zunia.vn

Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z

zunia.vn

» Y Tế - Sức Khoẻ

» Y khoa - Dược

Nhân 2 trường hợp điều trị ngón cái đôi phức tạp tạo hình theo kỹ thuật On-top plasty

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:6

Báo xấu

17
lượt xem 4
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài viết Nhân 2 trường hợp điều trị ngón cái đôi phức tạp tạo hình theo kỹ thuật On-top plasty báo cáo 2 ca lâm sàng đã được mổ theo kỹ thuật này trong thời gian gần đây. Kết quả về thẩm mỹ chưa hoàn toàn nhưng về chức năng đạt yêu cầu vai trò ngón cái của bàn tay. Sửu dụng kỹ thuật “On-top plasty” nên được phổ cập trong phẫu thuật bàn tay trẻ em liên quan mổ cắt bỏ ngón cái thừa cho phù hợp với tiêu chí chuyên khoa sâu bàn tay trẻ em hiện nay để đảm bảo chức năng và thẩm mỹ của bàn tay.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Nhân 2 trường hợp điều trị ngón cái đôi phức tạp tạo hình theo kỹ thuật On-top plasty

Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 25 * Số 2 * 2021 NHÂN 2 TRƯỜNG HỢP ĐIỀU TRỊ NGÓN CÁI ĐÔI PHỨC TẠP TẠO HÌNH THEO KỸ THUẬT ON-TOP PLASTY Phan Đức Minh Mẫn1, Trần Phương Vũ1, Huỳnh Trung Hiếu1 TÓM TẮT Điều trị ngón cái đôi trẻ em đa số là nhhuwxng trường hợp không phức tạp nếu là kiểu Wassel 1, 2, 3, 4 nhưng loại Wassel 5, 6, 7 đôi lúc có những tình huống phức tạp mà nếu chỉ cắt bỏ đơn thuần và chỉnh trục sẽ để lại hình thức và chức năng rất kém. Báo cáo muốn trình bày một kỹ thuật riêng cho tình huống đó được các chuyên gia bàn tay trẻ em gọi là “On-top plasty”. Báo cáo 2 ca lâm sàng đã được mổ theo kỹ thuật này trong thời gian gần đây. Kết quả về thẩm mỹ chưa hoàn toàn nhưng về chức năng đạt yêu cầu vai trò ngón cái của bàn tay. Sửu dụng kỹ thuật “On-top plasty” nên được phổ cập trong phẫu thuật bàn tay trẻ em liên quan mổ cắt bỏ ngón cái thừa cho phù hợp với tiêu chí chuyên khoa sâu bàn tay trẻ em hiện nay để đảm bảo chức năng và thẩm mỹ của bàn tay. Từ khóa: điều trị ngón cái đôi trẻ em ABSTRACT TWO CASE REPORT: THE TREATMENT OF THUMB DUPLICATION COMPLEX TO USE ON-TOP PLASTY TECHINIQUE Phan Duc Minh Man, Tran Phuong Vu, Huynh Trung Hieu * Ho Chi Minh City Journal of Medicine * Vol. 25 - No. 2 - 2021: 87 - 92 The treatment of thumb duplication for children is performed easier in the uncomplicated cases as ì the Wassel 1, 2, 3, 4. But the cases with Wassel 5, 6, 7 sometimes have complex reconstruction for treating thumb duplications in which surgeons should practice technique of On-top plasty that means one thumb is adequate proximally and the other thumb contains a better pulp and nail distally. Presentation of 2 cases that have been operated under thí technique recently. In tém of aesthetics not completely yet, but the functional thumb achieved of the activity on the hand better. The use “On-top plasty” technique should be performed and updated for hand surgeons related to resolving the complicated thumb duplication to ensure that function and aesthetics of the thumb on the hand. Keywords: treatment of the thumb duplication for children ĐẶT VẤN ĐỀ Ngón cái đôi hay dị tật thừa ngón cái là hiện tượng đa ngón bên quay hay đa ngón trước trục (preaxial polydactyly) là bệnh lý bẩm sinh xảy ra với tỷ lệ 1/10.000(1), gặp nhiều ở trẻ em nam, đa số không có tính di truyền trừ một số trường hợp có tính di truyền với tính trội. Có thể kèm theo những dị tật bẩm sinh liên quan với bệnh lý huyết học, tim mạch, cơ xương khớp. Phân loại ngón cái đôi được chia theo Wassel PL gồm 7 nhóm theo Hình 1. Hình 1. Các kiểu tách đôi ngón cái theo phân Wassel PL Bệnh viện Chấn thương Chỉnh Hình 1 Tác giả liên lạc: TS.BS. Phan Đức Minh Mẫn ĐT: 0903 678 698 Email: phanducman@gmail.com Hội Nghị Khoa Học Thường Niên Liên Chi Hội Phẫu Thuật Bàn Tay TP. HCM 87
Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 25 * Số 2 * 2021 Nghiên cứu Y học Điều trị cho tật thừa ngón cái không quá thang bàn của ngón cái hoàn chỉnh, trong khi đó phức tạp cho các ngón thừa từ Wassel I – V trừ ngón cái bên quay có nền xương bàn ngón đúng hình thức Wassel III, có thể phải sử dụng kỹ tư thế chức năng nhưng có tính chất thiểu sản thuật “side -to - side” như của Al-Quattan MM(2) mất cân xứng với chức năng bàn tay nếu được để đảm bảo tính thẩm mỹ và không rối loạn giữ lại. Tình huống này đòi hỏi kỹ thuật cắt bỏ chức năng khi ghép đôi 2 ngón cái. Các hình ngón thừa phải có sự tái tạo và hoán đổi chức thức ngón thừa kiểu Wassel VI và VII điều trị sẽ năng giữa 2 ngón cái đôi trước khi cắt bỏ 1 ngón, rất phức tạp nếu có dạng hình thức ngón cái bên kỹ thuật này được các tác giả trên thế giới gọi là trụ trội và có ưu thế phát triển hình thức nhưng on-top plasty như đã trình bày theo Bảng 1 của lại không có chức năng của đế trụ trên khớp Tonkin MA(3): Bảng 1. Các phương pháp và kỹ thuật Phương Pháp Chỉ định/mô tả A. Cắt bỏ đơn giản Kỹ thuật được thực hiện cho ngón cái thừa lủng lẳng hoặc teo nhỏ một ngón thừa Kỹ thuật dùng cho những ngón cái thừa có hình thức và chức năng không cân xứng, ngón cái ưu thế sẽ B. Cắt bỏ và tái tạo được giữ lại và tăng cường tái tạo thêm với các hình thức như đính lại dây chằng bên, đính lại các cơ nội lại ngón cái tại và ngoại nhập hoặc bổ sung phần mềm khác từ ngón cái thiểu sản sau khi loại bỏ. Được chỉ định khi 2 ngón cái đôi đối xứng về kích cỡ và chiều dài, nhưng cả hai đều có thiểu sản và có C. Kỹ thuật Bilhaut- biến dạng zic-zac kèm mất vững. Phần trung tâm sẽ cắt bỏ và hai phần bên còn lại sẽ ráp lại tạo thành Cloquet ngón cái mới. Do cắt ngang qua móng để ráp lại nên thường có rãnh nứt trên móng về sau. Được làm tương tự theo kỹ thuật Bilhaut-Cloquet nói trên nhưng một trong hai ngón cái đôi sẽ giữ lại phần D. Kỹ thuật Bilhaut- móng lớn chính và móng của ngón thiểu sản hơn sẽ cắt bỏ, điều này sẽ dẫn đến cắt bỏ xương không cân Cloquet cải biên xứng xương ở đốt xa cũng như cắt các phần xương khác cũng được đề cập. Được chỉ định cho những ngón cái đôi mà có một ngón có phần phía đoạn gần đầy đủ chức năng và có E. “ On – top” plasty ngón cái còn lại có hình thức phần xa của ngón với búp ngón và móng đốt xa tốt hơn, do đó sẽ hoán đổi phần xa ngón cái có hình thức tốt lên đoạn ngón cái khác có phần gần hiệu quả về chức năng. Có cùng kỹ thuật tương tự “On- top plasty” nhưng chỉ dành cho ngón cái đôi có dạng zíc zắc. Khi kết nối F. “Side- to – side” hai ngón cái đôi lại kiểu “side-to-side” các biến dạng zíc zắc sẽ chỉnh theo kiểu ráp bên với bên cùng lúc. plasty (2 Kỹ thuật này cho phép PTV duy trì phần xa của một ngón cái lên đoạn phần gần ngón cái đôi khác và tạo hình ngón cái thẳng trục. Kỹ thuật “On-top plasty” tạm dịch là BÁO CÁO LÂM SÀNG chuyển dịch phần xa của một ngón cái đôi có Trường hợp 1 hình dạng búp ngón và móng hoàn hảo hơn Bệnh nhân Trần Ngọc Th. D. 2t, Nam, HS: 18. nhưng lại có chức năng kém so với ngón cái 010533, NV: 4/7/2018 bệnh viện (BV) Triều An. còn lại nhưng lại bị thiểu sản nhiều nếu giữ lại sẽ có chức năng kém hơn. Kỹ thuật này được Chẩn đoán: tật thừa ngón cái tay P, Wassel VI. trình bày lần đầu bởi tác giả Kelleher JC(4) năm Đặc điểm lâm sàng: bé chỉ sử dụng kẹp dụng 1968, chủ yếu cho những trường hợp đứt lìa cụ giữa ngón cái bên trụ và ngón 2 (Hình 1a). ngón cái ngang khớp bàn ngón và những ngón Tường trinh phẫu thuật: Sử dụng kỹ thuật còn lại của bàn tay có thể hoán đổi cấy lên On-top plasty vừa hoán đổi ngón vừa cắt bỏ phần nền mỏm cụt còn lại của ngón cái nhằm ngón thiểu sản kém hơn, rạch da theo kẻ ngón thay thế cho phần xa ngón cái mà không cần vòng quanh gốc ngón, tách bỏ ngón thừa ngang chuyển ngón chân lên thay thế. nền xương bàn, giữ lại các gân duỗi dài, gân Trong thập niên 21, nhiều tác giả đề xuất sử dạng và gấp ngắn ngón cái, vạt da kèm trục dụng kỹ thuật này cho những trường hợp ngón mạch máu nuôi của ngón cái bên quay. Tách cái đôi mà có sự khác biệt về chức năng và hình ngón cái bên trụ sát nền xương bàn và dịch thức một trong hai ngón mà nếu loại bỏ một chuyển ra vị trí nền xương bàn ngón cái đã cắt, ngón sẽ ảnh hưởng chức năng hoặc hình thức chỉnh trục khớp bàn ngón lệch vẹo quay và cố lên ngón còn lại. định kim tạm. Chuyển vạt da của ngón thừa bên 88 Hội Nghị Khoa Học Thường Niên Liên Chi Hội Phẫu Thuật Bàn Tay TP. HCM
Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 25 * Số 2 * 2021 ngoài vào bên trong che khuyết kẻ ngón 1-2 sau Đánh giá sau 6 tháng thấy ngón tay có vận khi dịch chuyển ngón cái bên trụ ra ngoài. Nẹp động cầm nắm đồ chơi khá tốt nhưng mất duỗi bột duy trì liên tục 4 tuần. đốt gần ngón cái (khớp MP gấp 60 độ) làm hạn Hậu phẫu: có hiện tượng phù nề và hoại tử chế và không mở rộng cung ngón cái bàn tay. các rìa mép vết thương nên được cắt bớt chỉ và Sau 1 năm bệnh nhân được mổ lại chỉnh săn sóc vết thương ổn định cho xuất viện sau gân với tăng cường duỗi ngắn lên gân duỗi dài 10 ngày. nhằm kéo duỗi khớp bàn ngón thẳng hơn, kết Bệnh nhân được rút đinh sau 6 tuần và gia quả khả quan nhưng chưa tập đối ngón vì bé đình tự tập. còn quá nhỏ. A B C D Hình 2. A: bàn tay sử dụng ngón cái bên trụ làm chức năng chính là nắm và đối ngón, B: hình ảnh tạo hình trước mổ, C: hình ảnh tạo hình vạt da để dịch chuyển co vị trí ngón cái mới và trả vạt da cho khuyết kẻ ngón 1-2, D: hình x quang trước mổ cho thấy tật ngón thừa là loại Wassel VI có xương bàn đối xứng kiểu zíc zắc A B C Hình 3. Kết quả sau mổ hơn 1 năm, chức năng có hoạt động nhưng mất duỗi khớp MP Hội Nghị Khoa Học Thường Niên Liên Chi Hội Phẫu Thuật Bàn Tay TP. HCM 89
Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 25 * Số 2 * 2021 Nghiên cứu Y học Hình 4. Ngón tay sau khi mổ chỉnh gân lần 2 và được tập VLTL hơn 3 tháng, tuy nhiên duỗi khớp bàn ngón chưa hoàn toàn Trường hợp 2 cái này có 2 gân gấp nông và sâu tương tự như Bệnh nhân Tống M. A. V, 2017, nam, hồ sơ: ngón 2 bên cạnh theo kiểu kỹ thuật On-top 3452NH/ 2020, mổ tháng 11/2020 plasty. Do phải hạ thấp ngón tay bên quay xuống nền xương bàn ngón cái thiểu sản ở vị trí Bệnh nhân dị tật 2 tay, ngón cái thừa hai tay thấp rất nhiều nên không thể dùng đốt 1 làm có hình thức gần giống nhau, ngón cái bên quay xương bàn thay thế, chấp nhận giữ xương bàn thiểu sản nhiều, nhưng ngón cái bên trụ có 3 đốt đính với nền xương bàn cũ kèm 2 gân gấp nông và hình thức móng và búp ngón hoàn hảo. Bệnh và sâu cùng tồn tại, với bó mạch thần kinh đi nhân có thể kẹt đồ vật giữa ngón cái bên trụ và kèm và hướng tương lai sẽ xử lý hàn khớp liên ngón 2. Do yêu cầu gia đình, trường hợp này sẽ đốt xa vế sau để giữ ngón cái là 2 đốt và có sức mổ tay phải trước. kẹp mạnh của 2 gân đồng hành. Tường trình mổ: bệnh nhân được tạo hình Hậu phẫu vết mổ ổn định và có chức năng theo kiểu giữ vạt da bên quay, tách bỏ ngón cái đối ngón khá tốt. Bệnh nhân hiện còn đang chờ thiểu sản sát nền xương bàn, giữ lại các phần tập luyện và theo dõi diễn tiến của ngón cái mềm như gân dạng và duỗi ngón tay. Ngón cái phục hồi sau thời gian. bên trụ được tạo hình bên kẻ ngón 1-2 kiểu z- plasty, bộc lộ thám sát gân gấp phát hiện ngón A B Hình 5. A: X quang cho thấy ngón cái bên trụ có 3 đốt thuộc dạng Wassel VII, B: cho thấy ngón cái bên quay thiểu sản nhiều sẽ có hình thức và chức năng kém nếu được giữ lại 90 Hội Nghị Khoa Học Thường Niên Liên Chi Hội Phẫu Thuật Bàn Tay TP. HCM
Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 25 * Số 2 * 2021 A B Hình 6. Vạt da bên trong tạo hình kẻ ngón và vạt da bên ngoài Hình 7. Kết quả đánh giá tạm sau 2 tháng tái khám, vết mổ ổn định và chức năng với ngón cái 3 đốt còn hơi dài và đốt xa có biến dạng gập do chưa hàn khớp liên đốt xa Hội Nghị Khoa Học Thường Niên Liên Chi Hội Phẫu Thuật Bàn Tay TP. HCM 91
Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 25 * Số 2 * 2021 Nghiên cứu Y học BÀN LUẬN nếu cắt bỏ chắc chắn sẽ ảnh hưởng chức năng rất nhiều. Kỹ thuật on-top plasty cho kiểu dạng Phục hồi cắt bỏ bớt một ngón trong ngón cái ngón cái đôi này là cần thiết để bảo vệ chức năng đôi luôn là kỹ thuật khó không những cho cũng như thẩm mỹ. Những trường hợp ngón cái những hình thức đơn giản mà còn cho những bên quay Wassel VII nếu thiểu sản không nhiều hình thức phức tạp như Wassel VI-VII. Ngoài so với ngón cái bên bình thường, có thể chỉ cắt những tiêu chí bảo đảm chức năng còn phải duy bỏ ngón cái bên trụ và hàn đốt xa ngón cái 3 đốt trì tốt hình thức ngón cái tương ứng với tay đối thì hai. bên. Mục đích này nhằm giúp trẻ không mặc cảm khi lớn lên mà còn giúp ngón cái phục hồi KẾT LUẬN chức năng tốt nhất khi lớn lên. Điều khó khăn Kỹ thuật On-top-plasty có thể được xem là cho phẫu thuật trẻ còn nhỏ là làm sao giúp trẻ có biện pháp tối ưu trong những ngón cái đôi thể tập luyện tốt sau mổ vì phần lớn trẻ không Wassel VI, VII mà có ngón cái bên quay với vị trí hợp tác sau mổ. Điều này được đa số các tác giả chức năng hữu hiệu nhưng không tương thích đồng thuận chọn giải pháp “On-top plasty” cho với hình thức thiểu sản cho phát triển, đòi hỏi tình huống ngón cái đôi phức tạp để hoán nếu muốn cắt bỏ ngón cái bên trụ sẽ làm mất cân chuyển ngón cái có hình thức thức tốt cho nền xứng và ảnh hưởng chức năng lâu dài. Tình xương ngón cái thiểu sản nhưng có chức năng huống này chuyển đổi công năng của ngón cái kèm theo mạch máu và gân cơ đi theo giúp ngón bên trụ với mạch máu và thần kinh, gân gấp duy trì tiếp tục phát triển tốt hơn trong tương lai. chuyển lên vị trí ngón cái bên quay thiểu sản và Kỹ thuật này được Kelleher JC trình bày cho đính lại các gân cơ nội tại khác, sẽ làm cho bàn trường hợp ngón cái bị tổn thương mà còn các tay có ngón cái hoàn hảo hơn và thẩm mỹ hơn. ngón khác tồn tại và nhờ kỹ thuật hoán đổi ngón TÀI LIỆU THAM KHẢO tay từ chỗ khác đến đã giúp tái sinh lại chiều dài 1. Sesgin MZ, Stark RB (1961). The incidence of congenital defects. và cử động ngón cái vững hơn. Trong bẩm sinh, Plast Reconstr Surg Transplant Bull, 27:261-267.1 tác giả Kelleher JC(4,5,6) cũng dùng hoán đổi ngón 2. Al-Qattan MM (2017). On-top and side-to-side plasties for thumb polydactyly. International Journal of Surgery Case Reports, 2 phần xa chuyển xuống thay thế cho ngón cái bị 39 88–92.2 dị tật bẩm sinh thiếu hoàn toàn ở bàn tay. Kỹ 3. Tonkin MA (2012). Thumb duplication: concepts and techniques. Clin Orthop Surg, 4:1-17.3 thuật này rất khó và phức tạp vì đòi hỏi khả 4. Kelleher JC, Sullivan JG, et al (1968). On-top plasty for năng tay nghề cao và biết kiến thức bóc tách của amputated fingers. Plast Reconstr Surg, 42:242-248.4 vi phẫu để đảm bảo giữ lại các mạch máu và 5. Pons-Riverola A, Camprubi-Garcia E, et al (2018). On-Top- Plasty for Atypical Thumb Duplication: A Case Report With 10 thần kinh theo ngón cái sau khi hoán đổi không Year Follow-up. Hand, 13(4): NP17-NP19.5 bị xảy ra tình trạng thiếu máu nuôi cũng như kẽ 6. Shen K, Wang Z, Xu Y (2017). Reconstruction of Wassel type VI ngón hoàn toàn đủ rộng để thực hiện chức năng radial polydactyly with triphalangeal thumb using an on-top osteotomy. Plast Reconstr Surg Glob Open, 5(2):e1216. đối ngón và cầm nắm. Ngày nay, kỹ thuật này có thể thực hiện trẻ nhỏ sau 1 tuổi(5). Ngoài ra, Ngày nhận bài báo: 15/02/2021 những trường hợp đặc biệt như Wassel VI với Ngày nhận phản biện nhận xét bài báo: 31/03/2021 ngón cái bên quay có 3 đốt, điều trị đòi hỏi cắt bỏ Ngày bài báo được đăng: 10/04/2021 ngón này vì thường bị thiểu sản nhưng lại có vị trí chức năng của khớp bàn ngón rất hoàn hảo(6), 92 Hội Nghị Khoa Học Thường Niên Liên Chi Hội Phẫu Thuật Bàn Tay TP. HCM

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

THÔNG TIN

TRỢ GIÚP

HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG

Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.