng trång c«ng nghiÖp ë §«ng Nam Bé §é dµy D¹ng Lo¹i ®Êt §é tho¸t n−íc D¹ng thùc b× tÇng ®Êt lËp ®Þa §Êt x¸m 1 (dµy) t (tho¸t n−íc) a: Cá mü, Cá tranh Fx1ta §Êt x¸m 1 t b: Cá lµo vµ c©y bôi Fx1tb §Êt x¸m 1 t c: Rõng le vµ rõng kiÖt Fx1tc 9
§Êt x¸m 1 k (kÐm tho¸t n−íc) a Fx1ka §Êt x¸m 1 k c FX1kc §Êt x¸m gl©y Fg 1 k a Fxg1ka §Êt x¸m gl©y Fg 1 k b Fxg1kb §Êt n©u vµng Fp 3 (máng) t a Fp3ta §Êt n©u vµng Fp 3 t b Fp3tb §Êt n©u vµng Fp 2 (TB) t a Fp2ta §Êt n©u vµng Fp 2 t b Fp2tb §Êt ®á vµng Fs 3 t a Fs3ta §Êt ®á vµng Fs 3 t b Fs3tb §Êt ®á vµng Fs 2 t a Fs2ta §Êt ®á vµng Fs 2 t b Fs2tb §Êt ®á vµng Fs 1 t a Fs1ta §Êt ®á vµng Fs 1 t b Fs1tb §Êt ®á vµng Fs 1 t c Fs1tc §Êt ®á vµng Fs 3 k a Fs3ka §Êt ®á vµng Fs 3 k b Fs3Kb §Êt ®á vµng Fs 3 k c Fs3Kc §Êt n©u ®á Fk 1 t a Fk1ta §Êt n©u ®á Fk 1 t b Fk1tb §Êt n©u ®á Fk 1 t c Fk1tc §Êt ®á vµng Fk 3 t a Fk3ka §Êt ®á vµng Fk 3 t b Fk3Kb §Êt ®á vµng Fk 3 t c Fk3Kc IV. KÕt luËn vμ kiÕn nghÞ 4.1. KÕt luËn. - . Xcs ®Þnh 4 yÕu tè ®Ó ph©n chia d¹ng lËp ®Þa lµ: ®¸ mÑ vµ lo¹i ®Êt, ®é dµy tÇng ®Êt vµ tû lÖ ®¸ lÉn, th¶m thùc vËt chØ thÞ vµ ®é tho¸t n−íc. Mçi yÕu tè l¹i ®−îc ph©n chia ra mét cÊp nhÊt ®Þnh víi tõng tiªu chuÈn cô thÓ. - Dùa trªn c¸c yÕu tè cÊu thµnh d¹ng lËp ®Þa ®· thiÕt lËp mét b¶ng tæng hîp ph©n chia c¸c d¹ng lËp ®Þa vµ nhãm d¹ng lËp ®Þa chñ yÕu, ®¬n gi¶n vµ dÔ ¸p dông. - §· x¸c ®Þnh mét sè lo¹i c©y trång chÝnh cho tõng nhãm d¹ng lËp ®Þa t¹i c¸c vïng nghiªn cøu. 4.2. KiÕn nghÞ. 10
- CÇn tiÕp tôc ®−îc nghiªn cøu bæ sung c¸c kü thuËt l©m sinh víi c¸c tiÕn bé míi vÒ gièng c©y trång, kü thuËt lµm ®Êt, lo¹i vµ liÒu l−îng ph©n bãn cho c©y trång trªn c¸c nhãm d¹ng lËp ®Þa ®Ó c©y trång sinh tr−ëng tèt, ®¹t n¨ng suÊt cao. - CÇn nghiªn cøu ®Þnh suÊt ®Çu t− cho c©y trång ë tõng nhãm d¹ng lËp ®Þa kh¸c nhau mét c¸ch hîp lý cã tÝnh ®Õn hiÖu qu¶ kinh tÕ, x· héi vµ m«i tr−êng. Tμi liÖu tham kh¶o 1. NguyÔn V¨n ChiÓn, 1986. C¸c vïng tù nhiªn T©y Nguyªn. NXB KH, Hµ Néi. 2. Mai §×nh Hång - Huúnh §øc Nh©n - D.M Cameron, 1996. ThÝ nghiÖm loµi vµ xuÊt xø Acacia vµ B¹ch ®µn t¹i Mangyang- Gialai. TT N/C L©m nghiÖp B·i B»ng - VÜnh Phó. Hµ Néi. 3. Lª V¨n Khoa - Lª §øc, 1994. §¸nh gi¸ tiÒm n¨ng s¶n xuÊt ®Êt l©m nghiÖp Vïng trung t©m. (§Ò tµi KN 03 - 01) - ViÖn KHLN ViÖt Nam, Hµ Néi. 4. Ng« §×nh QuÕ vµ c¸c céng sù, 1996- 2000. H−íng dÉn ®iÒu tra lËp ®Þa cho vïng Dù ¸n trång rõng ViÖt - §øc L¹ng S¬n - B¾c Giang. Dù ¸n LNXH S«ng §µ - Dù ¸n khu vùc LN ADB. Hµ Néi. 5. §ç §×nh S©m - Ng« §×nh QuÕ, 1995. §¸nh gi¸ tiÒm n¨ng s¶n xuÊt ®Êt l©m nghiÖp. (§Ò tµi cÊp Nhµ n−íc KN 03- 01) - ViÖn KHLN ViÖt Nam, Hµ Néi. 6. Tr−¬ng Ngäc Thµnh, 1997. Mét sè kinh nghiÖm trång rõng nguyªn liÖu giÊy cña C«ng ty Nguyªn liÖu GiÊy MangYang. 7. Hoµng Xu©n Tý, 1983. Tiªu chuÈn chän ®Êt vµ ph©n h¹ng ®Êt trång Bå ®Ò. B¸o c¸o khoa häc - ViÖn KHLN ViÖt Nam, Hµ Néi. 8. Héi khoa häc ®Êt ViÖt Nam, 1996. §Êt ViÖt Nam. NXB NN, Hµ Néi. Tãm t¾t HiÖn nay vÊn ®Ò trång rõng phôc vô cho c«ng nghiÖp giÊy, v¸n sîi Ðp lµ mét trong nh÷ng nhiÖm vô quan träng cña ngµnh L©m nghiÖp. §Ó rõng trång cã søc t¨ng tr−ëng cao ®¹t ®−îc hiÖu qu¶ kinh tÕ vµ m«i tr−êng, cÇn ph¶i tiÕn hµnh ®iÒu tra lËp ®Þa tr−íc khi thiÕt kÕ trång rõng. §iÒu tra lËp ®Þa lµ c¬ së ®Ó chän lo¹i c©y trång, ®−a ra c¸c gi¶i ph¸p thÝch hîp vµ ¸p dông c¸c tiÕn bé kü thuËt ®Ó n©ng cao n¨ng suÊt rõng trång. Trong b¶n b¸o c¸o nµy lµ kÕt qu¶ nghiªn cøu x¸c ®Þnh tiªu chuÈn ph©n chia lËp ®Þa cho rõng trång c«ng nghiÖp t¹i 3 vïng sinh th¸i ®−îc coi lµ träng t©m trong c«ng t¸c trång rõng c«ng nghiÖp giÊy, v¸n sîi Ðp ë n−íc ta lµ: Vïng Trung t©m, vïng T©y Nguyªn vµ vïng §«ng Nam Bé. C¸c t¸c gi¶ ®· ®−a ra b¶ng tiªu chuÈn ph©n nhãm d¹ng lËp ®Þa vµ h−íng dÉn sö dông cho tõng vïng. C¸c loµi c©y ®−îc ®Ò xuÊt chñ yÕu lµ c©y mäc nhanh ®ang ®−îc g©y trång phæ biÕn ë n−íc ta hiÖn nay. 11