Nghiên cứu tần xuất nhóm máu hệ ABO và Rh(D) của người hiến máu tình nguyện tại trung tâm huyết học - truyền máu Thái Nguyên (tháng 01/2011-06/2011)

Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 15 * Phụ bản của Số 4 * 2011<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> NGHIÊN CỨU TẦN XUẤT NHÓM MÁU HỆ ABO VÀ RH(D)<br /> CỦA NGƯỜI HIẾN MÁU TÌNH NGUYỆN TẠI TRUNG TÂM HUYẾT HỌC<br /> - TRUYỀN MÁU THÁI NGUYÊN (THÁNG 01/2011 - 06/2011)<br /> Phạm Thị La*, Nguyễn Thu Hạnh*, Nguyễn Thế Tùng*, Vũ Bích Vân**, Nguyễn Kiều Giang**<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Đặt vấn đề: Máu là sinh phẩm đặc biệt được ứng dụng rộng rãi trên lâm sàng để điều trị. Tuy nhiên, khi<br /> điều trị bằng truyền máu có thể xảy ra tai biến do nhầm nhóm máu hoặc do xuất hiện kháng thể bất thường trong<br /> máu người nhận. Để sàng lọc kháng thể bất thường từ người nhóm máu O có Rh(D) dương, chúng tôi nghiên<br /> cứu đề tài nhằm mục tiêu sau:<br /> Mục tiêu: “Xác định tỷ lệ nhóm máu hệ ABO và Rh(D) của người hiến máu tình nguyện tại Trung tâm<br /> Huyết học - Truyền máu Thái Nguyên từ tháng 01/2011 - 06 /2011”.<br /> Đối tượng nghiên cứu: 3105 người hiến máu tình nguyện tại Trung tâm Huyết học - Truyền máu Thái<br /> Nguyên.<br /> Phương pháp nghiên cứu: Mô tả cắt ngang.<br /> Kết quả nghiên cứu cho thấy: 1. Hệ nhóm máu ABO: Tỷ lệ nhóm máu tuân theo quy luật O > B > A > AB.<br /> - Các dân tộc khác nhau thì tỷ lệ nhóm máu tuân theo quy luật khác nhau. - Cả 4 dân tộc Dao, Thái, Cao Lan,<br /> H’Mông không có trường hợp nào mang nhóm máu AB. 2. Hệ nhóm máu Rh(D): - Tỷ lệ Rh(D) dương 99,74%,<br /> Rh(D) âm rất thấp (0,26%). Với P < 0,01. - Tỷ lệ Rh(D) âm ở nam (0,37%) cao hơn nữ (0,20%) với P < 0,05. Dân tộc Kinh tỷ lệ Rh(D) âm (0,27%) thấp hơn dân tộc Tày (1,98%). Với P < 0,05. - Người nhóm máu AB tỷ lệ<br /> Rh(D) âm cao nhất (1,14%).; nhóm A và B tỷ lệ như nhau (0,62%). Thấp nhất nhóm O (0,29%). Với P < 0,05.<br /> Kết luận: Nghiên cứu trên 3105 đối tượng hiến máu tình nguyện thấy tỷ lệ nhóm máu hệ ABO tuân theo<br /> quy luật O > B > A > AB. Các dân tộc khác nhau, tỷ lệ nhóm máu tuân theo quy luật khác nhau. Với hệ Rh(D)<br /> thì phần lớn là Rh(D) dương (99,74%). Các dân tộc khác nhau thì tỷ lệ Rh(D) dương khác nhau (dân tộc kinh là<br /> 99,73%, một số dân tộc khác là 100%). Kết quả nghiên cứu này phù hợp với Đỗ Trung Phấn(2), Lê Thành<br /> Uyên(3). Theo Clande và Awill (4) nhận xét: không có một chủng tộc nào có một nhóm máu đặc trưng nhất định.<br /> Sự khác nhau giữa các chủng tộc chỉ có thể biểu hiện dưới tần số tương đối của các nhóm máu khác nhau. Tần số<br /> này duy trì qua nhiều thế hệ, có thể thay đổi khi có giao lưu về hôn nhân giữa các dân tộc với nhau. Hiện nay sự<br /> giao lưu ngày càng nhiều, rất khó có một dân tộc thuần chủng để nghiên cứu một cách hoàn hảo.<br /> Từ khóa: Hệ nhóm máu ABO, Rh, người hiến máu.<br /> <br /> ABSTRACT<br /> THE ABO AND RH(D) BLOOD GROUP RATE IN VOLUNTEER BLOOD DONORS AT THAI<br /> NGUYEN CENTER OF HEMATOLOGY AND BLOOD TRANSFUSION (01/2011 - 06/2011)<br /> Pham Thi La, Nguyen Thu Hanh, Nguyen The Tung, Vu Bich Van, Nguyen Kieu Giang<br /> * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 15 - Supplement of No 4 - 2011: 421 - 426<br /> Background: Blood is a special bio-product which is widely used in clinical treatment. However, patients<br /> treated with blood transfusions may have sudden catastrophe because of the wrong blood groups or the abnormal<br /> *Trường Đại học Y - Dược Thái Nguyên, ** Trung tâm Huyết Học -Truyền máu Thái Nguyên<br /> Tác giả liên lạc: ThS.BS Phạm Thị La, ĐT:0943415190, Email:ladhyktn@gmail.com<br /> <br /> Chuyên Đề Truyền Máu Huyết Học<br /> <br /> 421<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 15 * Phụ bản của Số 4 * 2011<br /> <br /> antibody appearances in the recipient bloods. To screen abnormal antibodies from the blood type O, Rh (D)<br /> positive group, we conduct the study to obtain the objective:<br /> Objectives: "Determine the rate of ABO blood group systems and Rh (D) of volunteer blood donors<br /> (01/2011 - 06 / 2011)" Subjects of study: 3105 volunteer blood donors at Thai nguyen center of hematology and<br /> blood trasfusion.<br /> Research Methodology: cross-sectional study.<br /> The results are as follow: * ABO blood group system: the frequency of ABO blood group follows the rule of O<br /> > B > A > AB. The frequency of ABO blood group follows the different rules in different ethnic groups. No one<br /> has AB in all four ethnic groups ( Dao, Thai, Cao Lan, H’Mong). * Rh (D) blood group: 99.74% positive, 0.26%<br /> negative with p < 0.01. Negative Rh (D): 0.37% in male, 0.20% in female (p < 0.05). 0.27% in Kinh ethnic<br /> group, which is lower than in the Tay ethnic group (1.98%) with p < 0.05. The rate of negative Rh (D) is highest<br /> (14.1%) in AB group, and is lowest in O group (0.29%); A and B groups have the same rate of negative Rh (D)<br /> (0.62%); p < 0.05.<br /> Conclusion: Research on the 3,105 volunteer blood donors shows that: the rate of ABO blood group system<br /> follows the rule O> B> A> AB. The frequency of ABO blood group follows the different rules in different ethnic<br /> groups. Rh (D) positive (99.74%) is the most common. Different ethnic groups have the different rates of Rh (D)<br /> positive (99.73% in King group, 100% in some other groups). Our study hase the same results as the study of Do<br /> Trung Phan(2), Le Thanh Uyen(3). According to Clande and Awille(4), no race has a unique particular blood type.<br /> The frequency of different blood types is somewhat different in every race. This frequency is maintained over<br /> many generations, however, it can be changed for the reason of marriage exchanges between the different ethnic<br /> groups. Nowadays, the exchanges are more and more, so it is difficult to choose a purebred ethnic group for a<br /> perfect study.<br /> Key word: ABO and Rh blood group, blood donors.<br /> <br /> ĐẶT VẤN ĐỀ<br /> Máu là một sinh phẩm đặc biệt, vô cùng quý<br /> giá trong điều trị mà cho đến nay chưa một vật<br /> phẩm nào có thể thay thế được.<br /> Từ thời cổ xưa người ta đã biết máu rất quan<br /> trọng và cần thiết cho sự sống. Để cứu sống<br /> bệnh nhân người ta đã lấy máu cừu truyền trực<br /> tiếp cho người bệnh nhưng đều thất bại. Sau đó<br /> người ta đã lấy máu của người khỏe mạnh<br /> truyền cho người bệnh thì thấy một số trường<br /> hợp được cứu sống, nhưng phần lớn bị tử vong.<br /> Ở thời điểm đó, con người chưa thực sự hiểu<br /> được tại sao máu lại quan trọng đối với sự sống<br /> như vậy. Tại sao khi truyền máu có trường hợp<br /> thành công nhưng hầu hết lại thất bại.<br /> Năm 1900, Landsteiner đã phát minh ra<br /> nhóm máu hệ ABO. Đây là nhóm máu được biết<br /> đến đầu tiên ở người và được coi là nhóm máu<br /> cơ bản chiếm vị trí quan trọng trong truyền<br /> máu. Từ năm 1940, Karl Landsteiner và Wiener; rồi<br /> <br /> 422<br /> <br /> năm 1941, Levine và CS tiếp tục phát minh ra<br /> nhóm máu hệ Rh(1). Tiếp sau đó, có rất nhiều hệ<br /> nhóm máu hồng cầu khác lần lượt đã được phát<br /> hiện như hệ Kell, hệ Kidd, hệ Duffy... thì khái<br /> niệm về các kháng nguyên và kháng thể nhóm<br /> máu hệ hồng cầu đã được biết đến một cách rõ<br /> ràng. Phát minh này là một cống hiến rất to lớn<br /> của các tác giả đối với ngành Y học, đặc biệt là<br /> ngành Huyết học - Truyền máu. Từ đó, trong<br /> lâm sàng việc tuyền máu đã an toàn hơn.<br /> Ngày nay, truyền máu đã trở thành phương<br /> pháp điều trị khoa học rất có hiệu lực và mang<br /> lại nhiều thành công lớn. Do đó, việc truyền<br /> máu ngày càng được sử dụng rộng rãi hơn.<br /> Tuy nhiên, việc sử dụng máu trong điều trị<br /> có thể gây ra các tai biến khôn lường cho bệnh<br /> nhân (người nhận máu) và có thể dẫn đến tử<br /> vong. Một trong những nguyên nhân dẫn đến<br /> tai biến trong truyền máu là do sự bất đồng về<br /> nhóm máu hệ ABO và Rh. Do đó, việc đảm bảo<br /> <br /> Chuyên Đề Truyền Máu Huyết Học<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 15 * Phụ bản của Số 4 * 2011<br /> an toàn truyền máu là rất cần thiết và ngày càng<br /> được quan tâm.<br /> Năm 2000, Tổ chức Y tế thế giới (WHO) đã<br /> lấy ngày 7/4 là ngày An toàn truyền máu.<br /> Tại nước ta trong những năm gần đây công<br /> tác an toàn truyền máu cũng được Chính phủ và<br /> Bộ Y tế rất quan tâm, với việc phê duyệt<br /> Chương trình An toàn truyền máu năm 2001 và<br /> ban hành “Quy chế truyền máu” năm 2007.<br /> An toàn truyền máu là đảm bảo an toàn cho<br /> cả người cho máu, người nhận máu và nhân<br /> viên y tế. An toàn truyền máu cho người bệnh<br /> phải được đảm bảo tốt trên cả hai lĩnh vực là an<br /> toàn về miễn dịch và phòng lây nhiễm các bệnh<br /> lây truyền qua đường truyền máu.<br /> Trên thực tế, một số trường hợp nhận máu<br /> cùng nhóm nhiều lần, trong huyết thanh của<br /> người nhận xuất hiện những kháng thể bất<br /> thường chống lại các kháng nguyên có trên bề<br /> mặt hồng cầu của người cho gây ra những tai<br /> biến truyền máu, thậm chí rất nghiêm trọng.<br /> Vì vậy, việc triển khai thực hiện một cách<br /> triệt để các xét nghiệm đảm bảo an toàn truyền<br /> máu về mặt miễn dịch như: định nhóm máu hệ<br /> ABO, Rh và một số hệ nhóm máu khác của cả<br /> người cho và người nhận, xét nghiệm phản ứng<br /> hòa hợp đầy đủ và sàng lọc kháng thể bất<br /> thường ở người cho và người nhận là rất cần<br /> thiết để hạn chế những tai biến do truyền máu.<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> định danh kháng thể bất thường mang tính đặc<br /> thù của người Việt Nam. Từ đó, giúp cho các cơ<br /> sở truyền máu triển khai các xét nghiệm này để<br /> nâng cao chất lượng an toàn truyền máu về mặt<br /> miễn dịch tại nước ta(3).<br /> Vì vậy, chúng tôi tiến hành đề tài này nhằm<br /> mục tiêu: “Xác định tỷ lệ nhóm máu hệ ABO và<br /> Rh(D) của người hiến máu tình nguyện tại Trung<br /> tâm Huyết học - Truyền máu Thái Nguyên từ tháng<br /> 01 đến tháng 06 năm 2011”.<br /> <br /> ĐỐI TƯỢNG - PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU<br /> Đối tượng nghiên cứu<br /> 3105 người hiến máu tình nguyện tại Trung<br /> tâm Huyết học - Truyền máu Thái Nguyên từ<br /> tháng 1 đến tháng 6 năm 2011.<br /> <br /> Thời gian và địa điểm nghiên cứu<br /> - Thời gian: từ tháng 1 đến hết tháng 6/2011.<br /> - Địa điểm: Trung tâm Huyết học - Truyền<br /> máu Thái Nguyên.<br /> <br /> Phương pháp nghiên cứu<br /> Mô tả cắt ngang.<br /> <br /> Tiêu chuẩn chọn mẫu<br /> Những người hiến máu lần một từ tháng 1<br /> đến hết tháng 6/2011năm 2011 tại Trung tâm<br /> Huyết học - Truyền máu Thái Nguyên. Không<br /> thiếu máu, kết quả sàng lọc HIV, HBV, HCV,<br /> giang mai, sốt rét âm tính.<br /> <br /> Tại Việt Nam, việc thực hiện các kỹ thuật xét<br /> nghiệm sàng lọc kháng thể bất thường ở người<br /> cho và người nhận máu mới chỉ được thực hiện<br /> tại Viện Huyết học - Truyền máu Trung ương.<br /> Ngoài ra, một số trung tâm khác thực hiện các<br /> xét nghiệm này cho người được nhận máu. Vì<br /> vậy, việc thực hiện an toàn truyền máu chưa<br /> được triệt để.<br /> <br /> Chỉ tiêu nghiên cứu<br /> <br /> Tại trung tâm Huyết học - Truyền máu Thái<br /> Nguyên, thời gian gần đây cũng đã bắt đầu tiến<br /> hành các kỹ thuật sàng lọc kháng thể bất<br /> thường. Do đó, nghiên cứu tỷ lệ nhóm máu<br /> ABO và Rh ở người hiến máu là rất cần thiết, từ<br /> đó chọn người mang nhóm máu O có Rh(D)<br /> dương để xây dựng panel hồng cầu, sàng lọc và<br /> <br /> - Xác định tỷ lệ nhóm máu hệ ABO của đối<br /> tượng nghiên cứu.<br /> <br /> Chuyên Đề Truyền Máu Huyết Học<br /> <br /> - Xác định tỷ lệ nhóm máu chung (ABO và<br /> Rh).<br /> - Xác định tỷ lệ nhóm máu hệ ABO theo<br /> giới.<br /> - Xác định tỷ lệ nhóm máu hệ Rh(D) theo<br /> giới.<br /> <br /> - Xác định tỷ lệ nhóm máu hệ Rh(D) âm theo<br /> dân tộc.<br /> <br /> 423<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 15 * Phụ bản của Số 4 * 2011<br /> <br /> Kỹ thuật thu thập số liệu<br /> Lấy 0,5ml máu, làm xét nghiệm để xác định<br /> nhóm máu hệ ABO và Rh bằng 2 phương pháp:<br /> - Phương pháp hồng cầu mẫu: dùng hồng<br /> cầu mẫu đã biết trước kháng nguyên (A, B, O),<br /> trộn với huyết tương người thử. Dựa vào hiện<br /> tượng ngưng kết hoặc không ngưng kết để xác<br /> định kháng thể, từ đó xác định nhóm máu hệ<br /> ABO (2).<br /> - Phương pháp huyết thanh mẫu: dùng<br /> huyết thanh mẫu đã biết trước kháng thể (antiA,<br /> antiB, antiA,B của hệ ABO và antiD của hệ Rh),<br /> trộn với máu người thử. Dựa vào hiện tượng<br /> ngưng kết hoặc không ngưng kết để xác định<br /> kháng nguyên, từ đó xác định nhóm máu hệ<br /> ABO và Rh(2).<br /> <br /> Xử lý số liệu<br /> Theo phương pháp thống kê y sinh học.<br /> <br /> KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU<br /> Bảng 1: Tỷ lệ (%) nhóm máu hệ ABO trên đối tượng<br /> nghiên cứu<br /> Nhómmáu<br /> n<br /> Tỷ lệ (%)<br /> <br /> A<br /> 595<br /> 19,2<br /> <br /> Hệ ABO (n = 3105)<br /> AB<br /> B<br /> 180<br /> 916<br /> 5,8<br /> 29,5<br /> <br /> O<br /> 1414<br /> 45,5<br /> <br /> Nhận xét: kết quả bảng 1 cho thấy nhóm<br /> máu O chiếm tỷ lệ cao nhất (45,5%), tiếp đó là<br /> nhóm máu B, nhóm A. Nhóm máu AB chiếm tỷ<br /> lệ thấp nhất (5,8%). Kết quả này tuân theo quy<br /> luật O  B  A  AB.<br /> Bảng 2: Tỷ lệ (%) nhóm máu hệ ABO theo giới<br /> Nhóm máu<br /> Giới<br /> Nam (n = n<br /> 1093) % (1)<br /> n<br /> Nữ (n =<br /> 2015) % (1)<br /> P<br /> <br /> A<br /> 291<br /> 26,6<br /> 306<br /> 15,2<br /> P1-2 < 0,05<br /> <br /> AB<br /> <br /> B<br /> <br /> O<br /> <br /> 86<br /> 429<br /> 287<br /> 7,9<br /> 39,2<br /> 26,3<br /> 95<br /> 487<br /> 1127<br /> 4,7<br /> 24,2<br /> 55,9<br /> P1-2 <<br /> P1-2 < 0,05P1-2 < 0,05<br /> 0,05<br /> <br /> * Nhận xét: kết quả bảng 2 cho thấy:<br /> - Nam giới: có tỷ lệ nhóm máu B cao nhất<br /> (39,2%), tiếp đến nhóm A (26,6%), nhóm O<br /> <br /> 424<br /> <br /> - Tỷ lệ nhóm máu A, AB, B, ở nam đều cao<br /> hơn nữ. Tuy nhiên, tỷ lệ nhóm máu O (26,3%)<br /> thấp hơn nữ (55,9%). Sự khác biệt với P < 0,05.<br /> Bảng 3: Tỷ lệ (%) nhóm máu hệ ABO theo dân tộc<br /> Nhóm<br /> A<br /> máu n<br /> %<br /> Dân tộc<br /> Kinh (n = 1122)<br /> Tày (n = 253)<br /> Nùng (n = 90)<br /> Mường (n = 31)<br /> Sán Dìu (n =<br /> 31)<br /> Dao (n = 19)<br /> Thái (n = 16)<br /> H’Mông (n = 15)<br /> Cao Lan (n = 7)<br /> Khác (n = 12)<br /> <br /> AB<br /> n %<br /> <br /> 223<br /> 49<br /> 18<br /> 8<br /> 8<br /> <br /> 19,9<br /> 19,4<br /> 20,0<br /> 25,8<br /> 25,8<br /> <br /> 64<br /> 16<br /> 4<br /> 1<br /> 2<br /> <br /> 5,7<br /> 6,3<br /> 4,5<br /> 3,2<br /> 6,5<br /> <br /> 8<br /> 4<br /> 1<br /> 2<br /> 2<br /> <br /> 42,1<br /> 25,0<br /> 6,7<br /> 28,6<br /> 16,7<br /> <br /> 0 0<br /> 0 0<br /> 0 0<br /> 0 0<br /> 1 8,3<br /> <br /> B<br /> <br /> O<br /> <br /> n<br /> <br /> %<br /> <br /> n<br /> <br /> %<br /> <br /> 345<br /> 81<br /> 19<br /> 12<br /> 9<br /> <br /> 30,7<br /> 32,0<br /> 21,1<br /> 38,7<br /> 29,0<br /> <br /> 490<br /> 107<br /> 49<br /> 10<br /> 12<br /> <br /> 43,7<br /> 42,3<br /> 54,4<br /> 32,3<br /> 38,7<br /> <br /> 2<br /> 7<br /> 9<br /> 2<br /> 1<br /> <br /> 10,5<br /> 43,7<br /> 60,0<br /> 28,6<br /> 8,3<br /> <br /> 9<br /> 5<br /> 5<br /> 3<br /> 8<br /> <br /> 47,4<br /> 31,3<br /> 33,3<br /> 42,8<br /> 66,7<br /> <br /> Nhận xét: kết quả bảng 3 cho thấy:<br /> <br /> Hệ nhóm máu ABO<br /> <br /> Tỷ lệ<br /> <br /> (26,3%). Thấp nhất là nhóm AB (7,9%). Nữ có<br /> nhóm máu O cao nhất (55,9%), tiếp đến nhóm B<br /> (24,2%), nhóm A (15,2%). Thấp nhất nhóm AB<br /> (4,7%).<br /> <br /> - Dân tộc Kinh: có tỷ lệ cao nhất là nhóm<br /> máu O (43,7%), tiếp theo là nhóm B (30,7%),<br /> nhóm A (19,9%). Thấp nhất là nhóm ỷ lệ cao<br /> nhất là nhóm máu O (42,3%), tiếp theo là nhóm<br /> B (32%), nhóm A (19,4%), AB (5,7%).<br /> - Dân tộc Tày: thấp nhất là nhóm AB (6,3%).<br /> - Dân tộc Nùng: có tỷ lệ cao nhất là nhóm<br /> máu O (54,4%), tiếp theo là nhóm B (21,1%),<br /> nhóm A (20%). Thấp nhất là nhóm AB (4,5%).<br /> - Các dân tộc khác nhau, tỷ lệ nhóm máu<br /> khác nhau.<br /> <br /> Hệ Rh (D)<br /> Bảng 4: Tỷ lệ (%) hệ nhóm máu Rh(D)<br /> Nhóm<br /> Hệ Rh(D) n = 3105<br /> máu Rh(D) dương Rh(D) âm<br /> <br /> P<br /> <br /> Tỷ lệ<br /> n<br /> Tỷ lệ (%)<br /> <br /> 3097<br /> 99,74<br /> <br /> 8<br /> 0,26<br /> <br /> P < 0,01<br /> <br /> Nhận xét: kết quả bảng 4 cho thấy người<br /> hiến máu chủ yếu mang Rh(D) dương (99,74%).<br /> Rh (D) âm chiếm tỷ lệ rất thấp (0,26%). Sự khác<br /> biệt với P < 0,05.<br /> <br /> Chuyên Đề Truyền Máu Huyết Học<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 15 * Phụ bản của Số 4 * 2011<br /> Bảng 5: Tỷ lệ (%) hệ nhóm máu Rh(D) theo giới<br /> Hệ Rh (D)<br /> Giới<br /> Nam (1) (n =<br /> 1093)<br /> Nữ (2) (n =<br /> 2015)<br /> <br /> Rh(D) dương<br /> <br /> Rh(D) âm<br /> <br /> 1089<br /> 99,63<br /> 2011<br /> 99,8<br /> > 0,05<br /> <br /> 4<br /> 0,37<br /> 4<br /> 0,20<br /> < 0,05<br /> <br /> n<br /> %<br /> n<br /> %<br /> <br /> P1,2<br /> <br /> Nhận xét: kết quả bảng 5 cho thấy nam giới<br /> có tỷ lệ Rh(D) dương (99,63%) thấp hơn nữ<br /> (99,8%), Rh (D) âm (0,37%) cao hơn nữ (0,20%).<br /> Sự khác biệt với P > 0,05.<br /> Bảng 6: Tỷ lệ (%) nhóm máu Rh(D) theo dân tộc<br /> Hệ Rh (D)<br /> Dân tộc<br /> Kinh (1) (n = 1122)<br /> Tày (2) (n = 253)<br /> Nùng (n = 90)<br /> Mường (n = 31)<br /> Sán Dìu (n = 31)<br /> ’<br /> <br /> H Mông (n = 15)<br /> <br /> Rh(D) dương<br /> <br /> Rh(D) âm<br /> <br /> 1119<br /> 99,73<br /> 248<br /> 98,02<br /> 90<br /> 100<br /> 31<br /> 100<br /> 31<br /> 100<br /> 15<br /> 100<br /> P1 - 2 < 0,05<br /> <br /> 3<br /> 0,27<br /> 5<br /> 1,98<br /> 0<br /> 0<br /> 0<br /> 0<br /> 0<br /> 0<br /> 0<br /> 0<br /> P1 - 2 < 0,05<br /> <br /> n<br /> %<br /> n<br /> %<br /> n<br /> %<br /> n<br /> %<br /> n<br /> %<br /> n<br /> %<br /> <br /> P<br /> <br /> Nhận xét: kết quả bảng 6 cho thấy<br /> - Tỷ lệ Rh(D) dương ở dân tộc Kinh (99,73%)<br /> cao hơn dân tộc Tày (98,02%). Tỷ lệ Rh(D) âm<br /> (Kinh: 0,27%) thấp hơn (Tày: 1,98%). Sự khác<br /> biệt với P < 0,05.<br /> Bảng 7: Tỷ lệ (%) Rh(D) âm theo hệ nhóm máu ABO<br /> Hệ Rh(D)<br /> Hệ ABO<br /> A (n = 324) (1)<br /> AB (n = 88) (2)<br /> B (n = 485) (3)<br /> O (n = 999) (4)<br /> P<br /> <br /> n<br /> 2<br /> 1<br /> 3<br /> 2<br /> <br /> Rh(D) âm<br /> Tỷ lệ (%)<br /> 0,62<br /> 1,14<br /> 0,62<br /> 0,29<br /> P2- 1, 3, 4 < 0,05<br /> <br /> Nhận xét: kết quả bảng 7 cho thấy người<br /> mang nhóm máu AB có tỷ lệ Rh(D) âm cao nhất<br /> (1,14%). Người nhóm máu A và B tỷ lệ như<br /> nhau (0,62%). Thấp nhất là người nhóm máu O<br /> (0,29%). Sự khác biệt với P < 0,05.<br /> <br /> Chuyên Đề Truyền Máu Huyết Học<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> BÀN LUẬN<br /> Về hệ nhóm máu ABO<br /> - Trong 3105 đối tượng hiến máu, nhóm máu<br /> O chiếm tỷ lệ cao nhất (45,5%), tiếp đến nhóm B<br /> (29,5%), nhóm A (19,2%). Thấp nhất là nhóm<br /> máu AB (5,8%). Nghiên cứu của chúng tôi thấy<br /> tỷ lệ nhóm máu hệ ABO cũng tuân theo quy luật<br /> O > B > A > AB(6).<br /> - Kết quả bảng 2 cho thấy nam giới có nhóm<br /> A chiếm tỷ lệ cao nhất (45,5%), thấp nhất nhóm<br /> O (20,3%). Ngược lại, nữ có nhóm O cao nhất,<br /> thấp nhất nhóm B.<br /> - Bảng 3 thấy:<br /> + Dân tộc Kinh, Tày, Nùng, Sán Dìu có tỷ lệ<br /> nhóm máu tuân theo quy luật O > B > A > AB.<br /> Kết quả này phù hợp với nghiên cứu của Đỗ<br /> Trung Phấn vã CS (khi nghiên cứu về dân tộc<br /> Kinh và Sán Dìu)(2), Lê Thành Uyên(3).<br /> + Dân tộc Dao, Cao Lan có tỷ lệ nhóm máu<br /> tuân theo quy luật O > A > B > AB. Kết quả này<br /> phù hợp với nghiên cứu của Đỗ Trung Phấn vã<br /> CS(2) (nghiên cứu về dân tộc Dao).<br /> + Dân tộc H’Mông và Thái có tỷ lệ nhóm<br /> máu tuân theo quy luật B > O > A > AB. Kết quả<br /> nghiên cứu của chúng tôi khác với nghiên cứu<br /> của Đỗ Trung Phấn (O > A > B > AB)(2), khi<br /> nghiên cứu về hệ nhóm máu ABO của người<br /> H’Mông.<br /> + Dân tộc Mường có tỷ lệ nhóm máu tuân<br /> theo quy luật B > O > A > AB. Kết quả này tương<br /> tự nghiên cứ của Lê Thành Uyên(3).<br /> + Cả 4 dân tộc Dao, Thái, Cao Lan, H’Mông<br /> chúng tôi không gặp trường hợp nào mang<br /> nhóm máu AB, có thể do số liệu còn ít. Vấn đề<br /> này chúng tôi thấy cần phải nghiên cứu thêm.<br /> Clande và Awille(4) nhận xét: không có một<br /> chủng tộc nào có một nhóm máu đặc trưng nhất<br /> định. Sự khác nhau giữa các chủng tộc chỉ có thể<br /> biểu hiện dưới tần số tương đối của các nhóm<br /> máu khác nhau. Tần số này duy trì qua nhiều<br /> thế hệ, có thể thay đổi khi có giao lưu về hôn<br /> nhân giữa các dân tộc với nhau. Hiện nay sự<br /> giao lưu ngày càng nhiều, rất khó có một dân<br /> <br /> 425<br /> <br />