Nghiên cứu mức bón lân đối với giống lạc l14 trên đất cát pha trong vụ Xuân năm 2014 ở Hưng Đông, thành phố Vinh

NGHIÊN CỨU MỨC BÓN LÂN ĐỐI VỚI GIỐNG LẠC L14<br /> TRÊN ĐẤT CÁT PHA TRONG VỤ XUÂN NĂM 2014 Ở<br /> HƯNG ĐÔNG, THÀNH PHỐ VINH<br /> <br /> 1. Đặt vấn đề<br /> Ở Nghệ An Lạc là nghề truyền<br /> thống lâu đời và đây là loại cây<br /> trồng chủ yếu của ngành sản xuất<br /> nông nghiệp. Trong tất cả các loại<br /> cây công nghiệp thì Lạc là cây<br /> trồng có diện tích lớn nhất của tỉnh<br /> và so với các tỉnh phía bắc thì<br /> Nghệ An là tỉnh có diện tích trồng<br /> lạc lớn nhất (chiếm 50% diện tích<br /> trồng lạc của các tỉnh phía Bắc)<br /> [1], [2].<br /> Kế hoạch đề ra của tỉnh vào<br /> năm 2015 diện tích trồng Lạc hơn<br /> 47.000 ha với sản lượng đạt<br /> 90.000- 115.000 tấn. Để đạt được<br /> kế hoạch đó chúng ta không ngừng<br /> đẩy mạnh, ứng dụng các tiến bộ<br /> khoa học kỹ thuật vào trong sản<br /> xuất. Ở Nghệ An đã hình thành các<br /> vùng sản xuất lạc lớn như huyện<br /> Diễn châu, Quỳnh lưu, Nghi lộc…<br /> Thành phố Vinh có diện tích<br /> đất cát pha nông nghiệp khá lớn.<br /> Đây là điều kiện tự nhiên để phát<br /> triển cây công nghiêp ngắn ngày<br /> nói chung và cây Lạc nói riêng.<br /> Những năm gần đây nhờ có chính<br /> sách của Đảng, Nhà nước và sự<br /> khuyến khích của tỉnh mà diện tích<br /> <br /> Võ Thị Kim Nhung<br /> Giáo vụ khoa Nông Lâm<br /> cũng như năng suất lạc không<br /> ngừng được tăng lên, diện tích<br /> trồng lạc năm 1995 của huyện là<br /> 3.443 ha đạt năng suất 13,4tạ/ha<br /> năm 2000 diện tích là 3.894 ha đạt<br /> năng suất 16,21tạ/ha và đến năm<br /> 2003 diện tích trồng lạc đã lên tới<br /> 4.384 ha (chiếm 19,3% diện tích<br /> trồng lạc toàn tỉnh). Tuy nhiên so<br /> với một số huyện trong tỉnh như<br /> huyện Nam Đàn, Diễn Châu,<br /> Quỳnh Lưu thì năng suất lạc của<br /> Tp Vinh còn ở mức thấp. Nguyên<br /> nhân năng suất lạc còn thấp là do<br /> người dân dùng giống chưa phù<br /> hợp với điều kiện của địa phương<br /> thậm chí còn dùng một số giống<br /> cũ, đầu tư phân bón chưa phù hợp,<br /> thời vụ cây trồng còn tuỳ tiện, ít<br /> quan tâm đến vấn đề sâu bệnh<br /> hại….Từ thực tế đó để phát huy<br /> tiềm năng năng suất của lạc ở<br /> Hưng Đông - Tp Vinh nói riêng và<br /> tỉnh Nghệ An nói chung. Bài báo<br /> này đưa ra một số dẫn liệu về Mức<br /> bón lân đối với giống Lạc L14 trên<br /> đất cát pha Hưng Đông - Tp Vinh,<br /> tỉnh Nghệ An.<br /> 2. Vật liệu và phương pháp<br /> nghiên cứu<br /> <br /> 2.1. Vật liệu nghiên cứu<br /> - Các giống Lạc L14<br /> - Các loại phân bón: đạm Urê,<br /> Supe lân, Kali clorua, Phân chuồng<br /> và vôi bột.<br /> - Thí nghiệm đã được bố trí tại<br /> xã Hưng Đông - tp Vinh- Nghệ An.<br /> 2.2. Phương pháp nghiên cứu<br /> - Nghiên cứu các mức bón và tỷ<br /> lệ bón: P thích hợp đối với giống<br /> L14.<br /> + Thí nghiệm 1 (Đ/C): Không<br /> bón lân.<br /> + Thí nghiệm 2 : Bón 30 kg<br /> P2O5 /ha.<br /> + Thí nghiệm 3 : Bón 60 kg<br /> P2O5 /ha.<br /> + Thí nghiệm 4 : Bón 90 kg<br /> P2O5 /ha.<br /> + Thí nghiệm 5 : Bón 120 kg<br /> P2O5 /ha.<br /> ( Mức bón Đạm Urê và<br /> Kaliclorua ở các công thức thí<br /> nghiệm đều như nhau)<br /> - Thí nghiệm bố trí theo kiểu<br /> hoàn toàn ngẫu nhiên (RCB).<br /> - Các chỉ tiêu theo dõi<br /> + Khả năng sinh trưởng và phát<br /> triển<br /> Tỷ lệ mọc mầm (%) = Số hạt<br /> mọc/tổng số hạt gieo.<br /> Thời gian từ gieo đến mọc mầm<br /> (ngày): Số ngày từ gieo đến 50%<br /> số cây mọc.<br /> <br /> Chiều cao cây (cm): Đo từ đốt<br /> lá mầm đến đỉnh sinh trưởng ngọn<br /> cây vào thời kỳ lạc ra hoa và trước<br /> lúc thu hoạch, đo 10 cây ngẫu<br /> nhiên cho mỗi lần nhắc lại.<br /> Số cành trên cây ( cành): Đếm<br /> số cành cấp 1 và số cành trên cây ở<br /> thời kỳ ra hoa và thời kỳ hình<br /> thành quả, mỗi ô thí nghiệm đếm<br /> 10 cây.<br /> Thời gian bắt đầu ra hoa<br /> (ngày): Số ngày từ khi gieo đến khi<br /> trên ô thí nghiệm xuất hiên hoa<br /> đầu tiên.<br /> Thời gian ra hoa (ngày): Số<br /> ngày từ khi cây xuất hiện hoa đầu<br /> tiên đến khi cây kết thúc ra hoa.<br /> + Các yếu tố cấu thành năng<br /> suất.<br /> Trên mỗi ô thí nghiệm lấy 10<br /> cây để xác định: Tổng số quả/cây,<br /> số quả chắc/cây, tỷ lệ quả 1 hạt, 2<br /> hạt, P100 quả, P100 hạt, tỷ lệ nhân,<br /> năng suất lý thuyết, năng suất thực<br /> thu( năng suất thực thu trên các thí<br /> nghiệm)<br /> 2.3. Phương pháp xử lý số liệu<br /> Số liệu xử lý bằng phương<br /> pháp thống kê sinh học và phần<br /> mềm IRRISTAT<br /> 3. Kết quả nghiên cứu và thảo<br /> luận<br /> Phân bón là một trong những<br /> yếu tố quan trọng để nâng cao năng<br /> suất và sản lượng của Lạc. Kỹ<br /> <br /> thuật bón phân cho Lạc mang lại<br /> dân đầu tư về phân bón chưa thích<br /> hiệu quả kinh tế cao khi chúng ta<br /> đáng nên năng suất của lạc còn<br /> biết phối hợp các loại phân, lượng<br /> thấp so với tiềm năng. Xuất phát từ<br /> phân (N-P-K) và dựa vào yêu cầu<br /> đó trong vụ xuân 2014 chúng tôi đã<br /> phân bón của giống, khả năng cung<br /> tiến hành nghiên cứu về mức bón<br /> cấp chất dinh dưỡng từ đất và hiệu<br /> lân thích hợp đối với giống Lạc<br /> quả của từng loại phân đối với lạc.<br /> L14.<br /> Trong các yếu tố dinh dưỡng lân là<br /> 3.1 Ảnh hưởng của mức bón phân<br /> yếu tố chủ đạo đối với lạc và là yếu<br /> lân đến thời gian sinh trưởng phát<br /> tố hạn chế trên các loại đất có<br /> triển của giống Lạc L14<br /> thành phần cơ giới nhẹ [3].<br /> Nghiên cứu ảnh hưởng của<br /> Ở thành phố Vinh đất có<br /> mức bón phân lân đến thời gian<br /> thành phần cơ giới nhẹ hàm lượng<br /> sinh trưởng, phát triển của giống<br /> chất dinh dưỡng chưa đảm bảo để<br /> Lạc L14, kết quả trình bày trong<br /> phát huy năng suất lạc, mặt khác<br /> bảng 1.<br /> trong kỹ thuật thâm canh lạc người<br /> Bảng 1: Ảnh hưởng của mức bón phân lân đến thời gian sinh trưởng, phát<br /> triển của giống Lạc L14<br /> Công thức<br /> I (ĐC)<br /> II<br /> III<br /> IV<br /> V<br /> <br /> Tỷ lệ mọc<br /> mầm (%)<br /> 91,8<br /> 92,3<br /> 92,0<br /> 92,5<br /> 91,9<br /> <br /> Từ ngày gieo đến<br /> ngày mọc (ngày)<br /> 13<br /> 14<br /> 14<br /> 15<br /> 15<br /> <br /> Qua bảng 1 chúng tôi nhận thấy:<br /> - Tỷ lệ mọc mầm: Ở các mức<br /> bón lân khác nhau chưa ảnh hưởng<br /> nhiều đến tỷ lệ mọc mầm của giống<br /> Lạc L14, tỷ lệ mọc dao động từ<br /> 91,8- 92,5%, ở công thức I và công<br /> thức V tỷ lệ mọc mầm thấp hơn so<br /> với các công thức khác.<br /> <br /> Từ gieo đến<br /> ra hoa (ngày)<br /> 52<br /> 50<br /> 49<br /> 48<br /> 48<br /> <br /> TGST<br /> (ngày)<br /> 111<br /> 111<br /> 112<br /> 116<br /> 117<br /> <br /> - Thời gian từ khi gieo đến<br /> mọc: Thời gian này biến động từ<br /> 13-15 ngày. Ở các công thức thời<br /> gian này tăng dần theo sự tăng dần<br /> về mức bón lân. Lượng phân lân<br /> nhiều kéo dài thời gian mọc của<br /> lạc. Có lẽ do bón phân lân nên lân<br /> có khả năng hấp thu một phần<br /> nước trong đất làm cho độ ẩm của<br /> <br /> đất giảm, dẫn đến thời gian mọc<br /> kéo dài, Như vậy ở công thức<br /> không bón lân thời gian moc ngắn<br /> nhất (13 ngày) so với các công<br /> thức khác, ở mức bón lân 90-120<br /> kg P2O5 thời gian mọc kéo dài tới<br /> 15 ngày.<br /> - Từ gieo đến ra hoa: Thời gian<br /> này giảm dần từ mức không bón<br /> lân đến mức bón nhiều lân, ở công<br /> thức I (không bón lân) thời gian<br /> này kéo dài đến 52 ngày, trong khi<br /> đó công thức IV và công thứcV<br /> thời gian từ gieo đến ra hoa chỉ có<br /> 48 ngày.<br /> - Thời gian sinh trưởng của cây<br /> biến động từ 111-117 ngày, ở công<br /> thức I (mức không bón lân) thời<br /> gian gieo đến ra hoa so với các<br /> công thức dài nhất nhưng tổng thời<br /> gian sinh trưởng lại ngắn so với các<br /> công thức.<br /> Từ kết quả phân tích trên cho<br /> thấy mức bón lân khác nhau ảnh<br /> hưởng đến thời gian mọc mầm, ra<br /> hoa và sinh trưỏng của giống Lạc<br /> L14.<br /> <br /> 3.2. Ảnh hưởng của mức bón<br /> phân lân đến số cành cấp 1 và<br /> cành cấp 2 đối với giống Lac L14<br /> Số cành trên cây liên quan trực<br /> tiếp đến số quả /cây, cành cấp 1,<br /> cấp 2 là một trong chỉ tiêu ảnh<br /> hưởng đến năng suất của Lạc. Kết<br /> quả nghiên cứu ảnh hưởng mức<br /> bón lân đến số cành cấp 1, cấp 2<br /> đối với giống Lạc L14 thể hiện<br /> trong bảng 2.<br /> - Vào thời kỳ ra hoa số cành<br /> cấp 1, cấp 2 ở các công thức khác<br /> nhau có sự khác biệt nhau rất rõ. Ở<br /> mức không bón lân số cành cấp 1<br /> chỉ có 2,8 cành trong khi đó ở mức<br /> lân 90 kg P2O5 số cành cấp 1 là 4,1<br /> cành, còn ở mức 120 kg P2O5 là 4,2<br /> cành, số cành cấp 2 dao động từ<br /> 2,0-3,7 cành, ở công thức đối<br /> chứng số cành cấp 2 thấp nhất (2,0<br /> cành).<br /> - Vào thời kỳ thu hoạch: So với<br /> thời kỳ ra hoa thì thời kỳ thu hoạch<br /> có tổng số cành trên cây ở các công<br /> thức đều tăng nhưng thể hiện rõ là<br /> sự tăng lên của cành cấp 2 ở các<br /> công thức, số cành cấp 2 dao động<br /> từ 3,0-4,0 cành /cây.<br /> Bảng 2: Ảnh hưởng của mức bón lân đến sự hình thành cành cấp 1, cấp 2<br /> Công thức<br /> I (ĐC)<br /> II<br /> III<br /> <br /> Thời kỳ ra hoa<br /> Cành cấp 1<br /> 2,8<br /> 3,4<br /> 3,4<br /> <br /> Cành cấp 2<br /> 2,0<br /> 2,6<br /> 3,7<br /> <br /> Thời kỳ thu hoạch<br /> Cành cấp 1<br /> Cành cấp 2<br /> 3,0<br /> 3,0<br /> 3,8<br /> 3,4<br /> 3,9<br /> 3,7<br /> <br /> VI<br /> V<br /> <br /> 4,1<br /> 4,2<br /> <br /> 2,6<br /> 3,0<br /> <br /> 4,1<br /> 4,2<br /> <br /> 3,2<br /> 4,0<br /> <br /> Từ kết quả phân tích trên cho<br /> 3.3. Ảnh hưởng của mức bón lân<br /> thấy, khi tăng mức bón lân thì tổng<br /> đến các yếu tố cấu thành năng<br /> số cành trên cây tăng đặc biệt là số<br /> suất và năng suất<br /> cành cấp 1. Nhưng càng tăng mức<br /> Kết quả nghiên cứu theo dõi<br /> bón lân lên nữa mặc dù tổng số<br /> các yếu tố cấu thành năng suất của<br /> cành trên cây tăng nhưng chủ yếu<br /> giống Lạc L14 được trình bày<br /> là tăng số cành cấp 2 như ở công<br /> trong bảng 3.<br /> thức V số cành cấp 2 lên tới 4,0<br /> cành.<br /> Bảng 3: Ảnh hưởng của các mức bón lân đến các yếu tố cấu thành năng<br /> suất và năng suất của giống Lạc L14<br /> Công<br /> thức<br /> I(ĐC)<br /> II<br /> III<br /> IV<br /> V<br /> CV(%)<br /> LSD0,05<br /> <br /> Số<br /> quả/<br /> cây<br /> 11,6<br /> 13,8<br /> 14,5<br /> 15,9<br /> 15,9<br /> <br /> Sô quả<br /> chăc/<br /> cây<br /> 7,4<br /> 8,2<br /> 8,7<br /> 9,3<br /> 10,5<br /> <br /> P100<br /> quả(g)<br /> 117,3<br /> 121,4<br /> 121,9<br /> 121,4<br /> 122,8<br /> <br /> P100 Tỷ lệ<br /> hạt (g) nhân<br /> (%)<br /> 54,8<br /> 70,2<br /> 56,2<br /> 72,5<br /> 58,7<br /> 72,3<br /> 59,3<br /> 72,9<br /> 60,0<br /> 72,9<br /> <br /> NSSVH<br /> (tạ/ha)<br /> <br /> NSLT<br /> (tạ/ha)<br /> <br /> NSTT<br /> (tạ/ha)<br /> <br /> 77,6<br /> 80,3<br /> 81,0<br /> 81,2<br /> 84,3<br /> <br /> 30,3<br /> 34,8<br /> 37,1<br /> 39,8<br /> 45,1<br /> 3,10<br /> 1,46<br /> <br /> 22,4<br /> 24,5<br /> 26,7<br /> 28,2<br /> 28,8<br /> 1,90<br /> 1,30<br /> <br />