Phân tích đoạn đầu bài thơ “Tiếng hát đi đày” của Tố Hữu

Đề bài: Phân tích đoạn đầu bài thơ “Tiếng hát đi đày” của Tố Hữu<br /> <br /> Bài làm<br /> <br /> “Tiếng hát đi đày” là bài thơ được rút ra từ phần “Xiềng xích” trong tập thơ “Từ ấy” của  <br /> Tố Hữu. Đây là tiếng ca, tiếng lòng của người tù cách mạng trên đường đến nhà lao khác. <br /> Tuy nhiên bài thơ  lại vang lên với giọng điệu vui tươi, phấn khởi, tạo niềm tin, hứng <br /> khởi cho người đọc.<br /> <br /> “Tiếng hát đi đày” được sáng tác trong hoàn cảnh tác giả  đang bị  chuyển từ  nhà lao Quy <br /> Nhơn sang nhà lao Dayka ở Tây Nguyên. Đọc những vần thơ của Tố Hữu, người đọc cứ <br /> ngỡ  tác giả  đang phóng bút ra phía xa, đang được thảnh thơi, tự  do. Nhưng thực tế  Tố <br /> Hữu đang ở tù, nhưng lại có tấm lòng, có khát khao muốn tung cánh bay ra ngoài để giành <br /> tự do và độc lập cho đất nước.<br /> <br /> Khổ  thơ  đầu của bài thơ  “Tiếng hát đi đày” vang lên thật vui tươi, nhộn nhịp, và để  lại  <br /> trong lòng người nghe nhiều dư âm:<br /> <br /> Đường lên xứ lạ Kontum<br /> <br /> Quanh quanh đèo chật, trùng trùng núi cao<br /> <br /> Thông reo bờ suối rì rào<br /> <br /> Chim kêu chiu chít, ai nào kêu ai?<br /> <br /> Đọc 4 câu thơ này lên, người đọc có thể tưởng tượng được khung cảnh thiên nhiên hoang <br /> sơ, khúc khuỷu, trùng trùng điệp điệp  ở  nơi đất lạ. Tác giả  dùng từ  “đất lạ” để  nói lên <br /> tâm trạng bơ vơ, lạc lõng của chính bản thân mình khi đang phải chịu cảnh tù đày, giam  <br /> hãm.<br /> <br /> Chỉ với bài nét bút chấm phá, Tố Hữu còn vẽ lên trước mắt người đọc một cảnh rừng núi <br /> bát ngát, bao la nhưng heo hút, quạnh hiu, không một bóng người. Tác giả đã dùng hai vế <br /> đối nhau, để làm tăng sự hiểu trở, cô quạnh nơi rừng núi.<br /> Có cảm chừng như chính tác giả đang bị choáng ngợp với thiên nhiên quá hùng vĩ, nhưng  <br /> lại lạnh lẽo, vắng bóng người như vậy.<br /> <br /> Tuy nhiên đến hai câu thơ sau, dường như là một tiếng reo vui cất lên, đánh thức cả trái <br /> tim và con người chiến sỹ:<br /> <br /> Thông reo bờ suối rì rào<br /> <br /> Chim kêu chiu chít, ai nào kêu ai?<br /> <br /> Cụm từ “thông reo bờ suối” gợi lên một khung cảnh thật nên thơ, lãng mạn, hiền hòa. Cứ <br /> ngỡ  như  tác giả  lạc vào cõi tiên, có tiếng thông reo lên trong gió, bên bờ  suối có nước  <br /> chảy rì rào nghe êm tai. Khung cảnh này hoàn toàn đối lập với cảnh tượng núi non hiểm  <br /> trở, hiu quạnh ở hai câu thơ trên.<br /> <br /> Câu thơ cuối cùng có một cụm từ rất đặc sắc và gợi tả “chim chiều chiu chít”, sao không  <br /> phải là “chim kêu” mà lại là “chim chiều”. Có lẽ  thời gian buổi chiều thường khiến con <br /> người thấy da diết, tha thiết và lắng sâu hơn. Nó còn gợi tả nỗi buồn, nỗi sầu nhớ của tác <br /> giả giữa đất lạ quê người.<br /> <br /> Tiếng chim kêu  ở đây lại có âm thanh lạ  “chiu chít”, tiếng kêu không vội vàng, gấp gáp, <br /> cũng không sôi động nhưng lại khiến người nghe thấy não nề, da diết. Tiếng kêu thất  <br /> thanh, tiếng kêu tạo sự trống vắng đến não lòng.<br /> <br /> Nhưng có lẽ  về  sau mới thật sự khiến cho người nghe cảm thấy xót xa “ai nào kêu ai”. <br /> Giữa núi rừng hoang vắng, quạnh hiu như thế này thì tiếng chim dù có kêu tha thiết, có <br /> kêu thê thảm thì cũng không ai nghe thấy, không ai hiểu thấu. Câu hỏi tu từ ấy cất lên, và  <br /> tác giả cũng tự trả lời cho mình.<br /> <br /> Tâm trạng của một người tù đang rơi vào lạc lõng, cô liêu khiến người đọc cảm nhận  <br /> được nỗi đau, nỗi cô đơn của ông. Nước mất, nhà tan nhưng bản thân lại bị giam hãm, tù  <br /> đày.<br /> <br /> Có lẽ  âm vang và giai điệu của 4 câu thơ  trên sẽ  ám  ảnh người đọc về  hình  ảnh một  <br /> người tù cách mạng lẻ  bóng, cô đơn giữa cảnh rừng hoang vu. Tố  Hữu đã khiến người <br /> đọc phải xót xa và cảm thông.<br />