Những giá trị cuộc sống cho tuổi trẻ

Chia sẻ: Trần Văn Đức | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:25

Thêm vào BST

Báo xấu

272
lượt xem 93
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Hoà bình thường là giá trị đầu tiên được giới thiệu trong lớp hoặc trong trường học. Nếu cả trường đều tham gia vào chương trình giáo dục giá trị này thì trường của bạn có thể họp nhóm về hoà bình.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Những giá trị cuộc sống cho tuổi trẻ

HÒA BÌNH NH NG ĐI M SUY NG M V HÒA BÌNH CÁC BÀI H C CƠ B N V HÒA BÌNH Bài h c cơ b n 1: CÁC GIÁ TR C A TÔI Bài h c cơ b n 2: HÌNH DUNG V M T TH GI I HÒA BÌNH Bài h c cơ b n 3: S Đ I L P GI A M T TH GI I HÒA BÌNH VÀ M T TH GI I B T HÒA Bài h c cơ b n 4: BÌNH AN VÀ B T AN Bài h c cơ b n 5: L I KHUYÊN T M T TH GI I HÒA BÌNH Bài h c cơ b n 6: TĂNG C M GIÁC BÌNH AN TRONG MÔI TRƯ NG GIÁO D C Bài h c cơ b n 7: BÀN TAY Đ … Bài h c cơ b n 8: GI I QUY T B T HÒA Bài h c cơ b n 9: GI I QUY T B T HÒA Bài h c cơ b n 10: GI I QUY T B T HÒA VÀ L NG NGHE Bài h c cơ b n 11: GI I QUY T B T HÒA Bài h c cơ b n 12: PH NG V N Bài h c cơ b n 13: H T GI NG Bài h c cơ b n 14: TƯƠNG PH N VÀ GI I PHÁP Bài h c cơ b n 15: CÁC TH N TƯ NG TH I NAY V N D NG VÀO CÁC MÔN H C NGÔN NG /VĂN H C L CH S /NGHIÊN C U XÃ H I KHOA H C NGH THU T ÂM NH C QU N LÝ GIA ĐÌNH PHÁT TRI N B N THÂN GIÁO D C TH CH T/NH Y MÚA © LVEP 1
Hòa bình • Hòa bình không ch là s v ng bóng c a chi n tranh. • Ch có trong m t b u không khí phi b o l c, bi t l ng nghe, ch p nh n, có s công b ng và giao ti p rõ ràng, thông su t mà n n hòa bình th gi i m i đư c v ng m nh. • Hòa bình kh i ngu n t chính m i ngư i chúng ta. • N u m i ngư i đ u c m th y bình yên trong lòng thì hòa bình s ng tr kh p nơi trên th g i i. • Tính chân th c c a hành đ ng ph t hu c vào s chân th c c a t ng cá nhân. • Bình an là m t tr ng thái tinh th n đi m t ĩnh và thư giãn. • Bình an là s tĩnh l ng, thanh th n bên trong m i con ngư i cùng v i s c m nh c a chân lý, s t h t. • Bình an có đư c khi m i tư tư ng, tình c m và ư c mu n c a con ngư i đ u trong sáng. • Bình an là m t ngu n năng lư ng tích c c. • Đ s ng trong bình an, ta c n có lòng tr c n và s c m nh t n i t âm. • Thanh bình không có nghĩa là v ng bóng sóng gió mà chính là ta v n gi đư c lòng an bình gi a nh ng bi n đ ng, h n lo n. • Hòa bình là đ c trưng n i b t c a m t “Xã h i văn minh”. • “Hòa bình c n ph i b t đ u t m i ngư i chúng ta. Thông qua vi c suy ng m l ng l và nghiêm túc v ý nghĩa c a hòa bình, nh ng cách th c m i m và sáng t o có th đư c phát hi n đ nuôi dư ng s hi u bi t, tình b n và tinh th n h p tác gi a t t c các dân t c” (Phát bi u c a c u T ng Thư ký Liên Hi p Qu c - Javier Perez de Cuellar). © LVEP 2
CÁC BÀI H C CƠ B N V HÒA BÌNH Hòa bình thư ng là giá tr đ u tiên đư c gi i thi u trong l p ho c trong trư ng h c. N u c t rư ng đ u tham gia vào Chương trình Giáo d c Giá tr này thì trư ng c a b n có th h p nhóm v Hòa bình. Các bài hát s góp ph n t o nên m t b u k hông khí đ c bi t đ m i ngư i tr i nghi m v giá tr . Vì v y, m i ngày, nhóm l p k ho ch hư ng d n g iá tr có th ch n m t ch đ đ hát. (Nhóm này không ch bao g m giáo viên mà còn có th có c h c viên n a). Hãy ch n nh ng bài hát có n i dung liên quan đ n bài h c và phù h p v i l a tu i h c viên. Nh ng bài hát thư ng đư c yêu thích là Imagine (Hãy hình dung) c a John Lennon, We are the world (Chúng ta là Th gi i) c a các ngh sĩ ngư i M g c Phi, và Heal the world (Hàn g n th gi i) c a Michael Jackson. B n cũng có th đ ngh m i ngư i mang đ n nh ng bài hát liên quan đ n ch đ Hòa bình. —{– Bài h c cơ b n 1 CÁC GIÁ TR C A TÔI M c đích: Th o lu n đ hi u rõ hơn m t th gi i t t đ p là như th nào, đ ng th i t suy ng m đ khám phá Giá tr m i cá nhân. M m t bài hát v Hòa bình. Hãy nói: “Cách đây nhi u năm, m t d án thú v có tên là H p tác Toàn c u vì m t Th gi i T t đ p hơn (Global Cooperation for A Better World) đã đư c th c hi n. Trong d án này, hàng ngàn nhóm ngư i t kh p các n n văn hóa, tôn giáo, tín ngư ng khác nhau, đ m i l a tu i và v th Kinh t - Xã h i đã t h p 129 qu c gia đ hình dung v m t th gi i t t đ p hơn. M i ngư i đư c yêu c u nói lên c m nghĩ c a mình v m t th gi i t t đ p, r ng các m i quan h c a h s ra sao, và môi trư ng s ng s th nào.” w B n mu n th gi i này như th nào? w Hãy cho tôi bi t thêm, b n nghĩ m t th g i i t t đ p hơn ra sao? w B n mu n môi trư ng s ra sao? w B n mu n c m th y trong lòng th nào? w B n mu n các m i quan h c a b n ra sao? “Xin c m ơn. M t đi u ng c nhiên v con ngư i là t t c chúng ta đ u mu n đư c hòa bình, đư c yêu m n, đư c h nh phúc, và đư c s ng trong m t th gi i lành m nh, an toàn. Dù là ai và dù thu c b t c n n văn hóa nào chăng n a thì m i ngư i đ u có chung nh ng giá tr ph quát, đ c bi t, b t c ai trong chúng ta cũng mơ ư c m t cu c s ng hòa bình. V y t i sao chúng ta v n không đ t đư c đi u đó? © LVEP 3
Khóa h c v các giá tr mà chúng ta s h c có tên g i là Chương trình Giáo d c các Giá tr S ng. Không ch b n mà r t nhi u ngư i trên Trái đ t đang quan tâm t i tình hình c a th gi i. Tuy nhiên, trong khi chia s nh ng giá tr ph quát y, chúng ta l i không s ng v i nh ng giá tr mà chúng ta chia s . Ti n đ c a d án này là: N u chúng ta s ng v i các giá tr c a mình thì chúng ta có th t o nên m t th gi i t t hơn. Đây là m t chương trình v các giá tr - nghĩ v chúng, bày t các ý tư ng, khám phá xem chúng ta có th làm gì đ t o nên m t th gi i t t đ p hơn, đ ng th i trao cho m i ngư i quy n c ng c n n Hòa bình và H nh phúc trong cu c s ng, t đó t o nên s khác bi t trên th gi i. Các b n có ý ki n hay câu h i gì không?” Lưu ý dành cho Giáo d c viên: V i các nhóm ngư i đang cáu gi n, thư ng hay ch trích ho c chán n n, đi u quan tr ng là ph i ghi nh n c m xúc c a h . Ví d : “Vâng, đ i v i hàng tri u ngư i, th gi i này đang là m t nơi kh ng khi p. Có tham nhũng, b o l c, thành ki n và s nghèo đói. Có m t câu nói là “M i th đ u đư c sinh ra t tâm trí con ngư i”, chúng ta t o ra c đi u t t và đi u x u. Do v y, con ngư i cũng có th t o ra s khác bi t. N u mu n cái x u, tiêu c c c ti p t c thì chúng ta ch ng c n ph i làm gì c . Ph i có lòng dũng c m th t s đ suy nghĩ v đi u gì đang di n ra và chuy n hóa c m xúc ghét b s tiêu c c thành lòng quy t tâm đ thay đ i nó. M i ngư i trong các b n đ u có th đóng góp cho công cu c hư ng t i m t th gi i t t đ p hơn”. Ho t đ ng suy ng m: “Các b n hãy suy ng m v m t s giá tr c a mình khi tôi yêu c u các b n nghĩ v nh ng tình hu ng sau. Xin hãy vi t ra các câu tr l i c a mình”. M m t s b n nh c thư giãn, và b t đ u v i Bài t p suy ng m sau đây. Dành cho các thành viên tham gia có đ th i gian đ tr l i; m c dù có g i ý là nên d ng l i m t lúc nhưng tùy theo các nhóm mà th i gian d ng l i có th khác nhau. Hãy quan sát xem lúc nào h làm xong. w Các b n hãy nghĩ v m t ngư i có nh hư ng tích c c đ n cu c s ng c a b n (D ng l i m t chút). w ngư i đó có nh ng giá tr hay ph m ch t nào mà b n th y khác bi t đ i v i b n? Hãy vi t ra nh ng ph m ch t mà b n cho là quan tr ng (D ng l i 1 phút). w Hãy ch n m t trong s các giá tr hay ph m ch t đó. N u t t c m i ngư i trên th gi i đ u có ph m ch t này, ho c luôn luôn th hi n ph m ch t này thì th g i i có khác đi không? (D ng l i). w Tôi mu n các b n nghĩ v nh ng bài hát mà b n yêu thích. Giá tr nào đư c th hi n qua l i và nh c c a các bài hát đó? (Dành kho ng 2 - 3 phút). w Nh ng hình nh nào là quan tr ng đ i v i b n? Hãy nghĩ v nh ng hình nh đ p ho c nh ng b c tư ng mà b n yêu thích. Nh ng giá tr và c m xúc nào đư c g i ra t đó? (D ng l i 3 phút ho c hơn). w Hãy nh l i nh ng kho nh kh c đ c bi t t ích c c, t t đ p trong cu c đ i b n. B n c m th y th nào? Khi y, b n đã th hi n nh ng giá tr nào? (D ng l i 4 phút ho c hơn). © LVEP 4
w Bây gi , dành vài phút đ nghĩ đ n 6 giá tr quan tr ng trong cu c đ i c a b n và vi t ra gi y (Dành kho ng 5 phút ho c hơn). Hãy đ ngh các h c viên hình thành nhóm 4 ngư i đ cùng chia s nh ng tr i nghi m và giá tr t bài t p này. —{– Bài h c cơ b n 2 HÌNH DUNG V M T TH GI I HÒA BÌNH M c đích: - Hình dung và truy n đ t các ý tư ng v m t th gi i Hòa bình. - Hình dung v m t th gi i Hòa bình và chia s nh ng ý tư ng có liên quan đ n b n t hân, ngư i k hác, và th gi i. M m t bài hát v Hòa bình. Hãy khám phá các khái ni m chung v Hòa bình thông qua các câu h i và ho t đ ng th o lu n sau: w Ngày nay, th gi i c a chúng ta có th c s hòa bình không? w M t th gi i hòa bình nên như th nào? w Li u t rong th gi i ngày nay có th có nh ng thay đ i gì? w Theo b n t hì hòa bình có th c s quan tr ng hay không? Hãy ghi nh n t t c các câu tr l i (k c câu nói v nh ng đi u t iêu c c trên th gi i ho c s bi quan) và c m ơn m i ngư i đã chia s . Hình dung v m t Th gi i Hòa bình (hãy thay đ i cho phù h p v i t ình hu ng): Trư c tiên, hãy thư giãn và đ cho cơ th trong tr ng thái ngh ngơi… T p trung vào hi n t i. Trong lúc này, hãy hình dung ra m t qu bóng th t đ p… qu bóng to đ n n i b n có th bư c vào trong đó... M t cánh c a trên qu bóng m ra... Hãy tư ng tư ng b n bư c vào bên trong... Qu bóng đó b t đ u bay lên... nó có th bay trong không gian và th i gian... t i m t Th gi i hoàn toàn thanh bình... Khi b n đ n nơi, hãy bư c ra ngoài qu bóng và nhìn ra xung quanh... đó trông th nào?... Không khí như th nào?... Nhà c a trông ra sao?... B n bư c đ n m t h nư c... Hãy nhìn vào h và xem hình nh ph n chi u?... Trông b n th nào?... B n c m th y trong lòng ra sao?... B n có th c m th y cơ th mình th t thư th khi ch n thanh bình này... Khi b n đi ngang qua m t nhóm ngư i cùng l a tu i đang chơi m t trò chơi, hãy ghi nh n các bi u l trên gương m t h và xem h đ i x v i nhau th nào... H cư i v i b n... B n ti p t c đi xung quanh h ... B n đ ý đ n m t gia đình và cách th c h giao ti p v i nhau… Vì đã đ n lúc ph i ra v , b n quay tr l i qu bóng... Qu bóng nh nhàng bay ngư c tr l i kho ng th i gian này, l p h c này... Khi b n th y mình ng i đây, qu bóng bi n m t và đ l i trong b n m t c m giác êm … © LVEP 5
Hãy đ ngh h c viên chia s Bài t p mư ng tư ng, nói lên nh ng tr i nghi m c a h v t hiên nhiên, v b n thân và các m i quan h . Ho t đ ng vi t: Hãy đ ngh h c viên vi t ra suy nghĩ c a h v m t th gi i Hòa bình sau Bài t p mư ng tư ng trên. H có th vi t ra c m nghi m bình yên trong lòng mình. —{– Bài h c cơ b n 3 S Đ I L P GI A M T TH GI I HÒA BÌNH VÀ M T TH GI I B T HÒA M c đích: - Suy nghĩ và làm m t vi c nh , đơn gi n nào đó đ làm cho th g i i này gi ng v i th gi i Hòa bình mà h c viên có th hình dung ra. - Nh n ra s khác bi t gi a th gi i Hòa bình và th gi i b t hòa thông qua ho t đ ng th o lu n và làm B n đ Tâm trí. Ho t đ ng: “Hôm nay, bài t p c a chúng ta là khám phá nh ng đi m khác bi t gi a m t Th gi i Hòa bình và m t Th gi i B t hòa. Nh ng đi u gì t n t i m t Th gi i B t hòa mà không t n t i m t Th gi i Hòa bình?” Chia b ng làm 2 c t và đ t tên cho m i c t là Nh ng hành đ ng trong m t Th gi i Hòa bình và Nh ng hành đ ng trong m t Th gi i B t hòa. Đ ngh m i h c viên đ ng não đ đưa ra ý tư ng m i c t. B n đ Tâm trí: Hãy đ ngh h c viên l p m t B n đ Tâm trí v m t Th gi i Hòa bình và m t B n đ Tâm trí v m t Th gi i B t hòa. Đ b t đ u m t B n đ Tâm trí, m i h c viên hãy v m t hình nh ho c b c tranh nh gi a trang gi y t r ng. Sau đó, v nhi u đư ng t a ra bên ngoài, b sung các đư ng nh hơn vào các đư ng v ban đ u. Trên m i đư ng, h c viên ph i t rình bày các khía c nh khác nhau c a khái ni m/hình nh mà h đã v gi a trang. N u trư c đó, h c viên chưa làm B n đ Tâm trí bao gi , giáo viên c n ph i gi i thi u v nó, s d ng thông tin hư ng d n v cách l p B n đ Tâm trí ph n Ph l c (xem Ph l c 1). Th o lu n đi m suy ng m: • Hòa bình không ch là s v ng bóng c a chi n tranh. Bài t p v nhà: Yêu c u h c viên suy nghĩ v m t đi u đơn gi n mà h có th th c hi n đ làm cho th gi i tr nên gi ng như th gi i h đã hình dung ra trong bài h c trư c đây (Bài 2). K t t húc b ng m t bài hát v Hòa bình. —{– © LVEP 6
Bài h c cơ b n 4 BÌNH AN VÀ B T AN M c đích: - Th o lu n v c m giác bình an và b t an; sau đó rút ra nh ng suy nghĩ và ho t đ ng giúp b n t hân c m th y bình an hơn. - T n hư ng c m g iác bình an qua Bài t p Thư giãn Th ch t. M m t bài hát v Hòa bình. Gi i thi u Bài t p Thư giãn Th ch t: “Ngày nay, nhi u ngư i trên th gi i c m th y r t căng th ng (stress). Đôi khi, b n có c m th y b stress không?... M t cách đ giúp ta t m th i thoát kh i căng th ng và c m th y bình yên hơn là th c hi n Bài t p Thư giãn Th ch t. Khi lo i b đi căng th ng, chúng ta có th đ t đư c tr ng thái t i ưu. Gi chúng ta cùng th xem”. N u có th , hãy m m t s bài nh c thư giãn. Bài t p Thư giãn Th ch t Hãy ng i tho i mái… và thư giãn... Khi b n thư giãn, hãy th l ng cơ th và hư ng s t p trung vào đôi bàn chân c a b n... căng t t c các cơ m t lúc, sau đó, th l ng ra... c đ chúng chùng xu ng... Bây gi , hãy ý th c v đôi chân, đ chúng chùng xu ng... căng các cơ và ti p t c th l ng... Bây gi đ n b ng... căng cơ b ng m t lúc và th l ng ra... gi i t a căng th ng... Hãy chú ý đ n vi c hít th … th ch m và sâu... th sâu, đ cho không khí thoát ra ch m rãi... Bây gi , hãy căng các cơ lưng và đôi vai... và sau đó, th l ng chúng... Hãy đ cho đôi tay, bàn tay và cánh tay căng ra... sau đó, thư giãn... Nh nhàng chuy n đ ng c sang m t bên, sau đó là bên kia... thư giãn các cơ... Bây gi , hãy căng các cơ m t và hàm... r i thư giãn m t và hàm... đ cho c m giác kh e kho n ch y su t cơ th ... M t l n n a, hãy t p trung vào nh p hít th … hít vào không khí trong lành, đ trôi đi b t c căng th ng nào còn sót l i... B n s th y thư giãn trong tr ng thái kh e kho n và bình an. - Đóng góp c a Guillermo Simó Kadletz Th o lu n: w N u m i ngư i trên th gi i đ u c m th y trong lòng bình an, li u th gi i có tr nên t t hơn không? T t hơn như th nào? w B n c m g iác th nào khi lòng mình bình yên? w B n c m nh n đư c nh ng c m g iác gì? w Khi nào b n c m th y b t an? w Khi b t an, nh ng suy nghĩ hay ho t đ ng nào giúp b n tìm l i s bình yên cho mình? w Khi nào b n c m th y bình yên nh t? Th o lu n các đi m suy ng m sau: • Bình an là m t tr ng thái tinh th n đi m t ĩnh và thư giãn. • Bình an có đư c khi m i tư tư ng, tình c m và ư c mu n c a con ngư i đ u trong sáng. © LVEP 7
Ho t đ ng: Hãy vi t v m t l n nào đó mà b n c m th y th t s Bình yên. Ho t đ ng tùy ch n: V m t b c tranh v c m giác Bình yên. —{– Bài h c cơ b n 5 L I KHUYÊN T M T TH GI I HÒA BÌNH M c đích: - Phát tri n t i ng nói xây d ng Hòa bình qua ho t đ ng hình dung b n thân là m t ngư i đ n t th gi i hòa bình và đưa ra l i k huyên, ý tư ng v t h g i i hòa bình. - Sáng tác m t bài thơ hay vi t m t bài lu n cá nhân v nh ng lúc h c viên c m th y bình yên nh t. Làm l i Bài t p Hình dung v m t Th gi i hòa bình. Ho t đ ng: Đ ngh các h c viên tư ng tư ng r ng h đ n t m t Th gi i hòa bình, so sánh nh ng gì h đã tr i nghi m đó v i t h gi i hi n t i. Nh ng l i k huyên h mu n nh n g i đ n các thanh niên trong th i đ i này là gì? Trư c khi b t đ u vi t, hãy th o lu n nh ng đi m suy ng m sau: • Hòa bình không ch là s v ng bóng c a chi n tranh. • Ch có trong m t b u không khí phi b o l c, bi t l ng nghe, ch p nh n, có s công b ng và giao ti p rõ ràng, thông su t mà n n hòa bình th gi i m i đư c v ng m nh. • Hòa bình kh i ngu n t chính m i ngư i chúng ta. • N u m i ngư i đ u c m th y bình yên trong lòng thì hòa bình s ng tr kh p nơi trên th g i i. H c viên có th trình bày nh ng suy nghĩ riêng c a mình trong bài lu n. Ho t đ ng: Đ ngh h c viên sáng tác bài thơ v nh ng lúc h c m th y bình yên nh t. Ho c vi t m t bài lu n ng n v i ch đ “Tôi c m th y bình yên nh t khi...”. —{– Bài h c cơ b n 6 TĂNG C M GIÁC BÌNH AN TRONG MÔI TRƯ NG GIÁO D C M c đích: - Cùng nhau ch n l a nh ng ki u hành vi ng x m i đ làm cho l p h c bình yên hơn. - Th o lu n c m g iác ngư i t a đánh nhau và làm t n thương l n nhau. - T n hư ng c m g iác bình yên qua Bài t p Thư giãn Bình yên. Gi i thi u: “Hôm trư c, chúng ta đã li t kê danh sách nh ng đi m khác bi t gi a m t Th gi i Hòa bình và m t Th gi i B t hòa. Hôm nay, tôi mu n các b n suy nghĩ v s khác bi t gi a m t trư ng h c bình yên và m t trư ng h c có xung đ t”. Hãy h i: © LVEP 8
w Nh ng đi u gì có th x y ra trư ng h c? w B n có th nh n th y đ i u gì m i trư ng khi b n thư ng đi ngang qua đó? w Làm th nào nh n bi t đư c r ng có ai đó đang gây g ? w Nh ng ngư i phía bên kia (c a cu c đánh nhau) c m th y t h nào? w Nh ng h c sinh khác trong trư ng c m t h y th nào? w N u b n là ph huynh c a m t trong nh ng h c sinh đó, b n s quan tâm đ n đi u gì? w M t ngôi trư ng bình yên mang l i cho b n c m g iác nào? w H c sinh có th vui v mà không ph i lo l ng v nh ng đi u gì? D n d t: “H c sinh là nhân t quy t đ nh môi trư ng h c đư ng, nói cách khác – các b n chính là ngư i quy t đ nh nh ng gì đang di n ra đây, trong l p h c này”. H i: w Các b n mu n có m t l p h c như th nào? w B n mu n th làm đi u gì đ đem l i k hông khí hòa đ ng trong l p? Hãy l ng nghe và tôn tr ng m i đ xu t c a h c viên. Đ ngh h c viên c a mình ch n m t đi u mà h mu n th . Giúp h đưa ra nh ng đ ngh t h c t i n. Ví d như: hàng ngày m m t bài hát v Hòa bình, th c hi n m t bài t p thư giãn vào đ u gi h c, t p trung l ng nghe khi ngư i k hác phát bi u ý ki n… Hãy th nghi m nh ng ý t ư ng này và đ ngh h c viên đánh giá quá trình đ l p quy t đ nh xem có nên áp d ng ý tư ng y trong m t tu n không. Hãy đánh giá ho t đ ng này vào cu i tu n, t đó có th ch n m t ho t đ ng khác thay th ho c v n t i p t c duy trì ho t đ ng đó. K t t húc b ng Bài t p Thư giãn/T p trung sau đây. Bài t p Thư giãn Bình yên Hãy thư giãn và th l ng cơ th … G t b m i suy nghĩ v th gi i bên ngoài… Hãy ý th c v hi n t i... Hãy đ cho tâm trí tĩnh l ng, và t t ti p nh n nh ng suy nghĩ bình yên… Hãy tư ng tư ng b n đang ngoài tr i vào m t ngày quang đãng trong m t khung c nh r t đ p... Có th b n đang bên b đ i dương hay m t đ ng c ... Khi hình dung ra v đ p c a thiên nhiên trư c m t, hãy đón nh n c m giác bình yên... Hãy đ b n thân c m th y an toàn tuy t đ i và thư giãn... Hãy c m nh n r ng mình đang vư t lên trên c th i gian... C m nh n s bình yên gi a thiên nhiên, đ t tr i và s bình yên trong chính tâm h n b n... Hãy nghĩ v các ph m ch t t nhiên c a b n và ch p nh n b n thân... Hãy bình yên v i chính mình... Khi tôi bình an, tôi có th có đư c s sáng t o và s c m nh... Tôi có th góp ph n t o nên m t Th gi i Hòa bình… —{– Bài h c cơ b n 7 BÀN TAY Đ ... M c đích: - Th o lu n c m g iác khi con ngư i đánh nhau và làm t n t hương l n nhau. - Suy nghĩ v nguyên nhân khơi mào các cu c chi n tranh. © LVEP 9
H i: “Theo b n, bàn tay đư c s d ng đ làm gì?” Lúc đ u, các h c viên có th nói v cách th c s d ng đôi bàn tay. Sau đó ti p t c h i: w B n c m th y th nào khi ai đó dùng bàn tay c a h làm b n t n thương ho c làm t n thương m t ngư i mà b n h t s c yêu thương? (Ch p nh n t t c các câu tr l i c a h c viên, và có th dùng câu nói sau đ p h n h i l i c m xúc c a h : “Vâng, t t nhiên là đau đ n khi nh ng ngư i khác làm t n thương ta”.) N u h c viên chưa đ c p đ n đi u này thì đ ngh h t h o lu n quan đi m: “Bàn tay là vũ khí”. Ch có đôi tay con ngư i m i làm ra súng ng và vũ khí chi n t ranh. Câu h i: “Ph i chăng ngư i ta có th s d ng đôi tay như m t lo i vũ khí h y di t t t c ?”. H i: w Theo b n, t i sao con ngư i l i gây ra chi n t ranh? w M c đích c a h là gì? w T i sao h l i mu n t h ? Cu c s ng mà h mu n có đư c là như th nào? w Còn cách nào khác đ đ t đư c m c đích đó không? w B n mu n nh n nh v i h đ i u g ì? Ch p nh n t t c các ý ki n. Có th d n câu nói như: “Bàn tay dùng đ ôm ch không ph i đ xô đ y nhau”. Đ ngh : w M i các b n đưa ra nh ng câu châm ngôn khác v đôi tay. (Đưa ra 1 ho c 2 ví d n u h c viên chưa nghĩ ra. Ch ng h n: “Bàn tay dùng đ trao t ng, không ph i đ chi m đo t”; “Bàn tay đư c s d ng vì m c đích t t, không ph i đ ngư c đãi, gây t n h i nhau”; “Bàn tay dùng đ n m l y nhau, ch không ph i đ làm đau”…) Bình lu n: “M i ngư i c n bi t r ng làm t n thương ngư i khác là không đúng”. Vi t ra nh ng ý nghĩ c a h c viên và ghi chúng trên b ng đ s d ng cho bài h c khác. H i: w Có b n nào nghĩ ra m t câu châm ngôn khác v Hòa bình không? Ho t đ ng: Đ ngh h c viên làm m t t m áp phích v Hòa bình. Ví d : hình nh nh ng bàn tay n m ch t th hi n t ình thân ái, m t kh u súng bi n thành chim b câu, ho c hình nh nh ng bàn tay bao quanh hình nh đ t nư c v.v… K t t húc v i Bài t p thư giãn Ngôi sao Bình yên. —{– © LVEP 10
Lưu ý dành cho Giáo d c viên: Giáo viên ưu tiên trư c h t cho các bài h c Gi i quy t B t hòa N u h c viên không t gi i quy t đư c m i b t hòa theo cách th c t t nh t, thì có th tham kh o cách th c gi i quy t c a l p ho c c a trư ng. Các bài h c v g i i quy t b t hòa r t đơn gi n, phát huy đư c k năng giao ti p, và r t h u ích trong cu c s ng. Có nhi u cách x trí tuy t v i, m i cách có m c đ thành công khác nhau. Trong m t s trư ng h c, h c viên có th đóng vai trò là ngư i ch u trách nhi m gi i quy t b t hòa, ho c là ngư i t rung gian hòa gi i cùng tu i trong các gi ngh g i i lao. Quá trình gi i quy t b t hòa: Đ u t iên, các h c viên có b t hòa đư c h i xem h có mu n đư c giúp đ đ gi i quy t v n đ hay không. N u h mu n, m t ho c hai ngư i đóng vai trò trung gian hòa gi i s ng i cùng v i h . M t ngư i có th ng i bên c nh m t h c viên đang b c b i, ngư i kia có th ng i v i h c viên đang b c b i khác. Khi hai ngư i cùng ch u trách nhi m hòa gi i, h s c m th y tho i mái hơn vì h có th h tr nhau v tinh th n. N u m t ho c c hai h c viên đó nói r ng h không mu n có s giúp đ , không mu n l ng nghe, cũng không mu n nói chuy n, thì c n ph i dùng cách th c hòa gi i t heo n i quy, k lu t c a nhà trư ng (Ví d : lên g p Ban Giám hi u). Nh ng ngư i ch u trách nhi m gi i quy t b t hòa ho c Nh ng ngư i trung gian hòa gi i cùng l a tu i có m t là đ giúp các h c viên gi i quy t mâu thu n, xung đ t. H c n l ng nghe ti ng nói c a ngư i trong cu c, sau đó giúp nh ng ngư i này bi t l ng nghe hơn là ng t l i nhau, và sau đó l p l i cho nhau nh ng g ì h v a nghe ngư i k ia nói. Công vi c c a ngư i hòa gi i là khích l k năng l ng nghe và gi i quy t v n đ c a nh ng ngư i đang tranh cãi, tránh thiên v , bênh v c m t bên nào đó. Ngoài ra, h k hông đư c phê bình, bu c t i, răn d y ho c phán xét ngư i trong cu c. Nhi m v c a h là giúp các h c viên gi i quy t b t hòa, vì v y m i l i nói đ u ph i h t s c c n th n! - M t ngư i ch u trách nhi m gi i quy t b t hòa b t đ u v i h c viên trông có v b c b i hơn, đ ngh ngư i này nói xem chuy n g ì đã x y ra. - Đ ngh h c viên th hai l ng nghe và nh c l i nh ng gì h v a đư c nghe (Không đư c ph nh n, tranh cãi, hay đ t h a, ch đơn gi n là nh c l i). - H i h c viên th hai cùng m t câu h i, đ ngh h c viên th nh t l ng nghe và nh c l i. - Câu h i t i p theo đ h i t ng h c viên là: “B n c m th y th nào khi chuy n đó x y ra?” - M t l n n a, t ng h c viên l i l ng nghe và l p l i nh ng gì ngư i k ia nói. Ngư i trung gian hòa gi i cũng có th s d ng cách l ng nghe tích c c đ đáp l i khi m i h c viên nói v c m g iác c a mình. - Ti p theo, h i c hai h c viên xem h có mu n d ng s vi c đang x y ra này l i không. - Sau khi m i ngư i đã tr l i và nh c l i nh ng gì ngư i kia nói, hãy ti p t c h i thay vào đó, h mu n đi u g ì x y ra. - Sau đó h i xem h có đ ng ý làm theo nh ng gì ngư i k ia đ ngh không. - N u h không vui, không b ng lòng v i l i đ ngh y, hãy yêu c u h đưa ra cách gi i quy t khác. © LVEP 11
- Sau đó, h đư c h i r ng li u h có cam k t ch c ch n là s c g ng x s theo cách mà c hai đã nh t trí không. - Khi c hai đ u đ ng ý v i m t cách x s khác, nh ng ngư i ch u trách nhi m hòa gi i nên khen ng i h và b o h quay l i v i ho t đ ng bình thư ng trư ng. B t đ u gi i quy t b t hòa trong trư ng h c: T t c các h c viên đư c d y cùng m t quy trình giao ti p như nhau. Gi i thi u v i t t c các h c viên v quy trình này, làm m u cho h và hư ng d n h t h c hành. M t ngư i có th mu n t i t hăm nh ng l p khác và đ ng ra t p hu n c t i n trình hòa gi i, ho c các giáo viên có th đư c d y cách th c hi n quy trình này l p t p hu n dành cho giáo viên. Treo các câu h i v quá trình gi i quy t b t hòa trong m i l p h c. Các câu h i này đã đư c li t kê các bư c tóm t t dư i đây và cũng đư c đ c p đ n t rong ph n Ph l c (xem Ph l c 2). Các hòa gi i viên cùng l a tu i c p Trung h c Ph thông thư ng g p nhau trong m t căn phòng riêng. Trong quá trình hòa gi i, h có th mu n ghi chép l i. Hãy cho t t c các h c viên bi t r ng n u h có m i b t hòa nào, h có th đ n g p nh ng ngư i làm công tác hòa gi i ho c nh ng ngư i t rung gian hòa gi i cùng tu i. Công tác hòa gi i s giúp h c viên bi t cách làm th nào đ xoa d u nh ng b t đ ng, tranh cãi, th m chí là đánh nhau. Các nhóm h c viên có th luân phiên nhau trong vai trò ngư i trung gian hòa gi i cùng tu i. Ngư i l n nên tích c c khen ng i t inh th n dũng c m và các ph m ch t khác c a h c viên - k c hòa gi i viên l n nh ng h c viên s n lòng đ i t ho i và l ng nghe đ g iúp gi i quy t v n đ . Quá trình Gi i quy t B t hòa: Tóm t t các bư c: Hòa gi i viên h i t ng h c viên r ng: B n có s n lòng tìm cách gi i quy t v n đ không? N u câu tr l i là “Có” thì ti p t c. Sau m i câu h i, hãy ch câu tr l i c a h . H c viên còn l i l ng nghe và nh c l i nh ng gì ngư i k ia nói. - Xin hãy nói cho chúng tôi bi t chuy n gì đã x y ra? - B n c m th y th nào khi chuy n đó x y ra? - B n có mu n d ng chuy n đó l i không? - B n mu n ngư i kia làm gì? - B n có th làm đi u đó không? - B n ch c ch n mình s c g ng hành đ ng theo cách mà c hai đã nh t trí ch ? Khen ng i h vì nh ng ph m ch t mà h đã th hi n t rong quá trình hòa gi i. —{– Bài h c cơ b n 8 GI I QUY T B T HÒA © LVEP 12
M c đích: H c phương pháp gi i quy t b t hòa: các bư c; thái đ s n sàng l ng nghe; và tham gia vào các bài t p gi i quy t b t hòa. Giáo viên chu n b : Hãy làm quen v i nh ng thông tin ch d n trên và ghi ra 6 câu h i đư c s d ng trong khi gi i quy t b t hòa lên b ng hay t m áp phích. B n có s n lòng tìm cách gi i quy t v n đ không? M i ngư i p h i s n lòng l ng nghe và nh c l i nh ng gì ngư i k ia nói. - Xin hãy nói cho chúng tôi bi t chuy n gì đã x y ra? - B n c m th y th nào khi chuy n đó x y ra? - B n có mu n d ng chuy n đó l i không? - B n mu n ngư i kia làm gì? - B n có th làm đi u đó không? - B n ch c ch n mình s c g ng hành đ ng theo cách mà c hai đã nh t trí ch ? B t đ u ph n này v i bài hát v Hòa bình. H i: “Đi u gì s x y ra trên th gi i n u thay vì đánh nhau, m i ngư i h c cách đ i tho i và gi i quy t các v n đ v i tinh th n xây d ng?... Đi u gì s x y ra trong gia đình c a b n, v i các b n c a b n, trong c ng đ ng c a b n và trên th gi i?” Ch p nh n các câu tr l i c a h . Hãy nói: “M i ngư i trên kh p th gi i đang h c cách gi i quy t b t hòa. Càng nhi u ngư i h c phương pháp này, càng có thêm nhi u hy v ng v m t n n Hòa bình v ng m nh. Tôi th t s tin r ng m i ngư i có th gi i quy t các v n đ c a chính mình.” Nói: “Đây là các bư c c a phương pháp gi i quy t b t hòa”. Hãy xem l i 6 bư c mà b n đã vi t lên áp phích hay trên b ng. Tr l i v i câu h i t h nh t và câu k ti p. H i: w Theo b n, s thi n chí, s n sàng nh m g i i quy t v n đ th t s có ích không? T i sao? w N u b n s n lòng tìm cách gi i quy t v n đ , thi n chí đó nói lên đi u gì v b n? (N u h không đ c p đ n các câu tr l i sau đây, hãy b sung r ng: “Đ gi i quy t v n đ , c n ph i có s dũng c m, nghĩa là b n tin r ng mình có kh năng tìm ra gi i pháp, và b n tin là ngư i khác cũng có kh năng đó”). H i: w Ngư i t a đánh nhau vì đi u g ì? (L ng nghe và ghi l i các câu tr l i lên b ng. Nh m t h c viên nào đó ghi l i nh ng câu tr l i đó lên m t t gi y l n đ sau này có vi c s d ng đ n.) w B n c m t h y như th nào khi _____ (m t s ki n đư c nh c đ n) x y ra? w N u đó là c m xúc gi n d , h i: C m xúc nào n m bên dư i c m xúc gi n d ? w B n c m t h y t h nào khi ______ (m t s ki n khác đư c đ c p đ n) x y ra? w N u c m xúc đó là gi n d thì: C m xúc nào n m bên dư i c m xúc gi n d ? © LVEP 13
w B n mu n c m th y như th nào? (Ch p nh n t t c các câu tr l i. Các h c viên thư ng nh c đ n s tôn tr ng và ch p nh n. H i h xem h có mu n đư c đánh giá cao, đư c tôn tr ng và đư c yêu m n hay không n u h chưa đưa ra nh ng câu tr l i này.) Th c t p m u: Đ ngh hai ngư i t ình nguy n th c hành th Bài t p Gi i quy t B t hòa. Hãy đ cho h gi v như có m t b t hòa hay ch n m t v xích mích g n đây, ho c l y m t b t hòa đã x y ra g n đây. Giáo viên có nhi m v làm m u h i m i h c viên 6 câu h i t rên và đ ngh h l ng nghe l n nhau. Lưu ý dành cho Giáo d c viên: V i tư cách là m t giáo viên, hãy l ng nghe tích c c các câu tr l i c a h c viên, hư ng d n h l ng nghe l n nhau và nh c l i nh ng g ì ngư i kia nói, đánh giá cao vi c l ng nghe và t ìm ra gi i pháp c a h . N u m t h c viên ph n đ i, c t ngang hay bu c t i ngư i kia trong quá trình đ i tho i, hãy nói “Xin hãy l ng nghe”, hay “Xin hãy tr l i câu h i”. Và nh c l i câu h i m t l n n a, ví d như “B n c m th y như th nào khi đi u đó x y ra?”. M i thêm hai h c viên n a tham gia th c t p m u quá trình gi i quy t b t hòa. C m ơn nh ng ngư i t ình nguy n. H i xem có h c viên nào có câu h i hay ph n ng gì không. K t t húc v i Bài t p Thư giãn/T p trung (xem Ph l c 13). —{– Bài h c cơ b n 9 GI I QUY T B T HÒA Chúng ta thích gì và không thích gì? M c đích: Khám phá s t n t hương và s hãi d n đ n t c gi n; yêu c u vi t ra 2 ví d . B t đ u b ng m t bài hát v Hòa bình. Th o lu n: Nói: “Hôm trư c, chúng ta đã th o lu n v m t s v n đ d n đ n b t hòa và đã li t kê danh sách các v n đ đó. Bây gi , chúng ta hãy cùng nhau xem chúng có liên quan gì đ n các câu h i đư c đ t ra trong quá trình gi i quy t b t hòa không”. Hãy l y b t kỳ m t v n đ nào trong danh sách (Ch ng h n như: m ng ch i nhau…) và đ t ra nh ng câu h i sau: w B n c m th y th nào khi đi u đó x y ra? (N u câu tr l i là gi n d , hãy ti p t c h i: C m xúc nào n m bên dư i c m xúc gi n d đó?) w B n mu n ngư i k ia d ng hành đ ng nào l i? w Thay vào đó, b n mu n h làm gì? w Gi i p háp nào có l i cho m i ngư i t rong cu c? w B n có th nghĩ v m t gi i pháp công b ng khác không? L p l i quá trình trên v i m t vài v n đ khác trong danh sách. © LVEP 14
Hãy nói: “ m t s khía c nh nh t đ nh, con ngư i là đơn gi n. Khi chúng ta tr nên cáu gi n, thì bên dư i cơn gi n đó là s t n thương, n i s hãi hay b i r i. Đ u tiên, s t n thương và s hãi s xu t hi n khi ngư i ta c m th y mình không đư c đánh giá cao, không đư c tôn tr ng, hay yêu m n. M t s ngư i c m th y b t n thương và m t s khác thì gi i quy t nó b ng cách tr nên gi n d .” Nh c l i nh ng gì b n v a nói và minh h a đi u đó lên b ng: Gi n d T n thương, s hãi ho c b i r i Mong mu n đư c đánh giá cao, đư c tôn tr ng ho c đư c yêu thương ng d ng khái ni m: Đ ngh h c viên nghĩ v nh ng gì đã x y ra hay m t l n nào đó h c m th y như v y khi có chuy n x y ra v i h . N u h không th nghĩ ra ngay đư c, hãy đưa ra m t s ví d t b ng li t kê các b t hòa đã làm trư c đây, hay s d ng m t ví d c a r iêng b n. Ho t đ ng: Hư ng d n h c viên l y hai ví d , ng d ng khái ni m trên. Đ ngh h s d ng m t ví d liên quan đ n chính b n t hân mình khi h trong tình tr ng này. Hư ng d n h c viên hình thành t ng c p, ho c t ng nhóm nh đ th o lu n xem đi u gì h mu n ngư i khác không làm đ i v i mình, và hành vi ng x nào h mu n ngư i khác dành cho mình. —{– Bài h c cơ b n 10 GI I QUY T B T HÒA VÀ L NG NGHE M c đích: - H c phương pháp gi i quy t b t hòa, bao g m: các bư c; thái đ s n sàng l ng nghe; và tham gia vào các bài t p gi i quy t b t hòa. - H c v t m quan tr ng c a vi c l ng nghe ngư i k hác, nh n ra nh ng đi u c n tr qua ho t đ ng l ng nghe, các thành viên l n lư t gi vai trò “Ngư i nói”, “Ngư i nghe” và “Ngư i quan sát”. - T n hư ng c m g iác bình yên v i Bài t p Thư giãn Ngôi sao Bình yên. B t đ u b ng m t bài hát v Hòa bình. © LVEP 15
Th o lu n đi m suy ng m: • Ch có trong m t b u không khí phi b o l c, bi t l ng nghe, ch p nh n có s công b ng và giao ti p rõ ràng, thông su t mà n n hòa bình th g i i m i đư c v ng m nh. Làm m u quá trình gi i quy t b t hòa m t l n n a v i m t c p tình nguy n viên. Th o lu n: Hãy nói: “M t trong nh ng đi m quan tr ng nh t đ gi i quy t các b t hòa là l ng nghe ngư i khác và th c s hi u nh ng gì h nói”. H i: w B n c m th y th nào khi b n c g ng nói v i m t ngư i nào đó mà h l i ngo nh m t đi? Th a nh n: “Đúng, khi m i ngư i không nghe và t thái đ thô l , các v n đ thư ng tr nên t i t hơn.” “Đôi khi, con ngư i làm nh ng đi u gây c n tr vi c gi i quy t mâu thu n”. H i: “Có h c viên nào mu n đoán m t vài trong s nh ng đi u gây c n tr y không?” Th a nh n các câu tr l i c a h c viên và b sung thêm nh ng đi u sau đây n u chưa đư c đ c p đ n. Nh ng đi u gây c n tr : Khi n t rách, đ l i. - Xài x - Nói v i ngư i kia r ng c u y hay cô y th t ng ng n, ngu ng c. - Ng t l i. - Bu c t i. - Bác b ý ki n (Ví d : “Hãy ch đ n lư t b n, và gi thì chú ý l ng nghe. Vi c - này c n s kiên nh n và tôn tr ng!”). C g ng làm ngư i kia c m th y có l i. - Tr nên t c gi n b i vì ngư i k ia t c gi n. - Đưa ra các gi i p háp. - Gi i thích: Đ l ng nghe tích c c thì đi u quan tr ng là ph i làm hai vi c: 1) Th t s , chân thành quan tâm chú ý đ n t ng l i mà ngư i đó đang nói. 2) Cho h bi t r ng b n hi u nh ng gì cô y hay c u y đang nói. Ho t đ ng v l ng nghe: Chia thành các nhóm nh 3 ngư i. Đ ngh h đ m 1, 2 và 3. Vòng 1: Ngư i s 1 s đóng vai trò là “Ngư i nói”, Ngư i s 2 là “Ngư i nghe”, và ngư i s 3 là “Ngư i quan sát”. Nh ng vai trò này s luân phiên thay đ i theo t ng vòng như sau: Ngư i th 1 Ngư i th 2 Ngư i th 3 Vòng 1 Ngư i nói Ngư i nghe Ngư i quan sát Vòng 2 Ngư i quan sát Ngư i nói Ngư i nghe Vòng 3 Ngư i nghe Ngư i quan sát Ngư i nói © LVEP 16
Ngư i nói: § Đ i v i vòng 1, 2 và 3, t ng ngư i trong vai trò “Ngư i nói” có 1 phút đ chia s m t đi u gì đó tích c c t ng x y ra v i h . § L p l i quá trình l ng nghe m t l n n a, nhưng l n này đ ngh “Ngư i nói” chia s trong vòng 1 phút đi u gì đó quan tr ng đ i v i h hay đi u gì đó làm h c m th y bình an. § Ti p t c th c hi n thêm m t vòng n a, đ ngh m i “Ngư i nói” cũng có 1 phút chia s m t đi u gì đó mà cô y hay anh y c m th y b c t c ho c bu n phi n v nó. (N u không đ th i g ian, ti p t c bài t p này trong bài h c ti p t heo.) Ngư i l ng nghe: Trong m i vòng, “Ngư i nghe” c n đư c khuy n khích l ng nghe, đôi khi ph n nh l i c m xúc c a ngư i nói ho c nh c l i n i dung c a l i chia s theo m t cách khác. Ngư i quan sát: có th cho bi t ý ki n nh n xét c a mình sau m i vòng. Chia s : w B n c m t h y t h nào khi m t ngư i nào đó th c s l ng nghe b n? w Có bao gi b n th y r ng s gi n d t đ ng d u xu ng khi m t ngư i đư c ngư i khác th c s l ng nghe? w Đi u gì làm cho vi c l ng nghe tr nên khó khăn? w Đi u gì giúp ta d dàng l ng nghe? w Vi c l ng nghe th t s th hi n s tôn tr ng như th nào? K t t húc b ng Bài t p Thư giãn/T p trung sau đây. Bài t p Thư giãn Ngôi sao Bình yên Đ c đo n văn sau m t cách ch m rãi, ng ng lâu m t chút sau các d u ch m: Tĩnh l ng trong lòng là m t cách đ có bình yên… Trong giây lát, hãy nghĩ v nh ng ngôi sao và hình dung chính mình cũng gi ng như các ngôi sao đó… Chúng đ p làm sao trên b u tr i… chúng l p lánh và t a sáng… Chúng th t tĩnh l ng và bình yên… Hãy đ cho cơ th b t đ ng... th l ng các ngón chân và chân... th l ng b ng... và vai... th l ng tay... và m t... Hãy đ c m giác bình yên xu t hi n... hãy đ cho m t lu ng ánh sáng d u dàng nh nhàng bao quanh b n... Trong tâm tư ng, b n gi ng như m t ngôi sao nh ... B n, m t ngôi sao nh trong tâm tư ng và đ y ánh sáng bình yên... Hãy ngh ngơi trong ánh sáng bình yên và yêu thương đó... Hãy đ chính mình đư c yên tĩnh và bình yên trong tâm h n... B n có th chú ý... t p trung... B t c khi nào b n mu n có đư c tr ng thái bình yên trong tâm h n, b n có th tĩnh t i... mãn nguy n... tr thành m t ngôi sao bình yên. —{– Bài h c cơ b n 11 GI I QUY T B T HÒA Nh ng ngư i b n cùng tu i v i vai trò là ngư i trung gian hòa gi i M c đích: © LVEP 17
H c phương pháp gi i quy t b t hòa: h c các bư c; thái đ s n sàng l ng nghe; và tham gia vào các bài t p gi i quy t b t hòa. B t đ u b ng m t bài hát v Hòa bình. Th o lu n đi m suy ng m: • Hòa bình kh i ngu n t chính m i ngư i chúng ta. Ho t đ ng: Đ ngh 4 h c viên t ình nguy n làm m u quá trình gi i quy t b t hòa, trong đó 2 ngư i đóng vai trò trung gian hòa gi i và 2 ngư i đóng vai b t hòa v i nhau. Nh ng ngư i hòa gi i cùng tu i thay th vai trò c a giáo viên, đưa ra 6 câu h i và giúp các h c viên b t hòa gi i quy t v n đ . Nh ng ngư i hòa gi i này s ng i c nh các h c viên có b t hòa. Khi lư t làm m u đ u t iên k t thúc, đ ngh 4 h c viên đ i vai cho nhau. Chú ý: p h n Ph l c, có m t t hư ng d n gi i quy t b t hòa, nh ng ngư i hòa gi i có th t ham kh o. Bài t p: N u còn th i gian, đ ngh các h c viên nghĩ nhanh r i đưa ra các t v ng có liên quan đ n các bài t p trên đây. Đ ngh m i ngư i nghĩ v nh ng t th hi n c m xúc và vi t chúng lên b ng. H có th s d ng t đi n đ tìm các t đ ng nghĩa và trái nghĩa. H c viên có th sáng tác thơ (th hi n t tr ng thái c m xúc hay ý tư ng này chuy n sang tr ng thái c m xúc hay ý tư ng ngư c l i) theo nhóm ho c cá nhân đ đưa b n khác đ c. Ví d , s thay đ i v c m xúc khi m i b t hòa đư c gi i quy t: T c gi n Ch ng đ i quy t li t M t sáng qu c, c h ng thít l i Si t ch t n m tay Ng a ngáy tay chân Ánh m t nhìn nhau M t gi t nư c m t lăn xu ng gò má “Tôi xin l i” “Tôi cũng v y” Ch p nh n - Đóng góp c a Ruth Liddle Bài t p v nhà: Đ ngh h c viên ti n hành ph ng v n m t s ngư i l n trong nh ng ngày ti p sau đó. Ôn l i các bài t p sau đây. —{– Bài h c cơ b n 12 PH NG V N M c đích: © LVEP 18
Ph ng v n m t ngư i l n v chi n tranh và nh ng l a ch n khác thay th cho chi n t ranh. B t đ u b ng m t bài hát v Hòa bình. Th o lu n đi m suy ng m: • Hòa bình c n ph i b t đ u t m i ngư i chúng ta. Thông qua vi c suy ng m l ng l và nghiêm túc v ý nghĩa c a hòa bình, nh ng cách th c m i m và sáng t o có th đư c phát hi n đ nuôi dư ng s hi u bi t, tình b n và tinh th n h p tác gi a t t c các dân t c. - Ông Javier Perez de Cuellar, T ng Thư ký Liên Hi p Qu c. Ho t đ ng: Thu th p thông tin v m t vài cu c chi n nào đó t các b n t in trên truy n hình, trên radio, ho c các t báo, t p chí. Hãy nói chuy n v i m t ngư i l n nào đó v nguyên nhân khi n chi n tranh, xung đ t x y ra, và li u có l a ch n nào khác thay cho chi n tranh hay không? Vi t ra nh ng suy nghĩ c a b n thân. Bây gi , h i câu h i này v i 2 hay nhi u ngư i l n k hác, vi t l i nh ng gì h nói. Đ ngh các h c viên chia s k t qu ph ng v n c a mình trong l p. - Đóng góp c a Ruth Liddle —{– Bài h c cơ b n 13 H T GI NG M c đích: - Xác đ nh vào lúc nào thì m t chuy n nh nh t l i bi n thành cu c tranh cãi gay g t. Th o lu n các phương pháp ki m soát s t c gi n, và bình an có nh hư ng đ n m i quan h như th nào. - Nh n th c s b t hòa b ng cách tìm ra m m m ng ban đ u c a m i b t hòa y (K năng gi i quy t b t hòa). Th o lu n: B t đ u v i m t đ tài b t hòa nào đó có liên quan t i các h c viên. Có th là m t ch đ đư c nh c đ n trong các bài h c trư c, m t v n đ trư ng hay trong c ng đ ng. H i các h c viên v quá trình x y ra s vi c trong ph m vi n i dung bài h c (như trong các câu h i sau đây) và sau đó có th chia s vài suy nghĩ c a b n. w M m m ng ban đ u c a m i b t hòa này là gì? (Giáo viên có th t i p t c h i: “Trư c đó là gì?” đ giúp h c viên tìm ra căn nguyên c a s b t hòa, quy v nh ng c m giác và mong mu n ban đ u. Vi c này s c n có th i gian. L p danh sách t t c các y u t mà h phát bi u, và sau đó lo i t r d n t ng y u t .) w Đi u gì khi n cho m i b t hòa gia tăng? Tóm t t quá trình h đã mô t và b sung thêm m t câu nh n đ nh mang tính khái quát như: “Chúng ta có th th y, c m xúc quá khích c a con ngư i r t d làm n y sinh b o l c. Hòa bình hay b o l c đ u b t đ u t trong ý nghĩ c a m i chúng ta. Hãy xem quá trình này di n ra như th nào”. H i: © LVEP 19
w C m xúc có th dâng lên như th nào đ đ n n i các bu n b c nh l n d n và vư t kh i t m k i m soát, không làm ch đư c n a? w Hãy nghĩ v m t l n nào đó, b n v i m t ngư i b n c a mình vì m t đi u gì đó r t nh mà tranh cãi nhau. Chuy n y đã x y ra như th nào? T i sao? w Chúng ta có th ki m soát c m xúc gi n d và thay th chúng b ng nh ng c m xúc đi m t ĩnh và bình an hơn b ng cách nào? Ví d : 1) S giúp đ t b n bè. 2) Nh n ra r ng chúng ta thư ng xuyên t c gi n khi chúng ta đói ho c m t m i; vì v y, hãy chăm sóc cho b n thân. 3) D ng l i m t phút và t tr n tĩnh mình b ng nh ng suy nghĩ bình an trư c khi xem xét tình hu ng m t l n n a. 4) Nghĩ v các h u qu ; b n s c m th y th nào sau đó n u b n hành đ ng như m t k ng c. 5) Nghĩ v các Giá tr c a b n. N u b n th t s coi tr ng Hòa bình, b n s c g ng nhi u hơn đ gi bình yên. w Ph i chăng s ng hòa h p v i b n bè s làm cho cu c s ng c a chúng ta h nh phúc hơn? Ho t đ ng: V nh ng hình nh tư ng trưng cho bình an và gi n d , m i n i dung trên m t n a t gi y. - Đóng góp c a Linda Heppenstall —{– Bài h c cơ b n 14 TƯƠNG PH N VÀ GI I PHÁP M c đích: - Nh n d ng ra nh ng ý nghĩ “nung n u” xung đ t, mâu thu n và nh ng ý nghĩ “nuôi dư ng” s bình yên; s d ng chúng đ sáng tác m t câu chuy n t p th . - Phát tri n các phương pháp tư duy thay th b ng cách t o ra các gi i p háp. B t đ u b ng m t Bài t p Thư giãn. Th o lu n các đi m suy ng m: • Hòa bình kh i ngu n t chính m i ngư i chúng ta. • N u m i ngư i đ u c m th y bình yên trong lòng thì hòa bình s ng tr kh p nơi trên th g i i. • Đ s ng trong bình an, ta c n có lòng tr c n và s c m nh t n i t âm. H i: w Đi u gì làm cho nh ng c m xúc tiêu c c c ti p t c l n d n? w Nh ng ki u suy nghĩ nào khi n cho s b t hòa t n t i? w Đi u gì làm cho bình an l n m nh? w Nh ng suy nghĩ nào giúp gia tăng s bình yên? © LVEP 20