Những thay đổi trong các cuộc tổng điều tra nông thôn, nông nghiệp và thủy sản ở Việt Nam từ năm 1994 đến nay

Kinh nghieäm Toång ñieàu tra<br /> <br /> <br /> <br /> NHÖÕNG THAY ÑOÅI TRONG CAÙC CUOÄC TOÅNG ÑIEÀU TRA<br /> NOÂNG THOÂN, NOÂNG NGHIEÄP VAØ THUYÛ SAÛN<br /> ÔÛ VIEÄT NAM TÖØ NAÊM 1994 ÑEÁN NAY<br /> Nguyeãn Hoaø Bình<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> C<br /> uoäc Toång ñieàu tra noâng thoân, noâng nghieäp taøi lieäu TÑTNN moät soá nöôùc (Thaùi Lan, Philippin,...).<br /> vaø thuyû saûn (vieát taét laø TÑTNTNN & TS) theo Coâng taùc nghieân cöùu naøy ñaõ giuùp ích raát nhieàu cho<br /> Quyeát ñònh soá: 1785/QÑ - TTg ngaøy 27 thaùng vieäc xaây döïng phöông aùn, xaùc ñònh muïc tieâu, xaây<br /> 9 naêm 2010 cuûa Thuû töôùng Chính phuû vaøo naêm döïng heä thoáng chæ tieâu cuõng nhö caùc böôùc chæ ñaïo<br /> 2011 laø cuoäc Toång ñieàu tra laàn thöù 4 ñöôïc toå chöùc cuûa cuoäc Toång ñieàu tra,... Chính vì vaäy, ngay khi<br /> ôû nöôùc ta; caùc cuoäc Toång ñieàu tra tröôùc ñoù ñöôïc tieán Thuû töôùng Chính phuû ra quyeát ñònh soá: 568/TTg<br /> haønh vaøo caùc naêm: 1994, 2001 vaø 2006. So vôùi Ngaøy 19 - 11 - 1993 veà vieäc tieán haønh Toång ñieàu<br /> TÑTNN ôû nhieàu nöôùc cuoäc TÑTNTNN & TS ôû Vieät tra noâng thoân vaø noâng nghieäp treân ñòa baøn caû nöôùc<br /> Nam khoâng chæ laø cuoäc ñieàu tra chuyeân ngaønh veà vaøo naêm 1994, giai ñoaïn chuaån bò cho cuoäc Toång<br /> noâng nghieäp, maø coøn bao goàm caû lónh vöïc laâm ñieàu tra ñaõ khôûi ñoäng nhanh choùng vaø hieäu quaû.<br /> nghieäp vaø thuyû saûn; phaïm vi, ñôn vò ñieàu tra khoâng Toång cuïc Thoáng keâ theo Quyeát ñònh cuûa Thuû töôùng<br /> nhöõng goàm caùc hoä noâng, laâm nghieäp, thuyû saûn ôû Chính phuû vôùi vai troø thöôøng tröïc cuoäc Toång ñieàu tra<br /> khu vöïc thaønh thò maø coøn bao goàm toaøn boä caùc hoä (khoâng thaønh laäp Ban chæ ñaïo Toång ñieàu tra Trung<br /> (noâng nghieäp vaø phi noâng nghieäp) ôû khu vöïc noâng öông) ñaõ chuû trì phoái hôïp vôùi caùc Boä, ngaønh lieân<br /> thoân. So saùnh caùc cuoäc TÑTNTNN & TS ôû nöôùc ta quan (Uyû Ban Keá hoaïch Nhaø nöôùc, Boä Noâng nghieäp<br /> trong 16 naêm qua thì cuoäc Toång ñieàu tra naêm 1994 vaø Coâng nghieäp thöïc phaåm, Boä Laâm nghieäp, Boä<br /> laø cuoäc ñieàu tra ñaàu tieân neân khoù khaên cuõng nhieàu Thuyû saûn, Toång cuïc Quaûn lyù ruoäng ñaát, Boä Taøi chính,<br /> nhaát, ngaønh Thoáng keâ luùc ñoù coøn hieåu bieát raát ít veà Ban kinh teá Trung öông) ñeà nghò cöû caùn boä nghieäp<br /> cuoäc ñieàu tra naøy. Tuy vaäy, vôùi phöông chaâm vöøa vuï cuøng phoái hôïp chæ ñaïo thöïc hieän cuoäc Toång ñieàu<br /> hoïc, vöøa laøm, ngay töø naêm 1990 Vuï Noâng - Laâm tra. Theo quyeát ñònh soá: 141 - TCTK/QÑ ngaøy 18 -<br /> nghieäp - Thuyû saûn (nay laø Vuï Thoáng keâ Noâng, Laâm 12 - 1993 cuûa Toång cuïc Tröôûng Toång cuïc Thoáng keâ<br /> nghieäp vaø Thuyû saûn) ñaõ baét ñaàu söu taàm taøi lieäu, moät toå chuyeân vieân goàm 24 ngöôøi (thuoäc caùc Boä<br /> nghieân cöùu lyù luaän töø caùc taøi lieäu lieân quan cuûa ngoaøi ngaønh Trung öông vaø TCTK) ñöôïc thaønh laäp. Treân<br /> nöôùc vaø thöïc tieãn 2 cuoäc TÑTDS trong nöôùc vaøo caùc cô sôû chöùc naêng, nhieäm vuï qui ñònh, toå chuyeân vieân<br /> naêm 1979 vaø 1989. Trong ñoù ñaùng chuù yù nhaát laø ñaõ tieán haønh döï thaûo phöông aùn, xaây döïng caùc phieáu<br /> cuoán saùch veà chöông trình Toång ñieàu tra noâng ñieàu tra vaø giaûi thích, döï thaûo heä thoáng bieåu toång<br /> nghieäp theá giôùi naêm 1990 (Programme for the 1990 hôïp nhanh vaø toång hôïp chính thöùc,… Sau ñoù toå chöùc<br /> world Census of Agriculture) cuûa FAO (Toå chöùc nhieàu laàn Hoäi thaûo khoa hoïc ôû Trung öông vaø tieán<br /> Löông thöïc vaø Noâng nghieäp cuûa Lieân hôïp Quoác) vaø haønh ñieàu tra thöû ôû 4 tænh (Thaùi Bình, Ngheä An, Thaùi<br /> <br /> <br /> 36 CHUYEÂN SAN TOÅNG ÑIEÀU TRA NOÂNG THOÂN, NOÂNG NGHIEÄP VAØ THUÛY SAÛN NAÊM 2011<br />  Kinh nghieäm Toång ñieàu tra<br /> <br /> Nguyeân, Kieân Giang) ñaïi dieän cho 4 vuøng kinh teá Keát quaû ñieàu tra cho thaáy ñaây laø cuoäc Toång ñieàu tra<br /> khaùc nhau trong caû nöôùc ñeå xaây döïng caùc ñònh möùc dieãn ra treân qui moâ raát lôùn lieân quan ñeán 9.616 xaõ,<br /> giao khoaùn coâng vieäc, döï toaùn kinh phí vaø hoaøn 71.952 thoân, aáp, baûn vaø 11.974.515 hoä, 1.658 ñôn<br /> thieän phöông aùn, bieåu maãu Toång ñieàu tra. Döôùi söï vò quoác doanh noâng, laâm nghieäp, thuyû saûn vôùi<br /> höôùng daãn cuûa Trung öông ñeán cuoái naêm 1993 Ban 57.088.078 nhaân khaåu, 27.380.589 lao ñoäng.<br /> chæ ñaïo caáp döôùi (Tænh, huyeän, xaõ) ñöôïc thaønh laäp. Sau cuoäc Toång ñieàu tra noâng thoân vaø noâng<br /> Caùc böôùc tieáp theo laø: Tuyeån choïn ñieàu tra vieân; môû nghieäp vaøo naêm 1994, ngaønh Thoáng keâ ñaõ tieáp tuïc<br /> caùc lôùp taäp huaán ôû nhieàu caáp; laäp baûng keâ hoä theo chæ ñaïo thaéng lôïi 2 cuoäc TÑTNTNN & TS vaøo naêm<br /> töøng ñòa baøn (thoân, aáp, baûn). Coâng taùc tuyeân truyeàn 2001, 2006 vaø ñang böôùc vaøo cuoäc TÑTNTNN & TS<br /> cho cuoäc Toång ñieàu tra noâng nghieäp vaø noâng thoân naêm 2011. Nhöõng keát quaû tieán boä vaø nhöõng boå sung<br /> ñöôïc tieán haønh ôû moïi caáp moät caùch heát söùc linh thay ñoåi trong caùc cuoäc TÑTNTNN & TS töø naêm<br /> hoaït vaø saùng taïo baèng moïi phöông tieän vaø hình thöùc 1994 ñeán nay ñöôïc theå hieän treân caùc maët sau:<br /> thích hôïp. Coâng vieäc in aán, phaùt haønh vaø phaân phoái Veà muïc tieâu, phaïm vi, ñoái töôïng vaø ñôn vò<br /> moät khoái löôïng raát lôùn caùc taøi lieäu phuïc vuï cho cuoäc Toång ñieàu tra:<br /> Toång ñieàu tra ñöôïc thöïc hieän khaån tröông theo keá Cho ñeán nay muïc tieâu cuûa TÑTNTNN & TS ôû<br /> hoaïch chung. Moïi khoaûn kinh phí chi tieâu phuïc vuï nöôùc ta ñeà ra ngay töø ñaàu ñaõ saùt ñuùng vôùi chuaån<br /> cho Toång ñieàu tra ñöôïc döï toaùn thoáng nhaát giöõa Boä möïc quoác teá cuõng nhö thöïc tieãn noâng nghieäp, noâng<br /> Taøi chính vaø Toång cuïc Thoáng keâ vaø chuyeån theo thoân nöôùc ta. Ñoái vôùi ñieàu tra toaøn boä muïc ñích thöù<br /> tieán ñoä coâng vieäc cho caùc ñòa phöông. Giai ñoaïn nhaát nhaèm thu thaäp nhöõng thoâng tin cô baûn veà noâng<br /> chuaån bò ñöôïc hoaøn taát vaøo cuoái thaùng 6 naêm 1994 thoân, noâng nghieäp vaø thuyû saûn phuïc vuï vieäc ñaùnh<br /> ñeå chuyeån sang giai ñoaïn Toång ñieàu tra baét ñaàu vaøo giaù thöïc traïng vaø xu höôùng phaùt trieån, thieát laäp caên<br /> ngaøy 01 ñeán ngaøy 30/7/1994. Trong giai ñoaïn naøy, cöù ñeå laøm cô sôû xaây döïng keá hoaïch, hoaïch ñònh<br /> coâng taùc ñieàu tra ñöôïc tieán haønh ôû caùc ñòa phöông chính saùch phaùt trieån noâng nghieäp, noâng thoân trong<br /> vôùi söï giaùm saùt chaët cheõ cuûa caùc giaùm saùt vieân giai ñoaïn tieáp theo vaø xaây döïng chieán löôïc phaùt trieån<br /> Trung öông (moãi ngöôøi phuï traùch töø 2 - 5 tænh) vaø kinh teá - xaõ hoäi. Tuy vaäy ñeå ñaït ñöôïc muïc tieâu thöù<br /> Ban chæ ñaïo TÑT caùc caáp. Keát thuùc quaù trình ñieàu hai: Taïo laäp daøn maãu cho caùc cuoäc ñieàu tra thöôøng<br /> tra laø coâng taùc toång hôïp nhanh, sau ñoù chuyeån sang xuyeân haøng naêm giöõa 2 cuoäc Toång ñieàu tra vaø so<br /> böôùc nghieäm thu caùc taøi lieäu Toång ñieàu tra ôû töøng saùnh quoác teá, theo chuùng toâi thì ñeán cuoäc Toång ñieàu<br /> caáp. Giai ñoaïn baøn giao toång hôïp caùc phieáu ñieàu tra tra naêm 2011 vôùi caùch thieát keá phieáu ñieàu tra (phieáu<br /> (hoä, xaõ vaø doanh nghieäp) ñöôïc giao cho 3 Trung soá 01/TÑTNN-HO - Tình hình cô baûn cuûa hoä) thì môùi<br /> taâm tính toaùn ôû Haø Noäi, TP. Hoà Chí Minh vaø Ñaø ñaûm baûo coù ñuû caùc döõ kieän (veà soá lao ñoäng trong<br /> Naüng thöïc hieän. Böôùc vaøo naêm 1995 coâng taùc ñieàu hoä chia theo töøng ngaønh ngheà hoaït ñoäng vaø dieän<br /> tra choïn maãu vôùi qui moâ 45.000 hoä tieáp tuïc ñöôïc tích gieo troàng caây haøng naêm vaø caây laâu naêm chuû<br /> trieån khai ôû caû 2 khu vöïc (thaønh thò vaø noâng thoân) yeáu cuõng nhö dieän tích nuoâi troàng thuyû saûn vaø soá<br /> trong phaïm vi caû nöôùc. Ñeán cuoái naêm 1995 haàu löôïng töøng loaïi gia suùc, gia caàm chuû yeáu cuûa hoä) ñeå<br /> nhö toaøn boä coâng vieäc in aán, coâng boá, xuaát baûn taøi xaùc laäp ñöôïc caùc baûng keâ danh saùch hoä troàng luùa,<br /> lieäu Toång ñieàu tra ñöôïc hoaøn thaønh, chia thaønh 3 taäp hoä troàng caây haøng naêm khaùc, hoä chaên nuoâi phuïc vuï<br /> vôùi 421 bieåu, 2111 trang in; so vôùi caùc nöôùc Vieät cho caùc cuoäc ñieàu tra maãu naêng suaát, saûn löôïng luùa,<br /> Nam ñaõ ruùt ngaén thôøi gian thöïc hieän Toång ñieàu tra caây, con khaùc. Caùch thieát keá naøy cuõng ñuû caên cöù ñeå<br /> (khoâng keå ñieàu tra maãu) trong khoaûng moät naêm. toång hôïp ñöôïc soá hoä chuyeân ngaønh (hoä noâng<br /> <br /> <br /> THAÙNG 6 - 2011 37<br /> Kinh nghieäm Toång ñieàu tra<br /> <br /> nghieäp, hoä laâm nghieäp, hoä thuyû saûn, hoä coâng cöùu xaây döïng heä thoáng chæ tieâu cho moãi cuoäc Toång<br /> nghieäp, hoä xaây döïng,…) theo caû 2 khaùi nieäm sau: ñieàu tra (ñieàu tra toaøn dieän vaø ñieàu tra maãu), keå caû<br /> - Moät laø ñaûm baûo toång hôïp ñöôïc soá hoä noâng vieäc chuaån hoaù caùc khaùi nieäm, noäi dung vaø phöông<br /> nghieäp theo khaùi nieäm cuûa quoác teá, vì TÑTNN ôû caùc phaùp tính chæ tieâu, maõ hoaù chæ tieâu,… Ngay töø cuoäc<br /> nöôùc (laø cuoäc ñieàu tra chuyeân ngaønh veà noâng Toång ñieàu tra naêm 1994, noäi dung ñieàu tra toaøn dieän<br /> nghieäp) neân khaùi nieäm hoä noâng nghieäp ñöôïc qui ñaõ taäp trung vaøo nhöõng yeáu toá cô baûn nhaát cuûa hoä<br /> ñònh laø hoä coù ít nhaát 1 lao ñoäng tham gia hoaït ñoäng (goàm: Nhaân khaåu, lao ñoäng; nhaø ôû vaø moät soá ñoà<br /> saûn xuaát noâng nghieäp trong naêm ñieàu tra. duøng; dieän tích ñaát; dieän tích gieo troàng; chaên nuoâi<br /> - Hai laø ñaûm baûo toång hôïp ñöôïc soá hoä noâng vaø caùc loaïi maùy chuû yeáu). Tuy vaäy, trong Toång ñieàu<br /> nghieäp (cuõng nhö caùc hoä chuyeân ngaønh khaùc) theo tra NN & NT naêm 1994 ngaønh thuyû saûn vôùi 3.260<br /> khaùi nieäm qui ñònh trong TÑTNTNN & TS ôû Vieät km bôø bieån, 112 cöûa soâng laïch, treân 1 trieäu km2<br /> Nam laø nhöõng hoä coù toaøn boä hoaëc phaàn lôùn lao ñoäng vuøng ñaëc quyeàn kinh teá bieån, gaàn 2 trieäu ha maët<br /> cuûa hoä tham gia hoaït ñoäng chuyeân ngaønh ñoù trong nöôùc noäi ñòa,… coù raát nhieàu tieàm naêng nhöng chöa<br /> naêm ñieàu tra nhaèm traùnh toång hôïp truøng laép hoä vöôït ñöôïc quan taâm chuù yù ñaày ñuû, ngoaøi chæ tieâu veà soá<br /> quaù toång soá hoä treân ñòa baøn noâng thoân. hoä, dieän tích nuoâi troàng thuyû saûn vaø soá löôïng taøu<br /> Maët khaùc, veà phaïm vi, ñôn vò ñieàu tra cuûa cuoäc thuyeàn ñaùnh baét thuyû saûn thì khoâng coøn chæ tieâu naøo<br /> TÑTNT, NN ôû nöôùc ta ngay töø ñaàu (1994) ñaõ qui khaùc. Ñoàng thôøi, noäi dung Toång ñieàu tra naêm 1994<br /> ñònh: Ñieàu tra toaøn boä caùc loaïi hoä (noâng nghieäp vaø cuõng thieáu nhöõng chæ tieâu phaûn aùnh veà moâi sinh,<br /> phi noâng nghieäp) treân ñòa baøn noâng thoân (khaùc vôùi moâi tröôøng, phaùt trieån noâng nghieäp beàn vöõng,... Maët<br /> caùc nöôùc laø chæ ñieàu tra hoä noâng nghieäp trong caû khaùc, trong cuoäc Toång ñieàu tra ôû nöôùc ta naêm 1994<br /> nöôùc). Cho ñeán nay phaïm vi ñieàu tra naøy vaãn ñöôïc cuõng khoâng ñieàu tra ôû khu vöïc thaønh thò. Qui ñònh<br /> keá thöøa trong caùc cuoäc TÑTNTNN & TS laø phuø hôïp naøy, ngay trong quaù trình ñieàu tra khoâng ít tænh (TP.<br /> vôùi nhu caàu thöïc tieãn phuïc vuï ñaùnh giaù toaøn dieän veà Hoà Chí Minh, Ñoàng Nai,…) ñaõ phaûi ñieàu tra theâm<br /> noâng thoân, noâng nghieäp nöôùc ta theo tinh thaàn caùc caùc hoä noâng, laâm nghieäp, thuyû saûn khu vöïc thaønh<br /> Nghò quyeát cuûa Ñaûng (nhaát laø Nghò quyeát TW 5, thò ñeå coù theå toång theå chung hoä noâng, laâm nghieäp,<br /> Nghò quyeát TW 7 veà vaán ñeà noâng nghieäp, noâng daân thuyû saûn toaøn tænh. Quaù trình toång hôïp soá lieäu chung<br /> vaø noâng thoân). cuõng cho thaáy: qui ñònh naøy ñaõ laøm thieáu ñi böùc<br /> Moät ñieåm khaùc nöõa so vôùi caùc nöôùc kinh teá tranh chung veà noâng, laâm nghieäp vaø thuyû saûn caû<br /> trang traïi phaùt trieån vôùi qui moâ lôùn khi ñieàu tra nöôùc vaø khoâng ñoàng nhaát khi so saùnh keát quaû<br /> thöôøng boû qua nhöõng noâng hoä coù qui moâ saûn xuaát TÑTNN vôùi caùc nöôùc. Trong khi ñoù chæ tieâu saûn löôïng<br /> nhoû (nhö nuoâi döôùi 20 con gia caàm, döôùi 3 con lôïn, caây laâu naêm ñöôïc ñieàu tra toaøn boä, toång hôïp keát<br /> troàng troït döôùi 0,1 ha,…). Ñoái vôùi Vieät Nam töø cuoäc quaû cho thaáy chaát löôïng soá lieäu raát thaáp, khoâng söû<br /> TÑTNT & NN ñaàu tieân 1994, caên cöù vaøo thöïc tieãn duïng ñöôïc. Noäi dung ñieàu tra maãu beân caïnh nhöõng<br /> saûn xuaát noâng nghieäp trong nöôùc (qui moâ saûn xuaát noäi dung thieát thöïc (cô caáu kinh teá noâng thoân, hieäu<br /> cuûa hoä phoå bieán coøn nhoû, phaân taùn) neân ñaõ qui ñònh quaû saûn xuaát caây troàng, con gia suùc chuû yeáu) cuõng<br /> ñieàu tra toaøn boä caùc hoä coù hoaït ñoäng saûn xuaát noâng, coù nhöõng noäi dung (nhö: Thu nhaäp, chi tieâu vaø nhaø<br /> laâm nghieäp, thuyû saûn trong naêm ñieàu tra baát keå laø ôû) cuûa hoä noâng thoân truøng laép vôùi ñieàu tra toaøn dieän<br /> qui moâ lôùn hay nhoû. vaø vôùi cuoäc ñieàu tra veà möùc soáng daân cö. Do ñoù, töø<br /> Veà noäi dung cuoäc Toång ñieàu tra: cuoäc TÑTNTNN & TS nhöõng naêm 2001, 2006 ñeå<br /> Vaán ñeà naøy lieân quan nhieàu ñeán vieäc nghieân khaéc phuïc nhöõng nhöôïc ñieåm neâu treân ñaõ khoâng<br /> <br /> 38 CHUYEÂN SAN TOÅNG ÑIEÀU TRA NOÂNG THOÂN, NOÂNG NGHIEÄP VAØ THUÛY SAÛN NAÊM 2011<br />  Kinh nghieäm Toång ñieàu tra<br /> <br /> ñieàu tra saûn löôïng caây laâu naêm, khoâng ñieàu tra thu chuaån hoaù caùc khaùi nieäm, noäi dung vaø phöông phaùp<br /> nhaäp, chi tieâu vaø nhaø ôû cuûa hoä. Ñoàng thôøi boå sung tính chæ tieâu, maõ hoaù chæ tieâu vaø chuaån hoaù con soá<br /> ñieàu tra hoä noâng, laâm nghieäp, thuyû saûn khu vöïc ñaùp öùng yeâu caàu toång hôïp xöû lyù baèng kyõ thuaät hieän<br /> thaønh thò vaø caùc chæ tieâu ñieàu tra veà thuyû saûn, voán ñaïi (Scanning).<br /> ñaàu tö phaùt trieån cuûa hoä noâng thoân,… Veà phöông phaùp Toång ñieàu tra:<br /> Trong noäi dung TÑTNTNN & TS naêm 2011 ñaõ Cuøng vôùi vieäc boå sung hoaøn thieän noäi dung<br /> coù nhöõng caûi tieán cô baûn sau: Toång ñieàu tra, phöông phaùp ñieàu tra cuõng ñöôïc hoaøn<br /> - Khai thaùc nhieàu nhaát döõ kieän töø Toång ñieàu tra thieän töøng böôùc. Moät thay ñoåi lôùn so vôùi cuoäc Toång<br /> daân soá vaø nhaø ôû naêm 2009 (nhö: caùc baûn veõ sô ñoà ñieàu tra naêm 1994 laø ñaõ xaây döïng ñöôïc 6 qui trình<br /> ñòa baøn, baûng keâ hoä daân soá, caùc khaùi nieäm hoä, nhaân thöïc hieän trong caùc cuoäc Toång ñieàu tra töø naêm 2001<br /> khaåu thöôøng truù, 15% soá ñòa baøn maãu chuû,…) ñeå ñeán nay (goàm: qui trình laäp baûng keâ, taäp huaán<br /> laøm caên cöù laäp baûng keâ danh saùch caùc hoä taïi ñòa nghieäp vuï, thu thaäp vaø kieåm tra taïi ñòa baøn, ñieàu tra<br /> baøn thoân/xaõ ñieàu tra vaø xaây döïng qui trình ñieàu tra maãu, phuùc tra, nghieäm thu). Caùc qui trình naøy ñöôïc<br /> hoä maãu. coi nhö nhöõng chuaån möïc phaûi thöïc hieän nghieâm tuùc<br /> - Caân ñoái noäi dung TÑTNTNN & TS vôùi caùc trong Toång ñieàu tra, ñaây laø moät trong caùc yeáu toá<br /> cuoäc ñieàu tra khaùc trong chöông trình ñieàu tra thoáng quyeát ñònh giaûm bôùt sai soá phi choïn maãu, naâng cao<br /> keâ quoác gia cuûa ngaønh Thoáng keâ ñeå giaûm bôùt nhöõng chaát löôïng soá lieäu Toång ñieàu tra. Ví duï: Trong qui<br /> noäi dung ñaõ ñöôïc ñieàu tra (nhö ñieàu tra doanh trình thu thaäp vaø kieåm tra thu thaäp soá lieäu taïi ñòa<br /> nghieäp, ñieàu tra möùc soáng daân cö, ñieàu tra lao ñoäng baøn ñieàu tra ñaõ qui ñònh roõ vieäc laøm trong töøng ngaøy<br /> - vieäc laøm,…). Töø ñoù tinh giaûn khoâng ñieàu tra caùc cuûa ñieàu tra vieân vaø toå tröôûng ñieàu tra; caùch phoûng<br /> doanh nghieäp, HTX noâng, laâm nghieäp, thuyû saûn vì vaán ñoái töôïng ñieàu tra, caùch kieåm tra caân ñoái chæ<br /> ñaõ ñieàu tra doanh nghieäp haøng naêm; khoâng ñieàu tra tieâu trong töøng phieáu ñieàu tra vaø giöõa caùc phieáu ñieàu<br /> thu nhaäp, chi tieâu cuûa hoä daân cö vì Vuï Thoáng keâ Xaõ tra; caùch baøn giao taøi lieäu haøng ngaøy giöõa toå tröôûng<br /> hoäi - Moâi tröôøng ñaõ ñieàu tra theo chu kyø 2 naêm toå vaø ñieàu tra vieân; caùch kieåm tra ngaãu nhieân cuûa toå<br /> chöùc moät laàn vaøo caùc naêm chaün,... tröôûng vôùi ñieàu tra vieân,… Nhöõng boå sung thay ñoåi<br /> - Boå sung moät theâm nhieàu noäi dung môùi theo veà qui trình ñieàu tra neâu treân ngaøy caøng hoaøn thieän<br /> khuyeán nghò cuûa FAO phuïc vuï yeâu caàu ñaùnh giaù thöïc hôn trong caùc cuoäc TÑTNTNN & TS sau (xem baøi<br /> hieän caùc Muïc tieâu thieân nieân kyû (MDGs) cuûa Lieân giôùi thieäu veà caùc qui trình aùp duïng trong TÑTNTNN<br /> Hôïp Quoác (nhö: an ninh löông thöïc, bình ñaúng giôùi, & TS naêm 2011).<br /> baûo veä moâi tröôøng, lao ñoäng vieäc laøm, xoaù ñoùi giaûm Phöông phaùp ñieàu tra maãu trong TÑTNTNN &<br /> ngheøo,…) cuõng nhö boå sung theâm yeâu caàu môùi cuûa TS ngaøy caøng ñöôïc hoaøn thieän theo höôùng khaùch<br /> Nghò quyeát Ñaïi hoäi Ñaûng laàn thöù XI, Nghò quyeát quan, khoa hoïc hôn trong töøng böôùc phaân taàng,<br /> Trung öông laàn thöù 7 veà vaán ñeà noâng nghieäp, noâng choïn maãu theo khoaûng caùch, khaéc phuïc caùch choïn<br /> thoân vaø noâng daân (nhö: phaùt trieån noâng nghieäp beàn chuû quan, tuyø tieän. Neáu nhö naêm 1994 phaïm vi ñieàu<br /> vöõng; keát quaû thöïc hieän caùc chöông trình muïc tieâu tra coøn bao goàm caû 2 khu vöïc noâng thoân vaø thaønh<br /> quoác gia veà hoã trôï ngöôøi ngheøo; ñaøo taïo ngheà cho thò thì ñeán caùc cuoäc Toång ñieàu tra töø naêm 2001 ñeán<br /> lao ñoäng noâng thoân; vai troø phuï nöõ trong saûn xuaát nay chæ taäp trung ñieàu tra maãu ôû khu vöïc noâng thoân,<br /> noâng, laâm nghieäp, thuyû saûn; aûnh höôûng cuûa saûn phuïc vuï giaûi ñaùp caùc yeâu caàu thieát thöïc nhöõng muïc<br /> xuaát noâng, laâm nghieäp, thuyû saûn ñeán moâi tröôøng,…). tieâu quoác gia trong töøng thôøi kyø ñoái vôùi noâng nghieäp,<br /> Cuøng vôùi hoaøn thieän noäi dung ñieàu tra, laø vieäc noâng thoân vaø noâng daân (xem baøi noäi dung vaø<br /> <br /> <br /> THAÙNG 6 - 2011 39<br /> Kinh nghieäm Toång ñieàu tra<br /> <br /> phöông phaùp ñieàu tra maãu trong TÑTNTNN & TS töø naêm 1994 ñeán nay:<br /> naêm 2011). - Tröôùc heát, ruùt kinh nghieäm töø vieäc khoâng<br /> Veà thôøi ñieåm, thôøi kyø trong Toång ñieàu tra: thaønh laäp Ban chæ ñaïo Toång ñieàu tra Trung öông<br /> Ñoái vôùi nöôùc ta, moät coäng ñoàng 54 daân toäc, naêm 1994 khieán cho vieäc ñieàu haønh, phoái hôïp giöõa<br /> dieän tích töï nhieân traûi daøi haøng nghìn km töø Baéc caùc Boä ngaønh lieân quan ôû TW thieáu chaët cheõ. Töø<br /> xuoáng Nam vôùi ñòa hình phöùc taïp (mieàn nuùi, trung cuoäc TÑTNTNN & TS naêm 2001 ñeàu thaønh laäp Ban<br /> du, ñoàng baèng, haûi ñaûo), khí haäu, thôøi tieát ña daïng chæ ñaïo ôû caû 4 caáp (TW, tænh, huyeän, xaõ) ñeå ñaûm<br /> bieán ñoåi khaùc nhau theo töøng vuøng mieàn,... Ñieàu ñoù baûo tính heä thoáng, hieäu löïc vaø thoâng suoát töø TW<br /> cho thaáy: choïn ñöôïc thôøi ñieåm Toång ñieàu tra thích ñeán cô sôû.<br /> hôïp cho taát caû caùc vuøng, mieàn ôû nöôùc ta laø raát khoù. - Ñoåi môùi caùch phaân coâng, phaân roõ traùch<br /> Thöïc teá cuoäc TÑTNT NN & TS naêm 2001 choïn vaøo nhieäm cuûa töøng ngaønh, töøng caáp, môû roäng theâm<br /> thaùng 10 (töø 01 - 30/10/2001), ñoái vôùi Ñoàng baèng quyeàn vaø traùch nhieäm cho ñòa phöông; caûi tieán caùch<br /> soâng Cöûu long laø vaøo muøa ngaäp luõ, neân ñaõ gaëp raát phaân coâng trong Toå thöôøng tröïc TW theo nhoùm<br /> nhieàu khoù khaên, toán keùm theâm kinh phí cho vieäc di chuyeân traùch (nhoùm nghieäp vuï, nhoùm bieåu maãu vaø<br /> chuyeån cuûa ñieàu tra vieân vaø kieåm tra giaùm saùt cuûa nhoùm kinh phí) ñaõ naâng cao tính chuyeân nghieäp vaø<br /> Toå tröôûng ñieàu tra cuõng nhö cuûa BCÑTÑT caùc caáp. traùch nhieäm cuï theå cuûa töøng nhoùm.<br /> Do vaäy, caùc cuoäc toång ñieàu tra TÑTNT NN & TS töø - Coâng taùc kieåm tra, giaùm saùt cuûa Ban chæ ñaïo<br /> naêm 2006 ñeán nay ñeàu ñöôïc qui ñònh sôùm hôn vaøo caùc caáp ñöôïc taêng cöôøng hôn trong moãi cuoäc<br /> ngaøy 01/7. Tuy vaäy, vaøo thôøi ñieåm naøy ñoái vôùi caùc TÑTNTNN & TS ñaõ goùp phaàn naâng cao traùch nhieäm<br /> tænh mieàn nuùi, Taây Nguyeân ôû moät soá huyeän, xaõ thuoäc ñieàu tra, naâng cao chaát löôïng soá lieäu ñieàu tra.<br /> vuøng saâu , vuøng xa cuûa tænh neáu muøa möa ñeán sôùm - Ñeå ñaûm baûo tieán ñoä thôøi gian, coâng vieäc, chaát<br /> cuõng coù theå gaëp nhieàu khoù khaên trong vieäc ñieàu tra. löôïng soá lieäu Toång ñieàu tra trong coâng taùc tuyeån<br /> Trong cuoäc TÑTNTNN naêm 1994 (vaøo ngaøy choïn ñieàu tra vieân ñaõ boå sung nhöõng tieâu chuaån,<br /> 01/7/1994) ñaõ cho pheùp nhöõng huyeän, xaõ ñaëc thuø qui cheá chaët cheõ. Ruùt kinh nghieäm töø cuoäc TÑTNT,<br /> coù theå trieån khai ñieàu tra sôùm hôn (nhöng khoâng NN naêm 1994 khoâng coù toå tröôûng giaùm saùt ñieàu tra<br /> ñöôïc sau ngaøy 01/7 laøm aûnh höôûng tieán ñoä chung taïi ñòa baøn ñaõ gaây toán keùm theâm raát nhieàu coâng<br /> cuûa cuoäc Toång ñieàu tra) vaø phaûi baùo caùo vaø ñöôïc söï söùc, kinh phí ñeå laøm saïch phieáu. Töø cuoäc TÑTNTNN<br /> nhaát trí cuûa cô quan thöôøng tröïc Toång ñieàu tra (Toång & TS 2001 ñeán nay, toå tröôûng ñieàu tra ñöôïc tuyeån<br /> cuïc Thoáng keâ). Veà thôøi kyø trong TÑTNTNN & TS choïn kyõ caøng vôùi caùc tieâu chuaån, chaát löôïng ñoøi hoûi<br /> cho ñeán nay ñeàu laáy trong 12 thaùng qua (tính töø cao hôn ñieàu tra vieân./.<br /> ngaøy 01/7 naêm tröôùc ñeán ngaøy 30 thaùng 6 naêm<br /> Toång ñieàu tra).<br /> Nhöõng boå sung thay ñoåi khaùc trong Toång<br /> ñieàu tra:<br /> Coù raát nhieàu nhöõng boå sung thay ñoåi khaùc trong<br /> caùc böôùc toå chöùc chæ ñaïo thöïc hieän TÑTNTNN & TS<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 40 CHUYEÂN SAN TOÅNG ÑIEÀU TRA NOÂNG THOÂN, NOÂNG NGHIEÄP VAØ THUÛY SAÛN NAÊM 2011<br />