Những vấn đề có tính nguyên tắc trong đấu tranh bảo vệ, phát triển chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh trong tình hình mới

NHỮNG VẤN ĐỀ CÓ TÍNH NGUYÊN TẮC TRONG <br /> ĐẤU TRANH BẢO VỆ, PHÁT TRIỂN CHỦ NGHĨA MÁC ­ LÊNIN, <br /> TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH TRONG TÌNH HÌNH MỚI<br /> Trong quá trình lãnh đạo cách mạng, một trong những vấn đề then chốt  <br /> mà Đảng ta quan tâm là phải chú trọng xây dựng Đảng về  chính trị, trong đó  <br /> nhiệm vụ đấu tranh bảo vệ, phát triển chủ nghĩa Mác ­ Lênin, tư tưởng Hồ Chí  <br /> Minh ­ nền tảng tư tưởng của Đảng là nhiệm vụ quan trọng hàng đầu. Nhiệm <br /> vụ  đấu tranh bảo vệ  chủ  nghĩa Mác ­ Lênin, tư  tưởng Hồ  Chí Minh càng trở <br /> nên cấp thiết, khi toàn cầu hóa, hợp tác và phát triển trở thành xu thế  tất yếu  <br /> của cuộc sống hiện đại. Chủ  nghĩa tư  bản đã có những điều chỉnh thích nghi <br /> với tình hình mới; chủ nghĩa xã hội, phong trào cách mạng thế giới đang tạm  <br /> thời lâm vào thoái trào. Chủ nghĩa đế quốc và các thế lực thù địch coi đây là cơ <br /> hội thuận lợi để  chúng hạ  bệ chủ  nghĩa Mác ­ Lênin, tư  tưởng Hồ  Chí Minh  <br /> ngay trong lòng các nước xã hội chủ nghĩa, trong đó có Việt Nam.  Vì vậy, Đại <br /> hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XII của Đảng đã khẳng định: “Kiên định chủ <br /> nghĩa Mác ­ Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, vận dụng sáng tạo và phát triển phù <br /> hợp với thực tiễn Việt Nam” [1].<br /> Để  thực hiện có hiệu quả  nhiệm vụ  bảo vệ  và phát triển chủ  nghĩa  <br /> Mác ­ Lênin, tư  tưởng Hồ  Chí Minh trong tình hình mới hiện nay, cần quán <br /> triệt và thực hiện tốt một số vấn đề có tính nguyên tắc sau đây:<br /> Một là, phải hiểu đúng, sâu sắc và toàn diện chủ nghĩa Mác ­ Lênin, tư  <br /> tưởng Hồ Chí Minh.<br /> Đây là cơ sở nền tảng để nâng cao chất lượng hiệu quả tuyên truyền giáo <br /> dục chủ nghĩa Mác ­ Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, khắc phục những nhận thức  <br /> sai trái trong quần chúng nhân dân về chủ nghĩa Mác ­ Lênin, tư tưởng Hồ Chí <br /> Minh; đồng thời giúp cho không ít người tránh khỏi một tình trạng nói trung <br /> thành với chủ  nghĩa Mác ­ Lênin, tư  tưởng Hồ  Chí Minh mà không hiểu thực  <br /> chất của nó là gì? Đặc biệt, nghiên cứu hiểu sâu sắc bản chất cách mạng, khoa <br /> học của chủ nghĩa Mác ­ Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh còn là cơ sở để phản bác  <br /> có hiệu quả những luận điệu xuyên tạc của các thế lực phản động đối với chủ <br /> nghĩa Mác ­ Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh. Nghiên cứu sâu sắc, đúng đắn chủ <br /> nghĩa Mác ­ Lênin, tư  tưởng Hồ  Chí Minh là hiểu sâu sắc bản chất cách <br /> mạng, khoa học, lập trường, phương pháp cách mạng, hiểu sâu sắc tính cách <br /> mạng và khoa học của từng nguyên lý, quy luật, khái niệm, phạm trù và toàn <br /> bộ  học thuyết, tư tưởng trong sự vận động, phát triển, chuyển hóa lẫn nhau, <br /> gắn với thực tiễn cách mạng; hiểu giá trị  trường tồn của học thuyết trong <br /> tính chỉnh thể của nó, đồng thời hiểu một số  những quan niệm đã bị  lịch sử <br /> vượt qua, những quan niệm cần bổ sung phát triển… <br /> Nhiều năm qua, chúng ta tích cực triển khai theo hướng này và đã thu <br /> được những kết quả, góp phần cung cấp cơ sở lý luận khoa học giúp Đảng ta <br /> định ra đường lối đúng đắn trong lãnh đạo cách mạng Việt Nam. Song, do nội <br /> dung chủ  nghĩa Mác ­ Lênin, tư  tưởng Hồ  Chí Minh vô cùng phong phú, lại <br /> được đúc kết bởi những bộ óc thiên tài và qua nhiều giai đoạn khác nhau, nên <br /> việc nghiên cứu làm rõ bản chất cách mạng, khoa học của học thuyết, trong  <br /> sự  vận động biến đổi, trong mối liên hệ  quan hệ  chặt chẽ  của mỗi luận  <br /> điểm, nguyên lý, quy luật, nhất là phương pháp tiếp cận nghiên cứu, xử lý các <br /> tình huống chính trị thực tiễn của các nhà kinh điển là công việc rất khó khăn, <br /> phức tạp, cần được triển khai bài bản, công phu, nghiêm túc; không giản đơn, <br /> nóng vội, chủ quan. <br /> Hai là, phải  xác định rõ đối tượng trong quá trình đấu tranh bảo vệ <br /> chủ nghĩa Mác ­ Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh trong tình hình hiện nay. <br /> Xác định rõ đối tượng là một trong những nguyên tắc rất quan trọng <br /> trong quá trình đấu tranh bảo vệ  chủ  nghĩa Mác ­ Lênin, tư  tưởng Hồ  Chí <br /> Minh trong tình hình hiện nay. Bởi vì, xác định rõ đối tượng sẽ giúp chúng ta <br /> có cách thức và biện pháp đấu tranh phù hợp. Đối tượng đấu tranh trước hết <br /> là những biểu hiện sai trái của một số cán bộ, đảng viên trong nhận thức, vận  <br /> dụng chủ  nghĩa Mác ­ Lênin, tư  tưởng Hồ  Chí Minh.  Hoạt động nhận thức, <br /> vận dụng chủ  nghĩa Mác ­ Lênin, tư  tưởng Hồ  Chí Minh của cán bộ, đảng <br /> viên vừa phản ánh kết quả tuyên truyền giáo dục, vừa thể hiện sức sống của <br /> chủ  nghĩa Mác ­ Lênin, tư  tưởng Hồ Chí Minh trong hiện thực. Những nhận  <br /> thức sai trái, sự vận dụng không đúng đắn trong thực tiễn ảnh hưởng rất lớn  <br /> đến uy tín, sức sống của chủ nghĩa Mác ­ Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh. Ảnh  <br /> hưởng tiêu cực này càng lớn nếu phạm vi nhận thức, vận dụng sai trái đó ở <br /> quy mô lớn, thời gian dài, với những cán bộ  giữ  những trọng trách lớn trong <br /> bộ máy của Đảng, Nhà nước. Hiện nay, bên cạnh cách hiểu chủ nghĩa Mác ­ <br /> Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh một cách giáo điều, máy móc, không ít cán bộ, <br /> đảng viên hiểu chủ nghĩa Mác ­ Lênin, tư  tưởng Hồ Chí Minh một cách đơn <br /> giản ở  trình độ  cảm tính, tư  duy kinh nghiệm. Họ  quy giản chủ nghĩa Mác ­  <br /> Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh vào một số nguyên lý, quy luật, phạm trù. Đó là <br /> sự  vi phạm nguyên tắc khách quan, một nguyên tắc cơ  bản, đầu tiên, đặt cơ <br /> sở nền tảng, định hướng cho mọi nguyên tắc khác và mọi sự xem xét cải tạo <br /> xã hội của triết học Mác ­ Lênin. Hậu quả của tình trạng này sẽ làm suy giảm <br /> nghiêm trọng uy tín, sức mạnh của chủ  nghĩa Mác ­ Lênin, tư  tưởng Hồ  Chí <br /> Minh, tạo điều kiện để  các thế  lực thù địch tấn công xuyên tạc chủ  nghĩa <br /> Mác ­ Lênin. Hay tình trạng nói không đi đôi với làm, thậm chí nói mà không  <br /> làm, nói một đằng làm một nẻo là hiện tượng đang diễn ra ở một số cán bộ,  <br /> đảng viên hiện nay. Đây là sự  vi phạm nghiêm trọng nguyên tắc xây dựng <br /> Đảng của chủ nghĩa Mác ­ Lênin, vi phạm nguyên tắc thống nhất giữa lý luận  <br /> và thực tiễn, giữa giải thích thế giới và cải tạo thế giới của chủ nghĩa Mác ­ <br /> Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh. Đó là những biểu hiện của tình trạng “tự diễn  <br /> biến”, tự  làm mất đi bản chất cách mạng khoa học, tước bỏ  sức mạnh của  <br /> chủ nghĩa Mác ­ Lênin trong thực tiễn.<br /> Để chủ động đối phó với tình hình trên, chúng ta cần sớm xây dựng các <br /> lực lượng chuyên trách, trở  thành lực lượng thường trực, những “quả  đấm <br /> thép” làm xoay chuyển tương quan so sánh lực lượng trên mặt trận đấu tranh  <br /> tư  tưởng lý luận. Lực lượng này cần được tuyển chọn kỹ  cả  về  phẩm chất  <br /> và năng lực, khả  năng chuyên môn và bản lĩnh chính trị, trình độ  lý luận và  <br /> trình độ ngoại ngữ, được tổ chức chặt chẽ, đủ sức làm tham mưu cho Đảng,  <br /> Nhà nước trong việc định ra những chủ trương, chính sách, kế hoạch cơ bản  <br /> lâu dài, chủ động làm thất bại sự chống phá của các thế lực thù địch đối với <br /> chủ  nghĩa Mác ­ Lênin, tư  tưởng Hồ  Chí Minh, có khả  năng thường xuyên <br /> nắm chắc âm mưu thủ  đoạn của các thế  lực thù địch, từ  đó trực tiếp triển <br /> khai các chiến dịch nhằm đập tan sự chống phá của các chuyên gia lý luận tư <br /> sản và các thế lực thù địch; đồng thời có trách nhiệm đào tạo, bồi dưỡng các <br /> lực lượng đấu tranh bảo vệ  chủ  nghĩa Mác ­ Lênin, tư  tưởng Hồ  Chí Minh <br /> trong phạm  vi  toàn quốc. Cùng với lực  lượng nòng cốt mang tính chuyên <br /> nghiệp trên, cần khơi dậy, quy tụ, sử dụng có hiệu quả  các nhà nghiên cứu, <br /> các giảng viên khoa học xã hội nhân văn trong các trường đại học, các viện <br /> nghiên cứu, các cán bộ  lãnh đạo Đảng, chính quyền các cấp, cùng toàn thể <br /> cán bộ, đảng viên và nhân dân, tạo nên thế trận vững chắc tích cực chủ động <br /> tham gia đấu tranh chống lại sự chống phá xuyên tạc chủ nghĩa Mác ­ Lênin,  <br /> tư tưởng Hồ Chí Minh của các thế lực thù địch. <br /> Ba là, gắn đấu tranh với phát triển chủ nghĩa Mác ­ Lênin, tư tưởng Hồ  <br /> Chí Minh trong tình hình mới.<br /> Một trong những nguyên nhân để  các thế  lực lợi dụng công kích chủ <br /> nghĩa Mác ­ Lênin là trong quá trình vận dụng hệ tư  tưởng này vào xác định <br /> đường lối, chủ  trương lãnh đạo, một số  Đảng Cộng sản đã tiến hành một <br /> cách máy móc, giáo điều, ít tiếp thu cái mới. Điều đó đã làm cho chủ  nghĩa <br /> Mác ­ Lênin mất đi tính sống động và hơi thở  của cuộc sống, trở  thành lạc <br /> hậu, không thể lý giải được những vấn đề mới do thực tiễn đặt ra, tạo kẽ hở <br /> để kẻ thù công kích, chĩa mũi nhọn chống phá. Bởi vậy, việc đấu tranh phải <br /> đi đôi với phát triển chủ  nghĩa Mác ­ Lênin, tư  tưởng Hồ  Chí Minh. Nghiên <br /> cứu chủ nghĩa Mác ­ Lênin cho thấy, ngoài những vấn đề cơ bản, nó còn chứa <br /> đựng nhiều nội dung tri thức thuộc các ngành khoa học khác nhau và còn rất <br /> nhiều luận điểm đặc sắc khác về  sự  hình thành, phát triển của chủ  nghĩa xã <br /> hội, cho đến nay vẫn còn nguyên giá trị, trở  thành hệ  tư  tưởng, kim chỉ  nam <br /> cho giai cấp công nhân và cả  nhân loại để  cải tạo thế  giới. Song, các ông  <br /> không bao giờ coi học thuyết mình nêu ra là chân lý tuyệt đối, liều thuốc linh <br /> ứng có sẵn, câu trả lời vạn năng cho mọi tình huống của cuộc sống. Đó chỉ là <br /> những gợi ý về  phương pháp, còn việc áp dụng, vận dụng nó vào thực tiễn <br /> đòi hỏi phải có sự nỗ lực sáng tạo của những người cách mạng, phù hợp với <br /> những hoàn cảnh, điều kiện cụ  thể, không máy móc, giáo điều. Vì thế, cần  <br /> phát triển chủ nghĩa Mác ­ Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh bảo đảm cho nó luôn <br /> luôn rộng mở, gắn bó hữu cơ với thời cuộc là việc làm hết sức cần thiết. Ở <br /> đây, quan niệm phát triển chủ nghĩa Mác ­ Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh cũng <br /> cần được hiểu một cách mềm mại với nhiều trình độ  quy mô, phạm vi khác  <br /> nhau. Sự  phát triển  ấy có thể  diễn ra  ở  quy mô lớn, đưa chủ  nghĩa Mác ­ <br /> Lênin, tư  tưởng Hồ  Chí Minh lên một tầm cao mới, như  V.I. Lênin đã từng  <br /> thực hiện đối với học thuyết Mác ­ Ăngghen; nhưng cũng có thể  là sự  vận <br /> dụng sáng tạo, phát triển một hoặc một số luận điểm trong toàn bộ hệ thống  <br /> những quan điểm, học thuyết của chủ nghĩa Mác ­ Lênin, như Đảng ta và một  <br /> số  các đảng cộng sản đã làm. Việc phát triển một cách sáng tạo chủ  nghĩa  <br /> Mác ­ Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh cần phải trên cơ sở những thành tựu mới  <br /> của cách mạng khoa học ­ kỹ thuật hiện đại và những thay đổi lớn của thời  <br /> đại ngày nay. Đồng thời, kế  thừa những lý thuyết ngoài chủ  nghĩa Mác ­ <br /> Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, tiếp thu có chọn lọc những yếu tố sáng tạo và <br /> hợp lý của các trào lưu tiến bộ  khác, nhằm đảm bảo cho hệ  tư  tưởng này  <br /> luôn có sức sống mới, cung cấp cho chúng ta một phương pháp phân tích, một  <br /> cách nhìn thích hợp, một chiến lược chính trị  đúng đắn để  tiến hành công <br /> cuộc đổi mới mọi mặt đời sống xã hội. Tuy nhiên, đây đã, đang và sẽ là công <br /> việc của sự  tìm tòi khó khăn, phức tạp. Sự  khó khăn, phức tạp không chỉ  vì  <br /> thực tiễn cách mạng đang vận động, phát triển rất nhanh, mạnh với những  <br /> diễn biến khó lường, mà còn vì ranh giới giữa chân lý và sai lầm, giữa phát <br /> triển sáng tạo với cơ  hội xét lại rất mỏng manh. Vì thế, đòi hỏi không chỉ <br /> lòng dũng cảm, sự  cố  gắng phi thường, lòng nhiệt huyết của các nhà khoa <br /> học, mà còn cần sự giúp đỡ, cảm thông sẻ chia của các nhà lãnh đạo, tổ chức, <br /> quản lý đối với các hoạt động khó khăn, phức tạp không kém chông gai này. <br /> Bốn là, cần đẩy mạnh công tác nghiên cứu lý luận, tổng kết thực tiễn,  <br /> tiếp tục làm sáng tỏ sức sống và giá trị của chủ nghĩa Mác ­ Lênin, tư tưởng  <br /> Hồ Chí Minh  trong thời đại ngày nay. <br /> Đẩy mạnh công tác nghiên cứu lý luận, tổng kết thực tiễn là phương <br /> pháp căn bản trong hoạt động lý luận để  bổ  sung, phát triển và tiếp tục làm <br /> sáng tỏ sức sống và giá trị của chủ nghĩa Mác ­ Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh <br /> trong thời đại ngày nay. Đó là cách thức để tìm câu trả lời cho những vấn đề <br /> do thực tiễn đặt ra hoặc lý luận còn chưa sáng tỏ; để  phát huy, nhân rộng  <br /> những điển hình tiên tiến, những việc làm hay; phát hiện, uốn nắn, sửa chữa <br /> những việc làm chưa đúng; nâng cao trình độ lý luận và năng lực lãnh đạo của <br /> Đảng, khắc phục chủ  nghĩa giáo điều và chủ  nghĩa kinh nghiệm. Tổng kết <br /> thực tiễn, nhất là những vấn đề  thực tiễn mới nảy sinh, là cách tốt nhất để <br /> phát triển lý luận, làm cho lý luận chủ  nghĩa Mác ­ Lênin, tư  tưởng Hồ  Chí <br /> Minh thật sự có sức sống để  hướng dẫn và thúc đẩy thực tiễn không ngừng  <br /> đi lên.<br /> Nói tổng kết thực tiễn quan trọng như  vậy nhưng  đó không phải là <br /> công việc dễ dàng. Bởi vì, tổng kết thực tiễn không phải là “chụp ảnh”, mô  <br /> tả  tình hình, kiểm điểm, liệt kê những  ưu điểm, khuyết điểm; cũng không  <br /> phải chỉ  là đưa ra sự  thừa nhận, đánh giá chung chung hay những kết luận  <br /> đơn giản về  những hiện tượng đã và đang diễn ra. Tổng kết thực tiễn là <br /> xuyên qua những tình hình, những hiện tượng mà phát hiện được, đúc rút <br /> được những vẫn đề  cơ bản có tính cốt lõi, tìm ra được bản chất và quy luật <br /> vận động của thực tiễn, từ  đó đề  xuất được những biện pháp giải quyết  <br /> đúng đắn. Vì vậy, muốn tổng kết được thực tiễn, phải nắm vững những vấn  <br /> đề  lý luận cơ  bản, có quan điểm nhìn nhận thực tiễn đúng đắn, có phương <br /> pháp luận khoa học trong đánh giá và giải quyết các vấn đề, tức là phải nắm  <br /> vững những nguyên lý cơ  bản và phương pháp luận của chủ  nghĩa Mác ­  <br /> Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh. Thực tế có những người do không nắm vững  <br /> lý luận cơ bản (nhưng lại ngộ nhận cho mình cái gì cũng biết) cho nên không <br /> có quan điểm và phương hướng nhất quán, nhìn nhận vấn đề  dễ  lệch lạc, <br /> nhảy cực, nhiều khi không phân biệt được đúng, sai. Như vậy thì khó có thể <br /> tổng kết được thực tiễn theo đúng nghĩa của nó. Tới đây, chúng ta lại thấy <br /> yêu cầu rất cao về sự thống nhất biện chứng giữa lý luận và thực tiễn, giữa  <br /> thực tiễn và lý luận. Gắn liền với yêu cầu đó, trong quá trình tổng kết thực <br /> tiễn cần tránh khuynh hướng coi nhẹ  nghiên cứu lý luận cơ  bản, trượt theo  <br /> chủ  nghĩa thực dụng, đồng nhất hiện thực khách quan với kinh nghiệm, lấy  <br /> những kinh nghiệm hời hợt làm tiêu chuẩn của chân lý, coi tính có ích của <br /> thực tiễn chỉ là ở chỗ làm thỏa mãn những lợi ích chủ quan, trước mắt của cá  <br /> nhân hay của một nhóm người.<br /> <br /> <br /> TÀI LIỆU THAM KHẢO<br /> <br /> [1]. Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ  <br /> XII, Nxb. CTQG, Hà Nội, 2011, tr. 46.<br /> [2]. V.I.Lênin, Toàn tập, tập 4, Nxb Tiến bộ, Mát­xcơ­va, 1974, tr. 232.<br /> <br /> <br /> NGƯỜI VIẾT<br /> <br /> <br /> <br /> Thượng úy, ThS Nguyễn Thành Long<br />