zunia.vn

Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z

zunia.vn

» Y Tế - Sức Khoẻ

» Y khoa - Dược

Nhân 1 trường hợp tổn thương bàn chân ở bệnh nhân đái tháo đường kèm bệnh thận giai đoạn V - nhìn lại y văn

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:5

Báo xấu

20
lượt xem 2
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tổn thương bàn chân do đái tháo đường vẫn là nguyên nhân chính gây ra gánh nặng bệnh tật ở bệnh nhân suy thận, đặc biệt là những người đang lọc máu. Nâng cao nhận thức về tình trạng này và thái độ lâm sàng cẩn trọng là không thể thiếu để tránh các biến chứng nguy hiểm. Điều trị tối ưu cần giải quyết tất cả các yếu tố nguyên nhân.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Nhân 1 trường hợp tổn thương bàn chân ở bệnh nhân đái tháo đường kèm bệnh thận giai đoạn V - nhìn lại y văn

Taïp chí “Noäi tieát vaø Ñaùi thaùo ñöôøng” Soá 46 - Naêm 2021 NHÂN 1 TRƯỜNG HỢP TỔN THƯƠNG BÀN CHÂN Ở BỆNH NHÂN ĐÁI THÁO ĐƯỜNG KÈM BỆNH THẬN GIAI ĐOẠN V - NHÌN LẠI Y VĂN Nguyễn Văn Tuấn Đơn vị chăm sóc vết thương, Bệnh viện 199 DOI: 10.47122/vjde.2021.46.23 TÓM TẮT pressure areas, and aggressive control of Tổn thương bàn chân do đái tháo đường infection. Equally important is the vẫn là nguyên nhân chính gây ra gánh nặng collaboration between health care providers in bệnh tật ở bệnh nhân suy thận, đặc biệt là a multidisciplinary foot care setting. We những người đang lọc máu. Nâng cao nhận describe a old man with diabetic foot lesion in thức về tình trạng này và thái độ lâm sàng cẩn end stage renal desease. we review the trọng là không thể thiếu để tránh các biến literature regarding about this problem and chứng nguy hiểm. Điều trị tối ưu cần giải Published data suggest that there is a need for quyết tất cả các yếu tố nguyên nhân. Điều comprehensive care and special attention for quan trọng không kém là sự phối hợp chặt chẽ diabetic patients with end-stage kidney disease giữa các bác sĩ lâm sàng bao gồm bác sĩ chăm to minimize the risk of amputation and other sóc vết thương, nội tiết, tim mạch. Nhân 1 ca serious complications. Certainly, technical lâm sàng bệnh nhân bệnh thận giai đoạn cuối innovations have made considerable progress chạy thận chu kỳ có tổn thương bàn chân được possible, but there is a need for further điều trị tại bệnh viện 199. Chúng tôi xem xét improvement to reduce the number of các tài liệu liên quan đến vấn đề này và các dữ amputations liệu đã công bố cho thấy cần có sự chăm sóc Keywords: Diabetic Foot, End Stage Renal toàn diện và quan tâm đặc biệt đối với bệnh Disease, ESRD,… nhân đái tháo đường mắc bệnh thận giai đoạn Chịu trách nhiệm chính: Nguyễn Văn Tuấn cuối để giảm thiểu nguy cơ cắt cụt chi và các Ngày nhận bài: 09/01/2021 biến chứng nghiêm trọng khác. Chắc chắn Ngày phản biện khoa học: 09/02/2021 rằng các cải tiến kỹ thuật đã đạt được những Ngày duyệt bài: 01/04/2021 tiến bộ đáng kể, nhưng cần phải cải tiến hơn Email: mrtuanyds69@gmail.com. nữa để giảm số lượng người bị cắt cụt chi. Điện thoại: 0386110269 Từ khóa: Bàn chân đái tháo đườngm bệnh thận giai đoạn cuối, ESRD 1. ĐẶT VẤN ĐỀ Bệnh thận giai đoạn cuối (ESRD) có liên ABSTRACT quan đến sự gia tăng đáng kể trong tần suất A case report and medical literature review tổn thương bàn chân do đái tháo đường. Điều of the diabetic foot in end stage renal disease này đúng cho tất cả các biến chứng ở chân, cụ Nguyen Van Tuan thể là loét, nhiễm trùng, hoại thư và cắt cụt Wound Care Unit, 199 Hospital chi, gặp nhiều hơn tần suất gấp hai lần ở bệnh nhân đái tháo đường mắc ESRD như so với Diabetic foot lesions remain a major cause các bệnh nhân không phải bệnh thận đái tháo of morbidity in patients with renal failure, đường. Đáng buồn thay, tỷ lệ cắt cụt chi là especially those on dialysis. Increased 6,5–10 lần cao hơn ở bệnh nhân tiểu đường awareness of this condition and careful với ESRD so với cho dân số bệnh tiểu đường clinical examination are indispensable to avoid nói chung. Tương tự,sự hiện diện của bệnh serious complications. Appropriate thận đưa ra một tiên lượng xấu trong điều management needs to address all contributory kiện của tất cả các kết quả liên quan đến bàn factors. Treatment options include chân ở những bệnh nhân có bệnh tiểu đường. revascularization, off-loading to relieve high- Griffiths và cộng sự (1990) thấy rằng giảm độ 213
Taïp chí “Noäi tieát vaø Ñaùi thaùo ñöôøng” Soá 46 - Naêm 2021 thanh thải creatinin làm tăng nguy cơ loét quan tâm đặc biệt cũng như hệ thống điều trị chân. Sự gia tăng nhanh chóng trong rủi ro và chăm sóc đa chuyên ngành để hạn chế nguy tương đối (RR) đối với loét chân do thiếu máu cơ cắt cụt chi cũng như nâng cao chát lượng cục bộ (RR = 21,580, KTC 95%: 4,838– cuộc sống cho bệnh nhân. 96,251, p
Taïp chí “Noäi tieát vaø Ñaùi thaùo ñöôøng” Soá 46 - Naêm 2021 Xét nghiệm: glucose 7.8 mmo/l; HbA1C chỗ chẳng hạn như khử trùng hoặc hạn chế cắt 8% cụt chi, để đảm bảo vết thương mau lành và Chấn đoán hình ảnh: Siêu âm tim EF 35 kiểm soát nhiễm trùng. Sakurai và cộng sự %,siêu âm doppler mạch giảm tốc độ dòng (1995) thực hiện ghép động mạch đùi ở 11 chảy động mạch chày trước, chày sau 2 bên. bệnh nhân đái tháo đường với ESRD và tỷ lệ Chụp cắt lớp vi tính mạch máu: như mô tả. sống sót được báo cáo là 42% sau một năm, Bệnh nhân được chẩn đoán: Thiếu máu chân P trong khi không có sự cố ghép nào được quan mãn tính không hồi phục/ bệnh thận mãn tĩnh sát thấy. Treiman và CS (2000) thực hiện phẫu giai đoạn V, ĐTĐ typ 2, THA. Sau đó được thuật bắc cầu qua bẹn hoặc nách ở bệnh nhân chỉ định nong động mạch đùi P và phẫu thuật đái tháo đường mắc ESRD.Tỷ lệ sống sót là cắt cụt tối thiểu ngón I, II chân P. Sau mổ 63% sau một năm và 45% sau hai năm, trong bệnh nhân xuất hiện lơ mơ co giật cơ, glasgow khi tỷ lệ cứu chi là 65% vào một năm. Tỷ lệ 13 điểm… Chụp CLVT sọ não : hình ảnh nhồi sống sót mảnh ghép là 64% trong một năm và máu nhỏ cùng thái dương được điều trị tại 58% trong ba năm năm. Tầm quan trọng của khoa hồi sức tích cực lọc máu cấp cứu được việc tái tạo động mạch để khôi phục lại lưu điều trị theo hướng: TNT, kiểm soát huyết áp, lượng máu bình thường được nâng cao hơn kiểm soát đường huyết, truyền máu, chống nữa bởi quan sát rằng thiếu máu cục bộ ở chi ngưng tập tiểu cầu.10 ngày sauphẫu thuật, quan trọng có thể là nguyên nhân chính bệnh nhân tỉnh, huyết động ổn, không sốt, hoại nguyên nhân tử vong ở bệnh nhân ESRD. Tái tử khô lan tới cổ chân niễm trùng. Bệnh nhân thông mạch máu cho thấy một thách thức đáng được chỉ định mổ cấp cứu lần 2 cắt cụt ⅓ trên kể ở những người ghép thận. Trong một cẳng chân. Sau mổ tình trạng toàn thân mạch, nghiên cứu tiên phong, phòng khám bàn chân huyết áp, nhịp thở tạm ổn định. Sau 2 tuần dành cho bệnh nhân tiểu đường tại Bệnh viện điều trị tích cực vết mổ liền tốt không có dấu King’s College ở London cho thấy rằng một hiệu nhiễm trùng. Chân T bắt đầu xuất hiện chương trình chăm sóc chân đa ngành bao dấu hiện tê bì, mất cảm giác đầu ngón, bệnh gồm nong mạch và bắc cầu xa đã thành công nhân tiếp tục điều trị nội trú bảo tồn chi. trong việc giảm đáng kể tỷ lệ hoại thư và cắt cụt chi, trong khi thời gian chữa lành các tổn 3. BÀN LUẬN thương tương tự như thời gian được báo cáo Con đường nào để tránh vòng xoắn bệnh lý trong bệnh nhân đái tháo đường không được tương tự ở chi tiếp theo. Đối với 1 bác sĩ trung ghép thận. tâm chăm sóc vết thương thì vấn đề điều trị tối Khi có sự nuôi dưỡng đầu chi đầy đủ, và đa cho bệnh nhân không đáng ngại nhưng làm chính nguyên nhân dẫn đến loét chân là bệnh thế nào để đảm bảo chức năng chi thể đối với thần kinh, nó là quan trọng tầm quan trọng của bệnh nhân là một bài toán khó. Chúng ta hoàn việc giảm áp ở các khu vực đè ép. Hiện nay, toàn có thể tránh khỏi nguy cơ này nếu chúng có nhiều phương pháp điều trị giảm tải đang ta kiểm soát ngay từ đầu. Xử trí bàn chân đái được áp dụng rộng rãi trên thế giới như bó bột tháo đường trong suy thận tuân theo các tiếp xúc toàn bộ, sử dụng giày giảm tải, khung nguyên tắc giống như quản lý chung bàn chân nẹp tháo rời… Trong các phương pháp này, bó bệnh nhân tiểu đường. Điều quan trọng nhất bột tiếp xúc toàn bộ được áp dụng sớm nhất là chẩn đoán thiếu máu cục bộ sớm và cố gắng nhưng vẫn được coi là phương pháp điều trị cải thiện lưu lượng máu đến chi. Tái thông “giảm tải chuẩn”. Nghiên cứu của Armstrong mạch máu có thể được thực hiện bằng phương và cộng sự đã chứng minh cho thấy phương pháp phẫu thuật bắc cầu hoặc nong mạch. Về pháp này có thời gian liền vết loét ngắn hơn so tái lưu thông, hai các quy tắc cơ bản cần được với các phương pháp điều trị giảm tải khác tuân thủ. Đầu tiên, phẫu thuật tái tạo nên được như khung nẹp tháo rời và giày giảm tải (bó giữ ở mức tối thiểu bắt buộc. Thứ hai, tái bột tiếp xúc toàn bộ 90%,khung nẹp tháo rời thông mạch máu nên trước khi phẫu thuật tại 65%, giày giảm tải phần bàn chân trước 215
Taïp chí “Noäi tieát vaø Ñaùi thaùo ñöôøng” Soá 46+47 - Naêm 2021 58.3%). Ngoài ra, nạng, xe lăn và khung và tích cực điều trị kháng sinh phổ rộng được Zimmer hỗ trợ trong giảm trọng lượng mang. chỉ định. Hiện nay người ta đã chấp nhận rằng bệnh Sự cắt lọc vết loét nên được lặp lại thường loét thần kinh cần chăm sóc, cắt lọc thường xuyên trong tổn thương thần kinh. Nếu gân và xuyên, mục đích của cắt lọc là đa dạng. Nó xương bị ảnh hưởng, phẫu thuật cần được xem làm giảm áp lực của cân gan chân bằng cách xét. Tuy nhiên, đây là được thực hiện tốt nhất loại bỏ mô sẹo và loại bỏ mô hoại tử,làm sạch sau khi kiểm soát được nhiễm trùng ban đầu. vi khuẩn và các tế bào già cỗi, do đó thúc đẩy Các ngón chân bị hoại tử do thiếu máu cục bộ thoát dịch tiết, kiểm soát nhiễm trùng và sự cần được giữ khô ráo, làm sạch vùng da xung phát triển của các mô hạt khỏe mạnh. Hơn quanh và các ngón chân lân cận.cần được bảo nữa, nó bộc lộ kích thước thực sự của vết loét vệ để ngăn chặn sự lan rộng của hoại tử. Nếu và lấy mẫu vùng mô sâu để cây vi khuẩn. Các có thể, người ta nên đoán trước phân giới hoặc biện pháp không phẫu thuật bao gồm các thậm chí tự động cắt cụt. phương thức khử trùng bao gồm tự phân huỷ, Các lựa chọn điều trị bổ sung ở thận bệnh enzym, cơ học (tưới áp suất cao, thủy liệu nhân tiểu đường chân bao gồm liệu pháp VAC pháp xoáy nước và siêu âm), và khử trùng sinh và một ứng dụng cục bộ của các tác nhân thúc học (sử dụng giòi vô trùng). đẩy quá trình đóng vết thương. Hút áp lực âm Đề phòng và điều trị tình trạng nhiễm (VAC) là một kỹ thuật đã được thiết lập để khuẩn là một biện pháp quan trọng khác.Sử thúc đẩy quá trình chữa lành thông qua một dụng kháng sinh vẫn tiếp tục dựa trên tình máy bơm tạo ra áp suất âm trong vết thương. trạng lâm sàng và kèm theo mức độ nghi ngờ Nó đã được áp dụng thành công cho loét chân cao. Bác sĩ lâm sàng nên kê đơn thuốc kháng do tiểu đường, giúp vết thương liền miệng sinh khi có bất kỳ bằng chứng lâm sàng nào về nhanh hơn và, ở hầu hết các bệnh nhân, loại nhiễm trùng đối với vết loét ở chân, bao gồm bỏ nhu cầu phẫu thuật. Kinh nghiệm ở bệnh các dấu hiệu nhỏ,chẳng hạn như ban đỏ, đổi nhân đái tháo đường có suy thận mãn là hạn màu. Không thể dự đoán các chủng vi khuẩn chế nhưng đáng khích lệ. Các tác nhân cho từ biểu hiện lâm sàng. Do đó, người ta nên ban thấy hứa hẹn trong việc cải thiện việc chữa đầu kê đơn kháng sinh phổ rộng và ngay lập lành bệnh tiểu đường chân thận bao gồm tức gửi mô hoặc một miếng gạc vết thương phenytoin và có nguồn gốc từ tiểu cầu yếu tố sâu để nuôi cấy. Một quy tắc đáng tin cậy là tăng trưởng (PDGF), nhưng kinh nghiệm chỉ phác đồ ban đầu phải bao phủ các cầu khuẩn có hạn cho các báo cáo trường hợp. gram dương (bao gồm cả Staphylococcus), Trường hợp bệnh nhân của chúng tôi, chân trong khi hoại tử làm tăng khả năng của vi Trái được chăm sóc tích cực ngay từ đầu, phối khuẩn gram âm và / hoặc vi khuẩn kỵ khí. hợp đa chuyên khoa, gồm nong mạch, kiểm Nhiễn trùng có thể lan rộng tới gân hoặc soát đường huyết, chạy thận nhân tạo chu kỳ, xương, viêm mô tế bào, hoại thư, và các triệu chăm sóc tại chỗ và giáo dục sức khoẻ cho chứng toàn thân (sốt, khó chịu, buồn nôn, hôn bệnh nhân và gia đình, sau khảo sát tại thời mê,rối loạn chuyển hóa) nên nhanh chóng điểm hiện tại, tình trạng nuôi dưỡng đầu chi nhập viện ngay lập tức để tiêm kháng sinh cải thiện, tránh nguy cơ cắt cụt và bệnh nhân đường tĩnh mạch và theo dõi bệnh nhân. Hoại đang được PHCN làm quen với chân giả. Tuy thư do tiểu đường là một tình trạng đặc biệt vậy cần phải có sự giám sát và phối hợp chặt đòi hỏi nhập viện và điều trị cấp cứu. Việc xử chẽ để can thiệp kịp thời. Bên cạnh đó, tất cả trí nên khác nhau tùy theo bệnh lý cơ bản và bệnh nhân chạy thận nhân tạo kèm đái tháo giai đoạn của quá trình hoại tử. Sự cần thiết đường được tầm soát chặt chẽ với sự tham gia phải chẩn đoán thiếu máu cục bộ và cải thiện tích cực bời các KTV lọc máu cũng với sự tư lưu lượng máu không thể được quá chú trọng. vấn và điều trị bởi các chuyên gia nội tiết, tim Trong trường hợp không có thiếu máu cục bộ, mạch, và trung tâm liền vết thương. Mở ra một phẫu thuật cắt lọc làm sạch, loại bỏ mô hoại tử triển vọng mới, nâng cao chất lượng cuộc 216
Taïp chí “Noäi tieát vaø Ñaùi thaùo ñöôøng” Soá 46+47 - Naêm 2021 sống cho bệnh nhân chạy thận nhân tạo, đặc for the year 2000 and projections for biệt kèm đái tháo đường. 2030”. Diabetes Care. 27:1047–1053. 3. Coliaguri S, Borch-Johnsen K, Glümer C, 4. KẾT LUẬN et al. (2005) “There really is an epidemic Rõ ràng, bàn chân của người bệnh tiểu of type 2 diabetes”. Diabetologia. đường đòi hỏi một sự toàn diện cách tiếp cận 48:1459–1463. để điều tra và giải quyết tất cả các vấn đề liên 4. Zimmet P. Globalization (2000) “coca- quan. Điều này càng xảy ra đối với bàn chân colonization and the chronic disease đái tháo đường ở bệnh nhân suy thận. Có bằng epidemic: can the Doomsday scenario be chứng cho thấy tỷ lệ cắt cụt chi có thể giảm averted?”. J Intern Med. 247:301–310. đáng kể bằng cách cung cấp chương trình tích 5. Gale EAM (2005). “Spring harvest? hợp chăm sóc bệnh nhân thận, đặc biệt là Reflections on the rise of type 1 diabetes. những người đang lọc máu. Ngoài ra, một Diabetologia. 48:2445–2450. chương trình giáo dục và giám sát bởi chuyên 6. Bloomgarden ZT. (2005) “Diabetic gia chăm sóc bàn chân có thể rất hiệu quả. Có nephropathy”. Diabetes Care. 28:745– vẻ như sự ra đời của các dịch vụ như vậy nên 751. trở thành ưu tiên cấp thiết cho tất cả các đơn vị 7. Gross JL, de Azevedo MJ, Silveiro SP, lọc máu. Cần sự phối hợp chặt chẽ giữa bệnh Canani LH, Caramori ML, Zelmanovitz nhâ, nhân viên y tế, và người nhà bệnh nhân. T. (2005) “Diabetic nephropathy: Đặc biệt, điều dưỡng viên lọc máu nên ở vị trí diagnosis, prevention, and treatment”. trung tâm để tạo ra tác động tích cực đến tỷ lệ Diabetes Care28:164–176. cắt cụt chi bằng cách kiểm tra chân định kỳ, 8. Locatelli F, Pozzoni P, Del Vecchio L. giáo dục phù hợp với nhu cầu và hiểu biết của (2004)”Renal replacement therapy in bệnh nhân, và phòng ngừa các biến cố khởi patients with diabetes and end-stage renal phát loét. Phòng ngừa tổn thương bàn chân ở disease”. J Am Soc Nephrol. 15(Suppl. bệnh nhân ĐTĐ có một số tiến bộ, nhưng nó 1):S25–S29. vẫn còn nhiều bất cập. Giáo dục sức khoẻ và 9. Lok CE, Oliver MJ, Rothwell DM, Hux động viên bệnh nhân, cũng như kiểm tra chân JE.(2004) “The growing volume of thường xuyên để điều chỉnh các tình trạng diabetes-related dialysis: a population trước khi bị loét, có giá trị rất lớn và cần được based study”. Nephrol Dial Transplant. theo theo dõi liên tục. Giày dép phù hợp với 19:3098–3103. đế trong vừa khít và đủ không gian giữa các 10. Bloomgarden ZT.(2004) “Diabetes ngón chân là bắt buộc. Bệnh nhân bị dị tật complications”. Diabetes Care. 27:1506– hoặc có tiền sử loét chân cần đi giày đặc biệt. 1514. Bây giờ rõ ràng là sự chăm sóc chủ động nhiệt 11. Boulton AJM. (2004).”The diabetic foot: tình có thể dẫn đến ít cắt cụt hơn và chất from art to science. The 18th Camillo lượng cao hơn cuộc sống. Sáng kiến này đáng Golgi lecture”. Diabetologia. 47:1343– được áp dụng cho nhóm bệnh nhân ESRD đặc 1353. biệt dễ bị tổn thương. 12. Boulton AJM, Vileikyte L, Ragnarson- Tennvall G, et al (2005). “The global TÀI LIỆU THAM KHẢO burden of diabetic foot disease”. Lancet. 1. Lê Bá Ngọc (2018) “Nghiên cứu đặc 366: 1719–1724. điểm loét bàn chân và kết quả điều trị 13. Singh N, Armstrong DG, Lipsky BA(2005) giảm tải loét gan bàn chân ở bệnh nhân “Preventing foot ulcers in patients with đái tháo đường”. Luận án Tiến sĩ Y học, diabetes”. JAMA.293:217–228. Đại học Y Hà Nội. 34-40 14. Edmonds M. The diabetic foot( 2003). “ 2. Wild S, Roglic G, Green A, et al. (2004). Diabetes Metab Res Rev”. 20(Suppl. “Global prevalence of diabetes: estimates 1):S9–S12. 217

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

THÔNG TIN

TRỢ GIÚP

HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG

Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.