intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Nhân một trường hợp hiếm gặp Hematohidrosis được chẩn đoán tại Viện Huyết học – Truyền máu Trung ương

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:7

2
lượt xem
1
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài viết trình bày Hematohidrosis (Mồ hôi máu) còn được gọi là Hematidrosis hay Hemidrosis, là một bệnh hiếm gặp trong y học, trong đó máu xuất hiện một cách tự nhiên qua tuyến mồ hôi. Ngày nay, nguyên nhân gây bệnh vẫn chưa được biết đầy đủ và không có phương pháp điều trị đặc hiệu nào cho bệnh lý này.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Nhân một trường hợp hiếm gặp Hematohidrosis được chẩn đoán tại Viện Huyết học – Truyền máu Trung ương

  1. KỶ YẾU CÁC CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU KHOA HỌC CHUYÊN NGÀNH HUYẾT HỌC - TRUYỀN MÁU NHÂN MỘT TRƯỜNG HỢP HIẾM GẶP HEMATOHIDROSIS ĐƯỢC CHẨN ĐOÁN TẠI VIỆN HUYẾT HỌC – TRUYỀN MÁU TRUNG ƯƠNG Bùi Thị Thảo1 , Nguyễn Thị Mai1 , Trần Thị Mỹ Dung1 , Trần Thị Quyên1 TÓM TẮT 84 SUMMARY Đặt vấn đề: Hematohidrosis (Mồ hôi máu) A RARE CASE OF HEMATOHIDROSIS còn được gọi là Hematidrosis hay Hemidrosis, là DIAGNOSED AT THE NATIONAL một bệnh hiếm gặp trong y học, trong đó máu INSTITUTE OF HEMATOLOGY AND xuất hiện một cách tự nhiên qua tuyến mồ hôi. BLOOD TRANSFUSION Ngày nay, nguyên nhân gây bệnh vẫn chưa được Background: Hematidrosis, also known as biết đầy đủ và không có phương pháp điều trị đặc hematohidrosis or hemidrosis, is a rare medical hiệu nào cho bệnh lý này. condition in which blood is excreted through Trình bày ca bệnh: Chúng tôi mô tả quá sweat glands. Since the exact cause of trình chẩn đoán và điều trị trường hợp một thiếu hematidrosis is often unknown, there is no nữ 18 tuổi, mắc chứng mồ hôi máu, xuất hiện từ specific cure or treatment for the condition. Case năm 10 tuổi với triệu chứng tiết mồ hôi đỏ đột presentation: An 18-year-old female patient ngột ở vùng trán khi căng thẳng hoặc lo lắng quá with hematidrosis, which first appeared at the age mức. Khám lâm sàng và các xét nghiệm máu, of 10, characterized by sudden red sweat on the chức năng gan, thận đều bình thường; sinh thiết forehead during periods of excessive stress or da không cho thấy tổn thương cấu trúc. Bệnh anxiety. Clinical examination, blood tests, liver nhân được chẩn đoán mắc chứng mồ hôi máu and kidney function tests were all normal, and liên quan đến căng thẳng. Phương pháp điều trị skin biopsy revealed no structural abnormalities. bao gồm tư vấn tâm lý, phẫu thuật nội soi cắt The patient was diagnosed with stress-related hạch giao cảm ngực kết hợp dùng propranolol hematidrosis. Treatment included psychological 20mg/ngày. Sau 2 tháng điều trị, triệu chứng mồ counseling, thoracoscopic sympathectomy, hôi máu và đổ mồ hôi tay chân giảm rõ rệt, combined with propranolol 20mg/day. After 2 khẳng định vai trò của việc ổn định tâm lý và sử months of treatment, the symptoms of dụng thuốc chẹn beta giao cảm trong điều trị. hematidrosis and sweating of the hands and feet Từ khóa: Hematohidrosis, máu, mồ hôi. significantly improved, highlighting the importance of psychological stabilization and the use of beta-blockers in management. Keywords: Hematohidrosis, blood, sweat. 1 Trường Đại học Y Hà Nội Chịu trách nhiệm chính: Bùi Thị Thảo I. ĐẶT VẤN ĐỀ SĐT: 0336999897 Hematohidrosis (mồ hôi máu) là một Email: buithao1704hmu@gmail.com hiện tượng y học hiếm gặp và gây tranh cãi. Ngày nhận bài: 30/7/2024 Thuật ngữ này có nguồn gốc từ tiếng Hy Ngày phản biện khoa học: 01/8/2024 Lạp cổ đại haîma / haímatos (αἷμα / αἵματος), Ngày duyệt bài: 30/9/2024 698
  2. T¹P CHÝ Y häc viÖt nam tẬP 544 - th¸ng 11 - QuyỂN 1 - sè ĐẶC BIỆT - 2024 nghĩa là máu, và hīdrṓs (ἱδρώς), nghĩa là mồ II. BÁO CÁO CA BỆNH hôi [1]. Mồ hôi máu đã được ghi nhận từ thời Bệnh nhân nữ, 18 tuổi, tiền sử chảy máu cổ đại, nhưng nguyên nhân và cơ chế của nó tự nhiên ở vùng trán từ năm 10 tuổi, tần suất vẫn chưa được hiểu rõ, gây bối rối cho bệnh 3-4 lần/năm. Từ năm 15 tuổi, tần suất và số nhân và các chuyên gia y tế. Tình trạng này lượng chảy máu tăng lên khoảng 2-3 lần/tuần, chủ yếu ở giữa 2 cung mày. Bệnh được mô tả là sự tiết ra mồ hôi lẫn máu qua nhân thường xuyên bị căng thẳng do bố mẹ da, thường xảy ra ở các vùng có nhiều tuyến bất hòa và sống cùng bà ngoại từ nhỏ. Khi mồ hôi như mặt, tay và chân, kèm theo tình đứng trước đám đông hoặc khi học tập căng trạng lo âu và stress [1]. Việc chẩn đoán và thẳng, bệnh nhân thấy hồi hộp, run tay chân điều trị gặp khó khăn do thiếu thông tin và và ra nhiều mồ hôi. Tiền sử không ghi nhận kinh nghiệm lâm sàng. Trong bối cảnh này, chảy máu kéo dài ở các cơ quan khác. Bệnh nghiên cứu và tìm hiểu sâu về mồ hôi máu là nhân không dùng thuốc chống đông và rất cần thiết. Chúng tôi báo cáo ca lâm sàng không có tiền sử chấn thương vùng mặt. một thiếu nữ 18 tuổi mắc, chẩn đoán mắc Khám lâm sàng cho thấy bệnh nhân tỉnh táo, chứng mồ hôi máu tại Viện Huyết học – không có dấu hiệu tổn thương da, chất lỏng Truyền máu Trung ương, nhằm nâng cao màu đỏ xuất hiện trên mặt hoàn toàn biến nhận thức và hỗ trợ chẩn đoán sớm cũng như mất khi lau (Hình 1). Không phát hiện dấu điều trị hiệu quả, từ đó cải thiện chất lượng hiệu xuất huyết dưới da hay niêm mạc. Các cuộc sống của người bệnh. hệ cơ quan khác đều bình thường. Dấu hiệu sinh tồn ổn định. Hình 1: Mồ hôi máu xuất hiện tự nhiên trên da vị trí cung lông mày và cánh mũi (đã được bệnh nhân đồng ý sử dụng ảnh) 699
  3. KỶ YẾU CÁC CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU KHOA HỌC CHUYÊN NGÀNH HUYẾT HỌC - TRUYỀN MÁU Bệnh nhân được thực hiện các xét Siêu âm Doppler không phát hiện bất thường nghiệm cơ bản cho thấy huyết sắc tố 119 g/l ở các mạch máu và tim mạch. Mô bệnh học (giảm nhẹ), số lượng tiểu cầu, bạch cầu và vùng da bị ảnh hưởng cho thấy lớp thượng bì nồng độ sắt huyết thanh trong giới hạn bình ổn định, lớp trung bì xâm nhập viêm bạch thường, cùng với các xét nghiệm đông máu cầu đơn nhân quanh mạch, không có tổn (như Fibrinogen, PT, APTT, TT, ROTEM, thương cấu trúc đặc biệt (Hình 2). Quan sát định lượng yếu tố đông máu, ngưng tập tiểu trên tiêu bản nhuộm Giemsa bằng kính hiển cầu) đều cho kết quả bình thường. Chức năng vi, dịch tiết tại vùng trán, thấy chủ yếu tế bào gan và thận bình thường. Siêu âm vùng trán hồng cầu trưởng thành, rải rác bạch cầu đoạn cho thấy khối máu tụ kích thước 14 x 14mm. trung tính (Hình 3) Hình 2: Sự lắng đọng fibrin trong nang lông (A) và tuyến mồ hôi (B). Lớp thượng bì và trung bì (C),(D) không phát hiện tổn thương cấu trúc đặc biệt Hình 3: Hình ảnh quan sát bằng kính hiển vi dịch tiết tại da vùng trán thấy chủ yếu tế bào hồng cầu trưởng thành, rải rác bạch cầu đoạn trung tính 700
  4. T¹P CHÝ Y häc viÖt nam tẬP 544 - th¸ng 11 - QuyỂN 1 - sè ĐẶC BIỆT - 2024 Dựa trên các biểu hiện lâm sàng và kết gặp ở người châu Á. Alex Hoover (2021) báo quả xét nghiệm, chúng tôi chẩn đoán bệnh cáo trường hợp hai chị em cùng mắc bệnh, nhân mắc chứng Hematohidrosis (mồ hôi cho thấy khuynh hướng di truyền [4]. máu). Bệnh nhân được điều trị bằng liệu Hematohidrosis là tình trạng hiếm gặp pháp tâm lý để quản lý cảm xúc và giảm bớt trong y học, với cơ chế bệnh sinh chưa được căng thẳng, kết hợp với sự hỗ trợ từ gia đình. hiểu rõ. Theo tiến sĩ Frederick Zugibe [5], Sau 2 tuần, triệu chứng mồ hôi máu giảm rõ nguyên nhân gây ra hiện tượng này là do sự rệt. Tuy nhiên, bệnh nhân vẫn ra mồ hôi co lại của các mạch máu dạng lưới quanh nhiều ở tay và chân, ảnh hưởng đến sinh hoạt tuyến mồ hôi dưới áp lực căng thẳng. Khi sự hàng ngày. Bệnh nhân được chẩn đoán ra mồ lo lắng tăng lên, các mạch máu giãn ra và vỡ, hôi tay mức độ 2 theo phân loại Krasna và máu đi vào tuyến mồ hôi, trộn lẫn với mồ hôi được chỉ định phẫu thuật nội soi cắt – đốt và đẩy lên bề mặt da. Sinh thiết da từ bệnh hạch giao cảm ngực D2, D3, D4 hai bên. Sau nhân mắc chứng Hematohidrosis cho thấy sự 1 tuần phẫu thuật, tình trạng ra mồ hôi tay cải hiện diện của các mạch máu nhỏ bị vỡ trong thiện và bệnh nhân cảm thấy lạc quan hơn. lớp hạ bì, củng cố giả thuyết rằng vỡ mạch Bệnh nhân được xuất viện, duy trì máu nhỏ là cơ chế chính dẫn đến hiện tượng propranolol 20mg/ngày. Trong 6 tháng tiếp này. Ngoài ra, Manonukul và cộng sự [6] cho theo, bệnh nhân không tái khám; theo thông rằng, những người mắc Hematohidrosis có tin từ gia đình, tình trạng sức khỏe hiện tại khiếm khuyết ở mô đệm trong lớp hạ bì, tạo ổn định. thành các xoang chứa máu, có thể tiết ra khi áp suất trong xoang đủ lớn. Hiện tượng này III. BÀN LUẬN giúp chúng ta giải thích tại sao chảy máu Hematohidrosis, hay mồ hôi máu, là tình không liên tục và tự giới hạn. Sinh thiết da trạng hiếm gặp trong y học, biểu hiện bằng tức thì tại thời điểm máu tiết trên bề mặt da sự tiết mồ hôi lẫn máu tự nhiên mà không có có ý nghĩa quan trọng vì sau khi xoang xẹp tổn thương da. Lần đầu tiên mô tả về hiện xuống rất khó quan sát và đánh giá khiếm tượng này có thể từ thế kỷ III TCN trong tác khuyết mô đệm cũng như xoang chứa máu. phẩm của Aristotle [2]. Từ thế kỷ XV, nó Nghiên cứu của Zhang và cộng sự phát hiện được thể hiện rõ hơn trong các tác phẩm ra hiện tượng chảy máu trong da và các mao nghệ thuật Phục hưng, như hình ảnh Chúa mạch bị tắc nghẽn, nhưng không phát hiện Giêsu đổ mồ hôi máu trong vườn Ghết-sê- bất thường nào ở tuyến mồ hôi, nang lông ma-nê. Hiện tượng này thường liên quan đến hay tuyến bã nhờn, dẫn đến kết luận rằng cơ căng thẳng cực độ. Nghiên cứu của Nicolas sở bệnh lý của Hematohidrosis có thể liên Kluger trong 20 năm (1996-2006) ghi nhận quan đến tình trạng viêm mạch đặc hiệu [5]. 25 trường hợp Hematohidrosis [3], chủ yếu ở Bệnh nhân của chúng tôi được thực hiện sinh nữ giới (trên 80%) và độ tuổi 9-15, thường thiết da ngoài khoảng thời gian xuất hiện 701
  5. KỶ YẾU CÁC CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU KHOA HỌC CHUYÊN NGÀNH HUYẾT HỌC - TRUYỀN MÁU máu chảy, không phát hiện bất kỳ xoang ràng nào. Chẩn đoán Hematohidrosis yêu cầu mạch chứa đầy máu, chảy máu trong da hay một phương pháp tiếp cận đa chiều, bao gồm mao mạch bị tắc nghẽn, hoặc bất thường ở thu thập thông tin chi tiết về tiền sử bệnh nang lông, tuyến bã nhờn hoặc tuyến mồ hôi. nhân, khám lâm sàng kỹ lưỡng và sử dụng Trong bài đánh giá có hệ thống về chứng xét nghiệm cận lâm sàng để loại trừ nguyên Hematohidrosis của Octavius GS và cộng sự nhân khác. Trước tiên, cần thu thập tiền sử [7], đặc điểm chảy máu thay đổi đáng kể liên quan đến yếu tố căng thẳng tâm lý hoặc giữa các bệnh nhân. Một số bệnh nhân bị thể chất trước khi xuất hiện triệu chứng, cùng chảy máu khi ngủ, trong khi những bệnh với thông tin về các trường hợp tương tự nhân khác không có hiện tượng này. Một số trong gia đình (nếu có). Trong khám lâm trường hợp chảy máu vào ban ngày hoặc sàng, cần kiểm tra kỹ vùng da bị ảnh hưởng, buổi tối, điều này phản ánh trạng thái sinh lý ghi nhận sự hiện diện của vết máu và tìm của hệ thần kinh giao cảm và sự dao động kiếm tổn thương, viêm nhiễm hay dấu hiệu nội tiết tố, cũng như tác động của chúng lên bất thường. Các xét nghiệm tế bào máu ngoại mạch máu và sinh lý bệnh của vi và xét nghiệm đông máu giúp loại trừ rối Hematohidrosis [8]. Mồ hôi máu có thể xuất loạn đông máu. Xét nghiệm sinh hóa máu có hiện ở bất kỳ vùng da nguyên vẹn nào, thể đánh giá nồng độ các chất trong máu và nhưng thường gặp nhất ở mặt (96% trường nước tiểu, tìm kiếm dấu hiệu rối loạn chuyển hợp) [3]. Hầu hết bệnh nhân bị mồ hôi máu ở hóa hoặc nội tiết. Siêu âm Doppler động – nhiều vùng, chỉ có ba trường hợp xuất hiện ở tĩnh mạch giúp phát hiện các bệnh lý mạch một vùng duy nhất: bụng, vùng quanh miệng máu như tắc nghẽn hoặc hẹp mạch máu, và trán [3]. Các đợt chảy máu xảy ra đột ngột mạch máu giãn nở quá mức có nguy cơ vỡ mà không có dấu hiệu cảnh báo, nhưng hơn mạch. Siêu âm tim không chỉ xác định bất một phần tư bệnh nhân có triệu chứng cảnh thường tim mà còn đánh giá tình trạng tăng báo trước như ngứa ran, đau đầu hoặc đau huyết áp, làm tăng áp lực lên mạch máu nhỏ, bụng [9], [10], đau nhẹ vùng hốc mắt [11]. dẫn đến vỡ mạch và xuất hiện mồ hôi máu. Ngoài các biểu hiện trên da, Hematohidrosis Cuối cùng, phân tích dịch tiết xác nhận sự cũng có thể xuất hiện ở các hệ thống khác hiện diện của máu thông qua quan sát tế bào như: nước mắt có máu, chảy máu cam, ho ra hồng cầu và các thành phần máu ngoại vi máu, nôn ra máu, tiểu ra máu và đại tiện ra dưới kính hiển vi. Qua các xét nghiệm, bệnh máu [4], [12]. Trong trường hợp của chúng nhân của chúng tôi được chẩn đoán mắc tôi, máu chỉ tiết ra ở vùng mặt, xuất hiện cả chứng Hematohidrosis. ngày lẫn đêm, không có dấu hiệu cảnh báo Hiện nay vẫn chưa có phương pháp điều trước. trị cụ thể nào cho chứng mồ hôi máu. Điều Do tính hiếm gặp của Hematohidrosis, trị chủ yếu dựa trên giả thuyết tình trạng này hiện vẫn chưa có tiêu chuẩn chẩn đoán rõ liên quan đến yếu tố căng thẳng tâm lý và sự 702
  6. T¹P CHÝ Y häc viÖt nam tẬP 544 - th¸ng 11 - QuyỂN 1 - sè ĐẶC BIỆT - 2024 kích hoạt hệ thần kinh giao cảm quá mức. của adrenalin và noradrenalin, từ đó giảm Ban đầu, chúng tôi tư vấn và ổn định tâm lý hoạt động của hệ thần kinh giao cảm, giảm cho bệnh nhân và gia đình. Qua khai thác căng thẳng và lo âu, giúp ngăn ngừa co thắt tiền sử, được biết bệnh nhân có cha mẹ ly và vỡ mao mạch gây ra mồ hôi máu. Ngoài hôn, điều này có thể là nguyên nhân gây ra, propranolol cũng làm chậm nhịp tim và căng thẳng và ảnh hưởng tâm lý, dẫn đến mồ giảm áp lực máu lên thành mạch, góp phần hôi máu. Việc phải chứng kiến sự đổ vỡ của giảm triệu chứng mồ hôi máu do stress. Sau gia đình, cảm giác bất an, lo âu, và nỗi sợ khi xuất viện, bệnh nhân được điều trị duy trì hãi, những cảm xúc tiêu cực luôn thường bằng propranolol 20mg/ngày trong 1 tháng. trực và khắc sâu vào tâm trí, dù nhiều năm Sau 6 tháng theo dõi ngoại trú, bệnh nhân đã sau đó, bệnh nhân vẫn cảm thấy căng thẳng sinh hoạt bình thường và chưa tái phát tình mỗi khi nhớ lại. Những lần đầu tiên xuất hiện trạng cũ. mồ hôi máu, bệnh nhân luôn lo sợ bị bạn bè và thầy cô kỳ thị. Áp lực phải che giấu triệu IV. KẾT LUẬN chứng khiến bệnh nhân căng thẳng hơn, làm Hematohidrosis (mồ hôi máu) là một tình trạng trở nên nghiêm trọng. Hơn nữa, áp bệnh hiếm gặp. Bệnh phổ biến hơn ở châu Á lực học tập và thi cử cũng tác động tiêu cực và tỉ lệ nữ mắc bệnh nhiều hơn nam. Đến đến tâm lý bệnh nhân. Điều này giải thích tại nay, sinh lý bệnh và phương pháp điều trị cụ sao tần suất xuất hiện mồ hôi máu của bệnh thể vẫn chưa được biết rõ. Chẩn đoán chủ nhân tăng dần theo từng giai đoạn. Bệnh yếu dựa vào loại trừ, trong đó, sinh thiết da là nhân được các chuyên gia tư vấn tâm lý tiêu chuẩn vàng để chẩn đoán bệnh. Sự kết chuyên sâu và điều trị bằng các liệu pháp tâm hợp giữa liệu pháp tư vấn tâm lý và thuốc lý. Ngoài ra, bệnh nhân cũng gặp phải tình chẹn beta giao cảm là phương pháp điều trị trạng ra mồ hôi tay và chân nhiều, gây khó phổ biến, giúp bệnh nhân cải thiện đáng kể khăn trong sinh hoạt hàng ngày và giao tiếp chất lượng cuộc sống và giúp họ vượt qua xã hội. Sau khi được khám chuyên khoa Nội những khó khăn mà tình trạng mồ hôi máu và chẩn đoán ra mồ hôi tay mức độ 2 theo mang lại. phân loại Krasna, bệnh nhân đã trải qua phẫu thuật nội soi cắt – đốt hạch giao cảm ngực TÀI LIỆU THAM KHẢO D2, D3, D4 hai bên. Sau một tuần điều trị, 1. Tshifularo, M. (2014). "Blood otorrhea: tình trạng ra mồ hôi tay và chân của bệnh blood stained sweaty ear discharges: nhân đã cải thiện đáng kể. hematohidrosis; four case series (2001- Wang Z đã chứng minh tính hiệu quả của 2013)". propranolol trong điều trị mồ hôi máu [13]. 2. Duffin J. Sweating blood: history and review. CMAJ. 2017 Oct 23;189(42):E1315- Propranolol hoạt động bằng cách chặn các E1317. thụ thể beta-adrenergic, làm giảm tác động 703
  7. KỶ YẾU CÁC CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU KHOA HỌC CHUYÊN NGÀNH HUYẾT HỌC - TRUYỀN MÁU 3. Kluger N. Hematidrosis (bloody sweat): a 8. Dodt C, Breckling U, Derad I, Fehm HL, review of the recent literature (1996-2016). Born J. Plasma epinephrine and Acta Dermatovenerol Alp Pannonica Adriat. norepinephrine concentrations of healthy 2018 Jun;27(2):85-90. humans associated with nighttime sleep and 4. Hoover A, Fustino N, Sparks AO, Rokes morning arousal. Hypertension. 1997;30:71- C. Sweating blood: a case series of 2 siblings 76. with hematohidrosis. J Pediatr Hematol 9. Maus TL, McLaren JW, Shepard JW Jr, Oncol 2021;43:70-2. Brubaker RF. The effects of sleep on 5. Zhang FK, Zheng YL, Liu JH, Chen HS, circulating catecholamines and aqueous flow Liu SH, Xu MQ, et al. Clinical and in human subjects. Exp Eye Res. laboratory study of a case of 1996;62:351-358. hematidrosis. Zhonghua Xue Ye Xue Za 10. Canonical J, Wisuthsarewong W, Zhi. 2004;25:147–50. Chantorn R, et al. Hematidrosis: a 6. Manonukul J, Wisuthsarewong W, pathologic process or stigmata. A case report Chantorn R, Vongirad A, Omeapinyan P. with comprehensive histopathologic and Hematidrosis: A pathologic process or immunoperoxidase studies. Am J stigmata. A case report with comprehensive Dermatopathol 2008;30:135-9. histopathologic and immunoperoxidase 11. Mora E, Lucas J. Hematidrosis: blood studies. Am J Dermatopathol. 2008;30:135– sweat. Blood 2013;121:1493. 9. 12. Shahgholi E. A case series of 7. Octavius GS, Meliani F, Heriyanto RS, hematohidrosis: a puzzling medical Yanto TA. Systematic review of phenomenon. Turk J Pediatr 2018;60:757-61. hematidrosis: Time for clinicians to 13. Wang Z, Yu Z, Su J, et al. A case of recognize this entity. World J hematidrosis successfully treated with Dermatol 2023; 11(2): 7-29. propranolol. Am J Clin Dermatol 2010;11:440-3. 704
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2