Nông dân sáng tạo - Những giải pháp kỹ thuật (Tập 1): Phần 2

Chia sẻ: Lộ Minh | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:128

Thêm vào BST

Báo xấu

23
lượt xem 4
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Nối tiếp nội dung phần 1, phần 2 cuốn sách giới thiệu tới người đọc giải pháp kỹ thuật trong lĩnh vực cơ khí và chế biến nông sản, lĩnh vực sinh học - môi trường. Mời các bạn cùng tham khảo nội dung chi tiết.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Nông dân sáng tạo - Những giải pháp kỹ thuật (Tập 1): Phần 2

LÜnh vùc c¬ khÝ vμ chÕ biÕn n«ng s¶n 97
98
M¸Y TÏ B¾P LAI NGUY£N Vá* (2004 - 2005) T¸c gi¶: HUúNH TH¸I D¦¥NG §Þa chØ: th«n 1, x· Hμm §øc, huyÖn Hμm ThuËn B¾c, tØnh B×nh ThuËn. §iÖn tho¹i: 062.3626447; 0989021219 1. TÝnh míi cña gi¶i ph¸p Th¸ng 2-1999, khi ®Õn huyÖn T¸nh Linh, nhËn thÊy nhiÒu n«ng d©n ë ®©y ph¶i rÊt vÊt v¶ trong viÖc thu ho¹ch vμ t¸ch ng«, Huúnh Th¸i D−¬ng ®· n¶y ra s¸ng kiÕn lμm chiÕc m¸y chuyªn dïng ®Ó t¸ch ng«, ®Ëu. ¤ng nghÜ ra viÖc thiÕt kÕ chiÕc m¸y ®ã trªn c¬ së c¶i tiÕn m¸y tuèt lóa víi sù thay ®æi lμ cã thªm trôc xo¸y vμ tÊm l−íi ch¾n. ChiÕc m¸y t¸ch b¾p nguyªn vá víi nh÷ng tÝnh n¨ng v−ît tréi so víi c¸c thiÕt bÞ cïng lo¹i nh−: tÏ ®−îc b¾p lai nguyªn vá cßn t−¬i t¹i ruéng víi tû lÖ h¹t vì rÊt ____________ * Gi¶i NhÊt. 99
thÊp, d−íi 3kg/tÊn, c«ng suÊt tõ 4 ®Õn 5 tÊn h¹t/giê vμ møc tiªu hao nhiªn liÖu chØ lμ mét lÝt dÇu/3 tÊn h¹t ng«. Ngoμi ra, chiÕc m¸y nμy cã thÓ sö dông ®Ó tuèt lóa, bãc vá ®Ëu ®ç c¸c lo¹i. 2. TÝnh hiÖu qu¶ - HiÖu qu¶ kü thuËt: HiÖn nay, m¸y tÏ ®−îc 8 tÊn h¹t b¾p mét giê, thÊt tho¸t rÊt thÊp chØ d−íi 3kg/tÊn h¹t ng«. M¸y tÏ ®−îc b¾p lai nguyªn vá cßn t−¬i t¹i ruéng. ¦u ®iÓm lín nhÊt cña m¸y tÏ b¾p ng« lμ tÝnh ®a chøc n¨ng, chØ cÇn thay ®æi trôc dao lμ m¸y tuèt lóa cã thÓ trë thμnh m¸y tÏ b¾p ng« vμ c¸c lo¹i ®Ëu. - HiÖu qu¶ kinh tÕ: Theo tÝnh to¸n cña ngμnh n«ng nghiÖp B×nh ThuËn: Trong mét ngμy ho¹t ®éng, chiÕc m¸y nμy thùc hiÖn khèi l−îng c«ng viÖc t−¬ng ®−¬ng víi 1.200 c«ng lao ®éng thñ c«ng. Nh− vËy viÖc sö dông chiÕc m¸y nμy lμm gi¶m ®¸ng kÓ tiÒn thuª nh©n c«ng thu ho¹ch b¾p. Chi phÝ nhiªn liÖu cho m¸y ho¹t ®éng thÊp: 1 lÝt dÇu/3 tÊn h¹t ng«. M¸y cã thÓ di chuyÓn trªn mäi ®Þa h×nh, nhê ®ã lμm gi¶m ®−îc chi phÝ mua c¸c lo¹i m¸y chuyªn dông kh¸c vμ c«ng vËn chuyÓn s¶n phÈm, l¹i tiÕt kiÖm thêi gian. 100
- HiÖu qu¶ x· héi: Gi¶m c«ng thu ho¹ch n«ng s¶n cho ng−êi lao ®éng. Vá b¾p ng« vμ lâi th¶i ra ®−îc ®èt bá ®Ó dïng lμm chÊt bãn cho ruéng sau khi thu ho¹ch, kh«ng g©y « nhiÔm m«i tr−êng. 3. Kh¶ n¨ng ¸p dông Bªn c¹nh viÖc tiªu thô trªn ®Þa bμn B×nh ThuËn, s¶n phÈm nμy ®−îc b¸n kh¸ nhiÒu t¹i c¸c ®Þa ph−¬ng kh¸c lμ §ång Nai, Ninh ThuËn, S¬n La, §iÖn Biªn, L¹ng S¬n... HiÖn nay, c¬ së c¬ khÝ Minh Thμnh cña «ng Huúnh Th¸i D−¬ng víi 25 c«ng nh©n ®· cung cÊp trªn 2.000 m¸y cho bμ con n«ng d©n. Trung b×nh mçi th¸ng c¬ së Minh Thμnh cã thÓ s¶n xuÊt tõ 13 - 15 m¸y cung cÊp cho thÞ tr−êng. 101
BÐC T¦íI C¢Y TRåNG* (2006 - 2007) T¸c gi¶: §ÆNG T¸M §Þa chØ: th«n Ph−íc Léc 2, x· Eaphª, huyÖn Kr«ng P¾k, tØnh §¾k L¾k. §iÖn tho¹i: 0914178857 1. TÝnh míi cña gi¶i ph¸p Rót kinh nghiÖm tõ c¸c lo¹i bÐc t−íi c«ng nghiÖp hiÖu Sigma (TiÖp Kh¾c) ®−îc nhËp vÒ cã cÊu t¹o b»ng nh«m nªn dÔ biÕn d¹ng, háng hãc, bÐc t−íi do «ng §Æng T¸m chÕ t¹o ®−îc s¶n xuÊt b»ng nhùa PE nªn cã ®é bÒn cao. BÐc cã cÊu t¹o hai vßi c©n ®èi, trªn bÐc t−íi cßn g¾n c¶ sè ®Ó ®iÒu chØnh xa - gÇn, lùc t−íi m¹nh - nhÑ nªn thÝch hîp víi c«ng suÊt mäi lo¹i m¸y b¬m vμ ®éng c¬ ®iÖn. 2. TÝnh hiÖu qu¶ - HiÖu qu¶ kü thuËt: BÐc nμy cã hai vßi phun ®Ó t−íi ®Òu ®−îc cho c¶ kho¶ng c¸ch xa vμ gÇn; cã thÓ ®iÒu chØnh lùc t−íi, ____________ * Gi¶i NhÊt. 102
kho¶ng c¸ch phun n−íc ®Òu tuú theo c«ng suÊt cña tõng lo¹i m¸y b¬m, v× vËy cã thÓ sö dông cho c¶ ®éng c¬ ®iÖn vμ m¸y næ. C«ng suÊt cña bÐc nμy t¨ng 15% - 20% so víi bÐc nh«m mét vßi vμ gióp tiÕt kiÖm kho¶ng 10 lÝt dÇu trªn 1ha mμ n−íc t−íi l¹i ®Òu h¬n. - HiÖu qu¶ kinh tÕ, x· héi: BÐc do «ng §Æng T¸m chÕ t¹o ®· gióp n«ng d©n kh«ng ph¶i phô thuéc vμo c¸c lo¹i bÐc ngo¹i nhËp, gi¸ thμnh cao. BÐc cã ®é bÒn cao nªn ng−êi trång cμ phª Ýt ph¶i söa ch÷a, thay thÕ. Chi phÝ ®Çu t− sö dông cña bÐc do «ng §Æng T¸m chÕ t¹o rÎ h¬n viÖc sö dông bÐc ngo¹i. Tr−íc ®©y, mét dμn èng cña m¸y t−íi Sigma chØ l¾p bÐc ngo¹i nhËp th× nay cã thÓ l¾p tíi 12 bÐc §Æng T¸m; m¸y LX (Liªn X«) g¾n 12 bÐc ngo¹i nhËp th× nay cã thÓ g¾n trªn 20 bÐc §Æng T¸m, trong khi gi¸ bÐc §Æng T¸m chØ b»ng 1/3 gi¸ bÐc ngo¹i nhËp. 3. Kh¶ n¨ng ¸p dông BÐc t−íi do «ng §Æng T¸m chÕ t¹o ®· ®−îc ng−êi trång cμ phª sö dông réng r·i. N¨m 2004, Côc Së h÷u trÝ tuÖ ®· cÊp b»ng ®éc quyÒn kiÓu d¸ng c«ng nghiÖp cho lo¹i bÐc t−íi cña «ng §Æng T¸m. §· cã nhiÒu doanh nghiÖp trong vμ ngoμi n−íc t×m ®Õn ®Ó th−¬ng l−îng mua l¹i b¶n quyÒn chÕ t¹o vμ tiªu thô lo¹i bÐc nμy. 103
M¸Y ÐP TRÊU Vμ M¹T C¦A THμNH CñI* (2010-2011) T¸c gi¶: NGUYÔN §×NH T¦êNG NGUYÔN THμNH T¢M NGUYÔN NGäC LINH §Þa chØ: Êp VÜnh An, x· B×nh Gi¶, huyÖn Ch©u §øc, tØnh Bμ RÞa - Vòng Tμu. §iÖn tho¹i: 0643.881179; 0983881179 1. TÝnh míi cña gi¶i ph¸p Sau khi tham quan, häc hái kinh nghiÖm cña ng−êi NhËt B¶n vÒ c¸ch tËn dông biÕn chÊt th¶i thμnh nguån n¨ng l−îng, víi nghÒ c¬ khÝ truyÒn thèng cña gia ®×nh, nhãm t¸c gi¶ ®· mμy mß t×m c¸ch Ðp trÊu (vá lóa) trë thμnh cñi ®èt, mét nguån n¨ng l−îng tiÒm n¨ng. ë ViÖt Nam, víi nÒn s¶n xuÊt vμ chÕ biÕn g¹o, h»ng n¨m th¶i ra mét l−îng trÊu lμ kho¶ng 8 triÖu tÊn; vá trÊu th¶i ra kh«ng ____________ * Gi¶i NhÊt. 104
tiªu thô ngay g©y ø ®äng, cã khi th¶i th¼ng ra s«ng g©y « nhiÔm m«i tr−êng. M¸y Ðp cñi trÊu ®· tËn dông ®−îc nguån nhiªn liÖu nμy ®Ó thay thÕ c¸c nhiªn liÖu ®èt kh¸c, cã thÓ tiÕt kiÖm h¬n vμ ®−îc ng−êi tiªu dïng ®¸nh gi¸ cao. M¸y Ðp trÊu do nhãm t¸c gi¶ chÕ t¹o cã nh÷ng sù kh¸c biÖt so víi c¸c s¶n phÈm cïng c«ng dông trªn thÞ tr−êng. S¶n phÈm cã chÊt l−îng tèt, ®é bÒn cao h¬n, dÔ söa ch÷a, gi¸ thμnh rÎ h¬n. 2. TÝnh hiÖu qu¶ - HiÖu qu¶ kinh tÕ: Cñi trÊu cã gi¸ kho¶ng 1.000®/kg, so s¸nh víi c¸c chÊt ®èt kh¸c th× cñi trÊu tiÕt kiÖm ®−îc kho¶ng gÇn 50%. Cñi trÊu ch¸y triÖt ®Ó, khi ®èt sinh nhiÖt tèt, kho¶ng 3.400kcal/kg do thμnh phÇn chÊt x¬ trong trÊu chiÕm 75%, dÔ bÐn löa, khi ch¸y kh«ng cã khãi vμ mïi to¶ ra dÔ chÞu. Kh¶ n¨ng duy tr× sù ch¸y cña cñi trÊu l©u h¬n so víi c¸c nhiªn liÖu ®èt kh¸c nh− than ®¸, cñi… Cã thÓ sö dông cñi trÊu cho nhiÒu d¹ng lß ®èt truyÒn thèng vμ c«ng nghiÖp. NÕu cã thÓ tËn dông 8 triÖu tÊn vá trÊu lμm cñi ®èt h»ng n¨m th× n−íc ta sÏ tiÕt kiÖm ®−îc h¬n 10 triÖu tÊn cñi gç (b»ng khai th¸c 20.000 hÐcta rõng), t−¬ng ®−¬ng nhiÒu tû ®ång. - HiÖu qu¶ x· héi: S¶n phÈm cñi trÊu cã nh÷ng −u ®iÓm mμ hÇu 105
nh− c¸c lo¹i chÊt ®èt kh¸c kh«ng cã, trong ®ã næi bËt nhÊt lμ tiÕt kiÖm vμ h¹n chÕ « nhiÔm m«i tr−êng. Cñi trÊu võa tËn dông ®−îc nguån chÊt th¶i ra m«i tr−êng, tμn tro cña cñi trÊu sau khi ®èt chøa trªn 80% «xÝt silÝc, cã thÓ tËn dông ®Ó c¶i t¹o ®Êt n«ng nghiÖp. 3. Kh¶ n¨ng ¸p dông Sau mét n¨m thö nghiÖm, nhãm t¸c gi¶ ®· s¶n xuÊt vμ b¸n ®−îc kh¸ nhiÒu m¸y Ðp cñi trÊu vμ m¹t c−a trªn toμn quèc. TÊt c¶ c¸c m¸y ®Òu vËn hμnh tèt. Tuy nhiªn, h¹n chÕ cña m¸y lμ ph¶i mÊt 3 th¸ng míi thu håi ®−îc vèn, nªn ®ång vèn ®Çu t− xoay vßng chËm. Dù tÝnh trong t−¬ng lai, khi mäi viÖc thuËn lîi, nhãm t¸c gi¶ sÏ më mét sè lß than cñi Ðp. XÐt thÊy nh÷ng −u ®iÓm vÒ kinh tÕ vμ m«i tr−êng tõ cñi trÊu, võa qua kh«ng Ýt c¸c doanh nghiÖp trong vμ ngoμi n−íc t×m vμ sö dông s¶n phÈm nμy. 106
M¸Y BãC Vá §ËU PHéNG* (2004 - 2005) T¸c gi¶: §μO KIM T¦êNG §Þa chØ: th«n Ph−íc Thä, x· Mü Hßa, huyÖn Phï Mü, tØnh B×nh §Þnh. 1. TÝnh míi cña gi¶i ph¸p N¨m 1990, anh §μo Kim T−êng b¾t ®Çu chÕ t¹o chiÕc bμn cμ ®Ëu b»ng gç trªn c¬ së tham kh¶o nguyªn lý cña m¸y bãc vá cμ phª. S¶n phÈm ®Çu tay ®· ph¸t huy tÝnh hiÖu qu¶ so víi ph−¬ng ph¸p lμm thñ c«ng tr−íc ®©y (bãc trùc tiÕp b»ng tay, dïng kÑp tre), nh−ng vÉn cßn nhiÒu h¹n chÕ nªn anh l¹i tiÕp tôc võa lμm võa thay thÕ, c¶i tiÕn vÒ thiÕt bÞ, cÊu t¹o vμ nguyªn lý ho¹t ®éng cña m¸y. N¨m 1995, chiÕc m¸y bãc vá ®Ëu ®−îc c¶i tiÕn thμnh “m¸y bãc vá ch¹y b»ng ®éng c¬ ®iÖn vμ ®éng c¬ ®iªzen”, bæ sung thªm c¸c bé phËn phô trî nh− phun vá, sμng ph©n lo¹i h¹t… vμ trë thμnh chiÕc m¸y bãc vá ®Ëu ____________ * Gi¶i Nh×. 107
phéng hoμn chØnh nh− hiÖn nay víi c«ng suÊt tèi ®a ®¹t tõ 1-1,5 tÊn/giê. 2. TÝnh hiÖu qu¶ - HiÖu qu¶ kü thuËt: Nh÷ng chiÕc m¸y chÕ t¹o ban ®Çu cã kÝch th−íc (dμi x réng x cao) lμ 3m x 1,2m x 1,5m; träng l−îng: 200kg; phÇn lín chi tiÕt lμm b»ng gç. PhÔu n¹p ®Ëu phéng cã vá b»ng gç, cã l¸ ch¾n ®iÒu chØnh l−îng n¹p. M¸y cã hÖ thèng Ðp vá ®Ëu gåm trôc Ðp vμ buång Ðp cã d¹ng lång s¾t h×nh trô; hÖ thèng qu¹t giã vμ phun vá; hÖ thèng sμng gåm cã 2 sμng l¾c kiÓu l−íi s¾t ®Ó ph©n lo¹i nh©n h¹t ®Ëu, ®Ëu vá ch−a bãc vμ t¹p chÊt; hÖ thèng lÊy s¶n phÈm. §éng c¬ chÝnh cña m¸y: sö dông ®éng c¬ ®iªzen D15 (15HP) hoÆc ®éng c¬ ®iÖn ®Ó dÉn ®éng trôc lÖch t©m lμm c¸c sμng chuyÓn ®éng l¾c. HiÖn nay, 99% c¸c bé phËn cña m¸y ®−îc lμm b»ng s¾t, thay v× chñ yÕu lμm b»ng gç nh− tr−íc ®©y. M¸y b»ng s¾t tiÖn th¸o rêi ®Ó chuyªn chë ®i xa dÔ dμng (kh«ng ph¶i ®Ó nguyªn chiÕc nh− m¸y b»ng gç), dÔ mua nguyªn liÖu khi cÇn söa ch÷a, thay thÕ. - HiÖu qu¶ kinh tÕ: Mçi m¸y b»ng s¾t b¸n ra hiÖn nay kho¶ng 9 triÖu ®ång (ch−a kÓ m¸y næ 15 m· lùc, hoÆc m«t¬ c«ng suÊt t−¬ng tù), t−¬ng ®−¬ng víi m¸y b»ng gç. Gi¸ c¶ rÊt phï hîp víi tói tiÒn cña bμ con n«ng d©n chuyªn trång ®Ëu phéng. 108
C«ng suÊt tèi ®a ®¹t tõ 1-1,5 tÊn/giê (t−¬ng ®−¬ng víi n¨ng suÊt bãc vá ®Ëu thñ c«ng cña 100 lao ®éng trong 1 ngμy), gi¶m rÊt nhiÒu chi phÝ nh©n c«ng bãc vá ®Ëu phéng. Kh«ng cã h¹t ®Ëu bÞ bÓ vì hoÆc trÇy x−íc, s¶n phÈm nh©n ®Ëu ®¹t tiªu chuÈn xuÊt khÈu. Tiªu hao nhiªn liÖu Ýt: 1,2 lÝt x¨ng/giê. - HiÖu qu¶ x· héi: Gi¶m rÊt nhiÒu søc lùc cho ng−êi t¸ch vá ®Ëu. N©ng cao s¶n l−îng h¹t t¸ch ®−îc, c¶i thiÖn ®êi sèng cña ng−êi lao ®éng. 3. Kh¶ n¨ng ¸p dông Nhê cã n¨ng suÊt, hiÖu suÊt cao, gi¸ thμnh hîp lý nªn “m¸y bãc vá ®Ëu phéng ch¹y b»ng ®éng c¬ ®iÖn vμ ®éng c¬ ®iªzen” do anh §μo Kim T−êng chÕ t¹o ®· ®−îc bμ con n«ng d©n mua ®Ó sö dông réng r·i trªn ®Þa bμn trong vμ ngoμi tØnh. HiÖn nay, lo¹i m¸y bãc vá ®Ëu phéng nμy ®−îc tiªu thô kh¾p c¶ n−íc: Hμ Néi, NghÖ An, §¾k L¾k, L©m §ång, Ninh ThuËn, §ång Nai... Anh T−êng cho biÕt, tõ th¸ng giªng ®Õn th¸ng 6 h»ng n¨m anh chñ yÕu s¶n xuÊt m¸y ®¸p øng nhu cÇu cña bμ con ®Þa ph−¬ng. Tõ th¸ng 6 ®Õn th¸ng 10 lμ thêi ®iÓm anh lªn r¸p m¸y phôc vô bμ con khu vùc T©y Nguyªn mμ chñ yÕu lμ ®Þa bμn §¾k L¾k. 109
M¸Y B¥M N¦íC §¹P CH¢N §åNG HîP* (2004 - 2005) T¸c gi¶: NGUYÔN TÊT H¶I §Þa chØ: b·i KÌ, x· §ång Hîp, huyÖn Quú Hîp, tØnh NghÖ An. §iÖn tho¹i: 038.3888248 1. TÝnh míi cña gi¶i ph¸p HiÖn nay, nh÷ng vïng n«ng th«n n−íc ta vμ mét sè n−íc trªn thÕ giíi ®ang sö dông phæ biÕn hai lo¹i m¸y b¬m ®Ó b¬m n−íc phôc vô sinh ho¹t vμ s¶n xuÊt lμ m¸y b¬m 1 xi lanh vμ m¸y b¬m 2 xi lanh, tuy nhiªn hai lo¹i m¸y b¬m nμy cho n¨ng suÊt thÊp, gi¸ thμnh cao. ViÖc nghiªn cøu chÕ t¹o m¸y b¬m n−íc ®¹p ch©n §ång Hîp cã kÕt cÊu th©n b¬m 4 xi lanh, lμm cho n¨ng suÊt b¬m ®¹t gÇn 15m3/giê, gÊp h¬n 2 lÇn n¨ng suÊt b¬m cña m¸y b¬m 2 xi lanh. ViÖc ®−a 2 hÖ thèng ®ßn bÈy kÐp vμo cÊu tróc ____________ * Gi¶i Nh×. 110
b¬m cho phÐp gi¶m lùc t¸c ®éng lªn m¸y gÊp nhiÒu lÇn. ThiÕt kÕ ngåi khi b¬m lμ nÐt ®Æc biÖt cña cÊu tróc m¸y b¬m, cho phÐp tËn dông ®−îc −u ®iÓm cña c¬ ch©n so víi c¸c bé phËn trong c¬ thÓ. T− thÕ ngåi sÏ Ýt hao phÝ lùc v« Ých, do c¬ thÓ kh«ng t¹o ¸p lùc th−êng xuyªn lªn hai ch©n ng−êi ngåi b¬m, do ®ã gióp ng−êi lao ®éng cã thÓ kÐo dμi thêi gian lao ®éng. PhÝa trªn cäc treo rßng räc cã mét gi¸ s¸ch t¹o cho häc sinh cã ®iÒu kiÖn «n bμi khi gióp gia ®×nh b¬m n−íc vμo ruéng lóa. §©y lμ lo¹i c«ng cô s¶n xuÊt kiÓu míi, thÝch hîp cho n«ng hé s¶n xuÊt lóa n−íc vïng nói, ®Þa h×nh chia c¾t, gãp phÇn n©ng cao n¨ng suÊt c©y trång; ®Æc biÖt lμ cã thÓ sö dông ë vïng ch−a cã ®iÖn l−íi ®i qua. 2. TÝnh hiÖu qu¶ - HiÖu qu¶ kinh tÕ: Víi møc gi¸ 300.000 ®ång/1m¸y b¬m t¹i n¬i s¶n xuÊt, ng−êi d©n cã thÓ dÔ dμng mua ®−îc vμ cã thÓ hoμn vèn trong mét vô s¶n xuÊt víi diÖn tÝch canh t¸c trung b×nh 3 sμo lóa/ 1 hé d©n, b»ng chÝnh l−îng s¶n phÈm gia t¨ng thu ®−îc do ®¶m b¶o cung cÊp ®ñ n−íc. Lo¹i m¸y nμy gióp t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng, gi¶m mÖt mái cho ng−êi trång lóa. N¨ng suÊt cña m¸y b¬m n−íc ®¹p ch©n b»ng 8 c«ng lao ®éng t¸t 111
n−íc b»ng gμu dai, b»ng 4 c«ng lao ®éng t¸t n−íc b»ng gμu sßng. Ngoμi ra, lo¹i m¸y nμy gióp ®¶m b¶o ®ñ l−îng n−íc t−íi cho c©y lóa, dï nguån n−íc n«ng hay s©u m¸y ®Òu ho¹t ®éng tèt, rÊt phï hîp víi ®Þa h×nh ®åi nói. Do ®ã lμm t¨ng n¨ng suÊt vμ chÊt l−îng c©y lóa, t¨ng thu nhËp cho ng−êi n«ng d©n. - HiÖu qu¶ x· héi: + Ng−êi lao ®éng ë nhiÒu løa tuæi vμ tr×nh ®é ®Òu sö dông ®−îc. Thùc tÕ trong thêi gian qua trªn ®ång ruéng, phô n÷ bÕ con nhá, trÎ em 9-10 tuæi còng sö dông ®−îc m¸y b¬m nμy. Häc sinh võa b¬m gióp gia ®×nh võa cã thÓ kÕt hîp häc bμi. + Gi¶m søc lao ®éng cho ng−êi trång lóa. + T¨ng n¨ng suÊt vμ chÊt l−îng lóa, t¹o nh÷ng vïng chuyªn canh c©y lóa ë n¬i cã ®Þa h×nh phøc t¹p, thiÕu n−íc. T¹o viÖc lμm æn ®Þnh, n©ng cao thu nhËp vμ ®êi sèng cho n«ng d©n. §Æc biÖt hiÖu qu¶ cho n«ng d©n ë nh÷ng vïng khã kh¨n, ch−a cã ®iÖn l−íi ®i qua. 3. Kh¶ n¨ng ¸p dông Cho ®Õn thêi ®iÓm nμy th× m¸y b¬m n−íc ®¹p ch©n cña anh lμ c«ng cô chèng h¹n duy nhÊt cã thÓ thay thÕ c¸c lo¹i gμu guång truyÒn thèng mμ bμ con n«ng d©n ®· dïng tõ hμng ngh×n n¨m nay. 112
HéP PH¢N PHèI Vμ DôNG Cô GIEO H¹T* (2006 - 2007) T¸c gi¶: T¤ HåNG QU¢N §ÆNG V¡N TIÓN §Þa chØ: sè 26 Hai Bμ Tr−ng, thÞ trÊn Méc Hãa, huyÖn Méc Hãa, tØnh Long An. §iÖn tho¹i: 072.3841434; 072.3841904 1. TÝnh míi cña gi¶i ph¸p T¹o c«ng cô gieo h¹t sö dông bÒn trong n«ng nghiÖp (b»ng inox) nh»m kh¾c phôc c¸c nh−îc ®iÓm cña c¸c gi¶i ph¸p gieo s¹ tr−íc ®©y: ®iÒu chØnh ®−îc kho¶ng c¸ch hμng, ®iÒu chØnh sè h¹t r¬i xuèng mçi lç (cã thÓ chØ r¬i 1 h¹t/lç) nªn øng dông ®−îc cho tÊt c¶ ruéng lóa kÓ c¶ lóa mïa vμ lóa gièng tr−íc ®©y ph¶i gieo m¹ cÊy. C«ng cô gåm hai bé phËn chÝnh lμ hép ph©n phèi vμ dông cô gieo h¹t thμnh côm. Hép ph©n phèi ®Ó ®iÒu chØnh sè l−îng h¹t muèn gieo. Cã thÓ ____________ * Gi¶i Nh×. 113
l¾p hép ph©n phèi h¹t vμo c¸c thiÕt bÞ bÊt kú cho c¸c môc ®Ých kh¸c nhau. Ch¼ng h¹n: cã thÓ ¸p dông vμo c¸c m¸y trång tØa h¹t bÊt kú nh− ®Ëu, b¾p,… trong ®ã cã hép thùc hiÖn chøc n¨ng ph©n phèi h¹t, cßn c¸c c¬ cÊu kh¸c thùc hiÖn c¸c chøc n¨ng kh¸c nh−: t¹o luèng, xÎ r·nh hoÆc ®μo lç, lÊp r·nh hoÆc lç, Ðp h¹t vμo ®Êt,… ThiÕt bÞ gieo h¹t cã nhiÒu bé phËn ph©n phèi h¹t ®−îc l¾p c¸ch ®Òu trªn khung. Khi thiÕt bÞ ho¹t ®éng, c¸c bé phËn ph©n phèi h¹t sÏ th¶ tõng nhóm h¹t ®Òu nhau thμnh tõng côm cã kho¶ng c¸ch theo chiÒu ngang lμ kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c hép ph©n phèi. Khi muèn ®iÒu chØnh mËt ®é gieo h¹t, kh«ng cÇn ph¶i ®iÒu chØnh tõng hép ph©n phèi mμ chØ cÇn ®iÒu chØnh gãc nghiªng cña khung xoay lμ ®ñ ®Ó ®iÒu chØnh sè l−îng h¹t nh¶ ra bëi tÊt c¶ hép ph©n phèi l¾p trªn khung. 2. TÝnh hiÖu qu¶ - HiÖu qu¶ kü thuËt: C¶i thiÖn ®−îc tÊt c¶ nh−îc ®iÓm cña nh÷ng kü thuËt gieo cÊy tr−íc ®©y (gieo m¹ cÊy tay; s¹ lan; s¹ hμng b»ng c«ng cô). §iÒu chØnh ®−îc mËt ®é, sè h¹t r¬i trªn mçi lç. Cã thÓ r¬i 1 h¹t/lç. L−îng gièng Ýt (30-60kg/ha) so víi s¹ hμng (80-120kg/ha), hoÆc so víi s¹ lan (150- 200kg/ha). Sö dông ®−îc cho lóa mïa, lóa gièng (tr−íc nay ph¶i cÊy, kh«ng s¹ ®−îc). 114
ChØ cÇn ®æ h¹t vμo c¸c phÔu, mét ng−êi kÐo, h¹t sÏ r¬i theo côm víi kho¶ng c¸ch hμng vμ l−îng h¹t ®· ®iÒu chØnh tr−íc. N¨ng suÊt s¹ 1,5ha/ngμy. - HiÖu qu¶ kinh tÕ: Gi¸ c«ng cô phï hîp víi ng−êi n«ng d©n: 2.500.000®/c¸i, sö dông ®−îc l©u dμi. C«ng cô gieo h¹t thμnh côm chØ cÇn 1 ng−êi cã thÓ gieo lóa 1,5ha trong 1 ngμy víi l−îng gièng 30-60kg nªn ®em l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ rÊt cao. TÝnh chi phÝ b×nh qu©n gieo s¹ 1ha th× s¹ lan b»ng tay mÊt 830.000®; s¹ hμng b»ng c«ng cô nμy mÊt 560.000®; cÊy mÊt 1.990.000® trong khi ph−¬ng ph¸p s¹ tØa chØ mÊt 300.000®. Ngoμi ra, ph−¬ng ph¸p s¹ tØa cßn tiÕt kiÖm ®−îc c«ng ch¨m sãc, thuèc trõ s©u tõ lóc m¹ ®Õn khi thu ho¹ch. §ång thêi n¨ng suÊt, chÊt l−îng lóa khi thu ho¹ch b»ng cÊy hoÆc s¹ hμng cao h¬n h¼n s¹ lan. - HiÖu qu¶ x· héi: §©y lμ ®iÓm khëi ®Çu ®Ó ph¸t triÓn c¸c m¸y mãc kh¸c, gióp c¬ giíi hãa vμ tù ®éng hãa n«ng nghiÖp. 3. Kh¶ n¨ng ¸p dông Hép ph©n phèi cã thÓ ph©n phèi ®−îc nhiÒu lo¹i h¹t nªn cã thÓ ¸p dông gieo h¹t trong c«ng nghiÖp, cã thÓ ¸p dông cho gieo b¾p, ®Ëu… C«ng cô gieo h¹t cã thÓ thùc hiÖn ®−îc nhiÒu gi¶i ph¸p gieo s¹ tr−íc ®©y nh− s¹ nÐm, s¹ hμng. 115
C«ng cô ®· thùc nghiÖm thμnh c«ng trªn c¸c lo¹i ruéng lóa ®ång b»ng nªn mäi n«ng hé trång lóa ®ång b»ng ®Òu sö dông ®−îc. Víi tÝnh n¨ng h÷u hiÖu trªn, c«ng cô ®· ®−îc C«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n s¶n xuÊt vμ th−¬ng m¹i TÊn V−¬ng s¶n xuÊt vμ b¸n ra thÞ tr−êng. Sau thêi gian ®−a vμo sö dông thùc tÕ, c«ng cô s¹ lóa ®−îc c¸c ngμnh chøc n¨ng ®¸nh gi¸ rÊt phï hîp víi ch−¬ng tr×nh “3 gi¶m, 3 t¨ng” trong ph¸t triÓn n«ng nghiÖp khu vùc §ång Th¸p M−êi. 116